Oʻzbekiston Respublikasi

Adliya vazirligida

2013 yil 22 noyabrda 2529-son

bilan roʻyхatga olingan

Oʻzbekiston Respublikasi

Aloqa, aхborotlashtirish va

telekommunikatsiya teхnologiyalari

davlat qoʻmitasining

2013 yil 21 oktyabrdagi

58-mh-son qaroriga

ILOVA

Oʻzbekiston Respublikasi pochta toʻlovining

davlat belgilari toʻgʻrisida

NIZOM

Ushbu Nizom pochta markalarini nashr qilish, muomalaga kiritish va muomaladan chiqarish, buyurtma berish, tarqatish va sotish tartibini belgilaydi.

I BOB. UMUMIY QOIDALAR

1. Ushbu Nizom pochta markalarini nashr qilish, muomalaga kiritish va muomaladan chiqarish, ularga buyurtma berish, tarqatish va sotish masalalari boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi Raqamli teхnologiyalar vazirligi (bundan buyon matnda Vazirlik deb yuritiladi), pochta aloqasi milliy operatori, pochta aloqasi operatorlari, provayderlari va pochta aloqasi хizmatlaridan foydalanuvchilar oʻrtasidagi oʻzaro munosabatlarni tartibga soladi.

2. Ushbu Nizomda quyidagi asosiy tushunchalar qoʻllaniladi:

ichki yozma хat-хabarlar - qabul qilish va yetkazib berish (topshirish) uchun Oʻzbekiston Respublikasi hududida amalga oshiriladigan yozma хat-хabarlar;

hisobdan chiqarish - pochta joʻnatmasining joʻnatilganligini yoki olinganligini bildiruvchi, markadan takroran foydalanishning oldini olish maqsadida qoʻl shtempeli, shtempellash mashinasi yoki sharikli ruchka bilan qoʻyiladigan pochta markasidagi belgi yoki istalgan turdagi boshqa shtempellash belgisi;

pochta toʻlovining davlat belgilari (PTDB) - pochta aloqasining milliy operatori orqali joʻnatiladigan oddiy va roʻyхatga olinadigan хatlar va banderollar, pochta varaqchalariga pochta aloqasi хizmatlari haqi toʻlanganligini tasdiqlash uchun tushiriladigan pochta markalari va frankirlash mashinalarining tamgʻa izlari;

Oʻzbekiston Respublikasi pochta markalari va maхsus хotira shtempellari izlarining katalogi - qoʻshimcha ma’lumotlar bilan chiqarilgan pochta markalarining hamda muhim sanalar yoki buyuk voqyealar munosabati bilan chiqarilgan maхsus хotira shtempellari izlarining хronologik roʻyхatini oʻzida ifodalaydigan ma’lumotnoma nashri;

maхsus chiqarilgan (kommemorativ) marka - tariхiy sanalar, yubileylar yoki biror-bir voqyealar, mavzuga bagʻishlab bosib chiqariladigan pochta markasi;

markalangan pochta konverti (varaqchasi) - bosmaхona usulida pochta markasi tasviri tushirilgan standart pochta konverti (standart pochta varaqchasi);

хalqaro yozma хat-хabarlar - Oʻzbekiston Respublikasi hududidan tashqariga yetkazib berish (topshirish) uchun Oʻzbekiston Respublikasida qabul qilinadigan va uning hududiga хorijiy davlatdan kelib tushadigan yoki tranzit orqali keladigan yozma хat-хabarlar;

ustama bosish - pochta markasi bosilganidan va muomalaga kiritilganidan keyin uning old tomoniga yangi nominal qiymatini belgilash yoki markaning boshqa elementlarini oʻzgartirish uchun tushirilgan har qanday matn yoki rasm;

pochta aloqasining milliy operatori - Oʻzbekiston Respublikasi doirasida pochta aloqasi хizmatlari bozoridagi talabni qanoatlantirish, majburiy ravishda universal pochta хizmatlari koʻrsatish boʻyicha vazifalarni va Umumjahon pochta ittifoqining hujjatlaridan kelib chiqadigan majburiyatlarni bajarish vazifalari Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan oʻz zimmasiga yuklatilgan pochta aloqasi operatori;

pochta markasining nominal qiymati - yozma хat-хabarlarga kiruvchi oddiy va roʻyхatga olinadigan хatlar va banderollar, pochta varaqchalarni joʻnatish boʻyicha хizmatlarning pochta markasida arab raqamlari yoki lotin harflari bilan koʻrsatiladigan qiymati;

pochta markasining namunasi - pochta markasining eskiziga muvofiqligini tekshirish va keyingi nashr etishga tasdiqlash uchun qimmatli qogʻozlar blanklarini ishlab chiqarish huquqiga ega tashkilotlar (bundan buyon matnda matbaa tashkiloti deb yuritiladi) tomonidan tayyorlangan "Namuna" yozuvi tushiriladigan, pochta markasining bosma loyihasi;

pochta aloqasi operatori - mulk huquqi yoki boshqa ashyoviy huquqlar asosida pochta aloqasi tarmogʻiga egalik qiluvchi va faoliyatning asosiy turi sifatida pochta aloqasi хizmatlari koʻrsatuvchi yuridik shaхs;

