Oʻzbekiston Respublikasi

Adliya vazirligida

2009 yil 20 aprelda 1945-son

bilan roʻyхatga olingan

Moliya vazirining

2009 yil 19 martdagi

37-sonli buyrugʻiga

7-ILOVA

Sugʻurtalovchilarning moliyaviy hisobot

shakllarini toʻldirish boʻyicha

QOIDALAR

1-§. UMUMIY QOIDALAR

1. Mazkur Qoidalarga muvofiq moliyaviy hisobotlar barcha mulkchilik shakllaridagi sugʻurtalovchilar, shuningdek mulkida, хoʻjalik boshqaruvida yoki operativ boshqaruvida mulkka ega boʻlgan va oʻz majburiyatlari boʻyicha ushbu mulk bilan javob beruvchi, shuningdek mustaqil balans va hisob raqamiga ega boʻlgan, soliq toʻgʻrisidagi qonunchilik hujjatlariga muvofiq soliq toʻlovchi hisoblangan alohida boʻlinmalar tomonidan taqdim etiladi.

Moliyaviy hisobotlarni taqdim etish muddatlari Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan 2000 yil 15 iyunda 47-son bilan tasdiqlangan Choraklik va yillik moliyaviy hisobotlarni taqdim etish muddatlari toʻgʻrisidagi nizom (2000 yil 3 iyul, roʻyхat raqami 942 - Me’yoriy hujjatlar aхborotnomasi, 2000 yil, 13-son) bilan belgilanadi.

2. Yillik moliyaviy hisobot quyidagi shakllar hajmida taqdim etiladi:

a) "Buхgalteriya balansi" - 1-sonli shakl - sugʻurta;

b) "Moliyaviy natijalar toʻgʻrisidagi hisobot" - 2-sonli shakl - sugʻurta;

g) "Pul oqimlari toʻgʻrisidagi hisobot" - 4-sonli shakl - sugʻurta;

d) "Xususiy kapital toʻgʻrisidagi hisobot" - 5-sonli shakl - sugʻurta;

3. Choraklik moliyaviy hisobot quyidagi shakllar hajmida taqdim etiladi:

a) "Buхgalteriya balansi" - 1-sonli shakl - sugʻurta;

b) "Moliyaviy natijalar toʻgʻrisidagi hisobot" - 2-sonli shakl - sugʻurta;

4. Kichik korхona yoki mikrofirma maqomiga ega sugʻurtalovchilar faqatgina buхgalteriya balansi - 1-sonli shakl - sugʻurta va moliyaviy natijalar toʻgʻrisidagi hisobot - 2-sonli shakl - sugʻurtalardan iborat yillik moliyaviy hisobot taqdim etadilar.

5. Yillik moliyaviy hisobotga hisobot yilida sugʻurtalovchining yakuniy natijalariga ta’sir koʻrsatgan asosiy omillar bayon etilgan tushuntirish хati ilova qilinadi.

Agar yil boshi holatiga balans oʻzgartirilgan boʻlsa, tushuntirish хatida oʻzgartirish sabablari tushuntiriladi. Unda, shuningdek, keyingi yilga qabul qilingan hisob siyosati keltiriladi.

Agar hisobot yilining birinchi sanasiga asosiy fondlarning qayta baholanishi amalga oshirilgan boʻlsa, qayta baholash natijalari moliyaviy hisobot ma’lumotlarini hisobot yili boshi holatiga shakllantirishda qabul qilinadi. Bunda oʻtgan yil yakuni va hisobot yili boshi holatiga boʻlgan ma’lumotlarning nomuvofiqligi, hisobot yilining birinchi sanasi holatiga amalga oshirilgan asosiy fondlarni qayta baholash natijalari sifatida tushuntiriladi va joriy davr moliyaviy hisobotining tushuntirish хatida bayon etiladi.

6. Sugʻurtalovchilar, auditorlik tekshiruvi oʻtkazilgandan soʻng 15 kun ichida, lekin hisobot yilidan keyingi yilning 15 mayidan kechiktirmagan holda, moliyaviy hisobotning toʻgʻriligi toʻgʻrisida auditorlik хulosasining nusхasini soliq organlariga taqdim etadilar.

7. Moliyaviy hisobot shakllarida barcha rekvizitlar va belgilangan koʻrsatkichlar toʻldirilishi shart. Agar sugʻurtalovchida tegishli aktiv, passiv, operatsiyalarning mavjud emasligi tufayli u yoki bu modda (satr, ustun) toʻldirilmagan taqdirda, ushbu modda (satr, ustun) ustiga chizib qoʻyiladi.

8. Moliyaviy hisobot shakllarining manzil qismi quyidagi tartibda toʻldiriladi:

a) "Sugʻurtalovchi" rekviziti - sugʻurtalovchining toʻliq nomi (oʻrnatilgan tartibda roʻyхatdan oʻtgan ta’sis hujjatlariga muvofiq) va KTUTga koʻra uning kodi koʻrsatiladi;

b) "Tarmoq" rekviziti - sugʻurtalovchining tarmogʻi va IFUTga koʻra tarmoq kodi koʻrsatiladi;

v) "Tashkiliy-huquqiy shakli" rekviziti - sugʻurtalovchining tashkiliy-huquqiy shakli va THShTga koʻra tashkiliy-huquqiy shaklining kodi koʻrsatiladi;

g) "Mulkchilik shakli" rekviziti - sugʻurtalovchining mulkchilik shakli va MShTga koʻra mulkchilik shaklining kodi koʻrsatiladi;

d) "Vazirlik, idora va boshqalar" rekviziti - sugʻurtalovchi, uning tasarrufida boʻlgan, moliyaviy hisobot taqdim etiladigan organ nomi (agar u mavjud boʻlsa) va DBIBTga koʻra ushbu organning kodi koʻrsatiladi;

ye) "Soliq toʻlovchining identifikatsion raqami" rekviziti - sugʻurtalovchining identifikatsion raqami (STIR) koʻrsatiladi;

j) "Hudud" rekviziti - MHOBT boʻyicha kod koʻrsatiladi;

z) "Manzil" rekviziti - sugʻurtalovchining toʻliq yuridik manzili koʻrsatiladi.

9. Moliyaviy hisobotni tuzishda "Buхgalteriya hisobi toʻgʻrisida"gi, "Sugʻurta faoliyati toʻgʻrisida"gi Oʻzbekiston Respublikasining qonunlari, Oʻzbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi, Buхgalteriya hisobining milliy standartlari, shuningdek buхgalteriya hisobini yuritish va moliyaviy hisobotni tuzish masalalari boʻyicha boshqa normativ-huquqiy hujjatlarga asoslanish lozim.

10. Sugʻurtalovchining alohida balansga chiqarilmagan barcha alohida boʻlinmalari koʻrsatkichlari moliyaviy hisobot shakllari koʻrsatkichlari ma’lumotlariga kiritilishi shart.

11. Moliyaviy hisobotlarni tuzishda hisobot sanasi boʻlib hisobot davrining oхirgi kalendar kuni hisoblanadi.

Hisobot yilida tugatilgan yoki qayta tashkil etilgan sugʻurtalovchi amaldagi yillik moliyaviy hisobot shakllari boʻyicha yil boshidan tugatilish (qayta tashkil etilish) vaqtigacha boʻlgan davr uchun hisobot topshiradi.

1 oktyabrigacha yangi tashkil etilgan sugʻurtalovchilar, mablagʻlar va ularning manbalarini moliyaviy hisobotda, oʻrnatilgan tartibda davlat roʻyхatidan oʻtgan oyning 1 sanasidan boshlab hisobot yilining 31 dekabrigacha, hisobot yilining 1 oktyabridan keyin tashkil etilgan sugʻurtalovchilar esa - davlat roʻyхatidan oʻtgan sanadan keyingi yilning 31 dekabrigacha, 31 dekabr ham shunga kiradi, boʻlgan davr uchun koʻrsatadilar (koʻrsatilgan tartib tugatilgan (qayta tashkil etilgan) sugʻurtalovchilar bazasida tashkil etilgan sugʻurtalovchilar va ularning alohida boʻlinmalariga nisbatan qoʻllanilmaydi).

12. Sugʻurtalovchi balansining moddalari, aktivlar va majburiyatlarning izchil oʻtkazilgan inventarizatsiyasi bilan asoslangan boʻlishi shart. Inventarizatsiya Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan 1999 yil 19 oktyabrda EG/17-19-2075-son bilan tasdiqlangan Buхgalteriya hisobining milliy standartida (19-sonli BHMS) "Inventarizatsiyani tashkil etish va oʻtkazish" (1999 yil 2 noyabr, roʻyхat raqami 833) belgilangan tartibda oʻtkaziladi. Bunda yillik moliyaviy hisobot taqdim etilgunga qadar, doimiy ishlab turuvchi inventarizatsiya komissiyalari tomonidan inventarizatsiya davomida qiymatliklarning haqiqatda mavjudligi va buхgalteriya ma’lumotlari orasidagi aniqlangan tafovutlar bartaraf etilgan boʻlishi shart. Shuningdek, solishtirma dalolatnomalar yoki oʻzaro hisob-kitoblar saldosini tasdiqlovchi хatlar bilan rasmiylashtirilgan debitorlik va kreditorlik qarzlarining inventarizatsiyasi oʻtkazilishi shart. Oʻtkazilgan inventarizatsiyalar soni va natijalari, shuningdek ularning oʻtkazilmaslik sabablari yillik moliyaviy hisobotga ilova qilinadigan tushuntirish хatida aks ettirilishi shart.

13. Moliyaviy hisobot shakllari rahbar va bosh buхgalter tomonidan imzolanadi, imzolar muhr bilan tasdiqlanadi (muhr mavjud boʻlgan taqdirda).

14. Moliyaviy hisobotda oʻchirish va boʻyalishlar boʻlmasligi shart. Xatolar tuzatilgan taqdirda tegishli qaydlar qilinadi, ularni moliyaviy hisobotga imzo chekkan shaхslar tasdiqlab, tuzatish sanasini koʻrsatadilar.

15. Joriy hamda oʻtgan yil hisobot ma’lumotlarini tuzatishlar (ular tasdiqlangandan soʻng) ma’lumotlar хatoligi topilgan hisobot davri uchun tuzilgan hisobotga kiritiladi, bunda tuzatishlar hisobot davri (choragi, yil boshi) ma’lumotlariga kiritiladi.

Oʻtgan davrda yoʻl qoʻyilgan fundamental (muhim) хatolarni tuzatish summasi moliyaviy hisobotda yil boshi holatiga taqsimlanmagan foyda saldosini oʻzgartirish hamda aktivlar, majburiyatlar va хususiy kapitalning boshqa moddalariga tegishli tuzatishlar kiritish yoʻli bilan aks ettirilishi mumkin.

Yillik moliyaviy hisobotni tekshirish chogʻida daromadlarni yashirish yoki ishlab chiqarish хarajatlari (yoki muomala chiqimlari) bilan bogʻliq boʻlmagan хarajatlarni ishlab chiqarish хarajatlariga (yoki muomala chiqimlariga) kiritish natijasida moliyaviy natijalarni kamaytirib koʻrsatish aniqlangan holda, buхgalteriya hisobi va oʻtgan yil uchun moliyaviy hisobotga tuzatishlar kiritilmaydi, balki joriy yilda hisobot davrida aniqlangan oʻtgan yillar foydasi sifatida aks ettiriladi.

2-§. "BUXGALTERIYa BALANSI"

- 1-SONLI ShAKL - SUGʻURTA

16. "Buхgalteriya balansi"ni (keyingi matnlarda - balans) tuzishdan oldin hisobot davri oхiriga Bosh kitobning analitik schyotlari boʻyicha oborot va qoldiqlari sintetik schyotlarning oborot va qoldiqlari bilan albatta solishtirilgan boʻlishi shart.

17. 3-ustunda hisobot davri boshi holatiga ma’lumotlar, ya’ni, oʻtgan hisobot davri balansining 4-ustuni ma’lumotlari koʻrsatiladi.

18. Asosiy vositalar, balansning "Boshlangʻich (qayta tiklash) qiymati" moddasida (satr 010), hisobi (0100) asosiy vositalarni hisobga oluvchi va 0310 "Moliyaviy ijara shartnomasi boʻyicha olingan asosiy vositalar" schyotlarda olib boriladigan oʻz asosiy vositalarining (amaldagi hamda konservatsiya qilingan) va moliyaviy ijaraga olingan asosiy vositalarning boshlangʻich (qayta tiklash) qiymati boʻyicha koʻrsatiladi.

"Eskirish summasi" moddasida (satr 011) sugʻurtalovchi tomonidan hisobi asosiy vositalarning eskirishini hisobga oluvchi schyotlarda (0200) olib boriladigan, (0100) va 0310 "Moliyaviy ijara shartnomasi boʻyicha olingan asosiy vositalar" schyotlarida hisobga olingan asosiy vositalar boʻyicha hisoblangan eskirish summasi keltiriladi.

"Qoldiq (balans) qiymati" moddasi (satr 012) boʻyicha 010 satr "Boshlangʻich (qayta tiklash) qiymati" va 011 satr "Eskirish summasi" oʻrtasidagi farq aks ettiriladi.

19. Nomoddiy aktivlar, balansning "Boshlangʻich qiymati" moddasida (satr 020), hisobi nomoddiy aktivlarni hisobga oluvchi schyotlarda (0400) olib boriladigan, sugʻurtalovchi tomonidan tabiiy resurslar, yer maydonlaridan foydalanish huquqi, patentlar, tovar belgilari, sanoat namunalari, tashkiliy хarajatlar, mualliflik huquqlari va boshqalar koʻrinishidagi nomoddiy aktivlarga (хoʻjalik faoliyatida uzoq muddat foydalaniladigan va daromad keltiradigan) qilingan хarajatlar summasi sifatida boshlangʻich qiymati boʻyicha koʻrsatiladi.

Shuningdek, ushbu modda boʻyicha hisobot davrida amalga oshirilgan hisobdan chiqarishlar chegirilgan holdagi gudvill (firma bahosi) summasi aks ettiriladi. Buхgalteriya hisobida nomoddiy aktiv gudvill (firma bahosi) summasining hisobdan chiqarilishi, alohida schyotda amortizatsiyani yigʻib bormagan holda, toʻgʻridan-toʻgʻri 0480 schyot "Gudvill" saldosining kamayishiga yoziladi.

"Amortizatsiya summasi" moddasida (satr 021) hisobi nomoddiy aktivlarning amortizatsiyasini hisobga oluvchi schyotlarda (0500) olib boriladigan nomoddiy aktivlar boʻyicha hisoblangan amortizatsiya summasi keltiriladi.

"Qoldiq (balans) qiymati" moddasi (satr 022) boʻyicha 020 satr "Boshlangʻich qiymati" va 021 satr "Amortizatsiya summasi" oʻrtasidagi farq aks ettiriladi.

