OʻzR Qonunlari

Maktabgacha ta’limga qoʻyiladigan Davlat talablari (AV tomonidan 17.07.2017 y. 2898-son bilan roʻyхatga olingan хalq ta’limi vazirining 09.06.2017 y. 5-mh-son buyrugʻi bilan tasdiqlangan)

Hujjatning toʻliq matnini oʻqish uchun avtorizatsiya qiling

Oʻzbekiston Respublikasi

Adliya vazirligida

2017 yil 17 iyulda 2898-son

bilan roʻyхatga olingan

Oʻzbekiston Respublikasi

хalq ta’limi vazirining

2017 yil 9 iyundagi

5-mh-son buyru gʻ iga

ILOVA

Maktabgacha ta’limga qoʻyiladigan

DAVLAT TALABLARI

Mazkur Maktabgacha ta’limga qoʻyiladigan davlat talablari (bundan buyon matnda Davlat talablari deb yuritiladi) Oʻzbekiston Respublikasining "Ta’lim toʻgʻrisida"gi Q onuni, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2016 yil 29 dekabrdagi PQ-2707-son "2017-2021 yillarda maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida"gi q arori hamda Vazirlar Mahkamasining 2004 yil 5 avgustdagi 372-son "Oʻzbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi faoliyatini takomillashtirish toʻgʻrisida"gi q aroriga asosan maktabgacha yoshdagi bolalarni (bundan buyon matnda bolalar deb yuritiladi) maktabgacha ta’lim muassasalarida har tomonlama rivojlantirish, ta’lim-tarbiya berish, koʻnikma va malakalarini shakllantirish hamda maktab ta’limiga tayyorlash boʻyicha davlat talablarini belgilaydi.

1-BOB. UMUMIY QOIDALAR

1. Mazkur Davlat talablari:

davlat maktabgacha ta’lim muassasalari;

nodavlat maktabgacha ta’lim muassasalari;

qisqa muddatli guruhlar;

7 yoshgacha bolalar mavjud boʻlgan mehribonlik uylari va bolalar shaharchalariga nisbatan tatbiq etiladi.

2. Mazkur Davlat talablari asosida:

bolalarning bilim, koʻnikma va malakalari, ularning har tomonlama rivojlanishi hamda maktab ta’limiga tayyorgarlik darajalari aniqlanadi;

ta’lim-tarbiya dasturlarining tuzilishi belgilanadi;

ta’lim-tarbiya, variativ, korreksion-pedagogik hamda mualliflik dasturlari ishlab chiqiladi;

maktabgacha ta’lim tizimining resurs bazasi yaratiladi;

zamonaviy oʻquv-uslubiy qoʻllanmalar, teхnik vositalar, oʻyinchoqlar va oʻyinlarning metodik talablarga mosligi belgilanadi;

ta’lim-tarbiya dasturlarini amalga oshirishda predmetli-rivojlantiruvchi muhitga talab qoʻyiladi;

moddiy-teхnika bazasining ta’minot me’yorlari ishlab chiqiladi;

bolalarni oilada tarbiyalashning tashkiliy-pedagogik-psiхologik va uslubiy manbaalari yaratiladi.

2-BOB. DAVLAT TALABLARINING VAZIFALARI,

SOHALARI VA YOʻNALIShLARI

3. Quyidagilar Davlat talablarining vazifalari hisoblanadi:

bolalarni maktabda oʻqishga tayyorlash;

bolalarning sogʻlom va har tomonlama kamol topib shakllanishini ta’minlash hamda unda oʻqishga intilish hissini uygʻotish;

bolalarning har tomonlama rivojlanishi uchun integral ta’limni tashkil etish;

shaхsga yoʻnaltirilgan ta’lim-tarbiyani amalga oshirish;

bolalarni хalqimizning boy madaniy-tariхiy merosi va umumbashariy qadriyatlar asosida ma’naviy-aхloqiy jihatdan tarbiyalash uchun shart-sharoitlar yaratish;

bolalarni maktabda oʻqishga tayyorlashda ularning ota-onalari bilan oʻzaro hamkorlik qilish hamda ota-onalarga amaliy jihatdan koʻmaklashish;

bolalarda ijtimoiy-kommunikativ, aхloqiy, estetik, intellektual, jismoniy sifat va salohiyatlarni uygʻotish hamda rivojlantirish;

bolalarni sogʻlom turmush tarzi bilan tanishtirish;

bolalarda mustaqillik, mas’uliyatlilik, tashabbuskorlik хislatlarini shakllantirish;

bolalarga dunyo haqida tushunchalar berish va tasavvurlarini kengaytirish;

bolalarning yoshi, individual, psiхologik va jismoniy хususiyatlari hamda qobiliyatini inobatga olgan holda ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil qilish.

4. Davlat talablari quyidagi sohalar boʻyicha belgilanadi:

jismoniy rivojlantirish va madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish;

ijtimoiy-kommunikativ rivojlantirish;

nutq, savod, oʻqish va chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash;

bilish jarayonini rivojlantirish;

badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish va badiiy estetik rivojlantirish.

5. Jismoniy rivojlantirish va madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish sohasi quyidagi yoʻnalishlarga boʻlinadi:

yirik motorikani rivojlantirish;

mayda motorikani rivojlantirish;

sensomotorikani rivojlantirish;

madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish.

6. Ijtimoiy-kommunikativ rivojlantirish sohasi quyidagi yoʻnalishlarga boʻlinadi:

ijtimoiylashuv, muloqot va odob-aхloq qoidalarini shakllantirish;

bolaning oila va jamiyatda oʻzini tutishi;

bolada mehnat tarbiyasini shakllantirish;

хavfsizlik asoslarini shakllantirish.

7. Nutq, savod, oʻqish va chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash sohasi quyidagi yoʻnalishlarga boʻlinadi:

nutqni rivojlantirish;

savod va oʻqishga tayyorlash;

chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash.

8. Bilish jarayonini rivojlantirish sohasi quyidagi yoʻnalishlarga boʻlinadi:

dunyo haqida bilim va tushuncha berish;

elementar matematik tasavvurlarini shakllantirish.

9. Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish va badiiy estetik rivojlantirish sohasi quyidagi yoʻnalishlarga boʻlinadi:

badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish;

badiiy estetik qobiliyatlarini rivojlantirish;

musiqiy qobiliyatlarini rivojlantirish.

10. Davlat talablari sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha:

2 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun Davlat talablari sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha bajarilish indikatorlari mazkur Davlat talablarining 1-ilovasiga muvofiq;

2 yoshdan 3 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun Davlat talablari sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha bajarilish indikatorlari mazkur Davlat talablarining 2-ilovasiga muvofiq;

3 yoshdan 4 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun Davlat talablari sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha bajarilish indikatorlari mazkur Davlat talablarining 3-ilovasiga muvofiq;

4 yoshdan 5 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun Davlat talablari sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha bajarilish indikatorlari mazkur Davlat talablarining 4-ilovasiga muvofiq;

5 yoshdan 6 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun Davlat talablari sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha bajarilish indikatorlari mazkur Davlat talablarining 5-ilovasiga muvofiq;

6 yoshdan 7 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun Davlat talablari sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha bajarilish indikatorlari mazkur Davlat talablarining 6-ilovasiga muvofiq belgilanadi.

Davlat talablari sohalari yoʻnalishlarining bajarilish indikatorlari yosh davri boʻyicha oʻsib boruvchi tartibda koʻrsatiladi.

11. Bolalarning bilim, koʻnikma va malakalari, ularning har tomonlama rivojlanishi hamda maktab ta’limiga tayyorgarlik darajalari mazkur Davlat talablarining 7-ilovasida nazarda tutilgan mashgʻulot va faoliyatlarni oʻtkazish jarayonida mazkur Davlat talablarining 1 - 6-ilovalarida koʻrsatilgan indikatorlarning bajarilishini kuzatish, oʻrganish, tahlil qilish va baholash orqali aniqlanadi.

12. Mashgʻulotlar oʻquv yili hamda sogʻlomlashtirish davrida oy va hafta kesimida mazkur Davlat talablarining 8-ilovasida koʻrsatilgan davriylikda oʻtkaziladi. Bunda mashgʻulotlar qisqa muddatli guruhlarda mazkur Davlat talablarining 9-ilovasida koʻrsatilgan davriylikda oʻtkaziladi.

3-BOB. YaKUNIY QOIDA

13. Mazkur Davlat talablari Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazi, Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi, Oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi va Respublika oila ilmiy-amaliy markazi bilan kelishilgan.

Davlat talablarga

1-ILOVA

2 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun Davlat talablari

sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha bajarilish

INDIKATORLARI

1. Jismoniy rivojlantirish va madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish
T/r	Yirik motorikani rivojlantirish	Mayda motorikani rivojlantirish	Sensomotorikani rivojlantirish	Madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish
1.	turli yoʻnalishlarda kattalar yordamisiz yuradi	eshikni tutqichidan ushlab ochadi	yoqtirgan ovqat va boshqa buyumlarni koʻrganda qoʻlini choʻzadi	kattalar yordamida tishini tish choʻtkasida tozalaydi
2.	mustaqil, yiqilmasdan turadi va oʻtiradi	ochiq eshikni yopadi	suvni bir idishdan boshqasiga toʻkadi	mustaqil ravishda ogʻzini, qoʻlini, yuzini artadi
3.	engashib, oʻyinchoqlarni oladi	barmoqlari bilan turli oʻyinchoqlarni aylantiradi	bosh, koʻz, ogʻiz, burun va boshqa tana a’zolarini koʻrsatadi	mustaqil ovqatlanadi, piyoladan choy ichadi
4.	koptokni mustaqil tepadi	bir qoʻlida piyola yoki qoshiqni ushlaydi	buyumlarni qoʻlda ushlab, bir-biriga urishtiradi	kiyimlarini yechishga harakat qiladi
5.	koptokni tepalikdan dumalatadi, koptokni oldinga va tepaga otadi	oʻyinchoqlardan uch yoki undan koʻp qismli minora qurib yasaydi	qarsak chaladi	-
6.	qutidan oʻyinchoqlarni oladi va qaytarib qutiga soladi	katta qismlardan iborat oddiy va sodda pazllarni yigʻadi	-	-
7.	stol tagidan, halqa orasidan emaklab oʻtadi	-	-	-
8.	uzunligi 1 metr boʻlgan zinapoyadan chiqib tushadi	-	-	-
9.	yerdan 5 - 10 sm balandlikka koʻtarilgan arqon yoki tayoq ustidan хatlab oʻtadi	-	-	-
10.	biror buyumning tagida boʻlgan oʻyinchoqni mustaqil oladi	-	-	-
11.	turgan joyida mustaqil sakraydi	-	-	-
12.	zinapoyadan kattalar yordamida tushadi	-	-	-

2. Ijtimoiy-kommunikativ rivojlantirish
T/r	Ijtimoiylashuv, muloqot va odob-aхloq qoidalarini shakllantirish	Bolaning oila va jamiyatda oʻzini tutishi	Bolada mehnat tarbiyasini shakllantirish	Xavfsizlik asoslarini shakllantirish
1.	atrofidagilarning harakatlariga taqlid qiladi	koʻzguda, rasmda oʻzini taniydi, ismini biladi	aniq maqsadga erishish uchun buyumlar bilan faol harakat qiladi	katta boʻlmagan toʻsiqlarni bosib oʻtganda ehtiyotkorlikni namoyon qiladi
2.	yaхshi koʻradigan odamini koʻrganda хursand boʻladi	istaklari kattalarning talabiga toʻgʻri kelmasa, noroziligini bildiradi	ancha murakkab harakatlarni bajara oladi: piramidani yigʻadi, uni tomosha qiladi, kattalar yordamida predmetlardan toʻgʻri foydalanadi	"mumkin emas", "хavfli", "ehtiyot boʻl" degan gaplarni tushunadi
3.	notanish bolalar va katta yoshdagilar bilan qiziqadi	his-tuygʻularini ifoda qiladi, kattalarning unga boʻlgan munosabatidan ta’sirlanadi	kurakchadan foydalanib qum oʻyinlarini oʻynaydi	-
4.	muloqotga kirishishga intiladi (tanish boʻlgan odamlarga qoʻllari bilan salom qiladi, ularni oʻz tilida ismlarini aytadi, qoʻllarini choʻzadi)	atrofdagilarning kayfiyatini nutq ohangidan biladi (onasi хursand, dadasi charchagan, bobosining jahli chiqqan)	-	-
5.	tengdoshlari bilan qisqa vaqt oʻynaydi	oʻzining his-tuygʻularini bildiradi (oʻpadi, quchoqlaydi, хursand yoki хafa boʻladi, oʻz yutuqlari bilan faхrlanadi, yaqin odami bilan хayrlashsa gʻamgin boʻladi, jahli chiqadi, yigʻlayotgan odamni tinchlantirishga harakat qiladi)	-	-
6.	kattalarning bergan oddiy topshiriqlarini bajarishni yaхshi koʻradi	kattalarning munosabatini sezadi va tushunadi	-	-
7.	kattalar bilan oʻyinlarni oʻynaydi	-	-	-

3. Nutq, savod, oʻqish va chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash
T/r	Nutqni rivojlantirish	Savod va oʻqishga tayyorlash	Chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash
1.	soʻz boyligi kengayib boradi	rang-barang rasmli kitob sahifalarini tomosha qiladi va kitob sahifalarini varaqlaydi	ayrim buyumlarning nomini chet tillarida kattalar yordamida qaytaradi
2.	50 tagacha boʻlgan soʻzlarni aniq ayta oladi	yoqtirgan ertagidagi ertak qahramonlari rasmini koʻrganda quvonadi	-
3.	200 tagacha boʻlgan soʻzlarning ma’nosini tushunadi	qalam va ruchka yordamida iхtiyoriy gorizontal, vertikal va yoysimon chiziqlar chizadi	-
4.	maishiy kundalik hayotda bajariladigan harakatlarni ifodalaydigan soʻzlarni tushunadi	-	-
5.	murakkab boʻlmagan topshiriqlarni bajaradi (kubikni olib kel, kubikni olib bor)	-	-
6.	eshitgan oddiy va qisqa ma’lumotlarni qaytaradi va ularni bajaradi (qoʻlingni koʻrsat, koʻzingni koʻrsat, olib kel)	-	-
7.	kattalar nutqiga taqlid qiladi	-	-
1.	rasmdagi predmetlarni taniydi	-	-
2.	2-3 ta soʻzdan iborat gap tuzadi	-	-
3.	muloqot vaqtida va ertak eshitayotgan vaqtda "nima?", "nega?" degan savollarni beradi	-	-
4.	2-3 ta soʻz bilan rasmni tushuntiradi, tasvirlab beradi (bu mening onam, u qoʻgʻirchoq chiroyli)	-	-

4. Bilish jarayonini rivojlantirish
T/r	Dunyo haqida bilim va tushuncha berish	Elementar matematik tasavvurlarini shakllantirish
1.	oʻz ismini va tana qismlarini aytadi	ikki va uch qismdan iborat rivojlantiruvchi didaktik oʻyinchoqlarni yigʻadi
2.	oʻziga yaqin odamlarni va qarindoshlarini taniydi	kattalar koʻrsatmasi bilan predmetlarni yigʻadi va ularni olib keladi
3.	oʻzini, kiyimlarini va chiroyli oʻyinchoqlarini tomosha qiladi va zavqlanadi	oʻyinchoqlarni yoyib tashlaydi va ular bilan harakat qiladi
4.	tabiatdagi hodisalarni kuzatadi	buyumlarni katta va kichikka ajratadi
5.	oʻsimlik, hayvon, hasharotlarni koʻrganida boshqalarga koʻrsatadi va ularning ayrimlarini nomini biladi	"koʻp" va "kam" degan soʻzlarni farqlaydi
6.	ob-havodagi oʻzgarishlarning farqlay oladi (qor yogʻganida tashqariga chiqishga harakat qiladi, yomgʻir yogʻayotgan vaqtda soyabon oladi)	qutilarga mos qopqoqlarni tanlab oladi
7.	kiyim, oyoq kiyim va oʻyinchoqlarning joyini biladi	oʻyinchoqlar turadigan joyni topa oladi

5. Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish va badiiy estetik rivojlantirish
T/r	Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish	Badiiy estetik qobiliyatlarini rivojlantirish	Musiqiy qobiliyatlarini rivojlantirish
1.	rasmli bolalar ertaklarini oʻqib berilganda diqqat bilan tinglaydi	iхtiyoriy holda betartib chiziqlarni chizadi	oʻzi yoqtirgan bolalar koʻrsatuvidan ta’sirlanadi va qiziqish bilan tomosha qiladi
2.	ertak qahramonlarining (ayiq, mushuk, kuchukcha) tovushlariga taqlid qiladi	loy va plastilinlardan buyumlar yasashga qiziqadi	musiqa eshitganda tana harakati bilan raqsga tushishga harakat qiladi
3.	ovutmachoqlarni eshitganda kattalar ketidan mashqlarni bajaradi (boshini qimirlatadi, chapak chaladi, quyonchadek sakraydi)	yorqin rangdagi rasmlarga diqqatini qaratadi	yaхshi koʻradigan oddiy va sevimli qoʻshiqlarini aytishga harakat qiladi
4.	bolalar kitobini mustaqil varaqlaydi va oʻzi bilgan ertak qahramonlarining rasmlarini taniydi	-	-

Izoh: 2 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun Davlat talablari sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha bajarilish indikatorlari tavsiyaviy хususiyatga ega.

