Oʻzbekiston Respublikasi

Adliya vazirligida

2006 yil 18 yanvarda 1541-son

bilan roʻyхatga olingan

Mehnat va aholini ijtimoiy

muhofaza qilish vazirligi,

Xalq ta’limi vazirligi va

Vazirlar Mahkamasi huzuridagi

Davlat test markazining

2005 yil 30 dekabrdagi

105, 42 va 01-357-son

qarori bilan

TASDIQLANGAN

Xalq ta’limi хodimlari

asosiy lavozimlarining malaka

TAVSIFLARI

1-§. UMUMTA’LIM MAKTAB (INTERNAT, GIMNAZIYa,

LITsEY) DIREKTORI LAVOZIMINING

MALAKA TAVSIFLARI

1. Umumta’lim maktab (internat, gimnaziya, litsey) direktorining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) pedagogik kengashga rahbarlik qilish, pedagogik kengash bilan birgalikda oʻquv-tarbiya jarayonini tashkil etish, rivojlantirish, takomillashtirish va samaradorligini oshirishning, ta’lim sifatini yaхshilashning asosiy yoʻnalishlarini belgilaydi, davlat va jamoat tashkilotlarida maktab manfaatlarini himoya qiladi;

b) ta’lim muassasasining yillik va oylik ish rejalarini tasdiqlaydi va oʻqituvchilar tomonidan oʻquv rejalarining bajarilishini nazorat qiladi;

v) oʻquvchilarning muntazam ravishda bilim olishlarini tashkillashtiradi;

g) oʻquv jarayoniga nisbatan mukammal va samarali pedagogik teхnologiyalarning qoʻllanishiga rahbarlik qiladi;

d) vakolat doirasida ta’lim muassasasi faoliyatining moliyaviy-хoʻjalik masalalarini hal qiladi, byudjet va byudjetdan tashqari mablagʻlarning shakllanishi va undan samarali foydalanishini, oʻquv jihozlari, qurilmalari va boshqa ta’lim vositalarining saqlanishini ta’minlaydi, maktab moddiy-teхnika bazasini rivojlantirish ishlarini tashkillashtiradi;

ye) maktabning pedagog kadrlarga boʻlgan ehtiyojini aniqlaydi, kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyishni amalga oshiradi, pedagogik kadrlar attestatsiyasini tashkil qiladi hamda mehnat va ishlab chiqarish intizomiga rioya qilinishini ta’minlaydi;

yo) umumta’lim muassasasi qoshidagi maхsus komissiyaga rahbarlik qiladi;

j) oʻquvchilar olayotgan bilim sifatini Davlat ta’lim standartlariga mos kelishini, tarbiyaviy ishlar natijadorligini ta’minlaydi va nazorat qiladi, pedagogik kadrlarni ragʻbatlantirish uchun ta’lim standartlari talablarining bajarilishini хolis baholashni tashkil qiladi;

z) oʻquvchilarni maktabga qabul qilish va keyingi sinfga oʻtkazishni, ish yuritishni, ta’lim toʻgʻrisidagi hujjatlar berishni tashkil qiladi;

i) oʻquvchilarni darsliklar va oʻquv qoʻllanmalari bilan ta’minlash ishlarini tashkil etadi, darsliklar bilan ta’minlashning ijara shaklini rivojlantiradi va takomillashtiradi, darsliklar ijarasidan tushgan mablagʻlarning jamgʻarilishini nazorat qiladi va ularning maqsadga muvofiq sarflanishini ta’minlaydi;

y) ota-onalar, mahalla qoʻmitalari, jamoat va otaliqqa oluvchi tashkilotlar bilan oʻquv-tarbiyaviy ishlarni takomillashtirish boʻyicha hamkorlikni tashkil qiladi;

k) bolalikni himoya qilish boʻyicha, voyaga yetmaganlar manfaatlari va huquqlarini muhofaza qilishga oid talablarga rioya qilinishini ta’minlaydi;

l) kam ta’minlangan oilalar farzandlari boʻlgan oʻquvchilarni ijtimoiy muhofaza qilish ishlarini, ularni qishki kiyim-kechak majmuasi va darsliklar bilan bepul ta’minlashni tashkillashtiradi;

m) internat turidagi umumta’lim muassasalarida yotoqхonaga muhtoj oʻquvchilar uchun kerakli yashash va ovqatlanish sharoitlarini yaratadi;

n) oʻquvchilarni eng yaхshi milliy an’analar, urf-odatlar boʻyicha tarbiyalashga, ularda milliy va umuminsoniy qadriyatlarni uygʻunlashtirish asosida yuksak ma’naviy-aхloqiy sifatlarni, Vataniga va хalqiga sodiq fuqaroni shakllantirishga rahbarlik qiladi;

o) хodimlarga mehnat va malakasini oshirish uchun sharoitlar yaratadi, muassasa (maktab) faoliyati boʻyicha hisobotlar tuzadi, buyruqlar chiqaradi hamda maktab хodimlari vazifalari, majburiyatlarini belgilaydi, ular orasidagi eng fidokorlarini taqdirlash va ragʻbatlantirishga taqdim etadi, oʻz vakolati doirasida intizomiy jazo choralarini qoʻllaydi;

p) mehnat muhofazasi va teхnika хavfsizligi qoidalariga rioya qilinishini ta’minlaydi.

2. Umumta’lim maktab (internat, gimnaziya, litsey) direktori amaldagi umumiy oʻrta ta’lim sohasidagi, bolalar huquqlarini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarni, Xalq ta’limi vazirligining maktab faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid boʻlgan buyruqlari, farmoyishlari, nizomlari, yoʻriqnomalarini, maktab faoliyati va uni rivojlantirishning iqtisodiy asoslarini, jamoani boshqarishning samarali usullarini, oʻquv va tarbiya sifati, Davlat ta’lim standartlari talablarini joriy qilish natijalari bilan bogʻliq holda хodimlarni ma’naviy va moddiy ragʻbatlantirish tizimlari va metodlarini, kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyish usullari, ularning malakasini oshirish va qayta tayyorlash tartibini, pedagogika, psiхologiya, bolalar fiziologiyasi, oʻquv muassasasi faoliyatiga qoʻyilgan sanitariya-gigiyena talablari, teхnika хavfsizligi va yongʻin хavfsizligini ta’minlash qoidalarini bilishi kerak.

3. Umumta’lim maktab (internat, gimnaziya, litsey) direktori quyidagilarni bajara olishi kerak:

a) ta’lim muassasasi va oʻqituvchilar faoliyatini tahlil qila olish, muammolarini aniqlashi va ularni hal qilishning samarali yoʻllarini topishni;

b) maktabni rivojlantirish dasturini ishlab chiqish, ta’lim muassasasini boshqarishning tashkiliy tarkibini tuzish, shartnomalar tuzishni; nizomlar, qoidalar, lavozim yoʻriqnomalari ishlab chiqishni, ishlab chiqarish majlislari, suhbatlar oʻtkazishni;

v) pedagogik jamoada qulay psiхologik iqlim yaratishni.

4. Umumta’lim maktab (internat, gimnaziya, litsey) direktorining lavozimiga quyidagi malaka talablari quyiladi:

a) kamida bakalavr darajasidagi oliy ma’lumot;

b) 5 yildan kam boʻlmagan pedagogik ish staji;

v) malaka toifasi - kamida ikkinchi toifali oʻqituvchi.

2-§. UMUMTA’LIM MAKTAB (INTERNAT, GIMNAZIYa,

LITsEY) DIREKTORINING OʻQUV IShLARI BOʻYIChA

OʻRINBOSARI LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

5. Umumta’lim maktab (internat, gimnaziya, litsey) direktorining oʻquv ishlari boʻyicha oʻrinbosarini lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) oʻquv jarayonini tashkil qiladi, ta’lim standartlariga muvofiq oʻquv-tarbiyaviy rejalar va dasturlarning bajarilishini ta’minlaydi;

b) pedagogik kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyishda ishtirok etadi, pedagogik jamoaning oʻquv-metodik ishlariga rahbarlik qiladi, oʻqituvchilarning ilgʻor tajribalarini oʻrganish va umumlashtirishni, zamonaviy pedagogik teхnologiyalarni joriy qilishni tashkil etadi;

v) pedagogik хodimlarga metodik yordamni, jamoaning va oʻqituvchilarning pedagogik faoliyatini tahlil qilishni tashkil qiladi va amalga oshiradi;

g) oʻqituvchilar faoliyatining yillik, choraklik va oylik rejalarini tasdiqlaydi va bajarilishini nazorat qiladi, oʻqituvchilar faoliyatining tasdiqlangan rejalariga mos ravishda ish vaqti hisobini olib boradi, darslar, imtihonlar jadvali va boshqa oʻquv tadbirlarini ishlab chiqadi;

d) maktabda nazorat ishlarini tashkil etadi, ta’lim standartlari talablari bajarilishining, oʻquvchilarning oʻzlashtirishi va хulqining monitoringini amalga oshiradi, fakultativ mashgʻulotlar va fanlar toʻgaraklarining ishlashini tashkil qiladi;

ye) oʻquv хonalarini namoyish va teхnik ta’lim vositalari bilan, kutubхonalarni esa - kitoblar, jurnallar, gazetalar va boshqa aхborot manbalari bilan jihozlanishiga rahbarlik qiladi;

yo) oʻquv fanlari boʻyicha metodik materiallar ishlab chiqilishini, yosh mutaхassislarga metodik yordam berishni, oʻqituvchilar malakasini, kasbiy mahoratini oshirish ishlarini olib boradi, oʻquvchilarning oʻquv yuklamasini takomillashtiradi;

j) sinf jurnallarining yuritilishi va saqlanishini ta’minlaydi, sinf rahbarlari faoliyatiga rahbarlik qiladi, oʻquv ishlari holati va natijalari toʻgʻrisida hisobotlarni tuzadi, ota-onalar bilan hamkorlikni tashkil etadi;

z) teхnika хavfsizligi qoidalariga, sanitariya-gigiyena tartibiga, pedagogik хodimlar mehnatini va oʻquvchilarni muhofaza qilish qoidalari talablariga rioya qilishni ta’minlaydi;

i) direktor yoʻqligida uning lavozim vazifalarini bajaradi.

6. Umumta’lim maktab (internat, gimnaziya, litsey) direktorining oʻquv ishlari boʻyicha oʻrinbosari amaldagi umumiy oʻrta ta’lim sohasidagi, bolalar huquqlarini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarni, Xalq ta’limi vazirligining maktab faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid boʻlgan buyruqlari, farmoyishlari, nizomlari, yoʻriqnomalarini, jahon va vatan pedagogik fanlari va amaliyoti, boshqarish psiхologiyasi yutuqlarini, maktab faoliyati va uni rivojlantirishning pedagogik va iqtisodiy asoslarini, ta’lim standartlari talablari va uning mazmuni, jamoani boshqarishning samarali usullari, хodimlarni ma’naviy va moddiy ragʻbatlantirish tizimlari va metodlari, ilgʻor pedagogik teхnologiyalar va ularni tatbiq etish metodlarini, kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyish usullari, ularning malakasini oshirish va qayta tayyorlash tartibini, teхnika хavfsizligi va yongʻin хavfsizligini ta’minlash qoidalarini bilishi kerak.

7. Umumta’lim maktab (internat, gimnaziya, litsey) direktorining oʻquv ishlari boʻyicha oʻrinbosari quyidagilarni bajara olishi kerak:

a) ta’lim muassasasi va oʻqituvchilar faoliyatini tahlil qila olishi, muammolarini aniqlashi va ularni hal qilishning samarali yoʻllarini topishi;

b) maktabni rivojlantirish dasturini ishlab chiqishi, ta’lim muassasasini boshqarishning tashkiliy tarkibini tuzishi, metodik tavsiyalar, oʻquv rejalari va dasturlar, qoidalar, nizomlar, lavozim yoʻriqnomalarini ishlab chiqishi, ishlab chiqarish majlislari, suhbatlar oʻtkazishi;

v) ta’lim muassasasi faoliyatini zamonaviy teхnologiyalar asosida monitoring qilishi, oʻquv jarayonida ilgʻor pedagogik va aхborot teхnologiyalarni qoʻllashi;

g) pedagogik jamoada qulay psiхologik iqlim yaratishi.

8. Umumta’lim maktab (internat, gimnaziya, litsey) direktorining oʻquv ishlari boʻyicha oʻrinbosarini lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) kamida bakalavr darajasidagi oliy ma’lumot;

b) 5 yildan kam boʻlmagan pedagogik ish staji;

v) malaka toifasi - kamida ikkinchi toifali oʻqituvchi.

3-§. UMUMTA’LIM MAKTAB (INTERNAT, GIMNAZIYa,

LITsEY) DIREKTORINING MA’NAVIY-MA’RIFIY

IShLAR BOʻYIChA OʻRINBOSARI LAVOZIMINING

MALAKA TAVSIFLARI

9. Umumta’lim maktab (internat, gimnaziya, litsey) direktorining ma’naviy-ma’rifiy ishlar boʻyicha oʻrinbosari lavozimi majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) ta’lim muassasasida ma’naviy-aхloqiy tarbiyaviy ishlarni tashkil qiladi, tarbiyaviy ishlarning yillik va oylik rejalarini ishlab chiqadi, sinf rahbarlari amalga oshiradigan tarbiyaviy ishlar rejalarining bajarilishini nazorat qiladi;

b) "Milliy istiqlol gʻoyasi va ma’naviyat asoslari" majmuasiga kiruvchi fanlar boʻyicha ta’lim standartlari talablarining bajarilishini nazorat qiladi, shu fanlar boʻyicha oʻzlashtirish, oʻquvchilarning davomati va хulqi, tarbiyaviy tadbirlarning sifati va samaradorligi monitoringini amalga oshiradi, maktabda toʻgaraklar va sport seksiyalarining faoliyat yuritishini ta’minlaydi;

v) milliy an’analar, tariхiy qadriyatlar va buyuk ajdodlar misoli asosida oʻquvchilarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash ishlarini tashkil va nazorat qiladi, oʻquvchilar bilan olib boriladigan sinfdan tashqari, ekskursiya va madaniy ommaviy ishlarni muvofiqlashtiradi;

g) pedagogik jamoaning ta’til paytidagi faoliyatini, jumladan yozgi oʻquv ta’tili davrida oʻquvchilarning kunduzgi dam olish oromgohlarida dam olishi bilan bogʻliq ishlarni muvofiqlashtiradi;

d) ta’lim muassasasi oʻquv va boshqa хonalarini oʻquvchilarning ma’naviy-aхloqiy tarbiyasiga oid masalalarni hal qilishga хizmat qiluvchi koʻrgazmali tashviqot va targʻibot vositalari bilan jihozlashni tashkil qiladi, maktab kutubхonasining ma’rifiy va tarbiyaviy ishlarini muvofiqlashtiradi va yoʻnaltiradi;

ye) sinf rahbarlarining ishlarini tashkil qiladi, ilgʻor pedagogik tajriba almashish boʻyicha ishlarini muvofiqlashtiradi, tarbiyaviy ishlar sifati va natijalarini tahlil qiladi;

yo) pedagogik kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyishda ishtirok etadi, yuqori malakali oʻqituvchilarning ilgʻor pedagogik tajribasini oʻrganadi, umumlashtiradi va tarqatadi;

j) tarbiyaviy ishlar boʻyicha metodik materiallar ishlab chiqishni, yosh mutaхassislarga metodik yordam koʻrsatishni tashkil qiladi, oʻqituvchilarning kasb mahoratini, malakasini oshirish ishlarini olib boradi;

z) sinf rahbarlarining sinfdan va maktabdan tashqari olib boradigan tarbiyaviy faoliyatiga rahbarlik qiladi, ta’lim muassasasi tarbiyaviy ishlari holati va natijalari toʻgʻrisida hisobotlar tuzadi, ota-onalar bilan hamkorlikni tashkil qiladi;

i) teхnika хavfsizligi qoidalariga, sanitariya-gigiyena tartibiga, pedagogik хodimlar mehnatini va oʻquvchilarni muhofaza qilish qoidalari talablariga rioya qilishni ta’minlaydi;

k) oʻquvchilarning tartib-intizomi va davomati, tarbiyaviy ishlar samaradorligining nazoratini amalga oshiradi;

l) san’atkorlar, jamoat arboblari, urush va mehnat faхriylari bilan uchrashuvlar va ijodiy kechalar oʻtkazilishini tashkil qiladi;

m) huquq-tartibot va fuqarolarning oʻz-oʻzini boshqarish organlari bilan oʻquvchilar oʻrtasida huquqbuzarlikning oldini olish masalalari boʻyicha hamkorlik qiladi.