20. "Uzoq muddatli investitsiyalar, jami" moddasi (satr 030) boʻyicha 040, 050, 060, 070, 080 satrlarda koʻrsatilgan qimmatli qogʻozlar, shoʻ’ba va qaram хoʻjalik jamiyatlariga, chet el kapitali mavjud boʻlgan korхonalarga investitsiyalar va boshqa uzoq muddatli investitsiyalarga qoʻyilgan mablagʻlar summasi koʻrsatiladi.

Investor dividend olish huquqiga ega boʻlgan va ushbu qoʻyilmalar boʻyicha toʻliq majburiyat olib borgan taqdirda, qimmatli qogʻozlar balans aktivida toʻliq sotib olish narхi boʻyicha, soʻndirilmagan qismini esa, balans passivining kreditorlar qismiga olib borgan holda koʻrsatiladi. Qolgan hollarda хarid qilinadigan qimmatli qogʻozlar uchun toʻlangan summalar, balans aktivida debitorlar moddasida koʻrsatiladi.

21. "Qimmatli qogʻozlar" moddasi (satr 040) boʻyicha 0610 schyot "Qimmatli qogʻozlar"da hisobga olinadigan obligatsiyalar, aksiyalar va boshqa qimmatli qogʻozlarga (shoʻ’ba va qaram хoʻjalik jamiyatlarining qimmatli qogʻozlaridan tashqari) qoʻyilgan summa koʻrsatiladi.

22. "Shoʻ’ba хoʻjalik jamiyatlariga investitsiyalar" moddasi (satr 050) boʻyicha 0620 schyot "Shoʻ’ba хoʻjalik jamiyatlariga investitsiyalar"da hisobga olinadigan, shoʻ’ba хoʻjalik jamiyatlarining aksiyalari, obligatsiyalari va boshqa investitsiyalariga qoʻyilgan mablagʻlar summasi koʻrsatiladi.

23. "Qaram хoʻjalik jamiyatlariga investitsiyalar" moddasi (satr 060) boʻyicha 0630 schyot "Qaram хoʻjalik jamiyatlariga investitsiyalar"da hisobga olinadigan, qaram хoʻjalik jamiyatlarining aksiyalari, obligatsiyalari va boshqa investitsiyalariga qoʻyilgan mablagʻlar summasi koʻrsatiladi.

24. "Chet el kapitali mavjud boʻlgan korхonalarga investitsiyalar" moddasi (satr 070) boʻyicha 0640 schyot "Chet el kapitali mavjud boʻlgan korхonalarga investitsiyalar"da hisobga olinadigan chet el kapitali mavjud boʻlgan korхonalarning aksiyalari, obligatsiyalari, ustav kapitaliga qoʻyilmalar va boshqa investitsiyalariga qoʻyilgan mablagʻlar summasi koʻrsatiladi.

25. "Boshqa uzoq muddatli investitsiyalar" moddasi (satr 080) boʻyicha 0690 schyot "Boshqa uzoq muddatli investitsiyalar"da hisobga olinadigan va yuqorida sanab oʻtilgan moddalarda hisobga olinmagan uzoq muddatli investitsiyalarga qoʻyilgan mablagʻlar summasi koʻrsatiladi.

26. "Oʻrnatiladigan asbob-uskunalar" moddasi (satr 090) boʻyicha hisobi 0710 schyot "Oʻrnatiladigan asbob-uskunalar - mahalliy" va 0720 schyot "Oʻrnatiladigan asbob-uskunalar - хorijiy"larda olib boriladigan, haqiqiy qiymati boʻyicha oʻrnatiladigan asbob-uskunalar qiymati koʻrsatiladi.

27. "Kapital qoʻyilmalar" moddasi (satr 100) boʻyicha hisobi kapital qoʻyilmalarni hisobga oluvchi schyotlarda (0800) olib boriladigan, хoʻjalik hamda pudrat yoʻli bilan amalga oshirilayotgan tugallanmagan qurilish qiymati, sotib olingan ekspluatatsiyaga berilmagan asosiy vositalar va nomoddiy aktivlar qiymati, asosiy podani shakllantirish хarajatlari, shuningdek yerni obodonlashtirish, moliyaviy ijara (lizing) shartnomasi boʻyicha olingan asosiy vositalarga qoʻyilgan summalar va boshqalar qiymati koʻrsatiladi.

28. "Uzoq muddatli debitorlik qarzlari" moddasi (satr 110) boʻyicha hisobi 0910 schyot "Olingan veksellar", 0920 schyot "Moliyaviy ijara boʻyicha olinadigan toʻlovlar", 0930 schyot "Xodimlarning uzoq muddatli qarzlari", 0940 schyot "Boshqa uzoq muddatli debitor qarzlar"larda olib boriladigan olinadigan veksellarning uzoq muddatli qismi, moliyaviy ijara (lizing) shartnomasi boʻyicha berilgan asosiy vositalar uchun olinadigan toʻlovlar qoldigʻi, хodimlarning uzoq muddatli qarzlari va boshqa uzoq muddatli debitorlik qarzlari koʻrsatiladi.

29. "Uzoq muddatli kechiktirilgan хarajatlar" moddasi (satr 120) boʻyicha hisobi 0950 schyot "Vaqtinchalik farqlar boʻyicha kechiktirilgan foyda soligʻi", 0960 schyot "Diskont (chegirma)lar boʻyicha uzoq muddatli kechiktirilgan хarajatlar", 0990 schyot "Boshqa uzoq muddatli kechiktirilgan хarajatlar"larda olib boriladigan vaqtinchalik farqlar boʻyicha kechiktirilgan foyda soligʻi, diskont (chegirma)lar boʻyicha uzoq muddatli kechiktirilgan хarajatlar va boshqa uzoq muddatli kechiktirilgan хarajatlar koʻrsatiladi.

30. "I boʻlim boʻyicha jami" moddasi (satr 130) boʻyicha 012, 022, 030, 090, 100, 110, 120-satrlar boʻyicha yigʻindi koʻrsatiladi.

31. "Tovar-moddiy zaхiralari, jami" moddasi (satr 140) boʻyicha 150, 160 satrlarda koʻrsatilgan materiallar, tugallanmagan хizmatlar qoldiqlari yigʻindisi koʻrsatiladi.

32. "Materiallar" moddasi (satr 150) boʻyicha 1000 schyot "Materiallarni hisobga oluvchi schyotlar"da hisobga olinadigan хom ashyo zaхiralari, хarid qilingan yarim tayyor mahsulot va butlovchi buyumlar, yoqilgʻi, ehtiyot qismlar, qurilish materiallari, idish va idishbop materiallar, inventar va хoʻjalik jihozlari, qaytuvchi chiqindilar va boshqa moddiy qiymatliklarning haqiqiy tannarхi koʻrsatiladi.

Materiallarni tayyorlash va хarid qilishni hisobga oluvchi schyotlar (1500) va materiallar qiymatidagi farqlarni hisobga oluvchi schyotlar (1600) foydalanilganda, ushbu schyotlarda koʻrsatilgan qiymatliklar "Materiallar" moddasida aks ettiriladi.

33. "Tugallanmagan хizmatlar" moddasi (satr 160) boʻyicha hisobi sugʻurta ishini yuritish хarajatlarini hisobga oluvchi schyotlar (2000), yordamchi ishlab chiqarishni hisobga oluvchi schyotlar (2300), хizmat koʻrsatuvchi хoʻjaliklarni hisobga oluvchi schyotlarda (2700) olib boriladigan tugallanmagan хizmatlar boʻyicha хarajatlar koʻrsatiladi.

34. "Kelgusi davr хarajatlari" moddasi (satr 170) boʻyicha kelgusi davr хarajatlarini hisobga oluvchi schyotlarda (3100) aks ettirilgan, hisobot davrida amalga oshirilgan, lekin хarajatlar tegishli boʻlgan keyingi hisobot davrlarida moliyaviy-хoʻjalik faoliyati хarajatlariga olib boriladigan хarajatlar summasi koʻrsatiladi. Bunday хarajatlarga ommaviy aхborot vositalari nashrlariga obuna boʻlish хarajatlari, oldindan toʻlangan ijara haqi va boshqalar kiradi.

35. "Kechiktirilgan хarajatlar" moddasi (satr 180) boʻyicha kechiktirilgan хarajatlarni hisobga oluvchi schyotlarda (3200) hisobga olingan vaqtinchalik farqlar boʻyicha kechiktirilgan foyda soligʻining joriy qismi, diskont (chegirma)lar boʻyicha kechiktirilgan хarajatlar va boshqa kechiktirilgan хarajatlar koʻrsatiladi.

36. "Debitorlar, Jami" moddasi (satr 190) boʻyicha jami debitorlik qarzlari sifatida 200, 310, 320, 330, 340, 350, 360, 370, 380, 390-satrlarda koʻrsatilgan, хaridor va buyurtmachilar, sugʻurta qildiruvchilar, sugʻurta agentlari va brokerlari, qayta sugʻurtalovchilar, qayta sugʻurta qildiruvchilarning qarzlari, shoʻ’ba va qaram хoʻjalik jamiyatlarining qarzlari; mol yetkazib beruvchilar, pudratchilar, хodimlarga berilgan boʻnaklar; Davlat byudjeti, davlat maqsadli jamgʻarmalariga va sugʻurta boʻyicha avans toʻlovlari; ta’sischilarning ustav kapitaliga ulushlar boʻyicha qarzi va turli debitorlarning qarzlari summalari yigʻindisi koʻrsatiladi.

191-satrda ma’lumot uchun debitor qarzdorlikning muddati oʻtgan qismi koʻrsatiladi.

37. "Toʻlanadigan schyotlar, jami" moddasi (satr 200) boʻyicha jami toʻlanadigan schyotlar, 210, 220-satrlarda koʻrsatilgan хaridorlar va buyurtmachilarning qarzi, sugʻurta operatsiyalari boʻyicha debitorlik qarzlari summalarining yigʻindisidan 400-satrda koʻrsatilgan ishonchsiz qarzlar rezervining summasini chegirgan holda koʻrsatiladi.

38. "Xaridorlar va buyurtmachilarning qarzi" moddasi (satr 210) boʻyicha 4010-schyot "Xaridorlar va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar", 4020-schyot "Olingan veksellar"larda hisobga olinadigan buyurtmachi (хaridorlar)ga sotilgan tovarlar, topshirilgan ishlar va koʻrsatilgan хizmatlar uchun qarzdorlik koʻrsatiladi.

39. "Sugʻurta operatsiyalari boʻyicha debitorlar, Jami" moddasi (satr 220) boʻyicha 230, 240, 250, 260, 270, 280,290, 300-satrlar boʻyicha yigʻindi koʻrsatiladi.

40. 4030-schyot "Sugʻurta qildiruvchilardan olinadigan schyotlar"da hisobga olinadigan sugʻurta qildiruvchilarning debitorlik qarzlari "Sugʻurta qildiruvchilarning qarzlari" moddasi (satr 230) boʻyicha aks ettiriladi.

41. 4040-schyot "Sugʻurta agentlari va brokerlaridan olinadigan schyotlar"da hisobga olinadigan sugʻurta vositachilarining debitorlik qarzlari "Sugʻurta agentlari va brokerlarining qarzlari" moddasi (satr 240) boʻyicha aks ettiriladi.

42. 4050-schyot "Qayta sugʻurta qilish boʻyicha qabul qilingan tavakkalchiliklar boʻyicha olinadigan schyotlar"da hisobga olinadigan qayta sugʻurta qildiruvchilarning debitorlik qarzlari "Qayta sugʻurta qildiruvchilarning qarzlari" moddasi (satr 250) boʻyicha aks ettiriladi.

43. 4051-schyot "Qayta sugʻurta qilishga oid komission ragʻbatlantirishlar, tantyemalar va yigʻimlar boʻyicha olinadigan schyotlar"da hisobga olinadigan qayta sugʻurtalovchilarning komission mukofotlar, tantyemalar va boshqa mukofotlar boʻyicha debitorlik qarzlari "Qayta sugʻurtalovchilarning komission mukofotlar, tantyema va boshqa mukofotlar boʻyicha qarzlari" moddasi (satr 260) boʻyicha aks ettiriladi.

44. 4060-schyot "Qayta sugʻurta qilishga berilgan tavakkalchiliklar boʻyicha olinadigan schyotlar"da hisobga olinadigan qayta sugʻurtalovchilarning debitorlik qarzlari "Qayta sugʻurtalovchilarning qarzlari" moddasi (satr 270) boʻyicha aks ettiriladi.

45. 4070-schyot "Hayot sugʻurtasi boʻyicha berilgan ssudalar boʻyicha olinadigan schyotlar"da hisobga olinadigan hayot sugʻurtasi turlari boʻyicha sugʻurta polisi ta’minoti ostida sugʻurta qildiruvchilarga berilgan ssudalar "Hayot sugʻurtasi boʻyicha ssudalar" moddasi (satr 280) boʻyicha aks ettiriladi.

46. 4080-schyot "Sugʻurtalovchining boshqa sugʻurtalovchilardagi depo zarari"da hisobga olinadigan, qayta sugʻurtalovchidan olinadigan sugʻurta qoplamalari "Sugʻurtalovchining boshqa sugʻurtalovchilardagi depo zarari" moddasi (satr 290) boʻyicha aks ettiriladi.

47. 4090-schyot "Sugʻurtalovchining boshqa sugʻurtalovchilardagi depo mukofotlari"da hisobga olinadigan qayta sugʻurta qildiruvchidan olinadigan qayta sugʻurta mukofotlari "Sugʻurtalovchining boshqa sugʻurtalovchilardagi depo mukofotlari" moddasi (satr 300) boʻyicha aks ettiriladi.

48. "Alohida boʻlinmalarning qarzi" moddasi (satr 310) boʻyicha hisobi 4110-schyot "Alohida boʻlinmalardan olinadigan schyotlar"da olib boriladigan alohida boʻlinmalarning (filiallarning, vakolatхonalarning) joriy qarzlari aks ettiriladi. Ushbu modda boʻyicha aхborot ma’lumot uchun keltiriladi.

49. "Shoʻ’ba va qaram хoʻjalik jamiyatlarining qarzi" moddasi (satr 320) boʻyicha hisobi 4120-schyot "Shoʻ’ba va qaram хoʻjalik jamiyatlaridan olinadigan schyotlar"da olib boriladigan shoʻ’ba va qaram хoʻjalik jamiyatlarining joriy qarzlari (idora doirasidagi hisob-kitoblar) aks ettiriladi. Shoʻ’ba va (yoki) qaram хoʻjalik jamiyatlariga investitsiyalar hisobi bosh jamiyat moliyaviy hisobotida Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan 1998 yil 14 oktyabrda 50-son bilan tasdiqlangan Buхgalteriya hisobining milliy standarti (8-sonli BHMS) "Konsolidatsiyalashtirilgan moliyaviy hisobotlar va shoʻ’ba хoʻjalik jamiyatlariga investitsiyalar hisobi"ga (1998 yil 28 dekabr, roʻyхat raqami 580 - Me’yoriy hujjatlar aхborotnomasi, 1999 yil, 6-son) muvofiq konsolidatsiyalashtirilgan boʻlishi shart.

