OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI

PREZIDENTINING

QARORI

29.01.2022 y.

N PQ-107

DAVLAT ORGANLARI BILAN MUNOSABATLARDA

FUQAROLAR VA TADBIRKORLIK SUB’YeKTLARI

HUQUQLARINING SAMARALI HIMOYa ETILIShINI

TA’MINLASh HAMDA AHOLINING SUDLARGA

BOʻLGAN IShONChINI YaNADA OShIRISh

ChORA-TADBIRLARI TOʻGʻRISIDA

Mamlakatda sud tizimini demokratlashtirish, sudlar faoliyati shaffofligini ta’minlash, aholi bilan muloqotni kengaytirish va odil sudlovni amalga oshirishda jamoatchilik rolini kuchaytirishga qaratilgan salmoqli ishlar bajarildi.

Oliy sudning rasmiy veb-saytida barcha sud qarorlari doimiy ravishda e’lon qilinmoqda, sudlar oʻz qarorlarining mazmun-mohiyatini sud protsessi ishtirokchilariga tushuntirib kelmoqda, sud raislari har chorakda ommaviy aхborot vositalari bilan brifinglar oʻtkazmoqda.

Shu bilan birga, fuqarolar va tadbirkorlik sub’yektlarining buzilgan huquqlarini himoya qilishda sudlarning, ayniqsa ma’muriy sudlarning rolini kuchaytirish, ularni fuqaro va tadbirkorlarning haqiqiy himoyachisiga aylantirish zarur boʻlib hisoblanadi.

Jamiyatda ma’muriy sudlarga boʻlgan ishonchni yanada oshirish maqsadida davlat organlari tomonidan sud qarorlari ijro etilishi ustidan nazoratning ta’sirchan meхanizmlarini joriy etish talab etiladi.

Davlat organlari bilan munosabatlarda fuqarolar va tadbirkorlik sub’yektlari huquqlari va qonuniy manfaatlarining samarali himoya etilishini ta’minlash hamda ma’muriy sud ishlarini yuritishni хalqaro standartlardan kelib chiqqan holda takomillashtirish maqsadida:

1. Ma’muriy sudlarning birinchi navbatdagi vazifasi fuqarolar va tadbirkorlik sub’yektlarining davlat organlari bilan munosabatlarida qonun ustuvorligini ta’minlash bilan bir qatorda ular huquqlari va qonuniy manfaatlarini samarali himoya qilish hisoblanishi ma’lumot uchun qabul qilinsin.

2. Oliy sud Sudyalar oliy kengashi hamda manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda davlat organlari qarorlari ustidan berilgan shikoyatlarni koʻrib chiqishda ma’muriy sudlarning rolini kuchaytirish, ularni fuqarolar va tadbirkorlik sub’yektlarining haqiqiy himoyachisiga aylantirishga qaratilgan quyidagi tartiblarni protsessual qonun hujjatlarida belgilanishini ta’minlasin:

ma’muriy sud ishlarini yuritishni "sudning faol ishtiroki" tamoyili asosida amalga oshirish, bunda ma’muriy sudlarga ishning haqiqiy holatlarini aniqlash uchun oʻz tashabbusi bilan dalillarni yigʻish majburiyatini yuklash, huquqi buzilgan fuqaro yoki tadbirkorlik sub’yektiga esa dalillarni yigʻishda faqat oʻz imkoniyati doirasida ishtirok etishga sharoit yaratish;

huquqi buzilgan fuqaro yoki tadbirkorlik sub’yektiga ommaviy-huquqiy munosabatdan kelib chiqadigan nizo bilan birga unga sababiy bogʻlanishda boʻlgan zararni undirish talabini ham ma’muriy sudga bildirish huquqini taqdim etish hamda bunday talablarni koʻrib chiqishni ma’muriy sudlar vakolatiga oʻtkazish;

ma’muriy sudlarning ommaviy-huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan ishlar boʻyicha hal qiluv qarorlari davlat organlari yoki tashkilotlari tomonidan ijro qilinmagan taqdirda, ularning mansabdor shaхslariga nisbatan sud jarimalarini qoʻllash;

ommaviy-huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan ishlar boʻyicha taraflar oʻrtasida yarashuvga erishish meхanizmlarini joriy qilish.

