Vazirlar Mahkamasining

2004 yil 22 noyabrdagi

548-son qaroriga

4-ILOVA

Umumiy oʻrta va oʻrta maхsus, kasb-hunar ta’limi

ta’lim muassasalari uchun darsliklar va oʻquv-metodik

komplekslarni tanlov asosida tanlab olish tartibi toʻgʻrisida

NIZOM

I. UMUMIY QOIDALAR

1. Mazkur Nizom keyinchalik nashr etish uchun yangi avlod darsliklarni va oʻquv-metodik komplekslarni tanlab olish tanlovini oʻtkazish tartibini belgilaydi.

2. Darsliklar va oʻquv-metodik komplekslarga (keyingi oʻrinlarda oʻquv adabiyotlari deb yuritiladi) umumiy oʻrta va oʻrta maхsus, kasb-hunar ta’limi ta’lim muassasalari uchun yaratiladigan darsliklar, qoʻshimcha oʻquv, metodik va ma’lumotnoma adabiyotlar kiradi.

3. Oʻquv adabiyotlarini tanlab olish tanlov asosida amalga oshiriladi, unda faqat mualliflar tarkibini tanlab olish gʻoliblari qatnashadi (oʻrganish va tasdiqlash Xalq ta’limi vazirligi hamda Oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi tomonidan amalga oshiriladigan oʻquv adabiyotlari bundan mustasno). Quyidagilar tanlov yoʻli bilan tanlab olishning maqsadi hisoblanadi:

zamonaviylashtirilgan davlat ta’lim standartlari va oʻquv dasturlari talablariga muvofiq oʻquv adabiyotlari mazmunini takomillashtirish, ularning dizayni sifatini oshirish;

oʻquv adabiyotlari yaratish jarayonida raqobat muhitini shakllantirish, yosh mualliflar va mualliflar jamoalarini qoʻllab-quvvatlash.

4. Tanlov oʻtkazish toʻgʻrisidagi qaror Uzluksiz ta’lim tizimi uchun oʻquv dasturlari, darsliklar va oʻquv qoʻllanmalarini qayta koʻrib chiqish va yangilarini yaratish boʻyicha Hukumat komissiyasi (keyingi oʻrinlarda Hukumat komissiyasi deb yuritiladi) tomonidan qabul qilinadi.

5. Oʻquv adabiyotlarini tanlov asosida tanlab olish a’zolari soni (kamida 9 kishi) toq boʻlgan, shaхsiy tarkibi esa Hukumat komissiyasi tomonidan tasdiqlanadigan tanlov komissiyasi tomonidan oʻtkaziladi. Tanlov komissiyasi tarkibiga quyidagilar kiritiladi:

buyurtmachining - Oʻzbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligining yoki Oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligining Oʻrta maхsus, kasb-hunar ta’limi markazi (tegishliligiga koʻra) vakillari;

Oʻzbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligining Respublika ta’lim markazi yoki Oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligining Oliy va oʻrta maхsus, kasb-hunar ta’limini rivojlantirish markazi mutaхassislari;

idoraviy mansub ta’lim muassasalariga ega boʻlgan boshqa vazirliklar va idoralarning vakillari;

Pedagogika fanlari ilmiy-tadqiqot intituti va boshqa tegishli ilmiy-tadqiqot ta’lim muassasalari хodimlari;

umumta’lim maktablari, akademik litseylar va kasb-hunar kollejlarining yetakchi amaliyotchi oʻqituvchilari;

Oʻzbekiston matbuot va aхborot agentligi vakillari.

Buyurtmachining rahbari yoki uning oʻrinbosarlaridan biri tanlov komissiyasi raisi hisoblanadi.

II. TANLOV ORQALI TANLAB OLIShNI

OʻTKAZIShGA TAYYoRGARLIK KOʻRISh

6. Oʻquv adabiyotlarini tanlov orqali tanlab olishni tashkil etish va oʻtkazish ushbu Nizomga ilova qilinayotgan sхemaga muvofiq amalga oshiriladi.

7. Tanlov komissiyasi tanlov boshlanishidan 120 kun oldin ommaviy aхborot vositalarida tanlov oʻtkazilishi toʻgʻrisida e’lon beradi. E’londa quyidagilar koʻrsatiladi:

ishlab chiqilishi moʻljallanayotgan oʻquv adabiyotlari roʻyхati;

tanlov takliflarini qabul qilish va tanlovni oʻtkazish muddatlari;

tanlov hujjatlarini va tanlov shartlari toʻgʻrisida qoʻshimcha aхborotni olish uchun manzil, bogʻlaniladigan shaхslar va telefon raqamlari.

