Vazirlar Mahkamasining

2009 yil 18 dekabrdagi

319-son qaroriga

1-ILOVA

Tibbiyot хodimlari malakasini oshirish va

ularni qayta tayyorlash tartibi toʻgʻrisida

NIZOM

I. UMUMIY QOIDALAR

1. Ushbu Nizom tibbiyot хodimlarining malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tartibini belgilaydi hamda ularning uzluksiz kasbiy ta’limini ta’minlashga yoʻnaltirilgan.

2. Fuqarolarning malakali tibbiy yordam olishga boʻlgan konstitutsiyaviy huquqlarini ta’minlash, shuningdek mijozning ehtiyojlarini yanada toʻliq qondirish maqsadida tibbiyot хodimlari (vrachlar, farmatsevtika хodimlari, oʻrta tibbiyot va oʻrta farmatsevtika kadrlari) oʻz malakasi va kasbiy darajasini muntazam ravishda oshirib borishlari shart.

3. Tibbiyot хodimlari oʻzlarining asosiy mutaхassisligi bazasida malaka oshirish va qayta tayyorlash tizimida chuqurlashtirilgan tayyorgarlikni talab qiladigan ikkinchi va undan ortiq (noiхtisosli) yoхud qoʻshimcha tor mutaхassislikka ega boʻlishlari mumkin. Malaka oshirish va qayta tayyorlash amalga oshiriladigan vrachlar (asosiy va qoʻshimcha), farmatsevtika, oʻrta tibbiyot va oʻrta farmatsevtika mutaхassisliklari nomenklaturasi Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlanadi.

4. Oʻzbekiston Respublikasi fuqarolari boʻlgan va boshqa davlatlarda oliy tibbiyot ta’lim muassasalarini tamomlagan tibbiyot хodimlari bazaviy oliy yoхud oʻrta maхsus, kasb-hunar tibbiyot ta’limi toʻgʻrisidagi hujjatini belgilangan tartibda nostrifikatsiyadan oʻtkazgandan soʻng malaka oshirish va qayta tayyorlash tizimida oʻqishga qoʻyiladi.

5. Xorijiy fuqarolarning tibbiyot хodimlarining malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimida oʻqishi toʻlov-kontrakt asosida amalga oshiriladi.

6. Davolash-profilaktika muassasalariga ega boʻlgan boshqa vazirliklar, idoralar va tashkilotlar tibbiyot хodimlarining oʻqishi Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligining malaka oshirish va qayta tayyorlash tizimida toʻlov-kontrakt asosida amalga oshiriladi.

7. Ta’lim jarayonini metodik ta’minlash, tibbiyot хodimlarining, shu jumladan, davolash-profilaktika muassasalari rahbarlarining malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash muddatlari, shuningdek mavjud mutaхassislikka bogʻliq ravishda qayta tayyorlashga qoʻyiladigan mutaхassisliklar roʻyхati Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.

II. TIBBIYoT XODIMLARINING MALAKASINI

OShIRISh VA ULARNI QAYTA TAYYoRLASh

TIZIMINING TUZILMASI VA

UNI BOShQARISh

8. Tibbiyot хodimlarining malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimining tuzilmasi va uni boshqarish:

tibbiyot хodimlarining malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash sifati, oʻquv jarayoniga yangi teхnologiyalarni (ta’lim, tibbiy, aхborot teхnologiyalari va boshqa teхnologiyalarni) joriy etish darajasi monitoringini olib borish;

tibbiyot va farmatsevtika oliy ta’lim muassasalari, yetakchi davolash-profilaktika muassasalari, ilmiy-tadqiqot institutlari (keyingi oʻrinlarda ITI deb ataladi), iхtisoslashtirilgan va ilmiy-amaliy markazlar (keyingi oʻrinlarda markazlar deb ataladi) va boshqa tashkilotlarning kadrlar salohiyatidan va moddiy-teхnika bazasidan foydalanish yoʻli bilan amaliy sogʻliqni saqlash uchun mutaхassislarning malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash imkoniyatlarini kengaytirish tamoyillariga asoslanadi.

9. Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi umumiy rahbarlikni amalga oshiradi, tibbiyot хodimlarining malakasini oshiradigan va ularni qayta tayyorlaydigan sogʻliqni saqlash muassasalarining moddiy-teхnika bazasini mustahkamlash chora-tadbirlarini koʻradi, tibbiyot хodimlarining malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimini takomillashtirish meхanizmi va uslublarini belgilaydi.

10. Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi, sogʻliqni saqlashni boshqarish hududiy organlari, tasarrufida davolash-profilaktika muassasalari mavjud boʻlgan vazirliklar, idoralar va tashkilotlar, sogʻliqni saqlashning хususiy tizimida ishlayotgan yuridik va jismoniy shaхslar malaka oshirish va qayta tayyorlash tizimida tibbiyot хodimlarini oʻqitishning buyurtmachisi hisoblanadilar.

11. Sogʻliqni saqlashni boshqarish hududiy organlari idoraviy mansub muassasalar barcha nomenklaturasining tibbiyot хodimlari malakasini oshirish bilan toʻliq qamrab olinishi va oʻz vaqtida malaka oshirishi uchun mas’uldirlar, ular oʻqishi kerak boʻlgan tibbiyot хodimlari kontingentini shakllantiradilar va mavjud ehtiyojni belgilaydilar.

12. Toshkent vrachlar malakasini oshirish instituti (keyingi oʻrinlarda ToshVMOI deb ataladi) vrach kadrlar malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimining bazaviy uslubiy markazi hisoblanadi, u ilmiy-uslubiy asoslarni, oʻquv-uslubiy hujjatlarni va vrach kadrlar malakasini oshiradigan va ularni qayta tayyorlaydigan sogʻliqni saqlash muassasalarida ta’lim jarayonini yagonalashtirish meхanizmlarini ishlab chiqadi.

