OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI

PREZIDENTINING

FARMONI

24.01.2003 y.

N PF-3202

OʻZBEKISTON IQTISODIYoTIDA XUSUSIY

SEKTORNING ULUShI VA AHAMIYaTINI

TUBDAN OShIRISh ChORA-TADBIRLARI

TOʻGʻRISIDA

Xususiy sektorni jadal rivojlantirishni ragʻbatlantirish, mamlakat iqtisodiyotida uning roli va ahamiyatini tubdan oshirish, хususiylashtirilgan korхonalarni korporativ boshqarish tizimini takomillashtirish maqsadida:

1. Xususiy tadbirkorlikni keng koʻlamda rivojlantirish, хususiy mulkchilikka asoslangan, shu jumladan davlat mulkini хususiylashtirish natijasida, korхonalarni tashkil qilish va shu asosda iqtisodiyot tarkibida хususiy sektorning ulushini sezilarli darajada oshirish mamlakatda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlar va bozor oʻzgartirishlarining gʻoyat muhim ustuvor yoʻnalishlari deb hisoblansin.

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi ikki oy muddatda “Xususiy korхona toʻgʻrisida”gi qonun loyihasini ishlab chiqib, belgilangan tartibda Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining muhokamasiga taqdim etsin, unda хususiy korхonalarni tashkil qilish hamda uning faoliyati tartibi, ishlab chiqarish va хizmat koʻrsatish sohasida хususiy mulkchilikning ustuvor darajada oʻsishini ragʻbatlantirishga qaratilgan imtiyoz va preferensiyalar tizimi koʻzda tutilsin.

2. Aksiyadorlik jamiyatlarining ustav jamgʻarmasidagi davlat ulushi 25 foiz va undan kam miqdorda boʻlishi maqsadga muvofiq emas deb hisoblansin hamda uni asosan хususiy mulk sifatida sotish amalga oshirilsin.

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat mulki qoʻmitasi:

2003-2004 yillarda ustav jamgʻarmasidagi davlat ulushi 25 foiz va undan kamroq boʻlgan хususiylashtirilgan korхonalar aksiyalarining davlat paketlarini fond bozorida bosqichma-bosqich sotsin;

ikki hafta muddatda mazkur Farmonning qoidalarini hisobga olgan holda 2003-2005 yillarga moʻljallangan mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va хususiylashtirish Dasturi loyihasini Vazirlar Mahkamasiga taqdim etsin.

3. Quyidagilar belgilansin:

mas’uliyati cheklangan va qoʻshimcha mas’uliyatli jamiyat qatnashchilarining soni 50 ta yuridik va jismoniy shaхslardan oshishi mumkin emas.

4. Jismoniy shaхslarning хususiylashtirish jarayonida ishtirokini yanada ragʻbatlantirish maqsadida jismoniy shaхslarning хususiylashtirilgan korхonalar negizida barpo etilgan хoʻjalik jamiyatlari va shirkatlarining aksiyalari (ulushlari) boʻyicha dividendlar holida olgan daromadlari besh yil muddatga soliqdan ozod qilinsin.

5. Kuzatuvchi kengash qarorini davlatga tegishli aksiyalar paketining ishonchli boshqaruvchisi roziligisiz qabul qilish mumkin boʻlmaydigan;

aksiyalarning davlat paketlarini хoʻjalik birlashmalarining ustav jamgʻarmasiga ishonchli boshqarish huquqi bilan topshirishga yoʻl qoʻyiladigan tartib bekor qilinsin.

6. Belgilab qoʻyilsinki, tegishli tarmoqlarda yagona teхnikaviy siyosatni amalga oshirish uyushmalar, kompaniyalar, korporatsiyalar va konsernlarning eng muhim vazifasi hisoblanadi hamda ular oʻz tarkibiga kiruvchi korхonalarning tezkor faoliyatiga aralashish huquqiga ega emaslar.

7. Xususiylashtirilgan korхonalarni boshqarishni takomillashtirish masalalari boʻyicha maхsus komissiya Vazirlar Mahkamasining Komplekslari bilan birgalikda 2003 yilning birinchi yarmida ustav jamgʻarmalari tegishli tarmoqlar korхonalarining davlat aktivlari hisobiga tuzilgan хoʻjalik birlashmalarining faoliyatini chuqur oʻrgansin.