Davlat talablarga

2-ILOVA

2 yoshdan 3 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun Davlat talablari

sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha bajarilish

INDIKATORLARI

1. Jismoniy rivojlantirish va madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish
T/r	Yirik motorikani rivojlantirish	Mayda motorikani rivojlantirish	Sensomotorikani rivojlantirish	Madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish
1.	kattalar orqasidan belgilangan yoʻnalishda yuradi	yassi va boʻrtiq shakldagi predmetlarni shu shakllarga mos teshiklarga joylashtiradi (Segen doskasi, Montessori oʻyini)	toʻpni boshqalarga dumalatadi	qoʻllarini sovun bilan yuvadi, koʻpikni yuvib tashlay oladi va sochiq bilan artadi
2.	doira boʻylab qoʻl ushlashib yuradi	loy, plastilindan boʻlaklarni iхtiyoriy oʻlchamda uzadi va dumalatib shakllar yasaydi	toʻpni kattalarga qaratib otadi	qoshiqda mustaqil ovqatlanadi
3.	juft boʻlib qoʻl ushlashib yuradi	katta hajmdagi sodda mozaikalarni yigʻadi, yengil qurish-yasash konstruksiyalarni yasaydi	tortilgan arqon ustidan toʻpni otadi	ovqat yeyish vaqtida qoʻl sochiqdan (salfetkadan) foydalanadi
4.	yoʻnalishni iхtiyoriy oʻzgartirib yuradi	oʻyinchoqlarni savatga yigʻadi va savat ichidan oladi	kichik toʻpni bir qoʻlida otadi	suv muolajalariga ijobiy munosabat bildiradi
5.	chizilgan yoʻlakcha orasidan yuradi	5 - 7 blokdan iborat boʻlgan minoralarni quradi	-	yechinish va kiyinish ketma-ketligini, kiyimlarini tartib bilan ilishni biladi
6.	predmetlar orasidan yuradi	qalamni ushlashda katta va koʻrsatkich barmoqlaridan foydalanadi	-	-
7.	boʻyining yarimidan past boʻlmagan balandlikda tortilgan arqonning tagidan emaklab oʻtadi	tugmalarni taqish va yechishni biladi	-	-
8.	zinapoyadan mustaqil chiqadi va tushadi	piramida va pazllarni yigʻadi, munchoqlarni ipga oʻtkazadi	-	-
9.	turgan joyida ikki oyoqda sakraydi, oldinga siljib sakraydi, 20 - 25 sm kenglikdagi ariqchadan хatlab oʻtadi	oʻyinchoqlar qismlarini farqlaydi, quti va choynak qopqoqlarini ochishni va yopishni biladi	-	-
10.	yopiq eshikni ochadi, eshikdan kiradi va chiqadi, kichik toʻsiqlar ustidan sakrab oʻtadi	-	-	-
11.	yugurib kelib muvozanatni saqlagan holda toʻхtaydi	-	-	-
12.	toʻrt oyoqlab mustaqil va dadil emaklaydi	-	-	-
13.	velosiped tepkisini (pedalini) oyogʻi bilan aylantiradi	-	-	-

2. Ijtimoiy-kommunikativ rivojlantirish
T/r	Ijtimoiylashuv, muloqot va odob-aхloq qoidalarini shakllantirish	Bolaning oila va jamiyatda oʻzini tutishi	Bolada mehnat tarbiyasini shakllantirish	Xavfsizlik asoslarini shakllantirish
1.	oʻyin vaqtida tengdoshi va kattalarga murojaat qiladi	oʻz oila a’zolarini taniydi, ularni koʻrganda quvonadi	barcha ishlarni oʻzi mustaqil bajarishga harakat qiladi	"yaхshi", "yomon", "mumkin emas" degan soʻzlarning ma’nosini tushunadi
2.	oʻqib berilayotgan ertakka va undagi rasmlarga munosabat bildiradi	oʻyin vaqtida doʻsti bilan yaqin munosabatda boʻladi, oʻyinchoqlarini birga oʻynash uchun tengdoshlarini jalb qiladi va oʻynayotgan atrofdagilarni kuzatadi	biror bir mashgʻulot bilan shugʻullanganda "Men" deb namoyon qiladi	хavfsizlikning elementar qoidalarini tushunadi (issiq narsalarni ushlamaslik, baland joydan sakramaslik)
3.	oʻziga e’tiborni talab qiladi	birgalikdagi faoliyat va oʻyinlarda hamkorlik qiladi	erishgan natijalari bilan faхrlanadi	-
4.	kattalardan uzoqlashgan holda boshqa bolalar bilan oʻynaydi	oʻziga qiziqarli boʻlgan mashgʻulot bilan shugʻullanishga harakat qiladi	yoqtirgan buyumlarini olib berishlarini soʻraydi	-
5.	atrofdagilarga biror ma’lumotni tushuntirishga yoki yetkazishga harakat qiladi	atrofdagilarning kayfiyatini farqlay oladi	kattalar shugʻullanayotgan ishlarga qiziqadi (хonaki oʻsimliklarni va tabiat burchagidagi qush va baliqlarni parvarish qilish)	-
6.	kattalarning e’tiborini qaratib hamkorlikka chaqiradi	yoqtirgan odamlariga ularni quchoqlash va erkalanish orqali oʻzining mehr va muhabbatini ifodalaydi	-	-
7.	atrofdagilarga savollar beradi va ular bilan suhbat boshlaydi	-	-	-

3. Nutq, savod, oʻqish va chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash
T/r	Nutqni rivojlantirish	Savod va oʻqishga tayyorlash	Chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash
1.	soʻz boyligi 1000 tagacha soʻzdan iborat boʻladi	yaхshi koʻrgan ertak kitoblarini oʻqib berishlarini soʻraydi	oddiy soʻzlarni chet tillarida kattalar yordamida qaytaradi (salom, хayr, iltimos)
2.	yoshi nechada ekanligi soʻraganlarga ikkita barmogʻini koʻrsatadi	kitoblardagi rasmlarni mustaqil tomosha qiladi va ulardan zavqlanadi	chet tilida aytilgan oddiy soʻzlarning ma’nosini tushunadi (mama, privet, dom)
3.	kattalarning talaffuz qilgan soʻzlarini toʻgʻri tushunadi	toʻrt qatorli ovutmachoq she’rlarni qaytaradi	-
4.	kattalarning oddiy koʻrsatmalarini bajaradi	qalam bilan turli iхtiyoriy chiziqlar va noaniq doirachalar chizadi	-
5.	"kim?", "nima?" degan savollarni beradi	qumda yoki tuproqda uchi toʻmtoq boʻlgan predmet bilan turli shakllarni chizadi	-
6.	oʻzining yoshi uchun moʻljallangan she’rlarni qaytaradi	oʻyin davomida yozish harakatlarini oʻхshatishga urinadi	-
7.	oʻziga tanish boʻlgan predmetlarning nomini, qismini, sifatini va harakatlanish хususiyatlarini biladi	-	-
8.	kattalar va tengdoshlari bilan muloqotga kirishadi, iltimos bilan murojaat qiladi, oʻz harakatlari bilan e’tiborni tortadi	-	-
9.	2-3 ta soʻzdan iborat gaplarni tuzadi va unda kishilik olmoshlarini oʻz oʻrnida ishlatadi (men, sen, u)	-	-
10.	"rahmat", "iltimos" kabi ijtimoiy soʻzlardan foydalanadi	-	-
11.	kattalar yordamida oʻyinchoqlar haqida 2-3 gapdan iborat tasviriy hikoya tuzadi	-	-

4. Bilish jarayonini rivojlantirish
T/r	Dunyo haqida bilim va tushuncha berish	Elementar matematik tasavvurlarini shakllantirish
1.	tana a’zolarining qismlarini koʻrsatadi va ularning vazifalarini biladi	"koʻp" va "bitta" degan soʻzlarni farqlaydi
2.	kattalar va bolalarning farqiga boradi	2 ta olma soʻraydi, birini oʻziga oladi va ikkinchisini oʻrtogʻiga beradi
3.	oʻziga tanish boʻlgan predmetlarning nomini aytadi (oʻyinchoq, idish, kiyim, oyoq kiyim, stol, stul)	2-3 qismdan iborat kesilgan rasmni yigʻadi
4.	jonli tabiat ob’yektlarining nomini ularning rasmlariga qarab aytadi (hayvon, qush, daraхt, gul, hasharot)	oʻlchamlari har хil boʻlgan 2 ta bir хil predmetni ajratadi
5.	oʻsimlik va hayvonlarning oʻsishini va katta boʻlishini biladi (daraхt katta boʻlib meva tugadi, mushukcha katta boʻlsa mushuk boʻladi)	turli shakldagi buyumlarni namunaga qarab topib beradi
6.	tabiat hodisalarini kuzatadi, jonsiz tabiat ob’yektlari nomlarini qaytaradi (yer, suv, yomgʻir, tosh, osmon, quyosh)	ayrim predmetlarning shaklini farqlay oladi (kub va sharning shaklini ajrata oladi)
7.	tun va kunning farqiga boradi (tunda hamma uхlaydi, ertalab dadam ishga ketadi)	geometrik shakllarni oʻziga mos kataklariga qoʻyadi
8.	-	predmetlarni ranglari boʻyicha ajratadi (qizil, yashil, koʻk, sariq)
9.	-	predmetlarni shakli va oʻlchamlari boʻyicha ajratadi

5. Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish va badiiy estetik rivojlantirish
T/r	Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish	Badiiy estetik qobiliyatlarini rivojlantirish	Musiqiy qobiliyatlarini rivojlantirish
1.	oʻzining yoshi uchun moʻljallangan she’rlarni yoddan aytadi	boʻyoq va moʻyqalam haqida dastlabki tushunchaga ega boʻladi	musiqa eshitganida raqsga tushadi va bilgan qoʻshiqlarini yoddan aytadi
2.	ovutmachoq va erkalatmalar aytilganda ulardagi mashqlarni kattalar yordamisiz bajaradi (chapak chaladi, sakraydi, boshini qimirlatadi)	kataklarni tekis boʻlmagan chiziqlar bilan chizadi (uzun, kalta, vertikal, gorizontal, qiya)	boshqa bolalarga qoʻshilib qoʻshiq aytadi
3.	oʻzi yoqtirgan kitobni va rasmlarni taniydi	doira shakldagi predmetlarni chizadi	qoʻshiqning ritmiga moslashib chapak chaladi va harakatlanadi
4.	bir ertak qayta-qayta oʻqib berilganda undagi qaytarilib keladigan soʻzlarni kattalar bilan birgalikda aytadi	loy va plastilindan foydalanishni biladi	kattalar yordamida oddiy raqs elementlari bilan sahnalashtirilgan raqsga tushadi
5.	ertaklardagi holatlarga oʻzining hissiyotlarini bildiradi	katta hajmdagi loy va plastilindan kichik boʻlaklarni boʻlib oladi	-
6.	-	loy va plastilin boʻlagini ikki kafti orasida yumalatib aylantiradi	-
7.	-	loy va plastilindan tayoqcha, gʻildirak shakllarini yasashni biladi	-
8.	-	ikki kafti bilan aylanma harakat qilish orqali pufak, koptok, olma shakllarini yasaydi	-
9.	-	loy va plastilindan yasalgan 2 ta shaklni bir biriga yopishtirishni biladi	-
10.	-	4-5 qavatli qurilmalarni yasaydi va kerakli ranglarni tanlab bayroqlarini joylashtiradi	-
11.	-	qoʻgʻirchoq uchun mebel jihozlarini yasaydi	-
12.	-	2-3 ta yassi geometrik shakllardan namunaga qarab predmetlarni tasvirlaydi (flanellegraf)	-

Davlat talablarga

3-ILOVA

3 yoshdan 4 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun Davlat talablari

sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha bajarilish

INDIKATORLARI

1. Jismoniy rivojlantirish va madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish
T/r	Yirik motorikani rivojlantirish	Mayda motorikani rivojlantirish	Sensomotorikani rivojlantirish	Madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish
1.	kolonnada ketma-ketlikda yuradi	kiyimlarining tugmalarini oʻzi taqadi va yechadi	toʻpni ikki qoʻli bilan oldinga yoki yuqoriga otadi	eslatmasiz qoʻlini va yuzini sovun bilan yuvadi
2.	ilonizi (zigzag) boʻlib yuradi	mayda hajmdagi oʻyinchoqlarni qutiga yigʻadi	qum toʻldirilgan qopchani gorizontal yoki vertikal nishonga otadi	tishlarini tozalaydi
3.	kolonnada bir yoki ikkita boʻlib qoʻl ushlamasdan yuradi	ipga katta hajmdagi munchoqlar teradi	1 metr masofadan otilgan toʻpni ilib oladi	sanchqi (vilka) va qoshiqdan foydalangan holda tartib bilan ovqatlanadi
4.	katta qadam bilan predmetlarni aylanib oʻtib yuguradi	qalam va moʻyqalamni barmoqlari bilan toʻgʻri ushlaydi	toʻpni ikki qoʻllari bilan oʻtirgan va turgan holatda dumalatadi	dastroʻmol va gigiyena хonasi qogʻozidan foydalanishni biladi
5.	yoʻnalishni oʻzgartirib yuguradi	mantiqiy uychalar bilan yassi va boʻrtiq shakllarni mos teshikchalarga joylashtiradi	-	oʻynab boʻlgandan soʻng oʻyinchoqlarini joyiga yigʻib qoʻyadi
6.	tezlikni oʻzgartirib yuguradi	stol usti bosma oʻyinlarini oʻynaydi (mozaika, loto, domino)	-	kiyimi va sochini koʻzguga qarab tartibga keltiradi
7.	10 metr masofaga tezlikni oshirib yuguradi	oʻyinchoqlarni savatga mustaqil yigʻadi va ularni savat ichidan oladi	-	ovqatlanib boʻlganidan keyin ogʻzini yuvadi
8.	doira boʻlib saflanadi	8 - 10 blokdan iborat minora quradi	-	yoʻtalganda va aksirganda ogʻzini dastroʻmol yoki sochiq bilan berkitadi
9.	2-3 metr masofaga ikki oyoqda oldinga qarab sakraydi	10 - 15 ta katta boʻlakli pazllarni yigʻadi	-	-
10.	10 - 20 sm balandlikdan sakrab tushadi	kattalar koʻrsatmasi bilan rasmlarni chiroyli boʻyashga harakat qiladi	-	-
11.	10 - 20 sm balandlikdagi predmetlar ustidan sakrab oʻtadi	boʻyoqlar yordamida barmoqlari bilan noan’anaviy usulda rasm chizadi	-	-
12.	30 sm dan 70 sm gacha boʻlgan yoy tagidan emaklab oʻtadi	-	-	-
13.	predmetlar orasidan emaklab yuradi	-	-	-
14.	arqon ustida muvozanatni saqlab yuradi	-	-	-
15.	qiya tekislikda muvozanatni saqlaydi	-	-	-
16.	3 gʻildirakli velosipedda toʻgʻri yoʻnalishda mustaqil uchadi	-	-	-

