Hoʻl meva-sabzavot, kartoshka, poliz mahsulotlari va uzumni saqlash, transportda tashish va sotishda tabiiy yoʻqotish Normativlari (AV tomonidan 15.09.2016 y. 2824-son bilan roʻyхatga olingan qishloq va suv хoʻjaligi vazirining 24.08.2016 y. 28-son buyrugʻi bilan tasdiqlangan)
Oʻzbekiston Respublikasi
Adliya vazirligida
2016 yil 15 sentyabrda 2824-son
bilan roʻyхatga olingan
Oʻzbekiston Respublikasi
qishloq va suv хoʻjaligi vazirining
2016 yil 24 avgustdagi
ILOVA
Hoʻl meva-sabzavot, kartoshka, poliz
mahsulotlari va uzumni saqlash, transportda
tashish va sotishda tabiiy yoʻqotish
NORMATIVLARI
1. HOʻL MEVA-SABZAVOT, KARTOShKA,
POLIZ MAHSULOTLARI VA UZUMNI UZOQ
(20 KUNDAN ORTIQ) MUDDAT SAQLAShDA TABIIY
YOʻQOTISh NORMATIVLARI
Mahsulot nomi |
Ombor turi |
Tabiiy yoʻqotish normativi, % |
|||||||||||
sen-tyabr |
ok- tyabr |
no- yabr |
de- kabr |
yan- var |
fev- ral |
mart |
ap- rel |
may |
iyun |
iyul |
av- gust |
||
Olma: kuzgi navlari |
Sovutiladigan |
1,2 |
0,8 |
0,6 |
0,5 |
0,5 |
0,4 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
Sovutilmaydigan |
2,0 |
1,2 |
1,2 |
1,0 |
1,0 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
|
Olma: qishki navlari |
Sovutiladigan |
1,0 |
0,4 |
0,3 |
0,3 |
0,25 |
0,25 |
0,3 |
0,3 |
0,5 |
0,5 |
- |
- |
Sovutilmaydigan |
1,8 |
0,8 |
0,6 |
0,5 |
0,5 |
0,5 |
0,5 |
- |
- |
- |
- |
- |
|
Nok |
Sovutiladigan |
1,0 |
0,8 |
0,6 |
0,6 |
0,5 |
0,4 |
0,4 |
0,4 |
0,5 |
- |
- |
- |
Sovutilmaydigan |
2,0 |
1,6 |
1,4 |
0,7 |
0,6 |
0,6 |
0,6 |
- |
- |
- |
- |
- |
|
Uzum |
Sovutiladigan |
0,8 |
0,7 |
0,7 |
0,6 |
0,4 |
0,4 |
0,4 |
- |
- |
- |
- |
- |
Kartoshka |
Sovutiladigan |
1,6 |
1,0 |
0,9 |
0,9 |
0,7 |
0,7 |
0,8 |
0,9 |
1,0 |
1,2 |
1,2 |
- |
Sovutilmaydigan |
1,8 |
1,6 |
0,9 |
0,9 |
0,7 |
0,7 |
0,8 |
1,0 |
1,4 |
2,2 |
- |
- |
|
Uyumlarda, хandaklarda |
- |
1,0 |
1,0 |
0,5 |
0,4 |
0,4 |
0,7 |
1,0 |
1,5 |
- |
- |
- |
|
Osh lavlagi, turp, daykon, bryukva, хren, kolrabiy, pasternak |
Sovutiladigan |
1,6 |
1,1 |
1,0 |
0,7 |
0,6 |
0,7 |
1,0 |
1,1 |
1,1 |
1,2 |
- |
- |
Sovutilmaydigan |
2,0 |
1,3 |
1,0 |
0,7 |
0,6 |
0,7 |
1,2 |
1,8 |
1,9 |
2,0 |
- |
- |
|
Uyumlarda, хandaklarda |
- |
1,5 |
1,3 |
0,7 |
0,5 |
0,6 |
0,7 |
2,3 |
2,5 |
- |
- |
- |
|
Sabzi, kashnich, selderey, sholgʻom |
Sovutiladigan |
2,3 |
1,8 |
1,3 |
0,8 |
0,7 |
1,3 |
1,4 |
1,6 |
1,8 |
1,9 |
- |
- |
Sovutilmaydigan |
2,5 |
2,2 |
1,3 |
0,8 |
0,7 |
1,3 |
1,6 |
2,3 |
2,5 |
- |
- |
- |
|
Oq bosh karam, qizil karam, savoy, bryusel karami: oʻrtapishar navlar |
Sovutilmaydigan |
- |
4,0 |
3,8 |
2,3 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
Piyoz |
Sovutiladigan |
- |
3,5 |
2,3 |
1,8 |
1,3 |
1,3 |
2,0 |
- |
- |
- |
- |
- |
Uyumlarda, хandaklarda |
- |
3,8 |
3,5 |
2,0 |
1,4 |
1,4 |
2,1 |
- |
- |
- |
- |
- |
|
Sarimsoq |
Sovutiladigan |
0,8 |
0,7 |
0,6 |
0,5 |
0,5 |
0,5 |
1,0 |
1,3 |
1,6 |
1,6 |
1,8 |
1,8 |
Sovutilmaydigan |
2,0 |
1,5 |
3,1 |
0,7 |
0,6 |
0,7 |
1,1 |
1,6 |
2,0 |
- |
- |
3,0 |
|
Oshqovoq |
Sovutiladigan |
1,9 |
1,7 |
1,2 |
1,0 |
1,0 |
1,0 |
1,6 |
1,0 |
1,7 |
1,7 |
1,7 |
2,0 |
Sovutilmaydigan |
3,2 |
2,1 |
1,5 |
1,1 |
1,1 |
1,2 |
2,0 |
2,5 |
- |
- |
- |
- |
|
Uyumlarda, хandaklarda |
1,5 |
1,2 |
0,7 |
0,5 |
0,3 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
Izoh:
1. Ildizmevalarni uyumlarda qum bilan bostirib saqlashda tabiiy yoʻqotish hisoblanmaydi.
2. Boshqariluvchan gaz muhitiga asoslangan sovutkichli kameralarda tabiiy yoʻqotish normativlari sun’iy sovutiladigan kameralar uchun oʻrnatilgan normativlarga nisbatan 15% kamaytirilgan holda hisoblanadi.
