Kadrlar ishini yuritishni qanday tashkil etish kerak

04.12.2024
author avatar

Gulruх NIYaZMETOVA

хalqaro aloqalar boʻyicha Boshqarmasi katta mutaхassisi
author avatar

Yuriy FEOKTISTOV

«Norma» eksperti

Тавсияда:

 – кадрлар ишини юритишни ташкил этиш босқичлари;

 – кадрлар ишини юритишдаги асосий хатолар;

– электрон шаклдаги кадрлар ишини юритиш.

Кадрлар ишини юритишнинг асосий мақсади – иш берувчи ва ходимлар ўртасидаги меҳнат муносабатларини тўғри ва қонуний олиб борилишини таъминлаш. Бу жараён доирасида ташкилотдаги меҳнат муносабатларини тартибга солувчи ҳужжатлар яратилади ва сақланади.

Кадрлар ишини юритиш ҳар бир ходим ҳақидаги, унинг мартаба ўсиши, ўқиши ва касбий ривожланиши тўғрисидаги долзарб маълумотларни қўллаб-қувватлашни ҳам ўз ичига олади.

Кадрлар ишини юритишни олиб бориш ташкилий-ҳуқуқий шаклидан қатъи назар, ҳар қандай компания учун мажбурийдир.

Кадрлар ишини юритишни ташкил этиш

1. Кадрлар ишини юритиш учун масъул шахсни белгиланг

Ташкилотда кадрлар ҳужжат айланиши билан ким шуғулланиши ва унинг учун жавобгар бўлишини аниқланг.

Масъул шахсларнинг ваколатларини тасдиқлаш учун уларни тайинлаш тўғрисида буйруқларни расмийлаштиринг. Кадрлар бўлими ходимларининг мажбуриятларини аниқ вазифаларига қараб тақсимлаш мумкин. Масалан, ҳарбий ҳисоб, ҳужжатларни сақлаш, меҳнат дафтарчаларини юритиш, меҳнат муҳофазаси ва бошқалар учун масъул шахслар.

Вазият
Кадрлар бўйича алоҳида штат бирлиги

Хусусий ташкилотда кадрлар бўйича алоҳида штат бирлиги бўлиши шартми? Кадрлар масалаларини ўриндошлик асосида бошқа мутахассис олиб бориши мумкинми?

– Йўқ, мажбурий эмас, кадрлар масалаларини ўриндошлик асосида бошқа мутахассис олиб бориши мумкин. Бироқ, кадрлар бўйича мутахассис кадрлар масалаларини профессионал ҳал этишини тушуниш керак – бу ҳужжатларни расмийлаштиришда хатоларни камайтиришга ва иш берувчи учун эҳтимолий муаммоларнинг олдини олишга ёрдам беради.

Вазият
Кадрлар бўлими ходими учун меҳнат нормалари борми

«Биз штат сони тахминан 200 киши бўлган хусусий компаниямиз. Бутун корхона учун битта кадрлар инспектори бор. Кадрлар қўнимсизлиги юқори, иш ҳажми – жуда катта. Директор штатни кўпайтиришни ва яна битта кадрлар бўйича мутахассисни олишни рад этмоқда. Битта кадрлар ходимига юкламанинг бирон-бир нормалари мавжудми? У қанча штат сонига хизмат кўрсатиши керак?»

– Амалдаги қонунчилик кадрлар мутахассислари сони нормативларини белгиламайди. Иш берувчилар бу масалани мустақил ҳал қилиш ҳуқуқига эга. Албатта, бунда ташкилотнинг ўзига хослигини ҳисобга олган ҳолда оқилона ёндашув керак.

Кадрлар бўлими ходими юкламасини сезиларли даражада оширадиган омиллар:

  • корхонанинг ишлаб чиқариш фаолияти;
  • тиббий кўрикдан ўтиш талаб этиладиган зарарли меҳнат шароитлари бўлган иш ўринлари;
  • ходимларни мунтазам ўқитиш ва аттестациядан ўтказиш;
  • ҳарбий ҳисоб;
  • меҳнат ва статистика органларига ҳисоботлар топшириш ва ҳ.к.

Кадрлар бўйича мутахассиснинг ҳаддан ташқари юқори юкламаси унинг ишида хатолар ва камчиликлар хавфини юзага келтиради. Бу эса ўз навбатида меҳнат қонунчилиги талабларининг айрим қисмларига риоя этмаслик, назорат қилувчи органлардан эътирозлар ва маъмурий жарималарга олиб келиши мумкин. Яна бир хавф «инсон омили»да: кадрлар ходими бошқа ходимлар каби касаллик таътилига чиқиши, таътилга чиқиши, хизмат сафарига кетиши мумкин ва ҳ.к. Аммо бу ҳолатлар туфайли кадрлар ишини ҳеч ким бекор қилмайди. Бу даврда бирор-бир кадрлар тартиб-таомилини расмийлаштириш – ходимни шошилинч ишга қабул қилиш ёки ишдан бўшатиш зарур бўлиши мумкин ва ҳ.к. Бундай вазиятда кўпинча кадрлар бўйича ходимни ҳамма нарсани тўғри расмийлаштира оладиган мутахассис билан алмаштиришда қийинчиликлар юзага келади, шу жумладан ЯММТда.

Иш юкламаси кўп бўлган кадрлар бўлими ходими нима қилиши керак

1. Агар сиз раҳбарга ортиқча юклама, вақт етишмаслиги, бошқа муаммолар ва улар билан боғлиқ хавфлар ҳақида хабар берсангиз, буни ёзма равишда амалга оширинг. Масалан, маълумотнома хати орқали. Агар корхонада касаба уюшмаси қўмитаси ёки ходимларнинг бошқа вакиллик органи бўлса, унга мурожаат қилиш ортиқча бўлмайди. Агар келгусида сизнинг касбий номувофиқлигингиз масаласи кўтарилса, сиз ишни ўз айбингиз билан эмас, балки объектив сабабларга кўра бажара олмаганингизнинг исботи бўлади.

2. Кадрлар бўйича мутахассис сифатида меҳнатингизни нормалашни бошланг. Бунинг учун ҳар бир кадрлар тартиб-таомилига кетадиган вақт харажатларининг тахминий ҳисоб-китобини қилинг. Олинган натижалар кадрлар ходими қанча вазифани бажаришини ва уларга қанча вақт кетишини...

lock

Davomini oʻqish uchun Kadrovik Pro ga obuna boʻling