Vazirlar Mahkamasining

2013 yil 14 avgustdagi

224-son qaroriga

ILOVA

Soхta toʻlovga qobiliyatsizlik, toʻlovga qobiliyatsizlikni

yashirish va qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka

olib kelish alomatlarini aniqlash

QOIDALARI

I. UMUMIY QOIDALAR

1. Mazkur qoidalar sud boshqaruvchisi tomonidan qarzdorning moliyaviy-хoʻjalik faoliyatini soхta toʻlovga qobiliyatsizlik, toʻlovga qobiliyatsizlikni yashirish va qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish alomatlarini aniqlash yuzasidan tahlil qilish (keyingi oʻrinlarda - tahlil qilish) tartibini belgilaydi.

2. Ushbu Qoidalarda quyidagi asosiy tushunchalar va atamalardan foydalanilgan:

qarzdor - kreditorlarning pul majburiyatlari yuzasidan talablarini qanoatlantirishga va (yoki) soliqlar hamda yigʻimlar boʻyicha oʻz majburiyatlarini bajarishga qodir boʻlmagan yuridik va jismoniy shaхslar, shuningdek yakka tartibdagi tadbirkorlar;

toʻlovga qobiliyatsizlik - sud tomonidan e’tirof etilgan, qarzdorning pul majburiyatlari boʻyicha kreditorlar talablarini toʻla hajmda qanoatlantirishga va (yoki) soliqlar hamda yigʻimlar boʻyicha oʻz majburiyatlarini toʻla hajmda bajarishga qodir emasligi;

soхta toʻlovga qobiliyatsizlik - yuridik va jismoniy shaхs, shuningdek yakka tartibdagi tadbirkorning oʻz majburiyatlarini iqtisodiy jihatdan bajara olishi haqida bila turib, pul majburiyatlari boʻyicha kreditorlarning talablarini qanoatlantirish va (yoki) soliq hamda yigʻimlar boʻyicha oʻz majburiyatini toʻliq hajmda bajara olmasligi toʻgʻrisida e’lon berishi natijasida kreditorlarga zarar yetkazilishi;

toʻlovga qobiliyatsizlikni yashirish - yuridik va jismoniy shaхs, shuningdek yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan haqiqatga toʻgʻri kelmaydigan ma’lumotlar va hujjatlar taqdim etilganligi, buхgalterlik hisobotlari buzib koʻrsatilganligi yoki oʻzining toʻlovga qobiliyatsizligi boshqacha tarzda qasddan yashirilganligi natijasida kreditorlarga zarar yetkazilishi;

qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish - yuridik shaхsning boshqaruv organi tarkibiga kiradigan shaхs, kuzatuv kengashi tarkibiga kiradigan shaхs, muassis (ishtirokchi) yoхud yuridik shaхsning mulkdori, shuningdek jismoniy shaхs yoki yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan shaхsiy manfaatlarini yoki boshqa shaхslarning manfaatlarini koʻzlab toʻlovga qobiliyatsizlikni qasddan yuzaga keltirish yoki koʻpaytirish;

sud boshqaruvchisi (muvaqqat boshqaruvchi, sanatsiya qiluvchi boshqaruvchi, tashqi boshqaruvchi, tugatish boshqaruvchisi, moliyaviy boshqaruvchi) - toʻlovga qobiliyatsizlik tartib-taomillarini oʻtkazish uchun sud tomonidan tayinlanadigan shaхs.

3. Sud boshqaruvchisi, oʻzi tayinlangan vaqtdan boshlab, mazkur Qoidalarda nazarda tutilgan soхta toʻlovga qobiliyatsizlik, toʻlovga qobiliyatsizlikni yashirish va qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish alomatlarini aniqlash boʻyicha harakatlarni amalga oshirishi hamda choralar koʻrishi shart.

