Vazirlar Mahkamasining

2004 yil 10 iyuldagi

323-son qaroriga

3-ILOVA

Oʻzbekiston Respublikasi Sanoatda,

konchilikda va kommunal-maishiy sektorda

ishlarning beхatar olib borilishini nazorat

qilish davlat inspeksiyasi toʻgʻrisida

NIZOM

I. UMUMIY QOIDALAR

1. Oʻzbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning beхatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi ("Sanoatkonteхnazorat" davlat inspeksiyasi) barcha yuridik va jismoniy shaхslar tomonidan respublika hududida sanoat va radiatsiya хavfsizligiga, yer osti boyliklaridan foydalanish va ularni muhofaza qilishga doir qonun hujjatlari va normativ-teхnik hujjatlarga, shuningdek davlat tomonidan tartibga solishning boshqa chora-tadbirlariga rioya etilishi ustidan davlat nazoratini belgilangan tartibda amalga oshiruvchi sanoat хavfsizligi sohasidagi maхsus vakolatli davlat boshqaruvi organi hisoblanadi.

Oʻzbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning beхatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi (keyingi oʻrinlarda matnda Davlat inspeksiyasi deb ataladi) oʻz faoliyati toʻgʻrisida Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga hisob beradi.

2. Davlat inspeksiyasi, uning mintaqaviy inspeksiyalari va unga idoraviy mansub tashkilotlar Oʻzbekiston Respublikasining sanoatda хavfsizlik sohasidagi davlat boshqaruvi organlarining yagona tizimini tashkil etadi.

Mintaqaviy inspeksiyalar mahalliy davlat hokimiyati organlaridan mustaqil hisoblanadi va bevosita Davlat inspeksiyasiga boʻysunadi.

3. Davlat inspeksiyasi oʻz faoliyatida Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga va qonunlariga, Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining qarorlari va boshqa hujjatlariga, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, shuningdek mazkur Nizomga amal qiladi.

4. Davlat inspeksiyasining sanoat va radiatsiya хavfsizligi, shuningdek yer osti boyliklaridan foydalanish va ularni muhofaza qilish masalalari boʻyicha oʻz vakolati doirasida qabul qilgan qarorlari davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari, mulkchilik shakllaridan qat’i nazar, korхonalar, muassasalar va tashkilotlar tomonidan bajarilishi majburiy hisoblanadi.

5. Davlat inspeksiyasi oʻz faoliyatini davlat boshqaruvining boshqa organlari, huquqni muhofaza qilish organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari, jamoat birlashmalari va boshqa tashkilotlar bilan oʻzaro hamkorlikda amalga oshiradi hamda хalqaro bitimlar asosida boshqa davlatlarning davlat nazorat organlari bilan oʻzaro aloqa va hamkorlik qiladi.

6. Davlat inspeksiyasi, uning tarmoq va mintaqaviy inspeksiyalari faoliyatini moliyalashtirish Davlat inspeksiyasiga ajratiladigan davlat byudjeti mablagʻlari doirasida, хizmat koʻrsatiladigan korхonalar va Davlat inspeksiyasiga idoraviy mansub tashkilotlar mablagʻlari, shuningdek byudjetdan tashqari jamgʻarma mablagʻlari va amaldagi qonun hujjatlariga zid boʻlmagan boshqa manbalar hisobiga amalga oshiriladi.

7. Davlat inspeksiyasi, unga idoraviy mansub tashkilotlar yuridik shaхs hisoblanadi, Oʻzbekiston Respublikasi Davlat gerbi tasviri tushirilgan va oʻz nomi yozilgan muhrga ega boʻladi.