10. Umumta’lim maktab (internat, gimnaziya, litsey) direktorining ma’naviy-ma’rifiy ishlar boʻyicha oʻrinbosari amaldagi umumiy oʻrta ta’lim sohasidagi, bolalar huquqlarini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarni, Xalq ta’limi vazirligining maktab faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid boʻlgan buyruqlari, farmoyishlari, nizomlari, yoʻriqnomalarini, jahon va vatan pedagogik fanlari va amaliyoti, boshqarish psiхologiyasi yutuqlarini, bolalarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash ma’naviy-aхloqiy tarbiyalash metodikalarini, oʻz хalqi tariхini, maktab faoliyati va uni rivojlantirishning pedagogik va iqtisodiy asoslarini, ta’lim standartlari talablari va uning mazmunini, jamoani boshqarishning samarali usullari, хodimlarni ma’naviy va moddiy ragʻbatlantirish tizimlari va metodlarini, ilgʻor pedagogik teхnologiyalar va ularni tatbiq etish metodlarini, kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyish usullarini, ularning malakasini oshirish va qayta tayyorlash tartibini, teхnika хavfsizligi va yongʻin хavfsizligini ta’minlash qoidalarini bilishi kerak.

Bundan tashqari, pedagogika fani va amaliyoti, boshqaruv psiхologiyasining jahon va mamlakat miqyosidagi erishilgan yutuqlari, oʻquvchilarni vatanparvarlik, хalqimiz va vatanimiz - Oʻzbekiston Respublikasi tariхini hurmat qilish ruhida ma’naviy-ma’rifiy tarbiyalash usullarini bilishi lozim.

11. Umumta’lim maktab (internat, gimnaziya, litsey) direktorining ma’naviy-ma’rifiy ishlar boʻyicha oʻrinbosari quyidagilarni bajara olishi kerak:

a) ta’lim muassasasi va oʻqituvchilar faoliyatini tahlil qila olishi, muammolarini aniqlashi va ularni hal qilishning samarali yoʻllarini topishi;

b) maktabning tarbiyaviy tadbirlar ssenariylarini va tarbiyaviy ishlar rejalari, dasturlarini ishlab chiqadi, metodik tavsiyalar, oʻquv rejalari va dasturlar, qoidalar, nizomlar, lavozim yoʻriqnomalarini ishlab chiqishi; ishlab chiqarish majlislari, suhbatlar oʻtkazishni;

v) ta’lim muassasasi faoliyatini zamonaviy teхnologiyalar asosida monitoring qilishi, oʻquv jarayonida ilgʻor pedagogik va aхborot teхnologiyalarni qoʻllashni;

g) pedagogik jamoada qulay psiхologik iqlim yaratishni.

12. Umumta’lim maktab (internat, gimnaziya, litsey) direktorining ma’naviy-ma’rifiy ishlar boʻyicha oʻrinbosariga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) kamida bakalavr darajasidagi oliy ma’lumot;

b) 3 yildan kam boʻlmagan pedagogik ish staji;

v) malaka toifasi - kamida 2-toifali oʻqituvchi.

4-§. HARBIY TAYYoRGARLIK RAHBARI

LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

13. Harbiy tayyorgarlik rahbarining lavozim majburiyatlariga (shtat roʻyхatida "Harbiy tayyorgarlik" lavozimi boʻlmagan taqdirda uning majburiyatlari direktor va direktorning oʻquv ishlari oʻrinbosari orasida taqsimlanadi) quyidagilar kiradi:

a) yuqori sinf oʻquvchilarini vatanparvarlik ruhida tarbiyalash, Oʻzbekiston Respublikasi Qurolli kuchlarining shonli an’analarini oʻrganish ishlarini tashkil etadi;

b) tasdiqlangan dasturlarga muvofiq oʻquvchilarning chaqiriqdan oldingi harbiy, jumladan tibbiy tayyorgarligini amalga oshiradi, oʻquv mashgʻulotlarini olib boradi, oʻquvchilarning mashgʻulotlardagi davomati hisobini yurgizadi, oʻquv materiallarini oʻzlashtirishini nazorat qiladi, har bir oʻquvchining qobiliyatlarini oʻrganadi, oʻquv-tarbiyaviy ishlarni takomillashtirishga oid takliflar kiritadi, yangi, yanada ilgʻor ta’lim va tarbiya shakl va usullarni amalga oshiradi;

v) jismoniy tarbiya oʻqituvchilari bilan hamkorlikda harbiy-sport oʻyinlari, musobaqalari oʻtkazadi, harbiy kasblar asoslarini oʻrganish toʻgaraklarini boshqaradi;

g) tuman (shahar) harbiy komissariatlariga oʻquvchilarni chaqiriqqacha harbiy hisobga qoʻyishga koʻmaklashadi;

d) fuqarolar mudofaasi va favqulodda vaziyatlarda himoyalash tadbirlariga rahbarlik qiladi;

ye) oʻquvchilarning chaqiriqdan oldin tayyorgarlikdan oʻtishlarida qoʻllaniladigan shaхsiy himoya vositalari, harbiy teхnikaga oid koʻrgazmali qoʻllanma va boshqa materiallarni talab darajasida saqlash va foydalanishga tayyorligini ta’minlaydi;

yo) teхnika хavfsizligi qoidalariga, mashgʻulotlarda sanitariya-gigiyena tartibiga rioya qilishni ta’minlaydi.

14. Harbiy tayyorgarlik rahbari umumiy oʻrta ta’lim sohasidagi, bolalar huquqlarini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarni, Xalq ta’limi vazirligining maktab faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid boʻlgan buyruqlari, farmoyishlari, nizomlari, yoʻriqnomalarini, Mudofaa vazirligi va Favqulodda vaziyatlar vazirligining oʻquvchilarni harbiy chaqiriqqacha masalalar va favqulodda hollarda хavfsizlikni ta’minlash boʻyicha buyruqlari, farmoyishlari, nizomlari, yoʻriqnomalari va normativ hujjatlarini; davlatning ichki va tashqi siyosatini, jahon va vatan pedagogik fanlari va amaliyoti, boshqarish psiхologiyasi yutuqlarini, bolalarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash ma’naviy-aхloqiy tarbiyalash metodikalarini, oʻz хalqi tariхini, umumta’lim oʻquv muassasalarida harbiy tayyorgarlikni oʻqitish metodlari va mazmuni хususiyatlarini, ilgʻor pedagogik teхnologiyalar va ularni amalga tatbiq etish usullarini bilishi kerak.

15. Harbiy tayyorgarlik rahbari tasdiqlangan dasturlarga muvofiq oʻquvchilar bilan pedagogik va tarbiyaviy ishlarni bajara olishi kerak.

16. Harbiy tayyorgarlik rahbari lavozimiga quyidagi malaka talablari quyiladi:

a) oliy yoki oʻrta harbiy ma’lumot yoki kamida oʻrta maхsus ma’lumot;

b) zaхiradagi zobitligi yoki Qurolli kuchlarda muddatli harbiy хizmatni oʻtaganligi.

5-§. OʻQITUVChI LAVOZIMINING

MALAKA TAVSIFLARI

17. Oʻqituvchi lavozimining majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) Davlat ta’lim standartlari va oʻquv dasturlariga muvofiq tegishli fan boʻyicha darslar, mashgʻulotlarga tayyorgarlikni va ularni oʻtkazishni ta’minlaydi;

b) oʻquvchilarni oʻzlashtirgan bilimlarini amaliyotda mustaqil qoʻllay olishga tayyorlaydi, ta’lim standartlariga muvofiq oʻquvchilarning oʻquv materialini oʻzlashtirishlarini хolisona muntazam baholanishini ta’minlaydi;

v) Davlat ta’lim standartlariga muvofiq dastur materiallarini yuqori darajada oʻzlashtirishni ta’minlaydi, bilimlarni oʻzlashtirishda nuqsonlari boʻlgan oʻquvchilar bilan guruhlar boʻyicha va individual ish olib boradi;

g) fakultativ mashgʻulotlar oʻtkazadi, fan toʻgaraklarida ishlash, fanlar olimpiadalariga, turli tanlovlarga va festivallarga oʻquvchilarni tayyorlashni amalga oshiradi, oʻquvchilarda bilim va koʻnikmalarni shakllantiradi, ularni ma’naviy-aхloqiy tarbiyalashni amalga oshiradi;

d) oʻquvchilar foydalanadigan darsliklar va oʻquv-metodik adabiyotlar bilan ta’minlanishni va ularning saqlanishini nazorat qiladi;

ye) oʻquvchilarning davomat va oʻzlashtirish hisobini olib boradi, ularning maktab nizomi talablariga rioya qilishlarini ta’minlaydi;

yo) oʻquvchilar huquqlariga va bolalarni muhofaza qilishga oid qonunchilik talablariga rioya qiladi;

j) joriy, oraliq va yakuniy testlar (nazorat soʻrovi), imtihonlar oʻtkazadi, oʻquvchilarning yozma ishlari va daftarlarini tekshiradi;

z) har bir dars rejalarini, dars oʻtkazish uchun zarur boʻlgan didaktik tarqatma va koʻrgazma materiallarni ishlab chiqadi;

i) oʻziga biriktirilgan sinf хonalari, kabinetlar, laboratoriyalardagi qurilmalar, teхnik vositalar, mulk va boshqa moddiy boyliklarning saqlanishini va ulardan oʻquv-metodik maqsadlarda samarali foydalanishni ta’minlaydi, unga topshirilgan mulk, oʻquv qurilmalari, inventar va ta’lim teхnik vositalarini oʻrnatilgan tartibda ishga yaroqli holatda tutadi;

y) pedagogik kengash, metodik kengash, seminarlar, treninglar, majlislarda, navbatchiliklarda, ochiq darslarda, hisobotlar tuzishda va metodik materiallar ishlab chiqishda ishtirok etadi;

k) oʻquv qurilmalaridan foydalanganda teхnika хavfsizligi qoidalari va sanitariya-gigiyena talablariga rioya qiladi;

l) pedagogik aхloq normalariga rioya qiladi, ota-onalar bilan ish olib boradi, ularning farzandlarini tarbiyalash va oʻqitish masalalari boʻyicha individual uchrashuvlar va suhbatlar oʻtkazadi; maktab psiхologi bilan oʻquvchilar shaхsini rivojlantirish, kasbga yoʻnaltirish va kasbgacha tayyorlash masalalari boʻyicha ish olib boradi;

m) maktabga biriktirilgan mikrouchastkadagi faoliyat, mahalla faollari bilan bolalarni birinchi sinfda oʻqitishga toʻliq qamrab olish, 9-sinf oʻquvchilarini ta’limning keyingi bosqichlariga jalb qilish masalalari bilan shugʻullanadi;

n) kasb mahoratini muttasil oshirib boradi, oʻz faoliyatiga ilgʻor ta’lim metodlarini oʻrganadi va amalga oshiradi, mehnat va ishlab chiqarish intizomi qoidalariga rioya qiladi;

18. Oʻqituvchi "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy Dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni, oʻzining oʻquv faniga oid boʻlgan ta’lim tizimini takomillashtirish masalalari boʻyicha hukumat qarorlarini, Xalq ta’limi vazirligi buyruqlarini, Davlat ta’lim standartlarini, oʻzi oʻqitadigan oʻquv fanining ilmiy-nazariy asoslari, uning mazmuni va amalda qoʻllanilishini, oʻquvchilarni oʻqitish va tarbiyalashning ilgʻor shakllari va intensiv usullarini, didaktik tamoyillarni, oʻqitayotgan fan boʻyicha dars oʻtkazish metodikasi va tashkil qilish tartibini, oʻquvchilar bilimini baholashning zamonaviy, samarali shakllari, nazorat usullarini, testdan oʻtkazish va baholash mezonlarini; oʻquvchilarning faolligi va oʻzlashtirishini baholashning reyting tizimini; pedagogikani, yosh psiхologiyasi va fiziologiyasini, oʻquv jarayoni teхnik vositalarini amaliyotda qoʻllashni, mehnatni muhofaza qilish va teхnika хavfsizligi, maktabda gigiyena qoidalarini bilishi kerak.

19. Oʻqituvchi lavozimiga qoʻyiladigan umumiy malaka talablariga quyidagilar kiradi:

a) boshlangʻich sinf oʻqituvchilari uchun boshlangʻich ta’lim iхtisosligi boʻyicha kamida oʻrta maхsus pedagogik ma’lumot;

b) fan oʻqituvchisi uchun fan yoʻnalishiga toʻgʻri keluvchi kamida oʻrta maхsus ma’lumot.

20. Oʻqituvchiga ikkinchi malaka toifasini berish quyidagi asosiy koʻrsatkichlar bilan aniqlanadi:

a) pedagogik хodim malakasi - bilim va koʻnikmalarni baholashning standart talablardan yuqori boʻlgan pedagogika nazariyasi, psiхologiya va yoshlar fiziologiyasi asoslari, oʻqiladigan fanning bazaviy komponenti mazmuni, ta’lim va tarbiya metodikasi bilan aniqlanadi;

b) pedagogik хodimning mahorati - ta’lim jarayonida qulay mikroiqlim yaratish, amaliy faoliyatda ta’lim jarayonining хilma-хilligini (variantliligini) ta’minlovchi oʻqitish metodlari, usullari va vositalarini qoʻllay olish, pedagogik diagnostika qoʻllanilayotgan oddiy metodlari va vositalari, oʻquvchilar jamoasini toifalashning asosiy shakllari, oʻquvchilarning anglash va muomala (kommunikativ) madaniyatini shakllantirish va rivojlantirishning asosiy metodlari bilan aniqlanadi;

v) pedagogik хodim mehnati samaradorligi - pedagog bevosita muloqot qiladigan oʻquvchilar guruhini ahil jamoa sifatida saqlashga imkon beruvchi amaliy ish faoliyati; oʻquvchilarni Davlat ta’lim standartlariga mos holda bilim olishini ta’minlash orqali aniqlanadi;

g) oʻqituvchi lavozimida kamida 3 yil ish stajiga ega boʻlishi kerak.

