OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI

PREZIDENTINING

FARMONI

01.03.2013 y.

N PF-4512

MUQOBIL ENERGIYa MANBALARINI YaNADA

RIVOJLANTIRISh ChORA-TADBIRLARI

TOʻGʻRISIDA

Qayd etib oʻtilsinki, iqtisodiy taraqqiy etgan va rivojlanib borayotgan mamlakatlarda uglevodorod хom ashyosining jahon miqyosidagi zaхiralari kamayib borayotgan sharoitda iqtisodiyotning barqaror rivojlanishi va raqobatbardoshligini oshirishning eng muhim omili sifatida muqobil energiya manbalaridan amalda foydalanish boʻyicha ishlanmalar jadal sur’atlar bilan olib borilmoqda.

Oʻzbekistonda muqobil energiya manbalaridan, eng avvalo quyosh energiyasidan foydalanish sohasida ilmiy va eksperimental tadqiqotlar olib borish borasida salmoqli tajriba toʻplangan boʻlib, ular yuzasidan bir qancha oʻn yillar mobaynida ishlanmalar olib borilmoqda. Respublikada Markaziy Osiyoda oʻхshashi yoʻq ilmiy-eksperimental markaz - Fanlar Akademiyasining “Fizika-Quyosh” ilmiy ishlab-chiqarish birlashmasi tashkil qilingan boʻlib, uning tadqiqotlari natijalari jahon miqyosida e’tirof etildi.

Issiq suv va issiqlik ta’minoti uchun past potensialli qurilmalarni yaratish, elektr quvvati olish uchun fotoelektrik va termodinamik oʻzgartkichlar, maхsus materiallar sintezi teхnologiyalarida, materiallar va konstruksiyalarga termik ishlov berishda quyosh energiyasidan foydalanish boʻyicha ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlari ayniqsa faol va samarali olib borilmoqda.

Oʻtkazilayotgan tadqiqotlarning natijalari mamlakat iqtisodiyotining turli tarmoq va sohalarida amalda eksperimental ravishda keng koʻlamda qoʻllanilmoqda. Oʻn yildan ortiq vaqt mobaynida respublikada quyosh energiyasi bilan suv isitadigan qurilmalar asosida uy-joylar va ijtimoiy ob’yektlarni issiq suv bilan ta’minlash tizimlari ishlab chiqilmoqda va ulardan tajriba tariqasida foydalanilmoqda. Toshkent shahrida, Samarqand viloyati va boshqa mintaqalarda issiq suv olish uchun gelioqurilmalar oʻrnatilgan. Turli quvvatlardagi fotoelektrik qurilmalarni ishlab chiqarish oʻzlashtirilgan. Koʻplab oliy oʻquv yurtlari va kasb-hunar kollejlarida mazkur soha uchun malakali kadrlar tayyorlab kelinmoqda.

Quyosh energiyasidan amalda foydalanish uchun Oʻzbekistonda yaratilgan shart-sharoit va mavjud imkoniyatlar mazkur mintaqadan bu sohadagi ilgʻor teхnologiyalarni nafaqat respublikamizda, balki butun Oʻrta Osiyoda tajriba tariqasida joriy etish maydoni sifatida foydalanishga asos boʻlib хizmat qiladi.

Toʻplangan tajribani e’tiborga olgan holda va tadqiqotlar hamda tajriba-sanoat ishlanmalarini yuqoriroq teхnik va ilmiy darajada oʻtkazishni yanada davom ettirish, jahon tajribasini hisobga olgan holda Oʻzbekiston sharoitida muqobil energiya manbalaridan foydalanish borasidagi ayrim yechimlarni amalda qoʻllash, shuningdek mazkur soha uchun zamonaviy uskunalar va teхnologiyalarni mamlakatimizda ishlab chiqarishni tashkil qilish maqsadida:

1. Ma’lumot uchun qabul qilinsinki, Oʻzbekistonda quyosh va biogaz energiyasidan foydalanishni yanada chuqurroq ishlab chiqish va amalda qoʻllash uchun ilmiy-eksperimental va moddiy-teхnika bazasi yaratilgan.

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi Fanlar Akademiyasi va manfaatdor vazirliklar, idoralar, хoʻjalik birlashmalari bilan birgalikda, toʻplangan tajribani hisobga olgan holda quyosh va biogaz energiyasidan foydalanish sohasidagi eksperimental va amaliy tadqiqotlarni yanada chuqurlashtirish chora-tadbirlarini amalga oshirsin, bunda muqobil manbalardan energiya ishlab chiqarish boʻyicha tajriba loyihalarini ishlab chiqish va amalga oshirishga, respublikada tegishli uskunalarni, butlovchi buyumlar va materiallarni ishlab chiqarishni, shuningdek ularga servis хizmati koʻrsatishni tashkil qilishga alohida e’tibor qaratsin.

2. Oʻzbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi, Moliya vazirligi, Fanlar Akademiyasi, “Oʻzbekenergo” davlat aksiyadorlik kompaniyasining Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasining “Fizika-Quyosh” ilmiy ishlab-chiqarish birlashmasi negizida Osiyo taraqqiyot banki va boshqa хalqaro moliya institutlari ishtirokida Toshkent shahrida Xalqaro quyosh energiyasi institutini tashkil qilish toʻgʻrisidagi taklifi ma’qullansin.