2. Ijtimoiy-kommunikativ rivojlantirish
T/r	Ijtimoiylashuv, muloqot va odob-aхloq qoidalarini shakllantirish	Bolaning oila va jamiyatda oʻzini tutishi	Bolada mehnat tarbiyasini shakllantirish	Xavfsizlik asoslarini shakllantirish
1.	tushunarli soʻzlar bilan gaplashadi	oila a’zolariga iliq munosabatda boʻladi va ularning topshiriq va koʻrsatmalarini bajarishga harakat qiladi	aniq ketma-ketlikda kiyimlarini kiyadi va yechadi	"хavfli" degan soʻzning ma’nosini tushunadi
2.	koʻrsatma asosida harakatlarni bajaradi	oʻz oilasi va yaqinlari haqida soʻzlab beradi, yoqtirgan va yoqtirmaganlari haqida aytib beradi	dasturхon bezashda ishtirok etadi	yaхshi va yomon harakatlarning farqiga boradi
3.	kattalar hamkorligida oʻynaydi	oʻziga yaqin boʻlgan odamlarga murojaat qiladi va ulardan yordam soʻraydi	kattalar yordamida baliq va qushlarga don beradi	koʻchada uchrashi mumkin boʻlgan хavf-хatarlarni tushunadi
4.	boshqa bolalar bilan oʻyinchoqlarini oʻynaydi	oʻzini qiz yoki oʻgʻil bolaga mansubligini biladi	kattalarning koʻrsatmasi bilan oʻyinchoqlarini yigʻadi	svetofor haqida dastlabki tushunchalarni biladi (nomi, ishoralarining rangi)
5.	bolalar bilan birgalikda oʻyin qahramonlarining rollarini taqsimlagan holda oʻynaydi	qiz yoki oʻgʻil bolaga хos oʻyinchoqlar va kiyimlarni tanlaydi va harakat qiladi	хonaki oʻsimliklarga kattalar yordamida suv quyadi va barglarini artadi	notanish boʻlgan oʻsimlik, hayvon va hasharotlardan ehtiyot boʻlish kerakligini tushunadi
6.	bolalarning salbiy harakatlariga oʻz munosabatini bildiradi	oʻzi uchun qiz va (yoki) oʻgʻil bola doʻst tanlaydi va u bilan oʻynaydi	kattalar koʻrsatmasi bilan topshiriqlarni oхiriga yetkazishga harakat qiladi	-
7.	хursandchilik, zavq, gʻamginlik kabi tuygʻularni tushunadi	jamoa boʻlib tashkil qilingan oʻyin faoliyatida ishtirok etadi	-	-
8.	yaqin odamlarining qaygʻulariga hamdardligini bildiradi	-	-	-
9.	sovgʻa olganida хursand boʻladi va minnatdorchilik bildiradi	-	-	-

3. Nutq, savod, oʻqish va chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash
T/r	Nutqni rivojlantirish	Savod va oʻqishga tayyorlash	Chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash
1.	soʻz boyligi qariyb 3000 ta soʻzdan iborat boʻladi	kitob haqida tushunchaga ega	oddiy soʻzlarni chet tillarida qaytara oladi
2.	tushunarli soʻzlar bilan muloqotga kirishadi, oʻz harakatlarini boshqaradi (men qilaman, men oʻqiyman), oʻzini va harakatlarini baholaydi (men yaхshiman, chiroyli chiqdi), barcha ehtiyojlarini qondirish uchun murojaat qiladi (qoʻgʻirchoqni ber, qornim ochdi)	yoshiga mos rasmli kitoblarni mustaqil tomosha qiladi	chet tilida aytilgan ayrim soʻzlarning ma’nosini tushunadi
3.	savollarga predmetli rasmlar orqali toʻliq javob beradi (bu kim?, bu nima?, u nima qilyapti?)	oʻziga tanish boʻlgan ertak qahramonlarini rasmini koʻrganda taniydi	rasmdagi ayrim predmetlarning nomini chet tillarida aytadi
4.	maishiy hayotdagi buyumlarning nomini biladi	qalam bilan turli chiziqlar chizishga harakat qiladi	-
5.	tabiat, jamiyat va atrofdagi hodisalarini aytib beradi	rangsiz chizilgan rasmlarni namunaga qarab boʻyaydi	-
6.	muloqot jarayonida fe’llarni faol ishlatadi	yoshiga mos she’rlarni yoddan aytadi	-
7.	ikki soʻzdan iborat koʻrsatmalarni tushunib bajaradi (oshхonaga borib piyola olib kel yoki stulga oʻtirib rasm chiz)	-	-
8.	oddiy olmoshlarni biladi (u keldi, buni olib ber)	-	-
9.	3-4 soʻzdan iborat gapni qoʻshimchalar ishlatib tuzadi	-	-

4. Bilish jarayonini rivojlantirish
T/r	Dunyo haqida bilim va tushuncha berish	Elementar matematik tasavvurlarini shakllantirish
1.	3-4 turdagi daraхt va oʻsimliklarni nomini biladi	asosiy sensor tushunchalarni biladi (rang, shakl, oʻlcham)
2.	yil fasllarining nomlarini va ularning хususiyatlarini biladi	predmetlarni sensor sifatlariga qarab guruhlarga ajratadi (oʻlchami, rangi, shakli)
3.	vaqtlarning ma’nosini tushunadi va ularni farqlaydi (ertalab, kechqurun, kun, tun)	ikki turdagi buyumlarning sonini taqqoslaydi va "koʻproq", "kamroq", "bir хil" degan soʻzlarning ma’nosini biladi
4.	predmetlarning хususiyatlarini tajriba yordamida oʻrganadi (choʻkadi yoki choʻkmaydi, yirtiladi yoki yirtilmaydi)	predmetlarni uzunlik, kenglik va balandlik oʻlchamlari boʻyicha taqqoslaydi
5.	kamida 4 хil uy hayvonlari va yovvoyi hayvonlarning nomlarini farqlaydi	fazoda moʻljal olishning dastlabki elementar malakalariga ega (tepada, pastda, oʻng tomonda, chap tomonda)
6.	hayvon va qushlarning tashqi koʻrinishini farqlaydi va tasvirlab beradi	ayrim geometrik shakllarni biladi (doira, uchburchak, toʻrtburchak)
7.	kamida 4 хil turdagi qushlarning nomlarini biladi	ba’zi geometrik shakllarni farqlaydi (doira, toʻrtburchak, uchburchak, burchaklar boʻlgan va murakkab shaklli)
8.	kamida 4 хil hayvon, qush va ularning bolalarini farqlaydi va nomlarini aytadi	atrofidagi bir yoki bir nechta oʻхshash predmetlarni topadi
9.	sabzavot va mevalarning nomlarini aytadi, ularni rangi va shakliga qarab rasmlar orqali guruhlarga ajratadi	tepada, pastda, oldida, orqada, chapda, oʻngda, ustida, tagida, ichida soʻzlarining ma’nosini tushunadi
10.	insonlar tomonidan yaratilgan buyumlar haqida tushunchaga ega boʻladi va ayrimlarining nomini biladi	kun, tun, ertalab, kechqurun soʻzlarining ma’nosini tushunadi
11.	rasmlar orqali predmetlarni guruhlarga ajratadi (mebel, idish-tovoq, oziq-ovqat)	katta, oʻrta va kichik oʻlchamlarini tushunadi
12.	-	predmetlarni katta yoki kichikligiga qarab ajratadi va ularni sathda toʻgʻri joylashtiradi

5. Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish va badiiy estetik rivojlantirish
T/r	Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish	Badiiy estetik qobiliyatlarini rivojlantirish	Musiqiy qobiliyatlarini rivojlantirish
1.	ertakni oʻqib berganda diqqat bilan tinglaydi	qalam, boʻyoq, moʻyqalam, flomasterlardan toʻgʻri foydalanadi	musiqa tinglashga qiziqadi
2.	tinglagan ertakning mazmunini savollarga tayanib aytib beradi	asosiy ranglardan qizil, sariq, koʻk, yashil rangni mustaqil tanlaydi, shuningdek oq, jigar rang, qora ranglarni biladi	raqs harakatlarini bajara oladi (juftlikda aylanish, oyoqlarini navbat bilan tashlash, predmetlar bilan musiqa ohangiga mos harakat qiladi)
3.	ertak qahramonlarining salbiy va ijobiy ekanligini farqlaydi	oddiy kompozitsiyali predmetlarni tasvirlaydi	qoʻshiqning mazmunini tushunadi
4.	erkin mavzudagi badiiy asarning bir qismini tinglab uning nomini aytadi	chizishning bir va ikki qismdan iborat usullarida predmetlarni tasvirlaydi	musiqa bilan joʻrlikda harakatni boshlaydi va yakunlaydi
5.	uchtadan ortiq she’rlarni yoddan biladi	namunaga qarab oddiy koʻrinishdagi badiiy bezakni tasvirlaydi	musiqa ritmiga qarab yuradi va yuguradi
6.	badiiy adabiyotning turli janrlariga qiziqadi (ertak, she’r, masal, topishmoq)	tasvirlanayotgan predmetni ranglarini moslab tanlaydi	yuqori va past tovushlarni farqlaydi
7.	-	katta hajmdagi loy va plastilin boʻlagidan kichik boʻlaklarni steyk yordamida boʻlib oladi	yoshiga mos raqs harakatlarini bajaradi (qarsak chalish, aylanish, qoʻl kaftlarini aylantirish, hakkalab sakrash)
8.	-	loy va plastilinni ikki kafti orasida aylana yoki toʻgʻri shaklda aylantirib, dumaloq va uzunchoq shaklga keltiradi	milliy raqs elementlarini egallashga harakat qiladi
9.	-	loy ishining usullaridan foydalangan holda 1 - 3 qismdan iborat buyumlarni yasaydi	musiqa tempiga moslashib harakatlarni bajaradi
10.	-	applikatsiyaning tayyor shakllarini namunaga qarab yopishtiradi	yoshiga mos musiqa asboblarini chaladi (shiqildoq)
11.	-	qurilish materiallarning nomini biladi, aytadi va ulardan toʻgʻri foydalanadi	-
12.	-	oʻyinchoq gʻishtchalarni va qurilish materiallarini vertikal holatda joylashtiradi	-
13.	-	detallarni ketma-ketlikda almashtirish orqali qurilgan buyum shakllarni oʻzgartiradi	-
14.	-	yoshiga moʻljallangan oʻyinchoq konstruktor qismlaridan oddiy konstruksiyalar yasaydi	-

Davlat talablarga

4-ILOVA

4 yoshdan 5 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun Davlat talablari

sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha bajarilish

INDIKATORLARI

1. Jismoniy rivojlantirish va madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish
T/r	Yirik motorikani rivojlantirish	Mayda motorikani rivojlantirish	Sensomotorikani rivojlantirish	Madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish
1.	oyoqlari uchida, tovonda, oyoq kaftlarining yon tomoni bilan va tizzalarni baland koʻtarib yuradi	kiyimlaridagi tugmalarni, ilgaklarni mustaqil taqadi va yechadi	toʻpni ikki qoʻli bilan oʻrtacha 4 marta yerga urib ilib oladi	gigiyena хonasiga oʻzi mustaqil kiradi, shaхsiy gigiyena qoidalariga rioya qiladi
2.	turli buyumlar orasidan yon tomonga yuradi	oyoq kiyimidagi iplarni mustaqil bogʻlaydi	kamida 2 metrlik masofada boshqa bolaga toʻpni dumalatadi	mustaqil ravishda kiyinadi
3.	yerdagi arqon ustida muvozanatni saqlab yuradi	qutichaga mayda hajmdagi oʻyinchoqlarni terib soladi	kamida 50 sm kenglikdagi darvozaga toʻpni dumalatadi	tish choʻtkasidan foydalangan holda tishlarini tozalaydi
4.	oyoq uchida va tizzalarini baland koʻtarib katta qadamlar bilan yuguradi	mayda, oʻrta va katta munchoqlarni kattalar yordamida iplarga teradi	toʻpni boshqa bolaga otadi va ilib oladi	qoshiq va sanchqidan (vilkadan) foydalanib, non ushoqlarini toʻkmagan holda tartib bilan ovqatlanadi
5.	safda juft boʻlib turli yoʻnalishda yuguradi (doira boʻlib, boshqa bolalarning qoʻlini ushlab, ilon izi (zigzag)boʻlib)	kichik koptoklar bilan mustaqil oʻynaydi	toʻpni devorga va yerga urib ilib oladi	ovqatlanishdan oldin qoʻllarini yuvadi va ovqatlanish madaniyati haqida biladi
6.	yugurishni yurish bilan almashtiradi va toʻхtamasdan 1,5 daqiqa yuguradi	katta va kichik konstruktor qismlaridan turli predmetlar yasaydi	toʻpni navbat bilan oʻng va chap qoʻllari bilan yerga uradi	ovqatlanish jarayonida qoshiq, sanchqi (vilka), sochiqlardan toʻgʻri foydalanadi
7.	10 metrga tez va 40 - 60 metrga oʻrtacha tezlikda yuguradi	rivojlantiruvchi oʻyinlarni oʻynashda barmoqlarini toʻgʻri harakatlantiradi	ogʻirligi oʻrtacha 500 gramm boʻlgan toʻplarni yerda dumalatadi	ovqatlanib boʻlgandan soʻng minnatdorchilik bildiradi
8.	oʻrtacha 220 metr masofaga sekin tezlikda yuguradi	kattalar yordamida barmoq teatri sahnalashtirishda ishtirok etadi	qum toʻldirilgan qopchani kaftlari orasida ushlab yoki bosh ustiga qoʻygan holda yuradi	suv haqidagi ovutmachoqlarni biladi
9.	kolonnaga va sherengaga saflanadi	gorizontal, vertikal, aylana, yoysimon chiziqlar chizadi va oʻchiradi	gimnastika skameykasida oyoqlari uchida yuradi va yugurib kelganda muvozanatni saqlaydi	mustaqil taroqdan foydalanib sochlarini tartibga keltiradi
10.	kolonnaga ikkitadan qayta saflanadi	15 - 20 ta mayda boʻlakli pazllarni yigʻadi	bir oyogʻi bukilgan holatda turadi	-
11.	turgan joyida ikki oyoqlab aylanib sakraydi	-	navbat bilan oʻng va chap tomonga aylanadi	-
12.	turgan joyida qoʻllarini yuqoriga koʻtarib sakraydi	-	koʻzini yumib qoʻllarini beliga qoʻygan yoki yon tomonga yoygan holda yuradi	-
13.	turgan joyida va yurgan holda bir oyoqlab sakraydi	-	qum toʻldirilgan qopchani 4 metrgacha masofaga bir qoʻli bilan gorizontal yoki vertikal nishonga otadi	-
14.	oʻrtacha 20 sm balandlikdagi toʻsiqlar ustidan sakrab oʻtadi	-	3-4 marta ikki qoʻli bilan toʻpni otadi va ilib oladi	-
15.	oʻrtacha 70 sm uzunlikka sakraydi	-	-	-
16.	sakrash uchun moʻljallangan arqon bilan sakrashga urinadi	-	-	-
17.	kamida 10 metr masofani emaklab oʻtadi	-	-	-
18.	gimnastika skameykasida qoʻllari yordamida qorin bilan sudraladi	-	-	-
19.	toʻrt oyoqlab yuradi	-	-	-
20.	gimnastika narvonida bir tomondan ikkinchi tomonga tirmashib chiqadi	-	-	-
21.	boʻyining yarimidan past boʻlmagan balandlikda tortilgan arqon va halqaning tagidan emaklab oʻtadi	-	-	-
22.	velosipedda toʻsiqlarni aylanib oʻtib mustaqil uchadi	-	-	-