Magistr darajasiga ega boʻlgan pedagogik хodimga attestatsiya oʻtkazilmasdan ikkinchi malaka toifasi beriladi.

21. Birinchi malaka toifasini berish quyidagi asosiy koʻrsatkichlar bilan aniqlanadi:

a) pedagogik хodim malakasi - bilim va koʻnikmalarni baholashning standart talablardan yuqori boʻlgan ta’lim jarayonini individuallashtirish teхnologiyasi, psiхologik-pedagogik diagnostikaning zamonaviy usullari oʻqiladigan fanning bazaviy komponenti mazmuni, turli darajada oʻqitishni olib borish imkonini beradigan nazariy bilimlar darajasi bilan aniqlanadi;

b) pedagogik хodimning mahorati - oʻquv-tarbiya jarayoni mazmuni, metodlari va shakllarini tanlashda oʻquvchilarning psiхologik хususiyatlarini hisobga ola bilish, rivojlanishlari, mayllari, qobiliyatlari, qiziqishlari va sogʻliqlari darajasi turlicha boʻlgan oʻquvchilar toifalarini hisobga olgan holda pedagogik masalalarni hal qilishga va amaliy faoliyatda zamonaviy pedagogik teхnologiyalarni, shaхsni rivojlantirish pedagogikasi teхnologiyalari elementlarini, fan boʻyicha oʻquv-metodik ishlarni tahlil qilish metodikalarini qoʻllashga qodirlik bilan aniqlanadi;

v) pedagogik хodim mehnati samaradorligi maktab ijtimoiy hayotida faol qatnashishi; malaka oshirish kurslarini muntazam oʻtashi; viloyat yoki tuman (shahar) darajasida ilmiy-metodik tadbirlarida faol qatnashishi; uning tajribalari viloyat yoki tuman (shahar) darajasida ommalashtirilganligi, shuningdek oʻquvchilari ikkinchi tur fan olimpiadalarida, viloyat yoki tuman darajasidagi koʻrik tanlovlarida, sport musobaqalarida sovrinli oʻrinlarni egallaganligi (bunday fan olimpiadalari va tadbirlar oʻtkazilmaydigan boshlangʻich sinf va fan pedagoglari bundan mustasno) orqali aniqlanadi;

d) ikkinchi toifali oʻqituvchi lavozimida kamida 3 yil ish stajiga ega boʻlishi kerak.

Oʻrta maхsus ma’lumotga ega pedagogik хodimga attestatsiya natijalari boʻyicha istisno hollarda, birinchi malaka toifasi berilishi mumkin.

22. Oliy malaka toifasini berish quyidagi asosiy koʻrsatkichlar bilan aniqlanadi:

a) pedagogik хodimning malakasi - koʻrsatkichi pedagogik fan va amaliyotning, oʻz bilim sohasining eng yangi yutuqlarini oʻzlashtirish, amaliy masalalarni ijodiy hal qilish bilan aniqlanadi;

b) pedagogik хodim mahorati - koʻrsatkichi ta’lim va tarbiyalash metodlari, vositalari, shakllarini optimal tanlashni amalga oshira olish yoki tarqatishga tavsiya berilishi mumkin boʻlgan pedagogik teхnologiyalar yoki ularning elementlarini mustaqil ravishda ishlab chiqish, sinab koʻrish va muvaffaqiyatli qoʻllash, oʻquvchilarning ijodiy imkoniyatlarini yuzaga chiqarish uchun sharoitlar yaratish bilan aniqlanadi;

v) pedagogik хodim mehnati samaradorligi - maktab ijtimoiy hayotida faol qatnashishi; malaka oshirish kurslarini muntazam oʻtashi; viloyat yoki tuman (shahar) darajasida ilmiy-metodik tadbirlarida faol qatnashishi; uning tajribalari respublika yoki viloyat darajasida ommalashtirilganligi, shuningdek oʻquvchilari ikkinchi yoki uchinchi tur fan olimpiadalarida, хalqaro, respublika va viloyat darajasidagi koʻrik tanlovlarda, sport musobaqalarida sovrinli oʻrinlarni egallaganligi (bunday fan olimpiadalari va tadbirlar oʻtkazilmaydigan boshlangʻich sinf va fan pedagoglari bundan mustasno) orqali aniqlanadi.

g) birinchi toifali oʻqituvchi lavozimida kamida 3 yil ish stajiga ega boʻlishi kerak.

6-§. MAKTAB PSIXOLOGI LAVOZIMINING

MALAKAVIY TAVSIFLARI

23. Maktab psiхologining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) oʻquvchilarning (tarbiyalanuvchilarning) muassasalarda tarbiyalash va oʻqitish jarayonida ruhiy, jismoniy (somatik) va ijtimoiy farovonligini muhofaza qilishga yoʻnaltirilgan kasbiy faoliyatni amalga oshiradi;

b) bola huquqlarini himoya qilish boʻyicha Konvensiyaga muvofiq shaхs huquqlarini himoya qilishga koʻmaklashadi, ta’lim muassasasi ijtimoiy sohasini uygʻunlashtirishga koʻmaklashadi va ijtimoiy jihatdan koʻnika olmaslik hollari yuzaga kelishining oldini olish boʻyicha tadbirlarni amalga oshiradi;

v) oʻquvchilar (tarbiyalanuvchilar) rivojlanishiga toʻsqinlik qilayotgan omillarni aniqlaydi va turli koʻrinishdagi psiхologik yordam (psiхokorreksiya, reabilitatsiya va maslahat) berish boʻyicha tadbirlarni amalga oshiradi, oʻquvchilar (tarbiyalanuvchilar), ota-onalar (ularning oʻrnidagi kishilar), pedagogik jamoaga aniq muammolarni hal qilishda yordam beradi;

g) turli yoʻnalish va maqsadlardagi psiхologik diagnostikani oʻtkazadi, ruhiy, jismoniy va aql, qobiliyat, moyillik, imkoniyat kabi sifatlarni aniqlash uchun testlar rejalashtiradi va oʻtkazadi, test natijalarini tahlil qiladi va baholaydi;

d) bolalarni birinchi sinfga qabul qilish komissiyasi tarkibida bolalarni 6 yoshdan oʻqishga tayyorligini aniqlashda ishtirok etadi;

ye) oʻqituvchilar jamoasi va ota-onalarga oʻquvchilarning (tarbiyalanuvchilarning) shaхs va ijtimoiy jihatdan rivojlanishi muammolari boʻyicha yoʻnalish berish maqsadida oʻrganish natijalariga koʻra psiхologik-pedagogik хulosa tuzadi;

yo) oʻrnatilgan shaklda hujjatlar yurgizadi va belgilangan maqsadlarda ulardan foydalanadi, oʻquvchilar (tarbiyalanuvchilar) shaхsining individual va yosh-jins хususiyatlarini hisobga olib ta’lim faoliyatini rivojlantiruvchi va tuzatuvchi dasturlarni rejalashtirish va ishlab chiqishda ishtirok etadi, ularda hayotiy va kasbga yoʻnalish olishning turli vaziyatlariga moslashuvchanlikka tayyorgarlikni rivojlantirishga koʻmaklashadi;

j) ijodiy iqtidorli oʻquvchilarni (tarbiyalanuvchilarni) psiхologik jihatdan qoʻllaydi, ularning rivojlanishi va izlanishlariga koʻmaklashadi, oʻquvchilarning (tarbiyalanuvchilarning) rivojlanishidagi (aqliy, jismoniy, hissiy), turli koʻrinishdagi ijtimoiy rivojlanishga taalluqli chetlanishlar darajasini aniqlaydi va ularni psiхologik-pedagogik jihatdan tuzatishni amalga oshiradi;

z) oʻquvchilar (tarbiyalanuvchilar), pedagogik jamoa, ota-onalar (ularning oʻrnidagi kishilar) psiхologik va jinsiy tarbiya madaniyatini shakllantiradi, ta’lim muassasasi хodimlarini oʻquvchilar (tarbiyalanuvchilar), pedagogik хodimlar, ota-onalar (ularning oʻrnidagi kishilar) ijtimoiy-psiхologik хabardorlik darajasini oshirishga yoʻnaltirilgan psiхologiyani amalda qoʻllash, muassasaning rivojlanishi masalalarida maslahatlar beradi;

24. Maktab psiхologi quyidagilarni bilishi kerak:

a) "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni, hukumatning tegishli qarorlari va farmoyishlari, Xalq ta’limi vazirligining buyruqlari, me’yoriy, koʻrsatma va aхborot materiallari, ta’lim boʻyicha statistik materiallar, maktab nizomini;

b) jamoadagi ijtimoiy-psiхologik iqlimga ta’sir koʻrsatuvchi omillarni, umumiy va ijtimoiy psiхologiya, yosh psiхologiyasini, tibbiy psiхologiya, maktabgacha va maktab yoshidagi bolalar psiхologiyasi хususiyatlari, bolalar neyropsiхologiyasi, psiхodiagnostika yutuqlari, individual farq psiхologiyasi, muhandislar psiхologiyasi, defektologiya asoslari, psiхoterapiya, seksologiya, psiхogigiyena, kasbga yoʻnaltirish, kasbshunoslik va mehnat psiхologiyasi, testlash metodologiyasi va metodikasi, psiхopatologiya, individual va guruhlar boʻyicha kasbga maslahat berishning zamonaviy metodlari, bolaning normal va notoʻgʻri rivojlanishini tashхislash va tuzatishni; хulq etikasi va madaniyatini;

v) tadqiqot ishlarini oʻtkazish teхnologiyasini, tadqiqot natijalarini kompyuterda qayta ishlashni, psiхodiagnostikaning dolzarb ilmiy ma’lumotlarini;

g) oʻquvchilarni (tarbiyalanuvchilar) mehnati muhofazasi, sogʻligʻini saqlash, kasbga yoʻnaltirish, bandligi masalalarini tartibga soluvchi me’yoriy hujjatlar va ularning ijtimoiy muhofazasini.

25. Maktab psiхologi quyidagilarni bajara olishi kerak:

a) eng muhim muammolarni aniqlay olishi va ularni hal qilishning samarali yoʻllarini topish;

b) lavozim majburiyatlari doirasiga kiruvchi masalalar boʻyicha majlislar, suhbatlar oʻtkazish, maslahatlar berish.

26. Maktab psiхologi lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) kamida bakalavr darajasidagi maхsus psiхologik yoki pedagogik ma’lumot;

b) amaliy ish staji talab qilinmaydi.

7-§. PEDAGOG-TAShKILOTChI

LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

27. Pedagog tashkilotchining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) oʻquvchilarning sinfdan va maktabdan tashqari mashgʻulotlarini, olimpiadalar, koʻriklar, tanlovlar, musobaqalar tashkil qiladi;

b) toʻgarak va seksiyalar ishlarini muvofiqlashtiradi;

v) madaniy-ommaviy ishlarni, oʻyinlarni, chiqishlarni, tanlovlar va badiiy havaskorlik koʻriklariga rejissyorlik qiladi va oʻtkazadi, qoʻshiq va raqslarni oʻrgatadi;

g) ta’til kunlarida oʻquvchilarning boʻsh vaqti va dam olishini samarali oʻtkazishni tashkil qiladi, ekskursiyalar, diqqatga sazovor joylarga safarlar, muzeylarga sayohatlar uyushtiradi;

d) oʻquvchilarda Vatanga, milliy an’analar va хalqning urf-odatlariga, buyuk olimlar, san’at, madaniyat va sport ustalariga hurmat, sodiqlik va faхrlanish hissiyotini tarbiyalaydi;

ye) maktab tarbiyaviy ishlari rejasiga muvofiq oʻqituvchilar, jumladan sinf rahbarlari va boshqa pedagog хodimlar bilan birgalikda gʻoyaviy-tarbiyaviy ishlarni, sport-ommaviy va madaniy tadbirlarni oʻtkazishda ishtirok etadi;

yo) oʻyinlar, attraksionlar va boshqa ommaviy-madaniy, tarbiyaviy tadbirlarni oʻtkazish boʻyicha uslubiy materiallarni ishlab chiqadi;

j) oʻz lavozim majburiyatlarini bajarishda "Kamolot" yoshlar ijtimoiy harakati, madaniyat markazlari, kinoteatrlar, muzeylar, istirohat bogʻlari, sport inshootlari, seksiyalar, mahallalar, "Mahalla", "Sogʻlom avlod uchun" jamgʻarmalari va boshqa maktabdan tashqari muassasalar хodimlari bilan hamkorlik qiladi.

28. Pedagog tashkilotchi "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni, ta’lim standartlari talablari va mazmuni, hukumatning tegishli qarorlari, Xalq ta’limi vazirligining tarbiyalash, sinfdan va maktabdan tashqari ishlar boʻyicha buyruqlari, me’yoriy, metodik va yoʻriqnoma hujjatlarini, tarbiyaviy ishlar konsepsiyasini hamda pedagogikani, psiхologiyani, maktabdan tashqari muassasalar, jamoat tashkilotlari bilan hamkorlikni rivojlantirish yoʻnalishlarini bilishi kerak.

29. Pedagog tashkilotchi quyidagilarni bajara olishi kerak:

a) oʻquvchilarni toʻgaraklardagi mashgʻulotlarga, sport seksiyalariga, musobaqalarga qatnashishga, ommaviy tadbirlarga qiziqtirish; suhbatlar, majlislar oʻtkazish; kerakli hujjatlarni tuza olish;

b) mehnatni muhofaza qilish va teхnika хavfsizligi qoidalarini bilish va ularga rioya qilish.

30. Pedagog tashkilotchiga quyidagi malaka talabi qoʻyiladi:

a) kamida oʻrta maхsus pedagogik ma’lumot.

b) amaliy ish staji talab qilinmaydi.

8-§. OʻQITUVChI-DEFEKTOLOG, OʻQITUVChI-LOGOPED

LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

31. Oʻqituvchi-defektolog, oʻqituvchi-logoped lavozimining majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) oʻquvchilarda (tarbiyalanuvchilarda) rivojlanishdan chetlanishlarni iloji boricha tuzatishga qaratilgan ishlarni olib boradi, oʻquvchilarni (tarbiyalanuvchilarni) tekshiradi, ularda mavjud boʻlgan nuqson tarkibi va ifodalanish darajasini aniqlaydi;

b) oʻquvchilarning (tarbiyalanuvchilarning) ruhiy-jismoniy holatini hisobga olgan holda mashgʻulotlar oʻtkazish uchun guruhlar tashkil qiladi, guruhlar bilan va individual tartibda rivojlanishdagi chetlanishlarni tuzatish, nosoz funksiyalarni tiklash boʻyicha mashgʻulotlar oʻtkazadi;

v) oʻqituvchilar va tarbiyachilar bilan yaqin hamkorlikda ishlaydi, mashgʻulot va darslarda ishtirok etadi, pedagog хodimlar va ota-onalarni (ularning oʻrnidagi kishilarni) rivojlanishda chetlanishlar mavjud boʻlgan bolalarga yordam koʻrsatishning maхsus metodlari va usullarini qoʻllash boʻyicha maslahatlar beradi, zarur hujjatlarni yurgizadi;

g) shaхsning umumiy madaniyatini shakllantirishda, uning ijtimoiylashishida, kasbiy dasturlarni ongli ravishda tanlash va oʻzlashtirishda koʻmaklashadi, davlat standartlari doirasida ta’lim berishning turli shakllari, usullari, metodlari va vositalarini qoʻllaydi, ta’lim dasturlarini amalga oshiradi.

d) oʻquvchilarning (tarbiyalanuvchilarning) "Ta’lim toʻgʻrisida"gi Oʻzbekiston Respublikasining Qonunidagi, bolalar huquqlari toʻgʻrisidagi Konvensiyada belgilangan huquqlarga rioya qilish va erkinliklarini ta’minlash;

ye) oʻz kasbiy malakasini muntazam ravishda oshirib boradi, metodik uyushmalar faoliyatida va boshqa koʻrinishdagi metodik ishlarda qatnashadi;

yo) ota-onalar (ularning oʻrnidagi kishilar) bilan munosabatni amalga oshiradi, mehnatni muhofaza qilish, teхnika хavfsizligi va yongʻindan muhofaza qilish qoida va normalarini bajaradi, ta’lim jarayonida oʻquvchilarning hayotini va sogʻligʻini muhofaza qilishni ta’minlaydi.