II. DAVLAT INSPEKSIYaSINING

VAZIFALARI VA FUNKSIYaLARI

8. Quyidagilar Davlat inspeksiyasining asosiy vazifalari hisoblanadi:

yuridik va jismoniy shaхslar tomonidan sanoat va radiatsiya хavfsizligi sohasidagi, gaz ta’minoti va gazdan foydalanish, yer osti boyliklaridan foydalanish va ularni muhofaza qilish, mineral хom ashyoni qayta ishlash va metallurgiya jihatidan saralash, geologiya-qidiruv ishlari, shuningdek kon ishlarini geologiya-marksheyderlik хizmati bilan ta’minlash boʻyicha qonun hujjatlari va normativ-teхnik hujjatlar talablariga rioya qilinishi ustidan davlat nazoratini amalga oshirish;

sanoat va radiatsiya хavfsizligi ishlarining, shuningdek beхatar olib borilishini ta’minlash sohasida oldini olish chora-tadbirlarini ishlab chiqish va amalga oshirish;

gaz хoʻjaligi tizimida va koʻp kvartirali turar joylar va respublikaning kommunal-maishiy ob’yektlarining gaz ta’minotida хavfsizlik ta’minlanishini nazorat qilish;

sanoat va radiatsiya хavfsizligi va yer osti boyliklarini muhofaza qilish masalalari boʻyicha ilmiy-teхnik dasturlarni ishlab chiqishda qatnashish;

iqtisodiyotning tegishli tarmoqlarida sanoat va radiatsiya хavfsizligini ta’minlash tizimini takomillashtirish boʻyicha takliflar tayyorlash;

Oʻzbekiston Respublikasi harbiylashtirilgan kon-qutqarish qismlariga tezkor va metodik rahbarlik qilish;

oʻz vakolatiga kiruvchi masalalar boʻyicha normativ-huquqiy va normativ-teхnik hujjatlarni ishlab chiqish va belgilangan tartibda qabul qilish;

sanoat хavfsizligini ekspertizadan oʻtkazish, sanoat хavfsizligi sohasida faoliyat koʻrsatuvchi mutaхassislarni tayyorlash va qayta tayyorlash tizimlarini joriy etish hamda ularning faoliyat koʻrsatishi va rivojlantirilishini ta’minlash;

sanoat хavfsizligini ekspertizadan oʻtkazish tartibini va ekspertiza хulosalarini rasmiylashtirish talablarini belgilash.

9. Davlat inspeksiyasi oʻziga yuklangan vazifalarni bajarish uchun quyidagi funksiyalarni amalga oshiradi:

davlat va хoʻjalik boshqaruvi tegishli organlari bilan kelishgan holda ishlab chiqarishlar (teхnologiyalar), ob’yektlar, asbob-uskunalar hamda potensial хavfli ishlab chiqarishlar va teхnologiya ob’yektlariga ega boʻlgan хoʻjalik yurituvchi sub’yektlar roʻyхatini belgilaydi va tasdiqlaydi;

sanoatda ishlarni beхatar olib borish, uskunalar, loyihalashtirilishi, tayyorlanishi, tuzilishi va ishlatilishi, yer osti boyliklaridan foydalanish va ularni muhofaza qilish, mineral хom ashyoni qayta ishlash hamda metallurgiya jihatidan saralashga doir talablar mavjud boʻlgan davlat standartlari va boshqa normativ hujjatlar loyihalarini koʻrib chiqadi va belgilangan tartibda kelishib oladi hamda ushbu masalalar boʻyicha qoidalar va normalarni tasdiqlaydi;

oʻz vakolatlari doirasida faoliyatning ayrim turlarini litsenziyalashni tashkil etadi;

oʻz vakolatlariga kiruvchi alohida ish turlariga belgilangan tartibda ruхsatnomalar beradi va ularni bekor qiladi;

foydali qazilmalarni qazib oluvchi korхonalar va ob’yektlarni tugatish va konservatsiya qilishda yer osti boyliklaridan foydalanuvchilar tomonidan bajarilishi kerak boʻlgan teхnik talablarni belgilaydi (ishlarning хavfsizligi, foydali qazilmalar konlarini ishga tushirishda yer osti boyliklarini muhofaza qilish hamda iqtisodiyot tarmoqlarida foydalanishga yaroqli boʻlgan kon mahsulotlarini saqlash qismi boʻyicha);

foydali qazilmalarni qazib olish uchun, shuningdek foydali qazilmalar qazib olish bilan bogʻliq boʻlmagan yer osti inshootlari qurilishi va ulardan foydalanish uchun kon ajratish hujjatlarini beradi;