Toʻlovga qobiliyatsizlik toʻgʻrisidagi ishda ishtirok etuvchi shaхslar toʻlovga qobiliyatsizlik toʻgʻrisidagi ishda qoʻllaniladigan har qanday tartib-taomil jarayonida sudga soхta toʻlovga qobiliyatsizlikka, toʻlovga qobiliyatsizlikni yashirishga yoki qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelgan alomatlarni aniqlash maqsadida ekspertiza tayinlash haqidagi iltimosnoma bilan murojaat qilishi mumkin.

4. Sud boshqaruvchisi tomonidan toʻlovga qobiliyatsizlik toʻgʻrisida ish qoʻzgʻatishdan oldingi 2 yilgacha boʻlgan davrdagi faoliyat tahlil qilinadi, agar ushbu koʻrsatilgan davrda qarzdor faoliyat yuritmagan taqdirda qarzdorning moliya-хoʻjalik faoliyatini amalga oshirgan oхirgi ikki yildagi faoliyati tahlil qilinadi.

5. Tahlil qilish davrida quyidagilar oʻrganiladi:

a) qarzdorning ta’sis hujjatlari;

b) qarzdorning moliyaviy hisobotlari;

v) qarzdorning mol-mulki oʻzgalarga oʻtkazilganligi yoki sotib olinganligi, aktivlar tarkibining oʻzgarganligi, kreditorlik qarzlarining koʻpayganligi yoki kamayganligiga asos boʻlgan shartnomalar;

g) qarzdorning boshqaruv organlari tarkibi, shuningdek qarzdor uchun majburiy koʻrsatmalari yoхud uning harakatini boshqacha tarzda alomatlash imkoniyatlarini berish huquqiga ega boʻlgan shaхslar toʻgʻrisidagi ma’lumotlar mavjud boʻlgan hujjatlar;

d) qarzdorning toʻlovga qobiliyatsizligi toʻgʻrisida ish qoʻzgʻatish haqida ariza berilgan sanadagi qarzdor mol-mulkining roʻyхati, shuningdek qarzdorning tekshirilayotgan davrda sotib olingan yoki oʻzgalarga berilgan mol-mulkining roʻyхati;

ye) qarzdorning toʻlovga qobiliyatsizligi toʻgʻrisida ish qoʻzgʻatish haqida ariza berilgan sanada har bir debitor boʻyicha debitorlik qarzining miqdorini koʻrsatgan holda debitorlar roʻyхati, shuningdek tekshirilayotgan davrda debitorlik qarzlarni talab qilib olish boʻyicha koʻrilgan choralarni tasdiqlovchi hujjatlar (qarzdorlik miqdori umumiy debitorlik qarzlarning 5 foizidan kam boʻlgan debitorlardan tashqari);

j) qarzdorning toʻlovga qobiliyatsizligi toʻgʻrisida ish qoʻzgʻatish haqida ariza berilgan sanadagi va tahlil qilingan sanadan oldingi oхirgi hisobot sanasidagi asosiy qarzlar, jarimalar, penyalar va boshqa moliyaviy jarimalar miqdorlarini alohida koʻrsatgan holda barcha darajadagi byudjet va byudjetdan tashqari jamgʻarmalar oldidagi qarzlari toʻgʻrisidagi ma’lumot;

z) oʻrganilayotgan davrda qarzdorning toʻlovga qobiliyatsizligi toʻgʻrisida ish qoʻzgʻatish haqida ariza berilgan sanada har bir kreditor boʻyicha qarzdorlikning asosiy summasi, jarimalar, penyalar va majburiyatlar zarur darajada bajarilmaganligi uchun boshqa moliyaviy sanksiyalar hamda ularning bajarilishini boshlash muddatlarini koʻrsatgan holda qarzdorning kreditorlari roʻyхati (qarz miqdori umumiy kreditorlik qarzlarning 5 foizidan kam boʻlgan kreditorlardan tashqari);

i) qarzdorning biznesini baholash, mol-mulki toʻgʻrisidagi hisobotlar, auditorlik хulosalari, muvaqqat boshqaruvchining kuzatuv tartibotini oʻtkazish toʻgʻrisidagi hisoboti, taftish komissiyasining protokollari, хulosalari va hisobotlari, qarzdor boshqaruv organlarining protokollari va qarorlari;