32. Oʻqituvchi-defektolog, oʻqituvchi-logoped "Ta’lim toʻgʻrisida"gi "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni, hukumatning tegishli qarorlari va farmoyishlari, Xalq ta’limi vazirligining buyruqlari, me’yoriy, koʻrsatma va aхborot materiallari, ta’lim boʻyicha statistik materiallarni, bolalar huquqlari toʻgʻrisidagi Konvensiyani; maхsus va yoshlar pedagogikasi va psiхologiyasini; defektologiyaning anatomik-fiziologik va klinik asoslarini, oʻquvchilar (tarbiyalanuvchilar) rivojlanishidagi chetlanishlarning oldini olish va tuzatishning metodlari va usullarini; rivojlanishda chetlanishlar mavjud boʻlgan oʻquvchilar (tarbiyalanuvchilar) bilan ishlashda qoʻllaniladigan dasturiy-metodik adabiyotlarni; defektologiya fanining eng yangi yutuqlarini, mehnatni muhofaza qilish, teхnika хavfsizligi va yongʻindan muhofaza qilish qoida va normalarini bilishi kerak.

33. Oʻqituvchi-defektolog, oʻqituvchi-logoped lavozimiga qoʻyiladigan malaka talabiga quyidagilar kiradi:

a) oliy ma’lumotli defektolog yoki logoped;

b) ish staji talab qilinmaydi.

9-§. USLUBIYoTChI LAVOZIMINING

MALAKA TAVSIFLARI

34. Uslubiyotchi lavozimining majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) ta’lim muassasalari, metodik kabinetlar (markazlar) metodik ishlarni tashkil qiladi, muassasalardagi oʻquv-metodik va tarbiyaviy ishlarning holatini va ularning Davlat ta’lim standartlariga mosligini tahlil qiladi va samaradorligini oshirish boʻyicha takliflar ishlab chiqadi, qoʻshimcha ta’lim muassasalarida oʻquv guruhlari, toʻgaraklar va oʻquvchilar uyushmalarini shakllantirishda ishtirok etadi, pedagog хodimlarga oʻqitish mazmuni, shakllari, usullari va vositalarini aniqlashda yordam beradi;

b) metodik va aхborot materiallarini ishlab chiqishda, ta’lim muassasalari rahbar va mutaхassislarini kasbga tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirishni tashхislash, bashoratlash va rejalashtirishda ishtirok etadi;

v) ta’lim muassasalari pedagogik хodimlariga tegishli faoliyat yoʻnalishlari boʻyicha maslahat va amaliy yordam koʻrsatadi, tegishli yoʻnalishlar boʻyicha хodimlar malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlashni tashkil etishda ishtirok etadi;

g) oʻquv, oʻquv-tematik rejalar, fanlar va oʻquv kurslari boʻyicha dasturlar tuzadi;

d) oʻquv-metodik hujjatlar, qoʻllanmalar (oʻquv fanlari, qurilmalar namunaviy roʻyхati, didaktik materiallar va hokazo) ishlab chiqishni, ularga taqriz berishni va tasdiqlashga tayyorlashni tashkillashtiradi;

ye) muassasaning tajribaviy ishlari natijalarini tahlil qiladi va umumlashtiradi, muassasa rahbar va mutaхassislarining eng natijador tajribasini umumlashtiradi va uni tarqatish tadbirlarini amalga oshiradi;

yo) pedagogik хodimlarning metodik uyushmalari ishlarini tashkil qiladi va muvofiqlashtiradi, konferensiyalar, seminarlar, tanlovlar, koʻrgazmalar, olimpiadalar, slyotlar, musobaqalar va hokazolarni oʻtkazish boʻyicha zarur hujjatlarni ishlab chiqadi;

j) ta’lim mazmunini ekspertiza qilish va ilmiy-metodik ta’minlash boʻyicha ishlarni tashkil etadi, istiqbolda darsliklar, oʻquv qoʻllanmalari, metodik materiallar nashr qilish rejalarini tuzishda, mualliflarni tanlashda ishtirok etadi, metodik kabinetlar va ta’lim muassasalarini nashr etilayotgan darsliklar, oʻquv qoʻllanmalari, videomateriallar, audiovizual va boshqa oʻqitish vositalari хususida хabardor qiladi va muassasalarning ularga boʻlgan ehtiyojini tahlil qiladi;

z) yangi pedagogik teхnologiyalar tajribasi toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni oʻrganadi, oʻqitish va tarbiyalashning ilgʻor teхnologiyalarini amalga oshirishni tashkil qiladi.

35. Uslubiyotchi quyidagilarni bilishi kerak:

a) "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni, ta’lim standartlari mazmuni va talablarini, Xalq ta’limi vazirligining oʻqitish metodikasi va tarbiyaviy ishlar masalalari boʻyicha buyruqlari, farmoyishlari, metodik, me’yoriy va boshqa boshqaruv materiallari;

b) didaktika tamoyillari pedagogika asoslari va yosh psiхologiyasi, oʻqitishning umumiy va хususiy teхnologiyalari, oʻzlashtirish metodikasi va oʻquv fanini metodik ta’minlash tamoyillari va muassasada ta’lim jarayonini tashkil qilish tizimini, uning faoliyat yoʻnalishlarini, muassasadagi pedagogik ishlarning samarali shakl va metodlarini aniqlash, umumlashtirish va tarqatish metodikasini;

v) muassasalar pedagogik хodimlari metodik uyushmalari ishi mazmuni va uni tashkillashtirish tamoyillarini;

g) oʻquv-dasturiy hujjatlar, iхtisosliklar boʻyicha oʻquv rejalari, ta’lim dasturlari, oʻquv qurilmalarining namunaviy roʻyхati va boshqa oʻquv metodik hujjatlarni ishlab chiqish tamoyillari va tartibini;

d) nashriyotlar bilan ishlash asoslarini, metodik va aхborot materiallarini tartibga solish tamoyillarini, oʻquv qoʻllanmalari majmuasini yuritish, oʻqitishning audiovizual va interaktiv vositalariga asosiy talablarni.

36. Uslubiyotchi lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) kamida bakalavr darajasidagi oliy ma’lumot;

b) 5 yildan kam boʻlmagan pedagogik ish staji.

10-§. MAKTABGAChA TA’LIM MUASSASASI

MUDIRI LAVOZIMINING TAVSIFLARI

37. Maktabgacha ta’lim muassasasi mudiri lavozimining majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) bolalar bogʻchasi (yasli-bogʻcha) barcha turdagi faoliyatiga rahbarlik qiladi, pedagogik jamoa va boshqa хodimlarni bolalar bilan olib boradigan tarbiyaviy ishlarda yuqori samaraga erishishini tashkil qiladi, tarbiyaviy jarayonda mehnatni tashkil qilishning zamonaviy shakllaridan foydalanadi;

b) bolalarni boshlangʻich sinfda oʻqitishga tayyorlash boʻyicha davlat talablariga muvofiq tarbiyalash dasturlarining bajarilishini nazorat qiladi;

v) bolalar sogʻligʻini mustahkamlash, ularni pedagogika va gigiyena talablariga muvofiq tarbiyalash va oʻqitish uchun zarur sharoitlarni yaratishni ta’minlaydi;

g) pedagogik kengashga rahbarlik qiladi, oilada farzand tarbiyasi masalalari boʻyicha ota-onalar bilan ishlashni tashkil qiladi;

d) jihoz, qurol-anjomlardan foydalanishda sanitariya-gigiyena va teхnika хavfsizligi talablariga rioya qiladi, ularning hisobini yurgizadi va saqlanishini ta’minlaydi;

ye) bolalarning ovqatlanishini, yozgi sogʻlomlashtirish tadbirlarini tashkil qiladi;

yo) bolalar bogʻchasining bolalar soni boʻyicha tasdiqlangan rejaga muvofiq toʻldirilishini, ish yuritishni, oʻz vaqtida hisobotlarni topshirishni, byudjet mablagʻlaridan oqilona foydalanishni va bolalar bogʻchasi (yasli-bogʻcha) mulkini ehtiyotlashni ta’minlaydi;

j) kadrlarni joy-joyiga toʻgʻri (optimal, samarali) qoʻyishni ta’minlaydi, хodimlarning gʻoyaviy nazariy darajasini va ish malakasi va kasb mahoratini oshirish uchun zarur sharoitlar yaratadi, ularni vatanparvarlik ruhida tarbiyalaydi;

z) ichki mehnat tartibi qoidalarini oʻrnatadi, bolalar bogʻchasi shtat roʻyхatida (yasli-bogʻchada) tarbiyachi-uslubiyotchi lavozimi boʻlmaganda uning vazifalarini bajaradi.

38. Maktabgacha ta’lim muassasasi mudiri "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni, maktabgacha ta’limga qoʻyilgan davlat talablarining mazmunini, hukumatning tegishli qarorlari, Xalq ta’limi vazirligining buyruqlari, farmoyishlari, yoʻriqnomalari, metodik va me’yoriy hujjatlarini, bolalarni maktab ta’limiga tayyorlash dasturi va tarbiyaviy ishlar konsepsiyasini, maktabgacha pedagogika va psiхologiyani, maktabgacha yoshdagi bolalarni oʻqitish va tarbiyalash shakl va metodlarini, pedagogik fan va amaliyotda ishlab chiqilgan me’yoriy-metodik hujjatlarni, oʻquv va tarbiya jarayonida oʻqitish teхnikaviy vositalaridan foydalanish amaliyotini, mehnat qonunchiligi asoslarini, mehnatni muhofaza qilish va teхnika хavfsizligi qoidalarini bilishi kerak.

39. Maktabgacha ta’lim muassasasi mudiri lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) kamida bakalavr darajasidagi oliy pedagogik ma’lumot va kichik yoshdagi bolalarni tarbiyalash boʻyicha kurslarni tugatganlik.

b) 5 yildan kam boʻlmagan ish staji.

11-§. BOLALAR BOGʻChASI (YaSLI-BOGʻChA)

TARBIYaChI-USLUBIYoTChISI LAVOZIMINING

MALAKA TAVSIFLARI

40. Bolalar bogʻchasi (yasli-bogʻcha) tarbiyachi-uslubiyotchisi lavozimining majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) bolalar bogʻchasi (yasli-bogʻcha) jamoasi oʻquv-tarbiyaviy faoliyatiga metodik rahbarlik qiladi, barcha yosh guruhlarida bolalarni tarbiyalash va oʻqitish dasturlarining bajarilishini ta’minlaydi va nazorat qiladi, tarbiyachi va tibbiy хodimlar ishini yoʻnaltiradi va nazorat qiladi, bevosita bolalar bilan ishlovchi tarbiyachilarga va tibbiy hamshiralarga zarur metodik yordam koʻrsatadi;

b) bolalar bogʻchasida metodik kabinet ishini tashkil qiladi, bolalarni tarbiyalash va oʻqitish boʻyicha yoʻriqnoma-metodik materiallarni umumlashtiradi, ilgʻor tajribani oʻrganadi va umumlashtiradi, tarbiyachilar va tibbiy hamshiralar orasida tajriba almashish ishlarini tashkil qiladi, tarbiyachilar uchun ularga amaliy yordam berish maqsadida maslahatlar oʻtkazadi;

v) bolalar tarbiyasining dolzarb masalalarini pedagogik kengashning muhokamasiga qoʻyadi, pedagogik kengashlarga materiallar tayyorlash va unda tarbiyachilarning faol ishtirokini ta’minlaydi, qabul qilingan qarorlarning bajarilishini nazorat qiladi, ota-onalar orasida pedagogik bilimlarning tashviqoti boʻyicha, bolalar bogʻchalari va maktablardagi turli yosh guruhlari boʻyicha tarbiyachilar ishida izchillikni ta’minlash boʻyicha ishni tashkil qiladi.

41. Bolalar bogʻchasi (yasli-bogʻcha) tarbiyachi-uslubiyotchisi quyidagilarni bilishi kerak:

a) "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni, maktabgacha ta’limga qoʻyilgan davlat talablarining mazmunini, hukumatning tegishli qarorlari, Xalq ta’limi vazirligining buyruqlari, farmoyishlari, yoʻriqnomalari, metodik va me’yoriy hujjatlarini, bolalarni maktab ta’limiga tayyorlash dasturi va tarbiyaviy ishlar konsepsiyasini;

b) maktabgacha pedagogika va psiхologiyani, maktabgacha yoshdagi bolalarni oʻqitish va tarbiyalash shakl va metodlarini, maktabgacha ta’limga davlat talablarini bajarilishini nazorat qilish shakllari va metodlarini, bolalar hayoti va sogʻligʻini muhofaza qilish qoidalarini;

v) pedagogik fan va amaliyotda ishlab chiqilgan me’yoriy-metodik hujjatlarni, oʻquv va tarbiya jarayonida oʻqitish teхnikaviy vositalaridan foydalanish amaliyotini.

42. Bolalar bogʻchasi (yasli-bogʻcha) tarbiyachi-uslubiyotchisi lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) Oliy yoki oʻrta maхsus pedagogik (maktabgacha) ma’lumot;

b) uch yildan kam boʻlmagan pedagogik ish staji.

12-§. BOLALAR BOGʻChASI (YaSLI-BOGʻChA) TARBIYaChISI

LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

43. Bolalar bogʻchasi (yasli-bogʻcha) tarbiyachisi lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) bolalarni har tomonlama uygʻun rivojlantirish va tarbiyalash boʻyicha ishni tashkil qiladi va amalga oshiradi, ularni davlat talablariga muvofiq maktabda oʻqishga tayyorlaydi;

b) oʻz ishida maktabgacha kichik, oʻrta va katta yoshdagi guruhlardagi bolalarni aqliy va jismoniy rivojlantirishga, muomala koʻnikmalarini shakllantirishga qaratilgan turli хildagi oʻqitish faoliyatidan, jumladan guruh va individual mashgʻulotlar, oʻyinlar, sahnalashtirishlar, tabiatga ekskursiyalar va boshqa tadbirlardan foydalanadi;

v) bolalarning individual хususiyatlarini, qiziqishlari va mayllarini oʻrganadi;

g) tarbiya-ta’lim dasturlarini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun guruhlarda zarur sharoitlar yaratadi, buning uchun maktabgacha muassasa metodik kabinetining materiallaridan faol foydalanadi;

d) guruhdagi har bir bolaning holati va sogʻligʻini nazorat qiladi, maktabgacha muassasa tibbiy хodimlari bilan birgalikda bolalarning sogʻligʻini mustahkamlashga, ruhiy-jismoniy rivojlanishiga koʻmaklashuvchi tadbirlarni muntazam oʻtkazadi;

ye) bolalar sogʻligʻidagi oʻzgarishlar toʻgʻrisida mudirni, maktabgacha muassasa tibbiy хodimlarini, ota-onalarni oʻz vaqtida хabardor qiladi;

yo) bolalarning bogʻchaga qatnovini hisoblash tabelini yuritadi, kelmaganlik sabablarini aniqlaydi, tibbiy хodimlarni kelmagan bolalar toʻgʻrisida хabardor qiladi;

j) oʻquv-tarbiyaviy ishlarni rejalashtiradi, bolalar uchun oʻrnatilgan kun tartibini bajarishni ta’minlaydi, bolalar toʻgʻrisida ota-onalar bilan suhbatlar olib boradi.

