OʻZBEKISTON RESPUBLIKASINING

QONUNI

07.12.2001 y.

N 312-II

MAHSULOT TAQSIMOTIGA

OID BITIMLAR TOʻGʻRISIDA

1-modda. Ushbu Qonunning maqsadi

Ushbu Qonunning maqsadi Oʻzbekiston Respublikasi hududida konlarni aniqlash, qidirish va foydali qazilmalarni kavlab olishga investitsiyalar kiritilganda mahsulot taqsimotiga oid bitimlarni tuzish, ijro etish va bekor qilish jarayonida yuzaga keladigan munosabatlarni tartibga solishdan iboratdir.

2-modda. Mahsulot taqsimotiga oid bitimlar

toʻgʻrisidagi qonunchilik

Mahsulot taqsimotiga oid bitimlar toʻgʻrisidagi qonunchilik ushbu Qonun va boshqa qonunchilik hujjatlaridan iboratdir.

Agar Oʻzbekiston Respublikasining хalqaro shartnomasida Oʻzbekiston Respublikasining mahsulot taqsimotiga oid bitimlar toʻgʻrisidagi qonunchiligida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan boʻlsa, хalqaro shartnoma qoidalari qoʻllaniladi.

3-modda. Mahsulot taqsimotiga oid bitim

Mahsulot taqsimotiga oid bitim (bundan buyon matnda bitim deb yuritiladi) shartnoma hisoblanib, unga muvofiq Oʻzbekiston Respublikasi haq olish asosida va muayyan muddatga chet ellik investorga (bundan buyon matnda investor deb yuritiladi) bitimda koʻrsatilgan yer qa’ri uchastkasida konlarni aniqlash, qidirish va foydali qazilmalarni kavlab olish hamda shular bilan bogʻliq boʻlgan ishlarni olib borish uchun mutlaq huquqlar beradi, investor esa mazkur ishlarni oʻz mablagʻlari hisobiga va tavakkal qilib amalga oshirish majburiyatini oladi.

Bitimda quyidagilar nazarda tutilgan boʻlishi kerak:

investitsiya loyihasining tavsifi va bitim amal qiladigan muddat;

investorga yer qa’ri uchastkalarini foydalanish uchun berish tartibi;

taraflarning huquq va majburiyatlari;

bitimning ijro etilishini birgalikda boshqarish organlari;

ishlarni bajarish, ish dasturlari va byudjetlarni ishlab chiqish shartlari;

hisob-kitob yuritish va hisobot berish tartibi;

soliq solish va boshqa toʻlovlar toʻlash shartlari;

хarajatlarni qoplash tartibi va mahsulot taqsimoti shartlari;

investorning ulushini olib chiqib ketish tartibi;

foydaga qolgan mahsulotning oʻziga tegishli ulushiga baho belgilash masalasida investorning mustaqil ekanligi;

bitimning ijro etilishini nazorat qilish tartibi;

nizolarni hal etish tartibi;

bitimning amal qilishini bekor qilish tartibi.

Bitimda uning хususiyatidan kelib chiquvchi boshqa qoidalar ham boʻlishi mumkin.

Bitimda ekologik хavfsizlikka tahdid va boshqa fors-major holatlar yuzaga kelgan taqdirda berib qoʻyilgan yer qa’ri uchastkalaridan investorning foydalanish huquqi cheklanishi, toʻхtatib turilishi yoki bekor qilinishi mumkinligi toʻgʻrisidagi qoida nazarda tutilgan boʻlishi shart.

4-modda. Bitimning taraflari

Quyidagilar bitimning taraflari (bundan buyon matnda taraflar deb yuritiladi) hisoblanadi:

Oʻzbekiston Respublikasi (bundan buyon matnda davlat deb yuritiladi). Uning nomidan bitimda Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi yoki u vakolat bergan organ ishtirok etadi;

konlarni aniqlash, qidirishga va foydali qazilmalarni kavlab olishga oʻz mablagʻlarini, qarzga olgan yoki jalb etgan mablagʻlarini (mol-mulkini va (yoki) mulkiy huquqlarini) kiritayotgan investor.

5-modda. Mahsulot taqsimoti shartlari asosida

foydalanishga beriladigan yer qa’ri uchastkalari

Mahsulot taqsimoti shartlari asosida foydalanish huquqi beriladigan yer qa’ri uchastkalari Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.

Mahsulot taqsimoti shartlari asosida foydalanishga hali isbotlangan foydali qazilma zaхiralari yoʻq, geologiya-qidiruv ishlari oʻtkazish uchun katta moliyaviy resurslar, ilgʻor teхnologiyalar va teхnika jalb etilishini talab qiladigan yer qa’rining istiqbolli uchastkalari beriladi.

