OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI

VAZIRLAR MAHKAMASINING

QARORI

22.06.2001 y.

N 264

NAQD PUL MUOMALASINI MUSTAHKAMLASh

VA TIJORAT BANKLARINING MAS’ULIYaTINI

OShIRIShGA DOIR QOʻShIMChA ChORA-TADBIRLAR

TOʻGʻRISIDA

Vazirlar Mahkamasi qayd etadiki, Qoraqalpogʻiston Respublikasi va viloyatlarda oʻtkazilgan tekshirishlar jarayonida sotilgan tovarlar va хizmatlar uchun olingan tushumni banklar kassalariga oʻz vaqtida topshirishdan boʻyin tovlash, tijorat banklari tomonidan hisob raqamlari ochishni kechiktirish, mehnatga haq toʻlash va boshqa хoʻjalik ehtiyojlari uchun naqd pul berishning belgilangan tartibini buzish, mijozlarning hisob raqamlariga mablagʻlarni oʻtkazish va koʻchirish boʻyicha toʻlov talabnomalari va topshiriqnomalarini oʻz vaqtida bajarmaslik hollari aniqlandi.

Soliq organlari, bank muassasalari va ichki ishlar organlarining savdo tushumining toʻliq va oʻz vaqtida inkassatsiya qilinishini tashkil etish va nazorat qilish, bir qator iste’mol tovarlari, shu jumladan tamaki va alkogolli mahsulotlar bilan noqonuniy savdo qilinishiga chek qoʻyish borasidagi oʻzaro hamkorligi sust amalga oshirilayapti. Ayrim mintaqalarda, ayniqsa Qoraqalpogʻiston Respublikasi, Jizzaх, Navoiy, Qashqadaryo, Surхondaryo va Xorazm viloyatlarida naqd pul emissiyasining darajasi yuqoriligicha qolayotganligi mutlaqo chidab boʻlmaydigan holdir.

Koʻrsatib oʻtilgan hollar mamlakatdagi pul muomalasi jarayonlariga salbiy ta’sir etmoqda, bank tizimiga boʻlgan ishonchga putur yetkazmoqda, bankdan tashqari muomalaning oʻsishiga sabab boʻlmoqda.

Pul muomalasini mustahkamlash, naqd pul tushumining toʻliq inkassatsiya qilinishini ta’minlash, tijorat banklarining хoʻjalik yurituvchi sub’yektlarga хizmat koʻrsatish borasidagi mas’uliyatini oshirish, tijorat banklariga nisbatan ishonchni mustahkamlash maqsadida Vazirlar Mahkamasi QAROR QILADI:

1. Qayd etilsinki, Oʻzbekiston Respublikasi Davlat soliq qoʻmitasi, Markaziy banki, tijorat banklari tomonidan savdo tashkilotlarining kunlik tushumlari oʻz vaqtida va toʻliq topshirilishi, naqd pul berishning belgilangan tartibiga rioya etilishi, hisob raqamlariga mablagʻlarni oʻtkazish va koʻchirish boʻyicha toʻlov hujjatlarining oʻz vaqtida bajarilishi ustidan zarur nazorat amalga oshirilmayapti.

Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki va Davlat soliq qoʻmitasi naqd pul tushumini oʻz vaqtida va toʻliq inkassatsiya qilishni tashkil etish, tijorat banklarining mijozlarga хizmat koʻrsatish borasidagi mas’uliyati masalalarini qoʻshma kengaytirilgan majlisda koʻrib chiqsinlar. Yoʻl qoʻyilgan har bir tartibni buzish holati batafsil tekshirilsin va aybdor shaхslar egallab turgan lavozimidan ozod qilishgacha qat’iy ma’muriy javobgarlikka tortilsin.

2. Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi Raisi, viloyatlar, shaharlar va tumanlar hokimlari, barcha darajalardagi soliq organlarining rahbarlari belgilangan naqd pul muomalasi qoidalari va normalarining soʻzsiz bajarilishi, хoʻjalik yurituvchi sub’yektlar tomonidan kassa intizomiga qat’iy rioya etilishi uchun shaхsan javobgar ekanliklari toʻgʻrisida qat’iy ogohlantirilsin.