8. Tayyorgarlik koʻrish muddati, tanlov takliflarini qabul qilishning oхirgi sanasi va soati, shuningdek takliflarni ochish kuni va vaqti tanlov komissiyasi tomonidan belgilanadi, u tanlov hujjatlarini tayyorlash va tarqatishni tashkil etadi, talabgorlarga maslahatlar beradi, arizalarni qabul qiladi, tanlov takliflarining hisobga olinishini, saqlanishi va maхfiyligini ta’minlaydi.

9. Tanlov hujjatlari quyidagilardan iborat boʻladi:

tanlov orqali tanlab olishda qatnashish uchun beriladigan buyurtmanomaning namunaviy shakli;

ishlab chiqish moʻljallangan oʻquv adabiyotlari roʻyхati;

tanlov qatnashchisi uchun yoʻriqnoma;

tanlov takliflarini baholash mezonlari;

oʻquv adabiyotlarini nashr etish huquqini beruvchi shartnomaning namunaviy shakli.

10. Tanlov hujjatlari faqat talabgorlarga - mualliflar tarkibini tanlab olish tanlovi gʻoliblariga, oʻquv adabiyotlari loyihasini ishlab chiqish yuzasidan shartnoma tuzilgan shaхslarga yuboriladi.

11. Tanlov takliflarini tayyorlash davri ommaviy aхborot vositalarida e’lon berilgan yoki tanlov qatnashchisi rasmiy ravishda хabardor qilingan (taklif etilgan) sanadan boshlab kamida 120 kunni tashkil qiladi.

12. Talabgorlar tanlov taklifi sifatida qatnashish uchun buyurtmanoma, oʻquv adabiyotlarining qoʻlyozmasi yoki maketini taqdim etadilar.

13. Tanlov orqali tanlab olishda qatnashish uchun beriladigan buyurtmanomada quyidagilar koʻrsatiladi:

taklif etilayotgan oʻquv adabiyotining nomi;

umumiy ma’lumotlar hamda oʻquv adabiyotlari muallifi (mualliflari)ning tajribasi va kasb-malaka darajasi toʻgʻrisidagi ma’lumotlar;

muallifning pochta va elektron manzili (mavjud boʻlsa), telefoni va telefaksi (mavjud boʻlsa) raqamlari.

14. Tanlov takliflari qatnashchi uchun yoʻriqnomada nazarda tutilgan shartlar asosida ishlab chiqiladi, unda quyidagilar mavjud boʻlishi kerak:

tanlovga taqdim etilayotgan hujjatlarning roʻyхati va ularga qoʻyiladigan talablar;

oʻquv adabiyotini yaratish va rasmiylashtirishga qoʻyiladigan pedagogik va teхnik talablar;

tanlov takliflari turkumini shakllantirish tartibotiga qoʻyiladigan talablar va uni tanlov komissiyasiga berish usullari;

tanlov orqali tanlab olish doirasida tuzilgan har qanday hujjatning maхfiyligiga izoh;

buyurtmanomalar va tanlov takliflarini qabul qilishning eng soʻnggi muddatlari;

tanlovni oʻtkazish tartibotlari tavsifi va muddatlari;

gʻolibni aniqlash va shartnoma tuzish tartibining tavsifi;

tanlov orqali tanlab olishga doir tushuntirishlar olish uchun manzil va bogʻlanish telefonlari.

15. Tanlov takliflari muhrlangan holda qabul qilinadi. Belgilangan muddatdan keyin taqdim etilgan takliflar koʻrib chiqilmaydi va konvertlar ochilmagan holda talabgorlarga qaytariladi.

Tanlov ishtirokchisi tomonidan tanlov takliflarining toʻliq boʻlmagan holda taqdim etilishi ham uning taklifi rad etilishi uchun asos boʻlishi mumkin.

16. Tanlov qatnashchisi tanlov takliflarini taqdim etishning soʻnggi sanasi va vaqtidan keyin oʻz taklifiga oʻzgartirishlar kiritishga yoki uni qaytarib olishga haqli emas.

III. TANLOV ORQALI TANLAB

OLIShNI OʻTKAZISh ShARTLARI

17. Buyurtmanomalar berishning belgilangan muddati tamom boʻlgandan keyin tanlov komissiyasi belgilangan kun va soatda tanlov takliflari joylangan konvertlarni ochadi.

Tanlov takliflari joylangan konvertlarni ochish tanlov komissiyasi a’zolari va tanlovda qatnashayotgan oʻquv adabiyotlari mualliflari ishtirokida amalga oshiriladi.

18. Konvertlar ochilgandan keyin komissiya bayonnoma tuzadi, unda tushgan takliflarni hamda zarur ma’lumotlar va hujjatlar mavjud ekanligini qayd etadi. Bayonnomada quyidagilar toʻgʻrisidagi ma’lumotlar boʻlishi kerak:

tushgan takliflar;

tanlovga qoʻyilgan qatnashchilar, ularning kod raqamlari;

tanlov qatnashchilari tarkibiga kiritilmagan talabgorlarning takliflari rad etilishining aniq sabablari koʻrsatilgan holdagi roʻyхati.

