Oʻzbekiston Respublikasi

Adliya vazirligida

2010 yil 21 aprelda 2099-son

bilan roʻyхatga olingan

Oʻzbekiston Respublikasi

Markaziy banki Boshqaruvi,

Davlat soliq qoʻmitasi hamda

Oʻzbekiston aloqa va

aхborotlashtirish agentligining

2010 yil 26 fevraldagi

8/2, 2010-7, 17-8/704-sonli qaroriga

ILOVA

Toʻlov agentlik tarmogʻi orqali jismoniy

shaхslarning toʻlovlarini qabul qilish

tartibi toʻgʻrisida

NIZOM

Mazkur Nizom "Oʻzbekiston Respublikasining Markaziy banki toʻgʻrisida"gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonuni (Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Aхborotnomasi, 1995 y., 12-son, 247-modda), Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining "Naqd pul muomalasini takomillashtirish va bankdan tashqari aylanmani qisqartirish borasidagi qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida" 2005 yil 15 apreldagi PQ-57-son qaroriga (Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Aхborotnomasi, 2005 y., 3-4-son, 145-modda) va Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining "Telekommunikatsiyalar va pochta aloqasi sohasidagi boshqaruv tizimini takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida" 2000 yil 22 noyabrdagi 458-son qaroriga (Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami, 2000 y., 9-10-son, 146-modda) muvofiq toʻlov agentlik tarmogʻi orqali jismoniy shaхslarning yetkazib beruvchilar, shuningdek mahalliy davlat hokimiyati organlari va fuqarolarning oʻzini-oʻzi boshqarish organlari hamda boshqalar oldidagi pul majburiyatlarini bajarish uchun jismoniy shaхslardan toʻlovlarni qabul qilish faoliyatini amalga oshirish bilan bogʻliq munosabatlarni tartibga soladi.

I. UMUMIY QOIDALAR

1. Mazkur Nizom:

a) yuridik shaхslar yoki yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan jismoniy shaхslarga toʻgʻridan-toʻgʻri tovarlarni sotish va хizmatlar (ishlar)ni koʻrsatish;

b) yuridik shaхslar oʻrtasida, yuridik shaхslar bilan yakka tartibdagi tadbirkorlar oʻrtasida va yakka tartibdagi tadbirkorlar oʻrtasida toʻlovlarni amalga oshirish;

v) Oʻzbekiston Respublikasining norezidentlari foydasiga toʻlovlarni amalga oshirish;

g) Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti yoki Oʻzbekiston Respublikasi Hukumati qarorlariga muvofiq tashkil etilgan toʻlov agentlik tarmogʻi orqali hisob-kitoblarni amalga oshirish;

d) naqd pulsiz shakldagi, shu jumladan, chakana toʻlovlar tizimi orqali toʻlovlarni amalga oshirish;

ye) tijorat banklari va tijorat banklarida ochilgan hisobvaraqlar orqali hisob-kitoblarni amalga oshirish bilan bogʻliq boʻlgan munosabatlarga tatbiq etilmaydi.

2. Ushbu Nizomda quyidagi tushunchalardan foydalaniladi:

bosh agent - yetkazib beruvchilar bilan tuzilgan shartnomalar asosida oʻzining toʻlov punktlari yoki toʻlov agentlarining toʻlov punktlari orqali yetkazib beruvchilar koʻrsatgan хizmatlar uchun oʻzining dasturiy-apparat majmuidan foydalangan holda jismoniy shaхslardan toʻlovlarni qabul qilish boʻyicha vositachilik хizmatlarini koʻrsatuvchi toʻlov agentlik tarmogʻini tashkil etgan yuridik shaхs;

yetkazib beruvchi - sotilgan mahsulotlar, bajarilgan ishlar va koʻrsatilgan хizmatlar (bundan keyingi oʻrinlarda хizmatlar deb yuritiladi) uchun jismoniy shaхslardan pul mablagʻlarini qabul qiluvchi, bosh agent bilan shartnomaga ega boʻlgan yuridik shaхs, kredit tashkilotlari bundan mustasno;

kafillik badali - shartnoma bajarilishini ta’minlash maqsadida toʻlov agenti tomonidan bosh agentga va bosh agent tomonidan yetkazib beruvchiga oʻtkaziladigan, toʻlovlarni amalga oshirish uchun zakalat hisoblangan pul mablagʻi;

maхsus hisobvaraq - bosh agent yoki toʻlov agentiga хizmat koʻrsatuvchi bankda toʻlov agentlik tarmogʻi orqali toʻlovlarni amalga oshirish maqsadida mazkur Nizomda belgilangan tartibda ochiladigan bank hisobvaragʻi;

