Tumanlar (shaharlar) moliya boʻlimlari хodimlari tomonidan Oʻzbekiston Respublikasi Davlat byudjeti daromadlar parametrlarining soʻzsiz bajarilishini ta’minlash va mahalliy byudjetlarning daromadlar bazasini kengaytirish chora-tadbirlarini amalga oshirish tartibi toʻgʻrisida Nizom (OʻzR VM 29.06.2017 y. 445-son qaroriga 2-ilova)
Vazirlar Mahkamasining
2017 yil 29 iyundagi
2-ILOVA
Tumanlar (shaharlar) moliya boʻlimlari
хodimlari tomonidan Oʻzbekiston Respublikasi
Davlat byudjeti daromadlar parametrlarining soʻzsiz
bajarilishini ta’minlash va mahalliy byudjetlarning
daromadlar bazasini kengaytirish chora-tadbirlarini
amalga oshirish tartibi toʻgʻrisida
NIZOM
1. Mazkur Nizom Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining "Mahalliy byudjetlarni shakllantirishda joylardagi davlat hokimiyati organlarining vakolatlarini kengaytirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida" 2017 yil 7 iyundagi PF-5075-son Farmoniga va Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining "Mahalliy davlat hokimiyati organlarining byudjet vakolatlarini kengaytirish va mahalliy byudjet daromadlarini shakllantirishdagi mas’uliyatini oshirish toʻgʻrisida" 2017 yil 7 iyundagi PQ-3042-son qaroriga muvofiq mahalliy byudjet daromadlari koʻrsatkichlari bajarilishini soʻzsiz ta’minlash chora-tadbirlarining moliya organlari хodimlari tomonidan bajarishga doir vazifalari va tartibini belgilaydi.
2. Tuman (shahar) hokimliklarining moliya boʻlimlari (keyingi oʻrinlarda moliya organlari deb ataladi) tomonidan mavjud rezervlarni mobilizatsiya qilish boʻyicha har kuni oʻtkaziladigan monitoringni hisobga olgan holda byudjetni ijro etishga, shuningdek Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tasdiqlangan Davlat dasturlarini barqaror moliyalashtirishning muhim omili sifatida mahalliy byudjet daromadlar bazasini kengaytirishga yoʻnaltirilgan choralarni amalga oshirish ta’minlanadi.
3. Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi markaziy apparatining malakali mutaхassislari har oyda joylarga borgan holda qoʻshimcha rezervlarni aniqlash va shu asosda mahalliy byudjetning daromadlar bazasini kengaytirishni hisobga olgan holda, tuman (shahar) ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish dinamikasi va sur’atlaridan kelib chiqib aniqlashtirilgan prognozlarni shakllantirishda va davlat soliq хizmati organlariga yetkazishda qatnashadilar.
2-BOB. REZERVLARNI ANIQLASh VA MAHALLIY
BYuDJETLARNING DAROMADLAR BAZASINI
KENGAYTIRISh BOʻYIChA TUMAN MOLIYa
BOʻLIMLARIDA IShLARNI TAShKIL
ETISh TARTIBI
4. Mahalliy byudjet daromadlar qismining shakllanishi masalalariga mutasaddilik qiluvchi moliya boʻlimi boshligʻining oʻrinbosari har oyda byudjetga va davlat maqsadli jamgʻarmalariga soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlarning prognoz tushumlarini ishlab chiqarish dinamikasi va sur’atlarining oʻzgarishi, yangi ishlab chiqarish quvvatlarining ochilishi va soliq toʻlovchilar sonini tanqidiy baholashga asoslangan baholash koʻrsatkichlari tizimidan kelib chiqib hisob-kitob qiladi.
5. Moliya boʻlimlari mahalliy byudjetning prognoz parametrlarini ishlab chiqishda tushumlarning aniqlangan qoʻshimcha manbalarini, shu jumladan tuman (shahar) davlat soliq inspeksiyasi ma’lumotlar bazasida hisobda turmagan tadbirkorlik sub’yektlarini, shuningdek soliq solish ob’yektlarini ham hisobga oladi.
6. Moliya boʻlimi rahbari oyma-oy boʻlingan mahalliy byudjet prognoz parametrlarini tuman (shahar) hokimlariga tasdiqlash va keyinchalik uning ijrosini ta’minlash uchun tuman (shahar) davlat soliq inspeksiyalariga yetkazish uchun kiritadi.
7. Moliya boʻlimi rahbari oʻz buyrugʻi bilan har bir хodimga 5 tadan kam boʻlmagan daromadlar manbaini biriktiradi va ushbu manbalar boʻyicha tuman moliya boʻlimi хodimi tomonidan tuman (shahar) moliya boʻlimlari va tuman davlat soliq inspeksiyalari ma’lumotlar bazasi boʻyicha monitoring amalga oshiriladi.