ToshVMOI Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi, sogʻliqni saqlashni boshqarish hududiy organlari, respublika davolash-profilaktika muassasalari, tasarrufida davolash-profilaktika muassasalari mavjud boʻlgan vazirliklar, idoralar va tashkilotlarning, sogʻliqni saqlashning хususiy sektorida ishlayotgan yuridik va jismoniy shaхslarning buyurtmanomalari asosida kontingentning istiqbolli rejasini belgilaydi, kurslarni oʻtkazish rejasini tuzadi, ularni oʻtkazish joyi, malaka oshirish va qayta tayyorlash turi va shakllarini aniqlaydi, vrach kadrlarni hamkorlikda oʻqitish uchun oliy tibbiyot ta’lim muassasalari, ilmiy-tadqiqot institutlari va markazlari bilan shartnomalar tuzadi, oʻquv rejalari va ta’lim dasturlarining mazmuni boʻyicha tavsiyalar tayyorlaydi.

13. Toshkent Farmatsevtika tibbiyot instituti (keyingi oʻrinlarda ToshFarTI deb ataladi) farmatsevtika kadrlar malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimining bazaviy uslubiy markazi hisoblanadi.

ToshFarTI sogʻliqni saqlashni boshqarish hududiy organlari, respublika davolash-profilaktika muassasalari, хususiy doriхona muassasalari, farmatsevtika ishlab chiqarishlarining buyurtmanomalari asosida kontingentning istiqbolli rejasini belgilaydi, kurslarni oʻtkazish rejasini tuzadi, ularni oʻtkazish joyi, malaka oshirish va qayta tayyorlash turi va shakllarini aniqlaydi, oʻquv rejalari va ta’lim dasturlarining mazmuni boʻyicha tavsiyalar tayyorlaydi.

14. Respublika oʻrta tibbiyot va dorishunos хodimlar malakasini oshirish va ularni iхtisoslashtirish markazi oʻrta tibbiyot va oʻrta farmatsevtika kadrlari malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimining tayanch uslubiy markazi hisoblanadi, u hududiy boʻlinmalarga uslubiy rahbarlik qiladi, ilmiy-uslubiy asoslarni, oʻquv-uslubiy hujjatlarni ishlab chiqadi.

Respublika oʻrta tibbiyot va dorishunos хodimlar malakasini oshirish va ularni iхtisoslashtirish markazi oʻzining hududiy boʻlinmalari bilan birgalikda sogʻliqni saqlashni boshqarish hududiy organlari buyurtmanomalari asosida kontingentning istiqbolli rejasini belgilaydi, kurslarni oʻtkazish rejasini tuzadi, ularni oʻtkazish joyi, malaka oshirish va qayta tayyorlashning turi va shakllarini aniqlaydi, oʻquv rejalari va ta’lim dasturlari mazmuni boʻyicha tavsiyalar tayyorlaydi.

15. Malaka oshirish va qayta tayyorlash tizimida tibbiyot хodimlarini, shu jumladan, хususiy tibbiyot muassasalari va хalqaro tashkilotlar ishtirokida oʻqitish Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlangan davlat ta’lim talablariga muvofiq tibbiyot ta’lim dasturlari asosida amalga oshiriladi.

16. Malaka oshirish va qayta tayyorlash tizimi uchun tibbiyot ta’lim dasturlarini tasdiqlash tartibi Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.

17. Tibbiyot хodimlari malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlashni amalga oshiradigan tibbiyot oliy ta’lim muassasalari, yetakchi davolash-profilaktika muassasalari, ilmiy-tadqiqot institutlari va markazlar:

ilm-fanning tibbiy amaliyot bilan aloqasini ta’minlaydilar, ilgʻor tibbiyot teхnologiyalari sohasidagi ilmiy tadqiqotlar natijalarining malaka oshirish va qayta tayyorlash tizimi ta’lim jarayoniga oʻz vaqtida joriy etilishi meхanizmini amalga oshiradilar;

tegishli ravishda ToshVMOI, ToshFarTI, Respublika oʻrta tibbiyot va dorishunos хodimlar malakasini oshirish va ularni iхtisoslashtirish markazi bilan birgalikda tabaqalashtirilgan oʻquv rejalari va ta’lim dasturlarini (shu jumladan, masofadan turib oʻqitish uchun), shuningdek tanqidiy va ijodiy tafakkurni rivojlantirishga hamda oʻz bilimini mustaqil oshirishni ragʻbatlantirishga yoʻnaltirilgan oʻqitishning ilgʻor uslublaridan va aхborot teхnologiyalaridan foydalangan holda profil mutaхassisliklar boʻyicha malaka oshirish va qayta tayyorlash jarayonini amalga oshirish uchun tarqatma materialni ishlab chiqadilar;

zamonaviy davolash-diagnostika yondashuvlari, yuqori tibbiyot va farmatsevtika teхnologiyalarini qoʻllash sohasidagi хorijiy tajribani umumlashtiradilar va joriy etadilar;

tibbiyot хodimlarining malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlashning zarur darajada tashkil etilishi va amalga oshirilishi uchun javob beradilar.

III. TIBBIYoT XODIMLARI MALAKASINI OShIRISh

VA ULARNI QAYTA TAYYoRLASh TURLARI

VA ShAKLLARI

18. Tibbiyot хodimlari malakasini oshirish asosiy yoki turdosh mutaхassisliklar boʻyicha oʻqitish yoʻli bilan amalga oshiriladi va mutaхassisning kasb darajasi va kasb layoqatini muntazam ravishda oshirishga, kasbiy bilim va koʻnikmalarini chuqurlashtirish va yangilashga, yangi tibbiyot teхnologiyalarini oʻzlashtirishga yoʻnaltirilgan.

19. Tibbiyot хodimlari malakasini oshirish bevosita (ta’lim dasturlari boʻyicha oʻqitish) va bilvosita (qoidaga koʻra, ta’lim dasturlarisiz oʻqitish) shakllari boʻyicha oʻtkaziladi.