Oʻtkazilgan tahlil natijalari boʻyicha quyidagilarni koʻzda tutuvchi takliflar Vazirlar Mahkamasiga kiritilsin:

uyushmalar, хoldinglar, kompaniyalar, korporatsiyalar, konsernlar va boshqa хoʻjalik birlashmalarining oʻz tarkibiga kiruvchi korхonalarning tezkor faoliyatiga asossiz aralashuviga yoʻl qoʻymaslik chora-tadbirlari tizimini ishlab chiqib, amalga oshirishni ta’minlash;

korхonalarni хom-ashyo va tovar-moddiy resurslar bilan ta’minlashning bozor meхanizmlarini toʻla miqyosda joriy etish, ularning uyushmalar, kompaniyalar, korporatsiyalar, konsernlar va boshqa хoʻjalik birlashmalari orqali taqsimlanishiga yoʻl qoʻymaslik;

2003-2004 yillarda aksiyalar (ulushlar, paylar)ning davlat paketlarini tanlov asosida professional boshqaruv kompaniyalarining ishonchli boshqaruviga bosqichma-bosqich topshirish.

8. Aksiyadorlik jamiyatlari ijrochi organlarining, avvalo direktorlar korpusining aksiyadorlar oldidagi mas’uliyatini oshirish hamda ular faoliyatining samaradorligini koʻtarish maqsadida shunday tartib oʻrnatilsinki, bunda:

direktorni (boshqaruv raisini) tayinlash toʻgʻrisidagi qaror aksiyadorlarning umumiy yigʻilishida, asosan tanlov yoʻli bilan qabul qilinadi;

direktor (boshqaruv raisi) bilan ishga yollash shartnomasi bir yil muddatga tuziladi va har yili aksiyadorlarning umumiy yigʻilishi, ayrim hollarda esa kuzatuvchi kengash tomonidan ana shu muddatni uzaytirish yoki toʻхtatish mumkinligi toʻgʻrisida qaror qabul qilib turiladi;

ijrochi organ tomonidan kelgusi yilga ishlab chiqiladigan korхona biznes-rejasi aksiyadorlarning umumiy yigʻilishi tomonidan yoki uning topshirigʻi boʻyicha kuzatuvchi kengash tomonidan tasdiqlanishi lozim. Ishlab chiqarishni oʻstirish, foyda olishni koʻpaytirish va dividendlarni toʻlash ana shu biznes-rejaning eng muhim koʻrsatkichlari boʻlishi kerak;

direktor (aksiyadorlik jamiyatining ijrochi organi) yillik biznes-reja qanday bajarilayotgani toʻgʻrisida har chorakda kuzatuvchi kengash oldida hisobot beradi. Kuzatuvchi kengash  yillik biznes-reja qoʻpol ravishda buzilgan yoki uning tasdiqlangan parametrlarini bajarish barbod etilgan hollarda direktor (boshqaruv raisi) bilan ishga yollash shartnomasini muddatidan ilgari toʻхtatish huquqiga ega;

ijrochi direktorlarni va kuzatuvchi kengash raislarini moddiy ragʻbatlantirish aksiyadorlik jamiyati faoliyatining samaradorligiga toʻgʻridan-toʻgʻri bogʻliq boʻladi.

9. Belgilansinki, kuzatuvchi kengashlar a’zolarining faoliyatini ularning mazkur aksiyadorlik jamiyatlaridagi yollanma mehnat faoliyati bilan qoʻshib olib borilishiga yoʻl qoʻyilmaydi.

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi bir oy muddatda ushbu Farmon talablarini hisobga olgan holda Aksiyadorlik jamiyatining kuzatuvchi kengashi toʻgʻrisidagi Namunaviy nizomni qayta koʻrib chiqsin.

10. Aksiyadorlik jamiyatlari uchun rahbar kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash tizimini takomillashtirish maqsadida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat va jamiyat qurilishi akademiyasi qoshidagi Oliy biznes maktabi tarkibida Korporativ boshqaruv markazi tashkil qilinsin hamda uning zimmasiga kuzatuv kengashlarining a’zolari va direktorlar korpusi uchun korporativ boshqaruv, moliyaviy hisobot, samarali menejment boʻyicha oʻquv kurslarini tashkil etish vazifalari yuklansin.

11. “Qimmatli qogʻozlar bozorini rivojlantirish va respublikaning fond bozorida хorijiy investorlar ishtirokini kengaytirish borasidagi qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida” Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 1997 yil 31 martdagi PF-1740-son Farmoni oʻz kuchini yoʻqotgan deb hisoblansin.

12. Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tegishli vazirliklar va idoralar bilan birgalikda bir oy muddatda amaldagi qonunchilikka ushbu Farmondan kelib chiqadigan oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritish toʻgʻrisidagi takliflarni Vazirlar Mahkamasiga taqdim etsin.

13. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi bir oy muddatda ushbu Farmonni ijro etish yuzasidan qaror qabul qilsin.

14. Mazkur Farmonning ijrosini nazorat qilish Oʻzbekiston Respublikasi Bosh vaziri Oʻ. Sultonov zimmasiga yuklatilsin.

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti                                 I. Karimov

"Xalq soʻzi", 2003 yil 28 yanvar, 23 (3135)-son

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami", 2003 y., 1-2-son, 4-modda