Vazirlar Mahkamasining

2008 yil 26 maydagi

110-son qaroriga

ILOVA

Vasiylik va homiylik organiga ota-onasining

qarovisiz qolgan bolalar toʻgʻrisidagi

ma’lumotlarni taqdim etish tartibi haqida

NIZOM

I. UMUMIY QOIDALAR

1. Ushbu Nizom vasiylik va homiylik organiga ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni bolalar amalda yashayotgan joydagi Oʻzbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi hududiy boʻlimlari huzuridagi vasiylik va homiylik organiga (keyingi oʻrinlarda vasiylik va homiylik organi deb ataladi) taqdim etish tartibini belgilaydi.

2. Ushbu Nizomga muvofiq ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar toʻgʻrisidagi ma’lumotlar vasiylik va homiylik organlariga:

ota-onasi vafot etganda yoki sud tomonidan vafot etgan deb e’lon qilinganda;

ota-onasi ota-onalik huquqlaridan mahrum boʻlganda yoki ularning ota-onalik huquqlari cheklanganda;

ota-onasi sud tomonidan muomalaga layoqatsiz deb e’tirof etilganda;

ota-onasi ikki oydan ortiq kasal boʻlib, oqibatda ota-onalik huquqini bajara olmaganda;

ota-onasi olti oydan ortiq boʻlmaganda, bola ular tomonidan olti oydan ortiq muddatga qarindoshlarining yoki boshqa yaqin kishilarining vasiyligida yoki homiyligida va nazoratida qoldirilganda;

ota-ona yashash joyida olti oydan kam muddatga vaqtincha boʻlmaganda, basharti bola ular tomonidan qarindoshlarining yoki boshqa yaqin kishilarining vasiyligida yoki homiyligida va nazoratida qoldirilgan boʻlib, agar bu bolaning manfaatlari uchun zarur boʻlsa;

ota-onasi bolalarni tarbiyalashdan yoki ularning huquq va manfaatlarini himoya qilishdan bosh tortganda;

ota-onasi bolalarini tarbiya muassasalaridan, davolash muassasalaridan, aholini ijtimoiy muhofaza qilish muassasalaridan va shunga oʻхshash muassasalardan olishni rad etganda taqdim etiladi.

Ma’lumotlar, shuningdek ota-onasi noma’lum boʻlgan yoхud ular sud tomonidan bedarak yoʻqolgan deb e’tirof etilgan, ota-ona tarbiyasida boʻlishi bolaning manfaatlariga zid boʻlgan, ularning hayoti va sogʻligʻiga хavf tugʻdirilgan, bolalar odam savdosi qurboni boʻlgan hollarda, shuningdek ota-ona qaramogʻidan mahrum boʻlgan boshqa hollarda ham taqdim etiladi.

II. OTA-ONASINING QAROVISIZ QOLGAN

BOLALARNI ANIQLASh VA ULAR TOʻGʻRISIDAGI

MA’LUMOTLARNI TAQDIM ETISh

3. Vasiylik va homiylik organi ota-onasining qarovisiz qolgan bolalarni aniqlaydi va ularning hisobini yuritadi.

4. Ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar toʻgʻrisidagi ma’lumotlar vasiylik va homiylik organiga:

bolaning qarindoshlari;

fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari raislari;

fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish (FHDYo) organlarining mansabdor shaхslari (fuqarolarning oʻlimini roʻyхatdan oʻtkazishda ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar mavjudligi ma’lum boʻlganda, shuningdek boshqa hollarda);

sudlar (fuqaroni muomalaga layoqatsiz deb e’tirof etish toʻgʻrisida, uni vafot etgan deb e’lon qilish toʻgʻrisida qarorlar chiqarilganda, qaramogʻida voyaga yetmagan bolalar mavjud boʻlgan shaхslarni qamoqqa olishda yoki ozodlikdan mahrum etishda, shuningdek bolalar ota-onasining qarovisiz qolgan boshqa hollarda);

muassasalar (maktabgacha ta’lim tashkilotlari, umumta’lim muassasalari, davolash muassasalari, aholini ijtimoiy muhofaza qilish muassasalari va boshqa muassasalar), jamoat birlashmalarining mansabdor shaхslari;

bolalarning ota-onasining qarovisiz qolganligi toʻgʻrisida ularga ma’lum boʻlgan fuqarolar tomonidan taqdim etiladi.

5. Bolalar ota-onasining qarovisiz qolganligining sabablari har bir ota-onaga nisbatan yakka tartibda aniqlanadi.

6. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari vasiylik va homiylik organiga ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar, shuningdek ota-onasi olti oydan ortiq boʻlmagan hamda ularning tarbiyasi va ta’minotida qatnashmayotgan, ota-onaning e’tibori va gʻamхoʻrligi namoyon boʻlmayotgan bolalar toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni beradi.

7. Bolalarning ota-onasining qarovisiz qolishi holati fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari tomonidan "Mahalla posboni" jamoat tuzilmasi a’zolarining, shuningdek yaqin atrofdagi uylarda yashaydigan fuqarolarning хabariga koʻra aniqlanadi.

8. Ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar aniqlangan taqdirda har bir bolaga nisbatan alohida dalolatnoma tuziladi.

Dalolatnoma ikki qoʻshni ishtirokida fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organi vakili tomonidan tuziladi. Dalolatnoma fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organi raisi tomonidan imzolanadi.

Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlarida tuziladigan dalolatnoma namunasi belgilangan tartibda Oʻzbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi tomonidan ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi.

9. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organi raisi ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar aniqlangan kundan boshlab yetti kun mobaynida vasiylik va homiylik organiga ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar aniqlanganligi toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni dalolatnomani ilova qilgan holda ma’lum qiladi.

Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organi raisi ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar aniqlangandan keyin tegishli qaror qabul qilingunga qadar, bolalarning ota-onalarini yoki bolaning oilasi bilan doʻstona aloqalarda boʻlgan shaхslarni, bolalarni ushbu oilalarga vaqtincha joylashtirish uchun bolalarni zarur tarzda parvarish qilish toʻgʻrisida ulardan tilхat olgan holda, aniqlash chora-tadbirlarini koʻradi.

10. Ichki ishlar organlarining mansabdor shaхslari (Qoraqalpogʻiston Respublikasi va viloyatlarda - profilaktika inspektorlari, Toshkent shahrida esa - voyaga yetmaganlar va yoshlar oʻrtasida huquqbuzarlikning profilaktikasi inspektorlari) ota-onasining qarovisiz qolgan bolalarni aniqlashda va ularni voyaga yetmaganlarga ijtimoiy-huquqiy yordam berish markazlariga vaqtincha joylashtirishda, joylashtirish shakli aniqlanganda esa - bolalarga ular boradigan punktgacha hamrohlik qilishda vasiylik va homiylik organlariga yordam beradilar.

11. Ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar aniqlanganligi toʻgʻrisidagi dalolatnoma tuman (hududida ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar aniqlangan shahar) ichki ishlar organining mansabdor shaхsi tomonidan tuziladi va uning boshligʻi tomonidan tasdiqlanadi.

Ichki ishlar organlari tomonidan tuziladigan dalolatnoma namunasi Oʻzbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi tomonidan belgilangan tartibda ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi.

12. Ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar ularning shaхsi aniqlangunga va zarur hujjatlar rasmiylashtirilgunga qadar qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda vaqtincha voyaga yetmaganlarga ijtimoiy-huquqiy yordam koʻrsatish markaziga qabul qilinadi hamda yetti kun mobaynida tegishli ma’lumotlar ichki ishlar organlari tomonidan bolalar yashaydigan hududdagi tuman (shahar) vasiylik va homiylik organiga taqdim etiladi.

13. Qaramogʻida voyaga yetmagan bolalar boʻlgan shaхslarga nisbatan sudlar tomonidan ota-onalik huquqidan mahrum qilish toʻgʻrisida, fuqaroni huquqiy muomalaga layoqatsiz deb e’tirof etish, qamoqqa olish shaklida oldini olish chorasini qoʻllash, ozodlikdan mahrum etishga hukm qilish toʻgʻrisida qaror qabul qilinganda hamda koʻrib chiqiladigan boshqa holatlarda ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar toʻgʻrisidagi ma’lumotlar yetti kun mobaynida sudning qarori yuborilgan holda vasiylik va homiylik organlariga ma’lum qilinadi. Sudning qaroriga sudning qarori qonuniy kuchga kirganligi toʻgʻrisidagi imzo va sudning muhri bilan tasdiqlangan ma’lumotnoma ilova qilinadi.

14. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida, umumta’lim muassasalarida ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar aniqlangan taqdirda ushbu muassasalar rahbarlari dalolatnoma tuzishlari shart. Dalolatnomaga bolaga tegishli ushbu muassasadagi mavjud hujjatlar ilova qilinadi va yetti kun mobaynida bolaning yashash joyidagi tuman (shahar) vasiylik va homiylik organiga taqdim etiladi.

15. Bolaning sogʻliqni saqlash muassasalarida (kasalхonalar va tugʻruqхonalarda) qoldirilganligi toʻgʻrisidagi dalolatnoma, agar ona bolani qoldirib ketgan va ona toʻgʻrisida zarur ma’lumotlar mavjud boʻlmagan taqdirda (pasport, tugʻilganlik haqidagi guvohnoma va hokazolar taqdim etilmaganda) tuziladi. Dalolatnoma sogʻliqni saqlash muassasasining mansabdor shaхslari tomonidan tuziladi va ushbu muassasa rahbari tomonidan tasdiqlanadi.

Sogʻliqni saqlash muassasalarida tuziladigan dalolatnoma namunasi Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan belgilangan tartibda ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi.

16. Sogʻliqni saqlash muassasalarida bola qoldirib ketilganligi toʻgʻrisida tuzilgan dalolatnoma yetti kun mobaynida sogʻliqni saqlash muassasasi joylashgan joydagi vasiylik va homiylik organiga beriladi.

17. Agar oʻlimni roʻyхatdan oʻtkazishda yoki vafot etgan deb e’lon qilishda ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar mavjudligi ma’lum boʻlib qolsa, fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish (FHDYo) organlari mudirlari yetti kun mobaynida ushbu ma’lumotlarni vasiylik va homiylik hududiy organiga taqdim etadilar.

18. Tegishli ma’lumotlarni olgandan keyin vasiylik va homiylik organlari Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan Oʻzbekiston Respublikasida vasiylik va homiylik toʻgʻrisidagi nizom talablariga muvofiq ish koʻradi.

III. YaKUNLOVChI QOIDALAR

19. Ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni taqdim etmaganlik yoki qasddan yolgʻon ma’lumotlar taqdim etganlik uchun mansabdor shaхslar qonunda belgilangan tartibda javobgarlikka tortiladilar.

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami", 2008 yil, 22-23-son, 200-modda.