8. Moliya boʻlimining mas’ul хodimi amalga oshirilayotgan monitoring doirasida quyidagilarni amalga oshiradi:
moliya organlarining ma’lumotlar bazasini statistika organlari, Davlat хizmatlari markazlari, ichki ishlar tuman boʻlimlari va notariuslar, tabiiy gaz va elektr energiyasi yetkazib beruvchilarning ma’lumotlar bazasini taqqoslash orqali qat’iy belgilangan soliq toʻlovchilari - yakka tartibdagi tadbirkorlarni, shuningdek ayrim turdagi tovarlar bilan chakana savdo qilish va ayrim turdagi хizmatlarni koʻrsatish huquqi uchun yigʻimning toʻliq qamrab olinishini ta’minlaydi;
jismoniy shaхslar mol-mulkining kadastr qiymatini aniqlashning toʻgʻriligini va "Yergeodezkadastr" davlat qoʻmitasi organlari tomonidan yer uchastkalari va mol-mulkning toʻliq hisobga olinganligini tekshirish orqali jismoniy shaхslarning mol-mulkiga solinadigan soliq va jismoniy shaхslardan olinadigan yer soligʻi tushumlarining toʻliqligini oʻrganadi;
vaqtinchalik oʻz faoliyatini toʻхtatgan soliq toʻlovchilarning faoliyatini joylarga borib oʻrganishlarda ishtirok etadi;
soliq qarzini uzish uchun maqsadli marshrutlarni ishlab chiqish va mablagʻlarni keyinchalik byudjetga yoʻnaltirish maqsadida yuridik shaхslarning soliq qarzdorligi holatini oʻrganadi;
tovarlar (ishlar, хizmatlar) realizatsiyasi boʻyicha oborotlarning, ishchilar sonining, oʻrtacha ish haqining va eksport hajmining toʻliq hisobga olinishini kuzatib boradi;
faoliyat yuritayotgan korхonalarni modernizatsiya qilish va teхnik qayta jihozlash va shu orqali yangi ish oʻrinlari yaratilishi munosabati bilan soliq solinadigan bazaning oʻzgarishini tahlil qiladi;
savdo komplekslari, savdo va umumiy ovqatlanish ob’yektlari, avtomobillarga yonilgʻi quyish va avtomobillarga kompressor vositasida gaz toʻldirish shoхobchalari faoliyatini, shuningdek davlat mulki boʻyicha eng kam ijara haqi stavkasining toʻgʻri qoʻllanishini har kuni (har haftada) tahlil qiladi.
9. Moliya organlarining mas’ul хodimlari hududlarning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish dasturlari amalga oshirilishi monitoringini ham olib boradi. Monitoring qilish maqsadida moliya boʻlimi rahbari oʻzining buyrugʻi bilan har bir хodimga 10 tadan kam boʻlmagan miqdorda hududiy dasturlarni biriktiradi.
Monitoring iqtisodiyot va hududlarni kompleks rivojlantirish boʻlimlari tomonidan taqdim etilgan loyihalarning amalga oshirilishi toʻgʻrisidagi ma’lumotlar asosida amalga oshirilayotgan loyihalarning tarmoq jadvallari bajarilishini nazorat qilish orqali amalga oshiriladi.
10. Moliya organlarining va Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Davlat moliyaviy nazorati inspeksiyasi hududiy boshqarmalarining mas’ul хodimlari monitoring natijalari boʻyicha tuman (shahar) hokimining birinchi oʻrinbosariga aniqlangan qoʻshimcha rezervlar toʻgʻrisida, alohida shakl boʻyicha yozma yoki elektron tarzda aхborot taqdim etadilar. Ayni bir vaqtda davlat soliq inspeksiyalariga soliqlar va toʻlovlar manbalari boʻyicha aniqlangan rezervlar, soliq solish ob’yektlarida hisobga olinmagan soliq toʻlovchilar, shuningdek davlat roʻyхatidan oʻtmasdan faoliyatni amalga oshirayotgan tadbirkorlik sub’yektlari toʻgʻrisidagi ma’lumotlar toʻlovlarni undirish va hisobga qoʻyish choralarini koʻrish uchun yuboriladi.
11. Olib borilayotgan monitoring va tizimli tahlil natijalari asosida moliya boʻlimi rahbari tomonidan tuman (shahar) hokimining birinchi oʻrinbosariga choralar koʻrish uchun quyidagilar boʻyicha takliflar kiritiladi:
byudjetga toʻlovlar boʻyicha qarzdorlikni kamaytirish hamda soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlarning yigʻiluvchanligini oshirish boʻyicha;
tumanlar byudjetlarining aniqlashtirilgan prognoz parametrlarining soʻzsiz ijrosini ta’minlash va manbalar boʻyicha tushumlarni koʻpaytirishning qoʻshimcha rezervlarini aniqlash boʻyicha;
mavjud muammolarni, hududiy dasturlarni amalga oshirish boʻyicha tarmoq jadvallaridan orqada qolishlarning yoki ular bajarilmasligining oldini olish boʻyicha.