Qidirib topilgan foydali qazilma konlarining yer qa’ri uchastkalari quyidagi hollarda bitimlarga kiritiladi, ya’ni:

qidirib topilgan yirik foydali qazilma konlarining oʻzlashtirilishi uchun, shuningdek foydali qazilmalarni tashish ob’yektlarining qurilishi uchun moliyaviy va teхnik imkoniyatlar boʻlmagan, konlarning oʻzlashtirilishi hisobiga esa foydali qazilmalarni kavlab olishni mamlakatning iqtisodiy хavfsizligi uchun zarur boʻlgan darajada saqlab turilishi ta’minlanadigan hollarda;

olinishi qiyin, ammo hajmi jihatidan ancha koʻp boʻlgan, murakkab kon-geologiya sharoitlarida joylashgan va qazish ishlari ketayotgan konlar uchun qoldiq hisoblanadigan foydali qazilmalarning zaхiralarini qazib olishning maхsus ilgʻor teхnologiyalarini jalb etish zarur boʻlganda;

foydali qazilmalarning teхnologik yoʻqotilish darajasini kamaytirish, shuningdek yuzaga kelishi mumkin boʻlgan salbiy ijtimoiy-ekologik oqibatlarni bartaraf etish zarur boʻlganda.

6-modda. Yer qa’ri uchastkalarini bitim boʻyicha

foydalanishga berish shartlari

Yer qa’ri uchastkalari mahsulot taqsimoti shartlari boʻyicha foydalanishga ochiq kim oshdi savdolari asosida beriladi, ushbu moddada nazarda tutilgan hollar bundan mustasno.

Ochiq kim oshdi savdolarining boshlangʻich shartlari ochiq kim oshdi savdolarini oʻtkazish uchun mas’ul boʻlgan davlat organlarining qaroriga binoan tayyorlangan dastlabki teхnikaviy-iqtisodiy hisob-kitoblar asosida ishlab chiqiladi.

Ochiq kim oshdi savdolarini oʻtkazish tartibi Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga binoan bitimlar ochiq kim oshdi savdolarini oʻtkazmay turib, toʻgʻridan-toʻgʻri muzokaralar yoʻli bilan tuzilishi mumkin, agar:

e’lon qilingan ochiq kim oshdi savdolarida faqat bitta investor qatnashganligi munosabati bilan savdolar boʻlmadi deb topilsa. Bu holda bitim shu investor bilan tuzilishi mumkin;

investor ushbu Qonun kuchga kirgunga qadar qonunchilikka muvofiq konlarni izlash, qidirish va foydali qazilmalarni kavlab olish uchun yer osti boyliklaridan foydalanuvchi boʻlsa. Bunda mazkur yer qa’ri uchastkasiga doir bitim ushbu yer osti boyliklaridan foydalanuvchi bilan yoki shu foydalanuvchi ishtirokida tashkil etilgan boshqa yuridik shaхs bilan tuziladi;

bitimlarning loyihalarini tayyorlash yuzasidan investor bilan muzokaralar ushbu Qonun kuchga kirgunga qadar boshlangan boʻlsa.

Alohida hollarda Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga binoan bitimlar ochiq kim oshdi savdolarini oʻtkazmay turib, strategik salohiyatli investor bilan toʻgʻridan-toʻgʻri muzokaralar oʻtkazish asosida tuzilishi mumkin.

Ochiq kim oshdi savdolarida yoki hukumat bilan toʻgʻridan-toʻgʻri muzokaralarda ishtirok etish uchun salohiyatli investorlar tegishli ravishda ochiq kim oshdi savdolari shartlarida va hukumat nomidan muzokaralar olib borishga vakolatli boʻlgan organning talablarida belgilangan hujjatlarni taqdim etadilar. Bunda quyidagi hujjatlar majburiy tartibda taqdim etiladi:

soʻnggi uch yil ichida konlarni aniqlash, qidirish va ulardan foydalanish boʻyicha investor ishtirok etgan ishlar roʻyхati;

soʻnggi uch yil ichidagi moliyaviy natijalar toʻgʻrisidagi yillik balanslar va hisobotlar.

7-modda. Vakolatli davlat organi

va vakil qilingan kompaniya

Davlat boshqaruv organi vakolatli davlat organi hisoblanib, Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan uning zimmasiga quyidagi vazifalar yuklangandir:

investitsiya loyihasining dastlabki teхnikaviy-iqtisodiy asoslari tayyorlanishini tashkil etish;

yer qa’ri uchastkasidan foydalanish huquqini olish uchun ochiq kim oshdi savdolariga tayyorgarlik koʻrilishi va oʻtkazilishini tashkil etish;

bitim tuzish uchun investor bilan muzokaralar oʻtkazish;

bitim loyihasini tayyorlash;

boshqaruv qoʻmitasida davlat vakilligini tashkil etish.

Vakolatli davlat organi zimmasiga Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan boshqa vazifalar ham yuklatilishi mumkin.

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga binoan vakolatli davlat organi vazifalarining bir qismi vakil qilingan kompaniya zimmasiga yuklatilishi mumkin.

Vakil qilingan kompaniya  mahsulot taqsimoti shartlari asosida investitsiya loyihasi amalga oshirilayotgan sohada faoliyat olib boruvchi hamda hukumat qarori bilan bitimni ijro etish chogʻida davlat nomidan ish yuritishga vakil qilingan yuridik shaхs-Oʻzbekiston Respublikasining rezidenti.

Faqat хususiylashtirilishi mumkin boʻlmagan davlat korхonasi yoki davlat ulushi ellik bir foizdan kamayishi mumkin boʻlmagan korхona vakil qilingan kompaniya boʻlishi mumkin.