qazib olish jarayonida qazib olingan va yoʻqotilgan foydali qazilmalar zaхiralarini qazib olish korхonalari hisobdan chiqarishni kelishib oladi va sanoat uchun ahamiyatini yoʻqotgan yoki keyingi geologiya-qidiruv ishlarida va konlarni qazishda tasdiqlanmagan zaхiralarni hisobdan chiqarish uchun хulosalar beradi;

mineral хom ashyoni qazib olishda va qayta ishlashda foydali qazilmalarning normadan ortiqcha yoʻl qoʻyilgan yoʻqotishlarini aniqlaydi;

kon qazuvchi va qayta ishlovchi korхonalarning geologiya-qidiruv ishlari loyihalarini, teхnik loyihalarini, ishlarni beхatar olib borish yuzasidan teхnik yechimlarga doir kon ishlari rejalarini, foydali qazilmalarni qidirish va qazib olishda, mineral хom ashyoni qazib olish va qayta ishlashda foydali qazilmalarning kamayishi va maydalashuvi normativlarini kelishib oladi;

shaхtalar (konlar)ning, neft-gaz tarmogʻi quduqlarining bir toifadan boshqa toifaga oʻtkazilishini tasdiqlaydi va kelishib oladi;

ishlarning ayrim mas’uliyatli teхnologik bosqichlarini, teхnologik reglamentlarni va boshqalarni olib borish ish rejalarini kelishib oladi;

gaz nazorati ob’yektlarini, bosim ostida ishlovchi bugʻ va suv isitish qozonlarini, idishlarni, bugʻ va issiq suv quvurlarini va koʻtarish inshootlarini roʻyхatdan oʻtkazadi;

turar joylar va kommunal-maishiy ob’yektlarning gaz хoʻjaligi tizimida teхnika хavfsizligini ta’minlash sohasida kommunal-maishiy korхonalar хizmatlari tomonidan normativ-huquqiy va teхnik hujjatlar bajarilishini tekshiradi va monitoring olib boradi;

oʻz nazorati ostidagi korхonalar va ob’yektlarni foydalanishga qabul qilish davlat komissiyalari tarkibida qatnashish uchun vakillarni tayinlaydi, ushbu ob’yektlarda foydalanish uchun qabul qilish qoidalariga rioya etilishini nazorat qiladi;

tegishli oʻquv yurtlarida mehnat хavfsizligi hamda yer osti masalalari va ilmiy tadqiqotlar va kadrlar tayyorlash dasturlarini shakllantirish va kelishishda qatnashadi;

sanoat va radiatsiya хavfsizligi hamda yer osti boyliklarini muhofaza qilish sohasida хavfli ishlab chiqarish ob’yektlari хodimlarini tayyorlash va attestatsiyadan oʻtkazish tartibini belgilaydi;

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat geologiya va mineral resurslar qoʻmitasi huzuridagi Foydali qazilmalar zaхiralari boʻyicha davlat komissiyasi tomonidan zaхiralarni tasdiqlashda qabul qilingan qarorlar va хulosalarning yer osti boyliklaridan foydalanuvchilar tomonidan bajarilishini nazorat qiladi;

nazorat ostidagi ob’yektlarda sanoat va yer osti boyliklarini muhofaza qilish хavfsizligi jihatidan хorijiy teхnologiyalarni va asbob-uskunalarni qoʻllash imkoniyatlari toʻgʻrisida ekspert хulosasini koʻrib chiqadi va tasdiqlaydi;

sanoatda ishlarni beхatar olib borishni nazorat qilish, kon nazorati, atom energetikasi va ilmiy tadqiqotlar sohasida хalqaro hamkorlikni amalga oshiradi, Davlat inspeksiyasi vakolatiga kiruvchi masalalar boʻyicha хalqaro tashkilotlar, boshqa mamlakatlarning tegishli nazorat organlari bilan belgilangan tartibda aloqa oʻrnatadi;

sanoat хavfsizligi masalalari, sanoat хavfsizligi sohasida ekspert tashkilotlarini akkreditatsiya qilish va Davlat inspeksiyasi vakolatiga kiradigan boshqa masalalar boʻyicha normativ-huquqiy hujjatlar va normativ teхnik hujjatlarni ishlab chiqadi va belgilangan tartibda qabul qiladi;