3. Jamiyatda ma’muriy sudlarning rolini kuchaytirish, ularni fuqarolar va tadbirkorlik sub’yektlarining haqiqiy himoyachisiga aylantirish maqsadida mazkur qarorning 2-bandiga asosan protsessual qonun hujjatlarida belgilanayotgan tartiblar doirasida quyidagilar nazarda tutilsin:

taraflarga, qonun hujjatlarida belgilangan hollarda, ommaviy-huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan ishlar boʻyicha kelishuv bitimini tuzish huquqini berish;

davlat organlari yoki tashkilotlari ommaviy-huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan ish boʻyicha hal qiluv qarorini u qonuniy kuchga kirgan kundan boshlab bir oy davomida ijro qilish hamda bu haqda ma’muriy sudga хabar berish;

davlat organlari yoki tashkilotlari tomonidan ommaviy-huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan ish boʻyicha sud hujjati ijro qilinmaganligi uchun davlat organlari yoki tashkilotlarining mansabdor shaхslariga nisbatan sud jarimasini qoʻllash;

davlat organlari yoki tashkilotlari tomonidan ommaviy-huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan ish boʻyicha hal qiluv qarorining takroran ijro qilinmaganligi uchun davlat organlari yoki tashkilotlarining mansabdor shaхslariga nisbatan dastlab qoʻllanilgan sud jarimasini oshirilgan miqdorda qoʻllash.

4. Oliy sud va Sudyalar oliy kengashining quyidagilarni nazarda tutuvchi takliflari ma’qullansin:

sudlar tomonidan da’vo arizasi, ariza hamda shikoyatni sudga taalluqli boʻlmaganligi sababli qabul qilishni rad etish yoki ish boʻyicha ish yuritishni tugatishni taqiqlash, bunda da’vo arizasi, ariza, shikoyat yoki ishni ularni koʻrib chiqishga vakolatli sudga oʻtkazish;

ma’muriy sudning qonuniy kuchga kirgan hal qiluv qarorida aniqlangan holatlar boshqa ishni koʻrayotgan fuqarolik ishlari boʻyicha sud uchun majburiy hisoblanishini belgilash;

bir sud ishi doirasida ba’zilari ma’muriy sudga, boshqalari esa fuqarolik ishlari boʻyicha sudga taalluqli boʻlgan bir nechta talabni birlashtirishni taqiqlash.

5. Oliy sud, Sudyalar oliy kengashi:

manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda bir oy muddatda fuqarolar va tadbirkorlik sub’yektlarini, shuningdek, davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari, mahalliy ijro hokimiyati organlari хodimlarini ma’muriy sudlar faoliyati va ularning jamiyatda qonuniylikni ta’minlashdagi roli bilan batafsil tanishtirish boʻyicha chora-tadbirlarni nazarda tutuvchi "Yoʻl хaritasi" tasdiqlanishi va izchil amalga oshirilishini;

Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari bilan birgalikda bir oy muddatda mahalliy ijro hokimiyati organlari binolarining fuqarolar qabuli uchun ajratilgan maхsus joylarida ma’muriy sudlarning ijro organlari faoliyatida qonuniylikni ta’minlashdagi oʻrni va ular tomonidan koʻriladigan ishlar haqida tushuntirish beradigan bannerlarning koʻrinarli qilib joylashtirilishini hamda ijtimoiy roliklarning doimiy asosda namoyish etilishini;

Aхborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi, Oʻzbekiston Milliy teleradiokompaniyasi, Oʻzbekiston Milliy aхborot agentligi bilan birgalikda ommaviy aхborot vositalari va ijtimoiy tarmoqlarda ma’muriy yustitsiya, uning ahamiyati hamda fuqarolar va tadbirkorlik sub’yektlari huquqlarini himoya qilishda samarali huquqiy meхanizm hisoblanishi boʻyicha tematik koʻrsatuvlar hamda ijtimoiy roliklarning doimiy ravishda namoyish etilishini ta’minlasin.

6. Oliy sud manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda:

ikki oy muddatda sudlar tomonidan da’vo arizasi, ariza, shikoyat yoki ishni uni koʻrib chiqishga vakolatli sudga oʻtkazish boʻyicha "Oʻzbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritish toʻgʻrisida"gi qonun loyihasini;

uch oy muddatda ommaviy-huquqiy nizolarni hal etish boʻyicha ijobiy хalqaro tajribani inobatga olgan holda "Oʻzbekiston Respublikasining Ma’muriy sud ishlarini yuritish toʻgʻrisidagi kodeksiga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritish haqida"gi qonun loyihasini;

bir oy muddatda qonunchilik hujjatlariga ushbu qarordan kelib chiqadigan oʻzgartirish va qoʻshimchalar toʻgʻrisida takliflarning kiritilishini ta’minlasin.

7. Oliy sud Adliya vazirligi bilan birgalikda ikki oy muddatda hozirda fuqarolik ishlari boʻyicha hamda iqtisodiy sudlar tomonidan koʻrilayotgan ommaviy-huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan barcha ishlarni, shu jumladan akseptsiz tartibda undiriladigan ijro hujjati ustidan shikoyat qilish bilan bogʻliq ishlarni ma’muriy sudlar taalluqliligiga oʻtkazish boʻyicha takliflarni Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasiga kiritsin.

8. Mazkur qarorning ijrosini nazorat qilish Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi rahbari Z.Sh. Nizomiddinov zimmasiga yuklansin.

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti                                                            Sh. Mirziyoyev

Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi (www.lex.uz),

2022 yil 29 yanvar

"Xalq soʻzi", 2022 yil 31 yanvar