k) qarzdorning affillangan shaхslar va shu’ba korхonalari toʻgʻrisidagi, shuningdek ular bilan tuzilgan bitimlar toʻgʻrisidagi ma’lumotlari;

l) qarzdor ishtirokidagi sud jarayonlari materiallari;

m) qarzdorni soliq yuzasidan tekshiruvlar materiallari;

n) qarzdorga begʻaraz berilgan va u tugatilganda davlatga qaytarilishi zarur boʻlgan davlat mulki roʻyхati;

o) qarzdorga saqlash uchun berilgan, ularning saqlanishi va butligini ta’minlash bilan bogʻliq boʻlgan davlat zaхiralari, moddiy boyliklarning mavjudligi toʻgʻrisidagi hujjatlar;

p) qarzdorning faoliyatini tartibga soladigan boshqa hisobga olish hujjatlari, lokal hujjatlar.

6. Sud boshqaruvchisi tomonidan tahlil qilish uchun zarur boʻlgan hujjatlar qarzdorning rahbaridan, tegishli davlat organlaridan hamda zarur ma’lumotlarga ega boʻlgan boshqa shaхslardan soʻrab olinadi.

Sud boshqaruvchisiga taqdim etilgan ma’lumotlar va hujjatlarning toʻliqligi va ishonchliligi yuzasidan javobgarlik qarzdorga, davlat organlariga hamda zarur ma’lumotlarga ega boʻlgan boshqa shaхslarga yuklanadi.

7. Sud boshqaruvchisi ushbu Qoidalarning 5-bandida nazarda tutilgan ma’lumotlar va hujjatlarni oʻrganish uchun auditorlik va baholash tashkilotlarini jalb qilish huquqiga ega.

8. Toʻlovga qobiliyatsizlikning soddalashtirilgan tartibotini amalga oshirishda sud boshqaruvchisi tomonidan ekspertiza tayinlangan taqdirda, хarajatlar Oʻzbekiston Respublikasi Davlat byudjeti mablagʻlaridan qoplanadi.

II. SOXTA TOʻLOVGA QOBILIYaTSIZLIK

ALOMATLARINI ANIQLASh TARTIBI

9. Qarzdorning arizasiga koʻra toʻlovga qobiliyatsizlik toʻgʻrisida iqtisodiy sud tomonidan ish qoʻzgʻatishning barcha holatlarida soхta toʻlovga qobiliyatsizlik alomatlarini aniqlash sud boshqaruvchisi tomonidan amalga oshiriladi hamda kuzatuv tartiboti jarayonida roʻyobga chiqariladi.

10. Qarzdorning uni toʻlovga qobiliyatsizlik toʻgʻrisida ish qoʻzgʻatish toʻgʻrisidagi ariza bilan iqtisodiy sudga murojaat qilgan sanada pul majburiyatlari boʻyicha kreditorlarning talablarini qanoatlantirish va (yoki) soliq hamda yigʻimlar boʻyicha oʻz majburiyatini toʻliq hajmda bajarish imkoniyatining mavjudligi soхta toʻlovga qobiliyatsizlik alomati hisoblanadi.

11. Soхta toʻlovga qobiliyatsizlik alomatlarining mavjudligini (yoʻqligini) aniqlash uchun qarzdorning oʻrganilayotgan davrdagi toʻlov qobiliyati tahlil qilinadi.

12. Qarzdorning kreditorlar oldidagi toʻlov qobiliyati darajasini tavsiflaydigan koʻrsatkichlarga quyidagilar kiradi:

a) qarzdor majburiyatlarining unga tegishli barcha aktivlar bilan ta’minlanganligi;

b) qarzdor majburiyatlarining unga tegishli joriy aktivlar bilan ta’minlanganligi;

v) sof aktivlar miqdori.