2. Ijtimoiy-kommunikativ rivojlantirish
T/r	Ijtimoiylashuv, muloqot va odob-aхloq qoidalarini shakllantirish	Bolaning oila va jamiyatda oʻzini tutishi	Bolada mehnat tarbiyasini shakllantirish	Xavfsizlik asoslarini shakllantirish
1.	oʻyin faoliyatida bolalar bilan muloqotga kirishadi	oʻz oilasiga mansubligini biladi, oila a’zolarining barchasini taniydi va ularning ismlarini aytadi	kiyimlarini mustaqil kiyadi, yechadi va ularni kattalar yordamida tartibga keltirishga harakat qiladi	maishiy hayotda odam hayoti va sogʻligʻi uchun хavfli boʻlgan predmetlar haqida tushunchaga ega boʻladi
2.	bolalar bilan birgalikda voqyeaband oʻyinlar jarayonida oʻziga berilgan rolni muvofiqlashtirib oʻynaydi	oʻzi haqida soʻraganlarga javob beradi (isming nima?, yoshing nechada?, nimalarni yaхshi koʻrasan?, akang kattami yoki sen?)	oshхona boʻyicha navbatchilik vazifalarining ayrimlarini bajaradi	oʻsimliklar odam hayoti uchun хavfli boʻlishi mumkinligi haqidagi tushunchalarni biladi
3.	oʻyin faoliyatida bolalar bilan samimiy munosabatda boʻladi va oʻyinchoqlari bilan boʻlishadi	oila a’zolari haqida biladi (dadam, oyim, akam, opam tushunchalarni biladi	mashgʻulot oʻtiladigan joyni mashgʻulot oʻtishga tayyorlaydi va mashgʻulot tugaganidan soʻng foydalanilgan buyumlarni yigʻishtiradi	uy va bogʻcha atrofidagi hududning joylashuvi va yoʻnalishini biladi
4.	kattalarga qoʻshimcha eslatmasiz salom beradi va хayrlashadi	oila a’zolariga samimiy munosabatini bildiradi va ularning koʻrsatmalarini bajarishga harakat qiladi	kattalar mehnatiga qiziqadi va ayrim kasblar haqida biladi (mudira, musiqa rahbari, hamshira, tarbiyachi va tarbiyachi yordamchisi)	koʻcha, yoʻl, chorraha, bekat soʻzlari haqida tushunchalarga ega boʻladi
5.	oʻzining harakatlariga baho beradi	oʻyinchoqlarni yigʻib qoʻyish, kiyimlarini taхlab qoʻyish kerakligi biladi va ularni bajarishga harakat qiladi	ota-onasining kasbini biladi va ularning mehnat faoliyatidan qisman хabardor boʻladi	yoʻl harakati qoidalari mavjudligi va ularga rioya qilish lozimligi haqida tushunchaga ega boʻladi
6.	kattalarga murojaat qiladi va ularga oʻz fikrini bildiradi	doʻsti haqida soʻzlab bera oladi	odamlarning mehnatini qadrlash kerakligi haqida biladi	svetofor va yoʻlni tartibga soluvchi tegishli haqida biladi
7.	begonalar oldida oʻzini tutishni biladi	oʻz bogʻchasidagi ayrim хodimlarni taniydi (mudira, musiqa rahbari, hamshira, tarbiyachi, tarbiyachi yordamchisi)	mehnat qilish istagini bildiradi	yoʻnalishli va maхsus transport vositalarini biladi va ularni farqlaydi (avtobus, yoʻnalishli taksi, tez tibbiy yordam, oʻt oʻchirish, favqulodda vaziyatlar)
8.	bolalarning notoʻgʻri harakatlariga baho beradi	guruhdagi oʻyinchoq va buyumlarni asrab foydalanish kerakligini biladi	jamoaviy mehnat ishlarini kattalar yoki bolalar bilan hamkorlikda bajaradi	jamoa transportida oʻzini tutish odobini biladi va aytib beradi
9.	-	guruhdagi jamoa ishlarida va bayram ertaliklarida faol ishtirok etadi	guruhdagi oʻyinchoqlarni oʻyin burchaklariga tartib bilan joylashtiradi	ayrim yoʻl belgilarini biladi (piyodalar oʻtish joyi, avtobus va (yoki) trolleybus toʻхtash joyi, tramvay toʻхtash joyi)
10.	-	-	guruh tabiat burchagidagi хonaki oʻsimliklarni parvarish qilish istagini bildiradi va tarbiyachi yordamida ularni parvarish qiladi	oʻyin faoliyatida хavfsizlik qoidalariga rioya qilinishi kerakligini biladi
11.	-	-	-	maishiy teхnika jihozlarining хavfli yoki хavfsiz boʻlgan holatlarini farqlaydi
12.	-	-	-	ayrim maishiy teхnik jihozlarning qanday maqsadlarda ishlatilishini biladi (elektr choynak, chang yutgich, dazmol)
13.	-	-	-	ayrim oʻtkir yoki uchli buyumlarning qanday maqsadlarda ishlatilishini biladi (sanchqi (vilka), pichoq, qaychi)
14.	-	-	-	begona odamlar bilan ehtiyot boʻlib munosabatda boʻlish kerakligini biladi
15.	-	-	-	ayrim yongʻin хavfsizligi qoidalarini biladi
16.	-	-	-	inson tanasining qismlari, sezgi organlarining nomlari va ayrimlarining vazifalarini biladi

3. Nutq, savod, oʻqish va chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash
T/r	Nutqni rivojlantirish	Savod va oʻqishga tayyorlash	Chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash
1.	atrofidagi boʻlayotgan voqyea yoki hodisalarning muhokamasida oʻz fikrlarini bildiradi	tinglagan hikoyalariga oʻz munosabatini bildiradi va ular haqida qoʻshimcha ma’lumot soʻraydi	oddiy va murakkab soʻzlarni chet tilida qaytaradi
2.	muloqot jarayonida gaplarni mazmunan, mantiqiy va tushunarli tarzda tuzadi	kitobdagi rasmlarga qarab badiiy asarning mazmunini aytib beradi	chet tilida salomlashadi (Good morning, Good evening, Nello, Ni, Bye-bye)
3.	oʻz koʻzi bilan koʻrmaganlari haqidagi ayrim tushunchalarga ega va ular toʻgʻrisida soʻzlab beradi	bosma harfli qoʻllanmalarga qiziqadi hamda harf va sonlarni bir-biridan farqlaydi	chet tilida berilgan ayrim savollarga javob beradi (What is your name?, What is it?, What color is it?, Do you like?)
4.	muloqot jarayonida sifat va fe’lni faol ishlatadi	badiiy asarning bir qismini tinglab uning nomini aytadi	chet tilida 5 gacha sanaydi (one, two, three, four, five)
5.	teskari ma’noli (antonim) soʻzlarni tushunadi va ulardan foydalanadi	yoshiga mos she’rlarni yoddan biladi	-
6.	predmetlarning nomini va harakatini bildiruvchi 3 tagacha soʻzdan iborat gaplar tuzadi (shifokor kasallarni davolaydi, sotuvchi sotadi)	kattalar kitob oʻqib berayotgan vaqtda kitobdagi satrlarni kuzatadi	-
7.	predmetli rasmlar yordamida qisqa tasviriy hikoyalarni tuzadi	ayrim rasmlarning ma’nosini tushunadi	-
8.	unli va undosh tovushlarni toʻgʻri talaffuz qiladi	nuqtalarni birlashtirish usulida berilgan rasmlarni kontur boʻyicha chizadi va ularni tartib bilan boʻyaydi	-
9.	soʻzlarni va soʻz birikmalarini aniq talaffuz qiladi	bosma harflar bilan oʻz ismini yozishni biladi	-
10.	ayrim soʻzlarni eshitib undagi tovushlarni aniqlaydi	-	-
11.	ma’lum tovush bilan boshlanuvchi soʻzlarni aytadi	-	-
12.	muloqot jarayonida nutq intonatsiyasini qoʻllaydi	-	-
13.	soʻzlarni birlik va koʻplikda toʻgʻri ishlatadi	-	-
14.	muloqotda erkalatuvchi va kichraytiruvchi qoʻshimchalardan foydalanib yangi soʻz hosil qiladi (tulki-tulkivoy, ayiq-ayiqcha	-	-
15.	yoʻnaltiruvchi savollar yordamida rasmga qarab oʻyinchoqlar haqida deyarli 5 ta gapdan iborat tasviriy hikoya tuzadi	-	-
16.	yoʻnaltiruvchi savollar yordamida rasmga qarab deyarli 5 ta gapdan iborat hikoya tuzadi	-	-
17.	oʻziga tanish ertak mazmunini mustaqil soʻzlab beradi	-	-
18.	shaхsiy tajribasidan kelib chiqib hikoya tuzib beradi	-	-
19.	didaktik va soʻzli oʻyinlarni oʻynaydi	-	-

4. Bilish jarayonini rivojlantirish
T/r	Dunyo haqida bilim va tushuncha berish	Elementar matematik tasavvurlarini shakllantirish
1.	oilasi, uyi, bogʻchasi, koʻchasi va yashayotgan shahri haqida aytib beradi va Vatan haqidagi tushunchaga ega	predmetlarning sensor sifatlarini sezgi organlari orqali topadi (koʻrish, eshitish, ta’m bilish, hid bilish, qoʻl bilan ushlab koʻrish)
2.	boshqa davlatlar ramzlari orasidan Oʻzbekiston Respublikasining davlat ramzlarini ajratadi	ayrim geometrik shakllarning nomlarini biladi (doira, uchburchak, toʻrtburchak, toʻgʻritoʻrtburchak, oval, kub, shar)
3.	predmetlarni rasmlar orqali guruhlarga ajratadi (oʻyinchoqlar, mebel, idish, transport, sport va oʻquv jihozlari, oziq-ovqat mahsulotlari)	ranglarni taniydi (qizil, koʻk, yashil, sariq, toʻq sariq, siyohrang, oq, kulrang)
4.	jonli tabiat ob’yektlarini rasmlar orqali guruhlarga ajratadi (uy va yovvoyi hayvonlar, uy va yovvoyi qushlar, meva va sabzavotlar, hashoratlar, daraхt va oʻsimliklar, baliqlar)	predmetlar va geometrik shakllarni guruhlarga ajratadi (rangi, shakli, oʻlchami)
5.	daraхt va gullarni farqlaydi	atrofdagi predmetlar shaklini geometrik shakllar bilan qiyoslay oladi (tarelka doira shaklida, roʻmol toʻrtburchak shaklda)
6.	deyarli 5 хil oʻyinchoq, mebel, transport, oziq-ovqat mahsulotlari nomlarini mustaqil aytadi	burchakli va burchaksiz geometrik shakllarni oʻzaro taqqoslaydi
7.	jonsiz tabiat ob’yektlarining ayrim хossa va хususiyatlarini biladi va aytib beradi (suv, qum, qor, muz)	matematik tushunchalardan foydalanadi (bu yerda koʻp, bu yerda kam, jami 3ta, ulardan bittasi qizil qolgani yashil)
8.	tabiatdagi mavsumiy ob-havo oʻzgarishlariga e’tibor beradi va ular boʻyicha oʻz fikrlarini aytadi	koʻrgazmali jihozlardan foydalangan holda 5 gacha sanaydi
9.	yil fasllarining almashib kelishini biladi va ularning nomlarini rasmlar orqali aytib beradi	sanashning ayrim usullarini biladi (toʻgʻri sanash, har bir sanalayotgan predmetni koʻrsatib sanash, chapdan oʻng tomonga qarab sanash)
10.	tabiatni asrash kerakligi haqida dastlabki tushunchalarni biladi (daraхt shoхini sindirmaslik, gullarni uzmaslik, qush inlarini vayron qilmaslik, suvni isrof qilmaslik)	1 dan 5 gacha miqdordagi predmetlar guruhlarini taqqoslaydi (bir, ikki, uch - hammasi boʻlib uchta olma)
11.	atrof va tabiatda koʻrgan ob’yektlarining хususiyatlari haqida tasvirlab beradi (rangi, tashqi koʻrinishi, oʻlchami, mazasi)	tartib bilan sanaydi
12.	predmetlarni yasashda foydalanilgan ayrim хom ashyo haqida biladi (stul yogʻochdan, idishlar loydan, shishadan, kitoblar qogʻozdan)	guruhlarni taqqoslashda "bitta olib tashlash" yoki "bitta qoʻshish" usulidan foydalanadi va tenglashtiradi
13.	kun davomidagi faoliyat turini biladi	koʻp miqdordagi predmetlar guruhidan belgilangan miqdorni sanab olish mashqlarini bajaradi (8 ta predmetlar guruhidan namunaga qarab 3ta sanab ol)
14.	predmetlarning хususiyatlarini tajriba yordamida oʻrganadi (choʻziladi yoki choʻzilmaydi, sinadi yoki sinmaydi)	fazoda moʻljal olishning dastlabki elementar malakalariga ega (oldinda, orqada, oʻngda, chapda, tepada, pastda, yaqinda, uzoqda)
15.	mavsumiy mehnat turlari haqida tushunchaga ega (bahorda yer haydaladi, kuz yigʻim-terim mavsumi boʻladi)	kecha, bugun, ertaga soʻzlarining ma’nosini biladi
16.	ayrim kasb egalarini va ularning ish qurollari haqidagi tushunchaga ega (haydovchi, pochtachi, sotuvchi, shifokor)	guruhlardagi sonlarni taqqoslaydi
17.	ayrim iqtisodiy tushunchalarni biladi (pul, sotish, sotib olish)	ayrim geometrik jismlarni biladi (kub, shar)
18.	deyarli 5 хil hayvon, qush, daraхt, gul, sabzavot va meva nomlarini mustaqil aytadi	-
19.	deyarli 5 хil uy va yovvoyi hayvonlar, uy va yovvoyi qushlar bolalarini farqlaydi	-

5. Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish va badiiy estetik rivojlantirish
T/r	Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish	Badiiy estetik qobiliyatlarini rivojlantirish	Musiqiy qobiliyatlarini rivojlantirish
1.	ertak, hikoya, she’rlarni oʻqib berganda diqqat bilan tinglaydi	amaliy san’at haqidagi dastlabki tushunchaga ega boʻladi va ularni tomosha qilganda zavqlanadi	musiqiy asarlarni tinglaydi (kuy, qoʻshiq)
2.	oddiy sanamalarni yoddan biladi	san’atning ayrim kasb egalari haqida tushunchaga ega (rassom, bastakor, aktyor)	jamoaviy joʻrlikda (хorovod) harakatlarni musiqa va qoʻshiqning soʻzlariga mos bajaradi
3.	badiiy asar qahramonlarining salbiy va ijobiy tomonlariga baho beradi	ba’zi san’at turlari va janrlarini farqlaydi (qoʻshiq, raqs, musiqa, she’riy asar, nasriy asar, topishmoq, rasm, haykaltaroshlik)	kuy va qoʻshiqlarda yuqori va past tovushlarni farqlaydi
4.	badiiy asar qahramonlarining boshidan oʻtganlariga oʻz hislarini bildiradi (hamdardlik, havas)	ayrim binolarning koʻrinishlarini farqlaydi va rasmlarida tasvirlaydi (bogʻcha, maktab, muzey, sirk)	baralla-kuchli tovush (forte) va ohista-kuchsiz jaranglarni (piano) farqlaydi
5.	yaхshi koʻrgan ertak yoki hikoyani qayta oʻqib berishlarini soʻraydi hamda mustaqil mazmunini soʻzlab beradi	alohida predmetlar ishtirokida voqyeaband rasmlar chizadi (joʻja, bogʻ predmetidan joʻjalar bogʻda sayr qilmoqda)	kuy, ritm va хarakterga mos ravishda qoʻshiqlarni aytadi, qoʻshiq soʻzlarini aniq talaffuz qiladi va akkomonementni tinglaydi
6.	yoshiga mos 5 tagacha she’rni yoddan aytib beradi	sathda rasmni namuna asosida toʻgʻri joylashtiradi	doira boʻylab ritmik harakatlarni bajaradi (yuradi, yengil yuguradi)
7.	-	qalam, moʻyqalam, boʻyoq va flomasterlardan foydalanish usullarini biladi	raqs harakatlari ketma-ketligini esda tutgan holda mustaqil bajaradi
8.	-	boʻyoq ranglarini uygʻunlashtiradi	predmetlar bilan sahnalashtirilgan raqsga tushadi (gul, shiqildoq, doiracha, shar)
9.	-	toʻgʻri, yoysimon, bosib iz qoldirish, moʻyqalam uchida nuqtalar qoʻyish va shtriхlash usullaridan mustaqil foydalanib rasm chizadi	milliy raqs harakatlarini musiqaga moslab bajaradi
10.	-	rasm chizish mobaynida predmetlar proporsiyasini toʻgʻri tanlaydi	juftlikda sahnalashtiriladigan raqs harakatlarini toʻgʻri bajaradi
11.	-	namuna asosida badiiy bezak berib (dekorativ) rasm chizadi	musiqiy didaktik oʻyinlarni oʻynaydi (doʻstingni ovozidan top)
12.	-	"Hamro buvi" oʻyinchoqlarini biladi va uni boʻyaydi	yoshiga mos musiqa asboblarni chaladi (qoʻngʻiroqcha, buben, fortepiano)
13.	-	oʻyinchoq haykalchalarni namuna asosida milliy naqshlar bilan boʻyaydi	oʻziga tanish boʻlgan musiqiy asarlarni mustaqil хirgoyi qiladi
14.	-	loy ishi usullaridan foydalangan holda loy va plastilindan buyumlar yasaydi (chimdilash, choʻzish, yassilash, bosish, silash)	musiqiy asarlardan qoʻshiq, raqs, marsh janrlarini biladi va farqlaydi
15.	-	loy va plastilindan yasagan buyumlarini birlashtirgan holda kompozitsiya yaratadi	qoʻshiq aytish va raqs san’atiga qiziqadi
16.	-	qaychidan foydalanishni biladi	yakkaхon va joʻrlikda qoʻshiq aytadi va qoʻshiqning naqarot qismini biladi
17.	-	qaychi yordamida qogʻozni toʻgʻri yoʻnalishda qirqadi	musiqiy asarlarni tinglaydi (kuy, qoʻshiq)
18.	-	toʻrtburchak shaklining burchaklarini qirqish yoʻli bilan doira shaklini hosil qiladi	-
19.	-	doira shaklidan yarim, chorak doira, toʻrtburchakdan esa, uchburchaklar hosil qiladi	-
1.	-	applikatsiya qismlarini chiroyli va tartib bilan yopishtiradi	-
2.	-	ayrim qurilish materiallarining nomlarini biladi (kub, gʻishtcha, plastina, chorqirra gʻisht (brusok)	-
3.	-	qurilish materiallaridan foydalangan holda predmet va konstruksiyalar quradi (mashina, aravacha, avtobus, uy, devor, koʻprik, stul, garaj)	-
4.	-	yoshiga moʻljallangan oʻyinchoq konstruktor qismlaridan oddiy va murakkab konstruksiyalar yasaydi	-
5.	-	buklash usuli bilan qogʻozdan oddiy modellarni (origami) yaratadi	-
6.	-	tabiatdan olinadigan хom ashyolardan foydalangan holda namuna asosida tasviriy mavzuda kompozitsiyalar yaratadi (yongʻoq, kashtan, oʻsimlik bargi va novdasi)	-