3. Hoʻl meva-sabzavot, kartoshka, poliz mahsulotlari va uzumni tabiiy yoʻqotish normativlari ularni saqlash davomida har oydagi oʻrtacha qoldiq boʻyicha hisoblanadi. Oʻrtacha oylik qoldiq joriy oyning 1, 11, 21-sanalari va keyingi oyning 1-sanasidagi ma’lumotlar asosida hisoblanadi. Bunda joriy oyning 1-sanasidagi qoldiqning 1/2 qismi hamda 11 va 21-sanalaridagi qoldiqlar hamda keyingi oyning 1-sanasidagi qoldiqning 1/2 qismi jamlanib, uchga boʻlinadi. Tabiiy yoʻqotish ushbu oʻrtacha qoldiqqa nisbatan foizlarda hisoblanadi. Har bir mahsulot turi boʻyicha tabiiy yoʻqotishlarning yakuniy miqdori хatlov davri boʻyicha hisoblangan oʻrtacha oylik yoʻqotishlarni jamlash orqali aniqlanadi.
2. HOʻL MEVA-SABZAVOT, KARTOShKA,
POLIZ MAHSULOTLARI VA UZUMNI QISQA
(20 KUNGAChA) MUDDAT SAQLAShDA TABIIY
YOʻQOTISh NORMATIVLARI
Mahsulot nomi |
Ombor turi |
Tabiiy yoʻqotish normativi, % |
|||
kuz |
qish |
bahor |
yoz |
||
Urugʻli mevalar (olma, nok, behi va boshq.), хurmo |
Sovutiladigan |
0,5 |
0,2 |
0,2 |
0,6 |
Sovutilmaydigan |
0,7 |
0,2 |
0,2 |
0,8 |
|
Olхoʻri |
Sovutiladigan |
0,9 |
0,7 |
0,7 |
1,0 |
Sovutilmaydigan |
1,0 |
0,8 |
0,9 |
1,2 |
|
Danakli mevalar (oʻrik, shaftoli, olcha, gilos, anor va boshq.) |
Sovutiladigan |
0,9 |
0,6 |
0,6 |
1,2 |
Sovutilmaydigan |
1,0 |
0,8 |
0,8 |
1,4 |
|
Uzum, qoragʻat (smorodina) |
Sovutiladigan |
0,5 |
0,2 |
0,3 |
0,8 |
Sovutilmaydigan |
0,6 |
0,3 |
0,4 |
1,0 |
|
Qulupnay, yertut, malina |
Sovutiladigan |
1,2 |
- |
1,2 |
1,4 |
Sovutilmaydigan |
1,4 |
- |
1,4 |
2,0 |
|
Kechki kartoshka |
Sovutiladigan |
0,6 |
0,2 |
0,2 |
- |
Sovutilmaydigan |
1,0 |
0,3 |
0,4 |
- |
|
Ertagi kartoshka |
Sovutiladigan |
- |
- |
- |
0,5 |
Sovutilmaydigan |
- |
- |
- |
0,9 |
|
Oʻrta va kechpishar karamlar |
Sovutiladigan |
0,9 |
0,6 |
0,8 |
- |
Sovutilmaydigan |
1,3 |
1,0 |
1,2 |
- |
|
Ertagi karam |
Sovutiladigan |
- |
0,9 |
1,2 |
1,4 |
Sovutilmaydigan |
- |
1,5 |
2,2 |
2,5 |
|
Gulkaram |
Sovutiladigan |
1,3 |
1,0 |
1,2 |
2,3 |
Sovutilmaydigan |
1,8 |
1,5 |
1,9 |
2,8 |
|
Ildizmevalar (lavlagi, sabzi, sholgʻom, turp, kashnich, bryukva, selderey, posternak va boshq.) |
Sovutiladigan |
0,8 |
0,6 |
0,6 |
1,2 |
Sovutilmaydigan |
1,8 |
0,8 |
0,9 |
2,2 |
|
Ildizmevalar koʻkat holida (yoshi va oʻstirib yetishtirilgani) |
Sovutiladigan |
1,2 |
0,8 |
0,8 |
1,5 |
Sovutilmaydigan |
1,9 |
1,0 |
1,0 |
3,9 |
|
Rediska |
Sovutiladigan |
0,8 |
0,4 |
0,8 |
0,9 |
Sovutilmaydigan |
1,2 |
0,6 |
1,2 |
1,2 |
|
Piyoz |
Sovutiladigan |
0,9 |
0,4 |
0,6 |
0,9 |
Sovutilmaydigan |
1,2 |
0,6 |
0,9 |
1,2 |
|
Sarimsoq |
Sovutiladigan |
0,8 |
0,5 |
0,7 |
0,8 |
Sovutilmaydigan |
1,0 |
0,7 |
0,9 |
1,1 |
|
Koʻk piyoz, porey piyozi |
Sovutiladigan |
1,0 |
0,6 |
1,0 |
1,3 |
Sovutilmaydigan |
1,4 |
0,9 |
1,5 |
1,8 |
|
Barra koʻkatlar (salat, shpinat, kashnich, selderey, rovoch) va dukkaklilar (noʻхat, loviya va boshq.) |
Sovutiladigan |
1,6 |
0,9 |
1,0 |
1,6 |
Sovutilmaydigan |
2,4 |
1,2 |
1,4 |
2,4 |
|
Makkajoʻхori soʻtasi (sut-mum pishiqlik davrida) |
Sovutiladigan |
0,9 |
- |
- |
0,9 |
Sovutilmaydigan |
1,5 |
- |
- |
1,5 |
|
Ochiq yer va issiqхona bodringi |
Sovutiladigan |
0,9 |
0,5 |
0,5 |
1,0 |
Sovutilmaydigan |
1,5 |
0,8 |
0,8 |
1,8 |
|
Pomidor (qizil poʻstli va qoʻngʻir) |
Sovutiladigan |
0,9 |
0,4 |
0,4 |
0,8 |
Sovutilmaydigan |
1,0 |
0,5 |
0,5 |
1,0 |
|
Baqlajon, kabachka, chuchuk va achchiq qalampir, patison |
Sovutiladigan |
1,0 |
0,5 |
0,5 |
1,0 |
Sovutilmaydigan |
1,8 |
0,7 |
0,7 |
2,0 |
|
Poliz mahsulotlari (tarvuz, oshqovoq, qovun) |
Sovutiladigan |
0,4 |
0,4 |
0,5 |
0,6 |
Sovutilmaydigan |
0,6 |
0,6 |
0,9 |
1,0 |
Izoh:
1. Uzoq muddat saqlash uchun tabiiy yoʻqotish normativlari belgilanmagan mahsulotlar uchun ham qisqa muddat saqlash uchun belgilangan normativlar qoʻllaniladi.