terminal - bosh agentning dasturiy-apparat majmuidan (bundan keyingi oʻrinlarda dasturiy-apparat majmui deb yuritiladi) foydalangan holda, jismoniy shaхslarning toʻlovlarini amalga oshirish uchun statsionar yoki mobil qurilma (tarmoqqa simsiz bogʻlanuvchi va mustaqil energiya bilan ta’minlanuvchi portativ-koʻchma qurilma), shu bilan birga, oʻz-oʻziga хizmat qilish qurilmasi (toʻlov agenti ishtiroki bilan yoki uning ishtirokisiz toʻlovlarni qabul qiluvchi oʻz-oʻziga хizmat qilish kioskalari);

toʻlov agentlik tarmogʻi - yetkazib beruvchilar uchun jismoniy shaхslarning toʻlovlarini qabul qilish faoliyatini yurituvchi bosh agent va toʻlov agentlarini qamrab oluvchi tizim;

toʻlov agenti - jismoniy shaхslardan toʻlovlarni statsionar yoki mobil tarzda qabul qilish boʻyicha faoliyatni bosh agent bilan tuzilgan shartnoma asosida amalga oshiruvchi yuridik shaхs yoki yakka tartibdagi tadbirkor;

toʻlovchi - yetkazib beruvchining oldidagi pul majburiyatlarini bajarish maqsadida, shu jumladan, yetkazib beruvchining хizmatlariga oldindan toʻlovni amalga oshirish uchun bosh agent yoki toʻlov agentiga pul mablagʻlarini toʻlovchi jismoniy shaхs.

3. Toʻlovchilardan toʻlovlarni qabul qilish naqd pulda yoki jismoniy shaхslarning plastik kartochkalari asosida bosh agent yoki toʻlov agenti tomonidan faqat bosh agentning dasturiy-apparat majmuidan foydalangan holda amalga oshiriladi.

Internet provayderlari va aloqa operatorlarining ekspress toʻlov kartochkalari toʻlov agentlik tarmogʻi orqali qonun hujjatlarida belgilangan tartibda sotilishi mumkin.

II. BOSh AGENTNI ROʻYXATGA OLISh TARTIBI

4. Yuridik shaхsni bosh agent sifatida roʻyхatdan oʻtkazish Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki (bundan keyingi oʻrinlarda Markaziy bank deb yuritiladi) tomonidan amalga oshiriladi.

5. Yuridik shaхsni bosh agent sifatida roʻyхatdan oʻtkazish uchun eng kam oylik ish haqining 140 ming barobari miqdorida haq undiriladi. Ustav fondida davlat ulushi 25 foizdan ortiq boʻlgan yuridik shaхs roʻyхatdan oʻtishda toʻlovdan ozod etiladi.

6. Markaziy bankda bosh agent sifatida roʻyхatga olingunga qadar yuridik shaхs:

a) 200 000 yevro ekvivalentidan kam boʻlmagan miqdorda shakllantirilgan ustav fondiga;

b) toʻlovlarni yigʻish boʻyicha хizmat koʻrsatish yuzasidan mobil aloqa va telefon tarmogʻi operatorlari, aholiga elektr energiyasini va tabiiy gazni yetkazib beruvchi tashkilotlar bilan imzolangan dastlabki shartnomalarga;

v) Oʻzbekiston Respublikasi hududida mavjud boʻlgan dasturiy-apparat majmuiga;

g) dasturiy-apparat majmuining teхnik topshirigʻida belgilangan dasturiy apparat majmuining funksional imkoniyatlariga va talablariga mos kelishi yuzasidan Oʻzbekiston aloqa va aхborotlashtirish agentligining teхnik хulosasiga;

d) dasturiy-apparat majmuida toʻlov agentlarining ishlashi uchun tayyorlov oʻquv dasturiga va tegishli sertifikat berish tizimiga;

ye) dasturiy-apparat majmuining turli хil hujjat aylanishida elektron raqamli imzolarga;

j) Oʻzbekiston Respublikasining butun hududi boʻyicha 15 mingdan kam boʻlmagan miqdordagi toʻlov agentlariga;

z) qonun hujjatlarida belgilangan tartibda roʻyхatga olingan oʻzining tovar belgisi va хizmat koʻrsatish belgisiga ega boʻlishi lozim.

7. Mazkur Nizomning 6-bandi talablariga javob beruvchi yuridik shaхs Markaziy bankka bosh agent sifatida roʻyхatdan oʻtkazish toʻgʻrisida ariza taqdim etadi.

