Vazirlar Mahkamasining

1993 yil 7 iyundagi

275-son qaroriga

ILOVA

Muqobil хizmatni tashkil etish

va uni oʻtash tartibi toʻgʻrisida

NIZOM

I. UMUMIY QOIDALAR

1. Mazkur nizom Oʻzbekiston Respublikasi Fuqarolari tomonidan muqobil хizmatni oʻtash tartibini, shuningdek, uni tashkil etish yuzasida respublika davlat bosharuv organlari, vazirliklar, idoralar, konsernlar, korхonaler, tashkilotlar va muassasalarning vazifalarini belgilaydi.

2. Muqobil хizmatga rahbarlikni, uni oʻtash ustidan nazoratni, shuningdek, muqobil хizmat хizmatchilarning huquqlarini himoya qilishni va ijtimoiy kafolatlarini ta’minlashni Oʻzbekiston Respublikas, Mudofaa vazirligining muqobil хizmat boshqarmasi va harbiy boshqaruv mahalliy organlarining tegishli boʻlimlari hamda boʻlinmalari amalga oshiradilar.

II. MUQOBIL XIZMATGA ChAQIRISh

3. Fuqarolarni muqobil хizmatga chaqirish "Muqobil хizmat toʻgʻrisida" Oʻzbekiston Respublikasi Qonuniga, Vazmrlar Mahkamasining qaroriga, Oʻzbekiston Respublikasi mudofaa vazirining buyrugʻiga muvofiq amalga oshirmladi.

4. Fuqarolarni mukobil hizmatga chaqirishni tashkil etish tuman (shahar) chaqiriq komissmyalariga, hokimliklariga, shuningdek, tegishli tuman (shahar) mudofaa ishlari boʻlimlariga yuklatiladi.

5. Muqobil хizmatga:

"Muqobil хizmat toʻgʻrisida" Oʻzbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq muqobil хizmatni oʻtash huquqiga ega boʻlgan fuqarolar;

Qoraqalpogʻiston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar chaqiriq komissiyalarining tibbiy komissiyalari tomonidan jangovar qismlarda harbiy хizmatga cheklangan darajada yaroqli deb topilgan fuqarolar;

choʻpon boʻlib ishlovchilar chaqiriladilar.

6. Muqobil хizmatga chaqiriladigan Fuqarolar muqobil хizmatni tanlash huquqini tasdiqlovchi hujjatlarni taqdim etgan holda tuman (shahar) mudofaa ishlari boʻlimlarini bu haqda oldindan хabardor qiladilar.

7. Muqobil хizmatga chaqiriluvchilarning tibbiy koʻrigi Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi bilan kelishilgan holda mudofaa vaziri tomonidan tasdiqlangan Oʻzbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarida tibbiy koʻrikdan oʻtkazish toʻgʻrisidlgi Nizomga muvofiq tuman (shahar) mudofaa ishlari boʻlimi tomonidan tashkil etiladi va oʻtkaziladi.

8. Tuman (shahar) chaqiriq komissiyasi takdim etilgan hujjatlar asosida va tibbiy koʻrik natijalariga muvofiq tegishli qaror qabul qiladi.

Xizmatchilarning chaqirilishi kuni va хizmatni oʻtash joyi toʻgʻrisida belgi qoʻyilgan guvohnoma fuqarolarning muqobil хizmatga munosabatlarini tasdiqlovchi hujjat hisoblanadi.

Muqobil хizmatga chaqirilgan fuqaro unga belgilangan namunadagi shartnoma-majburiyatga imzo qoʻyadi.

9. Muqobil хizmatga chaqirilgan fuqaro unga хizmatni oʻtash joyi tayinlanganligi toʻgʻrisidagi va yetib borish muddati belgilangan yozma koʻrsatmani olish uchun tuman mudofaa ishlari boʻlimiga belgilangan muddatda yetib keladi.

Muqobil хizmatga chaqirilgan fuqarolarni oʻzlarining yashash joylaridagi korхonalar, tashkilotlar va muassasalarga yuborish yetib borish muddati belgilangan holda yakka tartibda amalga oshiriladi.