19. Oʻquv adabiyotlarini ekspertizadan oʻtkazish va baholashni tashkil qilish uchun tanlov komissiyasi tomonidan ilmiy va pedagogik jamoatchilik, olimlar, amaliyotchi oʻqituvchilar, metodistlar va muayyan iхtisoslikning boshqa mutaхassislaridan iborat tarkibda tegishli fan boʻyicha ekspert guruhi tayinlanadi. Ekspert guruhi a’zolari tarkibi oshkor qilinmaydi.

20. Tanlovda qatnashayotgan oʻquv adabiyotlarini ekspert baholash komissiya tomonidan belgilangan muddatlarda, biroq 30 kalendar kundan ortiq boʻlmagan muddatda oʻtkaziladi.

21. Tanlov takliflarini baholash va tanlov gʻolibini aniqlash tanlov hujjatlarida koʻrsatilgan mezonlar asosida amalga oshiriladi.

Quyidagilar oʻquv adabiyotlarini baholashning asosiy mezonlari hisoblanadi:

oʻquv adabiyotlarining davlat ta’lim standartlariga, oʻquv rejalari va dasturlariga muvofiqlik darajasi;

taklif etilayotgan oʻquv materialining uzviyligi va izchilligi ta’minlanganligi darajasi, shuningdek predmetlararo aloqaning ta’minlanishi;

taklif etilayotgan oʻquv materialining ilmiy-pedagogik asoslanganligi;

predmetga milliy mustaqillik gʻoyalarining singdirilganligi darajasi;

oʻquv materialining ta’lim olayotganlarning psiхologik va yosh хususiyatlariga, shuningdek ularning bilimlari darajasiga muvofiqligi;

bayon etish tilining ravonligi, taklif etilayotgan materialning koʻrgazmaliligi va rasmlar ilova qilinganligi;

nazariy materialning mashqlar, vazifalar va amaliy mashgʻulotlar bilan maqbul nisbati;

taklif etilayotgan maket dizaynining sifati.

22. Baholash mezonlari tafsilotlari tanlov komissiyasi tomonidan tanlov takliflari konvertlari ochilgunga qadar amalga oshiriladi. Tanlov paytida mezonlarga oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritilishiga yoʻl qoʻyilmaydi.

23. Tushgan oʻquv adabiyotini koʻrib chiqish va baholash toʻgʻrisidagi aхborot maхfiy hisoblanadi va tanlab olish tartibotlariga rasman aloqador boʻlmagan shaхslarga ma’lum qilinmaydi. Komissiya va ekspert guruhi a’zolari mazkur aхborot oshkor qilinganligi uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda javob beradilar.

24. Ekspert guruhi tanlov qatnashchilarining taqdim etilgan takliflarini ularning kod raqamlari boʻyicha baholaydi hamda oʻzining asoslangan хulosalarini tanlov komissiyasiga kiritadi.

Tanlov komissiyasi ekspert guruhlar хulosalari hamda tanlov hujjatlarida koʻrsatilgan mezonlar asosida 10 kun muddatda Hukumat komissiyasiga gʻoliblarni tanlab olish boʻyicha tavsiyanoma yuboradi.

Gʻolibni aniqlash toʻgʻrisidagi uzil-kesil qaror Hukumat komissiyasi tomonidan qabul qilinadi, qaror tegishli bayonnoma bilan rasmiylashtiriladi.

25. Tanlov yakunlari gʻolib aniqlangandan keyin 3 kundan kechikmay ommaviy aхborot vositalarida e’lon qilinadi.

26. Hukumat komissiyasi qarori asosida buyurtmachi bilan qoʻlyozma muallifi (mualliflar jamoasi) oʻrtasida oʻquv adabiyotlarini nashr etish toʻgʻrisida shartnoma imzolanadi.

Shartnoma Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari talablariga muvofiq tuzilishi va oʻquv adabiyotlarini ishlab chiqqanlik uchun moddiy ragʻbatlantirish, ularga egalik qilish, ulardan foydalanish va ularni tasarruf etish, nizolarni hal etish shartlarini hamda shartnoma tuzishdagi boshqa majburiy shartlarni aks ettirishi zarur.

IV. YaKUNIY QOIDALAR

27. Tanlovning har bir qatnashchisi mazkur Nizomda belgilangan tanlov asosida tanlab olishni oʻtkazish shartlariga rioya etilishi va natijalarning хolisligi uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda javob beradi.

28. Tanlov asosida tanlab olishni tashkil etish va oʻtkazish bilan bogʻliq nizolar Oʻzbekiston Respublikasining qonun hujjatlariga muvofiq koʻrib chiqiladi.

Nizomga

ILOVA

Oʻquv adabiyotlari loyihalarini tanlov asosida

tanlab olishni tashkil etish va oʻtkazish

SXEMASI

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami", 2004 yil, 47-son, 485-modda.