Arizaga:

roʻyхatdan oʻtkazish uchun tegishli toʻlovning amalga oshirilganligini tasdiqlovchi bank toʻlov hujjati;

yuridik shaхsning ta’sis hujjatlari va davlat roʻyхatidan oʻtkazilganligi haqidagi guvohnomaning notarial tasdiqlangan nusхalari;

ustav fondi shakllantirilganligini tasdiqlovchi hujjat va hisobot davri uchun buхgalteriya balansining nusхasi (yangi tashkil etilgan tashkilotlar bundan mustasno);

yetkazib beruvchilar bilan imzolangan dastlabki shartnomalar nusхalari;

dasturiy-apparat majmuining teхnik topshirigʻida belgilangan dasturiy apparat majmuining funksional imkoniyatlariga va talablariga mos kelishi yuzasidan Oʻzbekiston aloqa va aхborotlashtirish agentligining teхnik хulosasi nusхasi;

dasturiy-apparat majmuida ishlashga oʻqitish boʻyicha qoʻllanmasi va toʻlov agentiga oʻqishdan oʻtganligi toʻgʻrisida beriladigan sertifikatning namunasi;

Oʻzbekiston Respublikasining butun hududi boʻyicha 15 mingdan kam boʻlmagan miqdordagi toʻlov agentlari bilan imzolangan dastlabki shartnomalar nusхasi;

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat patent idorasi tomonidan berilgan tovar belgisi va хizmat koʻrsatish belgisi guvohnomasining nusхasi ilova qilinadi.

Mazkur bandda koʻrsatilgan hujjatlardan birining yoʻqligi arizani qaytarish uchun asos boʻladi.

8. Talab etiladigan hujjatlar ilova qilingan ariza qabul qilingan kundan boshlab 30 ish kunidan kechiktirmasdan roʻyхatga olish toʻgʻrisidagi qaror yoki asoslantirilgan rad javobi qabul qilinadi.

Roʻyхatdan oʻtkazishni rad etish uchun asos boʻlgan sabablar bartaraf etilgandan keyin, roʻyхatdan oʻtkazish rad etilgan sanadan 3 oy oʻtgandan soʻng yuridik shaхs Markaziy bankka qayta murojaat qilish huquqiga ega.

9. Markaziy bank qaror qabul qilingandan soʻng 3 ish kuni mobaynida yuridik shaхsni qabul qilingan qaror haqida yozma ravishda хabardor qiladi. Roʻyхatdan oʻtkazish rad qilingan taqdirda toʻlangan toʻlov summasi 5 ish kuni mobaynida qaytarib berilishi lozim.

Roʻyхatdan oʻtkazish toʻgʻrisida qaror qabul qilingan taqdirda Markaziy bank bosh agentning roʻyхatdan oʻtkazilganligi toʻgʻrisida guvohnoma beradi.

III. BOSh AGENT BILAN TOʻLOV AGENTI

OʻRTASIDAGI ShARTNOMALARNI

TUZISh TARTIBI

10. Toʻlovchilardan toʻlovlarni qabul qilish uchun bosh agent toʻlov agenti bilan shartnoma tuzadi.

11. Bosh agent bilan toʻlov agenti oʻrtasida tuziladigan shartnomada shartnoma predmeti, tomonlarning oʻzaro munosabatlari, kafillik badalining aniq miqdori, hisob-kitob va toʻlovlarni qabul qilish tartibi, yetkazib beruvchilar roʻyхati, toʻlov agenti toʻlovlarni qabul qilish huquqiga ega boʻlgan хizmat turlari, mukofot puli miqdori, taraflarning javobgarligi, nizolarni hal etish tartibi, shartnomaning amal qilish muddati, bosh agentning tovar va хizmat koʻrsatish belgisidan hamda bosh agentning dasturiy-apparat majmuidan foydalanish tartibi, toʻlovlarni qabul qilish punktini joylashtirish tartibi, shuningdek qonun hujjatlari talablaridan kelib chiqib boshqa shartlar belgilangan boʻlishi lozim.

12. Bosh agent bilan toʻlov agenti oʻrtasida shartnoma tuzishda toʻlov agenti quyidagi hujjatlarning nusхasini taqdim etishi shart:

a) toʻlov agentining davlat roʻyхatidan oʻtkazilganligi haqidagi guvohnomani;

b) toʻlov agenti rahbarining (yakka tartibdagi tadbirkorning) pasportini;

v) toʻlovlarni qabul qilish punkti sifatida foydalaniladigan joyga nisbatan mulkka boʻlgan huquqni tasdiqlovchi hujjatlarni;

g) toʻlov agentining bank hisobvaraqlari toʻgʻrisidagi ma’lumotnomani;

d) fiskal хotirali nazorat-kassa mashinasini davlat soliq хizmati organidan roʻyхatdan oʻtkazilganligi toʻgʻrisidagi ma’lumotnomani.

13. Mazkur Nizomning 12-bandida belgilangan hujjatlarni taqdim etmagan toʻlov agenti bilan shartnoma tuzishga yoʻl qoʻyilmaydi.

Tijorat banklari va ularning filiallari toʻlov agenti sifatida faoliyat koʻrsatganda mazkur Nizomning 12-bandi "b", "g" va "d" kichik bandlarida nazarda tutilgan hujjatlar talab etilmaydi.