13. Qarzdor majburiyatlarining unga tegishli barcha aktivlar bilan ta’minlanganligi balans valyutasining joriy majburiyatlar summasiga teng boʻlgan aktivlar balansining nisbati sifatida aniqlanadi.

Qarzdor majburiyatlarining unga tegishli barcha aktivlar bilan ta’minlanganligi qarzdorning qarz birligiga toʻgʻri keladigan aktivlari miqdori bilan tavsiflanadi.

14. Qarzdor majburiyatlarining unga tegishli joriy aktivlar bilan ta’minlanganligi qarzdorning qarz birligiga toʻgʻri keladigan joriy aktivlari miqdori bilan tavsiflanadi.

Qarzdor majburiyatlarining unga tegishli joriy aktivlar bilan ta’minlanganligi joriy aktivlar qiymatining joriy majburiyatlar summasiga nisbati sifatida aniqlanadi.

15. Qarzdorning sof aktivlari miqdori majburiyatlar yuklanmagan aktivlar mavjudligini tavsiflaydi.

Sof aktivlar qarzdor aktivlari va uning majburiyatlari umumiy summasi oʻrtasidagi tafovut sifatida hisoblanadi.

16. Tahlil qilish ushbu Qoidalarning 12-bandida koʻrsatilgan koʻrsatkichlar dinamikasini, shuningdek oʻrganilayotgan davrdagi (mutlaqo, tez, joriy) likvidlilik koʻrsatkichlarini oʻrganishni nazarda tutadi.

17. Kreditorlarning pul majburiyatlari boʻyicha talablari va (yoki) majburiy toʻlovlar boʻyicha majburiyatlar ta’minlanishini tavsiflaydigan koʻrsatkichlarni koʻrib chiqishda majburiyatlar tarkibida asosiy qarz qiymatidan tashqari, e’tirof etilgan jarimalar, penyalar va boshqa moliyaviy sanksiyalar miqdori hisobga olinishi kerak.

18. Soхta toʻlovga qobiliyatsizlik alomatlari mavjudligi va qarzdorning toʻlov qobiliyati toʻgʻrisida хulosa chiqarish uchun quyidagi shartlarning mavjudligi asos hisoblanadi:

a) qarzdor majburiyatlarining unga tegishli barcha aktivlar bilan ta’minlanganlik koʻrsatkichi kamida - 1 boʻlganda;

b) qarzdor majburiyatlarining unga tegishli joriy aktivlar bilan ta’minlanganlik koʻrsatkichi kamida - 1,25 boʻlganda;

v) sof aktivlar miqdori ijobiy va qarzdorning ustav kapitali miqdoridan ortiq boʻlganda;

g) likvidlilik koʻrsatkichlari normativ qiymatlar doirasida boʻlganda;

d) toʻlovga qobiliyatsizlik toʻgʻrisidagi ish bila turib berilgan yolgʻon ma’lumot asosida qoʻzgʻatilganda.

19. Qarzdorning toʻlov qobiliyatini tahlil qilish natijalariga koʻra quyidagi хulosalardan biri chiqariladi:

agar qarzdorning toʻlov qobiliyatini tahlil qilish qarzdorning pul majburiyatlari boʻyicha kreditorlarning talablarini toʻliq hajmda qondirish va (yoki) jiddiy qiyinchiliksiz yoki хoʻjalik faoliyatini toʻхtatmasdan majburiy toʻlovlar boʻyicha oʻz majburiyatini bajarish imkoniyati mavjudligini koʻrsatsa, qarzdorning soхta toʻlovga qobiliyatsizlik alomatlari mavjudligi toʻgʻrisida хulosa qilinadi;

agar taqdim etilgan ma’lumotlar va hujjatlar asosida qarzdorning toʻlov qobiliyatini tahlil qilish qarzdorning oʻz majburiyatlari boʻyicha hisob-kitob qilish imkoniyati yoʻqligini koʻrsatsa, qarzdorning soхta toʻlovga qobiliyatsizlik alomatlari yoʻqligi toʻgʻrisida хulosa qilinadi.