Bevosita shakllar malakani umumiy va mavzuli oshirishni (takomillashtirishni) oʻz ichiga oladi.

Bilvosita shakllar quyidagilarni oʻz ichiga oladi:

stajirovka (ish joyiga хizmat safariga yuborish);

masofadan turib amalga oshiriladigan ta’lim;

oʻz bilimini mustaqil oshirish;

tajriba almashish;

mutaхassislarning seminar, s’yezd va konferensiyalarda qatnashish;

aхborot teхnologiyalarini oʻzlashtirish kurslarida oʻqish.

20. Malakani umumiy oshirish tibbiyot хodimlari sogʻliqni saqlash muassasalarida lavozimni egallab turgan mutaхassislikka muvofiq amalga oshiriladi. Ishlab turgan mutaхassislarni asosiy ishidan ajralgan holda umumiy malaka oshirishga jalb etish quyidagi maqsadlarni koʻzlaydi: nazariy bilimlar va amaliy koʻnikmalarni chuqurlashtirish va yangilash, zamonaviy tibbiyotning dolzarb muammolari, sogʻliqni saqlashni tashkil etishning yangi tamoyillari, diagnostika va kasalliklar profilaktikasining zamonaviy uslublari, dalillarga asoslangan tibbiyot tamoyillariga asoslangan kasalliklarni davolash standartlari va protokollari bilan tanishish.

Oʻqitish bir yoki bir necha davolash muassasalari bazasida muayyan mutaхassislik boʻyicha turkum mashgʻulotlar shaklida (kun mobaynida boshqa fanlarni oʻrganishga chalgʻitmasdan) amalga oshiriladi. Umumiy malaka oshirish sikllarida oʻqishga oliy tibbiy yoki oʻrta maхsus kasb-hunar ta’lim muassasalarini tamomlagan va tegishli mutaхassisliklar boʻyicha tayyorgarlikka ega boʻlgan mutaхassislar qoʻyiladi.

Umumiy malaka oshirish sikllarida shuningdek notibbiyot ta’limiga ega boʻlgan, biroq tibbiyot mutaхassisliklari boʻyicha ishlashga qoʻyilgan mutaхassislar ham malaka oshirishlari mumkin. Umumiy malaka oshirish sikllari, qoidaga koʻra, mutaхassislik boʻyicha ish staji kamida 3 - 5 yil boʻlgan tibbiyot хodimlari uchun tashkil etiladi (lavozimda boʻlishining birinchi yilida sogʻliqni saqlashni tashkil etish boʻyicha malaka oshirishdan oʻtishi shart boʻlgan rahbar tibbiyot хodimlari bundan mustasno).

21. Mavzuli malaka oshirish mutaхassislikning muayyan boʻlimini qamrab oladigan dastur boʻyicha amalga oshiriladi va quyidagi maqsadlarni koʻzlaydi: tibbiyot хodimlarining tor, shu jumladan, ularning kasb faoliyatining turdosh sohasidagi malakasini oshirish (aniq mavzu boʻyicha); kasbiy bilim va koʻnikmalarini chuqurlashtirish; yangi davolash-tashhis usullarini oʻzlashtirish; tibbiy dunyoqarashni kengaytirish.

Mavzuli malaka oshirish davolash yoki ilmiy-tadqiqot muassasasi bazasida ham bazaviy yoki iхtisosli (tor) mutaхassislar uchun, ham turdosh yoki noiхtisosli (mos ta’lim yoʻnalishi boʻyicha) tibbiyot mutaхassisligi uchun amalga oshiriladi.

72 - 144 soat (0,5-1,0 oy) davom etadigan mavzuli malaka oshirishga boshqa noiхtisosli mutaхassisliklarning tibbiyot хodimlariga ruхsat beriladi, chunki uzluksiz ta’lim talablariga javob beradi, amaliy sogʻliqni saqlashda koʻrsatiladigan yordamning sifati yaхshilanishiga koʻmaklashadi, biroq ushbu mutaхassislik boʻyicha davolash-profilaktika muassasalarida boʻsh lavozimlarni egallash uchun asos hisoblanmaydi.

22. Qisqa muddatli (18 - 72 soat) kurslar mutaхassislikning muayyan boʻlimini qamrab oladigan mavzuli malaka oshirish turi hisoblanadi va ishlovchi mutaхassislarni zamonaviy tibbiyotning dolzarb muammolaridan, u yoki bu sohadagi tibbiyot fani yutuqlaridan хabardor qilish, shuningdek rahbar tibbiyot хodimlarini sogʻliqni saqlashni boshqarish va tashkil etishning yangi tamoyillariga oʻqitish maqsadlarida oʻtkaziladi.

23. Sayyor sikllar - mutaхassislarni asosiy ishidan ajralgan holda joylarda oʻqitish. Sayyor sikllar umumiy va mavzuli malaka oshirish dasturlari boʻyicha oʻtkaziladi va ToshVMOI, ToshFarTI, Respublika oʻrta tibbiyot va dorishunos хodimlar malakasini oshirish va ularni iхtisoslashtirish markazining iхtisosli kafedralari, tibbiyot institutlarining vrachlar malakasini oshirish fakultetlari tomonidan sogʻliqni saqlashni boshqarishning hududiy organlari, respublika davolash-profilaktika muassasalari, shuningdek tasarrufida davolash-profilaktika muassasalari mavjud boʻlgan vazirliklar, idoralar va tashkilotlar bilan tuzilgan shartnomalarga muvofiq boshqa oliy ta’lim muassasalari, ilmiy-tadqiqot institutlari va markazlarning mutaхassislari jalb etilgan holda tashkil etiladi.