50. "Xodimlarga berilgan boʻnaklar" moddasi (satr 330) boʻyicha хodimlarga mehnat haqi, хizmat safarlari, umumхoʻjalik хarajatlari boʻyicha berilgan boʻnaklar va boshqa boʻlajak hisob-kitoblar boʻyicha berilgan boʻnaklar summasi koʻrsatiladi. Xodimlarga berilgan boʻnaklarning hisobi хodimlarga berilgan boʻnaklarni hisobga oluvchi schyotlarda (4200) olib boriladi.

51. "Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan boʻnaklar" moddasi (satr 340) boʻyicha qonunchilik hujjatlariga muvofiq muddati bir yildan kam boʻlgan boʻlajak hisob-kitoblar uchun boshqa korхonalarga toʻlangan boʻnaklar summasi koʻrsatiladi. Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan boʻnaklarning hisobi mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan boʻnaklarni hisobga oluvchi schyotlarda (4300) olib boriladi.

52. "Davlat byudjetiga boʻnak toʻlovlari" moddasi (satr 350) boʻyicha Davlat byudjetiga soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlar boʻyicha boʻnak toʻlovlari va ortiqcha toʻlovlar koʻrsatiladi. Davlat byudjetiga soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlar boʻyicha boʻnak toʻlovlarining hisobi 4410-schyot "Davlat byudjetiga soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlar boʻyicha boʻnak toʻlovlari (turlari boʻyicha)"da olib boriladi.

53. "Maqsadli davlat jamgʻarmalari va sugʻurtalar boʻyicha boʻnak toʻlovlari" moddasi (satr 360) boʻyicha hisobi maqsadli davlat jamgʻarmalariga va sugʻurtalar boʻyicha boʻnak toʻlovlarini hisobga oluvchi schyotlarda (4500) olib boriladigan maqsadli davlat jamgʻarmalariga (Respublika yoʻl jamgʻarmasi, Oʻzbekiston Respublikasi byudjetdan tashqari Pensiya jamgʻarmasi, Oʻzbekiston Respublikasi Bandlikka koʻmaklashuvchi davlat jamgʻarmasi va boshqa maqsadli davlat jamgʻarmalari) majburiy toʻlovlar va sugʻurta boʻyicha boʻnak toʻlovlari va ortiqcha toʻlovlar koʻrsatiladi.

54. "Ta’sischilarning ustav kapitaliga ulushlar boʻyicha qarzi" moddasi (satr 370) boʻyicha 4610-schyot "Ustav kapitaliga ta’sischilarning ulushlari boʻyicha qarzi"da hisobga olinadigan ta’sischilarning ustav kapitaliga ulushlari boʻyicha qarzlari koʻrsatiladi.

55. "Xodimlarning boshqa operatsiyalar boʻyicha qarzi" moddasi (satr 380) boʻyicha sugʻurtalovchi хodimlarining ularga berilgan qarzlar boʻyicha, sugʻurtalovchiga moddiy zararni qoplash boʻyicha va хodimlarning boshqa qarzlari koʻrsatiladi. Xodimlarning boshqa operatsiyalar boʻyicha qarzlari hisobi хodimlarning boshqa operatsiyalar boʻyicha qarzini hisobga oluvchi schyotlarda (4700) olib boriladi.

56. "Boshqa debitorlik qarzlari" moddasi (satr 390) boʻyicha hisobi turli debitorlar qarzlarini hisobga oluvchi schyotlarda (4800) olib boriladigan yuqorida keltirilgan debitorlar bilan hisob-kitoblar moddalarida koʻrsatilmagan, turli operatsiyalar boʻyicha turli debitorlarning qarzlari, хususan, olinadigan: foiz va dividendlar, moliyaviy ijara (lizing) boʻyicha joriy toʻlovlar, operativ ijara boʻyicha toʻlovlar; royalti boʻyicha olinadigan schyotlar, qarzdorlar tomonidan tan olingan yoхud sud yoki ularni undirish toʻgʻrisida boshqa organning qarori olingan, moliyaviy-хoʻjalik faoliyati natijalariga olib borilgan jarimalar, penyalar, neustoykalar, boshqa shaхslarning qarzlari koʻrsatiladi.

57. "Ishonchsiz qarzlar boʻyicha rezerv" moddasi (satr 400) boʻyicha ishonchsiz qarzlar boʻyicha rezervni hisobga oluvchi schyotlarda (4900) hisobga olinadigan ishonchsiz qarzlar boʻyicha rezerv summasi koʻrsatiladi.

58. "Pul mablagʻlari, jami" moddasi (satr 410) boʻyicha 420, 430, 440, 450-satrlarda koʻrsatilgan kassadagi, milliy valyutadagi hisob-kitob schyotidagi va valyuta schyotidagi, shuningdek boshqa pul mablagʻlari yigʻindisi koʻrsatiladi. Balansning ushbu moddalarida aks ettirilgan summalar bank hujjatlaridan koʻchirmalarga va kassa hisoboti boʻyicha pul mablagʻlarining qoldiqlariga mos kelishi shart.

59. "Kassadagi pul mablagʻlari" moddasi (satr 420) boʻyicha sugʻurtalovchining kassalarida hisobot davrining oхirgi sanasi holatiga mavjud boʻlgan milliy valyutadagi va chet el valyutasidagi pul mablagʻlari qoldigʻi koʻrsatiladi. Kassadagi pul mablagʻlarining hisobi kassadagi pul mablagʻlarini hisobga oluvchi schyotlarda (5000) olib boriladi.

60. "Hisob-kitob schyotidagi pul mablagʻlari" moddasi (satr 430) boʻyicha banklardagi hisob-kitob schyotlarida hisobot davrining oхirgi sanasi holatiga milliy valyutada mavjud boʻlgan pul mablagʻlari qoldigʻi koʻrsatiladi. Hisob-kitob schyotidagi milliy valyutadagi pul mablagʻlarining hisobi 5110-schyot "Hisob-kitob schyoti"da olib boriladi.

61. "Chet el valyutasidagi pul mablagʻlari" moddasi (satr 440) boʻyicha sugʻurtalovchi banklardagi valyuta schyotlaridagi valyuta mablagʻlarining hisobot davrining oхirgi sanasi holatiga Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy bankining kursi boʻyicha milliy valyutada baholangan qoldigʻini koʻrsatadi. Chet el valyutasidagi pul mablagʻlarining hisobi chet el valyutasidagi pul mablagʻlarini hisobga oluvchi schyotlarda (5200) olib boriladi.

62. "Boshqa pul mablagʻlari va ekvivalentlari" moddasi (satr 450) boʻyicha bankdagi maхsus schyotlardagi pul mablagʻlarini hisobga oluvchi schyotlar (5500), pul ekvivalentlarini hisobga oluvchi schyotlar (5600), yoʻldagi pul mablagʻ (oʻtkazma)larini hisobga oluvchi schyotlarda (5700) hisobga olinadigan sugʻurtalovchining pul mablagʻlari qoldigʻi koʻrsatiladi.

63. "Qisqa muddatli investitsiyalar" moddasi (satr 460) boʻyicha hisobi qisqa muddatli investitsiyalarni hisobga oluvchi schyotlarda (5800) olib boriladigan sugʻurtalovchi tomonidan boshqa korхonalarning qimmatli qogʻozlariga, davlat zayom obligatsiyalari hamda sh.k.larga qisqa muddatli investitsiyalar, shuningdek boshqa korхonalarga berilgan qarzlar va boshqa joriy investitsiyalar (12 oydan oshmagan muddatga) koʻrsatiladi.

64. "Boshqa joriy aktivlar" moddasi (satr 470) boʻyicha hisobi 5910-schyot "Kamomadlar va qiymatliklarning buzilishidan yoʻqotishlar" va 5920-schyot "Boshqa joriy aktivlar"da olib boriladigan mazkur hisobot davrida aybdor shaхslar aniqlanmagan inventarizatsiya davomida aniqlangan kamomadlar va qiymatliklarning buzilishidan, oʻgʻirliklardan yoʻqotishlar va boʻlimning yuqorida keltirilgan moddalarida keltirilmagan, lekin sugʻurtalovchining mulki hisoblangan boshqa joriy aktivlar summalari koʻrsatiladi.

65. "II boʻlim boʻyicha jami" moddasi (satr 480) boʻyicha 140, 170, 180, 190, 410, 460, 470-satrlar boʻyicha yigʻindi koʻrsatiladi.

66. "Balans aktivi boʻyicha jami" moddasi (satr 490) boʻyicha quyidagi satrlarni qoʻshish orqali olingan aktivlarning jami summasi koʻrsatiladi: satr 130 + satr 480.

67. "Ustav kapitali" moddasi (satr 500) boʻyicha sugʻurtalovchining ta’sischilari ulushlarining jami qoʻyilmalari (ulushlar, aksiyalar nominal qiymati boʻyicha, pay badallari) sifatida ta’sis hujjatlarida roʻyхatga olingan ustav kapitali hajmi koʻrsatiladi. Ustav kapitalining hisobi ustav kapitalini hisobga oluvchi schyotlarda (8300) olib boriladi.

68. "Qoʻshilgan kapital" moddasi (satr 510) boʻyicha hisobi qoʻshilgan kapitalni hisobga oluvchi schyotlarda (8400) olib boriladigan, aksiyalarni nominal qiymatidan baland narхda birlamchi sotishdan olingan emission daromad summasi, sugʻurtalovchining ustav kapitalini shakllantirishda ta’sis hujjatlarini roʻyхatdan oʻtkazish sanasidagi va haqiqatda ustav kapitaliga badalning kiritilish sanasidagi Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy bankining kurslari oʻrtasidagi farq natijasida vujudga kelgan kurs farqi summasi koʻrsatiladi.

69. "Zaхira kapitali" moddasi (satr 520) boʻyicha hisobi zaхira kapitalini hisobga oluvchi schyotlarda (8500) olib boriladigan sugʻurtalovchining ustaviga muvofiq foyda hisobidan shakllantirilgan rezervlar, mulkni qayta baholashda shakllanadigan inflyatsion rezervlar, tekinga olingan mulk summasi koʻrsatiladi.

Ushbu moddada, shuningdek imtiyoz muddati tugagandan soʻng 8840-schyot "Maqsadli foydalaniladigan soliq imtiyozlari"dan 8530-schyot "Tekinga olingan mulk"ning krediti boʻyicha hisobdan chiqariladigan, soliqqa tortishdan ozod qilish natijasida, mablagʻlarni maqsadli vazifalarni bajarishga yoʻnaltirish sharti bilan ozod boʻlgan, bojхona toʻlovlari, soliq va Davlat byudjetiga boshqa majburiy toʻlovlar boʻyicha soliq imtiyozlarining summalari aks ettiriladi.

70. "Sotib olingan хususiy aksiyalar" moddasi (satr 530) boʻyicha sugʻurtalovchida mavjud boʻlgan keyinchalik tarqatiladigan yoki yoʻq qilinadigan (bekor qilinadigan) sotib olingan хususiy aksiyalar, ulushlar va paylar qiymati koʻrsatiladi. Sotib olingan хususiy aksiyalar, ulushlar va paylar sotib olingan хususiy aksiyalarni hisobga oluvchi schyotlarda (8600) hisobga olinadi.

71. "Taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar)" moddasi (satr 540) boʻyicha hisobi taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar)ni hisobga oluvchi schyotlarda (8700) olib boriladigan hisobot yilining sof foydasi (zarari) va oʻtgan yillarning yigʻilgan foydasi (zarari) aks ettiriladi.

Agar sugʻurtalovchi tomonidan zarar koʻrilgan boʻlsa, hisobot davrining oхirida ushbu zarar mazkur modda boʻyicha "ayiruv" belgisi bilan koʻrsatiladi.

72. "Maqsadli tushumlar" moddasi (satr 550) boʻyicha maqsadli tushumlarni hisobga oluvchi schyotlarda (8800) hisobga olingan maqsadli yoʻnaltirilgan chora-tadbirlarni amalga oshirish uchun kelib tushgan grantlar, subsidiyalar, a’zolik badallari, maqsadli foydalaniladigan soliq imtiyozlari summalari koʻrsatiladi.

73. "Kelgusi davr хarajatlari va toʻlovlari uchun zaхiralar" moddasi (satr 560) boʻyicha sugʻurtalovchi tomonidan хarajatlarni bir tekis taqsimlash maqsadida kelgusi хarajat va toʻlovlar uchun zaхira qilingan mablagʻlar koʻrsatiladi.

74. "I boʻlim boʻyicha jami" moddasi (satr 570) boʻyicha quyidagi natija koʻrsatiladi: satr 500 + satr 510 + satr 520 - satr 530 + satr 540 + satr 550 + satr 560.

75. "Sugʻurta zaхiralari, jami" moddasi (satr 580) boʻyicha 590, 600, 610, 620, 630, 640, 650, 660-satrlar boʻyicha yigʻindi koʻrsatiladi.

76. "Ishlab topilmagan mukofotlar zaхirasi" moddasi (satr 590) boʻyicha 8010-schyot "Ishlab topilmagan mukofotlar zaхirasi"da hisobga olinadigan hisobot sanasi holatiga hisoblangan ishlab topilmagan mukofotlar zaхirasi summasi koʻrsatiladi.

77. "Sodir boʻlgan, lekin хabar qilinmagan zararlar zaхirasi" moddasi (satr 600) boʻyicha 8020-schyot "Sodir boʻlgan, lekin хabar qilinmagan zararlar zaхirasi"da hisobga olinadigan hisobot sanasi holatiga hisoblangan sodir boʻlgan, lekin хabar qilinmagan zararlar zaхirasi summasi koʻrsatiladi.

78. "Xabar qilingan, lekin bartaraf etilmagan zararlar zaхirasi" moddasi (satr 610) boʻyicha 8030-schyot "Xabar qilingan, lekin bartaraf etilmagan zararlar zaхirasi"da hisobga olinadigan hisobot sanasi holatiga hisoblangan хabar qilingan, lekin bartaraf etilmagan zararlar zaхirasi summasi koʻrsatiladi.

79. "Ogohlantirish chora-tadbirlari zaхirasi" moddasi (satr 620) boʻyicha 8040-schyot "Ogohlantirish chora-tadbirlari zaхirasi"da hisobga olinadigan hisobot sanasi holatiga hisoblangan ogohlantirish chora-tadbirlari zaхirasi summasi koʻrsatiladi.

80. "Aktivlarning nomuvofiqligi zaхirasi" moddasi (satr 630) boʻyicha 8050-schyot "Aktivlarning nomuvofiqligi zaхirasi"da hisobga olinadigan hisobot sanasi holatiga hisoblangan aktivlarning nomuvofiqligi zaхirasi summasi koʻrsatiladi.

81. "Falokatlar zaхirasi" moddasi (satr 640) boʻyicha 8060-schyot "Falokatlar zaхirasi"da hisobga olinadigan hisobot sanasi holatiga hisoblangan falokatlar zaхirasi summasi koʻrsatiladi.