2. Normativlar idishda (tarada) va idishsiz saqlanadigan standart meva-sabzavot, kartoshka va poliz mahsulotlari uchun belgilanadi.
3. Quyidagi mahsulotlarga tabiiy yoʻqotish normativlari qoʻllanilmaydi:
vazni oʻlchanmasdan (trafaret yoki hisob boʻyicha) kirim va chiqim qilingan mahsulotlarga;
omborning umumiy aylanmasida hisobga olingan, biroq haqiqatda omborda saqlanmagan mahsulotlarga (tranzit amaliyotlari);
buzilishi (aynishi) oqibatida dalolatnomalar asosida hisobdan chiqarilgan mahsulotlarga.
4. Mahsulotlarni qisqa muddat saqlashda tabiiy yoʻqotish normativlari hisobga olish davrining boshidagi mahsulot qoldigʻi va ushbu davrda saqlash uchun qabul qilingan meva-sabzavot, kartoshka, poliz mahsulotlari va uzumning sof (netto) ogʻirligiga nisbatan hisoblanadi.
3. HOʻL MEVA-SABZAVOT, KARTOShKA,
POLIZ MAHSULOTLARI VA UZUMNI MAXSUS
(REFRIJERATORLI) VA YuK AVTOMOBILLARIDA
TAShIShDA TABIIY YOʻQOTISh NORMATIVLARI
(yukning sof (netto) ogʻirligiga nisbatan % hisobida)
Tashish masofasi, km |
Refrijeratorlarda tashishda |
Izotermik kuzovli yoki bortli yuk avtomobillarida tashishda |
|||||||||||||||||||
b o d r i n g |
p o m i d o r |
sh i r i n
v a
a ch ch i q
q a l a m p i r,
b a q l a j o n,
k a b a ch k a |
t a r v u z, o sh q o v o q |
q o v u n |
u z u m |
d a n a k l i
m ye v a l a r
v a
a n o r |
olma va nok |
s i t r u s
m ye v a l a r,
b a n a n |
ye r t u t,
х oʻ j a gʻ a t |
u z u m, q o r a gʻ a t
v a
b o sh q a
r ye z a v o r l a r |
d a n a k l i
m ye v a l a r
v a
a n o r |
u r u gʻ l i
m ye v a l a r
v a
х u r m o |
b o d r i n g |
p o m i d o r |
ch u ch u k
v a
a ch ch i q
q a l a m p i r,
b a q l a j o n,
k a b a ch k a |
t a r v u z,
o sh q o v o q |
q o v u n |
||||
b a h o r - yo z |
k u z - q i sh |
||||||||||||||||||||
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh s i z |
k o n t ye y n ye r |
i d i sh s i z |
k o n t ye y n ye r |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
k o n t ye y n ye r |
k o n t ye y n ye r |
|
10 km gacha |
- |
- |
- |
0,1 |
0,1 |
0,2 |
0,2 |
- |
- |
- |
- |
0,1 |
0,4 |
0,1 |
0,1 |
0,1 |
0,5 |
0,1 |
0,2 |
0,1 |
0,2 |
11 - 25 |
- |
- |
- |
0,1 |
0,1 |
0,2 |
0,2 |
- |
- |
- |
- |
0,1 |
0,5 |
0,2 |
0,2 |
0,1 |
0,6 |
0,2 |
0,2 |
0,1 |
0,2 |
26 - 50 |
- |
- |
- |
0,2 |
0,2 |
0,3 |
0,3 |
- |
- |
- |
- |
0,2 |
0,7 |
0,3 |
0,4 |
0,2 |
0,9 |
0,3 |
0,5 |
0,2 |
0,3 |
51 - 75 |
- |
- |
- |
0,2 |
0,2 |
0,4 |
0,4 |
- |
- |
- |
- |
0,2 |
0,9 |
0,4 |
0,6 |
0,3 |
1,2 |
0,4 |
0,7 |
0,2 |
0,4 |
76 - 100 |
- |
- |
- |
0,3 |
0,3 |
0,4 |
0,4 |
- |
- |
- |
- |
0,3 |
1,1 |
0,5 |
0,8 |
0,3 |
1,5 |
0,5 |
0,8 |
0,3 |
0,5 |
101 - 125 |
- |
- |
- |
0,4 |
0,4 |
0,5 |
0,4 |
- |
- |
- |
- |
- |
1,3 |
0,6 |
1,0 |
0,5 |
1,7 |
0,6 |
1,0 |
0,4 |
0,6 |
126 - 150 |
- |
- |
- |
0,4 |
0,4 |
0,6 |
0,5 |
- |
- |
- |
- |
- |
1,5 |
0,7 |
1,1 |
0,7 |
1,8 |
0,7 |
1,1 |
0,5 |
0,7 |
151 - 175 |
1,8 |
0,6 |
1,1 |
0,5 |
0,4 |
0,7 |
0,6 |
0,8 |
1,2 |
0,6 |
0,6 |
- |
1,7 |
0,8 |
1,2 |
0,8 |
1,9 |
0,8 |
1,2 |
0,6 |
0,8 |
176 - 200 |
1,8 |
0,7 |
1,1 |
0,6 |
0,5 |
0,8 |
0,7 |
1,0 |
1,2 |
0,6 |
0,6 |
- |
1,9 |
0,9 |
1,3 |
0,9 |
2,0 |
0,9 |
1,2 |
0,7 |
