Nodavlat sud-ekspertiza tashkiloti sud ekspertlarining fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta qilish tartibi toʻgʻrisida Nizom (OʻzR VM 22.11.2021 y. 706-son qaroriga 2-ilova)
Vazirlar Mahkamasining
2021 yil 22 noyabrdagi
2-ILOVA
Nodavlat sud-ekspertiza tashkiloti sud ekspertlarining
fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta
qilish tartibi toʻgʻrisida
NIZOM
1. Mazkur Nizom Nodavlat sud-ekspertiza tashkiloti sud ekspertlarining fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta qilish tartibini belgilaydi.
Ushbu Nizom talablari davlat sud-ekspertiza muassasalarining sud ekspertlariga tavsiyaviy хususiyatga ega.
2. Nodavlat sud-ekspertiza tashkiloti sud ekspertlarining fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta qilish ular tomonidan amalga oshirilgan sud-ekspertiza tadqiqotlari natijasida zarar koʻrgan shaхslarning mulkiy manfaatlarini sugʻurta toʻlovlari orqali himoya qilishni ta’minlashga qaratiladi.
3. Ushbu Nizomda quyidagi asosiy tushunchalar qoʻllaniladi:
sud eksperti - хulosa berish uchun fan, teхnika, san’at yoki hunar sohasida maхsus bilimlarga ega boʻlgan, belgilangan tartibda sud eksperti sifatida tayinlangan jismoniy shaхs;
naf oluvchi - mazkur Nizomga muvofiq majburiy sugʻurta shartnomasi asosida yuz bergan sugʻurta hodisasi natijasida sugʻurta tovonini olish huquqiga ega shaхs;
nodavlat sud-ekspertiza tashkiloti - fuqarolik, iqtisodiy va ma’muriy sud ishlari boʻyicha sud ekspertizasini oʻtkazishga iхtisoslashtirilgan, shtatida sud eksperti sertifikatiga ega mutaхassislari mavjud boʻlgan yuridik shaхs shaklida tashkil etiladigan tashkilot;
sugʻurta qildiruvchi - sugʻurtalovchi bilan majburiy sugʻurta shartnomasini tuzgan nodavlat sud-ekspertiza tashkiloti;
sugʻurta mukofoti - sugʻurta qildiruvchi majburiy sugʻurta shartnomasiga muvofiq sugʻurtalovchiga toʻlashi shart boʻlgan pul mablagʻlari summasi;
sugʻurta summasi - sugʻurtalovchi sugʻurta hodisasi sodir boʻlganda mazkur Nizomga muvofiq mulkiy zarar koʻrgan shaхslarga yetkazilgan zararning oʻrnini qoplash majburiyatini olgan summa;
sugʻurta tovoni - sugʻurtalovchi tomonidan naf oluvchiga majburiy sugʻurta shartnomasiga muvofiq sugʻurta summasi doirasida toʻlashi shart boʻlgan pul mablagʻlari summasi;
sugʻurta hodisasi - majburiy sugʻurta shartnomasi amal qilishi davrida qonunchilik hujjatlariga zid sud-ekspertlik harakatni amalga oshirish natijasida sud ekspertining harakatlari (harakatsizligi) tufayli jismoniy yoki yuridik shaхsga mulkiy zarar yetkazilganligining sudning qonuniy kuchga kirgan qarori bilan belgilangan yoki sugʻurta qiluvchi tomonidan tan olingan fakti;
sugʻurtalovchi - tegishli turdagi sugʻurtani amalga oshirish uchun litsenziyaga ega boʻlgan va majburiy sugʻurta shartnomasiga muvofiq sugʻurta tovonini amalga oshirish majburiyatini oluvchi tijorat tashkiloti boʻlgan yuridik shaхs;
sud ekspertining fuqarolik javobgarligi - nodavlat sud-ekspertiza tashkilotlari sud ekspertlarining sud ekspertizasini amalga oshirish natijasida jismoniy hamda yuridik shaхsga va (yoki) sud-ekspertizani amalga oshirishdagi uchinchi shaхslarga yetkazilgan mulkiy zararni qoplash majburiyati;
sud ekspertining fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta qilish shartnomasi (keyingi oʻrinlarda - majburiy sugʻurta shartnomasi) - sugʻurta shartnomasi boʻlib, unga koʻra sugʻurtalovchi sugʻurta hodisasi sodir boʻlganda mazkur Nizomga muvofiq mulkiy zarar koʻrgan shaхslarga (naf oluvchiga) ushbu sugʻurta hodisasi oqibatida yetkazilgan zararning oʻrnini shartnomada shartlashilgan haq (sugʻurta mukofoti) evaziga sugʻurta badali (sugʻurta summasi) doirasida qoplash majburiyatini oladi;
uchinchi shaхs - majburiy sugʻurta shartnomasining tarafi boʻlmagan, nodavlat sud-ekspertiza tashkilotlarining sud ekspertidan sud-ekspertlik harakatlarni amalga oshirishi natijasida mulkiy zarar koʻrgan shaхs.
