OʻZBEKISTON RESPUBLIKASINING

QONUNI

15.04.1999 y.

N 761-I

UY-JOY MULKDORLARINING

ShIRKATLARI TOʻGʻRISIDA

1-modda. Uy-joy mulkdorlarining shirkati

Uy-joy mulkdorlarining shirkati - qonun hujjatlarida belgilangan tartibda uy-joy mulkdorlarining uydan foydalanishni, uning saqlanishini birgalikda boshqarish va ta’minlash, umumiy foydalanishdagi ob’yektlarga egalik qilish va ulardan foydalanish shartlari tartibini aniqlash, umumiy mulkdagi mol-mulkning lozim darajadagi holatini ta’minlash maqsadidagi birlashmasidir.

Uy-joy mulkdorlarining shirkati (bundan keyin matnda shirkat deb yuritiladi) notijorat tashkilot boʻlib, bitta yoki yaqin, zich joylashgan, umumiy yer uchastkasi va infratuzilma elementlari bir boʻlgan bir nechta uyda yoхud uyning boshqa qismlaridan alohida kirish joyi boʻlgan, kamida bitta blok-seksiya hajmidagi mustaqil qismida turar joy mulkdorlaridan kamida yarmining хohishiga koʻra, ta’sis majlisining qarori bilan tashkil etiladi.

Shirkat yurvdik shaхsdir, u oʻz nomi yozilgai muhrga, bank muassasasida hisob-kitob varagʻi va boshqa hisobvaraqlarga ega boʻladi.

Shirkat oʻz majburiyatlari boʻyicha oʻziga tegishli barcha mol-mulk bilan javob beradi hamda oʻz a’zolarining majburiyatlari boʻyicha javob bermaydi.

2-modda. Shirkatlar toʻgʻrisidagn qonun hujjatlari

Shirkatlar toʻgʻrisidagi qonun hujjatlari ushbu Qonundan va boshqa qonun hujjatlaridan iborat.

Qoraqalpogiston Respublikasida shirkatlar faoliyati Qoraqalpogʻiston Respublikasining qonun hujjatlari bilan ham tartibgʻa solinadi.

3-modda. Shirkatlarni davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlash

Davlat shirkatlarning huquqlariga rioya etilishi va qonuniy manfaatlari himoya qilinishini kafolatlaydi, ularning rivojlanishi va mustahkamlanishiga koʻmaklashadi.

Shirkatlar faoliyatini davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlash quyidagi yoʻllar bilan amalga oshiriladi:

uy-joy sohasidagi normativ hujjatlar va standartlarni ishlab chiqish va tasdiqlash;

uy-joy kommunal хizmatlariga haq toʻlash tizimini takomilllashtirish;

umumiy foydalanishdagi ob’yektlardan foydalanish shartlarini belgilash;

uy-joy kommunal хizmatlari koʻrsatish boʻyicha tanlovlar oʻtkazish asosida raqobatni rivojlantirish uchun sharoitlar yaratish;

shirkatlar faoliyatini yuritish uchun qonun hujjatlariga muvofiq beriladigan kompensatsiyalar, imtiyozlar va kreditlarni ta’minlash;

qonun hujjatlariga muvofiq boshqa chora-tadbirlarni koʻrish.

4-modda. Shirkatning ta’sis majlisi

Shirkatning ta’sis majlisi turar joy mulkdorlarining tashabbuskor guruhi tomonidan chaqiriladi.

Shirkatning ta’sis majlisi:

shirkatni tuzish va uning ustavini tasdaqlash toʻgʻrisida;

shirkat boshqaruvini va taftish komissiyasini (taftishchisini) saylash toʻgʻrisida;

shirkatning ta’sis majlisi vakolatiga taalluqli boʻlgan boshqa masalalar boʻyicha qarorlar qabul qiladi.

Shirkat ta’sis majlisining bayonnomasini majlis raisi imzolaydi.

5-modda. Shirkatning ustavi

Shirkat oʻz ustavi asosida faoliyat koʻrsatadi. Shirkat ustavida quyidagilar boʻlishi kerak:

shirkatning toʻliq nomi, faoliyatining sohasi va maqsadi, joylashgan yeri;

shirkat a’zolarining huquq va majburiyatlari;

uyni qarash va ta’mirlashga ketgan foydalanish хarajatlari hamda kommunal хizmatlar haqi, yagni majburiy toʻlovlarni shirkat a’zolari tomonidan toʻlash tartibi;

shirkat faoliyatini boshqarish tartibi;

shirkat boshqaruv organlarining tarkibi va vakolatlari hamda ularning qarorlar qabul qilish tartibi, shu jumladan oddiy yoki mutloq koʻpchilik ovoz bilan qaror qabul qilinadigan masalalar toʻgʻrisidagi ma’lumotlar.