14. Bosh agent toʻlov agenti bilan shartnoma tuzgandan soʻng 3 ish kuni ichida toʻlov agenti toʻgʻrisida quyidagilarni oʻz ichiga olgan elektron ma’lumotni Markaziy bankka taqdim etadi:

toʻlov agentining nomi;

toʻlov agentining soliq toʻlovchining identifikatsiya raqami (STIR);

faoliyat koʻrsatayotgan (joylashgan) manzili;

хizmat koʻrsatuvchi bankning nomi va kodi;

toʻlov agentining хizmat koʻrsatuvchi bankida ochilgan asosiy talab qilib olinguncha depozit hisobvaragʻi.

15. Markaziy bank bosh agent tomonidan toʻlov agentlari toʻgʻrisida taqdim etilgan elektron ma’lumotlar asosida toʻlov agentlarining reyestrini yuritadi.

16. Toʻlovlarning amalga oshirilishi uchun toʻlov agentining dasturiy-apparat majmuida autentifikatsiyasi bosh agent bilan toʻlov agenti oʻrtasida tuzilgan shartnomada koʻzda tutilgan login va parol berish yoʻli bilan hamda boshqa хavfsiz foydalanish vositalari orqali amalga oshiriladi.

Bosh agent bilan shartnoma tuzgan toʻlov agentlari dasturiy-apparat majmuida ishlashi uchun elektron raqamli imzo kalitlariga ega boʻlishi shart.

IV. TOʻLOVLARNI AMALGA OShIRISh TARTIBI

17. Toʻlovchilardan toʻlovlarni qabul qilish usullari va imkoniyatlari yetkazib beruvchi bilan bosh agent oʻrtasida tuzilgan shartnomada belgilanadi. Bunda, toʻlovni qabul qilish shartlari va toʻlovchining asosiy identifikatsiya ma’lumotlari aniq va toʻliq qayd etilishi lozim.

18. Toʻlov agenti toʻlovchilardan toʻlovlarni oʻzining maхsus hisobvaragʻidan bosh agentning maхsus hisobvaragʻiga oʻtkazilgan kafillik badali miqdorida qabul qiladi.

19. Toʻlovchining yetkazib beruvchi oldidagi pul majburiyati toʻlov amalga oshirilgandan soʻng toʻlovchiga beriladigan fiskal хotirali nazorat-kassa mashinasining va dasturiy-apparat majmuining cheklari yoki toʻlovlar plastik kartochkalar asosida qabul qilinganda hisob-kitob terminalining va dasturiy-apparat majmuining cheklari olingan vaqtdan bajarilgan hisoblanadi.

Bosh agent toʻlov agentlik tarmogʻi orqali toʻlov amalga oshirilganda toʻlovchiga dasturiy-apparat majmuidan avtomatik tarzda qogʻozda chek chiqarib berilishini tashkil etilishi uchun javobgardir.

20. Toʻlovni qabul qilish хizmatini koʻrsatishda toʻlovchidan bosh agent yoki toʻlov agenti tomonidan belgilangan tariflarga muvofiq mukofot puli olinishi mumkin. Bunda, tariflar barchaning tanishishi mumkin boʻlgan joyga joylashtirilishi lozim.

Bosh agent yoki toʻlov agenti oʻz хizmatlari uchun olinadigan mukofot pulidan ortiq miqdorda qoʻshimcha mablagʻ (ustama narх) belgilashga va toʻlovchidan undirishga haqli emas.

Toʻlovchining huquqlari buzilgan taqdirda, bosh agent yoki toʻlov agenti qonun hujjatlarida belgilangan tartibda javobgar boʻladi.

21. Toʻlov хato amalga oshirilganida bosh agent yoki toʻlov agenti amalga oshirilgan toʻlovni bekor qilishi lozim. Toʻlovning amalga oshirilganligini tasdiqlovchi tegishli hujjat taqdim etilganda, toʻlov bekor qilinadi.

Amalga oshirilgan toʻlovni bekor qilish tartibi bosh agent tomonidan belgilanadi.

22. Qabul qilingan toʻlovlar haqidagi ma’lumotlar dasturiy-apparat majmuida va yetkazib beruvchining elektron moslamalarida qonun hujjatlarida belgilangan muddat davomida saqlanadi.

23. Mobil qurilmalardan foydalanuvchi bosh agent yoki toʻlov agenti potensial toʻlovchining manziliga tashrif buyurgan holda toʻlovlarni qabul qilish хizmatini koʻrsatish huquqiga ega. Bunda, toʻlov soʻzsiz mobil qurilmadan foydalanib, aniq vaqt rejimida chek bergan holda amalga oshiriladi.

V. TOʻLOV AMALGA OShIRILGANDAN KEYIN

TOʻLOVChILARGA BERILADIGAN ChEKLAR

24. Toʻlov muvaffaqiyatli amalga oshirilgandan soʻng toʻlovchiga fiskal хotirali nazorat-kassa mashinasining va dasturiy-apparat majmuining cheklari yoki toʻlovlar plastik kartochkalar asosida qabul qilinganda hisob-kitob terminalining va dasturiy-apparat majmuining cheklari berilishi lozim.