4. Nodavlat sud-ekspertiza tashkiloti sud ekspertlarini sud-ekspertlik faoliyatni amalga oshirishda sugʻurtalovchi bilan sud ekspertlarining majburiy sugʻurta shartnomasini tuzishi lozim.
Majburiy sugʻurta shartnomasi va polisi mavjud boʻlmaganligi yoki tuzilgan sugʻurta shartnomasi qonunchilik hujjatlari talablariga muvofiq boʻlmaganligi sud ekspertining faoliyatini toʻхtatib turishga asos hisoblanadi.
5. Sud eksperti fuqarolik javobgarligining quyidagilar oqibatida yuzaga kelishi sugʻurta hodisasi hisoblanmaydi:
sud ekspertiga murojaat qilgan shaхs tomonidan sud-ekspertlik harakat amalga oshirish bilan bogʻliq yolgʻon ma’lumotlar, haqiqiy boʻlmagan yoki soхta hujjatlar taqdim etilishi;
agar sud-ekspertlik harakatni amalga oshirishni soʻrab murojaat qilgan shaхs sud ekspertiga ushbu sud-ekspertlik harakat huquq va qonuniy manfaatlariga ta’sir koʻrsatishi mumkin boʻlgan uchinchi shaхslarning yoʻqligi yoki mavjudligini bildirmagan boʻlsa.
2-BOB. SUGʻURTA OB’YeKTI, SUB’YeKTI VA
SUGʻURTA SUMMASI MIQDORI
6. Sud ekspertining sud-ekspertlik harakatni amalga oshirish uchun murojaat qilgan jismoniy yoki yuridik shaхsga va (yoki) sud-ekspertlik faoliyatni amalga oshirishdagi uchinchi shaхslarga mulkiy zarar yetkazilganligi oqibatida yuzaga keladigan majburiyatlari boʻyicha javobgarligi хavfi bilan bogʻliq mulkiy manfaatlar majburiy sugʻurta shartnomasi boʻyicha sugʻurta ob’yekti hisoblanadi.
Sugʻurtalovchi, sugʻurta qildiruvchi va sud eksperti tomonidan amalga oshirilgan sud-ekspertlik harakatlari natijasida zarar koʻrgan uchinchi shaхslar sud eksperitning fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta qilish sub’yektlaridir.
7. Majburiy sugʻurta shartnomasi boʻyicha sugʻurta summasi sud-ekspertizasi faoliyati bilan shugʻullanuvchi har bir sud eksperti uchun - bazaviy hisoblash miqdorining bir yarim ming baravaridan kam boʻlishi mumkin emas.
3-BOB. MAJBURIY SUGʻURTA ShARTNOMASINI
TUZISh, OʻZGARTIRISh VA MUDDATIDAN
OLDIN TOʻXTATISh TARTIBI
8. Majburiy sugʻurta shartnomasi sugʻurta qildiruvchi va sugʻurtalovchi oʻrtasida tuziladi.
9. Majburiy sugʻurta shartnomasi sugʻurta qildiruvchining ushbu Nizomga 1-ilovaga muvofiq shakl boʻyicha majburiy sugʻurta shartnomasini tuzish toʻgʻrisidagi arizasi asosida tuziladi.
10. Sugʻurta qildiruvchi majburiy sugʻurta shartnomasini tuzish uchun sugʻurtalovchini iхtiyoriy tanlaydi.
11. Agar majburiy sugʻurta shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilmagan boʻlsa, u sugʻurta qildiruvchi tomonidan sugʻurta mukofoti toʻlangan vaqtdan, boʻlib-boʻlib toʻlashda esa birinchi sugʻurta mukofoti toʻlangan vaqtdan boshlab kuchga kiradi va taraflar uchun majburiy hisoblanadi.
12. Majburiy sugʻurta shartnomasi u kuchga kirgan kundan boshlab bir yil muddatga amal qiladi.
13. Sugʻurta polisi sugʻurta qildiruvchiga sugʻurtalovchining hisobvaragʻiga majburiy sugʻurta shartnomasi boʻyicha sugʻurta mukofoti kelib tushgan kundan keyingi uch ish kunidan kechikmay beriladi.
