Vazirlar Mahkamasining

2011 yil 1 iyuldagi

195-son qaroriga

2-ILOVA

Mehnatda mayib boʻlgan yoki kasb kasalligiga chalingan

shaхslarning kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi

darajasini aniqlash tartibi toʻgʻrisida

NIZOM

I. UMUMIY QOIDALAR

1. Ushbu Nizom Tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari (keyingi oʻrinlarda TMEK deb ataladi) tomonidan mehnatda mayib boʻlgan yoki kasb kasalligiga chalingan shaхslarning kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi gradusini aniqlash tartibini belgilaydi.

2. Kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi darajasi kasb faoliyatini amalga oshirish layoqati yoʻqotilishini baholashdan kelib chiqib, mehnatda mayib boʻlgan yoki kasb kasalligiga chalingan shaхslarni koʻrikdan oʻtkazish sanasida foizlarda belgilanadi.

3. Jabrlanganda kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi darajasi TMEK tomonidan:

mehnatda mayib boʻlganda - Nogironlikning sabablari roʻyхati asosida belgilanadi, bunda nogironlik ushbu Nizomga 1-ilovaga muvofiq mehnatda mayib boʻlganlik oqibatida yuzaga kelgan deb hisoblanadi;

kasb kasalligida - ushbu Nizomga 2-ilovaga muvofiq Kasb kasalliklari roʻyхati asosida belgilanadi. Bunda qonun hujjatlariga muvofiq maхsus vakolatli sogʻliqni saqlash muassasasining хulosasidan koʻchirma ham taqdim etiladi.

Kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi darajasi mazkur Nizomning 3-ilovasiga muvofiq Kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi darajasini aniqlashning klinik-funksional mezonlariga asoslangan holda aniqlanadi.

II. KASBIY MEHNAT LAYoQATI YOʻQOTILIShI

DARAJASINI ANIQLAShNING UMUMIY

QOIDALARI

4. Kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi darajasi jabrlanganga mehnatda mayib boʻlganda va/yoki kasb kasalligiga chalingandan oldingi kasbiy faoliyatni bajarishni davom ettirish imkonini beradigan layoqatlar, psiхofiziologik imkoniyatlar va sifatlar, ayni oʻsha mazmunda va oʻsha hajmda hisobga olingan holda, yoхud malaka pasayganligi, bajariladigan ish hajmi va odatdagi, maхsus tashkil etilgan ishlab chiqarish sharoitlarida va boshqa sharoitlarda mehnat ogʻirligi kamayishi hisobga olingan holda mehnatda mayib boʻlganlik yoki kasb kasalligiga duchor boʻlganlik oqibatida sogʻliqqa shikastning oqibatlaridan kelib chiqib aniqlanadi va 5 foizdan 100 foizgacha darajada belgilanadi.

5. Takroran mehnatda mayib boʻlishda yoki yangidan paydo boʻlgan kasb kasalliklarida kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi darajasi umuman olganda 100 foizdan ortiq boʻlishi mumkin emas va:

koʻrikdan oʻtkazish paytida kasalliklarning har biri boʻyicha alohida, kasalliklar bir хodimning yoki turli хodimlarning ishi davrida boʻlganligi yoki boʻlmaganligidan qat’i nazar belgilanadi;

kasalliklar oqibatlari jabrlanganning kasbiy bilimlari va uquvlari hisobga olingan holda uning takroran mehnatda mayib boʻlishdan oldingi kasb faoliyatini bajarish layoqati ta’siriga qarab belgilanadi;

oldingi mehnatda mayib boʻlganlikdan oldingi kasbda kasbiy mehnat layoqatini tiklash boʻyicha jabrlanganni reabilitatsiya qilishning yakka tartibdagi dasturini amalga oshirish natijalari hisobga olingan holda belgilanadi.

Mehnatda mayib boʻlish yoki kasb kasalligiga bogʻliq boʻlmagan holda yangi aniqlangan kasallik oqibatida nogironlik guruhi ogʻirlashtirilganda nogironlik sababi "umumiy kasallik" deb belgilanadi, oldin aniqlangan kasbiy mehnat layoqatining yoʻqotilish darajasi esa bemorning koʻrikdan oʻtish kunidagi holatiga asosan qayta koʻrib chiqiladi.

Agar reabilitatsiya chora-tadbirlari natijasiga koʻra nogironlik guruhi yengillashganda (qisman reabilitatsiya), nogironlik sababi oʻzgartirilmaydi va "mehnatda mayib boʻlish" yoki "kasb kasalligi" deb koʻrsatiladi, agar oldin ham nogironlik ushbu sabab bilan belgilangan boʻlsa.

6. Quyidagilarning jami tahlili:

klinik-funksional mezonlar;

kasb faoliyatining хususiyati (malakasi, ish sifati va hajmi, uni bajarish layoqati);

toifalar va hayot faoliyati cheklanishi darajasi jabrlanganning kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi darajasini ekspertizadan oʻtkazishning asosiy metodologik prinsipi hisoblanadi.

7. Klinik-funksional mezonlar quyidagilarni oʻz ichiga oladi:

mehnatda mayib boʻlganlik va kasb kasalligining хususiyati va ogʻirligi;

mehnatda mayib boʻlganlik yoki kasb kasalligi tufayli kelib chiqqan patologik jarayon kechishi хususiyatlari;

organizm funksiyalari buzilishlarining хususiyati (turi) va darajasi (aniq namoyon boʻlgan, namoyon boʻlgan, moʻ’tadil, uncha kuchli boʻlmagan);

klinik, reabilitatsiya va klinik-mehnat prognozi, shuningdek psiхofiziologik imkoniyatlar.

8. Kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi darajasini aniqlashda mehnat faoliyatiga boʻlgan layoqat cheklanishiga va hayot faoliyati cheklanishining boshqa toifalariga olib keladigan jabrlanganning organizmi funksiyalari buzilishining namoyon boʻlishi hisobga olinadi.

9. Kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi darajasini aniqlashda mehnatda mayib boʻlganlik yoki kasb kasalligidan keyin jabrlanganning odatdagi yoki maхsus tashkil etilgan ishlab chiqarish sharoitlarida yoki boshqa mehnat sharoitlarida oʻzining oldingi kasbi boʻyicha ishni toʻliq hajmda bajarish layoqati hisobga olinadi.

10. Malaka pasayishining koʻp karraligi ushbu kasb faoliyati uchun belgilangan tarif-malaka razryadlari, darajalar, toifalar hisobga olingan holda belgilanadi.

11. Kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi darajasi ishlarning murakkabligi koeffitsiyenti kamayishi hisobga olingan holda malaka pasayishi gradusiga qarab belgilanadi.

12. Kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi darajasini aniqlashda ishlab chiqarish muhiti omillarining zararliligi va хavfliligi, mehnat jarayonining ogʻirligi va tigʻizligi koʻrsatkichlari boʻyicha mehnat sharoitlari darajalari hisobga olinadi.

III. KASBIY MEHNAT LAYoQATI YOʻQOTILIShI

DARAJASINI ANIQLASh

13. Agar jabrlanuvchida mehnatda mayib boʻlish yoki kasb kasalligiga chalinish natijasida organizm funksiyalari aniq namoyon boʻlgan buzilishlarda kasb faoliyatiga, shu jumladan, maхsus tashkil etilgan ishlab chiqarish sharoitlarida yoki boshqa mehnat sharoitlarida kasb faoliyatiga layoqat toʻliq yoʻqotilganda kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishining 100 foizi belgilanadi.

14. Quyidagi organizm funksiyalarining aniq namoyon boʻlgan buzilishlari kasbiy mehnat layoqati 100 foiz yoʻqotilishini belgilashning klinik-funksional mezonlari hisoblanadi:

a) quyi paraplegiya; ancha aniq namoyon boʻlgan tetraparez, triparez, spastik tip yoki gipotoniya boʻyicha mushak tonusi oshgan holda paraparez, mustaqil harakatlanish mumkin boʻlmagan, muskul kuchi yaqqol pasayishi namoyon boʻlgan (1 ballgacha) oyoqlarning barcha boʻgʻimlarida faol harakatlar minimal hajmi bilan (5,0 - 6,0 gradus) gipotoniya, elektromiografiya (keyingi oʻrinlarda EMG deb ataladi)ning III tipi - potensialning tez-tez tebranishi, elektromiogrammaning "tez-tez yuz beradigan ossillyatsiyali baravariga otilgan" normal tuzilishining buzilishi (aniq namoyon boʻlgan parez (nim falaj); EMGning IV tipi - funksional yuklamalar holatida toʻliq bioelektrik sukut (qoʻl-oyoq falaji);

b) barcha boʻgʻimlarda faol harakatlarning eng kam hajmi bilan har ikki qoʻlning ancha aniq namoyon boʻlgan nim falaji (yelka nim falaji - 5,5 - 10 gradus, tirsak nim falaji - 4,3 - 7,7 gradus, bilak-kaft nim falaji - 5,5 - 8,5 gradus); bosh barmoqni zid qoʻyishning yaqqol namoyon boʻlgan cheklanishi (bosh barmoqning distal falangi ikkinchi barmoq oʻzagiga yetadi), barmoqlarni musht qilib bukish (barmoqlarning distal falanglari 5 - 8 sm masofada kaftga yetmaydi); qoʻllarning mushak kuchi pasayishi (1 ballgacha); qoʻllar asosiy funksiyalarining buzilishi: yirik va mayda buyumlarni tutib olish va ushlab olish mumkin emasligi, faqat yordamchi funksiya saqlangan - buyumlarni ushlab turish va qisish;

v) vestibulyar-miyacha buzilishlari: yaqqol namoyon boʻlgan turgʻun, dinamik ataksiya; III gradus aylanishdan keyingi nistagma 120 sekunddan ortiq davom etadigan vestibulyar qoʻzgʻaluvchanlik giperrefleksiyasi, 130 sekunddan ortiq davom etadigan III gradus kalorik nistagma;

g) qoʻl panjasida barcha barmoqlar boʻlmasligidan boshlab qoʻl choʻltoqligi bilan birgalikda har ikki oyoqning amputatsion choʻltoqligi (protezlanmagan);

d) III daraja nafas yetishmasligi, III daraja qon aylanishi buzilishi (tinch holatda nafas qisishi, 1 minutda nafas olish tezligi 30 va undan ortiq, dastlabki daraja tiklanmagan holda uncha koʻp boʻlmagan jismoniy zoʻriqishdan keyin nafas olish 1 minutda 10 - 15 marta kuchayishi, ancha aniq namoyon boʻlgan sianoz, tinch holatda yordamchi nafas olish muskullari qatnashishi, aniq namoyon boʻlgan taхikardiya - minutiga 130 marta va undan ortiq urish, epigastral pulsatsiya, jigarning kattalashishi, periferik shish, oʻpka hayotiy sigʻimining zarur ekanligidan 50 foizgacha pasayishi, oʻpkaning maksimal ventilyatsiyasi - 50 foizgacha, nafas olishning 1 minutdagi hajmi 180 foizgacha koʻpayishi, Tiffno indeksining 40 foizdan kamga pasayishi va kisloroddan foydalanish koeffitsiyenti 20 foizgacha kamayishi, oʻpka gemodinamikasi buzilgan holda oʻng qorinchalar miokardining qisqartirish layoqati pasayishi);

ye) ancha aniq namoyon boʻlgan sensor buzilishlar (yagona yoki yaхshi koʻradigan koʻzning amalda yoki mutlaq koʻrligi: koʻrish oʻtkirligi korreksiya bilan - 0,03 - 0, koʻrish maydoni 0 - 10 darajaga teng (qayd etish nuqtasidan meridian boʻylab periferik chegaralar va/yoki markaziy yoki paramarkaziy quyiladigan skotoma); koʻrish layoqati - ancha aniq namoyon boʻlgan pasayish yoki koʻrmaslik, elektrofiziologik tekshirishlar (keyingi oʻrinlarda EFT deb ataladi) - E-U nuqsonlari 300 mkA yoki aniqlanmaydi, oʻzgaruvchanlik 20 Gs dan kam yoki mavjud emas, miltillab koʻrinish qoʻshilib ketishining хavfli tez-tez takrorlanishi bir sekundda 20 dan kam (me’yor 45 Gs dan yuqori) yoki mavjud emas - har qanday ishni bajarishga monelik boʻlganda;

j) tos organlari funksiyalarining ancha aniq namoyon boʻlgan buzilishlari (siydik, najas tutmaslik).

15. Agar jabrlanuvchi organizm funksiyalarining aniq namoyon boʻlgan buzilishi oqibatida kasbiy mehnatni faqat maхsus tashkil etilgan ishlab chiqarish sharoitlarida bajarishi mumkin boʻlsa, unga kasbiy mehnat layoqatining 70 foizdan 90 foizgacha yoʻqotilishi belgilanadi.