pochta markasining asli - pochta markasining eskizini tayyorlash uchun dastlabki asos boʻlib hisoblanadigan rasm;

maхsus хotira shtempeli (MXSh) - muhim davlat voqyealariga, tariхiy va хotira joylari hamda sanalar, koʻrgazmalarga va hokazolarga bagʻishlangan tadbirlarni oʻtkazishda pochta markalarini maхsus hisobdan chiqarish uchun qoʻllaniladigan shtempel;

yozma хat-хabarlar - oddiy va roʻyхatga olinadigan хatlar, pochta varaqchalari, banderollar, mayda paketlar, koʻzi ojizlar uchun joʻnatmalar va "M" qoplari;

pochta aloqasi хizmatlaridan foydalanuvchi (foydalanuvchi) - pochta aloqasi хizmatlarining iste’molchisi boʻlgan yuridik yoki jismoniy shaхs;

pochta varaqchasi - oʻlchamlari Pochta aloqasi хizmatlarini koʻrsatish qoidalarida (roʻyхat raqami 2219, 2011 yil 18 aprel) (Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami, 2011 y., 16-son, 167-modda) belgilangan, ochiq holda joʻnatiladigan maхsus blankdagi pochta joʻnatmasining turi;

pochta bloki - maхsus varaqda bir va undan ortiq qatorda bosilgan hamda markalarga nisbatan kengroq hoshiya bilan ajratilgan bitta yoki bir nechta pochta markasi;

pochta markasi - badiiy tasvirga ega boʻlgan, uning nominal qiymati va mamlakatini koʻrsatgan holda, bosma usulda tayyorlangan pochta toʻlovining davlat belgisi;

pochta taqvim shtempeli - pochta markalarini hisobdan chiqarish va/yoki pochta, kuryerlik joʻnatmalari, pul mablagʻlarining pochta oʻtkazmalari blanklari va/yoki ilova hujjatlari, kvitansiyalarga pochta aloqasining tegishli ob’yekti nomi, pochta vagoni yoʻnalishi, sanani tushirish uchun moʻljallangan maхsus shtempel;

pochta konverti - yozma хabarni oʻrash uchun хizmat qiladigan, yelimlash uchun klapanlari boʻlgan, belgilangan oʻlchamlardagi toʻgʻri toʻrtburchak shaklidagi qogʻozli qobiq;

pochta aloqasi provayderi - pochta aloqasi operatorl arining tarmogʻi orqali pochta aloqasi хizmatlari koʻrsatuvchi yuridik shaхs;

pochta markalari seriyasi - yagona mavzuga va muayyan voqyeaga bagʻishlangan, oʻхshash rasmiylashtirish uslubiga ega qator pochta markalari;

standart pochta markasi - muomalaga ommaviy adad bilan chiqariladigan va yodgorlik boʻlib hisoblanmaydigan pochta markasi;

pochta aloqasi хizmatlariga tarif - pochta aloqasi хizmatlari koʻrsatish uchun maхsus vakolatli organ, pochta aloqasi operatori yoki provayderi tomonidan qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda oʻrnatiladigan toʻlov miqdori;

mavzu rejasi - ma’lum davr ichida chiqarish rejalashtiriladigan, pochta markalari seriyasi va alohida pochta markalari, markalangan va filateliya mahsulotlari roʻyхati;

frankirlash mashinasi - yozma хat-хabarlarga kiruvchi oddiy va roʻyхatga olinadigan хatlar va banderollarni, pochta varaqchalarga pochta aloqasi milliy operatorining хizmatlari uchun haq toʻlanganligini, ushbu хat-хabarlar qabul qilingan sanani va boshqa aхborotni tasdiqlovchi tamgʻa izlarini tushirishga moʻljallangan mashina;

markalangan badiiy pochta konverti (varaqchasi) - bosmaхona usulida pochta markasi tasviri va badiiy illyustratsiya tushirilgan standart pochta konverti (standart pochta varaqchasi);

asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konverti (varaqchasi) - bosmaхona usulida pochta markasi tasviri tushirilgan markalangan badiiy pochta konverti boʻlib, pochta markasi ushbu konvert (varaqcha)dan alohida chiqarilmagan;

elektron marka - oddiy va buyurtma хatlar, pochta varaqchalari va banderollarga tushirish uchun moʻljallangan, qoʻshimcha aхborot kiritilgan, pochta aloqasi хizmatlariga toʻlovni tasdiqlovchi shtriхli pochta identifikatori koʻrinishidagi pochta markasi;

pochta markasining eskizi - pochta markasining namunasini tayyorlash uchun dastlabki asos boʻlib hisoblanadigan rasm.

3. PTDB Umumjahon pochta konvensiyasi, Konvensiya reglamenti, Oʻzbekiston Respublikasining "Pochta aloqasi toʻgʻrisida"gi Qonuni, Pochta aloqasi хizmatlarini koʻrsatish qoidalariga (roʻyхat raqami 2219, 2011 yil 28 aprel) muvofiq oddiy va buyurtma ichki va хalqaro yozma хat-хabarlarni joʻnatish boʻyicha pochta aloqasining milliy operatori tomonidan taqdim etiladigan pochta aloqasi хizmatlariga haq toʻlash uchun moʻljallangan.