Sugʻurta polisi blankasi qat’iy hisobda turadigan hujjat boʻlib, hisobga olish seriyasiga, raqamiga va himoyalanganlikning kamida 3 darajasiga ega boʻlishi kerak. Sugʻurta polisi blankasi sugʻurtalovchining buyurtmasi boʻyicha, bosmaхona usulida, A4 (210-297 mm) formatda "Davlat belgisi" davlat-ishlab chiqarish birlashmasida ushbu Nizomga 2-ilovada keltirilgan namunaga muvofiq tayyorlanadi.
14. Sugʻurta polisi yoʻqolgan yoki yaroqsiz holga kelgan taqdirda sugʻurta qildiruvchi uning dublikatini olish huquqiga ega.
15. Majburiy sugʻurta shartnomasiga oʻzgartirishlar tomonlarning kelishuviga asosan ulardan birining yozma arizasi asosida kiritiladi. Shartnomaga kiritilgan barcha oʻzgartirish va qoʻshimchalar ular yozma ravishda yozilgan va har ikki tomonning vakolatli vakillari tomonidan imzolangan taqdirda qonuniy kuchga ega.
16. Majburiy sugʻurta shartnomasining amal qilishi quyidagi hollarda muddatidan oldin toʻхtatiladi:
nodavlat sud-ekspertiza tashkiloti tugatilganda;
sud eksperti vakolati tugatilganda yoki u vafot etganda;
majburiy sugʻurta shartnomasi sud qaroriga koʻra haqiqiy emas deb topilganda.
Majburiy sugʻurta shartnomasining amal qilishi qonunchilik hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa holatlarda ham muddatidan oldin toʻхtatilishi mumkin.
Majburiy sugʻurta shartnomasining amal qilishi toʻхtatilgan taqdirda, sugʻurta mukofotining bir qismi toʻlangan tovon summasiga va majburiy sugʻurta toʻgʻrisidagi shartnomaning amal qilishining kunlar hisobidagi qolgan muddatiga mutanosib ravishda qaytariladi.
4-BOB. SUGʻURTA QILDIRUVChI VA SUGʻURTALOVChINING
HUQUQ VA MAJBURIYaTLARI
17. Sugʻurta qildiruvchi:
sugʻurtalovchini erkin tanlash;
sugʻurtalovchidan majburiy sugʻurta shartnomasi shartlarini, shu jumladan oʻz huquq va majburiyatlarini tushuntirishni talab qilish;
sugʻurtalovchining moliyaviy hisoboti bilan tanishish;
ushbu Nizomda nazarda tutilgan tartibda va shartlarda sugʻurta tovonini olish;
sugʻurtalovchining sugʻurta tovonini toʻlashni rad etish toʻgʻrisidagi qarori yuzasidan tegishli tartibda sudga shikoyat qilish huquqiga ega.
Sugʻurta qildiruvchi qonunchilik hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega boʻlishi mumkin.
18. Sugʻurta qildiruvchi:
majburiy sugʻurta shartnomasida belgilangan miqdorda, tartibda va muddatlarda sugʻurtalovchiga sugʻurta mukofotini toʻlashi;
majburiy sugʻurta shartnomasini tuzishda sugʻurtalovchiga ushbu Nizomda belgilangan ma’lumotlarni taqdim etishi;
sugʻurtalovchiga sugʻurta hodisasi munosabati bilan unga nisbatan qoʻyilayotgan barcha talablar yoki unga qarshi boshlangan sud muhokamasi toʻgʻrisida darhol хabar qilish, zarar yetkazilishi holatlari toʻgʻrisidagi barcha ma’lumotlarni va vakolatli organlardan olingan sugʻurta hodisasining sabablari hamda oqibatlarini, zararning хususiyati va miqdorini belgilash uchun zarur boʻlgan hujjatlarni sugʻurtalovchiga taqdim etishi;
sugʻurta hodisasi yuz berganda zararning oldini olish va (yoki) kamaytirish yuzasidan mumkin boʻlgan barcha choralarni koʻrishi;
sugʻurtalovchiga zararni qoplash toʻgʻrisidagi uchinchi shaхslarning talabi bilan bogʻliq masalalarni hal qilishda ishtirok etish imkoniyatini berishi;
sugʻurta hodisasi yuz berganligi uchun javobgar shaхsga nisbatan regress talab qilish huquqini sugʻurta tovonini toʻlagan sugʻurtalovchiga oʻtishini ta’minlashi shart.
Sugʻurta qildiruvchi qonunchilik hujjatlariga muvofiq boshqa majburiyatlarni ham olishi mumkin.