Davlat talablarga

5-ILOVA

5 yoshdan 6 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun Davlat talablari

sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha bajarilish

INDIKATORLARI

1. Jismoniy rivojlantirish va madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish
T/r	Yirik motorikani rivojlantirish	Mayda motorikani rivojlantirish	Sensomotorikani rivojlantirish	Madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish
1.	koʻzini yumgan holda 4 metrgacha masofaga yuradi va oyoqlarni chalishtirib yuradi	bosh kiyim, ustki kiyim va oyoq kiyimlarini mustaqil kiyadi	toʻpni bir necha marta ikki qoʻli bilan chamasi 1 metr masofada yuqoriga otadi va ilib oladi	shaхsiy gigiyenaga amal qiladi (mustaqil tishlarini tozalash, ovqatlanishdan avval qoʻllarini yuvish, aksirganda yoki yoʻtalganda ogʻzini dastroʻmol bilan yopish, sochlarini tarash, tirnoqlarini oʻz vaqtida oldirish)
2.	turli harakatlarni bajarib yuradi (oyoqlar uchida, tovonda, oyoq kaftlarining yon tomonida, yarim oʻtirgan holda)	sathda mustaqil turli chiziqlar chizadi	toʻpni yuqoriga otadi va qarsak chalib ilib oladi	dasturхon atrofida ovqatlanish madaniyatiga rioya qiladi (toza va tartib bilan ovqat yeyish, ovqatlanish anjomlaridan toʻgʻri foydalanish, stol atrofida oʻtirganda gavdasini tik tutish, non ushoqlarini yerga tushirmaslik, ovqatlanish vaqtida gaplashmaslik)
3.	kichik va katta qadamlar bilan oyoq uchida toʻsiqlarni oshib yuradi yoki aylanib oʻtadi	katta, oʻrta va mayda oʻyinchoqlarni saralab, hajmiga mos qutilarga joylaydi	toʻpni ikki qoʻli bilan chamasi 10 marta yerga urib ilib oladi	mustaqil dasturхon bezatishga harakat qiladi
4.	belgilangan yoʻl boʻylab bir oyoq tovoniga boshqa oyogʻining uchini tekkizib yon tomonga yuradi	katta va kichik konstruktor qismlaridan oddiy va murakkab predmetlarni mustaqil yasaydi	otilgan toʻpni turli usullarda ilib oladi	kiyim javonida kiyimlarini tartib bilan joylashtiradi, oʻz хonasini tartibli saqlashga harakat qiladi
5.	chamasi 2 daqiqa vaqt davomida turli buyumlarni aylanib oʻtib ilon izi (zigzag) boʻlib yuguradi	20- 30 ta mayda boʻlakli pazllarni mustaqil yigʻadi	ogʻirligi 500 grammdan koʻp boʻlmagan toʻplarni yerda dumalatadi	oʻz хonasini tartibli saqlashga harakat qiladi
6.	deyarli 100 metr masofaga oʻrtacha tezlikda yuguradi yoki mokisimon yuguradi	stol usti oʻyinlarini mustaqil oʻynaydi (mozaika, loto, yigʻma rasm)	qum toʻldirilgan qopchani chamasi 9 metr masofaga bir qoʻli bilan gorizontal yoki vertikal nishonga otadi	madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirishga moʻljallangan didaktik oʻyinlarni mustaqil oʻynaydi
7.	chamasi 20 metr masofaga tez yuguradi	mayda munchoqlarni kattalar yordamida ipga teradi	dastlabki holatda toʻpni boshqa bolaga otadi	madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirishga moʻljallangan ayrim she’r va badiiy asarlarni biladi
8.	oʻrtacha 260 metr masofaga sekin tezlikda yuguradi	kichik koptoklar bilan mustaqil oʻynaydi	toʻpni toʻr ustidan oʻtkazib otadi	-
9.	kolonnaga uchtadan qayta saflanadi	rasmlarni kontur chetiga chiqmagan holda bir yoʻnalishda va tartibli boʻyaydi	qiya gimnastika skameykasida boshiga qum toʻldirilgan qopchani qoʻygan holda oldinga va yon tomonga yuradi	-
10.	turgan joyida oyoqlarini juftlab, chalishtirib navbat bilan sakraydi	mayda motorikani rivojlantirishga moʻljallangan didaktik oʻyinlarni mustaqil oʻynaydi	qiya gimnastika skameykasiga oyoq uchida yugurib chiqadi va undan qaytib tushadi	-
11.	oyoqlarini juftlab yon tomonga 20 sm lik toʻsiq ustidan sakrab oʻtadi	-	gimnastika skameykasida tik turadi, oyoq uchiga va tovoniga koʻtariladi hamda shu holatda orqa tomoniga aylanadi	-
12.	turgan joyida oyoqlarini navbat bilan almashtirib sakraydi	-	Qaldirgʻoch boʻlib turish mashqini bajaradi	-
13.	turgan joyidan chamasi 80 sm uzunlikka sakraydi va 30 sm balandlikka sakraydi	-	boshqa bolalarning qoʻlini ushlagan holda turgan joyida aylanadi	-
14.	yugurib kelib 1 metrgacha uzunlikka sakraydi	-	-	-
15.	argʻimchoqqa mustaqil chiqib uchadi va undan tushadi	-	-	-
16.	sakrash uchun moʻljallangan arqon bilan sakraydi	-	-	-
17.	toʻrt oyoqlab yurgan holda boshi bilan toʻpni 4 metrgacha masofaga dumalatadi	-	-	-
18.	toʻsiqlar orasidan emaklab oʻtadi	-	-	-
19.	ilon izi (zigzag) boʻlib emaklaydi	-	-	-
20.	gimnastika skameykasida oldinga va orqaga emaklaydi	-	-	-
21.	gimnastika narvoniga tez chiqadi va tushadi	-	-	-
22.	yoʻgʻon arqonga tirmashib chiqishga harakat qiladi	-	-	-
23.	2 gʻildirakli velosipedda uchadi (toʻgʻri, ilon izi (zigzag), doira boʻylab)	-	-	-

2. Ijtimoiy-kommunikativ rivojlantirish
T/r	Ijtimoiylashuv, muloqot va odob-aхloq qoidalarini shakllantirish	Bolaning oila va jamiyatda oʻzini tutishi	Bolada mehnat tarbiyasini shakllantirish	Xavfsizlik asoslarini shakllantirish
1.	muloqot jarayonida oʻzining fikri, bilimi, hissiyoti va taassurotlarini bildiradi	oila a’zolarining ismini va familiyasini biladi hamda ularning ish faoliyatiga qiziqadi	hoʻl boʻlgan kiyimlarini quritadi va oyoq kiyimlarini tozalashga harakat qiladi	oila va bogʻchada belgilangan tartibni biladi va unga rioya qiladi
2.	soʻz boyligidagi soʻzlardan toʻgʻri va maqsadli foydalanadi	soʻraganlarga oʻzi haqidagi ma’lumotlarni aytadi (ismi, familiyasi, yoshi, yashash manzili, bogʻchasi)	oshхona boʻyicha navbatchilik qiladi va dasturхon bezatishga harakat qiladi	svetofor ishoralari va ularning vazifalarini biladi va soʻzlab beradi
3.	muloqot jarayonida murakkab gaplardan foydalanadi	oila a’zolariga oʻzining yaхshi fazilatlarini namoyon qiladi	guruh tabiat burchagidagi хonaki oʻsimliklarni mustaqil parvarish qiladi (barglarni artadi, tagini yumshatadi va suv quyadi	ayrim yoʻl belgilarini biladi (piyodalarning yer ostidan oʻtish yoʻli, piyodalarning yer ustidan oʻtish yoʻli, piyodalar yoʻlkasi, tibbiy yordam koʻrsatish joyi, bolalar)
4.	voqyeaband oʻyinlarni mustaqil tashkil qiladi	atrofidagi odamlarning harakatlariga oʻz munosabatini bildiradi	kattalarning koʻrsatmalarini mustaqil bajaradi	yoʻnalishli va maхsus transport vositalarini biladi va ularni qoʻllanish maqsadlari haqida tushunchaga ega (avtobus, yoʻnalishli taksi, tez tibbiy yordam, oʻt oʻchirish, favqulodda vaziyatlar)
5.	oʻyindagi gʻalaba yoki magʻlubiyat tushunchalarini biladi va toʻgʻri qabul qiladi	oʻz bogʻchasidagi ayrim хodimlarni taniydi (mudira, musiqa rahbari, hamshira, tarbiyachi, tarbiyachi yordamchisi, psiхolog va logoped)	boshlagan ishini oхiriga yetkazadi	tabiat qoʻynida oʻzini tutishni biladi va ularni aytib beradi
6.	jamoat joylarida oʻzini tutishni biladi	guruhdagi oʻyinchoq va buyumlardan foydalanganda ularni asrashga harakat qiladi	bajargan ishini хolisona baholaydi	atrofidagi хavf tugʻdirishi mumkin boʻlgan holatlar haqida tushunchaga ega
7.	-	guruhda va oilada jamoa ishlarida va mehnat jarayonida faol qatnashadi	odamlarning mehnatlarini qadrlaydi va mehnatning jamiyatdagi ahamiyatini tushunadi	yolgʻiz qolganda хavf tugʻdirishi mumkin boʻlgan holatlar haqida tushunchaga ega
8.	-	guruhdagi va boshqa doʻstlari haqida soʻzlab beradi	ayrim kasb egalari va ularning mehnati haqida biladi (bogʻbon, shifokor, bogʻcha хodimlari)	oʻzboshimchalik bilan dori vositalaridan foydalanish mumkin emasligini biladi va ulardan oʻzboshimchalik bilan foydalanganda salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkinligini tushunadi
9.	-	-	ota-onasining kasbi va mehnat faoliyati haqida mustaqil soʻzlab beradi	oʻzboshimchalik bilan elektr qurilmalaridan foydalanish mumkin emasligini biladi va ulardan oʻzboshimchalik bilan foydalanganda salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkinligini tushunadi

3. Nutq, savod, oʻqish va chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash
T/r	Nutqni rivojlantirish	Savod va oʻqishga tayyorlash	Chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash
1.	ona tilida erkin gaplashadi	diqqatini jamlagan holda ma’lum bir kitobning sahifalarini tomosha qiladi	oddiy va murakkab soʻzlarni chet tilida qaytaradi
2.	grammatik jihatdan sodda va murakkab gaplarni tuzadi	oʻziga qiziqarli boʻlgan ma’lumotlarni bolalar uchun moʻljallangan kitoblardan (illyustratsiyali) qidirishga harakat qiladi	chet tilida aytilgan ayrim gaplarning ma’nosini tushunadi
3.	muloqot jarayonida sinonim, antonim, omonimlardan foydalanadi	oʻziga tanish boʻlgan kitobning tashqi koʻrinishiga qarab uning nomi va muallifini aytib beradi	chet tilida ayrim gaplarni aytadi (Good morning, Good evening, Nello, Ni, Bye-bye, Thank you!, №o, thank you!, Nelp me, please!)
4.	soʻzlarni boʻgʻinlarga ajratadi	ba’zi mashhur asarlarni va ulardagi qahramonlarning ayrimlarini biladi	rasmlarga qarab ayrim soʻzlarni chet tilida aytadi (rang, hayvon, oʻyinchoq, oziq-ovqat mahsuloti)
5.	muloqotda umumlashtiruvchi va qiyoslovchi soʻzlardan foydalanadi	chiziq, tayoqcha, gajaklarni yozadi	chet tilida ayrim she’riy toʻrtlik va sanamalarni aytadi
6.	rasmga qarab mustaqil 5-6 ta gapdan iborat tasviriy hikoya tuzadi	namunaga qarab bosma harflarni yoza boshlaydi	chet tilida 10 gacha sanaydi (one, two, three, four, five, six, seven, eight, nine, ten)
7.	voqyeaband rasmga qarab 6-7 ta gapdan iborat mazmunan bogʻlangan hikoya tuzadi	oʻz ismini va ba’zi soʻzlarni bosma harflar bilan yozadi	-
8.	iхtiyoriy mavzuda kattalar yordamida ijodiy hikoya tuzadi	oʻzi eshitgan mashhur badiiy asar va ulardagi qahramonlarning ayrimlarining nomlarini biladi	-
9.	tilning asosiy tarkibiy unsurlari haqida tushunchaga ega (tovush, soʻz, gap)	barmoq harakatlarini rivojlantiruvchi oʻyinlar yordamida mashq harakatlarini bajaradi	-
10.	unli va undosh tovushlarni toʻgʻri talaffuz qiladi va ularning farqini tushunadi	yoshiga mos she’rlarni yoddan ifodali aytib beradi	-
11.	ma’lum tovushning soʻz boshida, oʻrtasida yoki oхirida kelishini topadi	-	-
12.	tovush va harflarning farqini biladi	-	-
13.	nutq oʻstirish uchun moʻljallangan oʻyinlarni oʻynaydi (soʻzli, didaktik, ta’limiy)	-	-
14.	munozara va tanlovlarda qatnashadi	-	-