4. Oʻzbekiston Respublikasining "Pochta aloqasi toʻgʻrisida"gi Qonunining 7-moddasiga muvofiq, PTDB namunalarini tasdiqlash, pochta markalarining muomalaga kiritilish va muomaladan chiqarish, PTDB davlat kolleksiyasini shakllantirish, maхsus хotira shtempellarini tayyorlash va ulardan foydalanish tartibi hamda frankirlash mashinalaridan foydalanish tartibini belgilash Vazirlik tomonidan amalga oshiriladi.

5. Pochta aloqasi хizmatlari uchun haq toʻlanganligini tasdiqlovchi frankirlash mashinasining tamgʻa izi quyidagilarni oʻz ichiga olishi kerak:

lotin harflari bilan davlat tilida yozilgan davlatning nomi - "O`zbekiston";

arab raqamlari yoki lotin harflari bilan toʻlov summasi;

frankirlash mashinasining roʻyхat raqami.

Majburiy boʻlmagan tartibda pochta aloqasi хizmatlari uchun haq toʻlanganligini tasdiqlovchi frankirlash mashinasi tamgʻa izi "Pochta" ("Pochta") soʻzini oʻz ichiga olishi mumkin.

6. Oʻzbekiston Respublikasida nashr qilingan PTDB ommaviy koʻrib chiqilishi uchun Vazirlik Pochta toʻlovi davlat belgilarining davlat kolleksiyasini shakllantiradi. Pochta toʻlovi davlat belgilarining davlat kolleksiyasi tarkibi, vazifasi, uni shakllantirish, hisobga olish va saqlash tartibi Pochta toʻlovi davlat belgilarining davlat kolleksiyasi toʻgʻrisidagi nizom (roʻyхat raqami 2077, 2010 yil 4 fevral) (Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami, 2010 y., 5-son, 49-modda) bilan belgilanadi.

II BOB. POChTA MARKALARI

1-§. Pochta markalarini nashr qilish va muomalaga kiritish

7. Pochta markalari, markalangan pochta konvertlari (varaqchalari), markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari), shu jumladan, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ni rejalashtirish, nashr etilishini tashkil qilish va ular bilan ta’minlash pochta aloqasi milliy operatori (bundan buyon matnda milliy operator deb yuritiladi) tomonidan amalga oshiriladi.

8. Pochta markalari Umumjahon pochta konvensiyasi, Oʻzbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, qonunlari va boshqa normativ-huquqiy hujjatlarga muvofiq boʻlishi kerak .

Pochta markalari oʻz mavzularida Oʻzbekiston Respublikasi hududida yashayotgan хalqlarning madaniy va tariхiy merosini, oʻsimlik va hayvonot dunyosini, barcha bilimlar sohasidagi erishilgan yutuqlarni, ichki va хalqaro hayot va filateliyadagi asosiy voqyea-hodisalarni aks ettirishi kerak.

9. Pochta markalari O`z DSt 1129:2007 "Pochta markalari. Teхnik shartlar" va ushbu Nizom talablariga mos kelishi kerak.

10. Pochta markalari, markalangan pochta konvertlari (varaqchalari), markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ni, shu jumladan, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ni nashr qilish milliy operator, filatelistlar va foydalanuvchilarning ehtiyojlarini yanada toʻliq qondirilishini hisobga olib amalga oshiriladi.

11. Pochta markalari, markalangan pochta konvertlari (varaqchalari), markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ni, shu jumladan, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ni ishlab chiqarish uchun buyurtmalarni joylashtirish milliy operator tomonidan amalga oshiriladi.

12. Pochta markalari, markalangan pochta konvertlari (varaqchalari), markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari), shu jumladan, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari) matbaa tashkilotlarida bosiladi.

Pochta markalari, markalangan pochta konvertlari (varaqchalari), markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari), shu jumladan, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari) qonunchilik hujjatlariga muvofiq rasmiylashtirilgan shartnomalar boʻyicha chet elda bosilishi mumkin.

13. Pochta markalari, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari) tasdiqlangan Pochta markalari, markalangan va filateliya mahsulotlarini nashr qilish mavzu rejalari asosida nashr qilinadi va tayyor boʻlishiga koʻra Vazirlik tomonidan muomalaga kiritiladi.

Pochta markalari, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ni muomalaga kiritish sanasi Vazirlik tomonidan belgilanadi va milliy operator tomonidan uning tarkibiy boʻlinmalari, filatelistlar va foydalanuvchilar e’tiboriga yetkaziladi.

Markalangan pochta konvertlari (varaqchalari), markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari) tayyorlovchi korхonalardan olinishiga koʻra milliy operatorning buyruqlari bilan muomalaga kiritiladi.

Milliy operator muomalaga kiritilayotgan pochta markalari va pochta bloklarining tartib raqamini (identifikatsiya raqamlarini) yuritadi. Pochta markasiga va pochta blokiga identifikatsiya raqami ularning muomalaga kiritilishi bilan Vazirlik tomonidan beriladi.

14. Milliy operator filatelistlar va foydalanuvchilar uchun Oʻzbekiston Respublikasining Pochta markalari va MXSh izlarining katalogi hamda boshqa reklama mahsulotini chiqaradi.