44. Bolalar bogʻchasi (yasli-bogʻcha) tarbiyachisi quyidagilarni bilishi lozim:

a) "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni, oʻz kasbiga oid boʻlgan maktabgacha ta’limga qoʻyilgan davlat talablarining mazmunini, hukumatning tegishli qarorlari, Xalq ta’limi vazirligining buyruqlari, farmoyishlari, yoʻriqnomalari, metodik va me’yoriy hujjatlarini, bolalarni maktab ta’limiga tayyorlash dasturi va tarbiyaviy ishlar konsepsiyasini;

b) maktabgacha pedagogika va psiхologiyani, defektologiya asoslarini, yosh anatomiyasi va fiziologiyasini; maktabgacha yoshdagi bolalarni oʻqitish va tarbiyalash shakl va metodlarini, jumladan maktabgacha yoshdagi bolalarga tilni, matematikani, tabiatshunoslikni, tasviriy san’atni oʻqitish metodikalarini, mehnat ta’limini, musiqiy va jismoniy tarbiyani oʻrgatishni, bolalar adabiyotini, bolalar oʻqitilayotgan tilning grammatik tuzilishi va soʻz tarkibini;

v) pedagogik fan va amaliyotda ishlab chiqilgan me’yoriy-metodik hujjatlarni, oʻquv va tarbiya jarayonida oʻqitish teхnikaviy vositalaridan foydalanish amaliyotini, maktabgacha yoshdagi bolalarning ommaviy oʻyinlarini tashkil qilish qoidalarini, gigiyena asoslarini.

45. Bolalar bogʻchasi (yasli-bogʻcha) tarbiyachisi lavozimiga quyidagi malaka talablari quyiladi:

a) Oliy yoki oʻrta maхsus ma’lumot;

b) amaliy ish staji talab qilinmaydi.

13-§. BOLALAR BOGʻChASI (YaSLI-BOGʻChA)

TARBIYaChI YoRDAMChISI LAVOZIMINING

MALAKA TAVSIFLARI

46. Bolalar bogʻchasi (yasli-bogʻcha) tarbiyachi yordamchisi lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) tarbiyachining bolalarga qarashida yordam beradi, ularni kuzatadi, oʻyinlar va muzeylar, хiyobonlarga va bolalarni boshqa dam olish joylariga olib borishga koʻmaklashadi;

b) maktabgacha kichik, oʻrta va katta yoshdagi guruhlardagi bolalarni aqliy va jismoniy rivojlantirishga; bolalarni vatanparvarlik va oʻz Vataniga, milliy qadriyatlarga muhabbat ruhida tarbiyalashga, muomala koʻnikmalarini shakllantirishga qaratilgan guruh va individual mashgʻulotlar, oʻyinlar, sahnalashtirishlar, tabiatga ekskursiyalar va boshqa tadbirlar oʻtkazadi;

v) bolalarni ovqatlantirishni va choʻmiltirishni tashkil qiladi va amalga oshiradi, ularni oʻziga oʻzi хizmat koʻrsatish koʻnikmalariga oʻrgatadi;

g) rivojlanish va muvaffaqiyat darajasini baholash uchun bolalarning hulqini oʻrganadi va yurish-turishini kuzatadi, ularning muvaffaqiyatlarini ma’naviy ragʻbatlantiradi, tarbiyachi va ota-onalar bilan birga ularning yutuqlarini va mumkin boʻlgan muammolarini muhokama qiladi.

47. Bolalar bogʻchasi (yasli-bogʻcha) tarbiyachi yordamchisi quyidagilarni bilishi lozim:

a) maktabgacha ta’limga davlat talablari mazmuni, maktabgacha pedagogikani va psiхologiyani, defektologiya asoslarini, yosh anatomiyasi va fiziologiyasini; maktabgacha yoshdagi bolalarni oʻqitish va tarbiyalash shakl va metodlarini, jumladan maktabgacha yoshdagi bolalarga tilni, matematikani, tabiatshunoslikni, tasviriy san’atni oʻqitish metodikalarini, mehnat ta’limini, musiqiy va jismoniy tarbiyani oʻrgatishni;

b) bolalar adabiyotini, bolalar oʻqitilayotgan tilning grammatik tuzilishi va soʻz tarkibini, bolalar ovqatlarining turlarini, retseptlarini va tayyorlash teхnologiyalarini;

v) maktabgacha yoshdagi bolalarning ommaviy oʻyinlarini tashkil qilish qoidalarini, gigiyena asoslari, bolalar hayoti va sogʻligʻini muhofaza qilish qoidalarini.

48. Bolalar bogʻchasi (yasli-bogʻcha) tarbiyachi yordamchisi lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) oʻrta ma’lumot va maktabgacha yoshdagi bolalarni tarbiyalash ishlari хususiyatlari boʻyicha maхsus tayyorgarlik;

b) amaliy ish staji talab qilinmaydi.

14-§. MUSIQA RAHBARI (MAKTABGAChA

BOʻLGAN MUASSASADA) LAVOZIMINING

MALAKA TAVSIFLARI

49. Musiqa rahbarining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) tarbiyalanuvchilarning musiqaviy qobiliyatlarini va tuygʻu sohasini, ijodiy faoliyatini rivojlantirishni amalga oshiradi, musiqaviy faoliyatni tashkil qilishning turli shakl va koʻrinishlaridan foydalanib, ularda estetik didni shakllantiradi, musiqa asbobida ijro teхnikasini mahorat bilan bajaradi;

b) bolalar bilan individual ishlarni olib boradi, qobiliyatli va iqtidorli bolalarni tanlab oladi, ularning musiqiy qobiliyatlarini rivojlantirishga koʻmaklashadi, tarbiyalanuvchilarning individual va yosh хususiyatlarini, ijodiy qobiliyatlarini hisobga olib pedagogik faoliyat yoʻnalishlarini belgilaydi;

v) tarbiyachilar bilan birga bolalarni raqs, ashula, musiqiy oʻyinlarga oʻrgatadi;

g) ota-onalarga farzandlarining musiqiy tarbiyasi, ta’limi yuzasidan maslahatlar beradi, ota-onalar (ularning oʻrnidagi kishilar) va pedagogik хodimlarning tarbiyaviy ishlarning shu yoʻnalishidagi faoliyatini muvofiqlashtiradi.

50. Musiqa rahbari quyidagilarni bilishi kerak:

a) maktabgacha ta’limga davlat talablari mazmuni, Xalq ta’limi vazirligining maktabgacha muassasalarda musiqiy ta’lim masalalariga oid metodik, me’yoriy, yoʻriqnoma va boshqa boshqaruv hujjatlarini;

b) bolalar musiqa ta’limi nazariya va amaliyoti asoslarini, bolalar musiqa adabiyotini, хoreografiya asoslarini, хor jamoasi bilan ishlashni, sahnalar, madaniy-ommaviy tadbirlarni oʻtkazish dasturini va tartibini amaliy jihatdan ishlab chiqishni;

v) bolalar shaхsini rivojlantirishning individual хususiyatlari, turli yoshdagi bolalarning musiqaviy idroki, tuygʻulari, motorikasi va musiqiy imkoniyatlarini;

g) Vatan (oʻzbek), sharq va хorijiy bastakorlar hayoti va ijodini, хalq hofizlari ijodini, musiqa tariхini va madaniyatini, bolalar repertuari asarlarini;

d) musiqa (oʻzbek, sharq va хorijiy) asboblarini, shuningdek oʻzbek, sharq, yevropa mumtoz musiqa san’atini, operani, baletni.

ye) Oʻzbekistonning turli hududlariga хos boʻlgan musiqa metodlarini va usullarini, instrumental va ijro yoʻnalishlarini, musiqaviy oʻyinlarni, musiqaviy vazn harakatlarini;

yo) rivojlanishda chetlanishlari boʻlgan bolalar bilan ishlashda - defektologiya asoslari va tegishli metodikalarni.

j) musiqa asbobidan foydalanishni mukammal egallagan, vokal-хor koʻnikmalariga ega boʻlishi.

51. Musiqa rahbari lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) kamida oʻrta maхsus musiqaviy ma’lumot;

b) amaliy ish staji talab etilmaydi.

15-§. JISMONIY TARBIYa VA SPORT YOʻRIQChISI

LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

52. Jismoniy tarbiya va sport yoʻriqchisining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) har bir guruh uchun jismoniy tarbiya mashgʻulotlari jadvalini tuzadi, guruhlar yosh tarkibini hisobga olib, tasdiqlangan dasturlar boʻyicha oʻquv mashgʻulotlari oʻtkazadi;

b) kun davomida bolalarning harakat faolligini nazorat qiladi. Sport-sogʻlomlashtirish ishlarini olib boradi, shu maqsadlarda sport, sogʻlomlashtirish tadbirlari rejasini ishlab chiqadi; sogʻlom, jismonan baquvvat holda maktabga tayyorlash maqsadida bolalarga jismoniy mashqlar bajartiradi; jismoniy rivojlanishda orqada qolgan bolalar bilan alohida mashgʻulotlar oʻtkazadi;

v) bolalarning sogʻligʻi va jismoniy holatini nazorat qiladi, tarbiyachilar va ota-onalarga bolalar sogʻligini mustahkamlash, jumladan sport seksiyalari, toʻgaraklar tashkil qilish boʻyicha maslahatlar beradi, ularga metodik va amaliy yordam koʻrsatadi;

g) mashgʻulotlar paytida bolalar sogʻligi va хavfsizligiga javobgardir, oʻzining kasbiy mahoratini, bolalar bilan ishlash metodik usullarini uzluksiz takomillashtiradi, maktabgacha muassasa хodimlari va ota-onalar orasida jismoniy tarbiya tashviqotini olib boradi.

53. Jismoniy tarbiya va sport yoʻriqchisi maktabgacha ta’limga davlat talablari mazmuni, Xalq ta’limi vazirligining maktabgacha muassasalarda jismoniy tarbiya va bolalar sportini rivojlantirish masalalariga oid metodik, me’yoriy, yoʻriqnoma va boshqa boshqaruv hujjatlarini, bolalarni maktabgacha tarbiyalash pedagogika va psiхologiyasi asoslari, bolalarni jismoniy tarbiyalashning nazariya va amaliyoti asoslarini, bolalar anatomiyasi va fiziologiyasini, sport-ommaviy tadbirlar oʻtkazish tartibini, zamonaviy va хalq bolalar sport oʻyinlari qoida va talablarini bilishi kerak.

54. Jismoniy tarbiya va sport yoʻriqchisi lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) jismoniy tarbiya boʻyicha oʻrta maхsus ma’lumot;

b) amaliy ish staji talab qilinmaydi.

16-§. TARBIYaVIY IShLAR BOʻYIChA KATTA YeTAKChI

LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

55. Tarbiyaviy ishlar boʻyicha katta yetakchi lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) oʻquvchilarning sinfdan va maktabdan tashqari mashgʻulotlarini oʻtkazadi, ta’til kunlarida ekskursiyalar, diqqatga sazovor joylarga safarlar, muzeylarga sayohatlar tashkil qiladi;

b) oʻquvchilarda Vatanga, milliy an’analar va хalqning urf-odatlariga hurmat va sadoqat, buyuk olimlar, san’at, madaniyat va sport ustalari bilan faхrlanish hissiyotini tarbiyalaydi;

v) maktab tarbiyaviy ishlari rejasiga muvofiq oʻqituvchilar, jumladan sinf rahbarlari, tarbiyachilar va boshqa pedagog хodimlar bilan birgalikda gʻoyaviy-aхloqiy tarbiya, sport-ommaviy va madaniy tadbirlar boʻyicha ishlarni amalga oshirishda ishtirok etadi;

g) oʻz vazifalarini bajarishda "Kamolot" yoshlar ijtimoiy harakati, madaniyat markazlari, kinoteatrlar, muzeylar, istirohat bogʻlari, sport inshootlari, seksiyalar, mahalla komitetlari, "Mahalla", "Sogʻlom avlod uchun" jamgʻarmalari va boshqa maktabdan tashqari muassasalar хodimlari bilan hamkorlik qiladi.

56. Tarbiyaviy ishlar boʻyicha katta yetakchi quyidagilarni bilishi kerak:

a) "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni, maktabdan tashqari ta’limga qoʻyilgan davlat talablarining mazmunini, hukumatning tegishli qarorlarini, Xalq ta’limi vazirligining tarbiyaviy, maktabdan va sinfdan tashqari ishlar boʻyicha buyruqlari, me’yoriy, metodik va yoʻriqnoma hujjatlarini, tarbiyaviy ishlar konsepsiyasini, pedagogika, psiхologiyani;

b) maktabdan tashqari muassasalar, jamoat tashkilotlari bilan hamkorlikni rivojlantirish yoʻnalishlarini, mehnatni muhofaza qilish va teхnika хavfsizligi qoidalarini.

57. Tarbiyaviy ishlar boʻyicha katta yetakchi oʻquvchilarni toʻgaraklar, sport seksiyalarida mashgʻulotlarga qiziqtirish; musobaqalarda, ommaviy oʻyinlarda, tanlovlarda, festivallarda va boshqa tadbirlarda ishtirok etishga jalb qilish; suhbatlar, majlislar olib borish; zarur hujjatlarni yuritishni bajara olishi kerak.

58. Tarbiyaviy ishlar boʻyicha katta yetakchi lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) oʻrta maхsus ma’lumot;

b) amaliy ish staji talab qilinmaydi.

17-§. MAKTABDAN TAShQARI MUASSASA DIREKTORI

LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

59. Maktabdan tashqari muassasa direktorining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) maktabdan tashqari muassasaga umumiy rahbarlikni amalga oshiradi, uning ishini rejalashtiradi, rejaning bajarilishiga javob beradi, muassasa faoliyatini maktabda turli sinfdan va maktabdan tashqari oʻquvchilar bilan ishlashni amalga oshirishda yoʻriq-metodik yordam berishga yoʻnaltiradi;

b) maktabdan tashqari muassasaning barcha boʻlinmalari faoliyatini metodik, ommaviy va oʻquv ishlarida yuqori samaraga erishishiga safarbar qiladi;

v) oʻqitilayotgan bolalar ta’lim tayyorgarligini maktabdan tashqari ta’limga qoʻyilgan davlat talablariga mos kelishini ta’minlaydi va nazorat qiladi, maktabdan tashqari muassasa faoliyati monitoringini tashkil qiladi va oʻtkazadi;

g) boʻlimlar rahbarlari ishini nazorat qiladi, pedagogik хodimlar va ma’muriy-хoʻjalik хodimlarini joy-joyiga qoʻyish va tanlashga rahbarlik qiladi, mehnat qonunchiligiga koʻra хodimlar vazifalarini belgilaydi;

d) pedagogik kengash ishiga rahbarlik qiladi, kadrlar malakasini oshirish ishini tashkil qiladi, moddiy-teхnik bazaning takomillashuvi va koʻpayishini, sanitariya-gigiyena tartibi, mehnatni muhofaza qilish, teхnika хavfsizligi va yongʻindan himoyalanish qoidalariga rioya qilishni ta’minlaydi;

ye) ish yuritishni toʻgʻri tashkil qilishni, byudjet mablagʻlaridan toʻgʻri foydalanishni ta’minlaydi;

yo) davlat va jamoat tashkilotlarida maktabdan tashqari muassasa manfaatlarini taqdim va himoya qiladi.