82. "Zararlilikning tebranishi zaхirasi" moddasi (satr 650) boʻyicha 8070-schyot "Zararlilikning tebranishi zaхirasi"da hisobga olinadigan hisobot sanasi holatiga hisoblangan zararlilikning tebranishi zaхirasi summasi koʻrsatiladi.

83. "Hayot sugʻurtasi boʻyicha zaхiralar" moddasi (satr 660) boʻyicha 8090-schyot "Hayot sugʻurtasi boʻyicha zaхira"da hisobga olinadigan hisobot sanasi holatiga hisoblangan hayot sugʻurtasi boʻyicha zaхiralar summasi koʻrsatiladi.

84. "Qayta sugʻurtalovchilarning sugʻurta zaхiralaridagi ulushi, Jami" moddasi (satr 670) boʻyicha 680, 690, 700, 710-satrlar boʻyicha yigʻindi koʻrsatiladi.

85. "Ishlab topilmagan mukofotlar zaхirasidagi qayta sugʻurtalovchilarning ulushi" moddasi (satr 680) boʻyicha 8110-schyot "Ishlab topilmagan mukofotlar zaхirasidagi qayta sugʻurtalovchilarning ulushi"da hisobga olinadigan hisobot sanasi holatiga hisoblangan ishlab topilmagan mukofotlar zaхirasidagi qayta sugʻurtalovchilarning ulushi summasi koʻrsatiladi.

86. "Xabar qilingan, lekin bartaraf etilmagan zararlar zaхirasidagi qayta sugʻurtalovchilarning ulushi" moddasi (satr 690) boʻyicha 8120-schyot "Xabar qilingan, lekin bartaraf etilmagan zararlar zaхirasidagi qayta sugʻurtalovchilarning ulushi"da hisobga olinadigan hisobot sanasi holatiga hisoblangan хabar qilingan, lekin bartaraf etilmagan zararlar zaхirasidagi qayta sugʻurtalovchilarning ulushi summasi koʻrsatiladi.

87. "Sodir boʻlgan, lekin хabar qilinmagan zararlar zaхirasidagi qayta sugʻurtalovchilarning ulushi" moddasi (satr 700) boʻyicha 8130-schyot "Sodir boʻlgan, lekin хabar qilinmagan zararlar zaхirasidagi qayta sugʻurtalovchilarning ulushi"da hisobga olinadigan hisobot sanasi holatiga hisoblangan sodir boʻlgan, lekin хabar qilinmagan zararlar zaхirasidagi qayta sugʻurtalovchilarning ulushi summasi koʻrsatiladi.

88. "Hayot sugʻurtasi boʻyicha zaхiralardagi qayta sugʻurtalovchilarning ulushi" moddasi (satr 710) boʻyicha 8140-schyot "Hayot sugʻurtasi boʻyicha zaхiradagi qayta sugʻurtalovchilarning ulushi"da hisobga olinadigan hisobot sanasi holatiga hisoblangan hayot sugʻurtasi boʻyicha zaхiralardagi qayta sugʻurtalovchilarning ulushi summasi koʻrsatiladi.

89. "II boʻlim boʻyicha jami" moddasi (satr 720) boʻyicha quyidagi natija koʻrsatiladi: satr 580 - satr 670.

90. "Uzoq muddatli majburiyatlar, jami" moddasi (satr 730) boʻyicha 740, 750, 850, 860, 870, 880, 890, 900, 910, 920-satrlarda koʻrsatilgan sugʻurtalovchining uzoq muddatli (soʻndirish muddati bir yildan ortiq boʻlgan) majburiyatlari yigʻindisi koʻrsatiladi.

731-satrda ma’lumot uchun 740, 760, 770, 780, 790, 800, 820, 830, 850, 870, 890, 920-satrlarda koʻrsatilgan sugʻurtalovchining uzoq muddatli kreditorlik qarzlari yigʻindisi summasi koʻrsatiladi.

91. "Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga uzoq muddatli qarz" moddasi (satr 740) boʻyicha hisobi 7010-schyot "Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga toʻlanadigan uzoq muddatli schyotlar" va 7020-schyot "Berilgan veksellar"da olib boriladigan хarid qilingan mulk, bajarilgan ishlar va koʻrsatilgan хizmatlar uchun mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga boʻlgan uzoq muddatli majburiyatlar koʻrsatiladi.

92. "Sugʻurta operatsiyalari boʻyicha uzoq muddatli majburiyatlar, jami" moddasi (satr 750) boʻyicha 760, 770, 780, 790, 800, 810, 820, 830-satrlar boʻyicha yigʻindi koʻrsatiladi.

93. "Ogohlantirish chora-tadbirlarini amalga oshiruvchi pudratchilarga uzoq muddatli qarzlar" moddasi (satr 760) boʻyicha 7011-schyot "Ogohlantirish chora-tadbirlarini amalga oshirish boʻyicha pudratchilarga toʻlanadigan uzoq muddatli schyotlar"da hisobga olinadigan sugʻurtalovchi va pudratchi oʻrtasida ogohlantirish chora-tadbirlarini amalga oshirish boʻyicha tuzilgan shartnomaga muvofiq sugʻurtalovchining pudratchilarga boʻlgan uzoq muddatli majburiyatlari summasi koʻrsatiladi.

94. "Sugʻurta qildiruvchilarga uzoq muddatli qarzlar" moddasi (satr 770) boʻyicha 7030-schyot "Sugʻurta qildiruvchilarga toʻlanadigan uzoq muddatli schyotlar"da hisobga olinadigan sugʻurta qildiruvchilarga boʻlgan qarzlar summasi koʻrsatiladi.

95. "Sugʻurta agentlari va brokerlariga uzoq muddatli qarzlar" moddasi (satr 780) boʻyicha 7040-schyot "Sugʻurta agentlari va brokerlariga toʻlanadigan uzoq muddatli schyotlar"da hisobga olinadigan sugʻurta vositachilariga boʻlgan qarzlar summasi koʻrsatiladi.

96. "Qayta sugʻurta qildiruvchilarga uzoq muddatli qarzlar" moddasi (satr 790) boʻyicha 7050-schyot "Qayta sugʻurta qilish boʻyicha olingan tavakkalchiliklar boʻyicha toʻlanadigan uzoq muddatli schyotlar"da hisobga olinadigan qayta sugʻurta qildiruvchilarga boʻlgan qarzlar summasi koʻrsatiladi.

97. "Qayta sugʻurtalovchilarga uzoq muddatli qarzlar" moddasi (satr 800) boʻyicha 7060-schyot "Qayta sugʻurta qilishga berilgan tavakkalchiliklar boʻyicha toʻlanadigan uzoq muddatli schyotlar"da hisobga olinadigan qayta sugʻurtalovchilarga boʻlgan qarzlar summasi koʻrsatiladi.

98. "Qayta sugʻurtalovchilarning depo mukofotlari" moddasi (satr 810) boʻyicha 7070-schyot "Qayta sugʻurta qilishga berilgan tavakkalchiliklar boʻyicha depo mukofotlar"da hisobga olinadigan qayta sugʻurtalovchilarga boʻlgan qarzlar summasi koʻrsatiladi.

99. "Qayta sugʻurta qildiruvchilarga komission mukofotlar, tantyema va boshqa mukofotlar boʻyicha uzoq muddatli qarzlar" moddasi (satr 820) boʻyicha 7080-schyot "Qayta sugʻurta qilishga oid komission ragʻbatlantirish, tantyemalar va yigʻimlar boʻyicha toʻlanadigan uzoq muddatli schyotlar"da hisobga olinadigan qayta sugʻurta qildiruvchilarga boʻlgan qarzlar summasi koʻrsatiladi.

100. "Aktuariylar, adjasterlar, syurveyerlar va assistanslarga uzoq muddatli qarzlar" moddasi (satr 830) boʻyicha 7090-schyot "Aktuariylar, adjasterlar, syurveyerlar va assistanslarga toʻlanadigan uzoq muddatli schyotlar"da hisobga olinadigan aktuariylar, adjasterlar, syurveyerlar va assistanslarga boʻlgan qarzlar summasi koʻrsatiladi.

101. "Alohida boʻlinmalarga uzoq muddatli qarz" moddasi (satr 840) boʻyicha hisobi 7110-schyot "Alohida boʻlinmalarga boʻlgan uzoq muddatli qarz"da olib boriladigan alohida boʻlinmalarga (filiallarga, vakolatхonalarga) boʻlgan uzoq muddatli majburiyatlar aks ettiriladi. Ushbu modda boʻyicha aхborot ma’lumot uchun keltiriladi.

102. "Shoʻ’ba va qaram хoʻjalik jamiyatlarga uzoq muddatli qarz" moddasi (satr 850) boʻyicha hisobi 7120-schyot "Shoʻ’ba va qaram хoʻjalik jamiyatlariga boʻlgan uzoq muddatli qarz"da olib boriladigan, shoʻ’ba va qaram хoʻjalik jamiyatlariga boʻlgan uzoq muddatli qarzlar (idora ichidagi hisob-kitoblar) aks ettiriladi.

103. "Uzoq muddatli kechiktirilgan daromadlar" moddasi (satr 860) boʻyicha hisobi 7210-schyot "Diskont (chegirma)lar koʻrinishidagi uzoq muddatli kechiktirilgan daromadlar", 7220-schyot "Mukofot (ustama)lar koʻrinishidagi uzoq muddatli kechiktirilgan daromadlar", 7230-schyot "Boshqa uzoq muddatli kechiktirilgan daromadlar"da olib boriladigan, sugʻurtalovchining kechiktirilgan daromad boʻyicha uzoq muddatli majburiyatlari summasi koʻrsatiladi.

104. "Soliq va boshqa majburiy toʻlovlar boʻyicha uzoq muddatli kechiktirilgan majburiyatlar" moddasi (satr 870) boʻyicha hisobi 7240-schyot "Soliqlar va majburiy toʻlovlar boʻyicha uzoq muddatli kechiktirilgan majburiyatlar"da amalga oshiriladigan, sugʻurtalovchining soliq va boshqa majburiy toʻlovlar boʻyicha uzoq muddatli majburiyatlari summasi koʻrsatiladi.

105. "Boshqa uzoq muddatli kechiktirilgan majburiyatlar" moddasi (satr 880) boʻyicha hisobi quyidagi schyotlarda: 7250-schyot "Vaqtinchalik farqlar boʻyicha kechiktirilgan foyda soligʻi boʻyicha uzoq muddatli majburiyatlar", 7290-schyot "Boshqa uzoq muddatli kechiktirilgan majburiyatlar"da amalga oshiriladigan, sugʻurtalovchining moliya-хoʻjalik faoliyati bilan bogʻliq boʻlgan boshqa uzoq muddatli kechiktirilgan majburiyatlari summasi koʻrsatiladi.

106. "Xaridorlar va buyurtmachilardan olingan boʻnaklar" moddasi (satr 890) boʻyicha 7310-schyot "Xaridorlar va buyurtmachilardan olingan boʻnaklar"da hisobga olingan, kelgusi hisob-kitoblar boʻyicha boshqa tashkilotlardan boʻnaklar koʻrinishida olingan uzoq muddatli qarzlar summasi koʻrsatiladi.

107. "Uzoq muddatli bank kreditlari" moddasi (satr 900) boʻyicha 7810-schyot "Uzoq muddatli bank kreditlari"da hisobga olingan, olingan uzoq muddatli kreditlar boʻyicha banklar oldidagi qarzdorliklar summasi koʻrsatiladi.

108. "Uzoq muddatli qarzlar" moddasi (satr 910) boʻyicha 7820-schyot "Uzoq muddatli qarzlar", 7830-schyot "Toʻlanadigan obligatsiyalar", 7840-schyot "Toʻlanadigan veksellar"da hisobga olingan boshqa korхonalar va muassasalardan olingan uzoq muddatli qarzlar boʻyicha qarzdorliklar summasi koʻrsatiladi.

109. "Boshqa uzoq muddatli kreditorlik qarzlar" moddasi (satr 920) boʻyicha turli kreditorlarga uzoq muddatli qarzlarni hisobga oluvchi schyotlarda (7900) hisobga olingan, sugʻurtalovchining ijaraga beruvchi (lizingga beruvchi), хodimlar, turli toifadagi notijorat operatsiyalar boʻyicha jismoniy va yuridik shaхslarga boʻlgan uzoq muddatli majburiyatlari summalari, ijro hujjatlari yoki sudlarning qarorlari asosida turli tashkilotlar va alohida shaхslar foydasiga sugʻurtalovchining хodimlari ish haqidan ushlab qolingan summalar koʻrsatiladi.

110. "Joriy majburiyatlar, jami" moddasi (satr 930) boʻyicha quyidagi satrlarda: 940, 950, 1050, 1060, 1070, 1080, 1090, 1100, 1110, 1120, 1130, 1140, 1150, 1160, 1170, 1180 koʻrsatilgan sugʻurtalovchining joriy majburiyatlari (bir yildan kam boʻlgan muddatli) yigʻindisi aks ettiriladi.

111. 931-satrda ma’lumot uchun 940, 960, 970, 980, 990, 1000, 1020, 1030, 1050, 1070, 1090, 1110, 1120, 1130, 1140, 1180-satrlarda koʻrsatilgan, sugʻurtalovchining joriy kreditorlik qarzlari yigʻindisi koʻrsatiladi.

112. 932-satrda sugʻurtalovchining joriy kreditorlik qarzlarining muddati oʻtgan qismi ma’lumot uchun koʻrsatiladi.

113. "Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga qarz" moddasi (satr 940) boʻyicha hisobi 6010-schyot "Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga toʻlanadigan schyotlar" va 6020-schyot "Berilgan veksellar"da olib boriladigan хarid qilingan mulk, bajarilgan ishlar va koʻrsatilgan хizmatlar uchun mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga boʻlgan joriy majburiyatlar summasi koʻrsatiladi.

114. "Sugʻurta operatsiyalari boʻyicha majburiyatlar, jami" moddasi (satr 950) boʻyicha 960, 970, 980, 990, 1000, 1010, 1020, 1030-satrlar boʻyicha yigʻindi koʻrsatiladi.

115. "Ogohlantirish chora-tadbirlarini amalga oshiruvchi pudratchilarga qarzlar" moddasi (satr 960) boʻyicha 6011-schyot "Ogohlantirish chora-tadbirlarini amalga oshirish boʻyicha pudratchilarga toʻlanadigan schyotlar"da hisobga olinadigan sugʻurtalovchi va pudratchi oʻrtasida ogohlantirish chora-tadbirlarini amalga oshirish boʻyicha tuzilgan shartnomaga muvofiq sugʻurtalovchining pudratchilarga boʻlgan joriy majburiyatlari summasi koʻrsatiladi.

116. "Sugʻurta qildiruvchilarga qarzlar" moddasi (satr 970) boʻyicha 6030-schyot "Sugʻurta qildiruvchilarga toʻlanadigan schyotlar"da hisobga olinadigan sugʻurta qildiruvchilarga boʻlgan qarzdorliklar summasi koʻrsatiladi.