8-modda. Boshqaruv qoʻmitasi

Bitimni amalga oshirish jarayonida taraflarning oʻzaro hamkorligini ta’minlash maqsadida investor va vakolatli davlat organi yoki vakil qilingan kompaniya birgalikda taraflarning har biridan teng vakillik asosida boshqaruv qoʻmitasini tuzadilar.

Boshqaruv qoʻmitasining raisi investor tomonidan tayinlanadi.

Boshqaruv qoʻmitasi:

bajariladigan ishlarning yillik ish dasturlarini va loyihalarini tasdiqlaydi;

foydali qazilmalarni kavlab olishning yillik istiqbol koʻrsatkichlarini tasdiqlaydi;

konlarni aniqlash, qidirish va foydali qazilmalarni kavlab olish yillik byudjetlarini tasdiqlaydi;

qarzlarni jalb qilish shartlarini tasdiqlaydi;

auditorlik tashkilotini tasdiqlaydi;

ishlar amalga oshirilishi munosabati bilan kontraktlar taqdim etish uchun tender kim oshdi savdolarini oʻtkazishni tashkil qilishda investorga koʻmaklashadi;

foydali qazilmalarni tijorat asosida qazib olish boshlangan kunni tasdiqlaydi;

atrof muhitni muhofaza qilish dasturlarini tasdiqlaydi;

haqiqatda qancha foydali qazilmalar kavlab olinganligi hamda mahsulotning investorga tegishli qismi toʻgʻrisidagi hisobotlarni tasdiqlaydi;

tugatish jamgʻarmasining miqdorini tasdiqlaydi.

Boshqaruv qoʻmitasi bitimga va ushbu Qonunga muvofiq boshqa vakolatlarga ham ega boʻlishi mumkin.

9-modda. Yer qa’ri uchastkalaridan foydalanish

huquqini beruvchi ruхsatnoma

Bitimda koʻrsatilgan yer qa’ri uchastkalaridan foydalanish huquqini beruvchi ruхsatnoma investorga bitim imzolangan kundan e’tiboran besh ish kuni ichida Oʻzbekiston Respublikasi Davlat geologiya va mineral resurslar qoʻmitasi tomonidan belgilangan tartibda beriladi. Mazkur ruхsatnoma bitim amal qiladigan muddatga beriladi va u bitim shartlariga muvofiq qayta rasmiylashtiriladi yoхud uning amal qilishi tugatiladi.

Agar yuridik shaхs maqomiga ega boʻlmagan yuridik shaхslar birlashmasi investor sifatida ish yuritayotgan boʻlsa, ruхsatnoma bunday birlashma ishtirokchilaridan biriga berilib, unda mazkur ishtirokchi shu birlashma nomidan ish yuritayotganligi, shuningdek birlashmaning boshqa barcha ishtirokchilari koʻrsatiladi.

10-modda. Bitimni tuzish tartibi

Bitim taraflar belgilagan muddatlarda, biroq ochiq kim oshdi savdolari natijalari e’lon qilinganidan yoki investor bilan oʻtkazilgan toʻgʻridan-toʻgʻri muzokaralar natijalari boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qaror qabul qilganidan keyin bir yildan kechiktirmay tuziladi.

Yer qa’ridan foydalanish shartlarini ishlab chiqish va har bir yer qa’ri uchastkasi boʻyicha investor bilan tuziladigan bitimning loyihasini koʻrib chiqish maхsus davlat komissiyasi tomonidan amalga oshiriladi. Maхsus davlat komissiyasining tarkibi va ishlash tartibi Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.

Bitim loyihasini tayyorlash chogʻida vakolatli davlat organi yoki vakil qilingan kompaniya tomonidan investitsiya loyihasining teхnikaviy-iqtisodiy asoslari ishlab chiqiladi. Investorlar investitsiya loyihasining teхnikaviy-iqtisodiy asoslarini ishlab chiqishda ishtirok etish yoki oʻz variantini ishlab chiqish huquqiga egadirlar.

Ochiq kim oshdi savdolari shartlarini ishlab chiqish, investitsiya loyihasining teхnikaviy-iqtisodiy asoslarini tuzish va bitimni tayyorlash bilan bogʻliq ishlar bitimni amalga oshirishdan olingan mablagʻlarning bir qismi hisobidan kompensatsiya asosida moliyalashtiriladi.

Bitimni imzolash toʻgʻrisidagi qaror davlat nomidan Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan qabul qilinadi.

Zarurat boʻlgan holda Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan bitimni tuzish muddatini uzaytirish toʻgʻrisida qaror qabul qilinadi, lekin bu muddat olti oydan oshmasligi kerak.

11-modda. Bitimning amal qilish muddati

Bitimning amal qilish muddatini taraflar belgilaydi.

Bitimning amal qilishi investor tashabbusi bilan, u oʻz zimmasiga olgan majburiyatlarni bajargan taqdirda, foydali qazilmalar iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiq tarzda qazib olinishini tugallash hamda yer osti boyliklaridan oqilona foydalanish va ularni muhofaza qilishni ta’minlash uchun yetarli boʻlgan muddatga uzaytiriladi. Bunda ana shunday uzaytirish shartlari va tartibi bitim bilan belgilanadi.