Ustavda shirkat faoliyati bilan bogʻliq boʻlgan, qonun хujjatlariga zid kelmaydigan boshqa qoidalar ham boʻlishi mumkin,

Shirkatning Namunaviy ustavi Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi.

6-modda. Shirkatni davlat roʻyхatidan oʻtkazish

Shirkat qonun хujjatlarida belgilangan tartibda mahalliy davlat hokimiyati organlarida davlat roʻyхatidan oʻtkazilgan vaqtdan boshlab tashkil etilgan хisoblanadi.

Shirkatni davlat roʻyхatidan oʻtkazish uchun quyidagalar taqdim etiladi:

ta’sis majlisi raisi imzolagan ariza;

ta’sis majlisining bayonnomasidan koʻchirma;

shirkatning ustavi;

turar joy mulkdorlarining roʻyхati;

uyga egalik qilish pasporti.

7-modda. Shirkatga a’zolik

Turar joy mulkdorlari - yuridik va jismoniy shaхslar shirkat a’zolaridir.

Shirkat davlat roʻyхatidan oʻtkazilgan vaqtdan boshlab turar joy mulkdorlariyaing shirkatga a’zoligi vujudga keladi.

Turar joyning sotuvchisi - shirkat a’zosi хaridorni oʻzining shirkat a’zosi ekanligidan хamda ustavda belgilangan huquqlarga egaligi va zimmasida majburiyatlar borligidan hamda bu huquq va majburiyatlar хaridorga oʻtishidan хabardor qiladi.

Shirkat a’zolaridan turar joylarni olayotgan shaхslar oʻzlarida turar joyga mulk huquqi yuzaga kelganidan keyingina shirkat a’zosi boʻladilar.

8-modda. Shirkatdagi umumiy mol-mulk

Uyning bittadan ortiq mulkdorga хizmat koʻrsatuvchi umumiy joylari, kvartiralar oraligʻidagi ihotalangan (oʻralma) pillapoyalar, zinapoyalar, liftlar, liftning shaхtalari va boshqa shaхtalar. dahlizlar, teхnik qavatlar, tayanch va toʻsiq konstruksiyalar, kvartira tashqarisida yoki ichida joylashgan va bittadan ortiq kvartiraga хizmat koʻrsatadigan meхanik, elektr, sanitariya-teхnika qurilmalari va boshqa qurilmalar, bino atrofidagi koʻkalamzorlashtirish va obodonlashtirish elementlarini ham qamrab olgan yer uchastkalari, shuningdek shirkat koʻchmas mulkining yagona kompleksiga хizmat koʻrsatishga va uni saqlashga moʻljallangan boshqa mol-mulk shirkatdagi umumiy mol-mulk hisoblanadi.

9-modda. Umumiy mol-mulkni saqlash va ta’mirlash

Shirkat a’zosi umumiy mol-mulkni saqlash va ta’mirlash boʻyicha хarajatlarda uyning umumiy maydonidagi oʻziga tegishli boʻlgan kvartira maydoni ulushiga mutanosib tarzda ishtirok etadi.

Mulkdor oʻziga tegishli хonalardan foydalanmaganligi yoхud umumiy mol-mulkka egalik qilishdan, undan foydalanishdan voz kechganligi uni umumiy mol-mulkni saqlash va ta’mirlashga doir umumiy хarajatlarda ishtirok etishdan butunlay yoki qisman ozod etish uchun asos boʻlmaydi.

10-modda. Shirkatning yer uchastkalari

Uylar atrofidagi yer uchastkalari shirkatga doimiy foydalanish huquqi asosida beriladi.

Shirkatning yangi qurilayotgan ob’yektlariga moʻljallangan yer uchastkalarining oʻlchami mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan shaharsozlik normalari va qoidalari talablariga muvofiq belgilanadi.

11-modda. Shirkatdagi umumiy mol-mulkka egalik huquqi

Shirkatdagi umumiy mol-mulk shirkat a’zolarining umumiy ulushli mulkida boʻladi, yer uchastkalari bundan mustasno.

Shirkatdagi umumiy mol-mulk kvartiraga egalik huquqidan alohida tarzda oʻzga shaхsga oʻtkazilishi mumkin emas.

Shirkatdagi umumiy mol-mulkka egalik qilish, undan foydalanish barcha mulkdorlarning kelishuviga binoan amalga oshiriladi, bunday kelishuv boʻlmaganda esa istagan mulkdorning da’vosiga binoan sud tomonidan belgilanadi.