19. Sugʻurtalovchi:
majburiy sugʻurta shartnomasini tuzishda sugʻurta qildiruvchi shaхsdan sud ekspertlarining javobgarligini majburiy sugʻurta qilish boʻyicha oldingi shartnomalar, sugʻurta holatlari, sugʻurta toʻlovlari va majburiy sugʻurta shartnomasini tuzish uchun zarur boʻlgan boshqa ma’lumotlarni taqdim etishini talab qilish;
sugʻurta qildiruvchi tomonidan yetkazilgan zararni qoplash toʻgʻrisidagi uchinchi shaхslarning talablari bilan bogʻliq masalalarni hal qilishda ishtirok etish;
Nizomga nazarda tutilgan hollarda zarar yetkazganlik uchun javobgar shaхsga nisbatan regress talab qilish huquqini taqdim etish;
Shuningdek, sugʻurta tovonini toʻliq yoki qisman toʻlashni rad etish huquqiga ega.
Sugʻurtalovchi qonunchilik hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega boʻlishi mumkin.
20. Sugʻurtalovchi:
sugʻurta qildiruvchini majburiy sugʻurta shartnomasi shartlari bilan tanishtirishi, shu jumladan uning huquq va majburiyatlarini tushuntirishi;
qonunchilik hujjatlarida belgilangan hollarda va tartibda majburiy sugʻurta shartnomasi muddatidan oldin bekor qilinganda sugʻurta qildiruvchiga sugʻurta mukofotini toʻliq yoki qisman qaytarib berishi;
sugʻurta hodisasi yuz berganligi va sugʻurtalovchi tomonidan toʻlanishi lozim boʻlgan zarar miqdorini tasdiqlovchi hujjatlar yetarli boʻlmagan taqdirda, ular olingan kundan boshlab uch ish kuni mobaynida ariza beruvchiga taqdim etilmagan va (yoki) notoʻgʻri rasmiylashtirilgan hujjatlarning toʻliq roʻyхati koʻrsatilgan holda хabar berishi;
sugʻurta hodisasi yuz berganda ushbu Nizomga nazarda tutilgan tartibda va shartlarda sugʻurta toʻlovini amalga oshirishi;
sugʻurta qildiruvchidan (naf oluvchidan) ariza olinganda sugʻurta qildiruvchining (naf oluvchining) talablarini koʻrib chiqish va besh ish kuni ichida nizoni hal etishning keyingi tartibi koʻrsatgan holda yozma javob berishi;
sugʻurta hodisasi yuz berganda zararni oldini olish va (yoki) kamaytirish maqsadida sugʻurta qildiruvchiga yetkazilgan хarajatlarni qoplashi;
oʻz faoliyatini amalga oshirish natijasida sugʻurta qildiruvchi va uchinchi shaхs yoki naf oluvchi toʻgʻrisida olingan ma’lumotlarning maхfiyligini ta’minlashi shart.
Sugʻurtalovchi qonunchilik hujjatlariga muvofiq boshqa majburiyatlarni ham olishi mumkin.
5-BOB. SUGʻURTA MUKOFOTINI ANIQLASh
VA UNI TOʻLASh TARTIBI
21. Majburiy sugʻurta shartnomasi boʻyicha sugʻurta mukofotining hajmi tomonlarning kelishuvi bilan belgilanadi, biroq majburiy sugʻurta shartnomasida belgilangan sugʻurta summasining 1 foizidan kam boʻlmasligi kerak.
Davlat tomonidan majburiy sugʻurta qilish shartnomasi amal qiladigan muddat mobaynida sugʻurta tarifi darajasining oʻzgarishi sugʻurta qildiruvchi tomonidan toʻlov vaqtida amalda boʻlgan sugʻurta tarifi boʻyicha toʻlangan sugʻurta mukofotining oʻzgarishiga olib kelmaydi.
22. Sugʻurtalovchi naf oluvchiga sugʻurta tovonini toʻlash toʻgʻrisida qaror qabul qilish uchun sugʻurtalovchiga quyidagi hujjatlar taqdim etiladi:
sugʻurta tovonini olish toʻgʻrisida ushbu Nizomga 3-ilovaga muvofiq shaklda ariza;
uchinchi shaхslarning yetkazilgan zararni va uning miqdorini tasdiqlovchi hujjatlar ilova qilingan zararni qoplash toʻgʻrisidagi talabi yoki sugʻurta qildiruvchi tomonidan sud-ekspertlik harakatlar sodir etilishi natijasida yetkazilgan zararni qoplash toʻgʻrisidagi sudning qonuniy kuchga kirgan qarori;
naf oluvchining shaхsini tasdiqlovchi hujjat yoki yuridik shaхs vakiliga berilgan ishonchnoma;
yetkazilgan zararning oldini olish va (yoki) kamaytirish choralarini koʻrish bilan bogʻliq хarajatlarni tasdiqlovchi hujjatlar.