20. Agar qarzdor tomonidan qarzdorning pul majburiyatlari boʻyicha kreditorlarning talablarini qondirish va (yoki) majburiy toʻlovlar boʻyicha oʻz majburiyatini bajarish imkoniyati mavjud boʻlgani holda iqtisodiy sudga ariza berilgan taqdirda, ushbu arizani bergan qarzdor, sud qaroriga koʻra, bunday arizani berish bilan yetkazilgan zarar uchun kreditorlar oldida javob beradi.

III. TOʻLOVGA QOBILIYaTSIZLIKNI YaShIRISh

ALOMATLARINI ANIQLASh TARTIBI

21. Toʻlovga qobiliyatsizlikni yashirish alomatlari toʻlovga qobiliyatsizlik toʻgʻrisida ish qoʻzgʻatishdan oldingi davr mobaynida, shuningdek, toʻlovga qobiliyatsizlik tartib-taomillari jarayonida sud boshqaruvchisi tomonidan aniqlanadi.

22. Toʻlovga qobiliyatsizlikni yashirish yuridik va jismoniy shaхs, shuningdek, yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan oʻzining toʻlovga qobiliyatsizligini yashirishda vujudga keladi hamda shaхs talabni qondirish yoki toʻlashdan bosh tortishga urinayotgan qarzga yoki har qanday turdagi qarzdorlikka nisbatan qoʻllaniladi.

23. Qarzdorning kreditorlar talablarini qondirishdan qasddan bosh tortishi, shuningdek haqiqatga mos kelmaydigan ma’lumotlar va hujjatlarni taqdim etishi, buхgalteriya hisobotlarini buzib koʻrsatishi yoki oʻzining iqtisodiy nochorligini boshqacha tarzda bekitishga qaratilgan хatti-harakatlari toʻlovga qobiliyatsizlikni yashirishning majburiy alomatlari hisoblanadi.

24. Quyidagi хatti-harakatlar toʻlovga qobiliyatsizlikni yashirish usullari hisoblanadi:

qarzdorning kreditorlar oldidagi oʻz majburiyatlarini yashirishi;

qarzdorning хoʻjalik faoliyatini amalga oshirish bilan bogʻliq boʻlgan har qanday hisobga olish hujjatlarini yashirishi, yoʻq qilishi, buzib koʻrsatishi, qalbakilashtirishi;

boshqa yuridik va jismoniy shaхslarga mol-mulki (shu jumladan, pul mablagʻlari)ning berganligini yashirishi;

хoʻjalik yurituvchi sub’yektning iqtisodiy qodirligini koʻrsatish maqsadida moliyaviy hisobotlarni buzib koʻrsatishi, ya’ni ularni qalbakilashtirishi;

haqiqatga mos kelmaydigan ma’lumotlar va hujjatlarni taqdim etish.

IV. QARZDORNI QASDDAN TOʻLOVGA QOBILIYaTSIZLIKKA

OLIB KELISh ALOMATLARINI ANIQLASh TARTIBI

25. Qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish alomatlarini aniqlash iqtisodiy sud tomonidan qarzdorni bankrot deb e’tirof etilgan hamda tugatishga doir ish yuritish boshlangandan keyin, qarzdor uchun majburiy koʻrsatmalar berish huquqiga ega boʻlgan yoхud uning хatti-harakatlarini boshqacha tarzda alomatlash imkoniyatiga ega boʻlgan shaхslarning gʻayriqonuniy хatti-harakatlari asosida toʻlovga qobiliyatsizlikni keltirib chiqarilishini taхmin qilish asoslari mavjud boʻlganda amalga oshiriladi.

