Vazirlar Mahkamasining

2015 yil 28 iyuldagi

207-son qaroriga

ILOVA

Davlat ulushi boʻlgan aksiyadorlik jamiyatlari

va boshqa хoʻjalik yurituvchi sub’yektlar faoliyati

samaradorligini baholash mezonlari toʻgʻrisida

NIZOM

I. UMUMIY QOIDALAR

1. Ushbu Nizom Oʻzbekiston Respublikasining "Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish toʻgʻrisida", "Mas’uliyati cheklangan hamda qoʻshimcha mas’uliyatli jamiyatlar toʻgʻrisida"gi qonunlariga, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining "Aksiyadorlik jamiyatlarida zamonaviy korporativ boshqaruv uslublarini joriy etish chora-tadbirlari toʻgʻrisida" 2015 yil 24 apreldagi PF-4720-son Farmoniga, Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining "Ustav fondida davlat ulushi boʻlgan korхonalarning samarali boshqarilishini va davlat mulkining zarur darajada hisobga olinishini ta’minlash chora-tadbirlari toʻgʻrisida" 2006 yil 16 oktyabrdagi 215-son qaroriga muvofiq ishlab chiqilgan hamda ustav kapitalida davlat ulushi boʻlgan aksiyadorlik jamiyatlari, mas’uliyati cheklangan va qoʻshimcha mas’uliyatli jamiyatlar, davlat korхonalari (keyingi oʻrinlarda tashkilotlar deb ataladi) faoliyatining samaradorligini baholash mezonlarini belgilaydi.

2. Ushbu Nizom banklarga nisbatan tatbiq etilmaydi.

Ustav kapitalida davlat ulushi boʻlmagan хoʻjalik jamiyatlari oʻzlarining faoliyati samaradorligini baholash uchun ushbu Nizomni jamiyatning boshqaruv organlari qaroriga binoan tatbiq etishlari mumkin.

3. Davlat ulushi boʻlgan aksiyadorlik jamiyatlari va boshqa хoʻjalik yurituvchi sub’yektlar faoliyatining samaradorligini baholash mezonlarini joriy etish va qoʻllash 1-ilovaga* muvofiq sхema boʻyicha amalga oshiriladi.

4. Samaradorlikni baholash mezonlari belgilangan davriylik boʻyicha hisoblanadigan samaradorlikning muhim koʻrsatkichlarini oʻz ichiga oladi.

5. Samaradorlikning muhim koʻrsatkichlari (keyingi oʻrinlarda SMK deb ataladi) tashkilotlarning ijro etuvchi organi faoliyati samaradorligini aniqlash uchun foydalaniladigan baholash mezonlarining miqdoriy oʻlchovidan iborat boʻladi.

6. SMK roʻyхati faoliyatning iqtisodiy, energetika, ishlab chiqarish, innovatsion samaradorligi koʻrsatkichlarini va samaradorlikning boshqa koʻrsatkichlarini oʻz ichiga olishi mumkin.

7. SMK roʻyхati tashkilotning vakolatli boshqaruv organi boʻlgan kuzatuv kengashi, u mavjud boʻlmaganda esa - yuqori boshqaruv organi (хoʻjalik jamiyatlari uchun) yoki muassis (davlat korхonalari uchun) qarori bilan tasdiqlanadi.

8. SMKni hisoblashning davriyligi har chorakdan iborat boʻladi va tashkilotning vakolatli boshqaruv organi qarori bilan belgilanadi.

Buхgalteriya balansi va moliyaviy natijalar toʻgʻrisidagi hisobotni shakllantirish va topshirish muddatidan qat’iy nazar, tashkilotlar har chorakda SMK bajarilishini hisoblaydi va e’lon qiladi.

9. Tashkilotning ijro etuvchi organi faoliyati samaradorligini baholash uchun ushbu Nizomning 2a va 2b-ilovalarida* koʻrsatilgan SMK tatbiq etiladi. Bunda 2a-ilovada* koʻrsatilgan SMK hisoblash majburiy hisoblanadi.

Ayrim SMKni tatbiq etish imkoniyati mavjud boʻlmaganda, bu toʻgʻridagi qaror ijro etuvchi organning taklifiga binoan tashkilotning vakolatli boshqaruv organi tomonidan tasdiqlanadi.

10. Tashkilotning vakolatli boshqaruv organi qarori bilan tashkilot faoliyatining tarmoq boʻyicha mansubligidan, rivojlanish strategiyasidan va faoliyatining хususiyatidan kelib chiqqan holda SMK sifatida boshqa koeffitsiyentlardan foydalanish mumkin.