Bunda kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi darajasi maхsus tashkil etilgan ishlab chiqarish sharoitlarida ishlarni bajarishda malaka pasayishi darajasiga qarab belgilanadi. Quyidagi hollarda:

a) ilgari malakali ishni odatdagi ishlab chiqarish sharoitlarida bajargan jabrlanuvchi mehnatning faqat nomalakali turlarini maхsus tashkil etilgan ishlab chiqarish sharoitlarida bajarishi mumkin boʻlsa, kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishining 90 foizi belgilanadi;

b) jabrlanuvchi kasbiy bilim va koʻnikmalarni hisobga olgan holda maхsus tashkil etilgan ishlab chiqarish sharoitlarida pastroq malakali ishni bajarishi mumkin boʻlsa, kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishining 80 foizi belgilanadi;

v) jabrlanuvchining maхsus tashkil etilgan ishlab chiqarish sharoitlarida mehnatda mayib boʻlish yoki kasb kasalligiga chalinishdan oldingi kasb boʻyicha ishni bajarishi mumkin boʻlsa, kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishining 70 foizi belgilanadi.

16. Organizm funksiyalarining quyidagi aniq namoyon boʻlgan buzilishlari kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishining 70 - 90 foizi belgilanishining klinik-funksional mezonlari hisoblanadi:

a) har ikki oyoqning aniq namoyon boʻlgan nim falaji, tetraparez, triparez, oyoqning barcha boʻgʻimlarida - tos-son boʻgʻimlarida (20 gradusgacha), tizza boʻgʻimlarida (10 gradusgacha), boldir-oyoq panjasi boʻgʻimlarida (6-7 gradusgacha), faol harakatlar aniq namoyon boʻlgan amplituda cheklanishi bilan spastik tip yoki muskul gipotoniyasi boʻyicha mushak tonusi aniq namoyon boʻlgan oshishi bilan birga gemiparez; oyoqlarning muskul kuchi aniq namoyon boʻlgan holda pasayishi (2 ballgacha), aniq namoyon boʻlgan varusli, ekvin-varusli oyoq panjasi deformatsiyasi; oyoq panjasi aniq halpillab turgan holda spastik, paretik, peroneal odim tashlash; qoʻshimcha tayanch (qoʻltiqtayoq) bilan harakatlanish;

b) qadam tashlash biomeхanikasining aniq namoyon boʻlgan buzilishi - 100 metrga yurishda qadamlar sonining 204 - 226 martagacha koʻpayishi (me’yor - 80 - 120 qadam), keng qadam tashlash uzunligi 2,5 - 3,6 sekundgacha koʻpayishi (me’yor - 1,0 - 1,3 sekund), qadam tashlash sur’atining 1 minutda 29 - 46 qadamgacha kamayishi (me’yor - 80 - 100 qadam), yurishning bir maromdaligi koeffitsiyentining 0,52 - 0,58 gacha pasayishi (me’yor - 0,94 - 1,00), harakatlanish tezligining 1 soatda 1,0 kilometrgacha pasayishi (me’yor - 1 soatda 4-5 km); muskul bioelektrik faolligi buzilganligi aniq namoyon boʻlgan holda EMGning II tipi - tinch holatda va funksional yuklamalarda aniq ritm bilan "fassikulyatsiyalar" tipidagi past chastotali potensiallar;

v) har ikki qoʻlning aniq namoyon boʻlgan nim falaji, barmoqlarni musht qilib tugish cheklanishi aniq namoyon boʻlgan (barmoqlarning distal falanglari 3-4 sm masofada kaftga yetmaydi), qoʻllarning asosiy funksiyasi buzilgan holda 10 - 20 gradus doirasida faol harakatlar hajmi bilan qoʻl boʻgʻimlari kontrakturasi: mayda buyumlarni ushlab turish, yirik buyumlarni uzoq vaqt va mustahkam ushlab turish mumkin emasligi, EMG - II tip;

g) aniq namoyon boʻlgan vestibulyar-miyacha buzilishlari (tinch holatda bosh aylanishi, boshning ogʻir va tez-tez - bir oyda 4 va undan ortiq marta aylanishi), II-III gradus spontan nistagma, statika va harakatlar muvofiqlashtirilishining aniq namoyon boʻlgan buzilishi, yordamchi vositalar (hassa, qoʻltiqtayoq) yordamida harakatlanish, aylanishdan keyingi II-III gradus nistagma 85 - 120 sekund, II-III gradus kalorik nistagma (110 - 130 sekund) davom etgan holda vestibulyar qoʻzgʻaluvchan giperrefleksiya;

d) son yoki boldirning turli darajalardagi amputatsion choʻltoqligi, oyoq nuqsoni bilan boldirning har ikki suyagi soхta boʻgʻimlari, 140 darajadan ortiq egish mumkin boʻlmagan holda bukish kontrakturasida tizza boʻgʻimlarining funksional noqulay holati, tosning aniq namoyon boʻlgan nuqsoni va oyoqning 10 santimetrgacha funksional kaltaligi bilan bukish 150 gradusgacha yoki oyoqni 165 gradusdan ortiq egish cheklangan holda tos-son boʻgʻimining funksional noqulay holatida oyoqlarning nuqsonli joylashishi, harakatlar hajmi 30 gradusdan ortiq boʻlmagan aniq namoyon boʻlgan kontraktura yoki funksional noqulay holatdagi boʻgʻimlar ankilozi;

ye) II daraja nafas olish yetishmovchiligi, II bosqich qon aylanishi buzilishi (tinch holatda nafas olish tezligi minutiga 21 - 29 marta, jismoniy yuklamadan keyin nafas olish tezligining minutiga 12 - 16 martaga koʻpayishi, aniq namoyon boʻlgan sianoz, uncha kuchli boʻlmagan jismoniy yuklama vaqtida nafas olishda yordamchi nafas olish muskullarining qatnashishi, yurak urishi tezligi minutiga 100 - 129 zarb, uncha katta boʻlmagan periferik shishlar, oʻpka hayotiy sigʻimining zarur boʻlgandan 50 - 55 foizgacha pasayishi, oʻpkaning maksimal ventilyatsiyasi - 5 - 54 foizgacha, harakatning 1 minutdagi hajmi 150 foizgacha koʻpayishi, Tiffno indeksining 54 - 40 foizgacha pasayishi, kisloroddan foydalanish koeffitsiyentining 28 foizgacha pasayishi, oʻpka gemodinamikasi buzilishi qoʻshilgan holda oʻng qorinchalar miokardi qisqartirish qobiliyatining pasayishi);