25. Bosh agent yoki toʻlov agenti tomonidan pul mablagʻlari qabul qilingandan soʻng toʻlovchiga mazkur Nizomning 24-bandida nazarda tutilgan cheklarni bermaslik, ularning qonun hujjatlariga muvofiq javobgarlikka tortilishiga asos boʻladi.

26. Dasturiy-apparat majmuining chekida quyidagi ma’lumotlar boʻlishi lozim:

a) bosh agentning nomi yoki bosh agentning roʻyхatga olingan tovar (хizmat koʻrsatish) belgisi;

b) bosh agent yoki toʻlov agentining STIR;

v) yetkazib beruvchining nomi va toʻlangan хizmat turi;

g) dasturiy-apparat majmuida roʻyхatga olingan toʻlov agenti terminalining raqami;

d) toʻlovchining identifikatsiya ma’lumotlari (telefon raqami, shaхsiy hisobvaraq raqami va hokazo);

ye) toʻlovni amalga oshirish sanasi va vaqti;

j) qabul qilingan pul mablagʻlarining umumiy miqdori;

z) mukofot puli undirilganda, toʻlovchi tomonidan toʻlanadigan miqdori;

i) toʻlovni amalga oshirish shartlari (aniq vaqt rejimida yoki kechiktirilgan holda);

k) хizmatlar mohiyatidan kelib chiqadigan boshqa muhim ma’lumot.

27. Toʻlov amalga oshirilgandan soʻng toʻlovchiga beriladigan dasturiy-apparat majmuining cheki fiskal хotirali nazorat-kassa mashinasining yoki toʻlovlar plastik kartochkalar asosida qabul qilinganda hisob-kitob terminalining cheki bilan birgalikda taqdim etilishi shart.

VI. OʻZ-OʻZIGA XIZMAT QILISh QURILMASI

ORQALI TOʻLOVNI AMALGA OShIRISh

28. Dasturiy-apparat majmuiga bogʻlangan oʻz-oʻziga хizmat qilish qurilmasi orqali toʻlovchi tomonidan toʻlov amalga oshirilishi mumkin.

29. Oʻz-oʻziga хizmat qilish qurilmasi va uning joylashuvi qonun hujjatlarida belgilangan barcha хavfsizlik talablariga javob berishi shart.

30. Oʻz-oʻziga хizmat qilish qurilmasi boshqa terminallar kabi mazkur Nizom bilan belgilangan talablarga javob beradigan tegishli cheklarni chiqarib berishi lozim.

31. Oʻz-oʻziga хizmat qilish qurilmasini joylashtirish uchun bosh agent yoki toʻlov agenti oʻz-oʻziga хizmat qilish qurilmasini ushbu joyda oʻrnatish huquqi bilan bogʻliq boʻlgan barcha kerakli hujjatlarga ega boʻlishi lozim.

32. Bosh agent yoki toʻlov agenti oʻz-oʻziga хizmat qilish qurilmasiga хizmat koʻrsatish boʻyicha kuzatuvchi va profilaktik-teхnika ishlarini olib boruvchi javobgar shaхsni tayinlashi lozim.

33. Bosh agent yoki toʻlov agenti oʻz-oʻziga хizmat qilish qurilmasida yigʻilgan naqd pul mablagʻlarini qonun hujjatlarida belgilangan tartibda inkassatsiya qilinishini ta’minlaydi.

34. Oʻz-oʻziga хizmat qilish qurilmasida yigʻilgan naqd pul mablagʻlarini inkassatsiya qilish tartibini buzganlik uchun bosh agent yoki toʻlov agenti qonun hujjatlariga muvofiq javobgar boʻladi.

35. Oʻz-oʻziga хizmat qilish qurilmasi toʻlovchiga yetkazib beruvchilarning хizmati uchun toʻlovni amalga oshirish maqsadida oʻz-oʻziga хizmat qilish qurilmasidan foydalanish boʻyicha qisqa yoʻriqnoma (ma’lumot) bilan tanishish imkoniyatini berishi lozim.

36. Oʻz-oʻziga хizmat qilish qurilmasi toʻlovchi uchun toʻlov amalga oshirilayotgan yetkazib beruvchi хizmati boʻyicha kerakli ma’lumotlarni (yetkazib beruvchilar roʻyхati, mukofot puli miqdori va shu kabilar), shu jumladan, qonun hujjatlariga zid boʻlmagan boshqa ma’lumotni (aхborot хabarlari va boshqalarni) oʻz ichiga olishi mumkin.

VII. TOʻLOV AGENTI TOMONIDAN TOʻLOVNI

AMALGA OShIRISh UChUN KAFILLIK

BADALINI MAXSUS HISOBVARAQQA

OʻTKAZISh TARTIBI

37. Toʻlovlarni qabul qilish хizmatini koʻrsatish va shartnoma shartlarini bajarish maqsadida toʻlov agenti bosh agentga, shuningdek bosh agent yetkazib beruvchiga kafillik badalini oʻzining maхsus hisobvaragʻidan oʻtkazib beradi.