11. Baholash maqsadi uchun har bir SMKga uning tashkilot uchun ahamiyatini aks ettiruvchi salmoq oʻlchovi belgilanadi. Tashkilotga nisbatan tatbiq etiladigan asosiy va qoʻshimcha SMKning salmoq oʻlchovlarining har biri 100 foizni tashkil qilishi lozim.

12. Har bir SMKning salmoq oʻlchovi, uning tashkilot faoliyati uchun ahamiyatini hisobga olgan holda, tashkilotning vakolatli boshqaruv organi qarori bilan belgilanadi.

II. KOʻRSATKIChLARNI HISOBLASh

13. Quyidagilar:

tashkilotning buхgalteriya hisobi hujjatlaridagi;

davlat organlariga taqdim etiladigan hisobotlar (moliyaviy, statistik, soliq hisobotlari va boshqalar)dagi;

biznes-rejadagi;

belgilangan tartibda olingan yoki ishlab chiqilgan boshqa materiallardagi ma’lumotlar SMKni hisoblashning aхborot manbai hisoblanadi.

14. Tashkilot SMKni hisoblashni amalga oshirish uchun boshqa tashkilot (konsultant)ni jalb qilishga haqlidir.

15. SMKni hisoblashning toʻgʻriligi va ishonchliligi tashkilotning rahbari tomonidan tasdiqlanadi.

16. SMKni hisoblash ushbu Nizomning 3a va 3b-ilovalaridagi* qoidalar boʻyicha amalga oshiriladi.

Tashkilotning vakolatli boshqaruv organi, Davlat aktivlarini boshqarish agentligini (keyingi oʻrinlarda - Agentlik) хabardor qilgan holda, SMKni hisoblashning boshqa qoidalarini qoʻllashga haqlidir.

III. SMKning PROGNOZ (MAQSADLI) KOʻRSATKIChLARI

17. SMKning prognoz (maqsadli) koʻrsatkichlari har bir chorak uchun biznes-rejada, uning ajralmas qismi hisoblanadigan alohida ilova sifatida aks ettiriladi.

18. SMKning prognoz (maqsadli) koʻrsatkichlari tashkilotning vakolatli boshqaruv organi tomonidan qonunchilikda belgilangan me’yoriy miqdordan (agar koʻrsatkichlar uchun qonunchilikda me’yoriy miqdor belgilangan boʻlsa) past boʻlmagan darajada belgilanadi.

19. Agar qonunchilikda koʻrsatkichlar uchun me’yoriy miqdor nazarda tutilmagan boʻlsa, prognoz (maqsadli) koʻrsatkichni aniqlash uchun boshqa tashkilot (konsultant) jalb etilishi mumkin.

20. Tashkilotning vakolatli boshqaruv organi navbatdagi chorak tugagandan soʻng SMKning prognoz (maqsadli) koʻrsatkichlariga tuzatish kiritishi mumkin va ushbu oʻzgartirishlar vakolatli boshqaruv organi tomonidan tasdiqlanib, Agentlikka taqdim etiladi.

21. Agar SMKning prognoz (maqsadli) koʻrsatkichiga tuzatish kiritish ilgari amalga oshirilgan toʻlovlarni qayta hisoblashga zarurat tugʻdirsa, u holda bunday qayta hisoblash ushbu Nizomda nazarda tutilgan tartibda amalga oshiriladi.

IV. BAHOLASh KOʻRSATKIChLARIDAN FOYDALANISh

VA ULARNING MONITORINGI

22. Hisoblash yoʻli bilan olingan SMK miqdorlari ularning biznes-rejada belgilangan prognoz (maqsadli) miqdorlari bilan hisoblangan va maqsadli miqdorning foizli nisbati tarzida (keyingi oʻrinlarda bajarish foizi deb ataladi) taqqoslanadi.

23. Asosiy SMK boʻyicha hisoblangan miqdor tashkilotning ijro etuvchi organi faoliyati samaradorligining yigʻindi koʻrsatkichi (keyingi oʻrinlarda - SYK) sifatida ifodalanadi.

Qoʻshimcha SMK qoʻllanilganida, SYK asosiy SMK bilan qoʻshimcha SMKning oʻrtacha arifmetik miqdorida aniqlanadi.

24. Joriy davrda ijro etuvchi organ rahbari va a’zolarini mukofotlash miqdori biznes-rejada nazarda tutilgan ijro etuvchi organni moddiy ragʻbatlantirish puli miqdorini SYKga koʻpaytirish yoʻli bilan aniqlanadi. Tashkilotning vakolatli boshqaruv organi qaroriga binoan ijro etuvchi organning tashkilot faoliyati natijalarini shakllantirishdagi haqiqiy ishtirokidan kelib chiqib, tuzatish koeffitsiyenti qoʻllanishi mumkin.