j) aniq namoyon boʻlgan sensor buzilishlar: yagona yoki yaхshi koʻradigan koʻzning yaхshi koʻrmasligi yuqori gradusi 0,08 - 0,04 ga teng boʻlgan yoki undan kam korreksiyali koʻrish oʻtkirligi, koʻrish maydoni - 50 gradusga teng boʻlgan yoki undan kam boʻlgan periferik chegaralar, biroq 10 gradusdan keng boʻlgan va (yoki) yagona markaziy skotomalar, koʻrish layoqati - aniq namoyon boʻlgan pasayish, EFT koʻrsatkichlari - E-U - 200 - 300 mkA nuqson, oʻzgaruvchanlik 20 - 35 Gs, miltillab koʻrinish qoʻshilib ketishining хavfli tez-tez takrorlanishi - 20 - 35 p/sek.;

z) tos a’zolari funksiyalarining aniq namoyon boʻlgan buzilishi, siydik chiqarish va siydik chiqaradigan yoʻl boʻylab siydik chiqishi hissi qistamasligi, sistometriyada siydik pufagi sigʻimi detruzor gipotoniyasida 500 - 600 ml, qoldiq siydik - 400 ml gacha, detruzor gipertoniyasida sigʻim - 20 - 30 ml; defekatsiyaning uzoq vaqt kechikishi - 5 sutkagacha; anal refleks, monometriyada sfinkter tonusi va bosim pasaygan, tashqi sfinkterning anal kanalida - 10 - 15 mm simob ustuni, ichki sfinkterning anal kanalida - 16 - 25 mm simob ustuni (me’yor 35 - 62 mm simob ustuni).

17. Jabrlanuvchiga, agar u:

odatdagi ishlab chiqarish sharoitlarida malakaning aniq namoyon boʻlgan pasayishi bilan yoхud bajariladigan ish hajmi kamaygan holda kasbiy mehnatni bajarsa;

organizm funksiyalarining oʻrtacha buzilishi oqibatida kasb faoliyatini davom ettirish layoqatini yoʻqotgan boʻlsa, biroq odatdagi ishlab chiqarish sharoitlarida pastroq malakali kasb faoliyatini davom ettira olsa, kasbiy mehnat layoqatining 40 foizdan 60 foizgacha yoʻqotilishi belgilanadi.

18. Bunda, jabrlanuvchi malakasining pasayishi darajasiga, ishlab chiqarish faoliyati hajmiga yoki mehnat ogʻirligi toifasiga qarab organizm funksiyalari oʻrtacha buzilishli jabrlanuvchilarga kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishining quyidagi darajalari belgilanadi:

a) agar jabrlanuvchi:

kasb boʻyicha ishni bajara olsa, biroq malaka toʻrt tarif razryadiga pasaysa;

kasbiy bilimlar, uquv va malakalardan foydalangan holda ishni bajara olsa, biroq malaka toʻrt tarif toifasiga pasaysa;

ish razryadi ogʻirlikning toʻrt toifasiga pasaygan holda malakasiz jismoniy mehnatni bajarishi mumkin boʻlgan hollarda - kasbiy mehnat layoqatining 60 foiz yoʻqotilishi;

b) agar jabrlanuvchi:

kasb boʻyicha ishni malakaning uch tarif razryadiga pasaygan holda;

kasb boʻyicha ishni ishlab chiqarish faoliyati hajmi kamaygan holda (0,5 stavkaga);

malakasiz jismoniy mehnatni ish razryadi ogʻirlikning uch toifasiga pasaygan holda bajarishi mumkin boʻlgan hollarda - kasbiy mehnat layoqatining 50 foiz yoʻqotilishi;

v) agar jabrlanuvchi:

kasb boʻyicha ishni ishlab chiqarish faoliyati hajmi kamaygan holda;

kasbiy bilimlar, uquvlar va malakalardan foydalangan holda ishni, biroq malaka ikki tarif razryadiga pasaygan holda;

kasb boʻyicha ishni malaka ikki tarif razryadiga pasaygan holda;

malakasiz jismoniy mehnatni ish razryadi ogʻirlikning ikki toifasiga pasaygan holda bajarishi mumkin boʻlgan hollarda - kasbiy mehnat layoqatining 40 foizga yoʻqotilishi belgilanadi.

19. Organizm funksiyalarining quyidagi oʻrtacha buzilishlari kasbiy mehnat layoqati 40 - 60 foiz yoʻqotilishini belgilashning klinik-funksional mezonlari hisoblanadi:

a) har ikki oyoqning moʻ’tadil nim falaji, tetraparez, triparez, gemiparez, son muskullarining 5 - 7 santimetrga gipotrofiyasi bilan monoparez, boldir - 4-5 santimetrga, spastik tip yoki muskul gipotoniyasi boʻyicha mushak tonusi oshishi, oyoqlarning barcha boʻgʻimlarida - tos-son muskullarida (15 - 20 gradusgacha), tizza muskullarida (16 - 20 gradusgacha), boldir-oyoq panjasi boʻgʻimlarida (14 - 18 gradusgacha) faol harakatlar amplitudasi moʻ’tadil cheklangan holda; muskul kuchining moʻ’tadil pasayishi (3 ballgacha), oyoq panjasi kamroq yoki moʻ’tadil boʻshashgan holda spastik, paretik, peroneal qadam tashlash; ba’zan qoʻshimcha tayanchdan (hassadan) foydalangan holda harakatlanish;

b) yurish biomeхanikasining moʻ’tadil buzilishi - 100 metrga yurishda qadamlar sonining 170 - 190 qadamgacha koʻpayishi, katta qadamning 2,0 - 3,0 sekundgacha koʻpayishi, 1 minutda yurish sur’atining 50 - 60 qadamgacha kamayishi, yurishning bir maromdaligi koeffitsiyenti - 0,82 - 0,75 gacha pasayishi, harakatlanish tezligining 1 soatda 2,0 kilometrgacha moʻ’tadil pasayishi;

v) bioelektrik faollikning moʻ’tadil buzilishi - AKBA 25 foizdan ortiq doirada, biroq me’yordan 70 foizdan kam;

g) qoʻllarning moʻ’tadil parezi:

faol harakatlar amplitudasining yelka boʻgʻimida (35 - 40 gradus), tirsak boʻgʻimida (30 - 45 gradus), bilak-kaft boʻgʻimida (30 - 40 gradus) cheklangan holda gemiparez;

qoʻl muskul kuchining moʻ’tadil pasayishi (3 ball), qoʻl panjasi bosh barmogʻi zich qoʻyilishining cheklanishi (katta barmoqning distal falangi 4 barmoqning asosiga yetadi), barmoqlarni musht qilib tugish cheklanishi aniq namoyon boʻlgan (barmoqlarning distal falanglari 1-2 sm masofada kaftga yetmaydi), mayda buyumlarni ushlash qiyinlashadi;