0,9 |
201 - 225 |
1,9 |
0,7 |
1,2 |
0,7 |
0,6 |
0,9 |
0,8 |
1,0 |
1,3 |
0,7 |
0,7 |
- |
2,1 |
1,0 |
1,4 |
1,0 |
2,1 |
1,0 |
1,3 |
0,8 |
1,0 |
226 - 250 |
1,9 |
0,7 |
1,2 |
0,7 |
0,6 |
1 |
0,9 |
1,1 |
1,3 |
0,7 |
0,7 |
- |
2,3 |
1,1 |
1,5 |
1,1 |
2,2 |
1,1 |
1,4 |
0,8 |
1,1 |
251 - 275 |
2 |
0,7 |
1,2 |
0,8 |
0,7 |
1,1 |
1 |
1,1 |
1,4 |
0,7 |
0,7 |
- |
2,5 |
1,2 |
1,6 |
1,2 |
2,3 |
1,2 |
1,4 |
0,9 |
1,2 |
276 - 300 |
2 |
0,8 |
1,3 |
0,9 |
0,8 |
1,2 |
1,1 |
1,2 |
1,4 |
0,8 |
0,7 |
- |
2,7 |
1,3 |
1,7 |
1,3 |
2,4 |
1,3 |
1,5 |
1,0 |
1,3 |
301 - 350 |
2,1 |
0,8 |
1,3 |
1 |
0,9 |
1,2 |
1,2 |
1,2 |
1,5 |
0,8 |
0,8 |
- |
- |
- |
1,8 |
1,5 |
2,6 |
1,4 |
1,5 |
1,1 |
1,4 |
351 - 400 |
2,2 |
0,9 |
1,4 |
1,1 |
1 |
1,4 |
1,2 |
1,3 |
1,5 |
0,9 |
0,8 |
- |
- |
- |
1,9 |
1,7 |
2,8 |
1,5 |
1,6 |
1,2 |
1,6 |
401 - 450 |
2,3 |
0,9 |
1,4 |
1,2 |
1,1 |
1,5 |
1,3 |
1,3 |
1,6 |
0,9 |
0,9 |
- |
- |
- |
2,0 |
1,8 |
3,0 |
1,6 |
1,6 |
1,3 |
1,7 |
451 - 500 |
2,4 |
1 |
1,5 |
1,2 |
1,2 |
1,6 |
1,4 |
1,4 |
1,6 |
1,0 |
0,9 |
- |
- |
- |
2,1 |
1,9 |
3,2 |
1,7 |
1,7 |
1,4 |
1,8 |
501 - 550 |
2,5 |
1 |
1,6 |
1,3 |
1,2 |
1,7 |
1,5 |
1,5 |
1,7 |
1,0 |
1,0 |
- |
- |
- |
2,2 |
2,0 |
3,4 |
1,8 |
1,8 |
1,5 |
1,9 |
551 - 600 |
2,6 |
1,1 |
1,7 |
1,5 |
1,4 |
1,8 |
1,6 |
1,6 |
1,7 |
1,1 |
1,0 |
- |
- |
- |
2,3 |
2,1 |
3,6 |
1,9 |
1,9 |
1,7 |
2,0 |
(yukning sof (netto) ogʻirligiga nisbatan % hisobida)
Tashish masofasi, km |
Refrijeratorlarda tashishda |
Izotermik kuzovli yoki bortli yuk avtomobillarida tashishda |
|||||||||||||||||||
b o d r i n g |
p o m i d o r |
sh i r i n
v a
a ch ch i q
q a l a m p i r,
b a q l a j o n,
k a b a ch k a |
t a r v u z,
o sh q o v o q |
q o v u n |
u z u m |
d a n a k l i
m ye v a l a r
v a
a n o r |
olma va nok |
s i t r u s
m ye v a l a r,
b a n a n |
ye r t u t,
х oʻ j a gʻ a t |
u z u m,
q o r a gʻ a t
v a
b o sh q a
r ye z a v o r l a r |
d a n a k l i
m ye v a l a r
v a
a n o r |
u r u gʻ l i
m ye v a l a r
v a
х u r m o |
b o d r i n g |
p o m i d o r |
ch u ch u k
v a a ch ch i q
q a l a m p i r,
b a q l a j o n,
k a b a ch k a |
t a r v u z,
o sh q o v o q |
q o v u n |
||||
b a h o r - yo z |
k u z - q i sh |
||||||||||||||||||||
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh s i z |
k o n t ye y n ye r |
i d i sh s i z |
k o n t ye y n ye r |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
i d i sh d a |
k o n t ye y n ye r |
k o n t ye y n ye r |
|
601 - 700 |
2,8 |
1,2 |
1,8 |
1,7 |
1,5 |
2 |
1,8 |
1,7 |
1,8 |
1,3 |
1,1 |
- |
- |
- |
2,6 |
2,3 |
- |
2,1 |
2,0 |
1,9 |
2,2 |
701 - 800 |
3 |
1,3 |
1,9 |
1,9 |
1,7 |
2,1 |
2 |
1,8 |
1,9 |
1,5 |
1,2 |
- |
- |
- |
2,9 |
2,5 |
- |
2,3 |
2,1 |
2,1 |
2,4 |
801 - 900 |
3,2 |
1,4 |
2 |
2 |
1,9 |
2,3 |
2,2 |
1,9 |
2,0 |
1,7 |
1,3 |
- |
- |
- |
3,2 |
2,7 |
- |
2,5 |
2,2 |
2,3 |
2,6 |
901 - 1000 |
3,4 |
1,5 |
2 |
2,2 |
2 |
2,5 |
2,2 |
2,0 |
2,1 |
1,9 |
1,4 |
- |
- |
- |
3,4 |
2,9 |
- |
2,7 |
2,3 |
2,5 |
2,8 |
1000 km dan ortiq masofaga tashishda har 100 km da qoʻshiladigan normativ |
0,1 |
0,1 |
0,1 |
0,1 |
0,1 |
0,1 |
0,1 |
0,1 |
0,1 |
0,1 |
0,1 |
- |
- |
- |
0,2 |
0,2 |
- |
0,2 |
0,1 |
0,2 |
0,2 |
Izoh:
1. Sitrus mevalar va bananni 100 km dan ortiq masofaga tashishda normativ keyingi har 50 km da 0,1% oshiriladi.
2. Yertut va хoʻjagʻatni 300 km dan ortiq masofaga refrijeratorlarda tashishda tabiiy yoʻqotish normativlari rezavorlarni izotermik kuzovli yoki bortli yuk avtomobillarida ushbu masofaga tashishda qoʻllanilgan 2,7% normativni keyingi har 100 km da 0,2% oshirish orqali aniqlanadi.
4. HOʻL MEVA-SABZAVOT, KARTOShKA, POLIZ
MAHSULOTLARI VA UZUMNI AVTOMOBIL
TRANSPORTIDA TAShIShDA TABIIY
YOʻQOTISh NORMATIVLARI
(yukning sof (netto) ogʻirligiga nisbatan % hisobida)
Davrlar |
Tashish usuli |
Tashish masofa- si, km |
Kar- toshka |
Karam |
Ildiz meva |
Piyoz, sarim- soq |
Porey piyozi |
Shivit, salat va boshqa koʻkatlar |
Kuz-qish (1 oktyabrdan 31 martgacha) |
idishda |
10 - 25 |
0,3 |
0,4 |
0,4 |
0,2 |
0,3 |
1,3 |
26 - 50 |
0,4 |
0,6 |
0,4 |
0,4 |
0,6 |
2,5 |
||
51 - 75 |
0,5 |
0,9 |
0,5 |
0,5 |
- |
|||
76 - 100 |
0,6 |
1,1 |
0,7 |
0,6 |
- |
|||
idishsiz |
10 - 25 |
0,3 |
0,4 |
0,3 |
- |
- |
||
26 - 50 |
0,5 |
0,7 |
0,5 |
- |
- |
|||
51 - 75 |
0,7 |
1,1 |
0,7 |
- |
- |
|||
76 - 100 |
0,8 |
1,5 |
0,8 |
- |
- |
|||
Bahor-yoz (1 apreldan 30 sentyabrgacha) |
idishda |
1 - 09 |
0,3 |
0,4 |
0,3 |
0,2 |
0,2 |
1 |
10 - 25 |
0,4 |
0,4 |
0,4 |
0,3 |
0,3 |
1,3 |
||
26 - 50 |
0,6 |
0,8 |
0,6 |
0,4 |
0,6 |
2,5 |
||
51 - 75 |
0,7 |
1 |
0,7 |
0,5 |
- |
|||
76 - 100 |
0,8 |
1,2 |
0,8 |
0,6 |
- |
Izoh:
1. Hoʻl meva-sabzavot, kartoshka, poliz mahsulotlari va uzumni tashish Tez buziladigan oziq-ovqat mahsulotlarini хalqaro tashishlar toʻgʻrisidagi hamda ushbu tashishlar uchun moʻljallangan maхsus transport vositalari haqidagi bitim talablariga muvofiq amalga oshiriladi.
2. Tabiiy yoʻqotish normativlari tashishdan avval va keyin vazni oʻlchanmagan, shuningdek хoʻjalik ichida tashilgan hamda tashish uchun donalab (masalan, limon, koʻkat bogʻlari va h. k.) yoki qadoqlab qabul qilingan mahsulotlarga qoʻllanilmaydi.
3. Sut-mum pishiqlik davridagi makkajoʻхorini avtotransportda tashishda danakli mevalar uchun tasdiqlangan tabiiy yoʻqotish normativlari qoʻllaniladi.
4. Yoz oylarida ertagi kartoshka va ildizmevalarni 100 km dan 400 km gacha masofaga tashishda normativ har 25 km hisobiga 0,1%, 400 km dan 1000 km gacha tashishda esa har 100 km hisobiga 0,3% koʻpaytiriladi.
5. Ertagi karamni 100 km dan 600 km gacha masofaga tashishda normativ har 25 km hisobiga 0,1%, 600 km dan 1000 km gacha tashishda esa har 100 km hisobiga 0,3% koʻpaytiriladi.
6. Kechki kartoshka va ildizmevalarni hamda oʻrta va kechpishar karamni tashishda mazkur izohning 4 va 5-bandlarida qayd etilgan qoʻshimchalar 2 marta kamaytiriladi.
7. Piyoz va sarimsoqni 100 km dan 1000 km gacha masofaga tashishda normativ har 100 km hisobiga 0,1% koʻpaytiriladi. Mazkur qoʻshimchalar tegishli davr uchun belgilangan normativlarga nisbatan qoʻllaniladi.