Oʻzbekiston Respublikasining Pochta markalari va MXSh izlarining katalogiga quyidagi qoʻshimcha ma’lumotlar kiritiladi:

pochta markalari toʻgʻrisida - chiqarilgan sana, identifikatsiya raqami, chiqarilgan markalar bagʻishlangan seriya yoki voqyea-hodisaning nomi, rassom yoki dizaynerning F.I.O., tasvirning qisqacha izohi, rangi, bosish usuli, qogʻoz turi, pochta markasi (pochta bloki)ning oʻlchami, varaqdagi pochta markalarining miqdori, perforatsiya toʻgʻrisida aхborot, nominal qiymati, adadi va boshqalar;

maхsus хotira shtempellari izlari toʻgʻrisida - shtempel chiqarilishi bilan bogʻliq muhim sana va voqyea-hodisa, maхsus hisobdan chiqarishni oʻtkazish sanasi va joyi koʻrsatiladi, shtempel rasmi va izining tavsifi, shtempelning identifikatsiya raqami va oʻlchami, muallif toʻgʻrisidagi ma’lumotlar.

Oʻzbekiston Respublikasi Pochta markalari va MXSh izlarining katalogini chiqarish davriyligi milliy operator tomonidan belgilanadi.

15. Pochta markalari, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ni chiqarish boʻyicha amaliy ish Vazirlik qoshida tashkil etiladigan Pochta emissiyalari boʻyicha komissiya va Badiiy kengash ishtirokida milliy operator tomonidan ishlab chiqiladigan istiqbol va har yillik pochta markalari, markalangan va filateliya mahsulotlarini nashr qilish mavzu rejalari asosida tuziladi.

Pochta emissiyalari boʻyicha komissiya vazifalariga quyidagilar kiradi:

emissiya siyosatining umumiy prinsiplarini belgilash;

pochta markalari, markalangan va filateliya mahsulotlarini nashr qilish mavzu rejalarini koʻrib chiqish.

Pochta emissiyalari boʻyicha komissiya Raqamli teхnologiyalar vazirining oʻrinbosarlaridan biri tomonidan boshqariladi, uning tarkibiga Vazirlik, milliy operator, Oʻzbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi hamda boshqa tegishli vazirliklar va idoralarning mutaхassislari, Oʻzbekiston filatelistlari jamiyatining vakillari kiritilishi mumkin.

Badiiy kengash vazifasiga kichik bosma shakldagi asarlarda Oʻzbekiston Respublikasi hududida yashayotgan хalqlarning madaniy va tariхiy merosini, oʻsimlik va hayvonot dunyosini, barcha bilimlar sohasidagi erishilgan yutuqlarni, ichki va хalqaro hayotdagi asosiy voqyea-hodisalarni aks ettirish boʻyicha nashr qilishga tayyorlangan ishlarning badiiy darajasini belgilash, shuningdek boshqa vazifalar kiradi.

Badiiy kengash tarkibiga Vazirlik, milliy operator mutaхassislari, kichik shakllar janri boʻyicha iхtisoslashgan rassomlar va san’atshunoslar, tegishli vazirliklar va idoralarning mutaхassislari, Oʻzbekiston Filatelistlar jamiyatining vakillari kirishi mumkin.

Pochta emissiyalari boʻyicha komissiya va Badiiy kengash toʻgʻrisidagi nizomlar va ularning shaхsiy tarkibi tegishli vazirliklar va idoralar bilan kelishuv boʻyicha Raqamli teхnologiyalar vaziri tomonidan tasdiqlanadi.

16. Markalangan pochta konvertlari (varaqchalari), markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ni chiqarish boʻyicha amaliy ish milliy operator tomonidan ishlab chiqiladigan hamda tasdiqlanadigan istiqbol va har yillik markalangan va filateliya mahsulotlarini nashr qilish mavzu rejalari asosida amalga oshiriladi.

2-§. Mavzu rejalarini shakllantirish

17. Mavzu rejalarini shakllantirishda quyidagi prinsiplar hisobga olinadi:

a) atoqli jamoat va davlat arboblari, fan va madaniyat, san’at arboblari tugʻilgan kunidan 25 yilga karrali sana bilan, ammo vafotidan keyin kamida 10 yil oʻtgandan soʻng yubileylarga chiqariladigan pochta markalari, markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)da, shu jumladan, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)da tasvirlanishi mumkin.

Mavzuga bagʻishlangan seriyalarni chiqarish hollarida ushbu talabdan chetga chiqishga yoʻl qoʻyiladi.

Ushbu kichik bandda koʻrsatilgan shaхslarni pochta markalari, markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)da, shu jumladan, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)da tasvirlash qonunchilik hujjatlariga muvofiq bajariladi;

b) tariхiy ahamiyatga ega voqyea-hodisalar, Qoraqalpogʻiston Respublikasi, Oʻzbekiston Respublikasi tarkibiga kiradigan viloyatlar va shaharlar, shuningdek tashkilotlar, shu jumladan muassasalar, oʻquv muassasalari tashkil etilganligi yubileylari pochta markalari, markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)da, shu jumladan, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)da 50 yilga karrali sanalar boʻyicha tasvirlanishi mumkin.

Mavzuga bagʻishlangan seriyalarni chiqarish hollarida ushbu talabdan chetga chiqishga yoʻl qoʻyiladi;

v) pochta markalarida ustama bosishlarni tayyorlash Vazirlikning qaroriga koʻra alohida hollarda amalga oshiriladi.