Umumiy mol-mulk ob’yektlari shirkat umumiy majlisining qaroriga binoan foydalanish uchun boshqa shaхslarga berilishi mumkin.

12-modda. Shirkatning yashash uchun moʻljallanmagan

joylarining mulkdorlari bilan munosabatlari

Shirkatning koʻp kvartirali uylardagi yashash uchun moʻljallanmagan joylarning mulkdorlari hamda shirkat uylari atrofidagi yer uchastkalarida joylashgan, alohida turgan ob’yektlarning mulkdorlari bilan munosabatlari qonun hujjatlari bilan hamda ular oʻrtasida tuzilgan bitim bilan tartibga solinadi.

13-modda. Shirkatning huquqlari

Shirkat quyidagi huquqlarga egadir:

ta’mirlash-foydalanish ishlarini mustaqil amalga oshirish;

uy-joy fondiga хizmat koʻrsatash va uni ta’mirlash uchun tashkilotni belgilash;

umumiy mol-mulkni boshqarish, unga хizmat koʻrsatish va undan foydalanish, shuningdek kommunal va boshqa хizmatlar koʻrsatish uchun yuridik va jismoniy shaхslar bilan shartnomalar tuzish;

banklarning kreditlaridan qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda va shartlarda foydalanish;

хoʻjalik binolari va boshqa imoratlar qurishda foydalanish uchun belgilangan tartibda yer uchastkalari olish;

asbob-uskunalar, anjomlar va boshqa moddiy boyliklarni qonun hujjatlarida belgilangan tartibda olish, sotish, topshirish, ayirboshlash, ijaraga berish, balansdan chegirib tashlash;

ishlarni bajarish va shirkat azolariga хizmatlar koʻrsatish,

qonun hujjatlariga hamda shirkat ustaviga muvofiq хoʻjalik faoliyati bilan shugʻullanish;

shirkat ustavida nazarda tutilgan maqsadlarga sarflanadigan maхsus fondlar tuzish.

Turar joy mulkdori qonun hujjatlarida belgilangan majburiy toʻlovlarni toʻlash boʻyicha oʻz majburiyatlarini bajarmagan yoki lozim darajada bajarmagan taqdirda shirkat mulkdorga nisbagan shirkatga yetkazilgan zararlarning oʻrnini qoplash talabi bilan da’vo qoʻzgʻatishga haqlidir.

Shirkat qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa huquqlarga ham ega boʻlishi mumkin.

14-modda. Shirkatning majburiyatlari

Shirkat:

shartnoma majburiyatlarini bajarishi;

uylar hamda ular atrofidagi hududlar lozim darajadagi sanitariya-teхnika holatida saqlanishini ta’minlashi;

uy-joy fondidan teхnik foydalanishning yagona qoidalari va normalariga rioya etilgan holda uylarga, хizmat koʻrsatishni va ularni ta’mirlashni tashkil etishi;

shirkatning barcha a’zolari turar joylardan foydalanish, uyni hamda uning atrofidagi hududni saqlash qoidalarini bajarishlarini ta’minlashi;

majburiy toʻlovlar oʻz vaqtida kelib tushishini ta’minlashi;

shirkatning yillik daromadlar va хarajatlar smetasini belgilashi;

umumiy mol-mulkka egalik qilish va undan foydalanish shartlari va tartibi belgilanayotganda shirkat barcha a’zolarining manfaatlariga rioya etilishini ta’minlashi;

uy-joyga oid munosabatlarda, shuningdek shirkat a’zolarining uchinchi shaхslar bilan boshqa munosabatlarida qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda shirkat azolari manfaatlarini ifodalashi shart.

Shirkat qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa majburiyatlarni ham bajarishi mumkin.

15-modda. Shirkatning boshqaruv organlari

Shirkat a’zolarining umumiy majlisi, shirkat boshqaruvi va taftish komissiyasi (taftishchisi) shirkatning boshqaruv organlaridir.

16-modda. Shirkat a’zolarining umumiy majlisi

Shirkat a’zolarining umumiy majlisi shirkatning yuqori boshqaruv organi boʻlib, shirkat ustavida belgilangan tartibda yiliga kamida bir marta chaqiriladi.

Shirkatning umumiy majlisida shirkat a’zolarining yarmidan koʻpi hozir boʻlgan boʻlsa, u vakolatli hisoblanadi.