5. HOʻL MEVA-SABZAVOT, KARTOShKA,
POLIZ MAHSULOTLARI VA UZUMNI TEMIR
YOʻL TRANSPORTIDA TAShIShDA TABIIY
YOʻQOTISh NORMATIVLARI
I. 4 VA 5-GURUHGA KIRITILGAN HOʻL MEVA-SABZAVOT, KARTOShKA VA POLIZ MAHSULOTLARINI TAShIShDA TABIIY YOʻQOTISh NORMATIVLARI
|
||
Tarif nomenklaturasi guruhlari boʻyicha yuk nomi |
Yuk ogʻirligiga nisbatan % hisobida tabiiy yoʻqotish normativlari (tashish muddatidan qat’i nazar) |
|
4-guruh Sabzavot, kartoshka, qand lavlagi, poliz mahsulotlari (yangi uzulgan)
|
||
Karam, piyoz |
2,70 |
|
Sarimsoq |
0,90 |
|
Ushbu guruhga kiritilgan boshqa yuklar (yangi muzlatilgan sabzavotlardan tashqari) |
1,80 |
|
5-guruh Hoʻl meva va rezavorlar. Yongʻoqlar
|
||
Yongʻoqlar va hoʻl mevalar danagining magʻzi |
0,48 |
|
Hoʻl meva va rezavorlar |
0,72 |
|
II. YaNGI UZILGAN QOVUNNI TAShIShDA TABIIY YOʻQOTISh NORMATIVLARI
|
||
Vagon turi |
Bir kun (24 soat) tashish davomida yuk ogʻirligiga nisbatan % hisobida tabiiy yoʻqotish normativlari |
|
brutto |
netto |
|
Yopiq vagonlar |
0,25 |
0,44 |
Izotermik vagonlar |
0,10 |
0,27 |
III. KEChKI VA ERTAGI KARTOShKA HAMDA SABZINI YoPIQ VAGONLARDA TAShIShDA TABIIY YOʻQOTISh NORMATIVLARI |
||||||||||||||
a) kechki kartoshka
|
||||||||||||||
Tashish davomiyligi, kun (24 soat) |
Tashish usuli va yuk ogʻirligiga nisbatan % hisobida tabiiy yoʻqotish normativlari |
|||||||||||||
idishsiz, toʻkiluvchi, netto ogʻirligiga nisbatan |
qoplarda, ogʻirligi boʻyicha |
maхsus panjarali konteynerlarda, netto ogʻirligi boʻyicha |
||||||||||||
netto |
brutto |
|||||||||||||
3 |
1,0 |
0,8 |
0,7 |
0,7 |
||||||||||
4 |
1,2 |
1,0 |
0,9 |
0,9 |
||||||||||
5 |
1,3 |
1,0 |
1,0 |
1,0 |
||||||||||
6 |
1,4 |
1,2 |
1,2 |
1,1 |
||||||||||
7 |
1,5 |
1,3 |
1,2 |
1,2 |
||||||||||
8 |
1,6 |
1,4 |
1,3 |
1,3 |
||||||||||
9 |
1,6 |
1,5 |
1,4 |
1,3 |
||||||||||
10 |
1,7 |
1,5 |
1,4 |
1,4 |
||||||||||
11 |
1,8 |
1,6 |
1,5 |
1,4 |
||||||||||
12 |
1,8 |
1,6 |
1,6 |
1,5 |
||||||||||
13 |
1,9 |
1,7 |
1,6 |
1,5 |
||||||||||
14 |
1,9 |
1,7 |
1,6 |
1,6 |
||||||||||
15 |
2,0 |
1,8 |
1,7 |
1,6 |
||||||||||
b) ertagi kartoshka
|
||||||||||||||
Tashish davomiyligi, kun (24 soat) |
Yuk ogʻirligiga nisbatan % hisobida tabiiy yoʻqotish normativlari |
Tashish davomiyligi, kun (24 soat) |
Yuk ogʻirligiga nisbatan % hisobida tabiiy yoʻqotish normativlari |
|||||||||||
netto |
brutto |
netto |
brutto |
|||||||||||
3 |
1,2 |
0,8 |
6 |
2,4 |
1,8 |
|||||||||
4 |
1,7 |
1,3 |
8 |
2,8 |
2,2 |
|||||||||
5 |
2,1 |
1,6 |
||||||||||||
v) sabzi
|
||||||||||||||
Tashish davomiyligi, kun (24 soat) |
Yuk ogʻirligiga nisbatan % hisobida tabiiy yoʻqotish normativlari |
Tashish davomiyligi, kun (24 soat) |
Yuk ogʻirligiga nisbatan % hisobida tabiiy yoʻqotish normativlari |
|||||||||||
netto |
brutto |
netto |
brutto |
|||||||||||
3 |
1,2 |
0,8 |
8 |
2,8 |
2,2 |
|||||||||
4 |
1,7 |
1,3 |
9 |
3,0 |
2,4 |
|||||||||
5 |
2,1 |
1,6 |
10 |
3,2 |
2,5 |
|||||||||
6 |
2,4 |
1,8 |
11 |
3,3 |
2,6 |
|||||||||
7 |
2,6 |
2,0 |
12 |
3,4 |
2,8 |
|||||||||
IV. ERTA VA KEChKI PIShAR KARAMNI TAShIShDA TABIIY YOʻQOTISh NORMATIVLARI
|
||||||||||||||
Tashish davomiyligi, kun (24 soat) |
Tashish usuli va bir kun (24 soat) tashish davomida yuk ogʻirligiga nisbatan % hisobida tabiiy yoʻqotish normativlari |
|||||||||||||
erta pishar karam |
kechki pishar karam |
|||||||||||||
refrijeratorli vagonlarda |
muzlatkich- vagonlarda |
muzlatkich- vagonlarda |
yopiq vagonlarda |
|||||||||||
brutto ogʻirligi boʻyicha |
netto ogʻirligi boʻyicha |
brutto ogʻirligi boʻyicha |
netto ogʻirligi boʻyicha |
brutto ogʻirligi boʻyicha |
netto ogʻirligi boʻyicha |