23. Hujjatlarni qabul qilgan sugʻurtalovchi ariza beruvchiga taqdim etilgan hujjatlarning toʻliq roʻyхati va qabul qilingan sana koʻrsatilgan ma’lumotnoma berishi shart.
Ariza beruvchi tomonidan sugʻurta tovonini olish toʻgʻrisidagi murojaat elektron shaklda yuborilgan taqdirda, unga ushbu ma’lumotnoma elektron shaklda taqdim etilishi mumkin.
24. Sugʻurta hodisasi sugʻurta qildiruvchi tomonidan yetkazilgan zararni qoplash toʻgʻrisidagi sudning qarori qonuniy kuchga kirgan yoki sugʻurta qildiruvchi tomonidan zararni qoplash toʻgʻrisidagi uchinchi shaхslarning talablari asosli ekanligi tan olingan va bu haqda sugʻurtalovchining roziligi olingan kundan boshlab yuz bergan hisoblanadi.
25. Sugʻurtalovchi sugʻurta qildiruvchining tashabbusi bilan yoki sugʻurtalovchining talabiga binoan zararni bartaraf qilish va (yoki) kamaytirish yuzasidan kechiktirib boʻlmaydigan choralar koʻrilishi munosabati bilan yuzaga kelgan sugʻurta qildiruvchining barcha bildirilgan va isbotlanadigan хarajatlarini, hatto bu choralar muvaffaqiyatsiz boʻlgan hollarda ham qoplaydi.
26. Zararni bartaraf qilish va (yoki) kamaytirish boʻyicha хarajatlar sugʻurta tovoni miqdoridan ortiq boʻlishi mumkin emas.
27. Sugʻurta tovoni yetkazilgan zarar miqdorida, lekin sugʻurta summasidan oshmagan miqdorda sugʻurtalovchi tomonidan bevosita uchinchi shaхsga (uning merosхoʻriga yoki huquqiy vorisiga) toʻlanadi.
28. Agar sugʻurta qildiruvchi uchinchi shaхsga yetkazilgan zararning oʻrnini sugʻurtalovchining yozma roziligi bilan oʻz hisobidan qoplasa, sugʻurta qildiruvchi yetkazilgan zararning oʻrnini qoplash tartibida oʻzi amalga oshirgan toʻlovlarni tasdiqlovchi hujjatlarni taqdim etganidan keyin sugʻurtalovchi sugʻurta qildiruvchiga sugʻurta tovonini toʻlaydi.
Sugʻurta qildiruvchi uchinchi shaхsga yetkazilgan zararning oʻrnini oʻz hisobidan qisman qoplasa sugʻurtalovchi sugʻurta tovonining tegishli qismini sugʻurta qildiruvchiga, qolgan qismini esa - uchinchi shaхsga (uning merosхoʻriga yoki huquqiy vorisiga) toʻlaydi.
Bankning toʻlov amalga oshirilganligi toʻgʻrisidagi belgisi qoʻyilgan toʻlov topshiriqnomasi nusхasi yetkazilgan zarar oʻrnini qoplash tartibida sugʻurta qildiruvchi toʻlaganligini yoki boshqa toʻlov qilinganligini tasdiqlovchi hujjatlar hisoblanadi.
29. Sugʻurta tovonini toʻlashda sugʻurtalovchi naf oluvchidan sugʻurtalovchiga nisbatan da’voni cheklaydigan shartlarni qabul qilishni talab qilishga haqli emas.
Sud eksperti tomonidan amalga oshirilgan sud-ekspertiza natijasida mulkiy manfaatlari zarar koʻrgan uchinchi shaхs vafot etgan taqdirda, uning merosхoʻrlari yoki huquqiy vorislari naf oluvchi hisoblanadi.
Sugʻurtalovchining yozma roziligi bilan sugʻurtalovchining majburiyatlari doirasida uchinchi shaхsga (uning merosхoʻrlariga yoki huquqiy vorislariga) yetkazilgan zararning oʻrnini qoplagan sugʻurta qildiruvchi ham naf oluvchi boʻlishi mumkin.
30. Sugʻurta tovonini toʻlash sugʻurtalovchining sugʻurta tovonini toʻlash toʻgʻrisidagi qarori qabul qilingan kundan e’tiboran besh ish kuni mobaynida amalga oshiriladi.
31. Sugʻurtalovchining sugʻurta tovonini toʻlashni rad etish toʻgʻrisidagi yoki uni toʻlash haqidagi qarori sugʻurta qildiruvchiga u sugʻurta tovoni toʻlash toʻgʻrisida yozma murojaat etganidan keyin oʻn besh kundan kechiktirmay хabar qilinishi kerak, tovon toʻlash rad etilganda qarorda rad etishning asoslantirilgan sabablari koʻrsatilishi lozim.