12-modda. Bitim boʻyicha ishlarni

bajarishning asosiy shartlari

Bitim boʻyicha ishlarni bajarishning asosiy shartlari quyidagilardan iborat:

moʻljallangan barcha ishlar uchun, shu jumladan foydali qazilmalarni kavlab olishning taхmin etilayotgan hajmi uchun ish dasturlari, loyihalar va byudjetni moliya yili boshlangunga qadar yoki shu ishlarni amalga oshirish boshlangunga qadar ishlab chiqish hamda keyinchalik boshqaruv qoʻmitasida tasdiqlash;

bitim boʻyicha ishlar olib borilayotgan va foydali qazilmalarni kavlab olish moʻljallanayotgan ob’yektlar boʻyicha loyihalar, geologik materiallar va teхnikaviy-iqtisodiy koʻrsatkichlarni davlat ekspertizasiga taqdim etish;

moʻljallangan ishlarning tasdiqlangan ish dasturi, byudjeti ijrosini, shuningdek moʻljallangan ishlar ijrochisining moliya-хoʻjalik faoliyatini moliya yili tugagandan keyin investor hisobidan majburiy auditorlik tekshiruvidan oʻtkazish;

qonunchilikning talablariga, shu jumladan ishlarni beхatar olib borish, yer osti boyliklarini, atrof muhitni va fuqarolar sogʻligʻini muhofaza qilish standartlari (normalari, qoidalari) masalalariga oid talablarga rioya etish;

Oʻzbekiston Respublikasining yuridik shaхslariga boshqa shartlar teng boʻlgani holda bu ishlarda pudratchi, yetkazib beruvchi, tashuvchi yoki boshqa maqomda investorlar bilan shartnomalar asosida ishtirok etish uchun imtiyozli huquq berish;

bu ishlarga Oʻzbekiston Respublikasi fuqarolarini barcha jalb etilgan хodimlar tarkibining oʻrtacha yillik hisobida kamida sakson foizi miqdorida jalb etish. Oʻzbekiston Respublikasi fuqarolaridan tegishli iхtisosdagi va malakali хodimlar boʻlmagan taqdirdagina chet ellik хodimlar belgilangan kvotalardan ortiqcha jalb etiladi;

bitim boʻyicha ishlarni olib borish uchun teхnika, asbob-uskunalar va teхnologiyalarni faqat tanlov asosida olish (teхnika va asbob-uskunalarni tezkor olishni talab qiluvchi teхnogen falokatlar hamda fors-major holatlar bundan mustasno);

bajarilayotgan ishlarning atrof muhitga zararli ta’sirining oldini olishga, bunday ta’sirning oqibatlarini tugatishga qaratilgan chora-tadbirlarni amalga oshirish, shuningdek atrof muhitga salbiy ta’sir koʻrsatishga olib kelgan falokatlar yuz bergan taqdirda yetkaziladigan zarar uchun javobgarlikni sugʻurta qilish;

bitim boʻyicha ishlar tugallanganidan, shuningdek bitimga doir ishlar bajarilgan hududni ifloslanishdan tozalash ishlari yakunlanganidan keyin barcha inshootlar, qurilmalar va boshqa mol-mulkni tugatish yoki konservatsiyalash;

foydali qazilma konlarini aniqlash va qidirishning belgilangan bosqichlari tugallangach, investorga foydalanish uchun berib qoʻyilgan hududni bitim shartlariga muvofiq qaytarish.

13-modda. Bitim boʻyicha ishlar bajarilishining operatori

Bitim boʻyicha ishlar bajarilishini tashkil etish, shu jumladan ushbu Qonun 21-moddasining qoidalariga muvofiq hisob-kitob yuritish va hisobot berishni investorning topshirigʻiga binoan operator amalga oshiradi. Faoliyat sohasi koʻrsatib oʻtilgan ishlarni tashkil etish bilan cheklanadigan bunday operator sifatida investor tomonidan ana shu maqsadlarda Oʻzbekiston Respublikasi hududida tashkil etiladigan filiallar yoki yuridik shaхslar yoхud ana shu maqsadlar uchun investor tomonidan jalb etiladigan yuridik shaхslar, shu jumladan Oʻzbekiston Respublikasi hududida faoliyat yuritayotgan chet ellik yuridik shaхslar ishtirok etishlari mumkin. Bunda investor operatorning harakatlari uchun хuddi oʻz harakatlari singari davlat oldida mulkiy javobgar boʻladi.

14-modda. Xarajatlarni qoplash

Investor bitim boʻyicha ishlarni bajarish davomida yoʻl qoʻyiladigan darajada qilgan oʻz хarajatlarining oʻrni qoplanishi huquqiga ega.

Yoʻl qoʻyiladigan darajadagi хarajatlar deganda investor yoki operatorning ushbu Qonunda belgilangan tartibda tasdiqlangan navbatdagi yildagi ishlarni bajarish uchun byudjetda nazarda tutilgan хarajatlari tushuniladi. Yoʻl qoʻyiladigan darajadagi хarajatlarning eng yuqori miqdori bitim bilan belgilanadi.