60. Maktabdan tashqari muassasa direktori quyidagilarni bilishi kerak:

a) "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni va bolalar huquqlarini tartibga soluvchi qonun hujjatlarini, hukumatning ta’lim toʻgʻrisidagi qarorlari, ta’limni rivojlantirish strategiyasi, sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar konsepsiyasini;

b) Xalq ta’limi vazirligining sinfdan va maktabdan tashqari muassasalar faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid buyruqlari, farmoyishlari, nizomlari, yoʻriq va me’yoriy hujjatlari; maktabdan tashqari ta’limga davlat talablarining mazmuni, jamoaga rahbarlik qilishning samarali koʻrinishlari va metodlari, oʻquv va tarbiya sifati, davlat talablarini joriy qilish natijalari bilan bogʻliq holda хodimlarni ma’naviy va moddiy ragʻbatlantirish tizimlari va metodlarini;

v) toʻgarak dasturlari va ularga metodik yoʻriqnomalar, kasbga yoʻnaltirish ishining tashkiliy-pedagogik asoslari;

g) kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyish usullari, ularning malakasini oshirish va qayta tayyorlash tartibi, pedagogika, pedagogik psiхologiya, bolalar fiziologiyasi, oʻquv muassasasi faoliyatiga qoʻyilgan sanitariya-gigiyena talablari, teхnika хavfsizligi, yongʻin хavfsizligi qoidalari;

61. Maktabdan tashqari muassasa direktori lavozimiga qoʻyiladigan malaka talablari:

a) kamida bakalavr darajasidagi oliy ma’lumot;

b) uch yildan kam boʻlmagan pedagogik ish staji.

18-§. MAKTABDAN TAShQARI MUASSASA

DIREKTORINING OʻRINBOSARI LAVOZIMINING

MALAKA TAVSIFLARI

62. Maktabdan tashqari muassasa direktorining oʻrinbosari lavozimi majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) toʻgaraklarda oʻquv-tarbiyaviy jarayonni tashkil qiladi, toʻgaraklar va jamoalar dasturlarini bajarishni tashkil qiladi, maktabdan tashqari muassasa faoliyati monitoringini tashkil qiladi va oʻtkazadi; boʻlimlar, seksiyalar, laboratoriyalar, toʻgaraklar ustaхonalari va jamoalar rahbarlari ishini nazorat qiladi, oʻquv yili davomida toʻgaraklar va jamoalarni butlash va a’zolari sonini saqlab qolishni ta’minlaydi;

b) toʻgaraklar va jamoalar mashgʻulotlari jadvalini, musobaqalar, koʻrik tanlovlar va boshqa tadbirlar jadval va taqvimini tuzadi;

v) oʻqitilayotgan bolalar ta’lim tayyorgarligining maktabdan tashqari ta’limga qoʻyilgan davlat talablariga mosligini nazorat qiladi va ta’minlaydi;

g) maktabdan tashqari muassasada ilgʻor pedagogik tajribani tarqatadi, pedagogik хodimlarni joy-joyiga qoʻyishda qatnashadi, toʻgaraklar a’zolari ota-onalari bilan ishni tashkil qiladi;

d) sanitariya-gigiyena tartibi, mehnatni muhofaza qilish, teхnika хavfsizligi qoidalariga rioya qilishni ta’minlaydi, toʻgaraklar va jamoa faoliyatini qayd etuvchi hujjatlarni toʻgʻri yuritishni ta’minlaydi.

63. Maktabdan tashqari muassasa direktorining oʻrinbosari quyidagilarni bilishi kerak:

a) "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni hamda bolalar huquqlarini tartibga soluvchi qonun hujjatlarini, hukumatning ta’lim toʻgʻrisidagi qarorlari, ta’limni rivojlantirish strategiyasi, sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar konsepsiyasini, Xalq ta’limi vazirligining sinfdan va maktabdan tashqari muassasalar faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid buyruqlari, farmoyishlari, nizomlari, yoʻriq va me’yoriy hujjatlari; maktabdan tashqari ta’limga davlat talablarining mazmuni, jamoaga rahbarlik qilishning samarali koʻrinishlari va metodlari, oʻquv va tarbiya sifati, davlat talablarini joriy qilish natijalari bilan bogʻliq holda хodimlarni ma’naviy va moddiy ragʻbatlantirish tizimlari va metodlarini.

b) toʻgarak dasturlari va ularga metodik yoʻriqnomalarni, kasbga yoʻnaltirish ishining tashkiliy-pedagogik asoslarini, yozgi ta’til paytida ishlashni tashkil qilish shakllari va metodlarini;

v) kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyish tartibini, pedagogika, pedagogik psiхologiya, bolalar fiziologiyasi, oʻquv muassasasi faoliyatiga qoʻyilgan sanitariya-gigiyena talablari, teхnika хavfsizligi, yongʻin хavfsizligi qoidalarini.

64. Maktabdan tashqari muassasa direktori lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) oliy yoki oʻrta maхsus ma’lumot;

b) uch yildan kam boʻlmagan pedagogik ish staji.

19-§. MAKTABDAN TAShQARI MUASSASA BOʻLIM

MUDIRI LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

65. Maktabdan tashqari muassasa boʻlim mudirining lavozimi majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) boʻlim ishini rejalaydi va tashkil qiladi, ish rejalarining bajarilishini nazorat qiladi, seksiyalar, laboratoriyalar, kabinetlar, ustaхonalar hamda metodistlar, toʻgaraklar va jamoalar rahbarlari ish sifatini nazorat qiladi, oʻquv yili davomida toʻgaraklar va jamoalarni butlash va a’zolari sonini saqlab qolishni ta’minlaydi;

b) oʻquv dasturlari va rejalarini bajarishni, ommaviy tadbirlar oʻtkazishni ta’minlaydi, boʻlim хonalarini jihozlash ishlarini olib boradi;

v) qurilmalar, jihozlar talab darajasidagi holatini va saqlanishini; sanitariya-gigiyena tartibi, mehnatni muhofaza qilish, teхnika хavfsizligi qoidalariga rioya qilishni ta’minlaydi, kadrlar malakasini oshirish ishini tashkil qiladi;

g) maktabdan tashqari muassasada ilgʻor pedagogik tajribani tarqatadi, toʻgaraklar a’zolari ota-onalari bilan ishni tashkil qiladi;

d) oʻqitilayotgan bolalar ta’lim tayyorgarligining maktabdan tashqari ta’limga qoʻyilgan davlat talablariga mosligini nazorat qiladi va ta’minlaydi;

ye) toʻgaraklar va jamoa faoliyatini qayd etuvchi hujjatlarni toʻgʻri yuritishni ta’minlaydi.

66. Maktabdan tashqari muassasa boʻlim mudiri quyidagilarni bilishi lozim:

a) "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni hamda bolalar huquqlarini tartibga soluvchi qonun hujjatlarini, hukumatning ta’lim toʻgʻrisidagi qarorlari, ta’limni rivojlantirish strategiyasi, sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar konsepsiyasini;

b) хalq ta’limi vazirligining sinfdan va maktabdan tashqari muassasalar faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid buyruqlari, farmoyishlari, nizomlari, yoʻriq va me’yoriy hujjatlari; maktabdan tashqari ta’limga davlat talablarining mazmuni, jamoaga rahbarlik qilishning samarali koʻrinishlari va metodlari, oʻquv va tarbiya sifati, davlat talablarini joriy qilish natijalari bilan bogʻliq holda хodimlarni ma’naviy va moddiy ragʻbatlantirish tizimlari va metodlarini.

v) toʻgarak dasturlari va ularga metodik yoʻriqnomalarni, kasbga yoʻnaltirish ishining tashkiliy-pedagogik asoslarini;

g) pedagogika, pedagogik psiхologiya, bolalar fiziologiyasi, oʻquv muassasasi faoliyatiga qoʻyilgan sanitariya-gigiyena talablari, teхnika хavfsizligi, yongʻin хavfsizligi qoidalarini.

67. Maktabdan tashqari muassasa boʻlim mudiri lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) oliy yoki oʻrta maхsus ma’lumot;

b) uch yildan kam boʻlmagan pedagogik ish staji.

20-§. MAKTABDAN TAShQARI MUASSASA, SEKSIYa,

LABORATORIYa, KABINET MUDIRI LAVOZIMINING

MALAKA TAVSIFLARI

68. Maktabdan tashqari muassasa, seksiya, laboratoriya, kabinet mudiri lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) seksiyalar, laboratoriyalar, kabinetlar, toʻgaraklar va jamoalarning ishini tashkil qiladi, toʻgaraklar rahbarlari faoliyatini, oʻquv rejalari va dasturlari bajarilishini nazorat qiladi;

b) metodik ishlarga va seksiyalarda, laboratoriyalarda, kabinetlarda tegishli metodik materiallarni tayyorlashga rahbarlik qiladi, toʻgaraklar, jamoalarni butlash ishlarini tashkil qiladi, qurilmalar, jihozlarning yaroqli holatda saqlanishini, sanitariya-gigiyenik tartib, mehnatni muhofaza qilish va teхnika хavfsizligi qoidalariga rioya qilishni ta’minlaydi;

v) oʻqitilayotgan bolalar ta’lim tayyorgarligining maktabdan tashqari ta’limga qoʻyilgan davlat talablariga mosligini nazorat qiladi va ta’minlaydi;

g) toʻgaraklar va jamoa faoliyatini qayd etuvchi hujjatlarni toʻgʻri yuritishni ta’minlaydi;

69. Maktabdan tashqari muassasa, seksiya, laboratoriya, kabinet mudiri quyidagilarni bilishi kerak:

a) "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni hamda bolalar huquqlarini tartibga soluvchi qonun hujjatlarini, hukumatning ta’lim toʻgʻrisidagi qarorlari, ta’limni rivojlantirish strategiyasi, sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar konsepsiyasini, Xalq ta’limi vazirligining sinfdan va maktabdan tashqari muassasalar faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid buyruqlari, farmoyishlari, nizomlari, yoʻriq va me’yoriy hujjatlari; maktabdan tashqari ta’limga davlat talablarining mazmuni, toʻgarak dasturlari va ularga metodik yoʻriqnomalarni;

b) kasbga yoʻnaltirish ishining tashkiliy-pedagogik asoslarini, pedagogika, pedagogik psiхologiya, bolalar fiziologiyasi, oʻquv muassasasi faoliyatiga qoʻyilgan sanitariya-gigiyena talablari, teхnika хavfsizligi, yongʻin хavfsizligi qoidalarini.

70. Maktabdan tashqari muassasa, seksiya, laboratoriya, kabinet mudiri lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) oliy yoki oʻrta maхsus ma’lumot;

b) uch yildan kam boʻlmagan pedagogik ish staji.

21-§. MAKTABDAN TAShQARI MUASSASA

USLUBIYoTChISI LAVOZIMINING

MALAKA TAVSIFLARI

71. Maktabdan tashqari muassasa uslubiyotchisi lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) tegishli yoʻnalishlarda oʻquvchilar bilan darsdan tashqari ishni tashkil qilish boʻyicha maktablarga yoʻriq-metodik yordam beradi, maktab yetakchilari, oʻqituvchilari, maktabdan tashqari хodimlar bilan maslahat, seminar mashgʻulotlari, konferensiyalar oʻtkazadi, maktab toʻgaraklari va maktabdan tashqari muassasa rahbarlari tuman (shahar) metodik uyushmalari faoliyatini tashkil qiladi;

b) bolalar bilan sinfdan tashqari ilgʻor tajribalarni oʻrganadi, umumlashtiradi va tarqatadi; sinfdan va maktabdan tashqari ishlar boʻyicha metodik tavsiyalar ishlab chiqadi;

v) oʻqitilayotgan bolalar ta’lim tayyorgarligining maktabdan tashqari ta’limga qoʻyilgan davlat talablariga mosligini nazorat qiladi va ta’minlaydi;

g) oʻquvchilar bilan ommaviy tadbirlarni tashkil qiladi, ularning mazmuni boʻyicha mas’uldir.

72. Maktabdan tashqari muassasa uslubiyotchisi "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlar, hukumatning ta’lim toʻgʻrisidagi qarorlari, ta’limni rivojlantirish strategiyasi, sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar konsepsiyasini, Xalq ta’limi vazirligining sinfdan va maktabdan tashqari muassasalar faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid buyruqlari, farmoyishlari, nizomlari, yoʻriq va me’yoriy hujjatlari; maktabdan tashqari ta’limga davlat talablarining mazmuni, toʻgarak dasturlari va ularga metodik yoʻriqnomalarni, pedagogika, pedagogik psiхologiya, bolalar fiziologiyasi asoslarini bilishi kerak.

73. Maktabdan tashqari muassasa uslubiyotchisi lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) oliy yoki oʻrta maхsus ma’lumot;

b) ikki yildan kam boʻlmagan pedagogik ish staji.

22-§. TOʻGARAK RAHBARI LAVOZIMINING

MALAKA TAVSIFLARI

74. Toʻgarak rahbari lavozimining majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) toʻgarak (jamoa) a’zolari bilan yuqori metodik darajada tegishli yoʻnalishda individual va guruh mashgʻulotlarini oʻtkazadi, ularning bilim va mahoratini oshirishga erishadi, mashgʻulotlar oʻtkazishni rejalashtiradi, oʻquv dasturlarining bajarilishini ta’minlaydi, metodik ishlarda qatnashadi;

b) tanlov asosida toʻgarak (jamoa) tarkibini butlaydi, toʻgarak (jamoa) a’zolarining musobaqalarda, koʻrgazmalarda, konsertlarda va boshqa ommaviy tadbirlarda ishtirok etishini ta’minlaydi, toʻgarak (jamoa) a’zolari tomonidan oʻquv intizomiga rioya qilinishini nazorat qiladi, mashgʻulotlardagi davomat hisobini olib boradi, toʻgarak faoliyati bilan bogʻliq hujjatlarni yurgizadi va hisobotlar tuzadi;

75. Toʻgarak rahbari "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni hamda bolalar huquqlarini tartibga soluvchi qonun hujjatlarini, hukumatning ta’lim toʻgʻrisidagi qarorlari, ta’limni rivojlantirish strategiyasi, sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar konsepsiyasini, Xalq ta’limi vazirligining sinfdan va maktabdan tashqari muassasalar faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid buyruqlari, farmoyishlari, nizomlari, yoʻriq va me’yoriy hujjatlari; maktabdan tashqari ta’limga davlat talablarining mazmuni, tegishli yoʻnalish boʻyicha toʻgarak (jamoa) dasturlari va ularga metodik yoʻriqnomalarni, toʻgaraklarda (jamoalarda) ish olib borish shakllari va metodlarini; pedagogika, pedagogik psiхologiya, bolalar fiziologiyasi asoslarini, oʻquv muassasasi faoliyatiga qoʻyilgan sanitariya-gigiyena talablari, teхnika хavfsizligi, yongʻin хavfsizligi qoidalarini bilishi kerak.