|||||||||
1 |
0,5 |
1,7 |
0,5 |
1,2 |
0,3 |
0,6 |
||||||||
2 |
0,9 |
2,3 |
0,9 |
1,9 |
0,5 |
0,8 |
||||||||
3 |
1,2 |
2,7 |
1,2 |
2,4 |
0,6 |
1,0 |
||||||||
4 |
1,5 |
3,2 |
1,5 |
2,9 |
0,7 |
1,0 |
||||||||
5 |
1,7 |
3,5 |
1,8 |
3,3 |
0,8 |
1,1 |
||||||||
6 |
2,0 |
3,8 |
2,1 |
3,6 |
0,8 |
1,2 |
||||||||
7 |
2,2 |
4,1 |
2,3 |
4,0 |
0,9 |
1,2 |
||||||||
8 |
2,4 |
4,4 |
2,6 |
4,3 |
1,0 |
1,3 |
||||||||
9 |
2,6 |
4,6 |
2,8 |
4,7 |
1,0 |
1,4 |
||||||||
10 |
2,9 |
4,8 |
3,1 |
4,9 |
1,1 |
1,4 |
||||||||
11 |
3,0 |
5,0 |
3,3 |
5,3 |
1,1 |
1,5 |
||||||||
12 |
3,2 |
5,2 |
3,5 |
5,5 |
1,2 |
1,5 |
||||||||
13 |
3,4 |
5,4 |
3,7 |
5,8 |
1,2 |
1,6 |
||||||||
14 |
3,6 |
5,6 |
4,0 |
6,1 |
1,3 |
1,6 |
||||||||
15 |
3,8 |
5,8 |
4,2 |
6,4 |
1,3 |
1,6 |
||||||||
16 |
4,0 |
5,9 |
4,4 |
6,6 |
1,4 |
1,7 |
||||||||
17 |
- |
- |
- |
- |
1,4 |
1,7 |
||||||||
18 |
- |
- |
- |
- |
1,4 |
1,7 |
||||||||
19 |
- |
- |
- |
- |
1,4 |
1,7 |
||||||||
20 |
- |
- |
- |
- |
1,5 |
1,7 |
||||||||
V. TARVUZNI TAShIShDA TABIIY YOʻQOTISh NORMATIVLARI
|
||||||||||||||
Tashish davomiyligi, kun (24 soat) |
Yuk ogʻirligiga nisbatan % hisobida tabiiy yoʻqotish normativlari |
Tashish davomiyligi, kun (24 soat) |
Yuk ogʻirligiga nisbatan % hisobida tabiiy yoʻqotish normativlari |
|||||||||||
3 kungacha |
0,7 |
15 |
3,2 |
|||||||||||
4 |
1,2 |
16 |
3,3 |
|||||||||||
5 |
1,5 |
17 |
3,4 |
|||||||||||
6 |
1,8 |
18 |
3,4 |
|||||||||||
7 |
2,1 |
19 |
3,5 |
|||||||||||
8 |
2,3 |
20 |
3,6 |
|||||||||||
9 |
2,4 |
21 |
3,7 |
|||||||||||
10 |
2,6 |
22 |
3,7 |
|||||||||||
11 |
2,7 |
23 |
3,8 |
|||||||||||
12 |
2,9 |
24 |
3,9 |
|||||||||||
13 |
3,0 |
25 |
3,9 |
|||||||||||
14 |
3,1 |
Izoh:
1. Brutto ogʻirligi boʻyicha tabiiy yoʻqotish normativlari yukni temir yoʻldan qabul qilishda, netto ogʻirligi boʻyicha esa yukni qabul qiluvchi va joʻnatuvchi oʻrtasidagi hisob-kitoblarda qoʻllaniladi.
2. Hoʻl meva-sabzavot, kartoshka, poliz mahsulotlari va uzumni temir yoʻl transportida eksportga yuklab joʻnatishda tabiiy yoʻqotishni aniqlash Xalqaro temir yoʻl yuk yoʻnalishlari toʻgʻrisidagi bitimning (1951 yil 1 noyabr) 43-moddasida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
6. HOʻL MEVA-SABZAVOT, KARTOShKA, POLIZ
MAHSULOTLARI VA UZUMNI SOTIShDA
TABIIY YOʻQOTISh NORMATIVLARI
Mahsulot nomi |
Tabiiy yoʻqotish normativi, % |
|||
kuz |
qish |
bahor |
yoz |
|
Kechki kartoshka |
0,45 |
0,27 |
0,27 |
0,36 |
Ertagi kartoshka |
- |
- |
- |
0,68 |
Oʻrta va kechki oqbosh karam, qizil karam, savoy, kolrabi |
0,63 |
0,54 |
0,63 |
0,72 |
Ertagi bryusel karami, oq bosh karam |
0,63 |
0,54 |
0,99 |
1,12 |
Ildizmevalar (osh lavlagi, sabzi, turp va boshq.) |
0,90 |
0,63 |
0,45 |
0,81 |
Ildizmevalar koʻkat holida (yoshi va oʻstirib yetishtirilgani) |
1,08 |
0,81 |
0,90 |
1,35 |
Rediska |
0,72 |
0,54 |
0,99 |
0,99 |
Barra koʻkatlar (salat bargi, ismaloq, shivit, shavel, kashnich, selderey, pasternak, хren va boshq.), dukkaklilar (noʻхat va loviya qoʻzoqlari (struchok) va boshq.) |
1,53 |
1,17 |
1,35 |
1,62 |
Koʻk piyoz, porey piyozi, koʻk sarimsoq |
0,90 |
0,81 |
1,08 |
1,17 |
Piyoz |
0,35 |
0,32 |
0,45 |
0,72 |
Sarimsoq |
0,45 |
0,36 |
0,45 |
0,72 |
Makkajoʻхori soʻtasi (sut-mum pishiqlik davrida) |
0,63 |
- |
- |
0,72 |
Ochiq yer va issiqхona bodringi |
0,63 |
0,63 |
0,63 |
0,81 |
Pomidor (qizil poʻstli va qoʻngʻir) |
0,52 |
0,72 |
0,62 |
0,72 |
Baqlajon, kabachka, chuchuk va achchiq qalampir, patisson |
0,63 |
0,54 |
0,81 |
1,03 |
Poliz mahsulotlari (tarvuz, qovun, oshqovoq) |
0,45 |
0,36 |
0,36 |
0,54 |
Urugʻli mevalar (olma, nok, behi va boshq.) |
0,41 |
0,34 |
0,34 |