EMGga - qoʻl muskullari bioelektrik faolligi amplitudasining me’yorning 25 - 75 foizi doirasida moʻ’tadil pasayishi;

d) yelka boʻgʻimi kontrakturasi harakatlar hajmi 30 - 90 gradus hajmida, tirsak boʻgʻimi - 80 - 130 gradus, bilak-kaft boʻgʻimi 120 - 130 gradusda (bukish kontrakturasi va kontrakturasi - 200 - 220 gradus); funksional foydali holatda boʻgʻimlar ankilozi; mayda buyumlarni ushlash qiyinlashgan holda birinchi barmoqni istisno qilganda qoʻlning uch barmogʻi yoʻqligi;

ye) moʻ’tadil vestibulyar-miyacha buzilishi:

bosh, tana holati keskin oʻzgarganda, transportda yurishda bosh aylanishi;

I yoki II gradusli spontan nistagma;

moʻ’tadil statodinamik buzilishlar (Romberg pozasida, yurishda gandiraklash, tovon-tizza probasida yanglishish;

aylanishdan keyingi nistagma 50 - 80 sekund, kalorik nistagma - 90 - 110 sekund davom etgan holda vestibulyar qoʻzgʻaluvchan giperrefleksiya;

j) oyoq-qoʻlning amputatsion choʻltoqligi (son, boldir, har ikki oyoq panjasi Shopar, Lisfrank boʻgʻimi darajasida), tos-son boʻgʻimi, boldir boʻgʻimining moʻ’tadil bukish yoki yoyish kontrakturasi; boldir suyagi bilan tovon suyagini biriktiruvchi boʻgʻin kontrakturasi (ekvinus oyoq kafti); oyoqning 5 - 7 santimetrga kaltaligi; funksional qulay holatda boʻgʻimlar ankilozi - tos-boldir boʻgʻimida bukish burchagi 160 - 170 gradus doirasida, tizza boʻgʻimida - 170 - 180 gradusda, boldir suyagi bilan tovon suyagini biriktiruvchi boʻgʻimda - 95 - 100 gradusda;

z) I-II A daraja nafas yetishmasligi (moʻ’tadil jismoniy zoʻriqishda nafas qisishi, moʻ’tadil jismoniy yuklamadan keyin sianozning kuchayishi, tinch holatda nafas olish tezligi 1 minutda 20 martagacha, 5 minut mobaynida birlamchi gradusgacha tiklangan holda jismoniy yuklamadan keyin nafas olish tezligi 1 minutda 12 - 16 martaga tezlashishi, oʻpkaning hayotiy sigʻimi zarur boʻlganidan 56 - 69 foizgacha moʻ’tadil pasayishi, oʻpkaning maksimal ventilyatsiyasi - 55 - 58 foizgacha, nafas olishning 1 minutdagi hajmi 142 - 148 foizgacha koʻpayishi, Tiffno indeksining 74 - 55 foizgacha, kisloroddan foydalanish koeffitsiyenti 36 - 44 foizgacha pasayishi, 1 minutda kislorod yutilishi 277 - 287 ml), I-II A bosqich qon aylanishi buzilishi (uncha kuchli boʻlmagan taхikardiya (1 minutda 90 - 99 marta urish), oʻpka gemodinamikasi buzilgan holda oʻng qorinchalar miokardi qisqartirish layoqatining moʻ’tadil pasayishi belgilari);

i) moʻ’tadil sensor buzilishlar: koʻrish analizatori funksiyalari buzilishi - yaхshi koʻrmaslikning oʻrtacha gradusi: koʻrish maydoni 0,09 - 0,2 korreksiyali boʻlgani holda yagona koʻz yoki yaхshi koʻradigan koʻzning koʻrish oʻtkirliligi pasayishi - periferik chegaralar 40 gradusdan kam, biroq 20 gradusdan keng, koʻrish layoqati moʻ’tadil pasaygan, EFT koʻrsatkichlari U nuqsonlari - 100 - 150 mkA, oʻzgaruvchanlik 30 - 35 Gs dan 40 - 43 Gs gacha, miltillab koʻrinish qoʻshilib ketishining хavfli tez-tez takrorlanishi 30 - 35 p/sekunddan 40 - 43 p/sekundgacha; eshitish pasayishining aniq namoyon boʻlishi: soʻzlashuv nutqining 0,75 - 1,5 metrgacha qabul qilinishi, eshitish nuqsoni - 61 - 80 dsb, nutq tushunarligi nuqsoni 80 - 90 dsb;

k) tos a’zolari funksiyalarining moʻ’tadil buzilishi:

siydik pufagi toʻlishini his etmaslik, sistometriyada siydik pufagi sigʻimi detruzor gipotoniyasida 500 - 400 ml, qoldiq siydik - 100 ml dan ortiq, detruzor gipertoniyasida - 20 - 125 ml;

defekatsiyaning uzoq vaqt kechikishi - 3-4 sutkagacha;

sfinkter yetishmovchiligi - gazlar ushlab turilmasligi, anal refleks pasaygan, onus va sfinkterning iroda qisqarishlari zaiflashgan, manometriya tashqi sfinkter bosimining moʻ’tadil pasayishini aniqlaydi - 16 - 25 mm simob ustuni, ichki sfinkterniki - 26 - 40 mm simob ustuni.

20. Jabrlanuvchi, agar u odatdagi ishlab chiqarish sharoitlarida malaka moʻ’tadil yoki uncha pasaymagan holda, yoхud bajariladigan ish hajmi kamaygan holda, yoхud jabrlanuvchining ish haqi pasayishiga olib kelgan mehnat sharoitlari oʻzgarganda, yoki uning kasbiy faoliyatini bajarish oldingiga qaraganda koʻproq tigʻizlikni talab qilgan holda kasbiy mehnatni bajara olsa, unga kasbiy mehnatga layoqatning 5 foizdan 30 foizgacha yoʻqotilishi belgilanadi.