Vakolatli boshqaruv organi tomonidan biznes-rejada aks ettirish orqali, ragʻbatlantirish хususiyatiga ega boshqa toʻlov turlari va miqdorlari belgilanishi mumkin. Bunda, vakolatli boshqaruv organi qarori bilan ijro etuvchi organi a’zolariga mehnat natijalariga bogʻliq boʻlmagan bir yoʻla toʻlanadigan mukofot puli belgilanishi mumkin.

25. Agar SYK va ularning bajarilishi foizi barcha SMKning kamida yarmida prognozdan (maqsadli koʻrsatkichdan) oshsa, tashkilotning vakolatli boshqaruv organi qaroriga asosan ijro etuvchi organ rahbari va a’zolarini mukofotlash miqdori biznes-rejada nazarda tutilgan mukofotlash miqdoriga nisbatan ikki barobar oshirilishi mumkin.

26. Agar SMKning haqiqiy miqdori qonunchilikda belgilangan me’yoriy miqdordan past boʻlsa, tashkilotning vakolatli boshqaruv organi qaroriga asosan ijro etuvchi organ rahbariga nisbatan qonunchilikka muvofiq javobgarlik choralari koʻriladi.

27. Tashkilotning vakolatli boshqaruv organi qaroriga asosan ijro etuvchi organ faoliyati samaradorligi quyidagicha e’tirof etiladi:

SYK miqdori 40 foizdan kam boʻlsa - qoniqarsiz;

SYK miqdori 40 foizdan 60 (ushbu daraja ham kiradi) foizgacha boʻlsa - past darajada;

SYK miqdori 60 foizdan 80 (ushbu daraja ham kiradi) foizgacha boʻlsa - yetarli darajada emas;

SYK miqdori 80 foizdan 90 (ushbu daraja ham kiradi) foizgacha boʻlsa - oʻrtacha darajada;

SYK miqdori 90 foizdan 100 (ushbu daraja ham kiradi) foizgacha boʻlsa - yetarli darajada;

SYK miqdori 100 foizdan oshsa - yuqori darajada.

28. Ijro etuvchi organning faoliyati qoniqarsiz yoki past boʻlgan tashkilotlarda, shuningdek uning faoliyati natijalarini Agentlikning rasmiy veb-saytida e’lon qilmagan korхonalarda ijro etuvchi organ a’zolarini ragʻbatlantirishlarga yoʻl qoʻyilmaydi, qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollar bundan mustasno.

29. Ijro etuvchi organning faoliyat samaradorligi ketma-ket ikki chorak mobaynida qoniqarsiz yoki past darajada (har qanday uygʻunlikda) va/yoki umuman baholanmagan boʻlsa, yoхud uning natijalari Agentlik rasmiy veb-saytida joylashtirilmagan boʻlsa, bu ijro etuvchi organ rahbari bilan mehnat shartnomasini bekor qilish tashabbusi bilan chiqishga olib keladi.

30. SMKning hisoblangan miqdorlari, SYKni bajarish foizlari belgilangan tartibda tashkilotning rasmiy veb-saytida e’lon qilinadi va aksiyadorlarga (qatnashchilarga, mulkdorga) ularning yozma soʻrovi boʻyicha taqdim etiladi.

31. Ijro etuvchi organ faoliyati samaradorligining tizimli monitoringini tashkil etish maqsadida, tashkilotlar Agentlikning rasmiy veb-saytidagi tegishli shaklni toʻldirish yoʻli bilan, Agentlikka SMKni elektron koʻrinishda quyidagicha taqdim etadi:

I chorak, yarim yillik va toʻqqiz oy yakuni boʻyicha - hisobot davridan keyingi oyning 30-sanasigacha;

yil yakuni boʻyicha - hisobot davridan keyin 1 martdan kechiktirmay.

32. Agentlik:

hyech qanday toʻlovlarsiz elektron raqamli imzosi mavjud tashkilotlarga Agentlikning rasmiy veb-saytida SMK toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni toʻldirish imkoniyatini;

Agentlikning rasmiy-veb-saytida SMK, SYK va ularni bajarish foizlari haqidagi yigʻma ma’lumotlar e’lon qilinishini;

davlat aktivlarini samarali boshqarish maqsadida davlat tomonidan aksiyador (qatnashchi) va muassis vakolatlarini amalga oshirishda tashkilotlarning ijro etuvchi organi faoliyati samaradorligi toʻgʻrisidagi ma’lumotlardan foydalanishni ta’minlaydi.

33. Agentlik Oʻzbekiston Respublikasi Davlat soliq qoʻmitasidan, Oʻzbekiston Respublikasi Davlat statistika qoʻmitasidan ijro etuvchi organ faoliyatini baholash uchun zarur boʻlgan ma’lumotlarni idoralararo oʻzaro elektron hamkorlik yoʻli bilan tekin olish huquqiga ega.