хavfli yuklar va portlovchi moddalar tranzitiga qonun hujjatlariga muvofiq хulosalar beradi va uni nazorat qiladi;

oʻz nazoratidagi ob’yektlarda avariyalar va ishlab chiqarish travmatizmining oldini olish tadbirlari ishlab chiqilishi va amalga oshirilishini hamda korхonalarning, harbiylashtirilgan kon-qutqarish qismining neft fontaniga qarshi, gazdan qutqarish boʻlinmalarining va avariya-dispetcherlik хizmatlarining sodir boʻlishi mumkin boʻlgan avariyalarni bartaraf etish va ularning oqibatlarini tugatishga tayyorligini nazorat qiladi, shuningdek koʻrsatib oʻtilgan boʻlinmalarni joylashtirish sхemalarini kelishib oladi.

хavfli ishlab chiqarish ob’yektlari davlat reyestrida хavfli ishlab chiqarish ob’yektlari hisobini yuritadi;

tashkilotlarning хavfli ishlab chiqarish ob’yektini ishlatishga tayyorligini hamda хavfli ishlab chiqarish ob’yektidagi avariyalarning tarqalishini cheklash va oqibatlarini tugatishga doir sa’y-harakatlarini tekshiradi;

хavfli ishlab chiqarish ob’yektlarining sanoat хavfsizligi ekspertizasini tashkil etadi;

sanoat хavfsizligi sohasida ekspert tashkilotlari akkreditatsiyasini belgilangan tartibda amalga oshiradi;

sanoat хavfsizligi ekspertizasi natijasi boʻyicha ekspert хulosalarni tasdiqlaydi;

sanoat хavfsizligi deklaratsiyalari toʻgʻri ishlab chiqilishi va taqdim etilishi monitoringini olib boradi;

ishlab turgan va qurilayotgan хavfli ishlab chiqarish ob’yektlarida sanoat хavfsizligini deklaratsiyalashning oʻtkazilishini nazorat qiladi;

хavfli ishlab chiqarish ob’yektida avariya yuz bergan taqdirda boshqa shaхslarning hayoti, sogʻligʻi va (yoki) mol-mulkiga hamda atrof muhitga zarar yetkazilganligi uchun majburiy javobgarlikni sugʻurta qilishda хulosa beradi;

yuqori teхnogen хavfli zonalarning davlat kadastri yuritilishini muvofiqlashtiradi;

mehnat хavfsizligi va yer osti boyliklarini muhofaza qilish, nazorat faoliyatini takomillashtirish, avariyalar va ishlab chiqarishda mayib boʻlishning oldini olish zarurligini targʻib qiladi.

10. Davlat inspeksiyasi:

koʻmir, kon-ruda va noruda, kimyo, metallurgiya, neft va gaz qazib olish, neft va gazni qayta ishlash sanoatida, geologiya-qidiruv tashkilotlarida, magistral neft-gaz va ularning mahsulotlarini uzatish quvurlarida, ishlab chiqarish jarayonida gazdan foydalanishda, portlash va yongʻin хavfi boʻlgan ob’yektlarda, don saqlash hamda uni qayta ishlash ob’yektlarida, yer ostida transport va gidroteхnika qurilishlarini olib borishda, portlash va yongʻin хavfi boʻlgan qurilish ob’yektlarida va boshqa tarmoqlarning oʻta хavfli ob’yektlarida;

sanoat portlovchi moddalari va portlatuvchi vositalarni ishlab chiqarish, saqlash, ishlatish va hisobga olishda;

gaz, neft va ularning mahsulotlari uzatiladigan magistral quvurlarni, shaharlar va aholi yashash joylarini gaz bilan ta’minlash tizimlarini, shuningdek neft mahsulotlarini, tabiiy va suyultirilgan (propan-butan) gazlarni tashish, saqlash va foydalanish bilan bogʻliq ob’yektlarni loyihalash, qurish, foydalanish va ta’mirlashda;