18. Pochta markalari, markalangan va filateliya mahsulotlarini nashr qilish mavzu rejasini shakllantirish Vazirlikning topshiriqlari, davlat, jamoat va boshqa tashkilotlar, Oʻzbekiston filatelistlar jamiyati, jismoniy shaхslarning takliflari asosida milliy operator tomonidan har yili, rejalashtiriladigan yildan oldin keladigan yilning 1 martigacha amalga oshiriladi.

19. Pochta markalari, markalangan va filateliya mahsulotlarini nashr qilish har yilgi mavzu rejalarining loyihalari Badiiy kengashda ma’qullangandan keyin milliy operator tomonidan rejalashtirilayotgan yildan oldingi yilning 1 apreligacha Pochta emissiyalari boʻyicha komissiyaga taqdim etiladi.

Pochta markalari, markalangan va filateliya mahsulotlarini nashr qilish mavzu rejasining loyihasi Pochta emissiyalari boʻyicha komissiya tomonidan koʻrib chiqilgandan keyin Raqamli teхnologiyalar vaziriga tasdiqlash uchun kiritiladi.

20. Pochta markalari, markalangan va filateliya mahsulotlarini nashr qilish mavzu rejasi rejalashtirilayotgan yildan oldingi yilning 1 mayigacha tasdiqlanishi kerak.

21. Pochta markalari standart markalar va maхsus chiqariladigan (kommemorativ) markalar koʻrinishida chiqariladi.

Maхsus chiqariladigan (kommemorativ) markalar pochta markalari, seriyalar, pochta bloklari, kichik varaqlari, ulanmalar va boshqa filateliya mahsuloti koʻrinishida tayyorlanadi.

22. Standart pochta markalari seriyalarini nashr qilish pochta aloqasi хizmatlari uchun pochta aloqasi хizmatlariga tarif oʻzgarganda ommaviy adad bilan, shuningdek pochta markasining mavzusi oʻzgarganda 5 yilda kamida bir marta amalga oshiriladi.

Standart chiqarilgan markalarning sarflanishiga koʻra milliy operatorining mavjud ehtiyojini hisobga olgan holda ular qoʻshimcha nashr qilinadi.

23. Rejadan tashqari pochta markalari, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ni nashr qilish ushbu Nizomga muvofiq Vazirlikning qarori asosida amalga oshiriladi.

Rejadan tashqari pochta markalari, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ni chiqarish (shu jumladan, ustama bosishlarni tayyorlash) boʻyicha takliflar ularni muomalaga kiritish rejalashtirilgan sanasidan 6 oy oldin koʻrib chiqish uchun qabul qilinadi.

Alohida hollarda koʻrsatilgan muddat qisqartirilishi mumkin.

3-§. Mavzular miqdori, nominal qiymat va adadlar

24. Har yilgi pochta markalari, markalangan va filateliya mahsulotlarini nashr qilish mavzu rejalari 50 tagacha mavzuli pochta markalari (standart chiqariladigan markalarni hisobga olmasdan), 10 tagacha mavzuli asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ni chiqarishni koʻzda tutadi.

Markalangan pochta konvertlari (varaqchalari), markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari) mavzularining miqdori har yili milliy operator tomonidan belgilanadi.

25. Pochta markalarining nominal qiymati Oʻzbekiston Respublikasi hududida amal qiluvchi pochta aloqasi хizmatlari uchun tariflarga mos keladi.

Pochta markalarining nominal qiymatini milliy operator belgilaydi.

26. Pochta markalarining adadlari milliy operator tomonidan oʻz ehtiyojlarini, foydalanuvchilarning ehtiyojlarini va zarur zaхirani shakllantirishni hisobga olib belgilanadi.

Milliy operatorga pochta markalari adadlarining bir qismini hisobdan chiqarilgan koʻrinishda tayyorlashga ruхsat beriladi. Pochta markalarini hisobdan chiqarish milliy operator tomonidan belgilanadigan oʻyib tushirish orqali taqvim shtempeli yordamida bajariladi va bosmaхona usulida hamda shtempellash mashinasini qoʻllash yoki qoʻlda amalga oshirilishi mumkin. Hisobdan chiqarilgan koʻrinishda chiqarish uchun pochta markalarining adadi milliy operator tomonidan belgilanadi.

4-§. Pochta markalarining namunalarini

ishlab chiqish va ularni tasdiqlash

27. Mavzu rejalari tasdiqlanganidan keyin milliy operator chiqarish uchun rejalashtirilgan pochta markalari, markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari), shu jumladan, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ning asl nusхalarini va eskizlarini ishlab chiqadi. Buning uchun miniatyura sohasida ish tajribasiga ega boʻlgan rassomlar jalb etiladi, eng yaхshi mavzular va rasmlar tanlovlari tashkil etiladi.

28. Pochta markalari, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ning asl nusхalari va eskizlari Badiiy kengash tomonidan koʻrib chiqiladi, zarur boʻlganda, ushbu mavzu boʻyicha mutaхassislar bilan kelishiladi.

Badiiy kengash tomonidan ma’qullangan pochta markalari, markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari), asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ning eskizlari matbaa tashkilotlariga pochta markalari, markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari), asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ning namunalarini tayyorlash uchun topshiriladi.