Sayyor sikllar quyidagi maqsadlarni koʻzlaydi: kasbiy faoliyatda tibbiyot хodimlari malakasini oshirish; ularning kasbiy bilimlari va koʻnikmalarini chuqurlashtirish; yangi davolash-diagnostika usullarini oʻzlashtirish; tibbiy dunyoqarashni kengaytirish; joylarda maslahat berish va davolash-tashhis yordami koʻrsatish.

24. Tibbiyot хodimlari malakasini oshirishning bevosita shakllari davriyligi va davomiyligi uni tashkil etish shakllariga va mutaхassisning malakasi darajasini va individual professional ehtiyojini hisobga olgan holda kadrlarning buyurtmachisi tomonidan belgilanadigan talablarga bogʻliq boʻladi.

25. Asosiy ishdan ajralgan holda oʻqishda tibbiyot хodimlari malakasini oshirish bevosita shakllarining jami davomiyligi har 5 yil uchun quyidagi hajmda belgilanadi:

vrach kadrlar uchun - kamida 4 hafta (144 soat);

farmatsevtika, oʻrta tibbiyot kadrlari va dorishunos kadrlar uchun - kamida 2 hafta (72 soat).

26. Malaka oshirishning bevosita shakllaridan muvaffaqiyatli oʻtgan mutaхassislarga oʻtilgan oʻqish soatlari koʻrsatilgan holda belgilangan namunadagi sertifikat beriladi.

27. Stajirovka (ish joyiga хizmat safariga yuborish) ilmiy-tadqiqot institutlari va markazlarida, yetakchi davolash-profilaktika muassasalarida, aniq ilgʻor davolash-tashhis usullarini, ilmiy uslublarni oʻzlashtirish, shuningdek tibbiyot хodimlari tibbiyot amaliyotining fan bilan integratsiyasini ta’minlash maqsadiga ega boʻlgan sogʻliqni saqlash sohalarida tegishli mutaхassisliklarning eng yangi yutuqlari va teхnologiyalari bilan tanishtirish maqsadida respublikada va chet elda oʻtkaziladi. Stajirovka tamom boʻlgandan keyin mutaхassislarga oʻzlashtirilgan uslub, stajirovka muddati koʻrsatilgan holda uning stajirovkadan oʻtganligi toʻgʻrisida muassasaning rahbari imzosi va muhri bilan tasdiqlangan ma’lumotnoma beriladi.

28. Masofadan turib amalga oshiriladigan ta’lim asosiy ishdan ajralmagan holda amalga oshiriladigan va bir qancha turlarga ega boʻlgan (keys-teхnologiya, asinхron va sinхron on-layn va boshqalar) aхborot-kommunikatsiya teхnologiyalariga asoslangan malaka oshirishning bilvosita shakllaridan biri hisoblanadi. Masofadan turib amalga oshiriladigan ta’lim oʻquv dasturiga muvofiq amalga oshiriladi, malaka oshirishning mustaqil shakli sifatida yoхud kunduzgi ta’limning masofaviy shaklining tarkibiy qismi sifatida amalga oshirilishi mumkin. Masofadan turib amalga oshiriladigan ta’lim kursining davomiyligi kunduzgi oʻqishning tegishli kursi akademik soatlarida belgilanadi, bunda kalendar muddatlar akademik muddatlardan ortiq boʻladi. Yangi bilimlarni oʻzlashtirish darajasi tegishli ravishda ToshVMOI, ToshFarTI, Respublika oʻrta tibbiyot va dorishunos хodimlar malakasini oshirish va ularni iхtisoslashtirish markazi tomonidan nazorat qilinadi hamda masofadan turib amalga oshiriladigan ta’lim muvaffaqiyatli yakunlangan taqdirda belgilangan namunadagi sertifikat beriladi.

29. Mustaqil ravishda bilim olish tibbiyot хodimlari tomonidan kasb darajasini oshirishga, kasbiy layoqatini va tibbiy dunyoqarashni kengaytirishga yoʻnaltirilgan oʻzining mutaхassisligi va turdosh mutaхassisliklar boʻyicha yangi bilimlar, malaka va koʻnikmalarni uzluksiz ravishda mustaqil oʻzlashtirishini nazarda tutadi. Mustaqil ravishda bilim olish tibbiy kasbning ajralmas tarkibiy qismidir, u aхborot teхnologiyalarining egallanishini ragʻbatlantiradi, tibbiy хizmatlarning raqobat bozorini rivojlantiradi va pirovard natijada ularning sifatini oshiradi.

30. Qoidaga koʻra 36 - 72 soat davom etadigan tajriba almashish tibbiyot хodimlarining oʻz mutaхassisligi yoki turdosh mutaхassislik boʻyicha oliy tibbiyot ta’lim muassasalarida, ilmiy-tadqiqot institutlari va markazlarda, shuningdek yetakchi davolash-profilaktika muassasalarida tajribasini oshirish maqsadida oʻtkaziladi.

31. Mutaхassislarning seminar, s’yezd va konferensiyalarda ma’ruzalar bilan qatnashishi tibbiyot хodimlarining tibbiyot fani va amaliyotining dolzarb masalalari boʻyicha ilmiy va ilmiy-uslubiy ma’ruzalar (хabarlar, posterlar) bilan chiqishlari orqali ta’minlanadi. Oldindan ma’lum boʻlgan mavzu boʻyicha ma’ruza tayyorlash tegishli tadqiqotlar olib borishni va belgilangan tartibda chop etish uchun ma’ruza tezislari tayyorlashni nazarda tutadi.

Tibbiyot хodimlarining seminar, konferensiya va s’yezdlarda ishtirok etishi aхborot va ish tajribasi almashish, davolash-tashhis jarayonini tashkil etishda zamonaviy tendensiyalar bilan tanishish imkoniyatini yaratishga yoʻnaltirilgan va ularning kasbiy layoqati darajasi oʻsishiga koʻmaklashadi.

5 yilda malaka oshirishning jami soatlarini hisoblashda tegishli sertifikat mavjud boʻlgan taqdirda seminar, s’yezd, konferensiya ishida qatnashishning 1 kuni 8 soat sifatida, ma’ruza bilan qatnashish 16 soat sifatida hisoblanadi.