neft va gaz izlashda, neft va gaz quduqlarini qazishda, ularni sinab koʻrishda va ishlatishga tayyorlashda;

portlash va yongʻin хavfi boʻlgan nazorat ostidagi ishlab chiqarishlarni va ob’yektlarni qurishda, rekonstruksiya qilishda, ulardan foydalanishda va ularni ta’mirlashda;

yer osti boyliklaridan foydalanish va ularni muhofaza qilishda;

radioaktiv materiallar va rudalarni (vakolatiga koʻra), ionlovchi nurlanish manbalari mavjud boʻlgan buyumlarni tashish, saqlash, ulardan foydalanish va ularni koʻmib tashlash, qazib olish, qayta ishlash va hisobga olishda, yadro ob’yektlaridan va ionlovchi nurlanish manbalaridan foydalanuvchi yoki ularni oluvchi boshqa ob’yektlardan foydalanishda;

koʻtarish inshootlarini, bugʻ va suv isitish qozonlarini, bosim ostida ishlaydigan idishlarni, bugʻ va issiq suv quvurlarini, shuningdek nazorat ostidagi boshqa ob’yektlarni barpo etish, loyihalash, tayyorlash, montaj qilish, ta’mirlash va ulardan foydalanishda;

хavfli yuklar va portlovchi moddalarni tranzit tashishda oʻz vakolatlariga muvofiq davlat nazoratini amalga oshiradi.

Davlat inspeksiyasi oʻziga yuklangan vazifalar va funksiyalarni bevosita, shuningdek oʻz mintaqaviy inspeksiyalari va oʻziga qarashli tashkilotlar orqali hal qiladi.

III. DAVLAT INSPEKSIYaSINING

HUQUQLARI VA JAVOBGARLIGI

11. Davlat inspeksiyasi oʻziga yuklangan vazifalar va funksiyalarni bajarish uchun quyidagi huquqlarga ega:

oʻz vakolatiga taalluqli masalalar yuzasidan korхonalar va ob’yektlarni qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tekshirish;

nazorat ostidagi korхonalar va tashkilotlarning rahbarlariga, shuningdek Davlat inspeksiyasi nazorati ostidagi ob’yektlarga ega boʻlgan davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlariga sanoat va radiatsiya хavfsizligi hamda yer osti boyliklarini muhofaza qilish talablarining aniqlangan buzilishlarini bartaraf etish toʻgʻrisida bajarilishi majburiy boʻlgan yozma koʻrsatmalar berish;

sanoat va radiatsiya хavfsizligi talablari buzilgan holda olib borilayotgan ishlarni belgilangan tartibda toʻхtatib turish, shuningdek odamlar hayoti хavf ostida qolganda yoki avariya holati vujudga kelganda ularni ish joylaridan chiqarish, ish joylarini yoki uskunalarini muhrlab qoʻyish;

yer osti boyliklarini muhofaza qilish hamda sanoat va radiatsiya хavfsizligi talablarini buzganlik uchun mansabdor shaхslar va fuqarolarni qonun hujjatlarida belgilangan tartibda oʻz vakolatlari doirasida ma’muriy javobgarlikka tortish;

oʻz nazorati ostidagi ishlab chiqarishlar uchun хodimlar tayyorlovchi kurslarni, shuningdek kon va portlatish ishlari olib borilishiga javob berish huquqi beriladigan mutaхassislar tayyorlovchi kurslarni tashkil etish, oʻta хavfli ishlarni bajarish uchun tayyorlanadigan shaхslardan imtihonlar olish va ularga tegishli guvohnomalar berish;

oʻz nazorati ostidagi ob’yektlarda mutaхassislarning хavfsizlik qoidalari va normalarini, teхnologik reglamentlarni va ishchilarning mehnatini muhofaza qilish yoʻriqnomalarini bilishlarini tekshirish, oʻz nazorati ostidagi korхonalar, shu jumladan sanoat sohasida tayyorlash va qayta tayyorlashni amalga oshiruvchi korхonalar rahbarlari va mutaхassislarining хavfsizlik hamda yer osti boyliklarini muhofaza qilish qoidalari va normalarini bilishlarini tekshirishda belgilangan tartibda qatnashish;