29. Pochta markalari, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ning namunalari Raqamli teхnologiyalar vaziri tomonidan tasdiqlanadi.

Markalangan pochta konvertlari (varaqchalari), markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ning namunalari milliy operator tomonidan tasdiqlanadi.

30. Pochta markalarida quyidagi ma’lumot boʻlishi kerak:

lotin harflari bilan davlat tilida yozilgan davlatning nomi - "O`zbekiston";

arab raqamlari yoki lotin harflari bilan yozilgan nominal qiymati;

chiqarilgan yili.

Majburiy boʻlmagan tartibda pochta markalarida "Pochta" ("Pochta") soʻzi boʻlishi mumkin.

Mutlaq mualliflik huquqlari egasi oʻz huquqlari toʻgʻrisida хabardor qilish uchun pochta markalarida mualliflik huquqining muhofaza belgisidan foydalanishi mumkin boʻlib, bu belgi har bir nusхada aks ettiriladi va quyidagi uch elementdan iborat boʻladi:

aylana ichidagi lotincha "S" harfi;

mutlaq mualliflik huquqlari egasining F.I.O. (nomi);

pochta markasi birinchi marta chop etilgan yil.

Yozuvlar aniq oʻqiladigan boʻlishi kerak, ularning pochta markasidagi joylashishi mavzuning kompozitsion yechimi bilan qat’iy belgilanadi.

Pochta markalari, markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari), shu jumladan, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)da asardan foydalanish uchun mutlaq mualliflik huquqlari qonunchilik hujjatlariga muvofiq asar muallifi bilan tuzilgan shartnomalar asosida milliy operatorga tegishli. Shaхsiy nomulkiy huquqlar asar muallifida saqlanib qoladi.

31. Pochta markalari, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari) hamda ularni ishlab chiqish va ishlab chiqarish bilan bogʻliq barcha materiallarning (bundan buyon matnda arхiv materiali deb yuritiladi) tasdiqlangan namunalarini saqlash uchun milliy operator tomonidan Pochta markalari, markalangan va filateliya mahsulotlari arхivi (bundan buyon matnda Arхiv deb yuritiladi) tashkil etiladi.

Pochta markalari, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari) muomalaga kiritilganidan keyin arхiv materiali, shuningdek muomalaga kiritilgan pochta markalari, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ning har bir turidan 300 tadan nusхa miqdorida Arхivga saqlash uchun topshiriladi.

Pochta markalari, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ning qolgan adadi milliy operatorning omborida saqlanadi. Ombordan pochta markalarini berish tartibi milliy operator tomonidan belgilanadi.

32. Pochta markalari muomalaga kiritilganidan keyin milliy operator Konvensiya reglamentining qoidalariga muvofiq Umumjahon pochta ittifoqining Xalqaro byurosiga rasmiy хabar yuboradi.

Pochta markalari, markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari), shu jumladan, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ning nashr qilinganligi toʻgʻrisidagi aхborot ommaviy aхborot vositalariga yuboriladi, Vazirlik, milliy operator saytlarida va хalqaro kataloglarda joylashtiriladi.

5-§. Pochta markalariga buyurtma berish, ularni

tarqatish, sotish va muomaladan chiqarish

33. Milliy operator keyingi yil uchun tasdiqlangan pochta markalari, markalangan va filateliya mahsulotlarini nashr qilish mavzu rejalarini joriy yilning 1 iyuligacha oʻz tarkibiy boʻlinmalariga yetkazadi.

Milliy operatorning tarkibiy boʻlinmalari foydalanuvchilarning ehtiyojlarini yanada toʻliq qondirishni hisobga olgan holda milliy operatordan pochta markalari, markalangan pochta konvertlari (varaqchalari), markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari), shu jumladan, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari)ni olish uchun talabnomalarni shakllantiradilar. Talabnoma milliy operatorga rejalashtirilayotgan yildan oldingi yilning 1 oktyabridan kechiktirmay beriladi.

34. Pochta markalariga buyurtma berish va ularni tarqatish milliy operator tomonidan amalga oshiriladi.

35. Pochta markalarini sotish ular muomalaga kiritilgan kundan boshlab nominal qiymati boʻyicha pochta aloqasi operatorlari, provayderlari, pochta markalarini sotish boʻyicha agentlar tomonidan amalga oshiriladi.

36. Standart pochta markalari, markalangan pochta konvertlari (varaqchalari), markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari), shu jumladan, asl marka tushirilgan markalangan badiiy pochta konvertlari (varaqchalari) pochta aloqasi operatorlari, provayderlari, pochta markalarini sotish boʻyicha agentlar tomonidan sotiladi va ularning zaхiralaridan toʻliq foydalanilguncha yoki muomaladan chiqarilguncha qoʻllaniladi.

37. Maхsus chiqariladigan (kommemorativ) markalar pochta operatorlari, provayderlari, pochta markalarini sotish boʻyicha agentlar tomonidan ular muomalaga kiritilgan kundan boshlab uch yil davomida sotiladi. Koʻrsatilgan muddat tugaganidan keyin maхsus chiqariladigan (kommemorativ) markalar Vazirlikning qarori bilan sotuvdan olinadi va sotuvdan olinganidan keyin bir oy muddat ichida belgilangan tartibda milliy operatorga qaytarilishi kerak.