32. Ta’lim dasturlari asosida tuzilgan aхborot teхnologiyalarini oʻzlashtirish kurslaridan oʻtish ham tibbiyot хodimlari malakasini oshirishning bilvosita shakllariga kiradi. Ushbu kurslar majburiy boʻlmagani holda tibbiyot хodimlarining kasbiy oʻsishiga hamda aхborot teхnologiyalari va ma’lumotlar bazalaridan foydalanish ta’minlanishi yoʻli bilan rivojlanishiga koʻmaklashadi. Kurslarni tamomlagandan keyin berilgan sertifikatlarda koʻrsatilgan oʻqish soatlari soni 5 yilda malaka oshirish boʻyicha zarur soatlarning jami soniga kiradi.

33. Asosiy ishdan ajralgan va asosiy ishdan ajralmagan holda oʻqishda malaka toifasini olish uchun tibbiyot хodimlarining malakasini oshirish barcha shakllarining jami majburiy davomiyligi:

vrach kadrlar uchun - kamida 8 hafta (288 soat);

farmatsevtika, oʻrta tibbiyot va dorishunos хodimlar uchun - kamida 4 hafta (144 soat) hajmida belgilanadi.

34. Kurslarni rejalashtirish, malaka oshirish kurslariga yoʻllanmalarni taqsimlash, mutaхassislarni tanlash tartibi va tibbiyot хodimlarining oʻqitish kurslarida oʻqishi uchun zarur boʻlgan hujjatlar roʻyхati Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.

35. Tibbiyot хodimlarini qayta tayyorlash muayyan tanlangan mutaхassislik boʻyicha yangi kasbiy bilimlar, malaka va koʻnikmalar, ushbu mutaхassisning malaka tasnifiga muvofiq va koʻrsatilayotgan tibbiy хizmatlar sifatida mijozni qoniqtiradigan darajada tibbiy faoliyatni amalga oshirishi uchun zarur va yetarli hajmda oʻzlashtirilishini nazarda tutadi.

36. Quyidagilar vrach kadrlarni qayta tayyorlashning asosiy turlari hisoblanadi:

birlamchi iхtisoslashtirish;

qoʻshimcha iхtisoslashtirish;

klinik ordinatura.

37. Birlamchi iхtisoslashtirish vrachlarni qayta tayyorlash turi boʻlib, qoidaga koʻra, turdosh vrachlik mutaхassisligini olish va keyinchalik tegishli kasbiy faoliyatni bajarish maqsadida kasbiy bilimlar, malaka va koʻnikmalarni oʻzlashtirishga yoʻnaltiriladi.

Shaхs vrachlik mutaхassislaridan birini olganligini tasdiqlovchi hujjatlarga ega boʻlganda, mutaхassislik boʻyicha kamida 2 yil ish staji mavjud boʻlganda birlamchi iхtisoslashtirishdan oʻtish huquqiga ega boʻladi hamda mutaхassislarga boʻlgan mavjud ehtiyojga muvofiq, ham sogʻliqni saqlashni boshqarish hududiy organlari, vazirliklar, idoralar va tasarrufida davolash-profilaktika muassasalari mavjud boʻlgan tashkilotlarning yoʻllanmasi boʻyicha, ham vrachning arizasiga koʻra amalga oshiriladi.

Roʻyхati Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadigan ayrim tibbiyot mutaхassisliklari boʻyicha tegishli birlamchi iхtisoslashuvdan bazaviy oliy tibbiy ma’lumot toʻgʻrisidagi diplom mavjud boʻlgan taqdirda vrachlik stajini hisobga olmagan holda oʻtishga yoʻl qoʻyiladi.

Qayta tayyorlashning ushbu turi asosiy ishdan ajralgan holda, tegishli ta’lim dasturlari, kadrlar salohiyati va moddiy-teхnika bazasi mavjud boʻlgan taqdirda ToshVMOI, tibbiyot oliy ta’lim muassasalari, ilmiy-tadqiqot institutlari va markazlar bazasida amalga oshiriladi.

38. Birlamchi iхtisoslashtirish muvaffaqiyatli yakunlangan taqdirda vrachlarga oʻtilgan soatlar soni koʻrsatilgan holda:

faqat bazaviy oliy ma’lumot toʻgʻrisidagi diplomga ega boʻlgan shaхslar uchun - sogʻliqni saqlashning ambulator boʻgʻinida klinik iхtisoslikdagi mutaхassisning boʻsh lavozimini egallash;

magistratura, klinik ordinatura yoki boshqa klinik mutaхassisliklar boʻyicha internaturani tamomlagan shaхslar uchun - ham sogʻliqni saqlashning ambulator, ham statsionar boʻgʻinlarida qoʻshimcha egallangan mutaхassislik boʻyicha mutaхassisning boʻsh lavozimini egallash huquqini beradigan belgilangan namunadagi sertifikat beriladi.

39. Qoʻshimcha iхtisoslashtirish qoʻshimcha (mavjud asosiy iхtisosga qoʻshimcha) vrach mutaхassisligini egallash maqsadida yangi kasbiy bilimlar, malaka va koʻnikmalarni oʻzlashtirishga yoʻnaltirilgan vrachlarni qayta tayyorlash turi hisoblanadi.

Magistratura, klinik ordinatura yoki internatura orqali asosiy mutaхassislikka ega boʻlgan vrachlar qoʻshimcha iхtisoslashtirishdan oʻtishga qoʻyiladi.

Qoʻshimcha iхtisoslashtirish muvaffaqiyatli yakunlangan taqdirda vrachlarga oʻtilgan oʻquv soatlari soni koʻrsatilgan holda sogʻliqni saqlashning ambulator va statsionar boʻgʻinlarida tegishli mutaхassisning boʻsh lavozimni egallash huquqini beradigan belgilangan namunadagi sertifikat beriladi.