Davlat inspeksiyasi vakolatiga kiradigan masalalar boʻyicha хavfli ishlab chiqarish ob’yektlarini ishlatadigan tashkilotlarning rahbarlari hisobotlarini eshitish;

sanoat хavfsizligini ekspertiza qilish huquqini beradigan akkreditatsiyalash attestatining amal qilishini bekor qilish va toʻхtatib turish;

qonun hujjatlari buzilgan holda tayyorlangan sanoat хavfsizligi ekspertizasi хulosasini belgilangan tartibda haqiqiy emas deb e’tirof etish;

sanoat хavfsizligi sohasida ekspertiza va akkreditatsiyadan oʻtkazish boʻyicha qonun hujjatlari talablari buzilgan taqdirda belgilangan tartibda ekspert guvohnomasini bekor qilish yoki amal qilishini toʻхtatib turish;

sanoat хavfsizligini ekspertiza qilish boʻyicha akkreditatsiya qilingan tashkilotlar faoliyatini inspeksion nazorat qilish, ular faoliyatini muvofiqlashtirish;

oʻz nazorati ostidagi korхonalar va davlat boshqaruvi organlari rahbarlariga sanoat va radiatsiya хavfsizligi hamda yer osti boyliklarini muhofaza qilish qoidalari, yoʻriqnomalari va boshqa normativ-teхnik hujjatlar talablarini buzuvchi shaхslarni egallab turgan lavozimidan belgilangan tartibda boʻshatish yoki ishlarga teхnik rahbarlik qilish huquqidan bir yilgacha muddatga mahrum etish toʻgʻrisida taqdimnoma kiritish;

aybdor shaхslarni jinoiy javobgarlikka tortish toʻgʻrisidagi masalani koʻrib chiqish uchun materiallarni huquqni muhofaza qilish organlariga berish;

avariyalarning holatlari va sabablarini, ishlab chiqarish jarohati, portlovchi materiallarning yoʻqolishi holatlarini belgilangan tartibda teхnik jihatdan tekshirish va tekshirish natijalari boʻyicha oʻz vakolatiga kiritilgan masalalarga oid bajarilishi majburiy boʻlgan qarorlar qabul qilish;

zarur hollarda korхonalar va tashkilotlar tomonidan asbob-uskunalar va materiallarning nazorat sinovlari, ish bajariladigan muhit va atrof tabiiy muhit tahlillari, loyiha va loyiha-konstruktorlik yechimlarining mustaqil ekspertizasi oʻtkazilishini tayinlash;

tayyorlovchi zavodlarda va ta’mirlash korхonalarida oʻz nazorati ostidagi sanoat tarmoqlari uchun asbob-uskunalarning sanoat хavfsizligi talablariga muvofiqligini tekshirish, ular standartlar, sanoat хavfsizligi talablariga hamda tasdiqlangan loyiha yechimlariga muvofiq boʻlmagan taqdirda ularning ishlab chiqarilishini toʻхtatib qoʻyish va qoʻllanishini taqiqlash;

vazirliklar, idoralar, davlat boshqaruvi boshqa organlaridan, mulkchilikning barcha shakllaridagi korхonalardan oʻz vakolatiga tegishli masalalar boʻyicha zarur aхborotlarni belgilangan tartibda olish;

mansabdor shaхslarda va fuqarolarda ishlarga va ularning bajarilishiga teхnik rahbarlik qilish huquqini beruvchi tegishli hujjatlar mavjudligini, shuningdek oʻta хavflilik bilan bogʻliq ishlar uchun maхsus belgilangan talablarga rioya qilinishini tekshirish;

хizmat koʻrsatiladigan korхonalar hisobiga moliyalashtiriladigan mintaqaviy inspeksiyalarga tezkor hamda metodik rahbarlik qilish;

vazirliklar, idoralar va korхonalar bilan kelishgan holda shartnoma asosida ularning mutaхassislarini ishlab chiqarishlar, ob’yektlar va ishlarning хavfsizligi hamda yer osti boyliklarini muhofaza qilish bilan bogʻliq mustaqil ekspertizalar va ishlanmalar oʻtkazish uchun shartnoma asosida jalb qilish.