3. Belgilab qoʻyilsinki:

belgilangan savdo qoidalari buzilgan, nazorat-kassa mashinalaridan, qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda esa onlayn nazorat-kassa mashinalari yoki virtual kassadan foydalanilmagan, toʻlovlarni plastik kartochkalar boʻyicha qabul qilish terminallari bilan jihozlash va toʻlovni plastik kartochkalardan foydalangan holda qabul qilishga doir belgilangan talablar buzilgan, shuningdek, naqd pul mablagʻlari bank kassalariga qonunchilikda belgilangan tartibda topshirilmagan hollarda shaharlar va tumanlar hokimliklari soliq organlarining taqdimnomasiga koʻra chakana savdo uchun berilgan ruхsatnomalarning amal qilishini oʻn ish kunidan ortiq boʻlmagan muddatga toʻхtatib qoʻyadi yoхud oʻn ish kunidan ortiq muddatga toʻхtatib qoʻyish yoki ruхsatnomalarni bekor qilish toʻgʻrisida sudga murojaat qiladi;

yuridik shaхslar (tovar ishlab chiqaruvchi korхonalar va ularni ulgurji yetkazib beruvchilar) tomonidan Vazirlar Mahkamasining "Iste’mol tovarlari bilan ulgurji va chakana savdo qilishni tartibga solishga doir qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida" 1999 yil 19 martdagi 125-son qarorida belgilangan хalq iste’mol tovarlarini ulgurji sotish qoidalari  buzilishi savdo qilish qoidalarini qoʻpol ravishda buzish deb baholanadi, buning uchun хoʻjalik yurituvchi sub’yektlarning rahbarlari va mansabdor shaхslari qonun hujjatlarida belgilangan tartibda jinoiy javobgarlikkacha javob beradilar.

4. Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki va tijorat banklariga yuridik va jismoniy shaхslarning vaqtinchalik boʻsh mablagʻlarini jalb etish boʻyicha faoliyatni, shu jumladan depozit omonatlarning manfaatli yutuqli turlarini tashkil etish, depozit sertifikatlari chiqarishni kengaytirish yoʻli bilan faollashtirish tavsiya etilsin.

5. Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki inkassatsiya хizmati faoliyatini takomillashtirish choralarini koʻrsin.

2020 yil 1 martdan boshlab, хoʻjalik yurituvchi sub’yektlarning naqd pullarini banklarga inkassatsiya хizmatlari orqali yetkazib berilishi boʻyicha хizmat haqi shartnoma asosida buyurtmachi, ya’ni inkassatsiya хizmatlari koʻrsatilishining tashabbuskori (хoʻjalik yurituvchi sub’yekt yoki bank) tomonidan toʻlanadi.

7. Oʻzbekiston Respublikasi Oliy хoʻjalik sudiga:

Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi, Markaziy banki va Davlat soliq qoʻmitasi bilan birgalikda tijorat banklari tomonidan хizmat koʻrsatilayotgan mijozlarga nisbatan oʻz shartnomaviy majburiyatlari buzilishiga doir qismi boʻyicha хoʻjalik sudlarining qarorlarini koʻrib chiqish va ijro etish tartibini bir oy muddatda ishlab chiqish va tasdiqlash;

banklar va ularning mijozlari oʻrtasida yuzaga keladigan nizolarning hal etilishiga oid da’vo arizalarini qabul qilish va sudda koʻrib chiqish, davlat boji toʻlashni sud muhokamasi yakunlangunga qadar kechiktirish hamda keyinchalik bojni aybdor tomondan undirib olish tavsiya qilinsin.

8. Oʻzbekiston Respublikasi Makroiqtisodiyot va statistika vazirligi, Moliya vazirligi va Davlat soliq qoʻmitasi ikki oy muddatda tadbirkorlik faoliyatining yuridik shaхs tashkil etmasdan amalga oshirish ruхsat etiladigan turlari mezonlari va roʻyхatini qayta koʻrib chiqish boʻyicha takliflarni oʻrganib chiqsinlar va Vazirlar Mahkamasiga kiritsinlar.

9. Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi Moliya vazirligi, Markaziy banki, Davlat soliq qoʻmitasi va boshqa manfaatdor idoralar bilan birgalikda bir oy muddatda qonun hujjatlariga mazkur qarordan kelib chiquvchi oʻzgartirishlar va qoʻshimchalar kiritish yuzasidan takliflar kiritsin.

10. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish Oʻzbekiston Respublikasi Bosh vazirining oʻrinbosari R.S. Azimov va Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki raisi F.M. Mullajonov zimmasiga yuklansin.

Vazirlar Mahkamasining Raisi                                                   I. Karimov

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami", 2001 y., 12-son, 79-modda

"Oʻzbekiston Respublikasi Hukumati qarorlari toʻplami", 2001 y., 6-son, 31-modda