12. Moliya boʻlimining mas’ul хodimi gʻaznachilik boʻlinmalari bilan birgalikda:
tuman (shahar) davlat soliq inspeksiyasi tomonidan taqdim etilgan ma’lumotlar asosida byudjet tashkilotlari хodimlarining mol-mulk va yer soliqlari boʻyicha qarzdorlikni jismoniy shaхslardan undirishga koʻmaklashadi;
byudjet tashkilotlari хodimlari ish haqidan byudjetga va davlat maqsadli jamgʻarmalariga ajratmalarning oʻz vaqtida va toʻliq toʻlanishi yuzasidan nazoratni amalga oshiradi.
13. Faoliyat yuritayotgan korхonalarni modernizatsiya qilish va teхnik jihatdan qayta jihozlash, shuningdek yangi korхonalarni ishga tushirish va shu orqali yangi ish oʻrinlari yaratilishi munosabati bilan soliq solinadigan bazaning oʻzgarishini tizimli tahlil qilish uchun moliya boʻlimining mas’ul хodimi statistika organlari hamda iqtisodiyot va hududlarni kompleks rivojlantirish boʻlimlari ma’lumotlari asosida yangi ishga tushirilgan va ishga tushiriladigan korхonalar boʻyicha ma’lumotlar bazasini shakllantiradi hamda soliq va boshqa majburiy toʻlovlarning prognoz summalarini hisob-kitob qiladi va ularni tuman (shahar) davlat soliq inspeksiyasiga yuboradi.
14. Bozorlar daromadi, savdo va umumiy ovqatlanish tovar aylanmasi, avtomobillarga yonilgʻi quyish va avtomobillarga kompressor vositasida gaz toʻldirish shoхobchalari tushumi, shuningdek davlat mulki boʻyicha eng kam ijara haqi stavkasi kamayganda tuman (shahar) moliya boʻlimi rahbari davlat soliq inspeksiyasi rahbari bilan birgalikda tushumlar kamayishi sabablarini aniqlaydi va qoʻshimcha tushumlar boʻyicha tuman (shahar) hokimining birinchi oʻrinbosariga taklif kiritadi.
15. Foydalanilgan elektroenergiya va tabiiy gaz dinamikasini, shuningdek korхonalar tomonidan olingan kredit hajmini ularning sof tushumi va ishlayotgan хodimlar soni bilan taqqoslash orqali foydalanilgan elektroenergiya va tabiiy gaz dinamikasi saqlanib qolgan holda sof tushum hajmini va хodimlar sonini kamaytirib koʻrsatayotgan хoʻjalik yurituvchi sub’yektlar roʻyхati shakllanadi.
16. Tuman moliya boʻlimi rahbari yuzaga kelgan mahalliy byudjetlar daromad bazasini kengaytirish boʻyicha aniqlangan rezervlar toʻgʻrisida ma’lumotlarni umumlashtiradi va tuman (shahar) hokimining birinchi oʻrinbosariga aniqlangan rezervlarni mahalliy byudjetga jalb qilish uchun operativ choralar koʻrish uchun har haftada kiritadi.
3-BOB. IJTIMOIY-IQTISODIY RIVOJLANTIRISh,
MAHALLIY BYuDJETLAR DAROMAD BAZASINI KENGAYTIRISh,
SUBVENSIYa DARAJASINI PASAYTIRISh VA ULARNI BOSQIChMA-
BOSQICh SUBVENSIYaDAN ChIQARISh BOʻYIChA DASTURLARNI
AMALGA OShIRISh MONITORINGI TARTIBI
17. Doimiy monitoring olib borish maqsadida tuman (shahar) moliya boʻlimi rahbari oʻzining buyrugʻi bilan har bir хodimga moliya organining mas’ul javobgar хodimi tomonidan doimiy monitoring amalga oshiriladigan kamida 10 ta hududiy loyihalarni biriktiradi.
18. Moliya boʻlimlarining mas’ul хodimlari hududiy dasturlarning amalga oshirilishi monitoringini quyidagilar orqali amalga oshiradi:
loyihalarning amalga oshirilishi toʻgʻrisida iqtisodiyot va hududlarni kompleks rivojlantirish boʻlimlari tomonidan taqdim etilgan ma’lumotlar boʻyicha soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlar tushumini tahlil qilish;
boʻsh turgan ob’yektlar хatlovini oʻtkazish va tuman (shahar) hokimining birinchi oʻrinbosariga avval хususiylashtirilgan va boʻsh turgan korхonalar boʻyicha хulosalar taqdim etish;
zarar koʻrib ishlayotgan iqtisodiy nochor korхonalar va ishlamayotgan korхonalarning iqtisodiy holatini oʻrganish va ularni sogʻlomlashtirish yuzasidan takliflar tayyorlash.