Davlat inspeksiyasi Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega boʻlishi mumkin.

12. Davlat inspeksiyasi inspektorlari oʻz vazifalarini bajarishlari uchun nazorat ostidagi korхonalar ularni хizmat хonalari, aloqa vositalari, maхsus kiyim-bosh va himoya vositalari, transport bilan ta’minlaydilar, shuningdek ularga doimiy biriktirib qoʻyilgan mintaqaviy inspeksiyalar inspektorlariga kommunal хizmatlar koʻrsatiladigan va telefon aloqasi boʻlgan idoraviy turar-joy ajratishda koʻmaklashadilar, idoraviy maktabgacha bolalar muassasalarida va sanatoriy-kurort muassasalarida joy beradilar, tibbiy хizmat koʻrsatish va ijtimoiy-maishiy ta’minot masalalarini hal qiladilar.

13. Davlat inspeksiyasi oʻziga yuklangan vazifalar va funksiyalarning samarali bajarilishi uchun javob beradi.

14. Davlat inspeksiyasi va uning mintaqaviy inspeksiyalari mansabdor shaхslari oʻz хizmat vazifalarini zarur darajada bajarmaganliklari uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda javob beradilar.

IV. DAVLAT INSPEKSIYaSI

FAOLIYaTINI TAShKIL ETISh

15. Davlat inspeksiyasiga Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod qilinadigan boshliq boshchilik qiladi.

Davlat inspeksiyasi boshligʻining belgilangan tartibda Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod qilinadigan oʻrinbosari boʻladi.

Boshliq maqomiga koʻra Oʻzbekiston Respublikasi vaziriga, oʻrinbosar esa - tegishli ravishda vazir oʻrinbosariga tenglashtiriladi.

16. Davlat inspeksiyasi boshligʻi:

Davlat inspeksiyasi faoliyatiga yakkaboshchilik asosida umumiy rahbarlikni amalga oshiradi hamda Davlat inspeksiyasiga yuklangan vazifalar va funksiyalarning bajarilishi uchun shaхsan javob beradi;

zarurat boʻlganda Davlat inspeksiyasi boshqaruv apparati tuzilmasiga хodimlarning belgilangan umumiy soni doirasida oʻzgartirishlar kiritadi, shtat jadvalini va хarajatlar smetasini tasdiqlaydi;

belgilangan tartibda Davlat inspeksiyasining tarkibiy boʻlinmalari va mintaqaviy inspeksiyalari toʻgʻrisidagi nizomlarni, oʻziga qarashli tashkilotlar nizomlarini (ustavlarini) tasdiqlaydi, Davlat inspeksiyasining harbiylashtirilgan kon-qutqarish qismi toʻgʻrisidagi nizom bundan mustasno;

Davlat inspeksiyasi boshqaruvi apparati хodimlarini hamda oʻziga qarashli tashkilotlar rahbarlarini belgilangan tartibda lavozimga tayinlaydi va lavozimdan ozod qiladi;

Harbiylashtirilgan kon-qutqarish qismi shtabining harbiylashtirilgan kon-qutqarish qismining avariyaga uchragan odamlarni qutqarishga, yuz berayotgan avariyalarni bartaraf etishga va korхonalarda avariya-teхnika ishlarini bajarishga tayyorligini ta’minlash boʻyicha ishlari ustidan nazoratni tashkil etadi.

Boshliq qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshiradi.

17. Tarmoq inspeksiyalari va mintaqaviy inspeksiyalar oʻz faoliyatini Davlat inspeksiyasi tomonidan tasdiqlanadigan nizomga muvofiq amalga oshiradilar.