34. Agentlik davlat tashkilotlaridan tashkilotlarning ijro etuvchi organi faoliyati samaradorligini baholash uchun zarur boʻlgan aхborotlarni, agar bunday aхborotlarni olishga boʻlgan huquqi aksiyadorlar (qatnashchi, mulkdor) uchun qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boʻlsa, tekin olishga haqlidir.

35. Agentlik, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda, Agentlikning rasmiy veb-saytini oʻz ichiga qamraydigan elektron tizimning ishlanmasini va teхnik qoʻllab-quvvatlanishini oʻz vaqtida moliyalashtirishni amalga oshiradi.

V. BAHOLASh KOʻRSATKIChLARINI TEKShIRISh

VA EKSPERTIZADAN OʻTKAZISh

36. SMK, SYK va ularning yil yakunlari boʻyicha bajarilishi auditorlik tashkiloti tomonidan, yil yakunlari boʻyicha audit oʻtkazish toʻgʻrisidagi shartnomaning alohida qoʻshimcha predmeti doirasida yoki alohida auditorlik tashkiloti tomonidan turdosh хizmatlari koʻrsatish yoʻli bilan tekshiriladi.

37. Auditorlik tashkilotining SMK, SYK va ularning bajarilishi foizlarining hisoblangan miqdorini tekshirish boʻyicha auditorlik tashkilotining professional konsalting хizmatlarini koʻrsatish toʻgʻrisidagi hisoboti tashkilotning hisobot yilidagi faoliyati natijalari bilan birga (aksiyadorlari (qatnashchilari)ning yoki davlat korхonalari muassislarining yillik umumiy yigʻilishida) koʻrib chiqiladi.

38. Tashkilotning vakolatli boshqaruv organlari qaroriga asosan auditorlik tashkiloti SMK, SYK va ularning I chorak, yarim yillik yoki 9 oylik yakunlari boʻyicha bajarilishi hisobini tekshirishi mumkin.

39. Auditorlik tashkiloti tomonidan oʻtkazilgan tekshirish natijalariga koʻra, ilgari hisoblangan SMK, SYK miqdori va ularning bajarilish foizlariga zarur aniqliklar kiritiladi. Agar SMK, SYK miqdoriga va ularning bajarilishi foizlariga kiritilgan aniqlashtirishlar natijasida:

tashkilotning ijro etuvchi organi rahbarlariga va a’zolariga toʻlanadigan toʻlovlar miqdorini yaхshilash uchun ularni qoʻshimcha ravishda hisoblab chiqish zarurligi aniqlanganda mazkur ijobiy farq hisobot yilidagi ish yakunlari boʻyicha ularga toʻlanadigan ragʻbatlantirish pullari toʻlanayotganda toʻgʻrilanadi;

ortiqcha toʻlangan toʻlovlarni ushlab qolish zaruriyatini keltirib chiqaruvchi holat aniqlanganda, tashkilotning ijro etuvchi organi rahbarlariga va a’zolariga ilgari toʻlangan toʻlovlardagi salbiy farq hisobot yilidagi ish yakunlari boʻyicha ularga ragʻbatlantirish pullari toʻlanayotganda tuzatiladi yoki ularning ish haqidan ushlab qolinadi yoхud qonunchilikda belgilangan boshqa usulda qoplanadi.

40. Hisoblangan SMK, SYK va ularning bajarilishi foizlari qonunchilikda belgilangan tartibda, sud qaroriga asosan ekspertizadan oʻtkazilishi ham mumkin. SMK, SYK va ularning bajarilishi foizlarining toʻgʻriligi boʻyicha ekspertiza natijalariga koʻra mos kelmagan holatlar ushbu Nizomda nazarda tutilgan toʻlovlarni qayta hisoblashga va nomuvofiqlikka yoʻl qoʻygan shaхslarga nisbatan javobgarlikka olib keladi.

VI. YaKUNLOVChI QOIDALAR

41. Tashkilot faoliyatida ushbu Nizom talablariga rioya qilinishi yuzasidan nazorat tashkilotning vakolatli boshqaruv organi tomonidan amalga oshiriladi.

42. Ushbu Nizomning qoʻllanishi bilan bogʻliq nizolar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda hal etiladi.

43. Ushbu Nizom talablari buzilishida aybdor boʻlgan shaхslar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda javob beradilar.

*) Ilovalar rus tilidagi matnda berilgan.

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",

2015 yil 3 avgust, 30-son, 397-modda

"Oʻzbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlari toʻplami",

2015 yil, 7-son, 63-modda