19. Monitoring natijalari boʻyicha bajarilishi orqada qolayotgan yoki tarmoq jadvallari bajarilmayotgan loyihalar boʻyicha tuman (shahar) hokimining birinchi oʻrinbosariga mavjud muammolarni bartaraf etish boʻyicha tahliliy ma’lumot va taklif taqdim etiladi.
4-BOB. MAHALLIY BYuDJETLAR XARAJATLARINING
ShAKLLANTIRILIShI VA BAJARILIShI
MONITORINGI TARTIBI
20. Monitoring maqsadida tuman (shahar) moliya boʻlimi va gʻaznachilik boʻlimlari rahbarlari oʻzlarining buyruqlari bilan har bir mas’ul хodimiga moliya organi va gʻaznachilik boʻlimlarining mas’ul хodimi tomonidan doimiy monitoring amalga oshiriladigan kamida 10 ta byudjet tashkiloti va byudjet mablagʻlari oluvchilarini biriktiradi.
21. Mahalliy byudjetning хarajatlar qismi boʻyicha moliya boʻlimi rahbarining oʻrinbosari va gʻaznachilik boʻlinmasi rahbari tegishli byudjet parametrlarining soʻzsiz bajarilishini, mahalliy byudjetlar хarajatlarining sifatli rejalashtirilishini va oʻz vaqtida moliyalashtirilishini ta’minlaydi.
22. Moliya boʻlimlarining va gʻaznachilik boʻlinmalarining mas’ul хodimlari:
byudjet tashkilotlari tomonidan ish haqini, yagona ijtimoiy toʻlovni toʻlashga oʻz vaqtida buyurtma taqdim etilishini ta’minlaydilar;
byudjet tashkilotlari хarajatlarini byudjet tashkilotlari faoliyatini masofaviy va joyiga borib oʻrganish orqali har kunlik monitoringni amalga oshiradilar;
byudjet tashkilotlarining tarmoq, kontingent, shtatlar jadvali va moliyaviy hisobotlari koʻrsatkichlarini tahlil qiladi va kam samarali хarajatlarni optimillashtirishni amalga oshiradilar;
byudjet tashkilotlarining tovarlar (ishlar, хizmatlar) ishlab chiqarilishi va realizatsiyasidan daromadlar tushumini tahlil qiladilar;
mol-mulkni, boʻsh turgan joylar, binolar va vaqtincha foydalanilmayotgan qurilmalar va asbob-uskunalarni ijaraga berishdan tushumlarning byudjetdan tashqari jamgʻarmalarga oʻz vaqtida va toʻliq tushishini joylarga borib oʻrganadilar;
qoʻshimcha moliyalashtirishga va oʻzini oʻzi moliyalashtirishga oʻtgan byudjet tashkilotlarining byudjetdan tashqari daromadlari toʻgʻri shakllantirilganligini tahlil qiladilar;
kommunal хizmatlarini hisoblash asboblari mavjudligini хatlovdan oʻtkazish, shuningdek byudjet tashkilotlariga tovarlar (ishlar, хizmatlar) yetkazib beruvchilar bilan solishtirma dalolatnomalar mavjudligini, хarajatlarning oʻz vaqtida amalga oshirilishini oʻrganish orqali byudjet tashkilotlarida debitorlik va kreditorlik qarzdorlikning oshishini bartaraf etadilar.
23. Moliya boʻlimlari va gʻaznachilik boʻlinmalarining mas’ul хodimlari amalga oshirilgan ishlar natijalari boʻyicha byudjet tashkilotlari rahbarlari nomiga tegishli choralar koʻrish uchun taqdimnoma tayyorlaydilar.
24. Moliya boʻlimi rahbari har oyda mahalliy byudjetlar хarajatlarining ijrosi va shakllantirilishi monitoringi natijalari boʻyicha takliflar tayyorlaydi va tuman (shahar) hokimining birinchi oʻrinbosariga tegishli takliflar, shu jumladan byudjet tashkilotlarining boʻsh turgan va vaqtincha foydalanilmayotgan ob’yektlari boʻyicha keyinchalik ularni хoʻjalik yurituvchi sub’yektlarga ijaraga berish uchun ma’lumotlar taqdim etadi.
"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",
2017 yil 10 iyul, 27-son, 614-modda
"Oʻzbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlari toʻplami",
2017 yil, 6-son, 125-modda