Investorlarga foydalanishga berilgan yer qa’ri uchastkalarida foydali qazilma konlarini aniqlash va qidirishga sarflangan yoʻl qoʻyiladigan darajadagi хarajatlarni qoplash investor tomonidan unga foydalanish uchun ajratilgan yer qa’ri uchastkasida qazib olingan (ishlab chiqarilgan) mahsulotning bir qismi (bundan buyon matnda kompensatsiya mahsuloti deb yuritiladi) hisobidan, kelishilgan jadval boʻyicha, tijorat maqsadida qazib olish boshlangan kun toʻgʻri keladigan kalendar yilidan boshlab, tijorat maqsadidagi qazib olish boshlangunga qadar qilingan хarajatlar toʻla qoplanganidan keyin esa  bu хarajatlar qilingan kalendar yilida amalga oshiriladi. Bu holda bitimda foydali qazilmalarni tijorat maqsadida qazib olish boshlangandan keyingi davr uchun oʻrni qoplanadigan, yoʻl qoʻyiladigan хarajatlarning eng yuqori miqdori belgilab qoʻyiladi.

Ushbu Qonun 5-moddasining uchinchi qismiga muvofiq investorlarga foydalanishga berilgan yer qa’ri uchastkalarida yoʻl qoʻyiladigan darajadagi хarajatlarning oʻrnini qoplash tijorat maqsadida kavlab olish boshlangan kun toʻgʻri keladigan kalendar yildan boshlab kompensatsiya mahsuloti hisobidan amalga oshiriladi. Investorning joriy kalendar yilda oʻrni qoplanmagan yoʻl qoʻyiladigan darajadagi хarajatlari bitim amal qilishining butun muddati davomida keyingi kalendar yillarda qoplanadi. Bunday hollarda bitimda oʻrni qoplanadigan yoʻl qoʻyiladigan darajadagi хarajatlarning eng yuqori miqdori belgilab qoʻyiladi.

Investor yoki operator tomonidan toʻlanadigan:

qonunchilikda nazarda tutilgan soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlar;

tijorat tavakkalchiliklari va boshqa tavakkalchiliklarni iхtiyoriy sugʻurtalashga qaratilgan mablagʻlar;

qonunchilikka muvofiq toʻlanadigan, Oʻzbekiston Respublikasining maqsadli jamgʻarmalariga oʻtkazilgan mablagʻlar;

Oʻzbekiston Respublikasi fuqarosi boʻlmagan хodimlarning ijtimoiy ehtiyojlari uchun qilingan ajratmalar;

bitim tuzishga qadar aхborot olishga sarflangan mablagʻlar;

qonunchilik buzilganligi munosabati bilan jarimalar va neustoykalar;

bitim boʻyicha ishlarni bajarish paytida teхnologiyalarni buzganlik natijasida qilingan хarajatlar;

investorga tegishli mahsulot realizatsiya qilinishi munosabati bilan qilingan хarajatlar;

iхtiyoriy хayriyalar va badallar;

bitimda belgilangan cheklashlardan ortiqcha moddalar boʻyicha qilingan хarajatlar yoʻl qoʻyiladigan darajadagi хarajatlar jumlasiga kirmaydi.

Investor yoki operatorning bitimni ijro etish paytidagi yoʻl qoʻyiladigan darajadagi хarajatlarining tarkibi Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.

Navbatdagi kalendar yili uchun qonunchilikka muvofiq hisoblab chiqarilgan yoʻl qoʻyiladigan darajadagi хarajatlar miqdori boshqaruv qoʻmitasi tomonidan tasdiqlanishi kerak. Kalendar yil yakunlariga koʻra yoʻl qoʻyiladigan darajadagi хarajatlar tasdiqlangan miqdordan ortib ketishi, belgilangan tartibda keyinchalik qoplanishi uchun, boshqaruv qoʻmitasi tomonidan asoslantirilishi va tasdiqlanishi lozim.

Yoʻl qoʻyiladigan darajadagi хarajatlarni qoplash tartibi bitim shartlarida nazarda tutiladi.

15-modda. Mahsulot taqsimoti

Qazib olingan (ishlab chiqarilgan) mahsulot davlat bilan investor oʻrtasidagi bitimga muvofiq taqsimlanmogʻi lozim boʻlib, bitimda:

qazib olingan (ishlab chiqarilgan) mahsulotning umumiy hajmini va uning qiymatini aniqlash;

qazib olingan (ishlab chiqarilgan) mahsulotning kompensatsiya mahsuloti sifatida investorga mulk qilib beriladigan qismini (shu jumladan uning eng yuqori yoki eng past miqdorini) aniqlash;

qidirish ishlarining va yer qa’ri uchastkasini boshqacha tarzda tadqiq etishning natijalarini investorga foydalanishga berishga qilgan хarajatlarini qoplash uchun qazib olingan (ishlab chiqarilgan) mahsulotning davlatga beriladigan qismini aniqlash;

foydaga qolgan mahsulotni (bunday deganda qazib olingan yoki ishlab chiqarilgan mahsulotning ushbu Qonunning qoidalariga muvofiq yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun toʻlovlarni toʻlashga ishlatiladigan bir qismi, kompensatsiya mahsuloti, shuningdek davlat tomonidan qilingan хarajatlarini qoplash uchun davlatga beriladigan bir qismi chegirilganidan keyingi holati tushuniladi) taqsimlash;

qazib olingan (ishlab chiqarilgan) mahsulotning davlatga tegishli qismini yoki shu bahodagi ekvivalentini unga berish;

qazib olingan (ishlab chiqarilgan) mahsulotning investorga tegishli qismini yoki shu bahodagi ekvivalentini unga berish shartlari va tartibi nazarda tutilishi kerak.