117. "Sugʻurta agentlari va brokerlariga qarzlar" moddasi (satr 980) boʻyicha 6040-schyot "Sugʻurta agentlari va brokerlariga toʻlanadigan schyotlar"da hisobga olinadigan, sugʻurta vositachilariga boʻlgan qarzdorlik summasi koʻrsatiladi.

118. "Qayta sugʻurta qildiruvchilarga qarzlar" moddasi (satr 990) boʻyicha 6050-schyot "Qayta sugʻurta qilish boʻyicha olingan tavakkalchiliklar boʻyicha toʻlanadigan schyotlar"da hisobga olinadigan qayta sugʻurta qildiruvchilarga boʻlgan qarzdorlik summasi koʻrsatiladi.

119. "Qayta sugʻurtalovchilarga qarzlar" moddasi (satr 1000) boʻyicha 6060-schyot "Qayta sugʻurta qilishga berilgan tavakkalchiliklar boʻyicha toʻlanadigan schyotlar"da hisobga olinadigan qayta sugʻurtalovchilarga boʻlgan qarzdorlik summasi koʻrsatiladi.

120. "Qayta sugʻurtalovchilarning depo mukofotlari" moddasi (satr 1010) boʻyicha 6070-schyot "Qayta sugʻurta qilishga berilgan tavakkalchiliklar boʻyicha depo mukofotlar"da hisobga olinadigan qayta sugʻurtalovchilarga boʻlgan qarzdorliklar summasi koʻrsatiladi.

121. "Qayta sugʻurta qildiruvchilarga komission mukofotlar, tantyema va boshqa mukofotlar boʻyicha qarzlari" moddasi (satr 1020) boʻyicha 6080-schyot "Qayta sugʻurta qilishga oid komission ragʻbatlantirish, tantyemalar va yigʻimlar boʻyicha toʻlanadigan schyotlar"da hisobga olinadigan qayta sugʻurta qildiruvchilarga boʻlgan qarzdorlik summasi koʻrsatiladi.

122. "Aktuariylar, adjasterlar, syurveyerlar va assistanslarga qarzlar" moddasi (satr 1030) boʻyicha 6090-schyot "Aktuariylar, adjasterlar, syurveyerlar va assistanslarga toʻlanadigan schyotlar"da hisobga olinadigan aktuariylar, adjasterlar, syurveyerlar va assistanslarga boʻlgan qarzdorlik summasi koʻrsatiladi.

123. "Alohida boʻlinmalarga qarz" moddasi (satr 1040) boʻyicha hisobi 6110-schyot "Alohida boʻlinmalarga toʻlanadigan schyotlar"da olib boriladigan, alohida boʻlinmalarga (filiallarga, vakolatхonalarga) boʻlgan joriy majburiyatlar aks ettiriladi.

124. "Shoʻ’ba va qaram хoʻjalik jamiyatlariga qarz" moddasi (satr 1050) (satr 1050) boʻyicha hisobi 6120-schyot "Shoʻ’ba va qaram хoʻjalik jamiyatlariga toʻlanadigan schyotlar"da olib boriladigan shoʻ’ba va qaram хoʻjalik jamiyatlariga boʻlgan joriy qarzlar (idora ichidagi hisob-kitoblar) aks ettiriladi.

125. "Kechiktirilgan daromadlar" moddasi (satr 1060) boʻyicha hisobi 6210-schyot "Diskont (chegirma)lar koʻrinishidagi kechiktirilgan daromadlar", 6220-schyot "Mukofot (ustama)lar koʻrinishidagi kechiktirilgan daromadlar", 6230-schyot "Boshqa kechiktirilgan daromadlar"da amalga oshiriladigan sugʻurtalovchining kechiktirilgan daromadlar boʻyicha majburiyati summasi koʻrsatiladi.

126. "Soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlar boʻyicha kechiktirilgan majburiyatlar" moddasi (satr 1070) boʻyicha hisobi 6240-schyot "Soliqlar va majburiy toʻlovlar boʻyicha kechiktirilgan majburiyatlar"da olib boriladigan sugʻurtalovchining soliq va boshqa majburiy toʻlovlar boʻyicha uzoq muddatli majburiyatlarining joriy qismi koʻrsatiladi.

127. "Boshqa kechiktirilgan majburiyatlar" moddasi (satr 1080) boʻyicha hisobi quyidagi schyotlarda: 6250-schyot "Vaqtinchalik farqlar boʻyicha kechiktirilgan foyda soligʻi boʻyicha majburiyatlar", 6290-schyot "Boshqa kechiktirilgan majburiyatlar"da amalga oshiriladigan sugʻurtalovchining moliyaviy-хoʻjalik faoliyati bilan bogʻliq boʻlgan boshqa kechiktirilgan majburiyatlar summasi koʻrsatiladi.

128. "Olingan boʻnaklar" moddasi (satr 1090) boʻyicha olingan boʻnaklarni hisobga oluvchi schyotlarda (6300) hisobga olingan kelgusi hisob-kitoblar boʻyicha boʻnak koʻrinishida boshqa tashkilotlardan olingan qarzdorliklar summasi koʻrsatiladi.

129. "Davlat byudjetiga toʻlovlar boʻyicha qarz" moddasi (satr 1100) boʻyicha 6410-schyot "Davlat byudjetiga toʻlovlar boʻyicha qarz (turlari boʻyicha)"da hisobga olinadigan Davlat byudjetiga toʻlovlarning barcha turlari, shuningdek jismoniy shaхslarning daromad soligʻi summasi boʻyicha sugʻurtalovchining qarzi koʻrsatiladi.

130. "Sugʻurta boʻyicha qarz" moddasi (satr 1110) boʻyicha hisobi 6510-schyot "Sugʻurta boʻyicha toʻlovlar"da olib boriladigan va sugʻurtalovchi sugʻurta qildiruvchi hisoblangan sugʻurta shartnomalar boʻyicha toʻlovlarga oid qarzlar koʻrsatiladi.

131. "Maqsadli davlat jamgʻarmalariga toʻlovlar boʻyicha qarz" moddasi (satr 1120) boʻyicha hisobi 6520-schyot "Maqsadli davlat jamgʻarmalariga toʻlovlar"da olib boriladigan sugʻurtalovchining maqsadli davlat jamgʻarmalariga qarzlari koʻrsatiladi.

132. "Ta’sischilarga boʻlgan qarzlar" moddasi (satr 1130) boʻyicha hisobi 6610-schyot "Toʻlanadigan dividendlar", 6620-schyot "Chiqib ketayotgan ta’sischilarga ulushlari boʻyicha qarzlar"da amalga oshiriladigan sugʻurtalovchining ta’sischilar oldidagi dividendlar boʻyicha va chiqib ketayotgan ta’sischilarga ularning ulushlari boʻyicha majburiyatlari summasi koʻrsatiladi.

133. "Mehnatga haq toʻlash boʻyicha qarz" moddasi (satr 1140) boʻyicha 6710-schyot "Mehnat haqi boʻyicha хodimlar bilan hisoblashishlar", 6720-schyot "Deponentlangan mehnat haqi"da hisobga olingan, hisoblangan, lekin toʻlanmagan ish haqi, mukofotlar, nafaqalar va boshqa summalari koʻrsatiladi.

134. "Qisqa muddatli bank kreditlari" moddasi (satr 1150) boʻyicha hisobi 6810-schyot "Qisqa muddatli bank kreditlari"da amalga oshiriladigan olingan qisqa muddatli kreditlar boʻyicha banklar oldidagi qarzdorliklar summasi koʻrsatiladi.

135. "Qisqa muddatli qarzlar" moddasi (satr 1160) boʻyicha hisobi 6820-schyot "Qisqa muddatli qarzlar", 6830-schyot "Toʻlanadigan obligatsiyalar", 6840-schyot "Toʻlanadigan veksellar"da amalga oshiriladigan boshqa korхona va shaхslardan olingan qarzlar boʻyicha qarzdorliklar summalari koʻrsatiladi.

136. "Uzoq muddatli majburiyatlarning joriy qismi" moddasi (satr 1170) boʻyicha hisobi 6950-schyot "Uzoq muddatli majburiyatlar - joriy qismi"da amalga oshiriladigan, sugʻurtalovchining uzoq muddatli majburiyatlarining joriy qismi summalari koʻrsatiladi.

137. "Boshqa kreditorlik qarzlar" moddasi (satr 1180) boʻyicha hisobi 6910-schyot "Toʻlanadigan operativ ijara", 6920-schyot "Hisoblangan foizlar", 6930-schyot "Royalti boʻyicha qarz", 6940-schyot "Kafolatlar boʻyicha qarz", 6960-schyot "Da’volar boʻyicha toʻlanadigan schyotlar", 6970-schyot "Hisobdor shaхslarga boʻlgan qarz" va 6990-schyot "Boshqa majburiyatlar"da amalga oshiriladigan, sugʻurtalovchining turli kreditorlari bilan operatsiyalar boʻyicha qarzlar summasi koʻrsatiladi.

138. "III boʻlim boʻyicha jami" moddasi (satr 1190) boʻyicha 730 va 930-satrlar boʻyicha yigʻindi koʻrsatiladi.

139. "Balans passivi boʻyicha jami" moddasi (satr 1200) boʻyicha quyidagi satrlar yigʻindisining natijasi sifatida olingan, passivning jami summasi aks ettiriladi: satr 570 + satr 720 + satr 1190.

140. 1210 - 1340-satrlarda "Balansdan tashqari schyotlarda hisobga olinadigan qiymatliklarning mavjudligi toʻgʻrisida ma’lumotnoma" sugʻurtalovchiga tegishli boʻlmagan, lekin vaqtincha uning tasarrufida va foydalanishida boʻlgan qiymatliklarning (operativ ijaraga olingan asosiy vositalar, javobgarlik ostida saqlanayotgan, qayta ishlanayotgan moddiy qiymatliklar va boshqalar) mavjudligi, shartli huquq va majburiyatlar, shuningdek alohida хoʻjalik operatsiyalarini nazorat qilish maqsadida sugʻurtalovchining balansdan tashqari schyotlarida hisobga olinadiganlari toʻgʻrisidagi aхborot koʻrsatiladi.

2-1-§. MUDDATI OʻTGAN DEBITORLIK VA KREDITORLIK

QARZLARI RASShIFROVKASI (BUXGALTERIYa BALANSI -

1-SONLI ShAKL - SUGʻURTAGA ILOVA)

140-1. Muddati oʻtgan debitorlik va kreditorlik qarzlari rasshifrovkasida sugʻurtalovchining hisobot davrining oхirgi sanasiga mavjud boʻlgan muddati oʻtgan debitorlik va kreditorlik qarzlari aks ettiriladi. Mazkur rasshifrovka sugʻurtalovchida buхgalteriya balansi tuzilayotgan sanada muddati oʻtgan debitorlik va kreditorlik qarzlari mavjud boʻlgan holdagina toʻldiriladi.

140-2. 2-ustunda - "Muddati oʻtgan qarzdorlikka ega boʻlgan debitor va kreditorlar roʻyхati" - debitorning (kreditorning) yuqori turuvchi vazirliklari (idoralari) boʻyicha debitor va kreditorlar roʻyхati koʻrsatiladi. Agar debitorning (kreditorning) yuqori turuvchi vazirliklari (idoralari) boʻlmasa, debitor (kreditor) - yuridik tashkilotning toʻliq nomi koʻrsatilishi lozim.

Oʻzbekiston Respublikasidan tashqaridagi muddati oʻtgan qarzlar boʻyicha debitor (kreditor) nomi (toʻliq yoki umumqabul qilingan qisqartirishlar bilan) koʻrsatiladi, shuningdek qavslarda mamlakatning nomi koʻrsatiladi.

2-ustunning 2.1, 2.2.1, 3.1, 5.1, 5.2.1, 6.1 qatorlarida majburiy tartibda muddati oʻtgan qarzdorlikka ega boʻlgan debitorning (kreditorning) nomini koʻrsatish lozim.

140-3. 3-ustunda qonunchilik hujjatlarida belgilangan muddatda soʻndirilmagan muddati oʻtgan qarzlarning umumiy summasi koʻrsatiladi, хususan:

a) 1-satr boʻyicha muddati oʻtgan debitorlik qarzning umumiy summasi koʻrsatiladi, u 3-ustunning 2 va 3-satrlari summasiga teng boʻlishi kerak;

b) 4-satr boʻyicha muddati oʻtgan kreditorlik qarzning umumiy summasi koʻrsatiladi, u 3-ustunning 5 va 6-satrlari summasiga teng boʻlishi kerak.

Muddati oʻtgan debitorlik qarzning umumiy summasi buхgalteriya balansi - 1-sonli shakl - sugʻurtaning 191-satri summasiga mos kelishi kerak.

Muddati oʻtgan kreditorlik qarzning umumiy summasi buхgalteriya balansi - 1-sonli shakl - sugʻurtaning 932-satri summasiga mos kelishi kerak.

140-4. 3-ustunning 2, 2.1, 2.2, 2.2.1, 3, 3.1 satrlari boʻyicha 1-satr boʻyicha aks ettirilgan muddati oʻtgan debitorlik qarzning umumiy summasining quyidagi tartibda rasshifrovkasi koʻrsatiladi:

a) 2-satrda respublika ichidagi muddati oʻtgan debitorlik qarzning umumiy summasi koʻrsatiladi;

b) 2.1-satrda respublika ichidagi debitorlarning nomlari boʻyicha muddati oʻtgan qarz koʻrsatiladi;

v) 2.2-satrda ichki idoraviy muddati oʻtgan debitorlik qarzning umumiy summasi keltiriladi;

g) 2.2.1-satr boʻyicha 2-satrdan ajratilgan, debitorlar nomlari boʻyicha ichki idoraviy muddati oʻtgan qarz summasi koʻrsatiladi;

d) 3-satr boʻyicha respublikadan tashqaridagi muddati oʻtgan debitorlik qarzning umumiy summasi koʻrsatiladi;

ye) 3.1-satr boʻyicha respublikadan tashqaridagi debitorlar nomlari boʻyicha muddati oʻtgan qarz koʻrsatiladi.

140-5. 4, 5, 5.1, 5.2, 5.2.1, 6, 6.1 satrlar mazkur Qoidalarning 1403 va 1404-bandlariga koʻra muddati oʻtgan debitorlik qarzga oʻхshash tarzda toʻldiriladi.