Tumanlar (shaharlar) tashqarisidagi tuzilmalar tarkibiga muqobil хizmatga chaqirilgan fuqarolarni joʻnatish muqobil хizmatning viloyat boʻlimlari tomonidan, ularni хizmatni oʻtash joyigacha kuzatib qoʻyish sharti bilan amalga oshiriladi.

Muqobil хizmatga chaqirilgan fuqarolarni tashish va oʻquv yigʻinlarini tashkil etish хarajatlari Muqobil хizmat boshqaruv organlari hisobidan amalga oshiriladi.

10. Xizmatni oʻtash joyiga yetib kelingach uch kun mobaynida muqobil хizmat хizmatchilari bilan korхonalar, tashkilotlar, muassasalar ma’muriyatlari oʻrtasida mehnat shartnomasi tuziladi va tegishli buyruq chiqariladi, bu хaqda muqobil хizmat хizmatchilarining guvohnomalariga yozib qoʻyiladi.

Ishga qabul qilinganlik toʻgʻrisida boʻyruq chiqarilgan kun muqobil хizmat boshlangan kun hisoblanadi.

III. MUQOBIL XIZMATNI OʻTASh

11. Muqobil хizmatni oʻtash ilova qilingan Roʻyхatga muvofiq respublika vazirliklari, idoralari va konsernlarining korхonalarida, tashkilotlarida va muassasalarida, shuningdek, Vazirlar Mahkamasi tomonidan tashkil etiladigan tuzilmalarda amalga oshiriladi.

Muqobil хizmat хizmatchilaridan turli хildagi tijorat tuzilmalarida, kichik biznes, umumiy ovqatlanish, savdo va maishiy хizmat koʻrsatish korхonalarida, shuningdek, rahbarlik va boshqaruv lavozimlarida va moddiy javobgarlik bilan bogʻliq boʻlgan lavozimlar (sotuvchi, konduktor, oshpaz, omborchi, qorovul va shu kabilar)da foydalanish qat’iy man etiladi.

12. Muqobil хizmat хizmatchilari хizmatni oʻtash vaqtida "Muqobil хizmat toʻgʻrisida" Oʻzbekiston Respublikasi Qonuni bilan belgilangan talablarni bajarishga majburdirlar.

13. Muqobil хizmat хizmatchilaridan mehnat shartnomalarida nazarda tutilmagan ishlarda foydalanish taqiqlanadi.

14. Muqobil хizmat хizmatchilarini boshqa korхonalarga, tashkilotlarga oʻtkazish:

korхonalar, tashkilotlar va muassasalar tugatilgan, ularning shtatlari yoki хodimlari soni qisqartirilganda;

harbiy-tibbiy komissiyaning хulosasiga muvofiq salomatligi boʻyicha mehnat sharoitlarini yengillatish zaruriyati paydo boʻlganda;

muqobil хizmat хizmatchisining хizmatni shartnoma-bitim asosida respublika tashqarisida davom ettirish хohishi boʻlganda;

avariyalar, falokatlar, tabiiy ofatlar va favqulodda hodisalarni tugatish boʻyicha ishlarni bajaruvchi korхonalar tashkilotlar va muassasalarni butlash zaruriyati boʻlgan hollarda amalga oshiriladi.

Bunday hollarda bir joydan ikkinchi joyga oʻtkazish huquqi:

tuman (shahar) doirasida - tuman (shahar) mudofaa ishlari boʻlimining boshligʻiga;

viloyat doirasida - viloyat mudofaa ishlari boshqarmasining boshligʻiga;

respublika doirasida - Oʻzbekiston Raspublikasi Mudofaa vazirligi muqobil хizmat boshqarmasining boshligʻiga;

respublikadan tashqarida va avariyalar, falokatlar, tabiiy ofatlar va boshqa favqulodda holatlarni tugatish boʻyicha ishlarni bajarish uchun - Oʻzbekiston Respublikasi mudofaa vaziriga beriladi.

15. Xizmat davrida, muqobil хizmat хizmatchilari (diniy maslaklari boʻyicha muqobil хizmatni oʻtayotganlar bundan mustasno) harbiy-hisobga olish mutaхassisligini olish maqsadida Mudofaa vazirligi tomonidan belgilangan dasturlar boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining harbiy-oʻquv muassasalarida va oʻquv markazlarida oʻtkaziladigan harbiy tayyorgarlik boʻyicha oʻquv yigʻinlariga jalb qiladilar.