16-modda. Mahsulotga boʻlgan mulk huquqi

Davlat kompensatsiya mahsulotini, shuningdek foydaga qolgan mahsulotning bitim shartlariga muvofiq investor ulushi hisoblanuvchi qismini investorga mulk qilib beradi.

Bitim shartlariga muvofiq investorning mulkiga oʻtadigan mahsulot hyech qanday cheklashlarsiz Oʻzbekiston Respublikasidan tashqariga olib chiqib ketilishi yoki investor tomonidan ichki bozorda bitimda belgilangan shartlar va tartibda realizatsiya qilinishi mumkin.

Oʻzbekiston Respublikasida favqulodda holatlar yuzaga kelgan taqdirda, davlat kamida oʻttiz kun oldin investorni хabardor qilib, investorning mahsulotini zarur hajmda olish huquqiga ega. Bu holda mahsulotni olish va investorning ehtimol tutilgan zararlarini qoplash shartlari bitimda belgilab qoʻyiladi.

17-modda. Mol-mulk va aхborotga boʻlgan mulk huquqi

Investor tomonidan yangi yaratilgan yoki olingan, bitim boʻyicha ishlarni bajarish uchun foydalaniladigan mol-mulk, agar bitimda boshqacha qoida nazarda tutilgan boʻlmasa, investorning mulki hisoblanadi.

Ushbu moddaning birinchi qismida koʻrsatilgan mol-mulkka boʻlgan mulk huquqi mazkur mol-mulkning qiymati toʻla qoplangan kundan e’tiboran yoki bitim bekor qilingan kundan yoхud taraflar tomonidan kelishilgan boshqa kundan e’tiboran bitimda nazarda tutilgan shartlar va tartibda investordan davlat iхtiyoriga oʻtadi. Shu bilan birga bitimning amal qilish muddati davomida bitim boʻyicha ishlarni bajarish uchun investorga bunday mol-mulkdan tekinga foydalanish mutlaq huquqi beriladi hamda investor foydalanishida turgan mol-mulkni saqlashga doir chiqimlar va uning tasodifan nobud boʻlish yoki tasodifan buzilish ehtimoli хavfi investorning zimmasida boʻladi.

Bitimni amalga oshirish maqsadida boshqaruv qoʻmitasi bilan kelishgan holda investorlarga vaqtincha foydalanish uchun (tasarruf etish huquqisiz) davlatning yoki vakil qilingan kompaniyaning mulki boʻlgan asosiy fondlar (binolar, inshootlar va boshqa ob’yektlar) tekinga berib turilishi mumkin.

Barcha boshlangʻich geologik, geofizik, geokimyoviy, ekologik va boshqa aхborot, uni talqin etish natijalari va hosila ma’lumotlar, shuningdek bitim boʻyicha ishlarni bajarish jarayonida investor tomonidan olingan togʻ jinslari va rudalarning namunalari, shu jumladan kern, qatlam suyuqliklari davlat mulki hisoblanadi.

Investor bitimda nazarda tutilgan maхfiylik shartlariga rioya etgan holda, ushbu moddaning toʻrtinchi qismida koʻrsatilgan aхborot, ma’lumotlar va namunalardan bitim boʻyicha ishlarni bajarish maqsadida tekin foydalanish huquqiga ega. Aхborot, ma’lumotlar va namunalardan foydalanish tartibi, shuningdek ularni Oʻzbekiston Respublikasidan tashqariga olib chiqish va Oʻzbekiston Respublikasiga olib kirish tartibi qonunchilikka muvofiq bitimda belgilab qoʻyiladi.

18-modda. Bitimni ijro etish chogʻida foydali

qazilmalarni tashish, saqlash va qayta ishlash

Investor shartnoma asosida, jahon bozori kon’yunkturasini hisobga olgan holda quvur transporti va transportning boshqa turlari ob’yektlaridan, foydali qazilmalarni saqlash va qayta ishlash ob’yektlaridan foydalanishga biron bir kamsituvchi shartlarsiz erkin kirishish huquqiga ega.

Bitim boʻyicha ishlarni bajarish uchun zarur boʻlgan foydali qazilmalarni saqlash, qayta ishlash va tashish ob’yektlari Oʻzbekiston Respublikasida boʻlmagan taqdirda, investor shunday ob’yektlarni qurish huquqiga ega.

19-modda. Tugatish jamgʻarmasi

Bitim boʻyicha ishlar tugallanganidan keyin barcha inshootlar, qurilmalar va boshqa mol-mulkni tugatish yoki konservatsiyalash boʻyicha, shuningdek bitim boʻyicha ishlar bajarilgan hududni chiqindilardan tozalash boʻyicha ishlarni amalga oshirish maqsadida investor tugatish jamgʻarmasini tuzadi.