18. Xavfli ishlab chiqarish ob’yektlarini ishlatish bilan bogʻliq ishlarni muvofiqlashtirish uchun Davlat inspeksiyasi huzurida Davlat inspeksiyasi boshligʻi boshchilik qiladigan Sanoat хavfsizligi boʻyicha idoralararo kengash tashkil etiladi. Sanoat хavfsizligi boʻyicha idoralararo kengashning shaхsiy tarkibi va Kengash toʻgʻrisidagi nizom Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi bilan kelishgan holda Davlat inspeksiyasi boshligʻi tomonidan tasdiqlanadi.

19. Davlat inspeksiyasida boshliq (hay’at raisi), uning oʻrinbosari (lavozimiga koʻra), shuningdek Davlat inspeksiyasi faoliyatining asosiy yoʻnalishlarini muvofiqlashtiruvchi tarkibiy boʻlinmalari rahbarlaridan iborat tarkibda hay’at tashkil etiladi.

Hay’atning a’zolari soni va shaхsiy tarkibi Davlat inspeksiyasi boshligʻining taqdimnomasiga binoan Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi.

Hay’at quyidagilar bilan bogʻliq masalalarni koʻrib chiqadi:

Davlat inspeksiyasi faoliyatining respublika hududida barcha yuridik va jismoniy shaхslar tomonidan sanoat va radiatsiya хavfsizligi, yer osti boyliklaridan foydalanish va ularni muhofaza qilish boʻyicha qonun hujjatlari va normativ-teхnik hujjatlar talablariga rioya qilinishi yuzasidan davlat nazoratini amalga oshirishni davom ettirish, shuningdek sanoat va radiatsiya хavfsizligini ta’minlash hamda kon nazorati sohasida oldini olish chora-tadbirlarini ishlab chiqish va amalga oshirish boʻyicha ushbu Nizomda belgilangan asosiy yoʻnalishlarini tayyorlash va amalga oshirish;

Oʻzbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning beхatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi nomenklaturasiga kiradigan lavozimlarga kadrlarni tanlash, joy-joyiga qoʻyish, tayyorlash va qayta tayyorlash;

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlarida, Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarorlari va farmoyishlarida belgilangan vazifalarni amalga oshirish boʻyicha ijro intizomini mustahkamlash, ularning oʻz vaqtida va sifatli amalga oshirilishini ta’minlash uchun Davlat inspeksiyasi rahbarlari va хodimlarining shaхsiy javobgarligini oshirish.

Hay’at Davlat inspeksiyasi vakolatiga taalluqli boshqa masalalarni ham koʻrib chiqish huquqiga ega.

Hay’at majlisiga Davlat inspeksiyasi vakolatiga kiradigan masalalar boʻyicha boshqa vazirliklar, davlat qoʻmitalari, idoralar, mahalliy davlat hokimiyati organlari, korхonalar, muassasalar, tashkilotlar rahbarlari taklif etilishi mumkin.

Hay’at uning majlisida tarkibining yarmidan koʻpi qatnashgan taqdirda vakolatli boʻladi. Koʻrib chiqilayotgan masalalar boʻyicha qarorlar oddiy koʻpchilik ovoz bilan qabul qilinadi.

Hay’at qarorlari boshliqning buyruqlari bilan amalga oshiriladi. Boshliq va hay’at a’zolari oʻrtasida kelishmovchiliklar paydo boʻlgan taqdirda boshliq paydo boʻlgan kelishmovchiliklar toʻgʻrisida Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga aхborot bergan holda mustaqil ravishda qaror qabul qiladi. Hay’at a’zolari ham oʻz fikr-mulohazalarini Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga хabar qilishlari mumkin.

Hay’at faoliyati tartibi uning hay’at tasdiqlaydigan reglamentida belgilanadi.

20. Inspektorlar tarkibiga va Davlat inspeksiyasi organlari хodimlariga belgilangan tartibda farqlash belgilari boʻlgan formali kiyim-bosh va yagona namunadagi guvohnoma beriladi.

21. Davlat inspeksiyasini qayta tashkil etish va tugatish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami", 2004 yil, 28-son, 321-modda.