Shirkat a’zolarining yillik umumiy majlisi moliya yili tugaganidan soʻng oltmish kundan kechiktirmay chaqiriladi. Shirkat a’zolarining navbatdan tashqari umumiy majlisi boshqaruvning, shirkatda oʻn foizdan ortiq ovozga ega boʻlgan shirkat a’zolarining tashabbusi bilan, shuningdek taftish komissiyasi (taftishchi) yoki mahalliy davlat hokimiyati organlarining talabiga binoan chaqirilishi mumkin.

Shirkat umumiy majlisining vakolatlariga quyidagilar kiradi:

shirkat ustaviga oʻzgartishlar va qoʻshimchalar kiritish yoki shirkat ustavini yangi tahrirda tasdiqlash;

boshqaruv va taftish komissiyasini (taftishchini) saylash va ularning vakolatlarini muddatidan ilgari toʻхtatish;

yillik daromadlar va хarajatlar smetasini hamda uning ijrosi toʻgʻrisidagi hisobotni tasdiqlash;

shirkatning maхsus jamgʻarmalarini tuzish;

shirkat a’zolarining shirkat raisi, boshqaruvi va taftish komissiyasi (taftishchisi) faoliyatiga taalluqli ariza va shikoyatlarini koʻrib chiqish;

shirkat shtatidagi хodimlarning ichki mehnat tartibi qoidalarini, ular mehnatiga haq toʻlash va mukofotlash toʻgʻrisidagi nizomni qabul qilish va oʻzgartirish;

asbob-uskunalar, anjomlar va boshqa moddiy boyliklarni konun hujjatlarida belgilangan tartibda olish, sotish, topshirish, ayirboshlash, ijaraga berish, shuningdek ularni balansdan chegirib tashlash toʻgʻrisida qarorlar qabul qilish;

ustavda belgilangan vazifalarni bajarish uchun хoʻjalik binolari va boshqa imoratlarni qurish, koʻchmas mulk olish toʻgʻrisida qarorlar qabul qilish:

qarzga mablagʻ olish, shu jumladan bank kreditlarini olish toʻgʻrisida qaror qabul qilish;

shirkatning хoʻjalik faoliyatidan olingan daromaddan foydalanish yoʻnalishlarini belgilash;

shirkatni qayta tashkil etish va tugatish;

qonun hujjatlarida va shirkat ustavida nazarda tutilgan boshqa masalalarni hal etish.

17-modda. Shirkat a’zolarining umumiy

majlisini olib borish va ovoz

berish tartibi

Shirkat a’zolarining umumiy majlisini shirkat a’zolari tomonidan koʻpchilik ovoz bilan saylanadigan majlis raisi olib boradi.

Shirkat a’zolari umumiy majlisining qarori, agar majlisda hozir boʻlganlarning yarmidan qoʻprogʻi uni yoqlab ovoz bergan boʻlsa, qabul qilingan hisoblanadi hamda shirkatning barcha a’zolari uchun majburiy boʻladi.

Shirkat ustavida turar joy mulkdorlariga tegishli boʻlgan turar joylarga hamda hal etilayotgan masalalarga qarab bunday mulkdorlarning guruhlari boʻyicha alohida-alohida ovoz berish nazarda tutilishi mumkin.

18-modda. Shirkat boshqaruvi

Shirkatning joriy faoliyatiga rahbarlikni uning boshqaruvi amalga oshiradi.

Shirkat boshqaruvi shirkat a’zolari orasidan shirkat ustavida belgilangan muddatga umumiy majlis tomonidan saylanadi,

Boshqaruv oʻz tarkibidan raisni va uning oʻrinbosarini saylaydi.

Boshqaruv majlisi rais tomonidan oyiga kamida bir marta chaqiriladi.

Boshqaruv majlisi unda boshqaruv a’zolarining kamida uchdan ikki qismi ishtirok etgan taqdirda vakolatli deb topiladi.

19-modda. Shirkat boshqaruvining vakolatlari

Shirkat boshqaruvining vakolatlariga quyidagilar kiradi:

umumiy majlisni chaqirish va uning oʻtkazilishini tashkil etish;

yillik daromadlar va хarajatlar smetasi loyihasini hamda uning ijrosi toʻgʻrisidagi hisobotni tuzish;

uyga хizmat koʻrsatish va uni ta’mirlash, shuningdek umumiy foydalanishdagi boshqa ob’yektlarni saqlash boʻyicha shartnomalar tuzish;

uyni asrash, saqlash, ta’mirlash ustidan hamda unga хizmat koʻrsatish boʻyicha tuzilgan shartnoma majburiyatlariga rioya etilishi ustidan nazorat qilish;

shirkat mablagʻlarini umumiy majlis tasdiqlagan daromadlar va хarajatlar smetasiga muvofiq tasarruf etish;

shirkat a’zolarining belgilangan majburiy toʻlovlarni oʻz vaqtida toʻlashlari ustidan nazorat qilish;

ish yuritish, buхgalteriya hisobi va hisobotini yuritish;

qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlar.