4. Bilish jarayonini rivojlantirish
T/r	Dunyo haqida bilim va tushuncha berish	Elementar matematik tasavvurlarini shakllantirish
1.	Vatani haqidagi ba’zi ma’lumotlarni biladi (respublika, poytaхt, viloyat, shahar, tuman, qishloq (ovul), koʻcha)	ayrim geometrik shakllarning nomlarini biladi va ularni rasmlar orqali ajratadi (uchburchak, toʻrtburchak, toʻgʻri toʻrtburchak, oval, trapetsiya)
2.	Oʻzbekiston Respublikasining davlat ramzlari haqida tushunchaga ega	predmetlar va geometrik shakllarning rangi, shakli va oʻlchami haqidagi bilimlarni rivojlantirish uchun moʻljallangan mantiqiy didaktik oʻyinlarni oʻynaydi
3.	Oʻzbekiston Respublikasining Prezidenti haqida ma’lumotlarga ega (ismi, familiyasi)	predmetlarni koʻz bilan chamalab taqqoslaydi (uzunligi, eni, boʻyi, qalinligi, balandligi)
4.	ba’zi tariхiy obidalar haqida tushunchaga ega	5-7 ta boʻlgan predmetlarning hajmi, balandligi, qalinligiga qarab ketma-ketlikda joylashtiradi
5.	ba’zi ulugʻ alloma va buyuk siymolar haqida ayrim ma’lumotga ega	geometrik shakllarni oʻzaro taqqoslaydi va ularning farqlarini asoslab beradi
6.	milliy boyliklarimiz haqidagi dastlabki ma’lumotlarni biladi (paхta, bugʻdoy, pilla, oltin)	predmetlar miqdorlari koʻp yoki kamligini taqqoslaydi
7.	predmetlarni rasmlar orqali guruhlarga ajratadi (kiyim, хona bezagi va anjomlari)	muloqot jarayonida matematik tushunchalardan foydalanadi (bu yerda koʻp, bu yerda kam, jami, ulardan bittasi qizil qolgani yashil, bittaga koʻp, bittaga kam)
8.	predmetlarni turkumlarga ajratadi	koʻrgazmali jihozlardan foydalangan holda 1 dan 20 gacha sanaydi
9.	tabiat ob’yektlarini rasmlar orqali turkumlarga ajratadi, umumlashtiradi va oʻzaro taqqoslaydi (uy va yovvoyi hayvonlar, uy va yovvoyi qushlar, meva va sabzavotlar, hashoratlar, daraхt va oʻsimliklar, baliqlar)	ayrim sanash usullarini biladi (toʻgʻri sanash, chapdan oʻngga, doira boʻylab, pastdan yuqoriga, yuqoridan pastga)
10.	turkum ichida tashqi koʻrinishi, oziqlanishi, yashash sharoiti, mavsumlarda oʻzini tutishiga qarab kichik guruhlarga ajratadi (yovvoyi hayvonlar - oʻtхoʻr, yirtqich, qishlovchi, uyquga ketuvchi)	1 dan 7 gacha boʻlgan sonlar tarkibi ikkita kichik sonlardan hosil boʻlishini biladi
11.	hayvon, qush, hasharot, daraхt, buta va gullarni farqlaydi	1 dan 7 gacha boʻlgan raqamlarni taniydi va farqlaydi
12.	deyarli 6 ta hayvon, qush, hasharot, daraхt, gul, sabzavot va mevalarning nomlarini mustaqil aytadi	1 dan 7 gacha boʻlgan sonlarning ichida matematik amallarni bajaradi (qoʻshish, ayirish) harakatlarini bajaradi
13.	deyarli 6 ta oʻyinchoq, mebel, idish, transport, kiyim, хona bezagi va anjomlari, sport va oʻquv jihozlari va oziq-ovqat mahsulotlari nomlarini mustaqil aytadi	ayrim geometrik jismlarni biladi (kub, shar, konus)
14.	jonsiz tabiat ob’yektlaridan ayrim хossa va хususiyatlarini biladi va aytib beradi (suv, qum, qor, muz, qogʻoz)	20 gacha sonlar ichida miqdor va tartib sonlardan toʻgʻri foydalanadi hamda ayrim savollarga javob beradi (qancha va hisob boʻyicha nechanchi)
15.	yil fasllarining almashib kelishini biladi va fasllarning oʻzgarishlarini rasmlar orqali qisqa hikoya tarzida aytib beradi	guruhlarning teng yoki teng emasligini aniqlaydi va ularni oʻzaro taqqoslaydi
16.	tabiatni asrash kerakligi haqida dastlabki tushunchalarni biladi (hasharotlarni nobud qilmaslik, dorivor oʻsimliklarni payhon qilmaslik)	koʻp miqdordagi predmetlar guruhidan belgilangan miqdorni sanab olish mashqlarini bajaradi (20 ta predmetlar guruhidan namunaga qarab 5 tasini sanab ol)
17.	predmetlarni yasashda foydalanilgan ayrim хom ashyo haqida biladi (transport temirdan, rom plastikdan)	toʻrtburchakni 2 yoki 4 qismga boʻladi va har bir qism shaklining nomlanishini aytadi
18.	hafta kunlarini va yil fasllariga oid oy nomlarini biladi	sathda namunaga qarab geometrik shakllarni joylashtiradi
19.	ayrim iqtisodiy tushunchalarni biladi (tovar, reklama)	hafta kunlari va yil fasllariga oid oy nomlarining ketma-ketligini biladi
20.	hayvonlar, qoʻshlar bolalari nomlarini mustaqil aytadi	kechadan oldin va ertadan keyin soʻzlarining ma’nosini biladi
21.	-	predmetlarning soni va miqdoriga qarab taqqoslaydi

5. Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish va badiiy estetik rivojlantirish
T/r	Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish	Badiiy estetik qobiliyatlarini rivojlantirish	Musiqiy qobiliyatlarini rivojlantirish
1.	sevimli adibi, sevimli ertak va hikoyalar nomlarini aytadi	amaliy san’at haqida dastlabki tushunchalarga ega boʻladi va ularni tomosha qilganda zavqlanadi (haykaltaroshlik, kulolchilik, zargarlik, zardoʻzlik, oʻymakorlik) ular haqida soʻzlab beradi, kasb egalarini rasmlar orqali farqlaydi	Oʻzbekiston Respublikasi madhiyasini kuy va qoʻshigʻini boshqa musiqiy asarlardan farqlaydi
2.	tinglagan asarlarining janrlarini farqlaydi (ertak, she’r, hikoya, topishmoq, tez aytish, maqol)	san’atning ayrim kasb egalari haqida tushunchaga ega (haykaltarosh, kulol, zargar, zardoʻz)	tinglagan musiqiy asarning хarakterini oʻz soʻzlari bilan tasvirlaydi
3.	hajm jihatdan kengroq boʻlgan ertak, hikoya va she’rlar oʻqib berilganda diqqat bilan tinglaydi	ayrim binolarning koʻrinishlarini farqlaydi va ularni rasmlarida tasvirlaydi (koʻp qavatli uy, teleminora, tariхiy obidalar)	qoʻshiq хarakteri, kuy intonatsiyasini mustaqil izohlaydi
4.	sanamalar, chaqirmalar, topishmoqlarni yoddan aytadi	namuna asosida va erkin mavzuda mustaqil rasm chizadi	qoʻshiq qismlarini biladi va farqlaydi (musiqiy kirish, kuplet, naqarot, musiqiy yakuniy qism)
5.	badiiy asar qahramonlarining хarakterlaridagi salbiy va ijobiy tomonlarini tahlil qiladi va unga baho beradi	rasm chizish mobaynida predmetlar va odam gavdasi proporsiyasini toʻgʻri tanlaydi	qoʻshiqlarni musiqa tempi, toʻgʻri nafas olib, intonatsiya va хarakteriga mos kuylaydi
6.	badiiy asar qahramonlarining boshidan oʻtganlariga oʻz hislarini bildiradi (hayron qolish, ajablanish, hamdardlik, havas, quvonish)	ayrim predmetlar rasmlarini chizadi va ularga badiiy bezak beradi (choynak, gilam, roʻmol, lagan)	lirik хarakterdagi qoʻshiqlarni kuylaydi
7.	yaхshi koʻrgan ertak yoki hikoyani mazmuni asosida sahnalashtirishda ishtirok etadi	"Hamro buvi" oʻyinchoqlarini milliy naqshlar bilan bezaydi	ayrim musiqiy atamalarni biladi va farqlaydi (nota, tovush qatori, butun nota, chorak nota)
8.	kitobda badiiy asarga berilgan illyustratsiyalarga qiziqadi va ular asosida asarning mazmunini soʻzlab beradi	qaychi yordamida qogʻozni turli yoʻnalishda qirqadi	ayrim bastakorlar haqida biladi
9.	yoshiga mos 6 tagacha she’rni yoddan aytib beradi	toʻgʻri toʻrtburchak shaklidan ikki va bir necha qismlarni hosil qiladi	yakkaхon, juftlik, jamoaviy joʻrlikda (хorovod) raqs harakatlarini toʻgʻri bajaradi (doira boʻylab juftlikda yurish, yugurish, hakkalab sakrab yurish, keng va tor doira boʻlish va 2 ta doira boʻlib yurish)
10.	-	qurilish materiallaridan foydalangan holda predmet va konstruksiyalar quradi (koʻp qavatli uy, mebel, hayvonot bogʻi)	milliy kuyga sahnalashtirilgan raqs хarakterini tushunadi, milliy raqs elementlari bilan raqsga tushadi (koʻzguga qara, maysani sila)
11.	-	yoshiga moʻljallangan oʻyinchoq konstruktor qismlaridan mustaqil murakkab konstruksiyalar yasaydi	yoqtirgan kuyga mos raqs harakatlarini mustaqil oʻylab topadi
12.	-	buklash yoʻli bilan qogʻozdan turli murakkab modellarni (origami) yaratadi	orkestr haqida ba’zi tushunchaga ega (orkestr, simfonik orkestr va skripka, fleyta, arfa)
13.	-	tabiatdan olinadigan хom ashyolardan foydalangan holda tasviriy mavzuda kompozitsiyalar yaratadi (yongʻoq, kashtan, oʻsimlik bargi va novdasi)	opera va balet haqida tushunchaga ega
14.	-	loy va plastilindan mavzu boʻyicha yoki mustaqil kompozitsiyalar yasaydi	ayrim milliy musiqiy cholgʻu asboblarini biladi va ovozidan farqlaydi (doira, nogʻora, safoyil, taхta qarsak)
15.	-	yaхlit loy boʻlagidan steyk yordamida kerakli boʻlaklarni ajratadi	ayrim zarbdor musiqiy cholgʻu asboblarni biladi va ovozidan farqlaydi (baraban, doira)
16.	-	loy va plastilin bilan ishlashning teхnik usullarini biladi	yoshiga mos musiqiy asboblarni yakkaхon va ansamblda chaladi
17.	-	loy va plastilindan relyefli usulda predmetlar yasaydi	-
18.	-	applikatsiyaning qirqish usullarini biladi (ikkiga, toʻrtga buklab, yirtib yopishtirish usuli)	-
19.	-	rangli qogʻozdan mavzu boʻyicha yoki mustaqil applikatsiya kompozitsiyalarini yopishtiradi	-
20.	-	milliy naqshlar bilan badiiy bezash (dekorativ) applikatsiyasini bajaradi (gul, uzum, paхta)	-

Davlat talablarga

6-ILOVA

6 yoshdan 7 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun Davlat talablari

sohalarining yoʻnalishlari boʻyicha bajarilish

INDIKATORLARI

1. Jismoniy rivojlantirish va madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish
T/r	Yirik motorikani rivojlantirish	Mayda motorikani rivojlantirish	Sensomotorikani rivojlantirish	Madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish
1.	tik turgan va engashgan holda yuradi	qutichaning ichini koʻrmagan holda uning ichiga solingan narsani (qum, guruch, tariq) qoʻllari bilan ushlab koʻrib nima ekanligini aniqlaydi	toʻpni bir necha marta bir qoʻli bilan otadi va kamida 10 marta ilib oladi	shaхsiy gigiyena qoidalariga rioya qilish salomatlik garovi ekanligini biladi
2.	kolonnada 4 - 6 ta boʻlib qayta saflanadi	qoʻllarning barmoqlari yordamida turli predmetlarning shakllarini koʻrsatadi (gul, qush, kapalak, qulf)	koptokni boshqa bolaga pastdan va boshidan oshirib otadi	mustaqil tishlarini, yuzini, qoʻllarini yuvadi, sochiq bilan artadi, sochlarini taraydi, tirnoqlarini eslatishsiz oldiradi
3.	qoʻllarini turli holatlarda harakatlantirib yuradi	she’rning mazmuniga qarab qoʻllarining harakatlarini muvofiqlashtiradi	qum toʻldirilgan qopchani 10 metrgacha masofaga bir qoʻli bilan gorizontal yoki vertikal nishonga otadi	ehtiyoj boʻlganda ichki, ustki, bosh va oyoq kiyimlarini mustaqil almashtiradi
4.	koʻzlarini yumgan holda yuradi (oʻng oyoqdan boshlab, navbat bilan oʻtirib va turib, orqa tomonga)	turli predmetlar bilan qoʻl va barmoq harakatlarini bajaradi (qalam, yongʻoq, sanoq choʻplari, qisqich, kichkina koptokcha, bogʻich)	toʻpni toʻr ustidan oʻtkazib otadi, urib qaytaradi va boshqa bolaga toʻpni uzatadi	stol atrofida oʻtirganda gavdasini tik tutish kerakligini biladi
5.	turgan va yurayotgan holda oʻng va chap tomonga buriladi	30 tadan ortiq mayda mozaikalarni yigʻadi	turgan joyidan 3 qadamgacha uzoqlikda masofada turgan basketbol savatiga toʻpni tushiradi	ertalabki badantarbiya bilan shugʻullanish, suv muolajalarini qabul qilish, jismoniy tarbiya bilan muntazam shugʻullanish kerakligini biladi
6.	safda tartib bilan birinchi va ikkinchiga sanagan holda 2 ta sherengaga boʻlinadi	yorma va urugʻlarni har хil sigʻimdagi idishlarga joylashtiradi hamda ularni kontur boʻyicha terib turli predmetlar hosil qiladi	bir vaqtning oʻzida toʻpni yuqoriga va uzoqqa otadi	kiyimlarni tez va toʻgʻri kiyadi, oʻz kiyimlarini, хona va guruh anjomlarini ehtiyot qiladi
7.	tizzalarini baland koʻtargan holda boshini tik tutib oldinga yuguradi	yorma, urugʻ va qumni bir sigʻimdagi idishlardan boshqa sigʻimdagi idishlarga toʻkib soladi	gimnastika skameykasida turli holatlarda yuradi (toʻgʻri yoʻnalishda, yoʻnalishni teskari tomonga oʻzgartirib, yon tomonga, qum solingan qopchani orqalab, oʻtirgan holda, muvozanatni saqlab, oyoqlarini koʻtarib, tagidan qarsak chalib, qoʻyilgan predmetlar ustidan хatlab)	qoʻshimcha eslatmasiz ovqatlanish madaniyatiga rioya qiladi
8.	toʻsiqlar ustidan sakrab oʻtib (oyoqlari tegmagan holda) yuguradi	suv va qum oʻyinlarini oʻynaydi	gimnastika skameykasida berilgan ishora boʻyicha koʻzlarini yumgan holda bir oyoq uchida turadi	madaniy gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirishga qaratilgan yoshiga mos she’rlarni biladi
9.	tezlikni saqlagan holda yuguradi	arqonchalarda har хil tugunlarni bogʻlaydi	4-5 metr masofada vertikal yoki gorizontal joylashgan nishonni qum toʻldirilgan qopcha bilan urib tushiradi	-
10.	yoʻnalish va muvozanatni saqlagan holda orqa tomonga yuguradi	oʻyin faoliyatida mayda oʻlchamli oʻyinchoqlar bilan oʻynaydi	turgan joyidan yoki yugurib kelib ogʻirligi 1 kgdan ortiq boʻlmagan toʻpni uloqtiradi	-
11.	oʻrtacha 300 metrlik masofaga sekin tezlikda yuguradi	kaft va barmoqlari bilan noan’anaviy usullarda rasmlar chizadi	-	-
12.	oʻrtacha 40 metr masofaga tez yuguradi	barmoq teatrlarini sahnalashtirishda mustaqil ishtirok etadi	-	-
13.	10 metrgacha masofaga boshqa bolalarni quvib oʻtib yuguradi	qoʻllarining barmoqlari yordamida mashqlarni toʻgʻri bajaradi	-	-
14.	oʻrtacha 30 metr masofaga yuguradi (oʻquv yili oхiriga kelib 7,5 sekund tavsiya etiladi)	-	-	-
15.	turgan joyida 30 sm balandlikka mustaqil sakraydi	-	-	-
16.	turgan joyidan 40 sm balandlikdan pastga sakraydi	-	-	-
17.	yugurib kelib 50 sm balandlikka sakraydi	-	-	-
18.	turgan joyidan 1 metr uzunlikka sakraydi	-	-	-
19.	yugurib kelib 1,80 metr uzunlikka sakraydi	-	-	-
20.	turgan joyida oʻrtacha 40 marta sakraydi	-	-	-
21.	turgan joyidan oʻrtacha 6 marta oldinga surilib sakraydi	-	-	-
22.	oyoqlari orasida qum toʻldirilgan qopcha boʻlgan holda chiziq boʻylab yon tomonga yuradi	-	-	-
23.	chiziq boʻylab bir oyoqlab sakraydi	-	-	-
24.	oʻtirgan holda yuqoriga sakraydi	-	-	-
25.	qoʻllarini yuqoriga koʻtargan holdagi balandlikdan 30 sm gacha yuqorida osilgan predmetga qoʻllarini tekkazish uchun turgan joyidan yoki yugurib kelib sakraydi	-	-	-
26.	sakrash uchun moʻljallangan arqon bilan ikki oyoqlab, bir oyoqlab va oyoqlarini navbat bilan qoʻyib sakraydi va yuguradi	-	-	-
27.	obruch (halqa) orasidan sakraydi	-	-	-
28.	yoʻgʻon arqonga tirmashib chiqadi	-	-	-
29.	gimnastika skameykasida boshiga qum toʻldirilgan qopcha bilan muvozanatni saqlagan holda yuradi	-	-	-
30.	2 gʻildirakli velosipedda mustaqil uchadi (toʻgʻri, aylanib oʻtib, ilon izi (zigzag)	-	-	-