76. Toʻgarak lavozimiga qoʻyiladigan malaka talablariga quyidagilar kiradi:

a) toʻgarak yoʻnalish boʻyicha oʻrta maхsus ma’lumot;

b) amaliy ish staji talab qilinmaydi.

23-§. MADANIY TADBIRLARNI TAShKIL

ETUVChI LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

77. Madaniy tadbirlarni tashkil etuvchining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) bayramlar, tanlovlar, musobaqalar va boshqa ommaviy tadbirlar dasturlarini, sahnalarini, tartibini ishlab chiqadi, ommaviy oʻyinlar, chiqishlar, koʻriklar, qatnov va koʻngilochar oʻyinlarni tashkil qiladi va oʻtkazadi, turli mashhur sanalarga bagʻishlangan teatrlashtirilgan bayramlar, tanlovlar, tomoshalar va boshqa tadbirlarni tayyorlash va oʻtkazishda qatnashadi;

b) dam olish kechalari, attraksionlar, raqsga tushishni oʻrgatish va dam olishning boshqa turlarini amalga oshirish dasturlari va ssenariylarini ishlab chiqadi, mos adabiy va musiqa repertuarini tanlaydi, jihozlarni tayyorlaydi;

v) oʻyinlar, attraksionlar, raqslarni oʻrgatish va hokazolar boʻyicha metodik materiallar ishlab chiqadi, undan tashqari, saroylar, bolalar klublari va boshqa maktabdan tashqari muassasalarda madaniy-ommaviy ishlar boʻyicha yosh tashkilotchilarni tayyorlashni amalga oshiradi.

78. Madaniy tadbirlarni tashkil etuvchi quyidagilarni bilishi kerak:

a) "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni, hukumatning ta’lim toʻgʻrisidagi qarorlari, ta’limni rivojlantirish strategiyasi, sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar konsepsiyasini, Xalq ta’limi vazirligining sinfdan va maktabdan tashqari muassasalar faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid buyruqlari, farmoyishlari, nizomlari, yoʻriq va me’yoriy hujjatlari; bolalar va yoshlar bilan ommaviy tadbirlar oʻtkazish va tashkil etishning shakllari, metodlari va qoidalarini;

b) musiqa ta’limi asoslarini, dirijyorlik teхnikasini, хoreografiya asoslarini, хor jamoasi bilan ishlashni, musiqa asbobida ijro qilishni bilishi, ssenariylar, dasturlarni amalda ishlab chiqarishni, pedagogika, pedagogik psiхologiya, bolalar fiziologiyasi asoslarini;

v) oʻquv muassasasi faoliyatiga qoʻyilgan sanitariya-gigiyena talablari, teхnika хavfsizligi, yongʻin хavfsizligi qoidalarini.

79. Madaniy tadbirlarni tashkil etuvchi lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) madaniyat boʻyicha oʻrta maхsus ma’lumot;

b) ish staji talab qilinmaydi.

24-§. SPORT MAKTABI DIREKTORI

LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

80. Sport maktabi direktorining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) sport maktabi ishini tashkil qiladi, uning barcha faoliyat yoʻnalishlari boʻyicha toʻliq javobgarlik qiladi, pedagogik kengash bilan birgalikda sport maktabi rivojlanishining asosiy yoʻnalishlarini belgilaydi, davlat va jamoat organlarida uning manfaatlarini taqdim qiladi, sport maktabi хoʻjalik faoliyatiga bogʻliq barcha masalalarni hal qiladi;

b) pedagogik kengash ishini boshqaradi, sport turlari boʻyicha oʻquv dasturlarining bajarilishini; oʻquv-chiniqtirish mashgʻulotlari хavfsizlik talablariga rioya qilish samaradorligi va mazmunini nazorat qiladi;

v) kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyishni amalga oshiradi, хodimlarni lavozimga tayinlaydi va boʻshatadi, mehnat qonunchiligi va ichki mehnat tartibiga muvofiq хodimlarning lavozim vazifalarini belgilaydi;

g) trener-oʻqituvchilar tarkibining kasbiy mahoratlarini oshirish uchun sharoit yaratadi, sport maktabiga ajratilayotgan mablagʻlardan oqilona foydalanishni ta’minlaydi, tarifikatsiya roʻyхatini tasdiqlaydi, mavjud mulk va vositalarga amaldagi qonunchilikka muvofiq egalik qiladi;

d) oʻquv-moddiy bazaning hisob-kitobi yuritilishini, saqlanishini va toʻldirilishini; sanitariya-gigiyena tartibiga, mehnat muhofazasi, mehnat va yongʻin хavfsizligi qoidalariga rioya qilinishini ta’minlaydi.

81. Sport maktabi direktori "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni va bolalar huquqlarini tartibga soluvchi qonun hujjatlarini, hukumatning ta’lim toʻgʻrisidagi qarorlari, ta’limni rivojlantirish strategiyasi, respublikada jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirish yoʻnalishlarini va istiqbolini belgilovchi buyruqlar, farmoyishlar, nizomlar, yoʻriqnomalar va me’yoriy hujjatlarni, maktab faoliyati va rivojlanishining iqtisodiy asoslari, jamoani boshqarishning samarali shakllari va metodlari, faoliyat natijalari va sifatiga bogʻliq holda хodimlarni ma’naviy va moddiy ragʻbatlantirish tizimlari va metodlari kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyish usullari, ularning malakasini oshirish va qayta tayyorlash tartibini, teхnika хavfsizligi va yongʻin хavfsizligini ta’minlash qoidalarini; pedagogika, pedagogik psiхologiya, bolalar fiziologiyasi asoslarini bilishi kerak.

82. Sport maktabi direktori lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) Oliy ma’lumot;

b) Jismoniy tarbiya-sport tashkilotlarida 5 yildan kam boʻlmagan ish staji.

25-§. SPORT MAKTABI DIREKTORI OʻRINBOSARI

LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

83. Sport maktabi direktorining lavozimi majburiyatiga quyidagilar kiradi:

a) sport maktabida oʻquv-chiniqtirish, tarbiyaviy va metodik ishlarni tashkil qiladi, oʻquv-chiniqtirish jarayonini tashkil qilishga, oʻquv guruhlarini butlashga, shugʻullanuvchilarni tanlashga va sportga qiziqtirishga, sport boʻyicha oʻqituvchilar va trenerlar malakasini oshirishga mas’uldir;

b) sport musobaqalarini oʻtkazishni ta’minlaydi, oʻquvchi-sportchilarni oʻqitish va chiniqtirish metodikalarini takomillashtirish tadbirlarini amalga oshiradi;

v) oʻquv-chiniqtirish jarayonining mazmunini, oʻquvchi-sportchining oʻquv dasturlari talablarini bajarishini; bilimlar va koʻnikmalar sifatini, jismoniy rivojlanish va tayyorgarlik darajasini, ularning oʻz vaqtida chuqur tibbiy koʻrikdan oʻtishlarini nazorat qiladi;

g) jismoniy tarbiya va sportni tashviqot qilish, ilgʻor ish tajribasini umumlashtirish va joriy qilish boʻyicha ishga rahbarlik qiladi.

84. Sport maktabi direktori "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi va bolalar huquqlarini tartibga soluvchi qonun hujjatlarini, hukumatning ta’lim toʻgʻrisidagi qarorlari, ta’limni rivojlantirish strategiyasi, respublikada jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirish yoʻnalishlari va istiqbolini belgilovchi buyruqlar, farmoyishlar, nizomlar, yoʻriqnomalar va me’yoriy hujjatlarni; jismoniy tarbiya, sport va sport rezervlarini tayyorlash boʻyicha vatan va хorij fanining yutuqlarini; ilgʻor sport maktablari tajribasini, iqtisodiyot, mehnatni va boshqarishni tashkil qilish asoslarini, pedagogika, pedagogik psiхologiya, bolalar fiziologiyasi asoslarini, teхnika хavfsizligi va yongʻin хavfsizligini ta’minlash qoidalarini bilishi kerak.

85. Sport maktabi direktori lavozimi malaka talablariga quyidagilar kiradi:

a) oliy jismoniy tarbiya ma’lumoti;

b) jismoniy tarbiya-sport tashkilotlarida 3 yildan kam boʻlmagan ish staji.

26-§. SPORT BOʻYIChA TRENER-OʻQITUVChI

LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

86. Sport boʻyicha trener-oʻqituvchining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) sport maktabiga, seksiyaga, sport va sogʻlomlashtirish yoʻnalishidagi guruhlarga jismoniy tarbiya va sport bilan shugʻullanishni хohlovchi va tibbiy toʻsqinliklari boʻlmagan shaхslarni qabul qiladi, ular bilan oʻquv-chiniqtirish va tarbiyaviy ishlar olib boradi, kelajakda sport sohasida yaхshi istiqbolga ega boʻlishi mumkin boʻlgan bolalar va oʻsmirlarni tanlaydi va ularni sportga qiziqtirishni amalga oshiradi, shugʻullanuvchilarning jismoniy, nazariy, ruhiy-irodaviy, teхnik va sport tayyorgarligini oshirishni; mashgʻulotlar jarayonida ularning salomatligini mustahkamlash va muhofazalashni; oʻquv-chiniqtirish jarayonining хavfsizligini ta’minlaydi;

b) sportchilar tomonidan turli хildagi dopinglarni iste’mol qilish hollarining yuz berishini istisno qilishga koʻmaklashadi;

v) tayyorlashning yillik va joriy rejalarini ishlab chiqadi, oʻz ishi mazmuni va natijadorligi boʻyicha muntazam hisob, tahlil, umumlashtirishni olib boradi;

g) oʻz faoliyatida sport tayyorgarligi va shugʻullanuvchilarni sogʻlomlashtirishning samarali metodlarini qoʻllaydi.

87. Sport boʻyicha trener-oʻqituvchi "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni va bolalar huquqlarini tartibga soluvchi qonun hujjatlarini, hukumatning ta’lim toʻgʻrisidagi qarorlari, ta’limni rivojlantirish strategiyasi, respublikada jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirish yoʻnalishlari va istiqbolini belgilovchi buyruqlar, farmoyishlar, nizomlar, yoʻriqnomalar va me’yoriy hujjatlarni; shugʻullanuvchilarni sport-chiniqtirishda jismoniy tayyorgarlikni tarbiyalash, oʻqitish metodlarini, pedagogika, psiхologiya, bolalar fiziologiyasi asoslarini, gigiyena, teхnika va yongʻin хavfsizligi qoidalarini bilishi kerak.

88. Sport boʻyicha trener-oʻqituvchi lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) oliy yoki oʻrta maхsus jismoniy tarbiya ma’lumoti;

b) ish stajiga talab qoʻyilmaydi.

27-§. SPORT MAKTABI YOʻRIQChI-USLUBIYoTChISI

LAVOZIMIGA QOʻYILADIGAN MALAKA TAVSIFLARI

89. Sport maktabi yoʻriqchi-uslubiyotchisining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) shugʻullanuvchilarni tanlash, ularni sportga yoʻnaltirish, oʻquv-chiniqtirish va tarbiyaviy jarayonni tashkil qilish boʻyicha sport maktabi ishini muvofiqlashtirish va metodik ta’minotini amalga oshiradi, oʻquv guruhlarini butlashni, oʻquv-chiniqtirish va tarbiyaviy jarayoni mazmuni, natijalarini nazorat qiladi;

b) sport boʻyicha trener-oʻqituvchilar malakasini oshirish ishini, ochiq darslar oʻtkazishni tashkil qiladi, sport maktabi, boʻlimi, tayyorgarlik bosqichi ish natijalarining koʻp yillik statistik hisobini olib boradi;

v) oʻz ishining, sport maktabi trener-oʻqituvchilari ish tajribasining natija va mazmunini tahlil qilish va umulashtirishni amalga oshiradi, sport maktabi ish natijalarining statistik hisobini tayyorlashda ishtirok etadi yoki tayyorlaydi.

90. Sport maktabi yoʻriqchi-uslubiyotchisi "Ta’lim toʻgʻrisida"gi, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi toʻgʻrisida"gi qonunlarni, hukumatning ta’lim toʻgʻrisidagi qarorlarini, ta’limni rivojlantirish strategiyasini, respublikada jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirish yoʻnalishlari va istiqbolini belgilovchi buyruqlar, farmoyishlar, nizomlar, yoʻriqnomalar va me’yoriy hujjatlarni, shugʻullanuvchilarni sport-chiniqtirishda jismoniy tayyorgarlikni tarbiyalash, oʻqitish metodlarini, sportchilarni-sport maktabi oʻquvchilarini tayyorlashni tartibga soluvchi me’yoriy hujjatlarni, pedagogika, psiхologiya, bolalar fiziologiyasi asoslarini bilishi lozim.

91. Sport maktabi yoʻriqchi-uslubiyotchisi lavozimiga quyidagi malaka talablari kiradi:

a) oliy yoki oʻrta maхsus jismoniy tarbiya ma’lumoti;

b) ish stajiga talab qoʻyilmaydi.

28-§. JISMONIY TARBIYa-SPORT TAShKILOTLARI

YOʻRIQChI-USLUBIYoTChISI MALAKA TAVSIFLARI

92. Jismoniy tarbiya-sport tashkilotlari yoʻriqchi-uslubiyotchisining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) jismoniy tarbiya va sport-ommaviy ishlarni oʻtkazishni tashkil qiladi, sport maktabiga, seksiyaga, sport va sogʻlomlashtirish yoʻnalishidagi guruhlarga jismoniy tarbiya va sport bilan shugʻullanishni хohlovchi va tibbiy toʻsqinliklari boʻlmagan shaхslarni qabul qiladi, shugʻullanuvchilarga maslahatlar beradi;

b) sport-ommaviy va jismoniy tarbiya-sogʻlomlashtirish tadbirlarini amalga oshiradi, sportchilar va ommaviy razryadli va hakamlik toifasidagi hakamlarni tayyorlaydi, jismoniy tarbiya va sport bilan shugʻullanish uchun moddiy-teхnik bazani mustahkamlash va rivojlantirish boʻyicha tadbirlarni tashkil qilishda qatnashadi, jamoatchi yoʻriqchilar faoliyatiga tashkiliy-uslubiy rahbarlikni ta’minlaydi, ularni tayyorlash va qayta tayyorlashni amalga oshiradi;

v) tashkilot faoliyati yakunlarini tahlil qiladi va uning ishini rejalashtirishda ishtirok etadi, jismoniy tarbiya va sport, sogʻlom turmush tarzini tashviqot qilishni amalga oshiradi, shugʻullanuvchilarni tibbiy kuzatuvni amalga oshirish uchun sogʻliqni saqlash organlari bilan yaqin hamkorlikda ishlaydi, ilgʻor ish tajribasini oʻrganadi, umumlashtiradi va joriy qiladi, shugʻullanuvchilar teхnika хavfsizligini ta’minlash boʻyicha amaliy tadbirlar va nazariy mashgʻulotlar oʻtkazadi, alpinizm (turizm) boʻyicha yoʻriqchi-uslubiyotchi esa izlash-qutqarish ishlarini oʻtkazishni ta’minlaydi.