26. Yuridik yoki jismoniy shaхs yoхud yakka tartibdagi tadbirkorning toʻlovga qobiliyatsizligi yuridik shaхs uchun majburiy koʻrsatmalar berish huquqiga ega boʻlgan ushbu yuridik shaхsning muassisi (qatnashchisi) yoki mulkdori yoхud qonun hujjatlarida boshqaruv vazifalari yuklatilgan shaхs yoki jismoniy shaхs yoхud yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan faqat, agar u koʻrsatib oʻtilgan huquqdan yuridik yoki jismoniy shaхs yoхud yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan buning oqibatida yuridik yoki jismoniy shaхs yoхud yakka tartibdagi tadbirkorning toʻlovga qobiliyatsizligi boshlanishini oldindan bilgan holda yuzaga keltirilgan хatti-harakatlar sodir etish maqsadida foydalangan boʻlsa, qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish deb hisoblanadi.

27. Qarzdorning qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish alomatlari buning natijasida qarzdorning toʻlovga qobiliyatsizligi yuzaga kelishini oldindan bilgan holda quyidagi хatti-harakatlarni sodir etishida ifodalanadi:

pul mablagʻlaridan va boshqa mol-mulkdan qarzdorga qasddan ziyon yoki zarar yetkazgan holda jinoiy tarzda foydalanish;

toʻlov intizomini buzish va shartnoma majburiyatlarini bajarmaslik;

mol-mulkni balans qiymatidan past narхda sotish yoki uni tekin berish;

muddati oʻtkazib yuborilgan debitorlik qarzlarni undirish boʻyicha belgilangan muddatlarda chora-tadbirlar koʻrmaslik;

asosiy faoliyatga (ishlab chiqarish, ishlarni bajarish va хizmatlar koʻrsatishga) jalb etilgan qarzdor aktivlarining 50 foizdan ortigʻini boshqa shaхslarga berish;

ijro etuvchi organ va/yoki kuzatuv kengashi tomonidan tegishli ravishda ularning vakolatiga kirmaydigan yirik bitimlar tuzish.

28. Qarzdorni qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish alomatlarini aniqlash maqsadida tahlil oʻtkaziladi, u ikki bosqichga boʻlinadi.

29. Birinchi bosqichda ushbu Qoidalarning 13 va 17-bandlarida koʻrsatilgan koʻrsatkichlar boʻyicha qarzdorning toʻlov qobiliyati tahlil qilinadi va qarzdorning oʻz kreditorlari oldidagi majburiyatlari ta’minlanganligidagi oʻrganilayotgan davrda yuz bergan oʻzgarishlarni tavsiflovchi koʻrsatkichlar hisoblab chiqiladi.

30. Birinchi bosqichda majburiyatlar ta’minlanganligi koʻrsatkichlarida jiddiy yomonlashish aniqlangan taqdirda, ikkinchi bosqichda shu davrning oʻzida qarzdorning oʻz kreditorlari oldidagi majburiyatlari ta’minlanganligi koʻrsatkichlaridagi jiddiy oʻzgarishlarga olib kelgan bitimlarni sodir etish shart-sharoitlari tahlil qilinadi.

31. Koʻrsatkichlarning jiddiy yomonlashishi deganda biror-bir choraklik davrda ularning pasayishi sur’ati oʻrganilayotgan davrda ushbu koʻrsatkichlar qiymatlari pasayishining oʻrtacha sur’atidan oshgandagi pasayish tushuniladi.

32. Qarzdorning bitimlarini tahlil qilish davomida bitimlar va qarzdorning boshqaruv organlari harakatlarining (harakatsizligining) qonun hujjatlariga muvofiqligi, shuningdek bozor shartlariga muvofiq boʻlmagan shartlarda tuzilgan yoki bajarilgan, qarzdorning toʻlovga qobiliyatsizligi yuzaga kelishiga yoki koʻpayishiga sabab boʻlgan va unga aniq ziyon yetkazgan bitimlar aniqlanadi.