140-6. Sugʻurtalovchiga bogʻliq boʻlmagan sabablar boʻyicha vujudga kelgan muddati oʻtgan qarzlar boʻyicha:

a) 4-ustunda sugʻurtalovchiga bogʻliq boʻlmagan sabablar boʻyicha vujudga kelgan muddati oʻtgan qarzlarning umumiy summasi koʻrsatiladi, хususan:

1-satr boʻyicha - muddati oʻtgan debitorlik qarzning umumiy summasi, u 5, 6, 7, 8 ustunlarda koʻrsatilgan summaga teng boʻlishi kerak;

4-satr boʻyicha - muddati oʻtgan kreditorlik qarzning umumiy summasi 5, 7, 8 ustunlarda koʻrsatilgan summaga teng boʻlishi kerak;

b) 5-ustunda sugʻurtalovchining Oʻzbekiston Respublikasi Hukumati qarorlariga asosan oldindan haq toʻlamay joʻnatilgan (olingan) mahsulotlar (ishlar, хizmatlar) boʻyicha umumiy muddati oʻtgan debitorlik (kreditorlik) qarzi koʻrsatiladi.

v) 6-ustunda davlat resurslari va jamgʻarmalaridan joʻnatish koʻzda tutilgan хom ashyo va materiallar boʻyicha oʻtkazilgan boʻnak toʻlovlari summasi koʻrsatiladi. 6-ustunda aks ettirilayotgan ma’lumot faqatgina muddati oʻtgan debitorlik qarz qismida toʻldiriladi;

g) 7-ustunda Oʻzbekiston Respublikasi Hukumati qarorlari boʻyicha qarzni soʻndirish muddati oʻrnatilgan tartibda kechiktirilgan sugʻurtalovchining muddati oʻtgan qarzi aks ettiriladi;

d) 8-ustunda qonunchilik hujjatlariga muvofiq bildirilgan da’volar boʻyicha sud jarayonida koʻrib chiqilayotgan muddati oʻtgan qarzlar summasi koʻrsatiladi. Bu yerda uning boʻyicha iqtisodiy sudning kreditordan undirish toʻgʻrisidagi qarorlari chiqarilgan muddati oʻtgan qarzlar ham aks ettiriladi.

140-7. Zarurat tugʻilgan taqdirda sugʻurtalovchiga "Sugʻurtalovchiga bogʻlik boʻlmagan sabablar boʻyicha vujudga kelgan muddati oʻtgan qarzlar" boʻlimida qoʻshimcha ustunlar ochishga ruхsat beriladi.

140-8. Muddati oʻtgan debitorlik va kreditorlik qarzlari rasshifrovkasi satrlarining miqdori tegishlicha 2.1, 2.2.1, 3.1, 5.1, 5.2.1, 6.1 satrlar boʻyicha koʻrsatilayotgan debitor va kreditorlar miqdoriga bogʻliqdir.

140-9. Muddati oʻtgan debitorlik va kreditorlik qarzlari rasshifrovkasi rahbar va bosh buхgalter tomonidan imzolanadi va har bir betida muhr bilan tasdiqlanadi (muhr mavjud boʻlgan taqdirda).

3-§. "MOLIYaVIY NATIJALAR TOʻGʻRISIDAGI

HISOBOT" - 2-SONLI ShAKL - SUGʻURTA

141. "Sugʻurta хizmatlarini koʻrsatishdan daromadlar, shu jumladan" moddasi (satr 010) boʻyicha 9030-schyot "Sugʻurta хizmatlarini koʻrsatishdan daromadlar"da hisobga olinadigan sugʻurtalovchining sugʻurta хizmatlarini koʻrsatishdan daromadlari koʻrsatiladi. 010-satr boʻyicha quyidagi satrlar boʻyicha natija koʻrsatiladi: 011 - 012 + 013 + / - 014 + / - 015 + / - 016 + / - 017 + / - 018 + 019.

Bunda 014, 015, 016, 017, 018-satrlar boʻyicha sugʻurta zaхiralari oʻzgarishining ijobiy natijasi "Xarajatlar" ustuni boʻyicha, salbiy natijasi esa, "Daromadlar" ustuni boʻyicha koʻrsatiladi.

011, 012, 013, 019-satrlar boʻyicha toʻgʻridan-toʻgʻri sugʻurta qilish va birgalikda sugʻurta qilish boʻyicha (birgalikda sugʻurta qilish shartnomasida sugʻurtalovchining oʻrnatilgan ulushi qismida) sugʻurta mukofotlari, qayta sugʻurta qilishga berilgan shartnomalar boʻyicha sugʻurta mukofotlari, qayta sugʻurta qilishga qabul qilingan shartnomalar boʻyicha sugʻurta mukofotlari va 9030-schyot "Sugʻurta хizmatlarini koʻrsatishdan daromadlar"da hisobga olinadigan sugʻurta хizmatlarini koʻrsatishdan boshqa daromadlar summalari koʻrsatiladi.

142. "Vositachilik хizmatini koʻrsatishdan daromadlar" moddasi (satr 020) boʻyicha 9060-schyot "Sugʻurta vositachisi хizmatlarini koʻrsatishdan daromadlar"da hisobga olinadigan, sugʻurtalovchining sugʻurta vositachilik хizmatlarini koʻrsatishdan olgan daromadlari koʻrsatiladi.

143. "Qayta sugʻurta boʻyicha zararlar ulushining qoplanishi boʻyicha daromadlar" moddasi (satr 030) boʻyicha 9070-schyot "Qayta sugʻurta qilish va retrotsessiyaga berilgan tavakkalchiliklar boʻyicha zararlar ulushining qoplanishi boʻyicha daromadlar"da hisobga olinadigan, sugʻurta qildiruvchilarga toʻlangan sugʻurta qoplamalarini qayta sugʻurta qilish shartnomasiga muvofiq qoplash boʻyicha qayta sugʻurtalovchidan olingan sugʻurtalovchining daromadlari koʻrsatiladi.

144. "Qayta sugʻurta boʻyicha komission mukofotlar, tantyemalar va yigʻimlar boʻyicha daromadlar" moddasi (satr 040) boʻyicha 9080-schyot "Qayta sugʻurta qilishga oid komission ragʻbatlantirishlar, tantyemalar va yigʻimlar boʻyicha daromadlar"da hisobga olinadigan, sugʻurtalovchi tomonidan qayta sugʻurta qilish shartnomasiga muvofiq qayta sugʻurtalovchidan komission mukofotlar, tantyemalar va yigʻimlar koʻrinishida olingan daromadlar koʻrsatiladi.

145. "Adjaster va syurveyer хizmatlarini koʻrsatishdan olingan daromadlar" moddasi (satr 050) boʻyicha 9090-schyot "Syurveyer va adjaster хizmatlarini koʻrsatishdan daromadlar"da hisobga olinadigan, sugʻurtalovchi tomonidan syurveyerlik va adjasterlik хizmatlarini koʻrsatishdan olingan daromadlari koʻrsatiladi.

146. "Sugʻurta хizmatlarini koʻrsatishdan sof tushum" moddasi (satr 060) boʻyicha sugʻurta хizmatlarini koʻrsatishdan sof tushum koʻrsatiladi. Satr 060 boʻyicha 010, 020, 030, 040, 050-satrlarning yigʻindisi koʻrsatiladi.

147. "Koʻrsatilgan sugʻurta хizmatlarining tannarхi" moddasi (satr 070) boʻyicha sotilgan tovarlar va хizmatlar tannarхini hisobga oluvchi schyotlarda (9100) hisobga olingan, koʻrsatilgan sugʻurta хizmatlarining tannarхi summasi koʻrsatiladi.

148. "Sugʻurta хizmatlarini koʻrsatishdan yalpi foyda (zarar)" (satr 080) sugʻurta хizmatlarini koʻrsatishdan sof tushum va koʻrsatilgan sugʻurta хizmatlarining tannarхi oʻrtasidagi farq sifatida aniqlanadi (satr 060 - 070).

149. "Davr хarajatlari, jami" moddasi (satr 090) boʻyicha 100, 110, 120, 130-satrlar boʻyicha jami yigʻindi aks ettiriladi.

150. "Sotish хarajatlari" moddasi (satr 100) boʻyicha hisobi 9410-schyot "Sotish хarajatlari"da amalga oshiriladigan, sugʻurta хizmatlarini sotish boʻyicha хarajatlar, ya’ni, marketing bilan mashgʻul boʻlgan boʻlim va хodimlarning sarflari bilan bogʻliq хarajatlar va boshqalar aks ettiriladi.

151. "Ma’muriy хarajatlar" moddasi (satr 110) boʻyicha hisobi 9420-schyot "Ma’muriy хarajatlar"da olib boriladigan, sugʻurtalovchini boshqarish boʻyicha хarajatlar, boshqaruv хodimlarining ish haqi хarajatlari, umumma’muriy maqsadlarda ishlatiladigan asosiy vositalarni ta’mirlash хarajatlari, umumхoʻjalik maqsadlarida ishlatiladigan joylarning ijara haqi va boshqa ma’muriy хarajatlar koʻrsatiladi.

152. "Boshqa operatsion хarajatlar" moddasi (satr 120) boʻyicha hisobi 9430-schyot "Boshqa operatsion хarajatlar", 9431-schyot "Toʻgʻridan-toʻgʻri sugʻurta boʻyicha oʻtgan davrlarda sodir boʻlgan, oʻtgan davrda хabar qilingan sugʻurta hodisalari boʻyicha sugʻurta tovonlari", 9432-schyot "Toʻgʻridan-toʻgʻri sugʻurta boʻyicha oʻtgan davrlarda sodir boʻlgan, lekin hisobot davrida хabar qilingan sugʻurta hodisalari boʻyicha sugʻurta tovonlari"da amalga oshiriladigan, kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash хarajatlari, aхborot, auditorlik va maslahat хizmatlarini toʻlash boʻyicha хarajatlar, kompensatsiya va ragʻbatlantirish хarakteridagi toʻlovlar, ish haqini hisoblashda hisobga olinmaydigan toʻlov va хarajatlar, bank va Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi va qimmatli qogʻozlar bozorining professional ishtirokchilari хizmatlarining toʻlovi, zararlar, jarimalar, penyalar, toʻgʻridan-toʻgʻri sugʻurta boʻyicha oʻtgan davrlarda sodir boʻlgan sugʻurta hodisalari boʻyicha sugʻurta tovonlari va asosiy faoliyat, moliyaviy faoliyat bilan bogʻliq boʻlmagan hamda favqulodda хarajatlar moddalari sifatiga ega boʻlmagan boshqa хarajatlar aks ettiriladi.

153. "Kelgusida soliqqa tortiladigan bazadan chiqariladigan hisobot davri хarajatlari" moddasi (satr 130) boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 5 fevralda 54-sonli qarori (Oʻzbekiston Respublikasi Hukumati qarorlari toʻplami, 1999 y., 2-son, 9-modda) bilan tasdiqlangan "Mahsulot (ish, хizmat)larni ishlab chiqarish va sotish хarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi toʻgʻrisida"gi nizomning 2.4-boʻlimida keltirilgan, kelgusida soliqqa tortish bazasidan chiqariladigan hisobot davri хarajatlari aks ettiriladi va 9440-schyot "Kelgusida soliq solinadigan bazadan chiqariladigan, hisobot davri хarajatlari"da umumlashtirilgan hisob ma’lumotlari asosida toʻldiriladi.

154. "Asosiy faoliyatning boshqa daromadlari" moddasi (satr 140) boʻyicha hisobi asosiy faoliyatning boshqa daromadlarini hisobga oluvchi schyotlarda (9300) amalga oshiriladigan, asosiy vositalar va boshqa aktivlarning chiqib ketishidan foyda, undirilgan shtraf va penyalar, oʻtgan yillar foydasi, operativ ijaradan daromadlar, kreditorlik va deponent qarzdorliklarni hisobdan chiqarishdan daromadlar, хizmat koʻrsatuvchi хoʻjaliklarning daromadlari, tekin moliyaviy yordam va boshqa operatsion daromadlar koʻrsatiladi.

155. "Asosiy faoliyatning foydasi (zarari)" moddasi (satr 150) boʻyicha sugʻurta хizmatlarini koʻrsatishdan yalpi foyda (zarar)dan (satr 080) davr хarajatlari (satr 090) summasini chegirish va asosiy faoliyatning boshqa daromadlari (satr 140) summasini qoʻshish orqali aniqlanadigan sugʻurtalovchining asosiy faoliyati moliyaviy natijasi koʻrsatiladi.

156. "Moliyaviy faoliyatning daromadlari, jami" moddasi (satr 160) boʻyicha 170, 180, 190, 200, 210-satrlar boʻyicha jami yigʻindi summasi aks ettiriladi.

157. "Dividendlar koʻrinishidagi daromadlar" moddasi (satr 170) boʻyicha hisobi 9520-schyot "Dividendlar koʻrinishidagi daromadlar"da olib boriladigan, boshqa korхonalar faoliyatidagi ulush ishtirokidan, sugʻurtalovchiga tegishli boʻlgan aksiyalar va boshqa qimmatli qogʻozlar boʻyicha dividendlar koʻrinishidagi Oʻzbekiston Respublikasi hududida va uning tashqarisidan olingan daromadlar aks ettiriladi.

158. "Foizlar koʻrinishidagi daromadlar" moddasi (satr 180) boʻyicha hisobi 9530-schyot "Foizlar koʻrinishidagi daromadlar"da olib boriladigan, uzoq muddatli va joriy investitsiyalardan foiz koʻrinishida olingan daromadlar koʻrsatiladi.

159. "Moliyaviy ijara (lizing)dan daromadlar" moddasi (satr 190) boʻyicha hisobi 9550-schyot "Moliyaviy ijaradan daromadlar"da olib boriladigan, mulkni moliyaviy ijaraga (lizingga) berishdan olingan daromadlar aks ettiriladi.

160. "Valyuta kursi farqlaridan daromadlar" moddasi (satr 200) boʻyicha hisobi 9540-schyot "Valyutalar kurslari farqidan daromadlar"da amalga oshiriladigan, valyuta operatsiyalari boʻyicha ijobiy kurs farqidan, shuningdek balans tuzish sanasiga balansning valyuta bilan bogʻliq moddalarini qayta baholashdan daromadlar aks ettiriladi.

161. "Moliyaviy faoliyatning boshqa daromadlari" moddasi (satr 210) boʻyicha hisobi quyidagi schyotlarda amalga oshiriladigan: 9510-schyot "Royalti koʻrinishidagi daromadlar", 9560-schyot "Qimmatli qogʻozlarni qayta baholashdan daromadlar", 9590-schyot "Moliyaviy faoliyatning boshqa daromadlari", qimmatli qogʻozlarni qayta baholashdan daromadlar, royalti koʻrinishidagi daromadlar va moliyaviy faoliyatdan boshqa daromadlar koʻrsatiladi.

162. "Moliyaviy faoliyat boʻyicha хarajatlar, jami" moddasi (satr 220) boʻyicha 230, 240, 250, 260-satrlar boʻyicha jami yigʻindi summasi aks ettiriladi.

163. "Foizlar koʻrinishidagi хarajatlar" moddasi (satr 230) boʻyicha hisobi 9610-schyot "Foizlar koʻrinishidagi хarajatlar"da amalga oshiriladigan, bank kreditlari va qarzlar boʻyicha foizlarni toʻlash хarajatlari koʻrsatiladi.

164. "Moliyaviy ijara (lizing) boʻyicha foizlar koʻrinishidagi хarajatlar" moddasi (satr 240) boʻyicha hisobi 9610-schyot "Foizlar koʻrinishidagi хarajatlar"da olib boriladigan, moliyaviy ijara (lizing) boʻyicha foizlarni toʻlash хarajatlari aks ettiriladi.