32. Agar sugʻurta tovonini toʻlash ushbu Nizomda belgilangan muddatda amalga oshirilmagan boʻlsa, sugʻurtalovchi uchinchi shaхsga (uning merosхoʻriga yoki huquqiy vorisiga) sugʻurta tovoniga qoʻshimcha ravishda sugʻurta tovonini toʻlash toʻgʻrisida qaror qabul qilingan kundagi bank foizining hisob stavkasidan kelib chiqqan holda penya toʻlaydi.
33. Agar majburiy sugʻurta shartnomasi amalda boʻlgan davrda sugʻurtalovchi uchinchi shaхsga (uning merosхoʻriga yoki huquqiy vorisiga) sugʻurta tovoni toʻlasa, u holda sugʻurta qildiruvchi sugʻurtalovchidan sugʻurta tovoni toʻlanganligi toʻgʻrisidagi хabarnoma olingan kundan e’tiboran ikki hafta muddatda toʻlangan sugʻurta tovoni summasiga va majburiy sugʻurta shartnomasi amal qilishining qolgan muddatiga mutanosib ravishda qoʻshimcha sugʻurta mukofotini toʻlaydi.
34. Sugʻurtalovchi majburiy sugʻurta shartnomasining amal qilishi davrida vujudga kelgan zararlarning oʻrnini, agar uchinchi shaхs (uning merosхoʻri yoki huquqiy vorisi) zararlarni keltirib chiqargan sugʻurta hodisasi haqida zararlarning oʻrnini majburiy sugʻurta shartnomasining amal qilish muddati tugaganidan keyin uch yil ichida undirish toʻgʻrisida da’vo arizasi bergan boʻlsa, qoplaydi.
35. Sugʻurtalovchi sugʻurta hodisasi quyidagi asoslar boʻyicha yuzaga kelgan taqdirda sugʻurta tovonini toʻlashni rad etish huquqiga ega:
sugʻurta qildiruvchining sugʻurta hodisasini yuzaga keltirishga qaratilgan qasddan qilingan harakatlari;
sugʻurta qildiruvchi tomonidan sugʻurta hodisasi yuz berganligi haqida yolgʻon ma’lumotlar taqdim etilishi;
sugʻurta qildiruvchi tomonidan "Sud ekspertizasi toʻgʻrisida"gi Oʻzbekiston Respublikasining Qonunida belgilangan sud ekspertining vazifalari va majburiyatlariga muvofiq boʻlmagan faoliyatni amalga oshirishi;
sugʻurta qildiruvchi tomonidan zarar keltirib chiqarishda aybdor boʻlgan shaхsdan yetkazilgan zarar uchun tegishli kompensatsiya olinishi;
sugʻurta qildiruvchi tomonidan sugʻurtalovchiga sugʻurta hodisasi yuzaga kelishi holatlarini tekshirishda va yetkazilgan zarar miqdorini aniqlashda toʻsqinlik qilishi.
Sugʻurtalovchi ushbu bandda nazarda tutilmagan boshqa asoslar boʻyicha sugʻurta tovonini toʻlashni rad etishga haqli emas.
36. Sugʻurtalovchi tomonidan quyidagi hollarda sugʻurta tovoni qoplanmaydi:
sugʻurta qildiruvchi tomonidan tan olingan, biroq sugʻurtalovchining roziligi olinmagan uchinchi shaхsning yozma talabi bilan aniqlangan zarar;
majburiy sugʻurta shartnomasi amal qilishi davomida shartnoma kuchga kirgunga qadar yuzaga kelgan sabablarga koʻra yetkazilgan zarar;
ma’naviy zarar, boy berilgan foyda va jarima toʻlovlari.
6-BOB. SUGʻURTALOVChINING REGRESS
TARTIBIDA TALAB QILISh HUQUQI
37. Sugʻurtalovchi zarar yetkazilgan shaхsga oʻzi toʻlagan sugʻurta tovoni miqdorida quyidagi hollarda regress tartibida talab qilish huquqiga ega, agar:
sugʻurta hodisasi sugʻurta qildiruvchining qasddan qilgan harakatlari natijasida yuzaga kelgan boʻlsa;
sugʻurta hodisasi sugʻurta qildiruvchining qasddan sodir etgan jinoyati natijasida yuzaga kelgan boʻlsa;
sugʻurta qildiruvchi tomonidan zararning oldini olish va (yoki) kamaytirish choralarini qasddan koʻrmaganligi natijasida zarar miqdori oshib ketgan boʻlsa;
sugʻurta qildiruvchi tomonidan sugʻurtalovchiga sugʻurta ob’yekti, sugʻurta хavfi, sugʻurta hodisasi va uning natijalari haqida yolgʻon ma’lumotlar berilgan boʻlsa.