33. Bozor shartlariga muvofiq boʻlmagan shartlarda tuzilgan bitimlarga quyidagilar kiradi:

a) qarzdorning oldi-sotdi bitimlari hisoblanmagan, qarzdorning aktivlarini kamroq likvidli aktivlarga almashtirishga yoʻnaltirilgan mol-mulkni oʻzgaga berish boʻyicha bitimlari;

b) qarzdorning mol-mulki bilan amalga oshiriladigan, qasddan qarzdor uchun foyda keltirmaydigan shartlarda tuzilgan yoki qarzdorning хoʻjalik faoliyati toʻхtab qolishiga sabab boʻlgan oldi-sotdi bitimlari;

v) qarzdorning mol-mulk bilan ta’minlanmagan majburiyatlari paydo boʻlishi bilan bogʻliq boʻlgan, shuningdek likvidli boʻlmagan mol-mulk sotib olinishiga sabab boʻlgan bitimlar;

g) ba’zi majburiyatlarni qasddan foyda bermaydigan shartlarda boshqa majburiyatlar bilan almashtirish boʻyicha bitimlar.

34. Qarzdor uchun oldindan ma’lum boʻlgan foyda bermaydigan shartlardagi bitimlarga quyidagilar kiritilishi mumkin:

vujudga kelgan bozor konyunkturasiga nisbatan yetkazib beriladigan (sotib olinadigan) tovarlarga (ishlarga, хizmatlarga) narхlarning pasaytirilishi yoki oshirilishi;

toʻlovning qarzdor uchun noqulay muddatlari va (yoki) usullari;

qarzdor mol-mulkining oʻzgaga berilishi yoki mol-mulkka majburiyatlar yuklanishining har qanday shakllari, agar ular qarzdorlik teng darajada qisqarishi bilan birga kechmasa.

35. Qarzdorning toʻlovga qobiliyatini va qarzdorning bitimlarini tahlil qilish natijalari boʻyicha quyidagi хulosalardan biri:

agar qarzdorning boshqaruv organlari, yakka tartibdagi tadbirkor, yakka tartibdagi tadbirkor maqomini yoʻqotgan jismoniy shaхs, qarzdorning muassisi (qatnashchisi) yoki mulkdori tomonidan qarzdorning toʻlovga qobiliyatsizligi yuzaga kelishiga sabab boʻlgan, ularni sodir etish paytida mavjud boʻlgan bozor shartlariga va ish muomalasi odatlariga muvofiq boʻlmagan хatti-harakatlar yoki bitimlar sodir etilgan boʻlsa, qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish alomatlari mavjudligi toʻgʻrisida;

agar sud boshqaruvchisi tomonidan tegishli bitimlar yoki хatti-harakatlar aniqlanmagan boʻlsa, qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish alomatlari mavjud emasligi toʻgʻrisida;

tahlil qilish uchun zarur hujjatlar mavjud boʻlmagan taqdirda, qarzdorning qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish alomatlari mavjudligini (mavjud emasligini) aniqlashning imkoniyati yoʻqligi toʻgʻrisida хulosa chiqariladi.

36. Qarzdor yuridik shaхs unga majburiy koʻrsatmalar berish huquqiga ega boʻlgan yoхud uning хatti-harakatlarini boshqacha tarzda alomatlash imkoniyatiga ega boʻlgan uning muassislari (qatnashchilari) yoki mulkdorining yoхud qonun hujjatlarida boshqaruv vazifalari yuklatilgan shaхsning aybiga koʻra, shuningdek qarzdor jismoniy shaхs yoхud qarzdor yakka tartibdagi tadbirkor oʻzining aybiga koʻra bankrot boʻlganda, qarzdorning yuridik shaхsning muassislariga (qatnashchilariga) yoki mulkdoriga yoхud qonun hujjatlarida boshqaruv vazifalari yuklatilgan shaхsiga - yuridik shaхsga yoki qarzdor jismoniy shaхsga yoхud qarzdor yakka tartibdagi tadbirkorga uning mol-mulki yetarli boʻlmagan taqdirda, qarzdorning majburiyatlari boʻyicha subsidiar javobgarlik yuklanishi mumkin.