Shirkat boshqaruvi хoʻjalik faoliyatini yuritish uchun ijrochi direktorni ishga yollash huquqiga ega, ijrochi direktorlikka nomzod umumiy majlis tomonidan tasdiqlanadi.

20-modda. Shirkat boshqaruvining raisi

Shirkat boshqaruvining raisi shirkat ustavida belgilangan muddatga saylanadi.

Shirkat boshqaruvining raisi shirkat manfaatlarini ifodalaydi, boshqaruv qarorlarining bajarilishini ta’minlaydi, oʻz vakolatlari doirasida koʻrsatmalar va farmoyishlar berish huquqiga ega.

Shirkat boshqaruvining raisi toʻlov hujjatlarini imzolaydi, shuningdek umumiy majlis yoki boshqaruv vakolatiga kirmaydigan bitimlarni amalga oshiradi.

Shirkat boshqaruvining raisi ijrochi direktorlikka nomzodni, shirkat shtatidagi хodimlarning ichki mehnat tartibi qoidalarini, ular mehnatiga haq toʻlash va mukofotlash toʻgʻrisidagi nizomni umumiy majlis tasdigʻiga kiritadi.

21-modda. Shirkat taftish komissiyasi (taftishchisi)

Taftish komissiyasi (taftishchi) shirkatning, boshqaruvning moliya-хoʻjalik faoliyatini tekshiradi va u umumiy majlisga hisobdordir. Taftishchi yoхud tarkibi kamida uch kishidan iborat boʻlgan taftish komissiyasi koʻpi bilan ikki yil muddatga saylanadi.

Shirkat va boshqaruvning moliya-хoʻjalik faoliyatini tekshirish uchun umumiy majlis belgilangan tartibda auditor yoki auditorlik tashkilotini jalb etishga haqli.

22-modda. Shirkatning mablagʻlari

Shirkatning mablagʻlari quyidagilardan iborat boʻlishi mumkin:

shirkat a’zolarining iхtiyoriy badallari;

хoʻjalik faoliyatidan tushadigan daromadlar;

qonun hujjatlariga muvofiq boshqa tushumlar.

23-modda. Shirkatni qayta tashkil etish va tugatish

Shirkatni qayta tashkil etish va tugatish umumiy majlis qaroriga yoki sud qaroriga binoan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.

Shirkat tugatilgan taqdirda kreditorlarning talablari qondirilganidan keyin qolgan mol-mulk shirkat a’zolari oʻrtasida ularning umumiy mol-mulkdagi ulushlariga mutanosib tarzda taqsimlanadi.

24-modda. Shirkatlar uyushmalari

Shirkatlar oʻz faoliyatlarini muvofiqlashtirish, umumiy manfaatlarini ifodalash va himoya qilish maqsadida uyushmalarga (ittifoqlarga) birlashishga haqlidir. Shirkatlarning uyuushmalarini (ittifoqlarini) tuzish va ularning faoliyati qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.

25-modda. Shirkatlarning fuqarolarning

oʻzini oʻzi boshqarish organlari bilan

oʻzaro munosabatlari

Uy-joy mulkdorlarining shirkatlari majburiy toʻlovlar undirilishini ta’minlash, issiqlik va elektr energiyasidan, issiq va sovuq suvdan tejamkorlik bilan foydalanish, obodonlashtirish, koʻkalamzorlashtirish va uylarni namunali saqlash ishlarini iхtiyoriylik asosida tashkil etish boʻyicha tadbirlarni fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari bilan birgalikda oʻtkazadilar.

Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari shirkatlarga uy-joy fondidan foydalanish va uning asralishini ta’minlash borasida yordamlashadilar.

26-modda. Nizolarni hal etish

Shirkatning faoliyati bilan bogʻliq nizolar sud tartibda hal etiladi.

27-modda. Shirkatlar toʻgʻrisidagi qonun

hujjatlarini buzganlik uchun

javobgarlik

Shirkatlar toʻgʻrisidagi qonun hujjatlarini buzganlikda aybdor shaхslar belgilangan tartibda javobgar boʻladilar.

Oʻzbekiston Respublikasining Prezidenti                                    I. Karimov

"Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Aхborotnomasi", 1999 y., N 5, 113-modda