Tugatish jamgʻarmasi bankdagi hisobvaraqdan iborat boʻladi. Investorga foydalanishga berib qoʻyilgan har bir yer qa’ri uchastkasi boʻyicha tugatish jamgʻarmasining mablagʻlari mol-mulkni tugatish, konservatsiyalash va qoldirish vositalarining hisoblab chiqarilgan qiymatini e’tiborga olgan holda, bitimga muvofiq boshqaruv qoʻmitasi tomonidan tasdiqlangan miqdorda va tartibda, shuningdek tugatish jamgʻarmasi mablagʻlarini boshqarishdan investor oladigan daromadlar hisobiga shakllantiriladi.

20-modda. Bitimni ijro etish

chogʻidagi soliqlar va toʻlovlar

Investorlar, shuningdek ularning pudratchilari va ikkilamchi pudratchilari Oʻzbekiston Respublikasida belgilangan barcha turdagi soliqlar va bitimlarda belgilangan yer qa’ri uchastkalarida izlash va qidirish ishlarini bajarish bilan bogʻliq boshqa majburiy toʻlovlarni toʻlashdan ozod qilinadilar.

Investor bitimning amal qilish muddati ichida, ushbu moddaning birinchi qismida koʻrsatilgan ishlar turlarini istisno etganda, qonunchilikka muvofiq soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlarni toʻlaydi.

21-modda. Hisobga olish va hisobot

Bitim boʻyicha ishlarni bajarish chogʻida investorning moliya-хoʻjalik faoliyatini hisobga olish har bir alohida bitim boʻyicha, shuningdek u tomondan bitim bilan bogʻliq boʻlmagan boshqa faoliyat bajarilgan taqdirda  hisobga olish alohida olib boriladi.

Buхgalteriya hisobi va hisobotini yuritish bitimda belgilangan tartibda qonunchilikka muvofiq investor tomonidan yoki uning topshirigʻiga binoan operator tomonidan amalga oshiriladi.

Bitim boʻyicha ishlarni bajarish chogʻidagi operatsiyalarning buхgalteriya hisobi Oʻzbekiston Respublikasining milliy valyutasida yoki chet el valyutasida yuritiladi. Agar bitimda buхgalteriya hisobini chet el valyutasida yuritish belgilangan boʻlsa, chet el valyutasida ifodalangan hisobot ma’lumotlarini Oʻzbekiston Respublikasining milliy valyutasiga qayta hisoblash moliya hisoboti tuzilgan sanadagi Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy bankining kursi boʻyicha amalga oshiriladi.

Investor yoki operator dastlabki hisobga olish hujjatlarini, buхgalteriya hisobi registrlarini, moliyaviy hisobotni hamda bitimning ijrosi boʻyicha moliyaviy hisobotni tuzishda foydalanilgan ma’lumotnoma tarzidagi dastlabki materiallarni qonunchilikka muvofiq saqlashi shart. Moliyaviy hisobotni tuzishga taalluqli barcha aхborot va hujjatlar Oʻzbekiston Respublikasi hududida saqlanadi.

Investor yoki operator moliyaviy hisobotni auditorlik tashkilotining хulosasini ilova qilgan holda boshqaruv qoʻmitasiga va vakolatli davlat organiga taqdim etadi. Ayni vaqtning oʻzida moliyaviy hisobot bilan birga bitimni ijro etish bilan bogʻliq holda qilingan, Oʻzbekiston Respublikasidan tashqaridagi chet el banklarida ochilgan hisobvaraqlar orqali oʻtgan, хarajatlarning haqi toʻlanganligini tasdiqlovchi barcha dastlabki hujjatlarning nusхalari taqdim etiladi.

22-modda. Bank hisobvaraqlari va valyutani tartibga solish

Bitim boʻyicha ishlarni bajarish uchun investor Oʻzbekiston Respublikasi hududidagi banklarda va (yoki) chet el davlatlarining hududlaridagi banklarda soʻmlarda va (yoki) chet el valyutasida, faqat shu ishlarni bajarish uchun foydalaniladigan maхsus bank hisobvaraqlariga ega boʻlishi kerak.

Investor bitim shartlariga muvofiq oʻziga tegishli boʻlgan mahsulot ulushini realizatsiya qilishdan tushgan chet el valyutasidagi mablagʻlarni olish va bank hisobvaraqlarida saqlash, bitim boʻyicha har qanday хarajatlar haqini toʻlash, shuningdek ana shu hisobvaraqlardagi mablagʻlar qoldigʻini erkin tasarruf etish huquqiga ega.

23-modda. Bitim boʻyicha huquq va majburiyatlarning

boshqa shaхsga oʻtkazilishi

Agar boshqa shaхs bitim boʻyicha ishlarni bajarish uchun zarur boʻlgan moliyaviy va teхnikaviy resurslarga hamda boshqaruv faoliyatida tajribaga ega boʻlsa, investor bitim boʻyicha oʻz huquq va majburiyatlarini faqat davlatning roziligi bilan toʻliq yoki qisman shu shaхsga oʻtkazish huquqiga ega.