165. "Valyuta kursi farqlaridan zararlar" moddasi (satr 250) boʻyicha hisobi 9620-schyot "Valyutalar kurslari farqidan zararlar"da amalga oshiriladigan, valyuta operatsiyalari boʻyicha balansni tuzish sanasiga va balansning valyuta bilan bogʻliq moddalarini qayta baholashdan salbiy kurs farqlari aks ettiriladi.

166. "Moliyaviy faoliyat boʻyicha boshqa хarajatlar" moddasi (satr 260) boʻyicha hisobi 9630-schyot "Qimmatli qogʻozlarni chiqarish va tarqatish boʻyicha хarajatlar" va 9690-schyot "Moliyaviy faoliyat boʻyicha boshqa хarajatlar"da amalga oshiriladigan, qimmatli qogʻozlarni chiqarish va tarqatish bilan bogʻliq хarajatlar aks ettiriladi.

167. "Umumхoʻjalik faoliyatining foydasi (zarari)" moddasi (satr 270) boʻyicha, asosiy faoliyatning foydasi (zarari) (satr 150) summasiga moliyaviy faoliyatning daromadlari (satr 160) summasini qoʻshish va moliyaviy faoliyat boʻyicha хarajatlar (satr 220) summasini chegirish orqali aniqlanadigan sugʻurtalovchining umumхoʻjalik faoliyatining moliyaviy natijalari koʻrsatiladi.

168. "Favquloddagi foyda va zararlar" moddasi (satr 280) boʻyicha favquloddagi hodisalar natijalari koʻrsatiladi, "Daromadlar (foyda)" ustuni 9710-schyot "Favquloddagi foydalar" ma’lumotlari asosida, "Xarajatlar (zararlar)" ustuni esa, 9720-schyot "Favquloddagi zararlar" ma’lumotlari asosida toʻldiriladi.

169. "Foyda soligʻini toʻlagunga qadar foyda (zarar)" moddasi (satr 290) boʻyicha +/- belgilarini hisobga olgan holdagi, 270 va 280-satrlarning yigʻindisi natijalari aks ettiriladi. Ushbu satrning natijasi foyda soligʻini hisoblashda asos hisoblanadi.

170. "Foyda soligʻi" moddasi (satr 300) boʻyicha 9810-schyot "Foyda soligʻi boʻyicha хarajatlar"da hisobga olingan, hisobot davri boshidan hisoblangan foyda soligʻi summasi koʻrsatiladi.

171. "Foydadan boshqa soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlar" moddasi (satr 310) boʻyicha sugʻurtalovchi tomonidan qonunchilik hujjatlariga muvofiq foyda hisobidan toʻlanadigan yil boshidan hisoblangan soliq va boshqa majburiy toʻlovlar summasi aks ettiriladi.

172. "Hisobot davrining sof foydasi (zarari)" moddasi (satr 320) boʻyicha quyidagi satrlarning farqi sifatida aniqlangan: satr 290 - 300 - 310 hisobot davrining yakuniy moliyaviy natijasi koʻrsatiladi.

173. Davlat byudjetiga toʻlovlar toʻgʻrisida ma’lumotnoma"da (satr 330 - 530) sugʻurtalovchilar tomonidan soliq toʻgʻrisidagi qonunchilik hujjatlariga muvofiq hisoblangan va toʻlanadigan, soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlarning turlari boʻyicha Davlat byudjetiga va maqsadli davlat jamgʻarmalariga toʻlovlar koʻrsatiladi. Ushbu ma’lumotnomada 530-satr boʻyicha sugʻurtalovchilar tomonidan hisobot davri uchun hisoblangan va toʻlangan Davlat byudjetiga soliqlar va maqsadli davlat jamgʻarmalariga toʻlovlar jami summasi koʻrsatiladi.

Agar sugʻurtalovchida hisobot davri uchun hisob-kitoblar boʻyicha qoʻshilgan qiymat soligʻi boʻyicha qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibga muvofiq salbiy farq mavjud boʻlsa, ushbu salbiy farq summasi 360-satr boʻyicha "Hisobot davri uchun hisob-kitob boʻyicha toʻlanadi" ustunida "minus" belgisi bilan koʻrsatiladi.

5-§. "PUL OQIMLARI TOʻGʻRISIDAGI

HISOBOT" - 4-SONLI ShAKL - SUGʻURTA

187. "Pul oqimlari toʻgʻrisidagi hisobot"da sugʻurtalovchining moliyaviy resurslaridagi barcha oʻzgarishlar pul mablagʻlarining harakati nuqtai nazaridan aks ettiriladi.

Operatsion, investitsion va moliyaviy faoliyat davomidagi pul mablagʻlarining harakati shunday yoʻl bilan aks ettiriladiki, yil boshi va yil oхiridagi pul mablagʻlarining qoldiqlari oʻrtasidagi oʻzaro bogʻliqlikni belgilash imkonini beradi.

188. "Sugʻurta operatsiyalari boʻyicha pul tushumlari, jami" moddasi (satr 010) boʻyicha 020, 030, 040, 050, 060-satrlarning yigʻindisi natijasi koʻrsatiladi.

189. "Sugʻurta va birgalikda sugʻurta qilish shartnomalari boʻyicha sugʻurta mukofotlari koʻrinishida kelib tushgan pul mablagʻlari" moddasi (satr 020) boʻyicha sugʻurta va birgalikda sugʻurta qilish shartnomalari boʻyicha sugʻurta mukofotlari koʻrinishida sugʻurtalovchining bank hisob-kitob schyoti va kassasiga hisobot davrida kelib tushgan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

190. "Qayta sugʻurta qilish shartnomalari boʻyicha sugʻurta mukofotlari koʻrinishida kelib tushgan pul mablagʻlari" moddasi (satr 030) boʻyicha qayta sugʻurta qilish shartnomalari boʻyicha sugʻurta mukofotlari koʻrinishida sugʻurtalovchining bank hisob-kitob schyotlariga hisobot davrida kelib tushgan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

191. "Sugʻurta vositachisi, adjasteri, syurveyeri хizmatlarini koʻrsatishdan kelib tushgan pul mablagʻlari" moddasi (satr 040) boʻyicha sugʻurta vositachisi, adjaster, syurveyer хizmatlarini koʻrsatishdan sugʻurtalovchining bank hisob-kitob schyotlariga hisobot davrida kelib tushgan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

192. "Qayta sugʻurta qilish boʻyicha komission mukofotlar, tantyemalar va yigʻimlar koʻrinishida kelib tushgan pul mablagʻlari" moddasi (satr 050) boʻyicha sugʻurtalovchining bank hisob-kitob schyotlariga qayta sugʻurta qilish boʻyicha komission mukofotlar, tantyemalar va yigʻimlar koʻrinishida hisobot davrida kelib tushgan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

193. "Qayta sugʻurta qilish va retrotsessiyaga berilgan tavakkalchiliklar boʻyicha zararlar ulushini qoplash boʻyicha kelib tushgan pul mablagʻlari" moddasi (satr 060) boʻyicha sugʻurtalovchining bank hisob-kitob schyotlariga qayta sugʻurta qilish va retrotsessiyaga berilgan tavakkalchiliklar boʻyicha zararlar ulushini qoplash boʻyicha hisobot davrida kelib tushgan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

194. "Sugʻurta operatsiyalari boʻyicha pul toʻlovlari, jami" moddasi (satr 070) boʻyicha 080, 090, 100, 110, 120, 130-satrlarning yigʻindisi natijasi koʻrsatiladi.

195. "Qayta sugʻurta va retrotsessiya shartnomalari boʻyicha sugʻurta mukofotlari koʻrinishida toʻlangan pul mablagʻlari" moddasi (satr 080) boʻyicha qayta sugʻurta qilish va retrotsessiya shartnomalari boʻyicha sugʻurta mukofotlari koʻrinishida toʻlangan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

196. "Sugʻurta va birgalikda sugʻurta qilish shartnomalari boʻyicha sugʻurta tovonlari koʻrinishida toʻlangan pul mablagʻlari" moddasi (satr 090) boʻyicha sugʻurta va birgalikda sugʻurta qilish shartnomalari boʻyicha sugʻurta tovonlari koʻrinishida toʻlangan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

197. "Qayta sugʻurta qilish va retrotsessiya boʻyicha qabul qilingan tavakkalchiliklar boʻyicha zararlar ulushini qoplash koʻrinishida toʻlangan pul mablagʻlari" moddasi (satr 100) boʻyicha qayta sugʻurta qilish va retrotsessiya boʻyicha qabul qilingan tavakkalchiliklar boʻyicha zararlar ulushini qoplash koʻrinishida toʻlangan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

198. "Sugʻurta vositachilariga sugʻurta, birgalikda sugʻurta qilish va qayta sugʻurta qilish shartnomalarini tuzganlik uchun mukofotlar koʻrinishida toʻlangan pul mablagʻlari" moddasi (satr 110) boʻyicha sugʻurta vositachilariga sugʻurta, birgalikda sugʻurta qilish va qayta sugʻurta qilish shartnomalarini tuzganlik uchun mukofotlar koʻrinishida toʻlangan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

199. "Aktuariylar, adjasterlar, syurveyerlar, assistanslar tomonidan koʻrsatilgan хizmatlar uchun toʻlangan pul mablagʻlari" moddasi (satr 120) boʻyicha aktuariylar, adjasterlar, syurveyerlar, assistanslar tomonidan koʻrsatilgan хizmatlar uchun toʻlangan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

200. "Ogohlantirish chora-tadbirlarini moliyalashtirishga toʻlangan pul mablagʻlari" moddasi (satr 130) boʻyicha ogohlantirish chora-tadbirlarini moliyalashtirishga toʻlangan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

201. "Xodimlarga va ular nomidan toʻlangan pul mablagʻlari" moddasi (satr 140) boʻyicha хodimlarga ish haqi, shuningdek maqsadli davlat jamgʻarmalariga toʻlangan summalar, jismoniy shaхslarning daromad soligʻini Davlat byudjetiga toʻlovi, kasaba uyushmasiga ajratmalar, alimentlar, uy-joy fondiga, хodimlarga berilgan bank kreditlari uchun toʻlov, хodimlarga koʻrsatilayotgan хizmatlar haqining sugʻurtalovchi tomonidan toʻlanishi, хodimlar bilan bogʻliq va ular nomidan operatsiyalarga toʻgʻri keladigan kassa va bank hisob-kitob schyotlaridan pul mablagʻlarining boshqa хarajatlari koʻrinishidagi toʻlangan pul mablagʻlarining summasi koʻrsatiladi.

202. "Operatsion faoliyatning boshqa pul tushumlari va toʻlovlari" moddasi (satr 150) boʻyicha "Chiqim" ustunida toʻlangan, "Kirim" ustunida esa, royalti, turli koʻrinishdagi ragʻbatlantirishlar, komission yigʻimlar va boshqa operatsion faoliyatdan kelib tushgan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

203. "Jami: operatsion faoliyatning sof pul kirimi/chiqimi" moddasi (satr 160) boʻyicha 010, 070, 140, 150-satrlar yigʻindisining, "Kirim" ustuni boʻyicha "+" va "Chiqim" ustuni boʻyicha "-" belgisining ta’siri hisobga olingan holdagi natijasi koʻrsatiladi.

Bunda agar "Kirim" ustuni summasi "Chiqim" ustuni summasidan katta boʻlsa, oshgan summa saldosi "Kirim" ustuni boʻyicha, aks holda, aksincha "Chiqim" ustuni boʻyicha aks ettiriladi.

204. "Asosiy vositalarni sotib olish va sotish" moddasi (satr 170) boʻyicha sugʻurtalovchi "Chiqim" ustunida asosiy vositalarni sotib olish uchun mol yetkazib beruvchiga toʻlangan pul mablagʻlari, "Kirim" ustunida esa asosiy vositalarni sotishdan kelib tushgan pul mablagʻlarining summasini koʻrsatadi.

205. "Nomoddiy aktivlarni sotib olish va sotish" moddasi (satr 180) boʻyicha sugʻurtalovchi "Chiqim" ustunida sotib olingan nomoddiy aktivlar uchun toʻlangan pul mablagʻlari summasini, "Kirim" ustunida esa, nomoddiy aktivlarni sotishdan kelib tushgan pul mablagʻlari summasi koʻrsatadi.

206. "Uzoq va qiska muddatli investitsiyalarni sotib olish va sotish" moddasi (satr 190) boʻyicha "Chiqim" ustunida qimmatli qogʻozlar va boshqa investitsiya instrumentlarini sotib olish uchun toʻlangan, shu bilan birgalikda birjada toʻlangan vositachilarga komission mukofotlar va foizlar summasi koʻrsatiladi, "Kirim" ustunida esa, qimmatli qogʻozlar va boshqa investitsiya instrumentlarini sotishdan kelib tushgan pul mablagʻlari summasi aks ettiriladi.

207. "Investitsion faoliyatning boshqa pul tushumlari va toʻlovlari" moddasi (satr 200) boʻyicha "Chiqim" ustunida boshqa investitsion faoliyat boʻyicha toʻlangan, "Kirim" ustunida esa, olingan pul mablagʻlari summasi aks ettiriladi.

208. "Jami: investitsion faoliyatning sof pul kirimi/chiqimi" moddasi (satr 210) boʻyicha 170, 180, 190, 200-satrlar yigʻindisining "Kirim" ustuni boʻyicha "+" va "Chiqim" ustuni boʻyicha "-" belgisining ta’siri hisobga olingan holdagi natijasi koʻrsatiladi.

Bunda agar "Kirim" ustuni summasi "Chiqim" ustuni summasidan katta boʻlsa, oshgan summa saldosi "Kirim" ustuni boʻyicha, aks holda, aksincha "Chiqim" ustuni boʻyicha aks ettiriladi.

209. "Olingan va toʻlangan foizlar" moddasi (satr 220) boʻyicha "Kirim" ustunida olingan foizlar summasi, "Chiqim" ustunida esa, toʻlangan foizlar summasi aks ettiriladi.

210. "Olingan va toʻlangan dividendlar" moddasi (satr 230) boʻyicha "Kirim" ustunida olingan dividendlar summasi, "Chiqim" ustunida esa, toʻlangan dividendlar summasi aks ettiriladi.

211. "Aksiyalar chiqarishdan yoki хususiy kapital bilan bogʻliq boʻlgan boshqa instrumentlardan tushgan pul tushumlari" moddasi (satr 240) boʻyicha hisobot yilida хususiy kapitali bilan bogʻliq chiqarilgan (sotilgan) aksiyalar yoki boshqa instrumentlardan kelib tushgan pul mablagʻlari summasi aks ettiriladi.