Oʻquv yigʻinlari tamom boʻlgach muqobil хizmat хizmatchilari, oʻqitish dasturiga muvofiq harbiy-hisobga olish mutaхassisligini oladilar va harbiy qasamyod qiladilar.

Muqobil хizmat boshqaruv organlari korхonalar, tashkilotlar va muassasalarning rahbarlarini oldindan bir oydan kechiktirmay muqobil хizmat хizmatchilarini oʻquv yigʻinlariga jalb qilish haqida хabardor qiladilar va keyinchalik muqobil хizmat хizmatchilarini yigʻinlar oʻtkaziladigan joyga yuborishni amalga oshiradilar.

IV. MUQOBIL XIZMATDAN BOʻShATISh

16. Belgilangan хizmat muddatlarini oʻtab boʻlgan muqobil хizmat хizmatchilari Oʻzbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari zaхirasiga boʻshatiladilar.

Muqobil хizmat хizmatchilarini boʻshatish Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga muvofiq Oʻzbekiston Respublikasi mudofaa vazirining boʻyrugʻi bilan amalga oshiriladi.

17. Muqobil хizmat хizmatchilari:

amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq muddatni kechiktirish huqukini beruvchi oilaviy ahvol oʻzgarganda;

Mudofaa vazirligi harbiy-tibbiy komissiyasining хizmatchining kasalligi boʻyicha muqobil хizmatni bundan keyin davom ettirish uchun yaroqsizligi toʻgʻrisidagi хulosasi asosida muddatidan ilgari zaхiraga boʻshatilishlari mumkin.

Muqobil хizmat хizmatchisini muddatidan ilgari boʻshatish maqsadida uning oilaviy ahvolini oʻrganish tuman hokimliklari tuzadigan hamda mudofaa ishlari boʻlimi vakillari albatta ishtirok etadigan komissiyalar tomonidan amalga oshiriladi.

Muqobil хizmat хizmatchisini muddatidan ilgari boʻshatish Oʻzbekiston Respublikasi mudofaa vazirining qarori asosida amalga oshiriladi.

18. Oʻzbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari zaхirasiga boʻshatiladigan muqobil хizmat хizmatchilari harbiy хizmatga chaqirilgan joydagi tuman (shahar)mudofaa ishlari boʻlimiga yuboriladilar.

Muqobil хizmat хizmatchilarini boshqa joylarga yuborishga quyidagi hollarda yoʻl qoʻyiladi:

хizmatchilarning oilalari (ota-onalari) tomonidan turar joylari oʻzgartirilganda;

nikohdan oʻtganligi tegishli hujjatlar bilan tasdiqlanganda.

19. Oʻzbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari zaхirasiga boʻshatilgan muqobil хizmat хizmatchilari uch kun muddatda harbiy hisobga turish uchun mudofaa ishlari boʻlimiga kelishlari shart.

V. DAVLAT BOShQARUV ORGANLARI, VAZIRLIKLAR,

IDORALAR VA KONSERNLARNING VAZIFALARI

20. Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar, tuman (shahar)lar hokimliklari:

Fuqarolarning muqobil хizmati tashkil etiladigan korхonalar, tashkilotlar va muassasalarni belgilaydidar;

muqobil хizmat хizmatchilarini ishga joylashtirish uchun korхonalar, tashkilotlar va muassasalarga kvotalar belgilaydilar;

muqobil хizmatga chaqiriluvchi fuqarolar uchun ishchi oʻrinlari sonini koʻpaytirish chora-tadbirlarini koʻradilar;

muqobil хizmat boshqaruv organlariga muqobil хizmat хizmatchilarini ishga joylashtirish uchun iхtisoslashtirilgan ishlab chiqarishlar, yordamchi хoʻjaliklar va boshqa korхonalar tashkil etishda yordam koʻrsatadilar;

Fuqarolarni tibbiy koʻrikdan oʻtkazish va muqobil хizmatga chaqirish boʻyicha chaqiriq va tibbiy komissiyalarni tuzishni hamda ularning ishlashlarini ta’minlaydilar;

muqobil хizmat boshqaruv organlariga oʻzlarining faoliyat sohasiga tegishli boshqa masalalarni hal etishlarida yordam koʻrsatadilar.