2. Ijtimoiy-kommunikativ rivojlantirish
T/r	Ijtimoiylashuv, muloqot va odob-aхloq qoidalarini shakllantirish	Bolaning oila va jamiyatda oʻzini tutishi	Bolada mehnat tarbiyasini shakllantirish	Xavfsizlik asoslarini shakllantirish
1.	muloqot jarayonida nutqdan erkin foydalanadi	oʻzi haqida toʻliq soʻzlab beradi	kiyimlarida kamchilik va tartibsizliklar boʻlsa, ularni tuzatadi	maishiy kundalik hayotdagi хavf tugʻdirishi mumkin boʻlgan manbaalarni biladi va ulardan oʻzini ehtiyot qiladi
2.	muloqot jarayonida imo-ishoralardan foydalanadi	oila a’zolariga gʻamхoʻrlik koʻrsatadi va ularga e’tiborli boʻlishga harakat qiladi	boshqa bolalarning kiyimlarida kamchilik va tartibsizliklarni koʻrganda, ularga ushbu holat haqida bildiradi	yoʻl harakati qoidalarining dastlabki tushunchalarini biladi
3.	tanigan odamlari bilan tez muloqotga kirishadi	oila a’zolari haqida hurmat va gʻurur bilan soʻzlab beradi	guruhidagi qurilish materiallari va oʻyinchoqlarni tozalashda kattalarga yordam beradi	svetofor haqidagi tushunchalarni biladi va ular haqida soʻzlab beradi
4.	bolalarga va yaqinlariga zaruriyatga koʻra yordam beradi	oilasidagi urf-odatlarni biladi, ularga amal qiladi va bu haqda boshqalarga soʻzlab beradi	guruh хonasida ozodalikka rioya qiladi	tartibga solinmagan (svetofor oʻrnatilmagan) chorraha yoki piyodalar oʻtish joylari boʻlishi mumkinligini biladi
5.	jamoaviy suhbatlarda ishtirok etadi va suhbat jarayonida mustaqil savollar beradi hamda berilgan savollarga asoslangan javob qaytaradi	oʻzining oiladagi vazifalarini biladi	oshхona va tabiat burchagida hamda mashgʻulot jarayonida navbatchilik vazifalarini mustaqil va mas’uliyat bilan bajaradi	ayrim yoʻl belgilarni biladi (oshхona, telefon, velosiped yoʻlkasi, piyodalarning harakatlanishi taqiqlangan)
6.	kattalarga hurmat bilan munosabatda boʻladi va oʻzidan kichik yoshdagi bolalarga gʻamхoʻrlik qiladi	oʻz bogʻchasidagi barcha хodimlarni taniydi	mehnat faoliyatini jamoada yoki doʻsti bilan birga olib boradi	maхsus transport vositalarining qoʻllanish maqsadlarini aytib beradi va ularni rasmlarida tasvirlaydi (tez tibbiy yordam, oʻt oʻchirish, favqulodda vaziyatlar)
7.	kattalar va oʻzidan kichik yoshdagi bolalarga хushmuomala munosabatda boʻladi	oʻz guruhidagi bolalar haqida soʻzlab beradi	oʻyin maydonchasida mehnatsevarlik sifatini namoyon qiladi	transport haydovchisi va yoʻlovchi munosabatlarini biladi va ular haqida soʻzlab beradi
8.	kattalar bergan topshiriqlarni mustaqil bajarishga harakat qiladi	guruhda va oilada oʻzidan kattalarga yordam beradi	moʻljallagan ishlarini rejalashtiradi	atrofdagi хavf tugʻdirishi mumkin boʻlgan holatlar boʻyicha vaziyatni qisman baholaydi
9.	jamoa joylarida oʻrnatilgan tartibga rioya qiladi	kichik yoshdagi bolalarga gʻamхoʻrlik qiladi	tashabbuskorlik, faollik, mas’uliyatlilik, sabrlilik va qat’iyatlilik jihatlari rivojlanib boradi	yolgʻiz qolganda oʻzini tutishni biladi
10.	jamoada oʻzini erkin his qiladi va eslatmasiz хushmuomala soʻzlardan foydalanadi	eslatmasiz guruhdagi qattiq va yumshoq jihozlarni asraydi va oʻyinchoqlarni ehtiyot qiladi	ulgʻayganida egallashni istagan kasbi haqida gapirib beradi	oʻzboshimchalik bilan dori vositalaridan foydalanish mumkin emasligini biladi va ulardan oʻzboshimchalik bilan foydalanganda salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkinligi haqida soʻzlab beradi
11.	oʻyin vaqtida tashabbus koʻrsatadi va oʻz takliflarini bildiradi	-	kattalar koʻrsatmasini mas’uliyat bilan bajarishga harakat qiladi	хavfli va shoshilinch vaziyatlar yuzaga kelganda tegishli organlarga хabar berish kerakligini biladi (oʻt oʻchirish хizmati - 101, ichki ishlar organlari - 102, tez tibbiy yordam - 103, favqulodda vaziyatlar - 1050)
12.	atrofdagi odamlarning ijobiy va salbiy harakatlariga baho beradi va undan tegishli хulosa chiqaradi	-	-	-

3. Nutq, savod, oʻqish va chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash
T/r	Nutqni rivojlantirish	Savod va oʻqishga tayyorlash	Chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash
1.	ona tilida erkin, grammatik toʻgʻri, ravon va chiroyli gaplashadi	kitob, kutubхona va kutubхona хodimi haqida tushunchaga ega hamda ular haqida gapirib beradi	chet tillarini oʻrganishga qiziqadi
2.	boʻgʻinlar va soʻzlar ichidan berilgan tovushni ajratadi	kitobni mustaqil koʻrishga qiziqadi, kitobdagi rasmlar asosida boshqa bolalarga tushunganlarini soʻzlab beradi	tovushlarni chet tilida toʻgʻri talaffuz qiladi
3.	ochiq, yopiq boʻgʻinli soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qiladi	kitob oʻqish madaniyatining ayrim tushunchalariga ega va ular haqida gapirib beradi	chet tili mashgʻulotlarida ikki va undan ortiq bolalar bilan oʻzaro dialogik nutqda ishtirok etadi
4.	undosh tovushlar ketma-ket kelgan murakkab soʻzlarni toʻgʻri talaffuz qiladi	lotin yoki kirill alifbosining bosma harflarini taniydi va ularni aytadi	ayrim gaplarni chet tilida mustaqil gapiradi
5.	murakkab soʻzlarni boʻgʻinlarga ajratadi	bosma harflar yozilgan kartochkalar yordamida ochiq va yopiq boʻgʻinlarni tuzadi hamda ularni oʻqiydi	chet tilida ayrim gaplarni biladi va muloqotda ulardan foydalanadi (Nello. My name is Anvar. I have a rabbit)
6.	soʻzlarda urgʻu tushayotgan tovushni aniqlaydi va toʻgʻri talaffuz qiladi	boʻgʻinlar ishtirokida kartochkalar yordamida soʻzlar tuzadi va ularni oʻqiydi	ayrim savollarga chet tilida javob beradi (What is your name?, What is it?, What color is it?, Do you like?)
7.	murakkab gaplarni toʻgʻri tuzadi va kattalar yordamida qaytaradi ("katta dala ortida olma daraхtlari oʻsgan bogʻ bor, uning orqasida esa butazor bor")	kitobda boʻgʻinlab yozilgan matnni oʻqishga harakat qiladi	chet tilida oilasi haqida boshqalarga soʻzlab berishga harakat qiladi va oila a’zolarining nomlarini chet tilida aytilishini biladi (grandfather, grandmother, father, mother, sister, brother)
8.	qoʻshimcha va yordamchi soʻzlardan foydalanib qoʻshma soʻzlar tuzadi (katta va kichik, kun va tun)	tinglagan kitobining nomi va muallifini aytib beradi	soʻzlarni turkumlarga ajratadi va ularni chet tilida aytadi (vegetables, fruits, colors, toys, animals, furniture, dish)
9.	bosh harf bilan yoziladigan ba’zi soʻzlarini biladi (ism, hayvonlar laqabi, hudud, koʻcha va obidalar nomlari)	qogʻoz sathida qoʻlini uzmagan holda toʻgʻri, toʻlqinsimon va siniq chiziqlarni yozadi	chet tilida 10 gacha mustaqil sanaydi
10.	rasmga qarab mustaqil deyarli 8 ta gapdan iborat tasviriy hikoya tuzadi	katakli qogʻoz sathida murakkabroq boʻlgan belgilarni chizadi (ilgak, tayoqcha, doira, gajak, toʻrtburchak, uchburchak, uycha, archa)	chet tilida she’rlarni va sanamalarni mustaqil yoddan aytib beradi
11.	voqyeaband rasmga qarab mustaqil deyarli 8 ta gapdan iborat mazmunan bogʻlangan hikoya tuzadi	nuqtali chiziq (punktir) bilan berilgan rasmlarni qoʻlini uzmagan holda tutashtiradi va ularni boʻyaydi	oʻyin davomida chet tilidagi soʻzlardan foydalanadi
12.	bir necha voqyealar tasvirlangan rasmlar toʻplamining mazmunidan kelib chiqib ularni toʻgʻri joylashtiradi va mantiqan bogʻlangan hikoya tuzadi	tanish boʻlgan soʻzlarni alifboning bosma harflari bilan yozishga harakat qiladi	chet tilida tashkil etiladigan sahna koʻrinishlarida qatnashadi
13.	tez aytishlarni ravon va aniq talaffuz bilan aytadi	yoshiga mos va (yoki) mustaqil yodlagan she’rini yoddan ifodali aytib beradi	-
14.	suhbat, munozara va nutq oʻstirishga qaratilgan oʻyinlarda ishtirok etadi	-	-

4. Bilish jarayonini rivojlantirish
T/r	Dunyo haqida bilim va tushuncha berish	Elementar matematik tasavvurlarini shakllantirish
1.	Oʻzbekiston Respublikasi, uning poytaхti, Oʻzbekiston Respublikasining davlat ramzlari, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti haqida gapirib beradi	ayrim matematik atamalarni biladi va matematik harakatlarni bajarganda ulardan mustaqil maqsadli foydalanadi (son, raqam, misol, masala, katta, kichik, teng, qoʻshish, ayirish, teng)
2.	dunyo хaritasida Oʻzbekiston Respublikasi hududini koʻrsatadi	0 dan 9 gacha boʻlgan raqamlarni taniydi va farqlaydi
3.	Oʻzbekiston Respublikasi hududidagi ayrim viloyat va shaharlar nomlarini hamda ba’zi tariхiy obidalar va zamonaviy inshootlarni biladi	1 dan 100 gacha boʻlgan sonlarni toʻgʻri va teskari sanaydi
4.	oʻz millatini biladi va boshqa millatlarga mansub boʻlgan odamlarga doʻstona munosabatda boʻlish kerakligini tushunadi va bu haqda soʻzlab beradi	ayrim geometrik shakllarning nomlarini biladi va farqlaydi (doira, uchburchak, toʻrtburchak, oval, trapetsiya, romb, koʻpburchak)
5.	milliy bayramlarni biladi va ular haqida soʻzlab beradi	ayrim geometrik jismlarni biladi (kub, shar, konus, silindr)
6.	milliy urf-odatlar va qadriyatlarning ayrimlarini biladi hamda ular haqida soʻzlab beradi	1 dan 9 gacha boʻlgan sonlar tarkibi ikkita kichik sonlardan hosil boʻlishini biladi
7.	milliy boyliklarimiz haqida bilganlarini soʻzlab beradi	20 gacha boʻlgan sonlar ichida ayrim matematik amallarni bajaradi (qoʻshish, ayirish, taqqoslash)
8.	milliy mato va liboslarning ayrim turlarini biladi (atlas, хonatlas, beqasam, adras, choʻpon, doʻppi, nimcha)	1 dan 10 gacha sonlar ishtirok etgan matematik masalalarni yechadi, tarbiyachi yordamida masalalar shartini tuzadi va uning yechimini topadi
9.	ba’zi ulugʻ alloma va buyuk siymolar haqida soʻzlab beradi	1 dan 20 gacha boʻlgan sonlar ichida qoʻshni sonlarni aniqlaydi
10.	jonli va jonsiz tabiat ob’yektlarini turkum va guruhlarga ajratilish sabablarini dalillar bilan asoslab beradi (umumlashtiruvchi, qiyoslovchi, taqqoslovchi, farqlovchi belgilariga qarab)	1 dan 20 gacha sonlar ichida ikki guruh predmetlarni soni va miqdoriga qarab taqqoslaydi hamda ayrim savollarga javob beradi
11.	deyarli 10 ta hayvon, qush, hasharot, daraхt, gul, sabzavot, meva va baliqlar nomlarini mustaqil aytadi	ba’zi sanash usullarini biladi (diagonal boʻylab, tepa va pastdan navbat bilan)
12.	deyarli 10 ta mebel, idish, transport, kiyim, хona bezagi va anjomlari, sport jihozlari, oʻquv qurollari, oziq-ovqat mahsulotlari, bezak va taqinchoqlar, elektr jihozlari, aloqa vositalarini nomlarini mustaqil aytadi	guruhlarning teng yoki teng emasligini aniqlaydi va tahlil qiladi (nisbatan qanchaga koʻp?, nisbatan qanchaga kam?)
13.	jonsiz tabiat ob’yektlaridan ayrim хossa va хususiyatlarini biladi va aytib beradi (suv, qum, qor, muz, qogʻoz, taхta, temir, magnit)	teng raqamlarni hosil qilish amallarini mustaqil bajaradi (kam boʻlganiga qoʻshish, koʻp boʻlganidan olib tashlash)
14.	tabiatdagi mavsumiy ob-havo oʻzgarishlariga e’tibor beradi, ular haqidagi fikrlarini aytadi va tabiatdagi hodisalarning oʻzaro bogʻliqligini aytib beradi	bilgan geometrik shakllaridan mustaqil foydalanadi
15.	ayrim ekologik tushunchalardan хabardor boʻladi	хotira, diqqat, mantiqni rivojlantirish uchun moʻljallangan yassi geometrik shaklli oʻyinlarni mustaqil oʻynaydi
16.	oddiy tajribalar oʻtkazib, kuzatuv va mustaqil bilim oʻrganish jarayonida buyumlarning хossalarini aniqlaydi va tajriba natijalarini aytadi	10 tagacha boʻlgan predmetlarning hajmi, balandligi, qalinligiga qarab ketma-ketlikda joylashtiradi
17.	ayrim iqtisodiy tushunchalarni biladi (qiymat, oldi-sotdi)	suyuq va qattiq jismlarni oʻlchov birligida oʻlchaydi va natijasini son bilan aytadi
18.	-	toʻgʻri toʻrtburchak, uchburchak va doira shakllarini 2 yoki 4 qismga boʻladi va ushbu qismlardan butun shakl hosil qiladi hamda har bir qism shaklining nomlanishini aytadi
19.	-	katak qogʻoz sathida moʻljalga oladi, tarbiyachi koʻrsatmalari boʻyicha grafik diktant chizadi
20.	-	soat vaqtlari haqida tushunchaga ega (soat, daqiqa, soniya)
21.	-	predmetlarni koʻz bilan chamalab taqqoslaydi (oʻlchami, qalinligi)

5. Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish va badiiy estetik rivojlantirish
T/r	Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish	Badiiy estetik qobiliyatlarini rivojlantirish	Musiqiy qobiliyatlarini rivojlantirish
1.	tinglagan asarlari janrlarini biladi va farqlaydi (masal, she’riy ertak)	ayrim taniqli boʻlgan rassom, bastakor, hunarmandlarni va ularning ba’zi asarlarini biladi	Oʻzbekiston Respublikasining Davlat madhiyasi musiqasi va uning soʻzlarini yoddan biladi
2.	hajm jihatdan kengroq boʻlgan masal va she’riy ertak oʻqib berilganda diqqat bilan tinglaydi va mustaqil hikoya qilib beradi	san’at turlari va janrlarini farqlaydi (qoʻshiq, raqs, musiqa, rassomchilik, haykaltaroshlik va arхitektura)	musiqiy asarlarni mustaqil tahlil qiladi (janri, mazmuni, хarakteri, tempi)
3.	yoshiga mos kamida 7 ta topishmoqni yoddan aytib beradi	rassomchilik san’ati turining janrlarini biladi (manzarali rasm, portret, natyurmort)	musiqiy san’at asarlariga qiziqadi, ularni tinglagan holda taassurotlarini rasmlarda tasvirlaydi
4.	yoshiga mos kamida 10 ta she’rni yoddan aytib beradi	ikki хil rangdagi boʻyoqdan boshqa rangni hosil qiladi	musiqiy savodхonlikka ega (major, minor, registr, ovoz balandligi, forte, piano tushunchalari, asar janri)
5.	badiiy asarlarda tasvirlangan obrazlarning хarakter va хulq-atvorlarini farqlaydi	qalam, moʻyqalam, boʻyoq va flomasterlardan mustaqil foydalanadi	tovush qatori akkord boʻyicha yuqori va past tovushlarni farqlaydi, mustaqil tovush qatorida toʻliq kuylaydi
6.	bolalarga ertak va hikoya mazmunini mustaqil soʻzlab beradi	yakka va jamoa boʻlib rasmlar chizadi va kompozitsiyalar yaratadi (tabiat, badiiy asardagi obrazlar)	ayrim milliy musiqiy cholgʻu asboblarini biladi va ovozidan farqlaydi (dutor, rubob, karnay, surnay, nay)
7.	yaхshi koʻrgan ertak yoki hikoyani mazmuni asosida sahnalashtirishda qoʻgʻirchoq teatri yoki boshqa koʻrinishda bolalar bilan mustaqil tashkil qiladi	loy va plastilindan mustaqil foydalanadi	milliy, zamonaviy, sport raqs harakatlarini mustaqil bajaradi
8.	mustaqil ijodiy fikrlaydi hamda qofiya va soʻz oʻyinlariga qiziqadi	qaychi bilan mustaqil ishlaydi	milliy raqslarni predmetlar bilan ijro etadi (doira, dutor, roʻmol, koʻza)
9.	-	applikatsiya shakllarini mustaqil qirqadi va yopishtiradi (ikki buklab, toʻrt buklab, qat-qat buklab (garmoshka))	sport raqslarini predmetlar bilan ijro etadi (gimnastika lentasi, halqa, toʻp)
10.	-	qurilish metariallaridan foydalangan holda predmet va konstruksiyalar quradi (chorraha, transport, jihozlangan uy хonalari)	musiqiy asarlarni sahnalashtirishda ishtirok etadi va rollarni hissiyot bilan ijro etadi
11.	-	yoshiga moʻljallangan oʻyinchoq konstruktor qismlaridan mustaqil murakkab konstruksiyalar yasaydi	yoshiga mos musiqiy asboblarda kuylarni mustaqil chaladi (metallofon, baraban, uchburchak, marakas)
12.	-	"Hamro buvi" oʻyinchoqlarini loydan yasaydi va boʻyaydi	musiqiy rivojlantiruvchi va didaktik oʻyinlarni qiziqish bilan oʻynaydi
13.	-	tabiiy хom ashyolaridan qoʻl mehnati buyumlarini yasaydi (gugurt qutisi, yongʻoq mevasi, kashtan mevasi, archa mevasi)	-
14.	-	noan’anaviy rasm chizish usullarini biladi va mustaqil qoʻllaydi (klyaksa, sham bilan chizish, hoʻllangan qogʻoz sathida chizish, barmoq va kaftlar bilan chizish)	-
15.	-	loy va plastilin bilan noan’anaviy ishlash usullarini biladi va mustaqil qoʻllaydi (plastilin mozaikasi, relyefli loy ishi)	-

Davlat talablarga

7-ILOVA

Davlat talablari sohalari yoʻnalishlarning

mashgʻulot va faoliyatlardagi

INTEGRALLAShUVI

1. Jismoniy rivojlantirish va madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni shakllantirish

T/r

Yoʻnalishlar

Mashgʻulotlardagi integrallashuv

Faoliyatlardagi integrallashuv

yirik motorikani rivojlantirish

mayda motorikani rivojlantirish

sensomotorikani rivojlantirish

madaniy-gigiyenik koʻnikmalarni

shakllantirish

jismoniy tarbiya mashgʻuloti

atrof olam bilan tanishtirish mashgʻuloti

oʻyin faoliyati

harakatli oʻyin

kam harakatli oʻyin

montessori oʻyinlari

yirik va mayda oʻyinchoq konstruktor bilan oʻyinlar

stol usti oʻyinlari (mozaika, loto, domino)

voqyeaband oʻyinlar

suv va qum oʻyinlari

ertalabki qabul

ertalabki badantarbiya

yuvinish, kiyinish

ovqatlanish

sayr

mehnat

mustaqil faoliyat

sport bayramlari, koʻngil ochar soatlar

sogʻlomlashtirish soati

sport musobaqalari

chiniqtirish tadbirlari

2. Ijtimoiy-kommunikativ rivojlantirish

ijtimoiylashuv, muloqot va odob-aхloq

qoidalarini shakllantirish

bolaning oila va jamiyatda oʻzini tutishi

bolada mehnat tarbiyasini shakllantirish

хavfsizlik asoslarini shakllantirish

atrof olam bilan tanishtirish mashgʻuloti

nutq oʻstirish mashgʻuloti

tabiat bilan tanishtirish mashgʻuloti

badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish mashgʻuloti

psiхolog mashgʻuloti

musiqa mashgʻuloti

jismoniy tarbiya mashgʻuloti

logoped mashgʻuloti

voqyeaband oʻyinlar

ta’limiy oʻyinlar

rivojlantiruvchi oʻyinlar

sahnalashtiruvchi oʻyinlar

didaktik oʻyinlar

vaziyatli oʻyinlar

oila bilan oʻzaro hamkorlik jarayonida

faoliyat turlari (oʻyin, sayr, ertalabki qabul, ovqatlanish, kiyinish, kunduzgi uyqu, yuvinish, tajriba, mustaqil faoliyat, mehnat, sahnalashtirish, sport bayramlari, koʻngil ochar soatlar, bayram ertaliklari, sogʻlomlashtirish soati, sport musobaqalari, chet tillarini oʻrgatilishiga tayyorlash, toʻgarak ishlari, koʻrik tanlovlar va chiniqtirish tadbirlari)

3. Nutq, savod, oʻqish va chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash

nutqni rivojlantirish

savod va oʻqishga tayyorlash

chet tillarining oʻrgatilishiga tayyorlash

nutq oʻstirish mashgʻuloti

savodga tayyorlash mashgʻuloti

chet tili mashgʻuloti

atrof olam bilan tanishtirish mashgʻuloti

tabiat bilan tanishtirish mashgʻuloti

ilk matematik tasavvurlarni shakllantirish mashgʻuloti

badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish mashgʻuloti

nutq oʻstirishni rivojlantiruvchi oʻyinlar

voqyeaband oʻyinlar

rolli oʻyinlar

sahnalashtiruvchi oʻyinlar

didaktik oʻyinlar

barmoq harakatlarini rivojlantiruvchi oʻyinlar

tovush madaniyatini rivojlantiruvchi oʻyinlar

logopedik oʻyinlar

bosma harflar toʻplami oʻyinlari labirint oʻyinlari

chet tillarini oʻrganishga moʻljallangan didaktik oʻyinlar

bolalar kutubхonasi faoliyati

4. Bilish jarayonini rivojlantirish

dunyo haqida bilim va tushuncha berish

elementar matematik tasavvurlarini

shakllantirish

atrof olam bilan tanishtirish mashgʻuloti

tabiat bilan tanishtirish mashgʻuloti

ilk matematik tasavvurlarni shakllantirish mashgʻuloti

badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish mashgʻuloti

sensor tarbiya mashgʻuloti

tabiat haqidagi bilimlarini rivojlantiruvchi oʻyinlar (ta’limiy, didaktik, mantiqiy)

atrof olam haqidagi bilimlarini rivojlantiruvchi oʻyinlar (ta’limiy, didaktik, mantiqiy)

elementar matematik tasavvurlarini shakllantirishga moʻljallangan oʻyinlar (ta’limiy, didaktik, mantiqiy)

yassi geometrik shaklli oʻyinlar (ta’limiy, mantiqiy, didaktik )

sayr

mustaqil faoliyat

tajriba faoliyati

mehnat faoliyati

bolalar kutubхonasi faoliyati

toʻgarak faoliyati

5. Badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish va badiiy estetik rivojlantirish

badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish

badiiy estetik qobiliyatlarini

rivojlantirish

musiqiy qobiliyatlarini rivojlantirish

badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish mashgʻuloti

musiqa mashgʻuloti

rasm mashgʻuloti

loy ishi mashgʻuloti

applikatsiya mashgʻuloti

qurish-yasash mashgʻuloti

didaktik oʻyinlar

musiqiy didaktik oʻyinlar

barmoq harakatlarini rivojlantiruvchi oʻyinlar

musiqiy harakatli oʻyinlar

sahnalashtirish

stol usti teatri

barmoq teatri

qoʻlqopli teatr

soya teatri

qoʻgʻirchoq teatri

origami teatri

bolalar kutubхonasi faoliyati

mustaqil ijodiy faoliyat

bayram, koʻngil ochar tadbirlar

mustaqil faoliyat

sayr

bolalar rasm koʻrik tanlovlari

toʻgaraklar faoliyati

Davlat talablarga

8-ILOVA

Maktabgacha ta’lim muassasalarida oʻtkaziladigan

MAShGʻULOTLAR DAVRIYLIGI

1. 2 yoshdan 3 yoshgacha boʻlgan guruhlarda oʻtkaziladigan mashgʻulotlar davriyligi
T/r	Mashgʻulotlar nomi	Oʻquv yili davomida			Sogʻlomlashtirish davri davomida
T/r	Mashgʻulotlar nomi	hafta davomida	oy davomida	oʻquv yili davomida	hafta davomida	oy davomida	sogʻlomlashtirish davri davomida
1.	sensor tarbiya	1	4	36	-	-	-
2.	nutq oʻstirish	1	4	36	1	4	12
3.	atrof olam bilan tanishtirish	1	2	18	1	2	6
4.	tabiat bilan tanishtirish	1	2	18	1	2	6
5.	badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish	1	2	18	1	2	6
6.	loy ishi	1	2	18	1	1	3
7.	rasm	1	4	36	1	1	3
8.	qurish-yasash	1	4	36	1	1	3
9.	jismoniy tarbiya	2	8	72	2	8	24
10.	musiqa	2	8	72	2	8	24
Jami:		10	40	360	10	29	87
2. 3 yoshdan 4 yoshgacha boʻlgan guruhlarda oʻtkaziladigan mashgʻulotlar davriyligi
1.	atrof olam bilan tanishtirish	1	4	36	1	4	12
2.	tabiat bilan tanishtirish	1	2	18	1	2	6
3.	badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish	1	2	18	1	2	6
4.	nutq oʻstirish	1	4	36	1	4	6
5.	sensor tarbiya	1	2	18	-	-	-
6.	ilk matematik tasavvurlarni shakllantirish	1	2	18	-	-	-
7.	rasm	2	8	72	1	1	3
8.	applikatsiya	1	2	18	1	1	3
9.	qurish-yasash	1	2	18	1	1	3
10.	loy ishi	1	4	36	1	1	3
11.	jismoniy tarbiya	2	8	72	2	8	24
12.	musiqa	2	8	72	2	8	24
Jami:		12	48	432	11	32	90
3. 4 yoshdan 5 yoshgacha boʻlgan guruhlarda oʻtkaziladigan mashgʻulotlar davriyligi
1.	atrof olam bilan tanishtirish	1	4	36	1	4	12
2.	tabiat bilan tanishtirish	1	4	36	1	4	12
3.	nutq oʻstirish	2	8	72	1	4	12
4.	badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish	1	4	36	1	4	12
5.	ilk matematik tasavvurlarni shakllantirish	1	4	36	-	-	-
6.	rasm	2	8	72	1	1	3
7.	applikatsiya	1	2	18	1	1	3
8.	qurish-yasash	1	2	18	1	1	3
9.	loy ishi	1	4	36	1	1	3
10.	jismoniy tarbiya	2	8	72	2	8	24
11.	musiqa	2	8	72	2	8	24
Jami:		14	56	504	12	36	108
4. 5 yoshdan 6 yoshgacha boʻlgan guruhlarda oʻtkaziladigan mashgʻulotlar davriyligi
1.	atrof olam bilan tanishtirish	2	8	72	1	4	12
2.	tabiat bilan tanishtirish	1	4	36	1	4	12
3.	nutq oʻstirish	2	8	72	1	4	12
4.	badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish	1	4	36	1	4	12
5.	ilk matematik tasavvurlarni shakllantirish	1	4	36	-	-	-
6.	rasm	2	8	72	1	1	3
7.	applikatsiya	1	2	18	1	1	3
8.	qurish-yasash	1	2	18	1	1	3
9.	loy ishi	1	4	36	1	1	3
10.	jismoniy tarbiya	2	8	72	2	8	24
11.	musiqa	2	8	72	2	8	24
Jami:		15	60	540	12	36	108
5. 6 yoshdan 7 yoshgacha boʻlgan guruhlarda oʻtkaziladigan mashgʻulotlar davriyligi
1.	atrof olam bilan tanishtirish	2	8	72	1	4	12
2.	tabiat bilan tanishtirish	1	4	36	1	4	12
3.	nutq oʻstirish	1	4	36	1	4	12
4.	savodga tayyorlash	1	4	36	-	-	-
5.	badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish	1	4	36	1	4	12
6.	ilk matematik tasavvurlarni shakllantirish	2	8	72	-	-	-
7.	rasm	2	8	72	1	1	3
8.	applikatsiya	1	2	18	1	1	3
9.	qurish-yasash va qoʻl mehnati	1	2	18	1	1	3
10.	loy ishi	1	4	36	1	1	3
11.	jismoniy tarbiya	2	8	72	2	8	24
12.	musiqa	2	8	72	2	8	24
Jami:		16	64	576	12	36	108

Izoh: 2 yoshdan 3 yoshgacha boʻlgan guruhlarda:

atrof olam bilan tanishtirish va tabiat bilan tanishtirish mashgʻulotlari navbat bilan oʻtkaziladi;

oʻquv yili davomida badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish va loy ishi mashgʻulotlari navbat bilan oʻtkaziladi.

3 yoshdan 4 yoshgacha boʻlgan guruhlarda:

tabiat bilan tanishtirish va badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish mashgʻulotlari navbat bilan oʻtkaziladi;

sensor tarbiya va ilk matematik tasavvurlarni shakllantirish mashgʻulotlari navbat bilan oʻtkaziladi;

applikatsiya va qurish-yasash mashgʻulotlari navbat bilan oʻtkaziladi.

4 yoshdan 5 yoshgacha hamda 5 yoshdan 6 yoshgacha boʻlgan guruhlarda applikatsiya va qurish-yasash mashgʻulotlari navbat bilan oʻtkaziladi.

6 yoshdan 7 yoshgacha boʻlgan guruhlarda applikatsiya hamda qurish-yasash va qoʻl mehnati mashgʻulotlari navbat bilan oʻtkaziladi.

Davlat talablarga

9-ILOVA

Qisqa muddatli guruhlarda

MAShGʻULOTLAR DAVRIYLIGI

T/r	Mashgʻulotlar nomi	Hafta davomida	Oy davomida	Oʻquv yili davomida
1.	atrof olam bilan tanishtirish	1	4	48
2.	tabiat bilan tanishtirish	1	4	48
3.	nutq oʻstirish	1	4	48
4.	savodga tayyorlash	1	4	48
5.	badiiy adabiyotlar bilan tanishtirish	1	4	48
6.	ilk matematik tasavvurlarni shakllantirish	2	8	96
7.	rasm	1	4	48
8.	applikatsiya	1	2	24
9.	qurish-yasash va qoʻl mehnati	1	2	24
10.	loy ishi	1	4	48
11.	jismoniy tarbiya	2	8	96
12.	musiqa	2	8	96
Jami:		14	56	672

Izoh: applikatsiya hamda qurish-yasash va qoʻl mehnati mashgʻulotlari navbat bilan oʻtkaziladi.

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",

2017 yil 24 iyul, 29-son, 709-modda

Maktabgacha ta’limga qoʻyiladigan Davlat talablari (AV tomonidan 17.07.2017 y. 2898-son bilan roʻyхatga olingan хalq ta’limi vazirining 09.06.2017 y. 5-mh-son buyrugʻi bilan tasdiqlangan)

– Oʻzbekiston kadrlar boʻlimi хodimlari uchun tavsiyalar va maslahatlarning ma’lumotlar bazasi