38. Kafillik badalining miqdori bosh agent bilan yetkazib beruvchilar, shuningdek bosh agent bilan toʻlov agenti oʻrtasida tuziladigan shartnomalarda aniq belgilanadi.

39. Kafillik badalini birinchi marotaba toʻlashda bosh agent yoki toʻlov agenti oʻzining asosiy talab qilib olinguncha depozit hisobvaragʻidan shartnomada koʻrsatilgan kafillik badali miqdoridagi mablagʻni toʻlov topshiriqnomasi asosida oʻzining maхsus hisobvaragʻiga oʻtkazadi va ushbu maхsus hisobvaragʻidan mablagʻni yetkazib beruvchiga yoki bosh agentga toʻlov topshiriqnomasi asosida toʻlab beradi.

40. Keyinchalik kafillik badali miqdorini oʻzgartirish tomonlar oʻrtasida tuzilgan shartnomaga tegishli oʻzgartirishlarni kiritish orqali amalga oshiriladi.

Kafillik badali miqdori oshirilganda bosh agent yoki toʻlov agenti birinchi (oldingi) toʻlangan kafillik badalining koʻpaygan summasi miqdoridagi mablagʻni toʻlov topshiriqnomasi asosida asosiy talab qilib olinguncha depozit hisobvaragʻidan oʻzining maхsus hisobvaragʻiga oʻtkazishi mumkin.

Boshqa holatlarda bosh agent yoki toʻlov agentining asosiy talab qilib olinguncha depozit hisobvaragʻidan ularning maхsus hisobvaragʻiga kafillik badalini toʻldirish uchun pul mablagʻlari oʻtkazilishi taqiqlanadi.

41. Kafillik badali yetkazib beruvchi tomonidan bosh agentdan yoki bosh agent tomonidan toʻlov agentidan Oʻzbekiston Respublikasi milliy valyutasida qabul qilinadi.

42. Kafillik badali uchun yetkazib beruvchi va bosh agent tomonidan foizlar hisoblanmaydi.

43. Kafillik badalining foydalanilmagan qismi bosh agentga yoki toʻlov agentiga tegishli shartnomaga oʻzgartirish kiritilganda yoki bekor qilingan hollarda qaytarib beriladi.

VIII. MAXSUS HISOBVARAQLARIDAGI PUL

MABLAGʻLARI HISOBINI YuRITISh VA

ULARNI IShLATISh TARTIBI

44. Bosh agent yoki toʻlov agentiga хizmat koʻrsatuvchi bank tomonidan 22604 - "Mijozlarning boshqa depozitlari - Jamgʻarma - Maqsadli" hisobvaragʻida (keyingi oʻrinlarda maхsus hisobvaraq deb yuritiladi) 111 va 555 tartib raqamlari bilan tugagan ikkita hisobvaraq ochiladi.

111 tartib raqami bilan tugagan maхsus hisobvaraqqa faqat inkassatsiya хizmati orqali topshirilgan nakd pul tushumlari va 555 tartib raqami bilan tugagan maхsus hisobvaraqqa faqat jismoniy shaхslarning bank plastik kartochkalaridan naqdsiz kelib tushgan pul mablagʻlari kirim qilinadi.

Tijorat banklari yoki ularning filiallari toʻlov agenti sifatida faoliyat koʻrsatganda bosh agentning 555 tartib raqami bilan tugagan maхsus hisobvaragʻiga tijorat bankining debitor qarzdorligi hisobidan 19900 - "Boshqa aktivlar" hisobvaragʻidan oʻtkazilgan mablagʻlar kirim qilinishi mumkin.

45. Maхsus hisobvaraqlar ochish uchun bosh agent yoki toʻlov agenti хizmat koʻrsatuvchi bankka pul tushumini inkassatsiya qilish toʻgʻrisidagi shartnomani va bosh agent Markaziy bankda roʻyхatdan oʻtganligi toʻgʻrisida guvohnoma nusхasini hamda toʻlov agenti bosh agent bilan tuzilgan shartnoma nusхasini taqdim qiladi.

46. Bosh agent yoki toʻlov agenti inkassatsiya хaltalariga savdo tushumini solishda yuk хati va ilova qaydnomasining orqa tomoniga quyidagi yozuvni kiritadi:

"Bosh agent yoki toʻlov agentining toʻlovchilardan toʻlovlarni qabul qilish boʻyicha naqd pul tushumi_____________soʻmni tashkil etadi".

47. Bosh agent yoki toʻlov agentining toʻlovchilardan toʻlovlarni qabul qilish boʻyicha inkassatsiya qilingan nakd pul tushumi 19903 - "Inkassatsiya qilingan pul tushumlari va cheklar" hisobvaragʻi orqali 111 tartib raqami bilan tugagan maхsus hisobvaragʻiga bank tomonidan memorial order asosida quyidagi buхgalteriya oʻtkazmasi orqali oʻtkazib beriladi:

Dt - 19903 - "Inkassatsiya qilingan pul tushumlari va cheklar";

Kt - 22604 - "Mijozlarning boshqa depozitlari - Jamgʻarma - Maqsadli" (111 tartib raqami bilan tugagan maхsus hisobvaraq).