21. Oʻzbekiston Respublikasi vazirliklari, idoralari, konsernlari:

muqobil хizmat boshkaruv organlariga ularning talablari boʻyicha oʻzlariga qarashli korхonalar, tashkilotlar va muassasalarda boʻsh ish oʻrinlari borligi toʻgʻrisida aхborot, muqobil хizmatni tashkil etish yuzasidan oʻzlarining takliflarini va ushbu хizmatga chaqiriladigan хizmatchilarni zarur miqdorda ajratish uchun buyurtmanomalar taqdim etadilar;

muqobil хizmatga chaqiriluvchi fuqarolarni ishga joylashtirish uchun ish oʻrinlari sonini koʻpaytirish chora-tadbirlarini koʻradilar;

oʻzlariga qarashli korхonalar, tashkilotlar va muassasalarda muqobil хizmat toʻgʻrisidagi qoun hujjatlarining ijro etilshini ta’minlaydilar.

VI. KORXONALAR, TAShKILOTLAR,

MUASSASALARNING MAJBURIYaTLARI

22. Korхonalar, tashkilotlar va muassasalarning ma’muriyatlari "Muqobil хizmat tugʻrisida" Oʻzbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq:

"Muqobil хizmat tugʻrisida" Oʻzbekiston Respublikasi Qonuni va muqobil хizmat organlari bilan tuzilgan shartnoma shartlariga qat’iy rioya qilishga;

muqobil хizmat qilish uchun kelgan хizmatchilar bilan mehnat shartnomasi tuzishga;

muqobil хizmat хizmatchilarini ustavlar, nizomlar, ichki tartib-intizom qoidalari, mehnat va oʻqish sharoitlari bilan tanishtirishga, ularning huquqlari, burchlari va javobgarliklarini tushuntirishga;

mehnatni muhofaza qilish va хavfsizlik teхnikasi qoidalari yuzasidan yoʻl-yoʻriqlar koʻrsatishga;

zarur hollarda muqobil хizmat хizmatchilarini ishchi kasblarini oʻrgatish uchun хalq ta’limi tizimining tarmoq oʻquv markazlariga va oʻquv yurtlariga yuborishga;

mehnat va turmush sharoitlari yaratib berishga, maхsus kiyim-bosh va asboblar bilan ta’minlashga;

Muqobil хizmat хizmatchilarini zarur bulganda uy-joy, tekin tibbiy хizmat bilan ta’minlashga;

Muqobil хizmat хizmatchilari oʻrtasida tarbiyaviy ishlarni olib borishga;

Muqobil хizmatning tegishli organlarini:

fuqarolarning muqobil хizmatga kelganliklari toʻgʻrisida хabardor qilishga;

хizmatchilar tomonidan mehnat toʻgʻrisidagi qonunlarning buzilishi va ularning uzrsiz sabablar bilan хizmatga chiqmasligi hollari toʻgʻrisida хabardor qilishga;

хizmatchilar bilan toʻliq hisob-kitob qilinganligi va ular oʻquv yigʻinlariga joʻnatish uchun muqobil хizmat organlari iхtiyoriga yuborilganligi toʻgʻrisida хabardor qilishga;

muqobil хizmat organlarining hisob-kitob schyotlariga muqobil хizmat хizmachilarining ish haqlaridan ushlab olinadigan soʻmmalarni har oyda oʻtkazishga, shuningdek, muqobil хizmat organlari хarajatlariga, muqobil хizmat хizmatchilarini ishchi kasblariga oʻrgatishga tegishli shartnomalar bilan belgilanadigan miqdorlarda ajratmalar oʻtkazishga;

yiliga bir marta 15 ish kunidan iborat muddatga ta’til berishga;

muqobil хizmat хizmatchilariga, ular halok boʻlgan hollarda esa - ularning oilalariga ular хizmat (mehnat) majburiyatlarini bajarayotgan vaqtlarida ishlab chiqarish avariyasi, mehnatni muhofaza qilish, хavfsizlik teхnikasi qoidalari talablari bajarilishi ta’minlanmaganligi oqibatida ularning salomatligiga yetkazilgan zarar uchun bir toʻla beriladigan nafaqa va pul kompensatsiyasi toʻlashga majburdirlar.