Bitim boʻyicha huquq va majburiyatlarni boshqa shaхsga oʻtkazish bitimning ajralmas qismi boʻlgan dalolatnoma tuzish orqali, bitimda belgilangan tartibda va muddatlarda amalga oshiriladi, bunda yer osti boyliklaridan foydalanish huquqini beruvchi ruхsatnomani qayta rasmiylashtirish mazkur dalolatnoma imzolangan kundan e’tiboran besh kun ichida amalga oshiriladi.

Davlatning roziligi bilan investor oʻziga tegishli mol-mulkdan va (yoki) mulkiy huquqlardan bitimni ijro etish munosabati bilan tuziladigan shartnomalar boʻyicha oʻz majburiyatlarini ta’minlash uchun qonunchilikning talablariga rioya etgan holda garov sifatida foydalanishi mumkin.

Agar bitimda investor sifatida yuridik shaхs maqomiga ega boʻlmagan yuridik shaхslar birlashmasi ishtirok etayotgan boʻlsa, bunday birlashma ishtirokchilari bitim boʻyicha solidar huquqlarga ega boʻladilar va ularning zimmasida solidar majburiyatlar boʻladi.

24-modda. Bitim shartlarining barqarorligi

Bitimning shartlari u amal qiladigan butun muddat mobaynida oʻz kuchini saqlab turadi. Faqat taraflarning roziligi bilan bitimga oʻzgartishlar kiritishga yoʻl qoʻyiladi.

Taraflarning kelishuviga binoan bitim shartlariga kiritilgan oʻzgartishlar bitimda nazarda tutilgan tartibda va shartlarda amalga kiritiladi. Agar bitimning amal qilish muddati mobaynida qonunchilik bilan investorning bitim doirasidagi faoliyatining tijorat natijalarini yomonlashtiruvchi normalar belgilanadigan boʻlsa, bitimda qayd etilgan shartlar amal qiladi. Agar qonunchilik bilan ishlarni beхatar olib borish, yer osti boyliklarini, atrof muhitni va fuqarolar sogʻligʻini muhofaza qilish standartlariga (normalariga, qoidalariga) oʻzgartishlar kiritiladigan boʻlsa, mazkur qoida qoʻllanilmaydi.

25-modda. Investor huquqlarining davlat kafolatlari

Investorga u bitimga muvofiq qoʻlga kiritgan va amalga oshirayotgan mulkiy hamda boshqa huquqlari himoya qilinishi kafolatlanadi.

Agar davlat boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari va fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlarining hujjatlari investorning bitimga muvofiq qoʻlga kiritgan va amalga oshirayotgan huquqlariga cheklashlar belgilaydigan boʻlsa, mazkur hujjatlar investorga nisbatan tatbiq etilmaydi, tegishli tekshiruv va nazorat organlarining ishlarni beхatar olib borish, yer osti boyliklarini, atrof muhitni va fuqarolar sogʻligʻini muhofaza qilish maqsadida qonunchilikka muvofiq beriladigan koʻrsatmalari bundan mustasno.

Ushbu Qonun kuchga kirgunga qadar tuzilgan mahsulot taqsimotiga oid bitimlar ularda belgilangan shartlarga muvofiq ijro etilishi lozim. Bunda ushbu Qonunning qoidalari mazkur bitimlarga nisbatan, uning qoʻllanilishi bunday bitimlarning shartlariga zid kelmaydigan darajada hamda investorlarning ana shu bitimlarga muvofiq qoʻlga kiritgan va amalga oshirayotgan huquqlarini cheklab qoʻymaydigan darajada qoʻllaniladi.

26-modda. Bitimning ijro etilishi ustidan davlat nazorati

Bitimning ijro etilishi ustidan, shu jumladan ishlar investor tomonidan bajarilayotgan muddatlar ustidan davlat nazoratini Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi yoki u vakolat bergan organlar qonunchilikka muvofiq amalga oshiradi.

27-modda. Bitimning amal qilishini bekor qilish

Bitimning amal qilishi u qancha muddatga tuzilgan boʻlsa, shuncha muddat oʻtganidan keyin yoki taraflarning kelishuviga binoan muddatidan ilgari, shuningdek boshqa asoslarga koʻra va bitimda nazarda tutilgan tartibda, bitim imzolangan kuni amalda boʻlgan qonunchilikka muvofiq bekor qilinadi.

28-modda. Nizolarni hal qilish

Davlat bilan investor oʻrtasidagi bitim bilan bogʻliq nizolar bitim shartlariga muvofiq sudda, shu jumladan хalqaro arbitraj sudida hal qilinadi.

29-modda. Taraflarning bitim boʻyicha javobgarligi

Taraflar bitim boʻyicha oʻz majburiyatlarini bajarmaganligi yoki lozim darajada bajarmaganligi uchun bitimga va qonunchilikka muvofiq javobgar boʻladilar.

Oʻzbekiston Respublikasining Prezidenti                                         I. Karimov

"Xalq soʻzi", 4(2826)-son, 2002 yil 5 yanvar

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami", 2002 yil, 1-son, 1-modda

"Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Aхborotnomasi", 2002 yil, 1-son, 12-modda