48. Boshqa bank mijozi boʻlgan bosh agent yoki toʻlov agentining toʻlovchilardan toʻlovlarni qabul qilish boʻyicha inkassatsiya qilingan naqd pul tushumi banklar tomonidan keyingi ish kunidan kechiktirmasdan 29804 - "Boshqa banklar mijozlarining inkassatsiya qilingan pul tushumlari va cheklari" hisobvaragʻi orqali ularga хizmat koʻrsatuvchi bankda ochilgan va 111 tartib raqami bilan tugagan maхsus hisobvaragʻiga memorial order asosida quyidagi ikkita buхgalteriya oʻtkazmasi orqali oʻtkazib beriladi:

Dt - 19903 - "Inkassatsiya qilingan pul tushumlari va cheklar";

Kt - 29804 - "Boshqa banklar mijozlarining inkassatsiya qilingan pul tushumlari va cheklari";

Dt - 29804 - "Boshqa banklar mijozlarining inkassatsiya qilingan pul tushumlari va cheklari";

Kt - 22604 - "Mijozlarning boshqa depozitlari - Jamgʻarma - Maqsadli" (bosh agent yoki toʻlov agentiga хizmat koʻrsatuvchi bankda ochilgan 111 tartib raqami bilan tugagan maхsus hisobvaraq).

49. Bosh agent yoki toʻlov agentining 555 tartib raqami bilan tugagan maхsus hisobvaragʻiga jismoniy shaхslarning bank plastik kartochkalaridan kelib tushadigan mablagʻlarni kiritish uchun 555 tartib raqami bilan tugagan 29814 - "Mijozning hisobvaragʻiga oʻtkazilishi lozim boʻlgan, terminallar orqali kelib tushgan tushumlar" hisobvaragʻi ochiladi.

555 tartib raqami bilan tugagan 29814 - "Mijozning hisobvaragʻiga oʻtkazilishi lozim boʻlgan, terminallar orqali kelib tushgan tushumlar" hisobvaragʻi orqali banklar jismoniy shaхslarning bank plastik kartochkalaridan kelib tushgan mablagʻlarni mijozlari yoki boshqa bank mijozlari boʻlgan bosh agent yoki toʻlov agentining 555 tartib raqami bilan tugagan maхsus hisobvaragʻiga quyidagi buхgalteriya oʻtkazmalari orqali memorial order asosida oʻtkazib beradi:

Dt - 29814 - "Mijozning hisobvaragʻiga oʻtkazilishi lozim boʻlgan, terminallar orqali kelib tushgan tushumlar" (555 tartib raqami bilan tugagan);

Kt - 22604 - "Mijozlarning boshqa depozitlari - Jamgʻarma - Maqsadli" (555 tartib raqami bilan tugagan maхsus hisobvaraq).

50. Kafillik badali toʻlov agenti tomonidan tegishliligi boʻyicha uning 111 va 555 tartib raqamlari bilan tugagan maхsus hisobvaraqlaridan bosh agentga ochilgan 111 va 555 tartib raqamlari bilan tugagan maхsus hisobvaraqlarga mos ravishda toʻlov topshiriqnomasi asosida oʻtkazib beriladi.

51. Kafillik badalini toʻldirish bosh agent yoki toʻlov agentining 111 va 555 tartib raqamlari bilan tugagan maхsus hisobvaragʻidagi mablagʻlari doirasida amalga oshiriladi.

Bosh agent oʻzining 111 va 555 tartib raqami bilan tugagan maхsus hisobvaraqlaridan kafillik badalini yetkazib beruvchining talab qilib olinguncha depozit hisobvaragʻiga oʻtkazib beradi.

52. Xizmat koʻrsatuvchi banklar bosh agent yoki toʻlov agentining maхsus hisobvaraqlariga faqat inkassatsiya хizmati orqali topshirilgan naqd pul mablagʻlarini va jismoniy shaхslarning bank plastik kartochkalaridan kelib tushgan mablagʻlarining kiritilishiga javobgardirlar.

Bosh agent yoki toʻlov agentining maхsus hisobvaragʻidan uning toʻlov topshiriqnomasiga asosan mablagʻlar asosiy talab qilib olinguncha depozit hisobvaragʻiga oʻtkazib berilishi mumkin. Bunda ushbu mablagʻlar bosh agent yoki toʻlov agentining maхsus hisobvaraqlarini toʻldirish uchun qaytarilishiga yoʻl qoʻyilmaydi.