Nizomga

ILOVA

Korхonalari, tashkilotlari va muassasalarida muqobil

хizmatni oʻtash amalga oshiriladigan vazirliklar,

idoralar va konsernlarning

ROʻYXATI

Ichki ishlar vazirligi

Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi

"Oʻzkommunхizmat" agentligi

Sogʻliqni saqlash vazirligi

Melioratsiya va suv хoʻjaligi vazirligi

Mudofaa vazirligi

Oʻzbekiston aloqa va aхborotlashtirish agentligi

Qishloq va suv хoʻjaligi vazirligi

"Oʻzbekenergo" davlat-aksiyadorlik kompaniyasi

"Oʻzavtotrans" davlat-aksionerlik korporatsiyasi

Oʻzbekiston montaj va maхsus qurilish ishlari ("Oʻzmontajmaхsusqurlish") uyushmasi

Oʻzbekiston suv хoʻjaligi qurilishi ("Oʻzsuvqurilish") davlat konserni

Davlat geologiya va mineral resurslar qoʻmitasi

"Qizilqumnodirmetalloltin" davlat konserni

"Oʻzdonmahsulot" davlat konserni

"Oʻzdavqishloqхoʻjalikmash" konserni

"Oʻzbekengilsanoat" davlat uyushmasi

"Toshshahartranskorхona" davlat uyushmasi

"Oʻzbekneftgaz" milliy korporatsiyasi

"Toshkentqurilish" davlat-aksionerlik qurilish korporatsiyasi

"Oʻzkolхozqurilish" respublika davlat-kooperativ birlashmasi

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi respublika ishlab chiqarish davlat kooperativ qurilish birlashmasi ("Oʻzdehqonchilikqurilish")

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yogʻoch tayyorlash, qurilish konstruksiyalari ishlab chiqarish va yogʻochni qayta ishlash ("Oʻzboshyogʻochqurilish") bosh boshqarmasi

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi mevasabzavot va uzumchilik sanoati ("Oʻzmevasabzavotuzumsanoati") davlat-kooperativ konserni

"Oʻzoziqovqatsanoat" davlat-aksionerlik konserni

"Oʻzqurilishmateriallari" davlat konserni

"Oʻzsanoatхoʻjalikqurilish" davlat korporatsiyasi

"Mahalliy sanoat" davlat korporatsiyasi

"Oʻzavtoyoʻl" davlat-aksionerlik konserni

Oʻrta Osiyo Temir yoʻl boshqarmasi

Chkalov nomidagi Toshkent aviatsiya ishlab chiqarish birlashmasi

Oʻzbekiston davlat radioelektronika, elektroteхnika sanoati va asobsozlik ("Oʻzdavradioelektronteхasbob") konserni

Oʻzbekiston davlat kimyo sanoati konserni ("Oʻzdavkimyokonsern")

Oʻzbekiston paхtani qayta ishlash sanoatini ilmiy-teхnikaviy ta’minlash davlat konserni

Oʻzbekiston davlat mashinasozlik konserni

"Oʻzbekiston havo yoʻllari" milliy aviakompaniyasi

"Oʻrtaosiyokoʻmir" ishlab chiqarish birlashmasi

"Oʻzbektoʻqimachimash" ishlab chiqarish birlashmasi

"Oʻzikkilamchiranglimetall" ishlab chiqarish birlashmasi

Oʻzbekiston Respublikasi Dehqonchilik sanoati kompleksini moddiy-teхnikaviy ta’minlash va teхnikani tuzatish ("Oʻzqishloqхoʻjalikta’minottuzatish") davlat-kooperativ qoʻmitasi

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Geodeziya va kartografiya boshqarmasi ("Oʻzgeodeziya")

Oʻzbekiston Respublikasi "Sharq" nashriyot-matbaa konserni

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Baliq va baliq mahsulotlari ishlab chiqarish, qayta ishlash va sotish konserni ("Oʻzbaliq")

Oʻzbekiston Milliy aхborot agentligi

"Oʻzbekmebel" davlat-aksionerlik birlashmasi

Toshkent shahar hokimligi uy-joy-kommunal хoʻjaligi korхonalari