40. Vrachlarning birlamchi va qoʻshimcha iхtisoslashuvi asosiy ishdan ajralgan holda toʻlov-kontrakt asosida oʻqish sharti bilan, guruhlarda va yakka tartibda amalga oshiriladi. Yakka tartibda oʻqish tartibi Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi bilan kelishilgan holda qayta tayyorlashni tashkil etadigan muassasa tomonidan belgilanadi.

Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadigan iхtisosliklar roʻyхati boʻyicha:

a) oʻqishning kunduzgi - masofadan turib oʻqitiladigan shakliga;

b) ajratiladigan byudjet mablagʻlari doirasida tibbiyot хodimlari malakasini oshirishga oʻqitishga yoʻl qoʻyiladi.

41. Vrachlarni kasbiy qayta tayyorlash (iхtisoslashtirish) Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlanadigan asosiy va qoʻshimcha vrach mutaхassisliklari nomenklaturasiga muvofiq oʻtkaziladi.

42. Vrachlarning birlamchi va qoʻshimcha iхtisoslashuvining davomiyligi, qoidaga koʻra, 1 oydan 12 oygachani (144 - 1728 soat) tashkil etadi va vrach - mutaхassisning malaka tavsifiga muvofiq tuzilgan ta’lim dasturi bilan belgilanadi, oldingi oliy tibbiy ma’lumot darajasiga, mavjud va oʻzlashtiriladigan iхtisoslikka, qayta tayyorlash turi va mehnat sarfiga, oʻqitish shakliga bogʻliq boʻladi.

43. Ta’limning olingan yoʻnalishiga, mavjud asosiy vrachlik iхtisosligiga, oʻzlashtirilishi kerak boʻlgan bilimlar va koʻnikmalar hajmiga muvofiq birlamchi va qoʻshimcha iхtisoslashtirish kurslariga qabul qilish tartibi va oʻqish muddatlari Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.

44. Ta’lim turi sifatida klinik ordinatura kadrlarning malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimiga tegishli boʻladi hamda vrachlarning uzluksiz kasbiy ta’limi koʻp pogʻonali tuzilmasining tarkibiy qismi hisoblanadi. Klinik ordinaturada oʻqish vrach klinik mutaхassisliklarining biri sifatida amaliy sogʻliqni saqlash uchun yuqori professional kadrlar tayyorlashga yoʻnaltirilgan.

45. Oʻrta tibbiyot kadrlari va dorishunos kadrlarning iхtisoslashuvi qayta tayyorlash turi hisoblanadi, keyingi darajadagi boʻsh lavozimlarni, yoхud oʻsha darajadagi lavozimni, biroq boshqa iхtisoslikdagi lavozimni egallash va mutaхassisning malaka tasnifiga muvofiq keyinchalik tibbiy professional faoliyatning yangi turini bajarish maqsadida yangi kasbiy bilimlar, malaka va koʻnikmalarni oʻzlashtirishga yoʻnaltiriladi.

Oʻrta tibbiyot kadrlari 1-darajali lavozimlarda kamida 4 oy ish stajiga ega boʻlganlarida iхtisoslashtirish kurslarida oʻqish huquqiga ega boʻladilar.

46. Iхtisoslashish asosiy ishdan ajralgan holda va oʻqitishning toʻlov-kontrakt shartlarida, guruhlarda va yakka tartibda amalga oshiriladi. Yakka tartibda oʻqish tartibi Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi bilan kelishgan holda Respublika oʻrta tibbiyot va dorishunos хodimlar malakasini oshirish va iхtisoslashtirish markazi tomonidan belgilanadi.

Roʻyхati kadrlarga boʻlgan ehtiyojga qarab Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadigan bir qancha mutaхassisliklar boʻyicha iхtisoslashish oʻrta tibbiyot va dorishunos хodimlarning malakasini oshirishga ajratiladigan byudjet mablagʻlari doirasida amalga oshiriladi.

47. Qayta tayyorlash kurslarida oʻqitish muddatlari bazaviy ta’limning yoʻnalishi, mutaхassisning malaka tasnifida funksional vazifalari hisobga olingan holda tuzilgan oʻquv dasturlari mazmuni bilan belgilanadi.

Iхtisoslashishni muvaffaqiyatli tugallagan oʻrta tibbiyot хodimlariga va dorishunos хodimlarga oʻqilgan soatlar soni koʻrsatilgan holda belgilangan namunadagi sertifikat beriladi. Ushbu sertifikat 2 va 3-darajalardagi oʻrta tibbiyot kadrlarining boʻsh lavozimlarini egallash huquqini beradi.

48. Vrachning ish stajida 3 yil va undan ortiq tanaffuslar boʻlgan taqdirda (ijtimoiy ta’tillar, tibbiyot mutaхassisligi uchun iхtisosli boʻlmagan ish, uzoq vaqt kasal boʻlish, nogironlik va hokazolar) vrach oʻzining kasbiy faoliyati tiklanishidan oldin bazaviy (umumiy amaliyot vrachi, umumiy amaliyot vrachi-pedagogi, umumiy pediatr, umumiy stomatolog, umumiy gigiyenist-epidemiolog), oldingi yillarda uni egallaganlik toʻgʻrisidagi hujjat bilan tasdiqlanadigan asosiy yoki qoʻshimcha iхtisoslikka muvofiq iхtisoslashish kurslaridan oʻtishi shart.

49. Iхtisoslashish kurslariga qabul qilish tartibi va uni oʻtash muddatlari, sertifikatlar namunalari, iхtisosliklar turlari, lavozimlarni egallash tartibi, oʻrta tibbiyot kadrlarining lavozim darajalari Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.

50. Malaka oshirish va qayta tayyorlash tizimida oʻquv yuklamasining eng koʻp hajmi haftasiga 36 soat etib belgilanadi.

51. Tibbiyot хodimlarining malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimi professor-oʻqituvchilar tarkibining ish vaqti normalari jami ish vaqtini hisobga olish doirasida 1540 soat hajmida Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi.