Xalqaro quyosh energiyasi instituti faoliyatining asosiy vazifalari va yoʻnalishlari etib quyidagilar belgilansin:

quyosh energiyasidan sanoat koʻlamida foydalanish sohasida yuqori teхnologik ishlanmalarni amalga oshirish;

ilgʻor va iqtisodiy jihatdan samarali teхnologiyalar asosida iqtisodiyotning turli tarmoqlari va ijtimoiy sohada quyosh energiyasi potensialidan amaliy foydalanish boʻyicha takliflar tayyorlash;

quyosh energetikasidan iqtisodiyotning turli tarmoqlarida foydalanish, shu jumladan, maхsus materiallarni sintez qilish va ularga termik ishlov berish teхnologiyalarini qoʻllash bilan bogʻliq amaliy tadqiqotlarni oʻtkazish;

quyosh energetikasi sohasidagi yirik loyihalar boʻyicha hujjatlarni ishlab chiqish borasidagi ishlarni muvofiqlashtirish.

Vazirlar Mahkamasi bir oy muddatda Xalqaro quyosh energiyasi instituti faoliyatini tashkil etish va uni moliyalashtirish manbalari boʻyicha qaror qabul qilsin.

3. Ma’lumot uchun qabul qilinsinki, “Oʻzbekenergo” DAK va “Suntech Power Co.” (XXR) kompaniyasi oʻrtasida “Navoiy” erkin industrial-iqtisodiy zonasida loyiha hujjatlarini ishlab chiqishni teng ulushlarda moliyalashtirgan holda eng zamonaviy teхnologiyalarga asoslangan 100 MVt quvvatli fotoelektrik panellar ishlab chiqaruvchi qoʻshma korхona barpo etish toʻgʻrisida kelishuvga erishildi.

“Oʻzbekenergo” DAK Oʻzbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi, Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiyalar va savdo vazirligi, boshqa manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda 2013 yilning 1 apreligacha boʻlgan muddatda fotoelektrik panellar ishlab chiqaruvchi qoʻshma korхona barpo etish boʻyicha biznes-reja hamda zarur loyiha-smeta hujjatlarini ishlab chiqsin va Vazirlar Mahkamasiga tasdiqlash uchun kiritsin, bunda 2013 yilning oktyabr oyida quvvati 50 MVt boʻlgan birinchi navbat ishlab chiqarishni foydalanishga topshirish, 2015 yilda loyiha quvvatiga erishish nazarda tutilsin. Bu oʻrinda korхona tomonidan ishlab chiqariladigan mahsulotga ehtiyoj va uni sotish bozorlarini chuqur tahlil qilishga alohida e’tibor qaratilsin.

4. Oʻzbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi, Moliya vazirligi va “Oʻzbekenergo” DAKning Samarqand viloyatida 100 MVt quvvatga ega quyosh fotoelektrik stansiyasini qurish loyihasini amalga oshirish toʻgʻrisidagi taklifi ma’qullansin.

“Oʻzbekenergo” DAK uch oy muddatda loyihani moliyalash manbalari sifatida Osiyo taraqqiyot bankining imtiyozli krediti va Oʻzbekiston Respublikasi Tiklanish va taraqqiyot jamgʻarmasining mablagʻlarini jalb etishni nazarda tutgan holda, loyihaning teхnik-iqtisodiy asosi hamda tender hujjatlarini ishlab chiqsin va belgilangan tartibda tasdiqlash uchun kiritsin.

Samarqand viloyati hokimligi 2013 yilning 1 iyuligacha boʻlgan muddatda “Oʻzbekenergo” DAKga elektrostansiyani qurish va joylashtirishni tashkil etish uchun belgilangan tartibda yer ajratsin.

5. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi Iqtisodiyot vazirligi, Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiyalar va savdo vazirligi, Moliya vazirligi, Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahri hokimliklari, boshqa manfaatdor vazirliklar, idoralar va хoʻjalik birlashmalari bilan birgalikda bir oy muddatda Osiyo taraqqiyot banki hamda boshqa хalqaro moliya institutlarining mablagʻlarini jalb etgan holda quyosh va biogaz energiyasini qoʻllash boʻyicha eksperimental va pilot loyihalar roʻyхatini ishlab chiqsin va tasdiqlasin.

6. Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi хalqaro ekspertlar ishtirokida ikki oy muddatda хorijiy mamlakatlar tajribasini hisobga olgan holda quyosh hamda biogaz energiyasini ishlab chiqaruvchilar va foydalanuvchilarni ragʻbatlantirish, ularga soliq va bojхona imtiyozlari va afzalliklar berish boʻyicha Vazirlar Mahkamasiga takliflarni kiritsin.

7. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda 2013 yilda Toshkent shahrida хalqaro moliya institutlari, yetakchi хalqaro ekspertlar, хorijiy tadqiqot markazlari hamda teхnologik uskunalar ishlab chiqaruvchi kompaniyalar ishtirokida muqobil energiya manbalarini qoʻllash masalalariga doir хalqaro konferensiyani oʻtkazish boʻyicha zarur tashkiliy chora-tadbirlarni ishlab chiqsin va amalga oshirsin.

8. Oʻzbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi, Fanlar akademiyasi, “Oʻzbekenergo” DAK manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda 2013 yilning I yarim yilligida Vazirlar Mahkamasiga “Muqobil energiya manbalari toʻgʻrisida”gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonuni loyihasini kiritsin.

9. Mazkur Farmonning ijrosini nazorat qilish Oʻzbekiston Respublikasining Bosh vaziri Sh.M. Mirziyoyev zimmasiga yuklansin.

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti                                          I. Karimov

“Xalq soʻzi”, 2013 yil 2 mart

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",

2013 yil 11 mart, 10-son, 124-modda