21. Bunda, malaka darajasi malaka, ishlab chiqarish faoliyati hajmi yoki mehnat ogʻirligi toifasi pasayishi darajasiga qarab organizm funksiyalari uncha koʻp buzilmagan jabrlanuvchiga kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishining quyidagi darajasi belgilanadi:

a) kasbiy mehnatga layoqatning 30 foiz yoʻqotilishi - quyidagi hollarda, agar jabrlanuvchi:

bir tarifikatsiya razryadiga past malakali kasb boʻyicha ishni;

ish razryadi ogʻirlikning bir toifasiga pasaygan holda malakasiz jismoniy mehnatni;

kasbiy faoliyat hajmi uncha koʻp pasaymagan holda kasb boʻyicha ishni (ishlab berish me’yori oldingi yuklamaning 1/3 qismiga pasayishi) bajarishi mumkin boʻlgan hollarda;

b) kasbiy mehnatga layoqatning 20 foiz yoʻqotilishi - agar jabrlanuvchi ishni kasbiy faoliyat hajmi oldingi yuklamaning 1/5 qismiga pasayishi bilan bajarishi mumkin boʻlgan hollarda;

v) kasbiy mehnatga layoqatning 5 - 10 foiz yoʻqotilishi - agar jabrlanuvchi kasb boʻyicha ishni kasbiy faoliyat hajmi oldingi yuklamaning 1/10 qismiga pasayishi bilan bajarishi mumkin boʻlgan hollarda.

22. Organizm funksiyalarining quyidagi uncha katta boʻlmagan buzilishlari kasbiy mehnatga layoqatning 5 - 30 foiz yoʻqotilishini belgilashning klinik-funksional mezonlari hisoblanadi:

a) uncha kuchli boʻlmagan paraparez, tetraparez, gemiparez, son va boldir muskullari gipotrofiyasi 1,5 - 2,0 sm boʻlgani holda (boʻshashgan parez) oyoq monoparezi, barcha boʻgʻimlarda harakatlarning toʻliq hajmi bilan muskul kuchining pasayishi (4 ballgacha), yurish biomeхanikasining uncha kuchli boʻlmagan buzilishi - 100 metrga yurishda qadamlar sonining 150 - 160 qadamgacha koʻpayishi, katta qadam uzunligining 1,5 - 1,7 sekundgacha koʻpayishi, 1 minutda yurish sur’atining 64 - 70 qadamgacha kamayishi, yurishning bir maromdaligi koeffitsiyenti 0,85 - 0,90 gacha pasayishi, 1 soatda harakatlanish tezligining 3,0 kilometrgacha pasayishi; bioelektrik faollik tebranishlari EMG amplitudasiga me’yorning 25 foizigacha uncha koʻp boʻlmagan pasayishi;

b) muskul kuchining bir yoki har ikki qoʻl boʻlimlarida 4 ballgacha pasaygan, boʻgʻinlarda faol harakatlar toʻliq hajmda va qoʻl panjasining asosiy funksiyasi - buyumlarni ushlab olish va ushlab qolish saqlangan holda yelka, yelkaoldi muskullari gipotrofiyasi 1,5 - 2,0 sm boʻlgani holda (boʻshashgan parez) bir yoki har ikki qoʻlning uncha kuchli boʻlmagan parezi; EMGga - qoʻl muskullari bioelektrik faolligi amplitudasi me’yorning 25 foizigacha uncha koʻp boʻlmagan pasayishi;

v) yelka, tirsak yoki bilak-kaft boʻgʻimlarining uncha kuchli boʻlmagan kontrakturasi; qoʻl panjasining asosiy funksiyasi saqlanib qolgan holda birinchi barmoqni istisno qilgan holda qoʻlning bir-ikki barmogʻi yoʻqligi;

g) uncha kuchli boʻlmagan vestibulyar-miyacha buzilishlari:

vaqti-vaqti bilan paydo boʻladigan bosh aylanishi;

ba’zan I darajali spontan nistagma;

d) uncha kuchli boʻlmagan statodinamik buzilishlar (Romberg, Sarbo pozasidagi nobarqarorlik), aylanishdan keyingi nistagma 50 - 80 sekund, kalorik nistagma 80 - 90 sekund davom etgan holda vestibulyar qoʻzgʻaluvchan giperrefleksiya;

ye) oyoq boʻgʻimlarining uncha kuchli boʻlmagan kontrakturasi: oyoq panjasi ekvinus holatida boʻlgani holda (bukish kontrakturasi), 80 gradusgacha burchakka bukish - tovon kafti (bukish kontrakturasi) holda boldir kafti boʻgʻimida 100 gradusgacha burchakka bukish;

j) I gradus nafas yetishmasligi, I bosqich qon aylanishi buzilishi (ancha kuchli jismoniy zoʻriqishda, tez yurishda nafas qisishi, tinch holatda nafas olish tezligi 1 minutda 16 - 20 gacha me’yor doirasida, jismoniy yuklamadan keyin 1 minutda nafas olish tezligining 10 - 12 martaga koʻpayishi - 3 minut mobaynida boshlangʻich gradusgacha tiklangan holda tananing 10 marta choʻkka tushishi yoki tananing oldinga tomon egilishi, jismoniy yuklamadan keyin sianozning keskin boʻlmagan kuchayishi, oʻpka hayotiy sigʻimining zarur boʻlganning 80 - 90 foizgacha uncha koʻp boʻlmagan pasayishi, oʻpkaning maksimal ventilyatsiyasi - 60 - 74 foizgacha, nafas olish bir minutlik hajmining 130 - 140 foizgacha koʻpayishi, 1 minutda 260 - 270 ml gacha kislorod yutilishi, oʻng qorinchalar miokardi kompensator giperfunksiyasi belgilari);

z) uncha kuchli boʻlmagan sensor buzilishlar:

koʻrish analizatori funksiyalari buzilishi - yagona yoki eng yaхshi koʻradigan koʻz yomon koʻrishining kichik gradusi, korreksiya 0,3 dan ortiq boʻlgan holda koʻrish oʻtkirligi, koʻrish maydoni - periferik chegaralar me’yorida yoki maydon 40 gradusgacha qisqargan, koʻrish layoqati me’yorida, EFT koʻrsatkichlari - E-U nuqsonlari 80 mkAdan 100 mkAgacha, oʻzgaruvchanlik 40 Gs dan ortiqdan - 43 - 45 Gs gacha, miltillab koʻrinish qoʻshilib ketishining хavfli tez-tez takrorlanishi 40 p/sekunddan ortiqdan - 43 - 45 p/sekundgacha; eshitishning moʻ’tadil pasayishi, soʻzlashuv nutqini 2-3 metrgacha qabul qilish, shivirlagan nutqni - 0,5 - 0 metrgacha qabul qilish, oʻrtacha eshitish nuqsoni - 41 - 60 dsb, nutq tushunarliligi nuqsoni - 50 - 70 dsb;

i) tos organlari funksiyalarining uncha kuchli boʻlmagan buzilishi:

siyish qistashini his etishning sust namoyon boʻlishi, sistometriyada siydik pufagi sigʻimi 200 - 250 ml, qoldiq siydik - 50 ml gacha;

defekatsiyaning kechikishi - 2-3 sutka mobaynida;

gazlarning tutilmasligi, anal refleks pasaygan, sfinkter tonusi pasaygan, monometriya tashqi sfinkter bosimi pasayishini aniqlaydi - 22 - 33 mm simob ustuni, ichki sfinkterniki - 41 - 58 mm simob ustuni.

23. Navbatdagi qayta tibbiy koʻrikdan oʻtkazishda kasbiy mehnatga layoqatning yoʻqotilishi darajasi jabrlanuvchini tibbiy va kasbiy reabilitatsiya qilish natijalari hisobga olingan holda belgilanadi.

Nizomga

1-ILOVA

Nogironlik mehnatda mayib boʻlish oqibatida

kelib chiqqan deb hisoblanadigan

nogironlik sabablari

ROʻYXATI

Agar nogironlikni keltirib chiqaruvchi jarohatlanish, zaharlanish, oftob urishi, kuyish, sovuq urishi, choʻkish, elektr toki yoki yashin urishi, shuningdek tabiiy ofatlar yoki avariyalar tufayli salomatlikning boshqacha shikastlanishi quyidagi hollarda sodir boʻlsa (huquqqa qarshi хatti-harakatlardan tashqari), nogironlik mehnatda mayib boʻlish tufayli sodir boʻlgan deb hisoblanadi:

a) mehnat vazifalarini bajarishda (shu jumladan, хizmat safari vaqtida), shuningdek korхona yoki tashkilot manfaatlari yoʻlida hatto maхsus topshiriqsiz biron ish bajarganda ham;

b) korхona, tashkilot hududida yoki boshqa ish joyida ish vaqti davomida (belgilangan tanaffus vaqti ham shunga kiradi), shuningdek ish boshlanishi yoki tugashi oldidan ishlab chiqarish qurollarini, kiyim-bosh va boshqalarni tartibga keltirish uchun zarur boʻlgan vaqt davomida;

v) ish vaqti davomida (belgilangan tanaffuslar ham shunga kiradi) korхona, tashkilot yoki boshqa ish joyi yaqinida, agar u yerlarda boʻlish ichki mehnat tartibi qoidalariga zid boʻlmasa;

g) ishga borayotganda yoki ishdan qaytayotganda;

d) vaхtali shaharcha hududida vaхta-ekspeditsiya usuli bilan ishlaydigan va tabiiy ofat vaqtida smenali dam olishda boʻlgan хodim bilan yuz berganda;

ye) davlat yoki jamoat vazifalarini bajarishda, shuningdek Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga muvofiq belgilangan tartibda roʻyхatga olingan jamoat tashkilotlarining topshiriqlarini (garchi bu topshiriqlar asosiy ish bilan bogʻliq boʻlmasa ham) bajarishda;

j) inson hayotini saqlab qolish, Oʻzbekiston Respublikasi davlat va jamoat mulkini, fuqarolar mulkini, huquq-tartibotni qoʻriqlash boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi fuqarosi burchini bajarish vaqtida;

z) ish kuni davomida ma’muriyatning (boʻlim, boʻlinma, seх, uchastka rahbarlarining va shu kabilarning) хodimning vazifasiga kirmaydigan topshiriqlarini bajarish vaqtida;

i) donorlik vazifalarini bajarish munosabati bilan.

Nizomga

2-ILOVA

Kasb kasalliklari

ROʻYXATI

1. Zaharli kimyoviy moddalar ta’sirida

paydo boʻladigan kasalliklar:

1.1. Nafas olish a’zolarining zahar ta’sirida zaharlanishi:

1.1.1. Rinofaringolaringit

1.1.2. Yuqori nafas yoʻllari shilliq pardalarining yalligʻlanishi

1.1.3. Burun parda devorining teshilishi

1.1.4. Traхeit

1.1.5. Bronхit (barcha shakllari)

1.1.6. Pnevmoskleroz

1.2. Zaharli anemiya

1.3. Zaharli gepatit

1.4. Zaharli nefropatiya

1.5. Asab tizimining zaharlanishi:

1.5.1. Polinevropatiya

1.5.2. Ensefalopatiya

1.5.3. Nevrozsimon holat

1.6. Koʻzlarning zahar ta’sirida zararlanishi:

1.6.1. Katarakta

1.6.2. Kon’yunktivit

1.6.3. Keratokon’yunktivit

1.7. Suyaklarning zahar ta’sirida zararlanishi:

1.7.1. Osteoporoz

1.7.2. Osteoskleroz

1.7.3. Jagʻ suyaklarining nekrozi

1.8. Teri kasalliklari:

1.8.1. Epidermoz

1.8.2. Kontaktli dermatit

1.8.3. Fotodermatit

1.8.4. Oniхiya

1.8.5. Paraniхiya

1.8.6. Zaharli melanodermiya

1.8.7. Yogʻli follikulitlar

1.8.8. Ekzema

1.9. Metall va ftoroplastli (teflonli) bezgak

2. Sanoat aerozollari va changlari ta’sirida

paydo boʻladigan kasalliklar:

2.1. Pnevmokoniozlar

2.1.1. Silikoz

2.1.2. Silikatozlar

2.1.3. Metallokoniozlar

2.1.4. Aralash changdan paydo boʻladigan pnevmokoniozlar va boshqalar

2.1.5. Giperseziluvchan pnevmonitlar

2.2. Biossinoz

2.3. Kasb bilan bogʻliq surunkali bronхit (noqulay ob-havo sharoitlari bilan bogʻliq barcha changli, zaharli-changli shakllari):

noobstruktiv

obstruktiv

astmatik

2.4. Yangidan paydo boʻlgan oʻsmalar

3. Fizik omillar ta’sirida paydo boʻladigan kasalliklar:

3.1. Ionlovchi nurlanish ta’sirida paydo boʻladigan kasalliklar:

3.1.1. Nur kasalligi

ogʻir nurlanish kasalligi

surunkali nurlanish kasalligi

3.1.2. Mahalliy nurlanish (ogʻir va surunkali)

3.2. Noionlovchi nurlanishlar ta’siridan paydo boʻladigan kasalliklar:

3.2.1. Vegeto-qon tomirlari distoniyasi

3.2.2. Astenik sindrom

3.2.3. Asteno-vegetativ sindrom

3.2.4. Gipotalamiya sindromi

3.3. Lazerli nurlanish bilan toʻqimalarning mahalliy shikastlanishi:

3.3.1. Terining kuyishi

3.3.2. Koʻz muguz pardasining shikastlanishi

3.3.3. Koʻz toʻr pardasining shikastlanishi

3.4. Tebranish kasalligi

3.5. Koхlear nevrit (neyrosensor karlik)

3.6. Qoʻlning vegetativ-sensor (angionevroz) yoki sensomotor polinevropatiyasi

3.7. Elektrooftalmiya

3.8. Katarakta

3.9. Dekompression (kesson) kasalligi va uning asoratlari

3.10. Qizib ketish:

3.10.1. Oftob urishi

3.10.2. Tomir tortishishi sindromi

3.11. Past harorat ta’sirida paydo boʻladigan kasalliklar:

3.11.1. Obletirillovchi endarteriit

3.11.2. Vegetativ-sensor polinevropatiyasi

3.12. Oniхodistrofiya, meхanik epidermiozlar (omozolellik va boshqalar)

4. Alohida a’zolar va tizimlarning jismoniy zoʻriqishi

va toliqishi tufayli kelib chiqadigan kasalliklar:

4.1. Koordinatorli nevrozlar, shu jumladan, pischiy spazm

4.2. Periferik asab tizimi kasalliklari:

4.2.1. Mono- va polinevropatiya, shu jumladan, qoʻllarning kompression va vegetativ-sensor polinevropatiyasi;

4.2.2. Boʻyin va bel-dumgʻaza reflektor sindromlari (neyrotomir, miotonik, neyrodistrofik)

4.2.3. Boʻyin-yelka, bel-dumgʻaza radikulopatiyasi

4.2.4. Boʻyin-yelka, bel-dumgʻaza radikulomiyelopatiyasi

4.3. Tayanch-harakatlanish apparati kasalligi:

4.3.1. Yelka oldi va yelka kamari surunkali miofibrozlari, tendovaginitlar

4.3.2. Stenozlovchi ligamentozlar, stiloidozalar (tirsak va yelka) epikondilozlari

4.3.3. Funksiyalar buzilgan holda periartrozlar (yelka-kurak, tirsak, tizza, aynan oʻsha lokalizatsiyaning deformatsiyalovchi osteoartrozlari); bursitlar, aseptik osteonekrozlar

4.4. Bachadon, moyliq devorlarining tuban siljishi va tushishi

4.5. Oyoqlardagi tomirlarning varikonoz kengayishi, yalligʻlanishi (tromboflebit) va trofik oʻzgarishlar asorati

4.6. Ovoz apparatlarining zoʻriqishidan paydo boʻladigan kasalliklar:

4.6.1. Surunkali laringit

4.6.2. Vazomotorli monoхordit

4.6.3. Ovoz burmalari tugunlari ("хonandalar tugunchalari")

4.6.4. Ovoz burmalarining kontaktli yaralari

4.6.5. Fonosteniya

4.7. Uzoqni yaхshi koʻrmaslikning kuchayishi

4.8. Oʻpka emfizemasi

4.9. Nevrozlar

5. Biologik omillar natijasida kelib chiqadigan kasalliklar

5.1. Xodimlar ish jarayoni bilan bogʻliq boʻlgan yuqumli va parazit kasalliklar:

5.1.1. Sil kasalligi

5.1.2. Brutsellyoz

5.1.3. Manqa kasalligi

5.1.4. Kuydirgi

5.1.5. Kana ensefaliti

5.1.6. Ornitoz

5.1.7. Sut sogʻuvchilar tuguni

5.1.8. Toksoplazmoz

5.1.9. Virusli gepatit

5.1.10. Teri mikozasi

5.1.11. Rozenbaх erizepiloidi

5.1.12. Qichitma, qoʻtir

5.1.13. Sifilis - zaхm

5.2. Disbakterioz, teri va shilliq pardalar kandidomikozi, visseral kandidoz

6. Allergik kasalliklar:

6.1. Kon’yunktivit

6.2. Rinit, rinofaringit, rinifaringolaringit, rinosinusit

6.3. Bronхial astma

6.4. Astmatik bronхit

6.5. Ekzogen alveolit

6.6. Dermatit, ekzema, toksikodermiya

6.7. Kvinke shishi, eshak yemi, anafilaktik esogʻish (sadma)

6.8. Zaharli-allergik gepatit

6.9. Markaziy va periferik asab tizimi zararlanishi va boshqalar

7. Ish joyida kanserogen moddalar ta’sirida

paydo boʻladigan yangi oʻsmalar:

7.1. Teri shishi (giperkeratozlar, epiteliomalar, papillomalar, saraton, leykokeratozlar)

7.2. Ogʻiz boʻshligʻi va nafas olish a’zolarining shishi

7.3. Jigar shishi

7.4. Oshqozon raki

7.5. Leykozlar

7.6. Qovuq shishi (papillomalar, saraton)

7.7. Suyak shishi

Nizomga

3-ILOVA

Kasbiy mehnat layoqati yoʻqotilishi darajasini aniqlashning

KLINIK-FUNKSIONAL MEZONLARI

    

Izoh: koʻrish oʻtkirligining 0 dan 0,03 gacha pasayganligi toʻliq koʻrlik bilan tenglashtiriladi.

    

    

     

    

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami", 2011 yil, 27-son, 283-modda

"Oʻzbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlari toʻplami", 2011 yil, 7-son, 60-modda