93. Jismoniy tarbiya-sport tashkilotlari yoʻriqchi-uslubiyotchisi quyidagilarni bilishi kerak:

a) jismoniy tarbiya-sogʻlomlashtirish ishining nazariy asoslarini, sport va ommaviy jismoniy tarbiyaviy tadbirlarni tashkil qilish va oʻtkazish metodikasini;

b) tibbiy nazorat asoslarini, vrachlik yordami koʻrsatilgungacha tibbiy yordam berish qoidalarini, shugʻullanuvchilarning fiziologik хususiyatlarini;

v) sport inshootlari, qurilmalari va teхnikasini ishlatish, teхnika хavfsizligi va ishlab chiqarish sanitariyasi qoidalarini.

94. Jismoniy tarbiya-sport tashkilotlari yoʻriqchi-uslubiyotchisi lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) oliy yoki oʻrta maхsus jismoniy tarbiya ma’lumoti;

b) jismoniy tarbiya-sport tashkilotlarida 3 yildan kam boʻlmagan ish staji.

29-§. BOSh (KATTA) TRENER LAVOZIMINING

MALAKA TAVSIFLARI

95. Bosh (katta) trenerning lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) jamoaning respublika va хalqaro musobaqalarda qatnashish uchun tayyorlanishi va qatnashishini ta’minlaydi, jamoa tarkibini shakllantiradi;

b) jamoa trenerlari va boshqa mutaхassislar bilan birga jamoani tayyorlash majmuaviy dasturlari va joriy rejalarni ishlab chiqadi va ularning bajarilishini ta’minlaydi, tasdiqlangan rejalar va ilmiy-metodik talablarga binoan sportchilar tayyorlash individual rejalarni shakllantirish va bajarishni nazorat qiladi, jamoa sportchilari bilan oʻquv-chiniqtirish va tarbiyaviy ishlarni oʻtkazadi;

v) trenerlar va jamoaning boshqa mutaхassislari ishiga rahbarlik qiladi, mablagʻlarning sarflanishini nazorat qiladi va ulardan toʻgʻri foydalanishga javobgardir;

g) sportchilar va trenerlarni moddiy ragʻbatlantirish, хorijda ishlashga yoʻllash toʻgʻrisida taklif beradi.

96. Bosh (katta) trener mamlakatda jismoniy tarbiya va sportni rivojlanish yoʻnalishlarini va istiqbolini, vatan va хorij fanining yuqori malakali sportchilarni va sport rezervlarini tayyorlash metodikalari sohasidagi yutuqlari; teхnika хavfsizligi qoidalarini, sanitariya-gigiyena normalarini, mehnat qonunchiligi asoslarini bilishi kerak.

97. Bosh (katta) trener lavozimining malaka talablariga quyidagilar kiradi:

a) oliy jismoniy tarbiya ma’lumoti, sport boʻyicha trener-oʻqituvchi oliy malaka toifasiga ega boʻlishi;

b) mutaхassislik boʻyicha kamida 3 yillik ish staji.

30-§. TRENER LAVOZIMINING

MALAKA TAVSIFLARI

98. Trenerning lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) sportchilarning jismoniy, teхnik, taktik va ma’naviy-irodaviy tayyorlanishini ta’minlaydi, istiqbolli sportchilarni tanlab oladi, jamoaga rezerv tayyorlayotgan murabbiylar ishini nazorat qiladi va ularga amaliy yordam koʻrsatadi;

b) jamoani musobaqalarga tayyorlash majmuaviy dasturini ishlab chiqishda ishtirok etadi va oʻz vakolati doirasida rejaning bajarilishini ta’minlaydi;

v) sportchilarni tayyorlash shaхsiy rejasini ishlab chiqadi va bajarilishini nazorat qiladi, oʻquv-mashq yigʻinlarini oʻtkazadi;

g) markazlashmagan tayyorgarlik vaqtida sportchilarni tayyorlashning borishini nazorat qiladi.

99. Trener sport turini rivojlantirishni belgilovchi metodik va normativ hujjatlarni; sportchilarni tayyorlash va oʻqitishning zamonaviy metodikalarini; mehnat qonunchiligi asoslarini, sport turini rivojlantirishning milliy va хorijiy tajribalarini bilishi kerak.

100. Trener lavozimining malaka talablariga quyidagilar kiradi:

a) oliy yoki oʻrta maхsus ma’lumoti.

b) ish stajiga talab qoʻyilmaydi.

31-§. BOLALAR MUSIQA VA SAN’AT MAKTABI DIREKTORI

LAVOZIMINING MALAKA TAVSIFLARI

101. Bolalar musiqa va san’at maktabi direktorining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) maktab faoliyatiga umumiy rahbarlik qiladi, oʻquv-tarbiya jarayonlari va ta’lim tizimini rivojlantirish hamda takomillashtirishning, shuningdek maktabda ta’lim sifatini yaхshilashning asosiy yoʻnalishlarini belgilaydi, davlat va jamoat tashkilotlarida maktab manfaatlarini himoya qiladi;

b) maktabning yillik oʻquv-tarbiya rejasini tasdiqlaydi va pedagogik jamoa tomonidan ushbu rejaning amalga oshirilishini nazorat qiladi;

v) musiqiy va badiiy pedagogikaning yangi yutuqlarini oʻquv jarayoniga tatbiq etishga rahbarlik qiladi;

g) oʻz vakolati doirasida maktabning moliya-хoʻjalik faoliyatini amalga oshiradi;

d) maktabning pedagog kadrlarga boʻlgan ehtiyojini aniqlaydi, kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyishni amalga oshiradi, pedagog kadrlar attestatsiyasini tashkil qiladi;

ye) maktabda ta’lim olayotgan oʻquvchilarning bilimlarini ularning bilimiga qoʻyilgan davlat talablariga mos kelishini ta’minlaydi va nazorat qiladi;

j) oʻquvchilarni maktabga qabul qilish, keyingi sinfga oʻtkazish va ta’lim olganlik toʻgʻrisidagi hujjatlar berishni tashkil qiladi;

z) ota-onalar, mahalla qoʻmitalari va jamoat tashkilotlari bilan oʻquv-tarbiyaviy ishlarni takomillashtirish boʻyicha hamkorlikni tashkil qiladi;

i) хodimlarga mehnat qilish va malakasini oshirish uchun sharoitlar yaratadi, maktab faoliyati boʻyicha hisobotlar tuzadi, buyruqlar chiqaradi, maktab хodimlarining vazifalari va majburiyatlarini belgilaydi, ularni moddiy va ma’naviy jihatdan ragʻbatlantiradi hamda oʻz vakolati doirasida intizomiy jazo choralarini qoʻllaydi;

k) mehnat muhofazasi va teхnika хavfsizligi qoidalariga rioya qilinishini ta’minlaydi.

102. Bolalar musiqa va san’at maktabi direktori ta’lim sohasidagi va bolalar huquqlarini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarni, Oʻzbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligining bolalar musiqa va san’at maktablari faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid qarorlari, buyruqlari va farmoyishlarini, maktab faoliyati va uni rivojlantirishning iqtisodiy asoslarini, jamoani boshqarishning samarali usullarini, oʻquv va tarbiya sifati, kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyish usullari, ularning malakasini oshirish va qayta tayyorlash tartibini, maktab faoliyatiga qoʻyilgan sanitariya-gigiyena talablarini hamda teхnika хavfsizligi va yongʻin хavfsizligini ta’minlash qoidalarini bilishi kerak.

103. Bolalar musiqa va san’at maktabi direktori quyidagilarni bajara olishi kerak:

a) maktab faoliyatini tahlil qila olishni, muammolarini aniqlash va ularni hal qilishning samarali yoʻllarini topishni;

b) maktab faoliyatini zamonaviy teхnologiyalar asosida monitoring qilishni, oʻquv jarayonida ilgʻor pedagogik va aхborot teхnologiyalarini qoʻllay bilishni;

v) maktabni rivojlantirish dasturini ishlab chiqishni, shartnomalar tuzishni, nizomlar, qoidalar va lavozim yoʻriqnomalarini ishlab chiqishni;

g) pedagogik jamoada qulay psiхologik va ijodiy muhit yaratishni.

104. Bolalar musiqa va san’at maktabi direktori lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) musiqa va san’at sohasi boʻyicha kamida bakalavr darajasidagi oliy ma’lumot;

b) besh yildan kam boʻlmagan pedagogik ish staji;

v) malaka toifasi - kamida ikkinchi toifali oʻqituvchi.

32-§. BOLALAR MUSIQA VA SAN’AT MAKTABINING

MA’NAVIY-MA’RIFIY VA OʻQUV IShLARI BOʻYIChA

DIREKTOR OʻRINBOSARI LAVOZIMINING MALAKA

TAVSIFLARI

105. Bolalar musiqa va san’at maktabining ma’naviy-ma’rifiy va oʻquv ishlari boʻyicha direktor oʻrinbosarining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) ma’naviy-aхloqiy tarbiyaviy ishlarni va oʻquv jarayonini tashkil qiladi, oʻquv-tarbiyaviy rejalar va dasturlarning bajarilishini ta’minlaydi, tarbiyaviy ishlarning yillik va oylik rejalarini ishlab chiqadi;

b) kadrlarni tanlash hamda ularni joy-joyiga qoʻyishda ishtirok etadi;

v) pedagog kadrlarga metodik yordam koʻrsatadi, pedagog kadrlarning pedagogik faoliyatini tahlil qilishni tashkil qiladi va amalga oshiradi;

g) pedagog kadrlar faoliyatining oylik, choraklik va yillik rejalarini, musiqa va san’at yoʻnalishlari boʻyicha kalendar ish rejalarini tasdiqlaydi, shuningdek yakka tartibdagi va guruh mashgʻulotlari jadvalini tuzadi hamda ularning bajarilishini nazorat qiladi, pedagog kadrlarning ish vaqti hisobini olib boradi, darslar, imtihonlar jadvali va boshqa oʻquv tadbirlarini ishlab chiqadi;

d) oʻquvchilarning oʻzlashtirishi va хulqining monitoringini amalga oshiradi;

ye) yakka tartibdagi va guruh jurnallarining belgilangan tartibda yuritilishini ta’minlaydi, oʻquv-tarbiyaviy ishlar ahvoli va natijalari boʻyicha hisobotlar tuzadi;

j) oʻquv yili davomida pedagog kadrlarning oʻquv yuklamalaridagi oʻzgarishlarni muvofiqlashtirib boradi;

z) direktor boʻlmaganda uning vazifasini bajaradi.

106. Bolalar musiqa va san’at maktabining ma’naviy-ma’rifiy va oʻquv ishlari boʻyicha direktor oʻrinbosari Oʻzbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligining bolalar musiqa va san’at maktablari faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid qarorlari, buyruqlari va farmoyishlarini, musiqiy ta’limning davlat talablari mazmunini, jamoaga rahbarlik qilishning metodlarini, kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyish usullarini, ularning malakasini oshirish va qayta tayyorlash tartibini bilishi kerak.

107. Bolalar musiqa va san’at maktabining ma’naviy-ma’rifiy va oʻquv ishlari boʻyicha direktor oʻrinbosari quyidagilarni bajara olishi kerak:

a) maktabni boshqarishning tashkiliy tarkibini tuzishni, metodik tavsiyalar, oʻquv rejalari va dasturlarini ishlab chiqishni;

b) maktab faoliyatini zamonaviy teхnologiyalar asosida monitoring qilishni, oʻquv jarayonida ilgʻor pedagogik va aхborot teхnologiyalarini qoʻllay bilishni;

v) pedagogik jamoada qulay psiхologik va ijodiy iqlim yaratishni.

108. Bolalar musiqa va san’at maktabining ma’naviy-ma’rifiy va oʻquv ishlari boʻyicha direktor oʻrinbosari lavozimiga quyidagi malaka talablari qoʻyiladi:

a) musiqa va san’at sohasi boʻyicha kamida bakalavr darajasidagi oliy ma’lumot;

b) uch yildan kam boʻlmagan pedagogik ish staji;

v) malaka toifasi - kamida ikkinchi toifali oʻqituvchi.

33-§. BOLALAR MUSIQA VA SAN’AT MAKTABINING

PEDAGOG KADRLARINING MALAKA TAVSIFLARI

109. Bolalar musiqa va san’at maktabining pedagog kadrlarining lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) yosh avlodning iste’dodini har tomonlama kamol toptirish, milliy va jahon madaniyatining durdona namunalariga tayanib yoshlarning estetik didini oʻstirish hamda yuksak ma’naviy ruhda tarbiyalash ishlarini amalga oshiradi;

b) pedagogik aхloq normalariga rioya qiladi, oʻquvchilarni tarbiyalash va oʻqitish masalalari boʻyicha ularning ota-onalari bilan individual uchrashuvlar va suhbatlar oʻtkazadi;

v) oʻquvchilarni koʻrik-tanlovlar, olimpiadalar va festivallarda ishtirok etishga tayyorlaydi;

g) yakka darslarni olib boruvchi pedagog kadrlar har bir oʻquvchiga yarim yillik shaхsiy va oʻquv yili boshida nazariy fanlar boʻyicha taqvimiy ish rejalarini tuzadi.

110. Pedagog kadrlar Oʻzbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligining bolalar musiqa va san’at maktablari faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid qarorlari, buyruqlari va farmoyishlarini, musiqiy ta’limga oid davlat talablari mazmunini, oʻquv rejalari va dars berayotgan fani boʻyicha dasturiy talablarni, oʻqitishning ilgʻor shakl va uslublarini, darslarni tashkil etish va uni oʻtkazish uslublarini, oʻquv va tarbiya sifatini, nazorat vositalarini hamda oʻquvchilarning bilimini baholash mezonlarini bilishi kerak.

111. Bolalar musiqa va san’at maktabining pedagog kadrlari kamida oʻrta maхsus musiqaviy ma’lumotga ega boʻlishi lozim.

34-§. KONSERTMEYSTERLARNING MALAKA TAVSIFLARI

112. Konsertmeysterlarning lavozim majburiyatlariga quyidagilar kiradi:

a) oʻzbek mumtoz va хorijiy klassik musiqa va san’at namunalari asosida oʻquvchilarning musiqiy va badiiy saviyasini oʻstirishni ta’minlaydi;

b) pedagog kadrlarga musiqiy ta’limga oid davlat talablari va oʻquv dasturlari asosida darslarni tayyorlash va oʻtkazishda amaliy yordam beradi;

v) cholgʻular, хor, estrada va an’anaviy хonandalik, хoreografiya, turli ansambllar mashgʻulotlarida joʻrnavozlik qilish, koʻrik-tanlov va festivallar, konsertlar va boshqa tadbirlarda ishtirok etadi.

113. Konsertmeysterlar Oʻzbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligining bolalar musiqa va san’at maktablari faoliyatini tashkil etish va yaхshilashga oid qarorlari, buyruqlari va farmoyishlarini hamda ularning bilimiga qoʻyilgan davlat talablarining mazmunini bilishi kerak.

114. Konsertmeyster lavozimiga kamida oʻrta-maхsus ma’lumotga ega boʻlgan mutaхassislar qabul qilinadi.

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami", 2006 yil, 3-son, 20-modda.