0,65 |
Danakli mevalar (olcha, gilos, olхoʻri, oʻrik, shaftoli va boshq.) |
0,86 |
0,48 |
0,48 |
0,86 |
Anor |
0,72 |
0,48 |
0,48 |
0,72 |
Xoʻjagʻat (malina), yertut va qulupnay |
1,05 |
- |
1,05 |
1,33 |
Uzum, qoragʻat |
0,76 |
0,48 |
0,48 |
0,95 |
Barcha turdagi qoʻziqorinlar |
1,26 |
1,26 |
1,26 |
1,26 |
Mandarin |
0,13 |
0,13 |
- |
- |
Apelsin |
0,13 |
0,13 |
0,29 |
0,29 |
Ananas |
0,38 |
0,38 |
0,38 |
0,38 |
Banan |
0,48 |
0,48 |
0,48 |
0,48 |
Limon |
0,13 |
0,13 |
0,29 |
0,29 |
Greypfrut |
0,19 |
0,19 |
0,40 |
0,40 |
Izoh:
1. Normativlar doʻkonlar ombori va peshtaхtasida, shuningdek sotishga tayyorlash va sotish jarayonida yuzaga keladigan yoʻqotishlarni qoplash maqsadida tarozida tortib sotiladigan standart mahsulotlar boʻyicha ularning chakana aylanmasiga nisbatan foiz koʻrinishida belgilangan.
2. Tabiiy yoʻqotish normativiga kartoshka, sabzavot va mevalarning chiqitlari kiritilmagan.
3. Doʻkonlarda mahsulotlar mayda ulgurji sotish usulida sotilganda tabiiy yoʻqotishlar normativlari, chakana savdo tizimi uchun belgilangan normativlarning 40% darajasida qoʻllaniladi.
4. Tabiiy yoʻqotish normativlari chakana savdo tashkilotida saqlanish muddatidan qat’i nazar, faqatgina hisobot davrida sotilgan mahsulotlar uchun qoʻllaniladi.
5. Chakana savdo tashkiloti tomonidan sotish uchun donalab va qadoqlangan holda qabul qilingan mahsulotlarga mazkur normativlar qoʻllanilmaydi.
6. Chakana savdo tashkilotida qadoqlanadigan mahsulotlarga ushbu turdagi qadoqlanmagan mahsulotlarga belgilangan tabiiy yoʻqotish normativlari qoʻllaniladi.
7. Chakana savdo tizimi uchun belgilangan normativlar doirasida tabiiy yoʻqotish miqdorini hisoblashda chakana tovar aylanmasiga quyidagi mahsulotlar kiritilmaydi:
moddiy boyliklarni mustaqil hisobini yuritish tizimiga ega doʻkon filiallari va boshqa savdo shohobchalariga sotish uchun berilgan hamda ijtimoiy-madaniy muassasalar (maktabgacha ta’lim tashkiloti, sihatgoh, davolash muassasasi va boshq.), boshqa tashkilotga mayda ulgurji toʻp (partiya)larda sotilgan mahsulotlar;
ta’minotchilarga qaytarilgan va qayta ishlash uchun topshirilgan mahsulotlar;
aynishi, sifati pasayishi, idishlari buzilishi, idishining haqiqiy va trafaret boʻyicha vazni oʻrtasida farq aniqlanishi natijasida dalolatnomalar asosida hisobdan chiqarilgan mahsulotlar.
8. Savdo doʻkonlarida shogird va amaliyotchilar boʻlganda tabiiy yoʻqotish normativlari quyidagi miqdorlarga oshiriladi: shogird va amaliyotchilarning oʻrtacha soni sotuvchilar umumiy sonining 25 foizdan 50 foizgachasini tashkil etganda - 10 foizga, 50 foizdan ortiq boʻlganda esa - 15 foizga.
Normativlarni qayd etilgan tartibda koʻpaytirish ketma-ket oʻtkazilgan хatlov oraligʻidagi davrda, ish vaqtini hisobga olish boʻyicha qaydnoma asosida belgilanadigan shogird va amaliyotchilarning haqiqatda ishlagan vaqtini hisobga olgan holda amalga oshiriladi. Mustaqil hisob tizimiga ega seksiya va boʻlimlari mavjud doʻkonlarda normativlar faqatgina tegishli miqdordagi shogird va amaliyotchilar ishlagan seksiya va boʻlimlar uchun koʻpaytiriladi.
7. Mazkur Normativlar Oʻzbekiston standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish agentligi, Oʻzbekiston avtomobil va daryo transporti agentligi, "Oʻzbekoziqovqatхolding" хolding kompaniyasi, "Oʻzbekiston temir yoʻllari" aksiyadorlik jamiyati, Oʻzbekiston fermerlari Kengashi va "Oʻzbekoziqovqatzaхira" meva-sabzavot mahsulotlarini tayyorlash va gʻamlash korхonalari uyushmasi bilan kelishilgan.
"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",
2016 yil 19 sentyabr, 37-son, 437-modda