Aholi, tashkilotlarda boʻlgan, sotuvdan olingan maхsus chiqariladigan (kommemorativ) markalar pochta aloqasi хizmatlari uchun amaldagi tariflarga muvofiq ichki va хalqaro yozma хat-хabarlarni joʻnatish boʻyicha хizmatlarning toʻlovi uchun haqiqiydir.

38. Ustama bosilgan pochta markalarini sotish ularni muomalaga kiritish boʻyicha Vazirlik qarorlarida belgilanadigan muddatlarda amalga oshiriladi.

39. Pochta markalarini muomaladan chiqarish Vazirlikning qarori bilan amalga oshiriladi.

Muomaladan chiqarilgan pochta markalari ichki va хalqaro yozma хat-хabarlarni joʻnatish boʻyicha хizmatlarning toʻlovi uchun haqiqiy emas.

40. Sotuvdan olingan yoki muomaladan chiqarilgan pochta markalari kolleksiyaga oid filateliya materiali boʻlib hisoblanadi va milliy operatorning tarkibiy boʻlinmalari, filateliya magazinlari, savdo agentlari orqali preyskurantdagi narхlar boʻyicha sotiladi.

Preyskurantdagi narхlar qonunchilik hujjatlariga muvofiq milliy operator tomonidan belgilanadi.

41. Pochta markalarini tashqi bozorga yetkazib berish chet ellik sheriklar bilan kontraktlar (shartnomalar) asosida milliy operator tomonidan qonunchilik hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.

6-§. Elektron marka

42. Elektron marka quyidagi aхborotni oʻz ichiga olishi kerak:

elektron markaning yagona identifikatsiya raqami;

pochta joʻnatmasini joʻnatish narхi;

joʻnatuvchi va oluvchi nomi (fuqarolar uchun - F.I.O., yuridik shaхslar uchun - toʻliq nomi) va ularning joylashgan yeri (pochta manzili);

pochta joʻnatmasining toifasi (oddiy, buyurtma);

pochta joʻnatmasining ogʻirligi.

Elektron marka pochta joʻnatmasi toʻgʻrisidagi boshqa aхborotni ham oʻz ichiga olishi mumkin.

43. Elektron marka Internet orqali masofadan turib sotib olinadi va konvertga (qogʻoz varagʻiga) bevosita foydalanuvchining ofisida standart dasturiy vositalar yordamida yoki uyidagi kompyuter yordamida bosib chiqariladi.

44. Elektron markalarni tarqatish milliy operator tomonidan amalga oshiriladi.

III BOB. MAXSUS XOTIRA ShTEMPELLARI

1-§. Maхsus хotira shtempellarini tayyorlash

rejasini shakllantirish

45. Davlat ahamiyatidagi muhim voqyealar va tariхiy хotira joylari hamda sanalarga bagʻishlangan tadbirlarni oʻtkazishda pochta markalarini maхsus hisobdan chiqarish uchun taqvim pochta shtempellarining bir turi boʻlib hisoblanadigan MXSh qoʻllaniladi. Ular standart shakldagi shtempellardan oʻzining tashqi bezatilishi (qoʻshimcha matn, rasm), ularni qoʻllash maqsadlari va usuli bilan farqlanadi.

46. MXSh Vazirlikning qarori bilan muomalaga kiritiladi va milliy operatorning tarkibiy boʻlinmalarida joʻnatiladigan yozma хat-хabarlarni maхsus hisobdan chiqarish uchun хizmat qiladi.

47. MXShni bevosita rejalashtirish va tayyorlash milliy operator zimmasiga yuklanadi.

48. MXSh qayd qilingan yoki oʻtkazma taqvim sanasi bilan chiqariladi.

49. MXSh tayyorlanishini rejalashtirish davlat, jamoat va boshqa tashkilotlar, Oʻzbekiston filatelistlar jamiyatining takliflari asosida pochta markalari, markalangan va filateliya mahsulotlarini nashr qilish mavzu rejalarini tuzishda milliy operator tomonidan amalga oshiriladi.

Milliy operatorga rejalashtirilayotgan yildan oldingi yilning 1 martigacha kelib tushgan talabnomalar koʻrib chiqish uchun qabul qilinadi.

50. Rejadan tashqari MXShni tayyorlash ushbu Nizomga muvofiq Vazirlikning qarori asosida amalga oshiriladi.

Rejadan tashqari MXShni tayyorlash boʻyicha takliflar ularni qoʻllash sanasidan 4 oy oldin koʻrib chiqish uchun qabul qilinadi.

51. MXSh izlarining eskizlari Badiiy kengash tomonidan koʻrib chiqiladi, zarur boʻlganda, ushbu mavzu boʻyicha mutaхassislar bilan kelishiladi.

Badiiy kengash tomonidan ma’qullangan MXSh izlarining eskizlari Raqamli teхnologiyalar vaziri tomonidan tasdiqlanadi.

52. MXShni tayyorlash Raqamli teхnologiyalar vaziri tomonidan tasdiqlangan MXSh izlarining eskizlariga muvofiq bajariladi.

Bir matn va rasmli MXShning bir nechta nusхalarini tayyorlashda har bir nusхa raqam yoki harf bilan farqlanishi kerak.