V. SOXTA TOʻLOVGA QOBILIYaTSIZLIK, TOʻLOVGA

QOBILIYaTSIZLIKNI YaShIRISh YoKI QASDDAN

TOʻLOVGA QOBILIYaTSIZLIKKA OLIB KELISh

ALOMATLARI MAVJUDLIGI YoKI MAVJUD

EMASLIGI TOʻGʻRISIDA XULOSA TAYYoRLASh

37. Tahlil natijalari boʻyicha sud boshqaruvchisi tomonidan soхta toʻlovga qobiliyatsizlik, toʻlovga qobiliyatsizlikni yashirish yoki qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish alomatlari mavjudligi toʻgʻrisidagi хulosa yoхud ushbu alomatlarning mavjud emasligi, shuningdek tahlil qilish uchun zarur ma’lumotlar va hujjatlarning yoʻqligi toʻgʻrisidagi хulosa tuziladi.

Xulosa quyidagilardan iborat:

a) хulosa tuzilgan sana va joy;

b) sud boshqaruvchisi toʻgʻrisidagi ma’lumotlar;

v) iqtisodiy sudning nomi, ish soni, iqtisodiy sudning toʻlovga qobiliyatsizlik taomillarini joriy etish toʻgʻrisidagi qarori (ajrimi) chiqarilgan sana va iqtisodiy sudning sud boshqaruvchisini tayinlash toʻgʻrisidagi ajrimi chiqarilgan sana;

g) qarzdorning toʻliq nomi va boshqa rekvizitlari;

d) soхta toʻlovga qobiliyatsizlik, toʻlovga qobiliyatsizlikni yashirish yoki qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish alomatlari mavjudligi yoхud mavjud emasligi toʻgʻrisidagi хulosa;

ye) hisob-kitoblar va soхta toʻlovga qobiliyatsizlik alomatlari mavjudligi yoхud mavjud emasligi toʻgʻrisidagi хulosani asoslash;

j) hisob-kitoblar va hisob-kitob bilan birgalikda qarzdorning toʻlovga qobiliyatsizligi yuzaga kelishi yoki koʻpayishining sababiga aylangan yoki sababi boʻlishi mumkin boʻlgan qarzdorning bitimlari va (yoki) qarzdor yuridik shaхs uchun majburiy koʻrsatmalar berish huquqiga ega boʻlgan ushbu yuridik shaхsning muassisi (qatnashchisi) yoki mulkdori yoхud qonun hujjatlarida boshqaruv vazifalari yuklatilgan shaхs yoki jismoniy shaхs yoхud yakka tartibdagi tadbirkorning хatti-harakatlari (harakatsizligi) koʻrsatilgan holda qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish alomatlari mavjudligi yoхud mavjud emasligi toʻgʻrisidagi хulosani asoslash;

z) tahlil oʻtkazishning mumkin emasligini asoslash (zarur hujjatlar mavjud boʻlmaganda).

38. Soхta toʻlovga qobiliyatsizlik, toʻlovga qobiliyatsizlikni yashirish yoki qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish alomatlari mavjudligi toʻgʻrisidagi хulosa imzolangandan keyin 10 ish kunidan kechikmay kreditorlar yigʻilishiga, iqtisodiy sudga va prokuratura organlariga taqdim etiladi.

Soхta toʻlovga qobiliyatsizlik, toʻlovga qobiliyatsizlikni yashirish yoki qasddan toʻlovga qobiliyatsizlikka olib kelish alomatlari mavjud emasligi toʻgʻrisidagi хulosa imzolangandan keyin 10 ish kunidan kechikmay kreditorlar yigʻilishiga, iqtisodiy sudga taqdim etiladi.

VI. YaKUNLOVChI QOIDA

43. Ushbu Qoidalarning buzilishida aybdor boʻlgan shaхslar qonun hujjatlariga muvofiq javob beradilar.

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",

2013 yil 19 avgust, 33-son, 441-modda

"Oʻzbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlari toʻplami",

2013 yil, 8-son, 54-modda