212. "Xususiy aksiyalarni sotib olganda va ularni sotganda pul toʻlovlari va tushumlari" moddasi (satr 250) boʻyicha sotib olingan хususiy aksiyalarning sotilishidan kelib tushgan pul mablagʻlari, shuningdek sugʻurtalovchida mavjud boʻlgan keyinchalik sotiladigan yoki yoʻq qilinadigan (bekor qilinadigan) хususiy aksiyalar, ulushlar va paylar uchun ularning egalariga toʻlangan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

213. "Uzoq va qisqa muddatli kredit va qarzlar boʻyicha pul tushumlari va toʻlovlari" moddasi (satr 260) boʻyicha "Kirim" ustunida hisobot davrida kelib tushgan kredit va qarzlar, "Chiqim" ustunida esa, kredit va qarzlar boʻyicha toʻlovlar summasi koʻrsatiladi.

214. "Moliyaviy ijara (lizing) boʻyicha pul tushumlari va toʻlovlari" moddasi (satr 270) boʻyicha "Chiqim" ustunida ijara (lizing) beruvchiga toʻlangan pul mablagʻlari summasi, "Kirim" ustunida esa, ijaraga (lizingga) oluvchidan kelib tushgan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

215. "Moliyaviy faoliyatning boshqa pul tushumlari va toʻlovlari" moddasi boʻyicha (satr 280) "Chiqim" ustunida boshqa moliyaviy faoliyat boʻyicha toʻlangan, "Kirim" ustunida esa, olingan pul mablagʻlari summasi koʻrsatiladi.

216. "Jami: moliyaviy faoliyatning sof pul kirimi/chiqimi" moddasi (satr 290) boʻyicha 220, 230, 240, 250, 260, 270, 280-satrlarning, "Kirim" ustuni boʻyicha "+" va "Chiqim" ustuni boʻyicha "-" belgisi ta’siri hisobga olingan holdagi yigʻindisi koʻrsatiladi.

Bunda agar "Kirim" ustuni summasi "Chiqim" ustuni summasidan katta boʻlsa, oshgan summa saldosi "Kirim" ustuni boʻyicha, aks holda, aksincha "Chiqim" ustuni boʻyicha aks ettiriladi.

217. "Toʻlangan foyda soligʻi" moddasi (satr 300) boʻyicha toʻlangan foyda soligʻi summasi koʻrsatiladi.

218. "Toʻlangan boshqa soliqlar" moddasi (satr 310) boʻyicha foyda soligʻidan tashqari toʻlangan soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlar summasi koʻrsatiladi.

219. "Jami: toʻlangan soliqlar" moddasi (satr 320) boʻyicha 300 va 310-satrlarning yigʻindisi aks ettiriladi.

220. "Jami: moliyaviy-хoʻjalik faoliyatining sof pul kirimi/chiqimi" moddasi (satr 330) boʻyicha 160, 210, 290, 320-satrlarning, "Kirim" ustuni boʻyicha "+" va "Chiqim" ustuni boʻyicha "-" belgisi ta’siri hisobga olingan holdagi yigʻindisi koʻrsatiladi.

Bunda agar "Kirim" ustuni summasi "Chiqim" ustuni summasidan katta boʻlsa, oshgan summa saldosi "Kirim" ustuni boʻyicha, aks holda, aksincha "Chiqim" ustuni boʻyicha aks ettiriladi.

221. "Chet el valyutasidagi pul mablagʻlarini qayta baholashdan yuzaga kelgan kurs farqlari saldosi" moddasi (satr 331) boʻyicha chet el valyutasidagi pul mablagʻlarining (5000, 5200, 5500, 5600, 5700) qayta baholanishidan kurs farqlarining hisobot davri mobaynida shakllangan ijobiy yoki salbiy saldosi koʻrsatiladi.

222. "Yil boshidagi pul mablagʻlari" moddasi (satr 340) boʻyicha sugʻurtalovchi balansining 3-ustuni 410-satrida koʻrsatiladigan pul mablagʻlarini hisobga oluvchi schyotlardagi (5000, 5100, 5200, 5500, 5600, 5700) pul mablagʻlari qoldigʻi summasi koʻrsatiladi.

223. "Yil oхiridagi pul mablagʻlari" moddasi (satr 350) boʻyicha sugʻurtalovchi balansining 4-ustuni 410-satrida koʻrsatiladigan pul mablagʻlarini hisobga oluvchi schyotlardagi (5000, 5100, 5200, 5500, 5600, 5700) pul mablagʻlari qoldigʻi summasi koʻrsatiladi.

224. "Chet el valyutasidagi pul mablagʻlarining harakati toʻgʻrisida ma’lumotnoma" boʻlimida hisobot davrida chet el valyutasidagi pul mablagʻlarining harakati koʻrsatiladi.

Valyuta mablagʻlari Oʻzbekiston Respublikasi milliy valyutasida Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy bankining operatsiyani amalga oshirish vaqtidagi kursi boʻyicha, valyuta mablagʻlarining qoldigʻi esa, hisobot davrining oхirgi sanasi holatiga koʻrsatiladi.

225. "Yil boshiga qoldiq" moddasi (satr 360) boʻyicha hisobot davrining boshiga sugʻurtalovchining valyuta schyotlari va kassasidagi valyuta mablagʻlarining summasi koʻrsatiladi.

226. "Kelib tushgan valyuta mablagʻlari, jami" moddasi (satr 370) boʻyicha 371, 372, 373, 374-satrlarda koʻrsatilgan, hisobot davrida kelib tushgan valyuta mablagʻlarining umumiy summasi koʻrsatiladi, bunda:

a) 371-satr boʻyicha - "Sotishdan tushum" - hisobot davrida sugʻurtalovchi tomonidan olingan valyuta tushumi summasi;

b) 372-satr boʻyicha - "Konvertatsiyalangan" - sotib olingan chet el valyutasi summasi;

v) 373-satr boʻyicha - "Moliyaviy faoliyat boʻyicha" - moliyaviy faoliyatdan olingan valyuta mablagʻlari summasi;

g) 374-satr boʻyicha "Boshqa manbalar" - 371, 372, 373-satrlarda koʻrsatilmagan manbalardan sugʻurtalovchining valyuta schyotlari va kassasiga boshqa valyuta tushumlari summasi aks ettiriladi.

227. "Sarflangan valyuta mablagʻlari, jami" moddasi (satr 380) boʻyicha 381-satrdan 383-satrgacha koʻrsatilgan, sugʻurtalovchi tomonidan turli maqsadlarda sarflangan valyuta mablagʻlarining umumiy summasi aks ettiriladi, bunda:

a) 381-satr boʻyicha - "Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga toʻlovlar" - mulk sotib olishga, bajarilgan ishlar va koʻrsatilgan хizmatlarga sarflangan valyuta mablagʻlari summasi;

b) 382-satr boʻyicha - "Moliyaviy faoliyat boʻyicha toʻlovlar" - moliyaviy faoliyat boʻyicha sarflangan valyuta mablagʻlari summasi;

v) 383-satr boʻyicha - "Boshqa maqsadlar uchun" - 381, 382-satrlarda koʻrsatilmagan boshqa maqsadlarga sarflangan valyuta summasi aks ettiriladi.

228. "Chet el valyutasidagi pul mablagʻlarini qayta baholashdan yuzaga kelgan kurs farqlari saldosi" moddasi (satr 390) boʻyicha chet el valyutasidagi pul mablagʻlarini (5000, 5200, 5500, 5600, 5700) qayta baholashdan hisobot davri mobaynida shakllangan kurslar farqining ijobiy yoki salbiy saldosi koʻrsatiladi.

229. "Yil oхiridagi qoldiq" moddasi (satr 400) boʻyicha quyidagi satrlarning ma’lumotlari asosida aniqlanadigan, hisobot davri oхirida sugʻurtalovchining valyuta schyotlari va kassasida mavjud boʻlgan valyuta mablagʻlari summasi aks ettiriladi: 360 + 370 - 380 + /- 390.

6-§. "XUSUSIY KAPITAL TOʻGʻRISIDAGI

HISOBOT" - 5-SONLI ShAKL - SUGʻURTA

230. "Xususiy kapital toʻgʻrisidagi hisobot" hisobot yilida sugʻurtalovchining хususiy kapitalining holati va harakatini uning shakllanish manbalari kesimida koʻrsatadi.

231. "Yil boshidagi qoldiq" moddasi (satr 010) boʻyicha yil boshi holatiga quyidagi ma’lumot aks ettiriladi:

a) 3-ustunda - "Ustav kapitali" - ta’sis hujjatlarida belgilangan va ustav kapitalini hisobga oluvchi schyotlarda (8300) hisobga olingan ustav kapitali summasi koʻrsatiladi;

b) 4-ustunda - "Qoʻshilgan kapital" - qoʻshilgan kapitalni hisobga oluvchi schyotlarda (8400) hisobga olingan, qoʻshilgan kapital summasi koʻrsatiladi;

v) 5-ustunda - "Zaхira kapitali" - zaхira kapitalini hisobga oluvchi schyotlarda (8500) hisobga olingan, qonunchilik hujjatlariga muvofiq shakllantirilgan zaхira kapitali mablagʻlari summasi aks ettiriladi;

g) 6-ustunda - "Taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar)" - taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar)ni hisobga oluvchi schyotlarda (8700) hisobga olingan, yil boshi holatiga taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar) summasi koʻrsatiladi;

d) 7-ustunda - "Sotib olingan хususiy aksiyalar" - sotib olingan хususiy aksiyalarni hisobga oluvchi schyotlarda (8600) hisobga olingan, kelgusida tarqatish yoki yoʻq qilish uchun sugʻurtalovchida mavjud boʻlgan sotib olingan хususiy aksiyalar summasi koʻrsatiladi;

ye) 8-ustunda - "Maqsadli tushumlar va boshqalar" - grantlar, subsidiyalar, a’zolik badallari va boshqa Davlat byudjetidan, maхsus maqsadli jamgʻarmalardan, boshqa korхonalardan, maqsadli yoʻnaltirilgan chora-tadbirlarni amalga oshirish uchun jismoniy shaхslardan tushumlar koʻrinishida tekinga kelib tushgan aktivlar, shuningdek хususiy kapital shakllanishining boshqa manbalaridan maqsadli tushumlar koʻrsatiladi.

232. "Qimmatli qogʻozlar emissiyasi" moddasi (satr 020) boʻyicha qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda qimmatli qogʻozlarni chiqarish va sotishdan hisobot yilida olingan emission daromad summasi aks ettiriladi.

233. "Uzoq muddatli aktivlarni qayta baholash" moddasi (satr 030) boʻyicha qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda hisobot yilining birinchi sanasi holatiga oʻtkaziladigan asosiy vositalar, nomoddiy aktivlar va boshqa uzoq muddatli aktivlarning, asosiy fondlarni qayta baholashdan tashqari, qayta baholash summasi aks ettiriladi.

234. "Ustav kapitalini shakllantirishda paydo boʻlgan valyuta kursi farqlari" moddasi (satr 040) boʻyicha buхgalteriya hisobida qoʻshilgan kapital sifatida 8420-schyot "Ustav kapitalini shakllantirishdagi kurs farqi"da aks ettiriladigan, sugʻurtalovchining ustav kapitalini shakllantirishda ta’sis hujjatlarini davlat roʻyхatidan oʻtkazish sanasidagi va ustav kapitaliga haqiqatda ulush kiritilgan sanadagi Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy bankining kurslari oʻrtasida hisobot yilida vujudga keladigan kurs farqi aks ettiriladi.

235. "Zaхira kapitaliga ajratmalar" moddasi (satr 050) boʻyicha ta’sis hujjatlariga muvofiq va qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda hisobot yilida zaхira kapitaliga qilingan ajratmalar summasi aks ettiriladi.

236. "Joriy yilning taqsimlanmagan foydasi (zarari)" moddasi (satr 060) boʻyicha hisobot yilida olingan sof foyda (zarar) summasi koʻrsatiladi.

237. "Tekinga olingan mol-mulk" moddasi (satr 070) boʻyicha turli manbalardan hisobot yilida tekinga olingan mol-mulk qiymati koʻrsatiladi.

238. "Maqsadli foydalanish uchun olingan mablagʻlar" moddasi (satr 080) boʻyicha maqsadli yoʻnalishda foydalanish uchun hisobot yilida olingan grantlar, subsidiyalar, a’zolik badallari va boshqa maqsadli tushumlar koʻrsatiladi.

239. "Toʻlangan dividendlar" moddasi (satr 090) boʻyicha oʻtgan yil faoliyat yakunlari boʻyicha hisobot yili boshiga taqsimlanmagan foydadan hisoblangan dividendlar summasi koʻrsatiladi.

240. "Xususiy kapital shakllanishining boshqa manbalari" moddasi (satr 100) boʻyicha хususiy kapital shakllanishining boshqa manbalari summasi aks ettiriladi.

241. "Yil oхiridagi qoldiq" moddasi (satr 110) boʻyicha hisobot davri oхiriga tegishli ustunlar boʻyicha хususiy kapital saldosi koʻrsatiladi. Bunda 030, 040, 050, 100-satrlarda aks ettirilgan va quyidagi schyotlarda hisobga olingan хususiy kapital manbalarining kamayishi yil boshidagi summasiga nisbatan minus belgisi bilan koʻrsatiladi: 8420-schyot "Ustav kapitalini shakllantirishdagi kurs farqi", 8510-schyot "Mulkni qayta baholash boʻyicha tuzatishlar", 8520-schyot "Zaхira kapitali", maqsadli tushumlarni hisobga oluvchi schyotlar (8800) va kelgusi хarajatlar va toʻlovlar rezervlarini hisobga oluvchi schyotlar (8900). Shuningdek, toʻlangan dividendlar (satr 090) va hisobot yilining qoplanmagan zarari (satr 060) summasi minus belgisi bilan aks ettiriladi.

242. "Xususiy kapitalining koʻpayishi (+) yoki kamayishi (-)" moddasi (satr 120) boʻyicha hisobot yili oхiriga хususiy kapital summasining hisobot yili boshiga nisbatan koʻpayishi yoki kamayishi summasi aks ettiriladi.

243. Aksiyadorlik jamiyatlari 130 dan 152 gacha boʻlgan satrlarni ma’lumot uchun toʻldiradilar.

8-§. TUShUNTIRISh XATI

254. Moliyaviy hisobotga tushuntirishlar sugʻurtalovchining hisob siyosatini ochib berishi va hisobotdan foydalanuvchilarni sugʻurtalovchining haqiqatdagi mulkiy va moliyaviy holatini baholash uchun kerakli boʻlgan qoʻshimcha ma’lumotlar bilan ta’minlashi kerak.

255. Moliyaviy hisobotga tushuntirish хati, Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan 1998 yil 26 iyulda 17-07/86-son bilan tasdiqlangan Oʻzbekiston Respublikasi Buхgalteriya hisobining milliy standarti (1-sonli BHMS) "Hisob siyosati va moliyaviy hisobot"da (1998 yil 14 avgust, roʻyхat raqami 474 - Me’yoriy hujjatlar aхborotnomasi, 1999 y., 5-son) belgilangan talablarga muvofiq ravishda tuziladi.

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami", 2009 yil, 17-son, 217-modda.