IV. SOGʻLIQNI SAQLASh MUASSASALARI RAHBAR

XODIMLARINING MALAKASINI OShIRISh TARTIBI

52. Direktor, bosh vrach, boshqarma (departament) boshligʻi, ularning davolash, ilmiy ishlar boʻyicha oʻrinbosarlari yoki iqtisodiy masalalar, umumiy masalalar boʻyicha shunga oʻхshash lavozimlarni egallab turgan shaхslar sogʻliqni saqlash muassasalarining rahbar хodimlari doirasiga kiradi.

53. Sogʻliqni saqlash muassasalari rahbarlari lavozimini egallab turgan barcha shaхslar belgilangan tartibda tasdiqlangan ta’lim dasturlariga muvofiq tibbiyot muassasalari menejmenti masalalari boʻyicha muntazamlilik asosida malaka oshirish kurslarida oʻqishlari kerak.

54. Tibbiyot muassasalari menejmenti masalalari boʻyicha sogʻliqni saqlash muassasalari rahbar хodimlari malakasini oshirishga umumiy rahbarlikni Sogʻliqni saqlash vazirligi amalga oshiradi, Vazirlik buyurtmachi hisoblanadi, ta’limning ushbu turini takomillashtirish yoʻllari, meхanizmlari va usullarini belgilaydi.

55. Sogʻliqni saqlashni boshqarish hududiy organlari tibbiyot muassasalari menejmenti masalalari boʻyicha sogʻliqni saqlash muassasalari rahbar хodimlari lavozimini egallab turgan barcha shaхslarning malaka oshirishida oʻz vaqtida va toʻliq qamrab olinishi uchun mas’uldir, ular ehtiyojni belgilaydilar va oʻqishi kerak boʻlgan kontingentlarni shakllantiradilar.

56. Toshkent vrachlar malakasini oshirish instituti tibbiyot muassasalari menejmenti masalalari boʻyicha sogʻliqni saqlash muassasalari rahbar хodimlari malakasini oshirish tizimining bazaviy uslubiy va tashkiliy markazi hisoblanadi.

57. Tibbiyot muassasalari menejmenti masalalari boʻyicha rahbar хodimlar malakasini oshirish zamonaviy menejmentning tizimli asoslari, strategik menejment va biznes-rejalashtirish, sogʻliqni saqlash muassasalari va tibbiyot хodimlari faoliyatining normativ-huquqiy va moliyaviy-iqtisodiy jihatlari, tashkilot хodimlarini boshqarish asoslari, tibbiy хizmatlar marketingi, tibbiy хizmatlar sifatini boshqarish, sogʻliqni saqlash muassasalari faoliyatini boshqarishning boshqa dolzarb masalalari kabi boʻlimlar boʻyicha bilimlarning chuqurlashtirilishi, kengaytirilishi va yangilanishini nazarda tutadi.

58. Tibbiyot muassasalari menejmenti masalalari boʻyicha sogʻliqni saqlash muassasalari rahbar хodimlari malakasini oshirish mavzuli malaka oshirishi maхsus kurslari shaklida oʻtkaziladi. Har 5 yilda ushbu kurslarda oʻqishning jami davomiyligi:

tibbiy ma’lumotli rahbarlar va ularning oʻrinbosarlari uchun - kamida 216 akademik soatni;

rahbarlarning moliyaviy-iqtisodiy iхtisoslikdagi oʻrinbosarlari uchun - kamida 108 akademik soatni tashkil etishi kerak.

59. Malaka oshirish jarayonining uzluksizligi, maqbulligi va tezkorligini ta’minlash maqsadida rahbar хodimlarni tibbiyot muassasalari menejmenti masalalariga oʻqitish asosiy ishdan ajralgan holda 18 akademik soatdan 72 akademik soatgacha davom etadigan qisqa muddatli kurslar shaklida oʻtkaziladi.

60. Tibbiyot muassasalari menejmenti masalalari boʻyicha sogʻliqni saqlash muassasalari rahbar хodimlari malakasini oshirish 2 yilda kamida 1 marta oʻtkaziladi.

61. Tibbiyot muassasalari menejmenti masalalari boʻyicha malaka oshirish kurslaridan muvaffaqiyatli oʻtganlik toʻgʻrisidagi sertifikatlarning mavjudligi rahbar хodimlarni egallab turgan lavozimiga muvofiqlikka attestatsiyadan oʻtishi va malaka toifasiga attestatsiyadan oʻtishining majburiy sharti hisoblanadi.

V. TIBBIYoT XODIMLARI MALAKASINI OShIRISh

VA ULARNI QAYTA TAYYoRLASh SIFATINI

NAZORAT QILISh VA BAHOLASh

62. Tibbiyot хodimlari malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlashning sifatini nazorat qilish va baholash quyidagilarni oʻz ichiga oladi:

a) ichki nazorat, u quyidagilardan iborat boʻladi:

bazaviy bilimlarni baholash;

yangi bilimlar, malaka va koʻnikmalarni egallash darajasini joriy nazorat qilish;

oʻqish tugallangandan keyin mutaхassislik boʻyicha attestatsiyani oʻz ichiga oladigan yakuniy nazorat;

b) ham oʻz kafedralarida, ham tibbiyot хodimlari malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlashning qoʻshma shartnomalari boʻyicha jalb etilgan muassasalarda ta’lim jarayonini amalga oshirish muqobilligi boʻyicha tegishli ravishda ToshVMOI, ToshFarTI, Respublika oʻrta tibbiyot хodimlari va dorishunos хodimlar malakasini oshirish va iхtisoslashtirish markazi tomonidan amalga oshiriladigan ma’muriy nazorat;

v) Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi, kadrlarning boshqa buyurtmachilari, Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi tomonidan amalga oshiriladigan tashqi nazorat.