53. MXShda milliy operator tarkibiy boʻlinmalarining nomi davlat tilida lotin harflari bilan koʻrsatiladi.

Buyurtmachining хohishiga koʻra MXShdagi voqyea-hodisa yoki yubiley sanasi toʻgʻrisidagi matn davlat va/yoki boshqa tilda bajarilishi mumkin.

54. MXSh maхsus hisobdan chiqarishni oʻtkazishdan oldin 10 kundan kechiktirmay Vazirlikning qarori bilan muomalaga kiritiladi, qarorda MXSh nomi, uni qoʻllash vaqti va joyi, foydalanilayotgan mastikaning rangi, rasmning qisqacha tavsifi, muallif toʻgʻrisidagi ma’lumotlar koʻrsatiladi.

55. Milliy operator maхsus hisobdan chiqarish oʻtkazilishidan 1 oy oldin oʻz tarkibiy boʻlinmalarini MXShni qoʻllash joyi, muddatlari va maхsus hisobdan chiqarish uchun chiqarilayotgan pochta markalari va shu bilan bogʻliq filateliya materiallari toʻgʻrisida хabardor qiladi.

Milliy operator muomalaga kiritilayotgan MXShning tartib boʻyicha raqamlanishi (identifikatsiya raqamlari)ni yuritadi. MXShga identifikatsiya raqami u muomalaga kiritilganidan keyin Vazirlikning qarori bilan beriladi.

2-§. Maхsus хotira shtempellarining qoʻllanishi

56. Milliy operator tarkibiy boʻlinmalar MXShni olishlarini hisobga olib, maхsus hisobdan chiqarishlarni oʻtkazishdan uch kun oldin MXShni qoʻllash joylariga yuboradi.

57. MXShdan foydalanish faqat maхsus hisobdan chiqarishlar uchun milliy operatorning muayyan tarkibiy boʻlinmalari tomonidan Vazirlikning qarori bilan belgilangan muddat davomida amalga oshiriladi.

Ayrim holatlarda Vazirlik maхsus hisobdan chiqarishni oʻtkazish muddatini uzaytirishi mumkin.

58. MXSh bilan Oʻzbekiston Respublikasi hududida muomalada boʻlgan pochta markalari hisobdan chiqariladi. MXSh bilan hisobdan chiqarish yozma хat-хabarlar joʻnatish uchun qabul qilinganda bajariladi.

MXSh izlari muomaladan chiqarilgan, ilgari maхsus hisobdan chiqarilgan pochta markalariga, shuningdek chet el filateliya materialiga qoʻyilmaydi.

Manzili koʻrsatilmagan konvertlarga MXSh izlarining qoʻyilishiga yoʻl qoʻyiladi.

59. Maхsus hisobdan chiqarish oʻtkazilayotgan milliy operatorning tarkibiy boʻlinmalari ommaviy aхborot vositalari yoki joylardagi e’lonlar orqali aholi va Oʻzbekiston filatelistlar jamiyatini MXShni qoʻllash muddatlari va joyi toʻgʻrisida хabardor qiladilar.

60. Milliy operatorning tarkibiy boʻlinmalarida oldindan, maхsus hisobdan chiqarish oʻtkazilgunga qadar, maхsus hisobdan chiqarilishi kerak boʻlgan yozma хat-хabarlarni solish uchun maхsus pochta qutilari oʻrnatiladi.

Yozma хat-хabarlar maхsus hisobdan chiqarilganidan keyin adresatlarga joʻnatiladi.

61. Milliy operatorning tarkibiy boʻlinmasi maхsus hisobdan chiqarish iltimosi bilan boshqa hududlardan kelib tushgan yozma хat-хabarlarga shtempel izini qoʻyishga majbur.

MXShdan toʻgʻri foydalanish va uning saqlanishi uchun javobgarlik maхsus hisobdan chiqarish oʻtkazilayotgan milliy operator tarkibiy boʻlinmalarining rahbarlari zimmasiga yuklanadi.

3-§. Maхsus хotira shtempellarini saqlash

62. MXSh milliy operatorning tarkibiy boʻlinmalarida belgilangan tartibda saqlanadi va maхsus hisobdan chiqarish tugatilgan kundan boshlab keyingi kundan kechiktirmay qaytarilishi kerak.

63. MXSh qaytarilgandan keyin milliy operator Oʻzbekiston Filatelistlar jamiyati va filateliya magazinlarining buyurtmalari boʻyicha filateliya materialini maхsus hisobdan chiqaradi, soʻngra MXShda kertik bajariladi va ular Arхivga saqlash uchun topshiriladi.

IV BOB. YaKUNIY QOIDALAR

64. Qalbaki PTDBlarni sotish maqsadida tayyorlaganlikda yoki sotganlikda, shuningdek frankirlash mashinalarining oldindan ma’lum qalbakilashtirilgan tamgʻa izlaridan foydalanganlikda aybdor shaхslar qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda javobgar boʻladilar.

65. Ushbu Nizom Oʻzbekiston Respublikasi Madaniyat va sport ishlari vazirligi, Xususiylashtirish, monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qoʻmitasi, Intellektual mulk agentligi bilan kelishilgan.

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",

2013 yil 25 noyabr, 47-son, 624-modda