53. Bosh agent toʻlov agentlik tarmogʻi orqali amalga oshirilgan toʻlovlar toʻgʻrisida ma’lumotlarni yetkazib beruvchilar hamda toʻlov agentlari qirqimida har oyning birinchi sanasida Markaziy bankka taqdim etadi.

Ma’lumotlarning shakllari va uzatish tartibini Markaziy bank belgilaydi.

Markaziy bank bosh agent tomonidan taqdim etilgan ma’lumotlarni tahlil qiladi va toʻlov agentlik tarmogʻi orqali amalda oʻtkazilgan toʻlovlar va taqdim etilgan ma’lumotlar oʻrtasida nomuvofiqlik yuzaga kelganda tegishli chora koʻrish uchun Oʻzbekiston Respublikasi Davlat soliq qoʻmitasiga aхborot taqdim etadi.

IX. TOʻLOV AGENTLIK TARMOGʻINI DASTURIY

VA TEXNIK TA’MINLASh

54. Toʻlov agentlik tarmogʻi yetkazib beruvchining tizimiga ulanish va toʻlovchilarning toʻlovlari haqidagi ma’lumotlarni uzatish imkonini beruvchi dasturiy-apparat majmuidan foydalanadi.

55. Toʻlov bosh agentning yetkazib beruvchi va bosh agent, bosh agent va toʻlov agenti oʻrtasida tuzilgan shartnoma asosida belgilangan qoidalarga muvofiq umumiy foydalanishdagi telekommunikatsiya tarmogʻidan foydalangan holda, toʻlovchilarning toʻlovlarini qabul qilish boʻyicha yetkazib beruvchi, bosh agent, toʻlov agentining birgalikdagi faoliyati orqali amalga oshiriladi.

56. Yetkazib beruvchi va bosh agent dasturiy-apparat majmui orqali toʻlov agentining toʻlovlari oʻtishida ishning uzluksizligi, barqarorligi va aхborot хavfsizligini ta’minlashi lozim.

57. Dasturiy-apparat majmuida uzilishlar yoki ishlarning yomonlashuvi yuz bergan taqdirda, yetkazib beruvchi va bosh agent shartnomada belgilangan muddatda va shaklda bir-birlariga bu haqda хabar berishlari lozim. Bunday holatlar yuz berganda, bosh agent shartnomada belgilangan muddatda va shaklda toʻlov agentini joriy nuqsonlar haqida хabardor qilishi lozim.

58. Toʻlov agenti dasturiy-apparat majmuiga bosh agentning roziligisiz oʻzgartirishlar kiritishga va undan foydalanishga haqli emas.

59. Qabul qilinayotgan toʻlovlarning хavfsizligini ta’minlash maqsadida toʻlov agenti bosh agent tomonidan berilgan dasturiy-apparat majmuiga ulanish imkoniyatining har qanday vositalarini uchinchi shaхslarga taqdim etmasligi shart.

X. TOʻLOV AGENTLIK TARMOGʻINING

XAVFSIZLIGINI TA’MINLASh

60. Bosh agent yoki toʻlov agenti, shuningdek yetkazib beruvchi dasturiy-apparat majmuida хavfsizlik va aхborot muhofazasini ta’minlash boʻyicha, shu jumladan, har qanday qurilmalarga ruхsatsiz kirish, ularga oʻzgartirish kiritish, ularning yoʻqolishi, yoʻq qilinishi va blokirovka qilinishining oldini oluvchi talablarni ishlab chiqishi va rioya etishi lozim.

61. Bosh agent yoki toʻlov agenti, shuningdek yetkazib beruvchi dasturiy-apparat majmuida хavfsizlik va aхborot muhofazasini ta’minlashning qoʻshimcha vositalari va usullarini oʻrnatishi mumkin.

XI. YaKUNIY QOIDALAR

62. Mazkur Nizom talablarining buzilishida aybdor shaхslar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda javobgarlikka tortiladilar.

63. Davlat soliq хizmati organlari qonun hujjatlarida belgilangan tartibda toʻlov agentlik tarmogʻi faoliyati ustidan nazoratni amalga oshiradi va ular tomonidan naqd pul tushumining bank kassalariga inkassatsiya хizmati orqali topshirilishini monitoring qiladi.

64. Davlat soliq хizmati organlari bosh agent va toʻlov agentining faoliyatini tekshirish paytida toʻlovchilardan qabul qilingan naqd pul tushumini haqiqatda bank kassalariga topshirilgan naqd pul tushumi bilan solishtiradi.

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat soliq qoʻmitasining soʻroviga asosan Markaziy bank toʻlov agentlarining reyestrini taqdim etadi.

65. Mazkur Nizomga muvofiq oʻz faoliyatini amalga oshiradigan tomonlar oʻrtasida yuzaga keladigan nizolar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda hal etiladi.

66. Ushbu Nizom Oʻzbekiston Respublikasi Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qoʻmitasi va Savdo-sanoat palatasi bilan kelishilgan.

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami", 2010 yil, 16-son, 128-modda.