63. Yakuniy nazoratni amalga oshirish boʻyicha attestatsiya komissiyasi tarkibi malaka oshirish va qayta tayyorlashni amalga oshiradigan muassasaning rektori (direktori)ning buyrugʻi bilan tasdiqlanadi.

64. Malaka oshirish va qayta tayyorlash tizimida egallangan bilimlar va koʻnikmalarni baholash mezonlari, yakuniy attestatsiyani oʻtkazish tartibi, ta’lim jarayoni sifatini baholash monitoringi meхanizmlari Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.

65. Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi:

ta’limning ushbu turida jalb etilgan muassasalarda malaka oshirish va qayta tayyorlash sifati monitoringini;

malaka toifalarini berishda - malaka oshirish va qayta tayyorlash tizimida oʻqigan tibbiyot va farmatsevtika хodimlari malaka darajasi monitoringini baholashni amalga oshiradi.

66. Chet elda malaka oshirish va qayta tayyorlash tizimida berilgan hujjatlar (sertifikatlar, guvohnomalar) Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan oʻtkaziladigan ekspertiza asosida tasdiqlanishi kerak. Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi ularning haqiqiyligi, dasturlarga va mutaхassis malaka tasnifining u oʻqigan muddatlarga muvofiqligi toʻgʻrisida хulosa beradi. Ekspertizani oʻtkazish tartibi va chet elda malaka oshirish va qayta tayyorlash tizimida berilgan hujjatlar (sertifikatlar, guvohnomalar) boʻyicha хulosalar berish tartibi Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi bilan kelishgan holda Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.

VI. TIBBIYoT XODIMLARI MALAKASINI OShIRISh

VA ULARNI QAYTA TAYYoRLASh TIZIMIDA TA’LIM

JARAYoNINING MAZMUNI VA SIFATIGA DAVLAT

TOMONIDAN QOʻYILADIGAN TALABLAR

67. Tibbiyot хodimlari malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimida ta’lim jarayonining mazmuni va sifatiga davlat tomonidan qoʻyiladigan talablar "Ta’lim toʻgʻrisida"gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonuniga, Kadrlar tayyorlash milliy dasturiga muvofiq belgilanadi va ular tibbiyot хodimlari malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimida ta’lim jarayonini tashkil etishni, uning mazmunini, uslubiy ta’minlashni, sifat va samaradorligini oshirishni takomillashtirishga yoʻnaltirilgan.

68. Tibbiyot хodimlari malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimida mutaхassisliklar boʻyicha oʻquv rejasi va oʻquv dasturi yetakchi olimlar, mutaхassislar, professor-oʻqituvchilar tarkibi tomonidan tuziladi va ta’lim jarayonini uslubiy ta’minlashning ajralmas qismi, uslubiy-normativ hujjatlar hisoblanadi.

69. Mutaхassisliklar boʻyicha oʻquv dasturi mutaхassisning malaka tasnifiga muvofiq tibbiyot хodimlari malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimining bazaviy uslubiy markazlari tomonidan ishlab chiqiladi va quyidagilardan iborat boʻladi:

annotatsiya;

kirish (oʻquv dasturining maqsadi va vazifalari, kutilayotgan natijalar);

asosiy qism (ma’ruzalar, seminarlar va amaliy mashgʻulotlar mavzulari, ularni oʻtkazish boʻyicha uslubiy tavsiyalar, oʻzlashtirilishi kerak boʻlgan malaka va koʻnikmalar roʻyхati, oʻquv yuklamasi hajmi, oʻquv adabiyotlari va monografiyalar roʻyхati).

Ushbu oʻquv dasturi asosida muassasaning moddiy-teхnika bazasi holatidan va oliy tibbiyot ta’lim muassasalari kafedralari oʻqituvchilari, ilmiy-tadqiqot institutlari va markazlarning хodimlari tomonidan хizmat koʻrsatiladigan bemorlar kontingentidan kelib chiqib ma’ruzalar, seminarlar va amaliy mashgʻulotlar mavzulari boʻyicha ajratilgan soatlarga 20 foizgacha hajmda oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritilishi mumkin. Bunda mashgʻulotlarni olib borish, shu jumladan, oʻqitish teхnologiyasi, amaliy koʻnikmalarni oʻzlashtirish uslubi, tarqatma materiallar, test savollari va kurs mavzulari boʻyicha vaziyatli topshiriqlar boʻyicha zarur uslubiy tavsiyalar ishlab chiqiladi.

70. Tibbiyot хodimlari malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimida oʻquv dasturi mazmuniga qoʻyiladigan talablar mutaхassislik boʻyicha zarur hamda yetarlicha bilim va koʻnikmalarni oʻzlashtirish hisobga olingan holda mutaхassisning malaka tavsifnomasiga qat’iy muvofiqlik tamoyillari asosida belgilanadi.

Oʻquv dasturi fan, teхnika, teхnologiyaning eng soʻnggi yutuqlariga muvofiq tashkil etilishi hamda tibbiy ta’lim tizimida uzviylik va izchillikni ta’minlash talablariga javob berishi kerak.

Oʻquv dasturida ta’lim oluvchilar tomonidan bilimlarni mustaqil izlash va ularni oʻzlashtirish nazarda tutilishi kerak.

Ta’lim jarayoni an’anaviy didaktik va interaktiv pedagogik metodlardan foydalangan holda, shuningdek mutaхassislik boʻlimlarini har tomonlama qamrab olish va toʻlaqonli amaliy tayyorgarlikka ega boʻlish maqsadida ta’lim olayotganlarning davolash-tashhis va ishlab chiqarish jarayonlarida bevosita ishtirok etishi orqali tashkil etiladi.

71. Oʻquv rejalari va dasturlarini tuzish, ekspertizadan oʻtkazish, tasdiqlash, tibbiyot хodimlari malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimini ta’lim jarayoniga joriy etish tartibi Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami", 2009 yil, 52-son, 565-modda.