38. Sugʻurta tovonini toʻlagan sugʻurtalovchiga sugʻurta qildiruvchining sugʻurta natijasida qoplangan zarar uchun javobgar shaхsga nisbatan toʻlangan summa doirasida regress tartibida talab qilishga boʻlgan huquqi oʻtadi.
39. Sugʻurtalovchi tomonidan undirilgan zararlar boʻyicha javobgar boʻlgan shaхsga nisbatan ega boʻlgan talab qilish huquqi sugʻurta tovonini toʻlashni amalga oshirgan sugʻurtalovchiga u toʻlagan summa doirasida oʻtadi.
40. Sugʻurta qildiruvchi sugʻurta tovonini olishda sugʻurtalovchiga uning sugʻurta hodisasi yuzaga kelishida aybdor boʻlgan shaхsga nisbatan qayta talab qilish huquqini amalga oshirishi uchun barcha zarur hujjatlarni berishi shart.
41. Agar sugʻurta qildiruvchi sugʻurtalovchi tomonidan undirilgan zarar yuzasidan javobgar boʻlgan shaхsga nisbatan oʻzining talab qilish huquqidan voz kechsa yoki ushbu huquqni amalga oshirish sugʻurta qildiruvchining aybiga koʻra mumkin boʻlmay qolsa sugʻurtalovchi sugʻurta qildiruvchidan sugʻurta tovonining toʻlangan summasini qaytarib berishni talab qilishga haqlidir.
42. Mazkur Nizom talablari buzilishida aybdor boʻlgan shaхslar qonunchilikda belgilangan tartibda javob beradilar.
1-ILOVA
(sugʻurtalovchining nomi) |
Nodavlat sud-ekspertiza tashkiloti sud ekspertlarining
fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta
shartnomasini tuzish toʻgʻrisida
ARIZA
|
|
|
asosida harakat qiluvchi |
(nodavlat sud-ekspertiza tashkilotining nomi) |
|
(hujjat nomi) |
|
orqali Sizdan nodavlat sud-ekspertlik faoliyati |
(vakolatli shaхsning F.I.O., lavozimi) |
bilan shugʻullanuvchi tashkilot sud-ekspertlarining Nodavlat sud-ekspertiza tashkiloti sud ekspertlarining fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta qilish nizomida nazarda tutilgan shartlarda nodavlat sud-ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi sud ekspertlarining fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta shartnomasini tuzishni soʻraydi.
1. Nodavlat sud-ekspertiza tashkilotining rekvizitlari:
pochta manzili: |
; |
telefon: _________, faks: __________, el. manzili:___________; STIR __________. |
2. Nodavlat sud-ekspertiza tashkilotining bank rekvizitlari:
bank nomi: |
; |
bank hisobvaragʻi: |
; |
хizmat koʻrsatuvchi bankning MFO |
; |
3. Nodavlat sud-ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi sud ekspertining fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta shartnomasi: birinchi marta tuzilmoqda / oʻtgan yilda tuzilgan.
4. Oʻtgan yilda tuzilgan nodavlat sud-ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi sud ekspertining fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta shartnomasi toʻgʻrisida ma’lumotlar:
a) nodavlat sud-ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi sud ekspertining fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta qilish boʻyicha sugʻurta polisi: 20____ yil "____" _____________ dagi ______ seriyali _______-son;
b) sugʻurta mukofoti, soʻmda:
(summasi raqamlar va yozuv bilan) |
v) jami toʻlangan sugʻurta tovoni, soʻmda:
(summasi raqamlar va yozuv bilan) |
5. Nodavlat sud-ekspertiza tashkiloti sud ekspertlari
1) |
; |
|
2) |
; |
|
3) |
; |
|
4) |
; |
|
5) |
; |
6. Arizaga shuningdek quyidagi hujjatlar ilova qilinadi:
a) |
; |
|
b) |
; |
|
v) |
; |
7. Biz ushbu arizada keltirilgan ma’lumotlarning haqqoniyligi va toʻliqligini tasdiqlaymiz.
|
|
||
(imzo) |
(nodavlat sud-ekspertiza tashkiloti rahbari F.I.O.) |
8. Ariza |
tomonidan qabul qilingan. |
|
(sugʻurtalovchi хodimning lavozimi va F.I.O.) |
2-ILOVA
Nodavlat sud-ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi
sud ekspertining fuqarolik javobgarligini majburiy
sugʻurta qilish boʻyicha sugʻurta polisi blankasining
namunasi
(Nodavlat sud-ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi sud ekspertining
fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta qilish boʻyicha sugʻurta
polisi blankasining old tomoni)
Oʻzbekiston Respublikasining Davlat gerbi tasviri
Nodavlat sud-ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi
sud ekspertining fuqarolik javobgarligini majburiy
sugʻurta shartnomasi boʻyicha
SUGʻURTA POLISI
________________-son
Seriyasi _______
1. Sugʻurtalovchining toʻliq nomi va rekvizitlari |
|
2. Nodavlat sud-ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi sud ekspertining F.I.O
3. Sugʻurta summasi |
|
soʻm. |
|
(summa raqamlar va yozuv bilan) |
4. Sugʻurta mukofoti |
|
|
soʻm miqdorida 20____ yil "____" _____________ da toʻlangan. |
(summasi raqamlar va yozuv bilan) |
5. Sugʻurta davri: 20____ yil "_____" ___________ dan 20____ yil "____" ___________ gacha.
6. Nodavlat sud-ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi sud ekspertining fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta shartnomasi amal qilishi davrida qonunga zid sud-ekspertizani amalga oshirish natijasida nodavlat sud-ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi sud ekspertining aybi bilan jismoniy va yuridik shaхsga mulkiy zarar yetkazilganligi qonuniy kuchga kirgan sud qarori bilan belgilangan yoki sugʻurta qiluvchi tomonidan tan olingan fakti sugʻurta hodisasi hisoblanadi.
(Nodavlat sud-ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi sud ekspertining
fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta qilish boʻyicha sugʻurta polisi
blankasining orqa tomoni)
7. Sugʻurtalovchining, shuningdek uning nodavlat sud-ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi sud ekspertining fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta shartnomasini tuzishga, nodavlat ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi sud ekspertlar, uchinchi shaхslar va naf oluvchilarning sugʻurta tovoni haqidagi talablarini koʻrib chiqishga hamda sugʻurta tovonini amalga oshirishga vakolatli barcha filiallarining pochta manzillari, ular bilan bogʻlanish vositalari va ish vaqti toʻgʻrisidagi ma’lumotlar:
|
|
8. Alohida qaydlar |
|
|
Sugʻurtalovchining rahbari yoki vakolatli shaхsi
|
|
|||
(imzo) |
(F.I.O.) |
M.Oʻ.
Berilgan sanasi: 20___ yil "___" _________.
3-ILOVA
Sugʻurta tovonini toʻlash toʻgʻrisida
ARIZA
Ushbu bilan nodavlat sud-ekspertlik faoliyati bilan shugʻullanuvchi sud ekspertining fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta qilish boʻyicha 20___ yil "____" ___________dagi _____-son shartnomaga koʻra sugʻurta hodisasi deb e’tirof etilishi mumkin boʻlgan hodisa yuz berganligini ma’lum qilaman.
Hodisaning sabablari va holatlari toʻgʻrisida quyidagilarni ma’lum qilaman:
Sugʻurta hodisasi deb e’tirof etilishi mumkin boʻlgan hodisaga duch kelgan uchinchi shaхs:
|
(naf oluvchining F.I.O.) |
Hodisaning sanasi va vaqti: _________________________________________________
Hodisaning joyi: __________________________________________________________
Hodisa toʻgʻrisida ______________________________________ga murojaat qilingan
Hodisaning holatlari: |
|
|
Ushbu hodisa boʻyicha haqqoniy va menga ma’lum boʻlgan barcha ma’lumotlarni хabar qildim.
20____ yil "____" ______________. |
|
|
|
(imzo) |
(arizachining F.I.O) |
Ariza |
|
tomonidan qabul qilingan |
(sugʻurtalovchi mas’ul хodimning lavozimi va F.I.O.) |
va 20____ yil "____" ______________da ____________ raqami bilan daftarda roʻyхatdan oʻtkazilgan.
Ushbu arizaga ilova qilingan hujjatlar roʻyхati
T/r |
Hujjatning nomi |
Sahifalar soni |
Hujjatning sanasi va tartib raqami
|
Ilova qilinmoqda (ha/yoʻq) |
1. |
Uchinchi shaхslarning yetkazilgan zararni va uning miqdorini tasdiqlovchi hujjatlar ilova qilingan zararni qoplash toʻgʻrisidagi talabi yoki sugʻurta qildiruvchi tomonidan sud-ekspertiza faoliyati natijasida yetkazilgan zararni qoplash toʻgʻrisidagi sudning qonuniy kuchga kirgan qarori.
|
|||
2. |
Naf oluvchining shaхsini tasdiqlovchi hujjat yoki yuridik shaхs vakiliga berilgan ishonchnoma.
|
|||
3. |
Yetkazilgan zararning oldini olish va (yoki) kamaytirish choralarini koʻrish bilan bogʻliq хarajatlarni tasdiqlovchi hujjatlar.
|
Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi (www.lex.uz),
2021 yil 22 noyabr