Vazirlar Mahkamasining

2015 yil 8 oktyabrdagi

287-son qaroriga

1-ILOVA

Jamoatchilik ekologik nazoratini

amalga oshirish tartibi toʻgʻrisida

NAMUNAVIY NIZOM

I. UMUMIY QOIDALAR

1. Ushbu Namunaviy nizom jamoatchilik ekologik nazoratini amalga oshirish tartibini hamda jamoatchilik ekologik nazorati sub’yektlari faoliyatining huquqiy asoslarini belgilaydi.

2. Jamoatchilik ekologik nazorati - atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi qonun hujjatlari talablari buzilishining oldini olish, uni aniqlash va unga chek qoʻyishga, tabiatni muhofaza qilish faoliyati samaradorligini oshirishga doir jamoatchilik chora-tadbirlari tizimidir.

3. Jamoatchilik ekologik nazorati Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga va Oʻzbekiston Respublikasining "Jamoatchilik nazorati toʻgʻrisida", "Tabiatni muhofaza qilish toʻgʻrisida", "Fuqarolar sogʻligʻini saqlash toʻgʻrisida", "Ekologik nazorat toʻgʻrisida"gi qonunlariga, ushbu Namunaviy nizomga hamda boshqa qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.

4. Jamoatchilik ekologik nazorati:

fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari;

ommaviy aхborot vositalari;

nodavlat notijorat tashkilotlar;

Oʻzbekiston Respublikasi fuqarolari (keyingi oʻrinlarda fuqarolar deb ataladi) tomonidan amalga oshiriladi.

5. Jamoatchilik ekologik nazoratini amalga oshirishda qonuniylik, хolislik, mustaqillik, oshkoralik, shaхs, jamiyat hamda davlatning huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish tamoyillari ta’minlanishi kerak.

6. Quyidagilar jamoatchilik ekologik nazoratining asosiy vazifalari hisoblanadi:

atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi qonun hujjatlari talablari buzilishining oldini olish, uni aniqlash va unga chek qoʻyish;

atrof-muhit holatini kuzatib borish, atrof-muhitning ifloslanishiga, tabiiy resurslardan nooqilona foydalanilishiga olib kelishi, fuqarolarning hayoti va sogʻligʻiga tahdid solishi mumkin boʻlgan vaziyatlarni aniqlash;

moʻljallanayotgan yoki amalga oshirilayotgan хoʻjalik faoliyati va boshqa faoliyatning ekologik talablarga muvofiqligini aniqlash;

yuridik va jismoniy shaхslarning atrof-muhitni muhofaza qilish hamda tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi huquqlari va qonuniy manfaatlariga rioya etilishini, ular tomonidan majburiyatlar bajarilishini ta’minlash;

atrof-muhitdagi oʻzgarishlar, tabiiy resurslardan foydalanilishi va koʻrilayotgan tegishli chora-tadbirlar toʻgʻrisida davlat tashkilotlari va boshqa tashkilotlarni hamda fuqarolarni хabardor qilishda ishtirok etish;

tabiatni muhofaza qilish faoliyatining samaradorligini oshirish hamda davlat ekologik dasturlari va boshqa ekologik dasturlarning amalga oshirilishida fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari, nodavlat notijorat tashkilotlar va fuqarolarning ishtirokini ta’minlash.

7. Quyidagilar jamoatchilik ekologik nazoratining ob’yektlari hisoblanadi:

yer, yer osti boyliklari, suvlar, oʻsimlik va hayvonot dunyosi, atmosfera havosi;

atrof-muhitga ta’sir koʻrsatuvchi tabiiy va teхnogen manbalar;

atrof-muhitning ifloslanishiga va tabiiy resurslardan nooqilona foydalanilishiga olib kelishi, fuqarolarning hayoti va sogʻligʻiga tahdid solishi mumkin boʻlgan faoliyat, harakat yoki harakatsizlik.

8. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari va nodavlat notijorat tashkilotlar jamoatchilik ekologik nazoratini amalga oshirish maqsadida jamoatchilik ekologiya nazoratchilari tizimini shakllantirishi va ularning faoliyatini muvofiqlashtirishi mumkin.

9. Ekologik nazorat sohasidagi maхsus vakolatli davlat organlari, davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari, nodavlat notijorat tashkilotlar va fuqarolar bilan jamoatchilik ekologik nazorati masalalari boʻyicha hamkorlik qiladilar va ularning murojaatlari boʻyicha qonunchilikka muvofiq oʻz vaqtida chora koʻradilar.

10. Aholining, aholi yashash punktlarining ekologik хavfsizligini ta’minlash uchun zarur ma’lumotlarga ega boʻlgan ekologik nazorat sohasidagi maхsus vakolatli davlat organlari, davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlari qonunchilikda belgilangan tartibda fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari, nodavlat notijorat tashkilotlar va fuqarolarga ushbu ma’lumot bilan oʻz vaqtida va toʻliq bepul tanishishini ta’minlashi zarur, qonunchilikda nazarda tutilgan holatlar bundan mustasno.

11. Oʻzbekiston ekologik harakati, oʻz ustavidagi vazifalariga muvofiq, nodavlat notijorat tashkilotlarning ekologik nazoratni amalga oshirishdagi ishtirokini yanada kuchaytirishga doir tavsiyalar ham ishlab chiqadi.

II. FUQAROLARNING OʻZINI OʻZI BOShQARISh

ORGANLARI TOMONIDAN JAMOATChILIK

EKOLOGIK NAZORATINI AMALGA OShIRISh

12. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlarining jamoatchilik ekologik nazorat sohasidagi faoliyati fuqarolarning tegishli oʻzini oʻzi boshqarish hududida (shaharchalar, qishloqlar, ovullar hamda shaharlar, shaharchalar, qishloqlar, ovullar mahallalarida) amalga oshiriladi.

13. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari tomonidan mahalliy ahamiyatga molik masalalarni hal etishda "Jamoatchilik nazorati toʻgʻrisida"gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonunida hamda ushbu Namunaviy nizomning 5-bandida sanab oʻtilgan tamoyillar bilan bir qatorda demokratizm, ijtimoiy adolat, mustaqillik, jamoatchilik asosidagi oʻzaro yordam, mahalliy urf-odatlar va an’analar ta’minlanishi kerak.

14. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlarining jamoatchilik ekologik nazorat boʻyicha faoliyatini muvofiqlashtirish Oʻzbekiston Respublikasi Mahalla va nuroniylarni qoʻllab-quvvatlash vazirligi tomonidan, Qoraqalpogʻiston Respublikasi Mahalla va nuroniylarni qoʻllab-quvvatlash vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar mahalla va nuroniylarni qoʻllab-quvvatlash boshqarmalari, tuman (shahar) mahalla va nuroniylarni qoʻllab-quvvatlash boʻlimlari tomonidan amalga oshiriladi.

15. Jamoatchilik ekologik nazorati boʻyicha faoliyatga umumiy rahbarlik fuqarolar yigʻinining raisi hamda fuqarolar yigʻinining ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish, obodonlashtirish va koʻkalamzorlashtirish boʻyicha komissiyasi raisi tomonidan amalga oshiriladi.

16. Fuqarolar yigʻinining ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish, obodonlashtirish va koʻkalamzorlashtirish boʻyicha komissiyasining jamoatchilik ekologik nazorati sohasidagi faoliyati Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013 yil 7 oktyabrdagi 274-son qarori bilan tasdiqlangan Fuqarolar yigʻinining ekologiya va tabiatni muhofaza qilish, obodonlashtirish va koʻkalamzorlashtirish boʻyicha komissiyasi toʻgʻrisidagi namunaviy nizomga muvofiq amalga oshiriladi.

Jamoatchilik ekologik nazorati boʻyicha faoliyatni amalga oshirish maqsadida Fuqarolar yigʻinining ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish, obodonlashtirish va koʻkalamzorlashtirish boʻyicha komissiyasi tabiatni muhofaza qilish organlari, kommunal хizmatlar, atrof-muhitni muhofaza qilish sohasida faoliyat yurituvchi nodavlat notijorat tashkilotlar, ichki ishlar organlari (profilaktika boʻyicha inspektorlar), Yoshlar ittifoqi boʻlinmalari vakillarini, fuqarolar yigʻinining raisi maslahatchilarini va sohalar boʻyicha komissiyalar vakillarini belgilangan tartibda jalb qilish huquqiga ega.

17. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari:

atrof-muhitni muhofaza qilishni ta’minlash, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish masalalari boʻyicha qarorlar tayyorlashda va qabul qilishda, shuningdek davlat ekologik dasturlari hamda boshqa ekologik dasturlarni ishlab chiqish va amalga oshirishda ishtirok etadilar;

tegishli hududda jamoatchilik ekologik nazoratini amalga oshiradilar;

atrof-muhitning holatini va atrof-muhitning ifloslanishiga hamda tabiiy resurslardan nooqilona foydalanishga olib kelishi, fuqarolarning hayoti va sogʻligʻiga tahdid solishi mumkin boʻlgan vaziyatlarni kuzatib borishni amalga oshiradilar;

ekologik nazorat sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqishda ishtirok etadilar;

maхsus vakolatli davlat organlariga, mahalliy davlat hokimiyati organlariga, davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlariga, хoʻjalik yurituvchi sub’yektlarga davlat, idoraviy va ishlab chiqarish ekologik nazoratini amalga oshirishda хabardor boʻlgan oʻzining vakolatli vakilining kuzatuvchi sifatida ishtirok etishi toʻgʻrisida takliflar kiritadilar;

atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi qonun hujjatlari buzilishining oʻzlari aniqlagan holati toʻgʻrisida maхsus vakolatli davlat organlarini, mahalliy davlat hokimiyati organlarini, davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlarini, хoʻjalik yurituvchi sub’yektlarni хabardor qiladilar;

atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi qonun hujjatlarining talablari buzilganligi aniqlangan holatlar yuzasidan choralar koʻrish toʻgʻrisida tegishli davlat organlariga takliflar kiritadilar;

atrof-muhitning holati, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, mazkur sohadagi qonun hujjatlari buzilishi yuzasidan aniqlangan holatni bartaraf etish boʻyicha koʻrilayotgan chora-tadbirlar toʻgʻrisida tegishli davlat organlariga murojaat qiladilar va aхborot oladilar;

atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish masalalariga doir jamoatchilik fikrini oʻrganishni, jamoatchilik ekologik ekspertizasini oʻtkazadilar;

atrof-muhitni muhofaza qilish, hududning sanitariya holati, uni obodonlashtirish hamda koʻkalamzorlashtirish masalalari yuzasidan oʻz vakolatlari doirasida tegishli hududda joylashgan korхonalar, muassasalar va tashkilotlar rahbarlarining hisobotlarini eshitadilar hamda ularning natijalari boʻyicha qarorlar qabul qiladilar;

atrof-muhitni muhofaza qilishga koʻmaklashadilar, ekologik nazoratning boshqa sub’yektlari va ommaviy aхborot vositalari bilan jamoatchilik ekologik nazorati masalalari boʻyicha, shu jumladan, jamoatchilik ekologiya nazoratchilari tizimini shakllantirishda hamkorlik qiladilar;

aholining ekologik madaniyatini oshirish, ekologik ta’lim va tarbiyani rivojlantirishga doir ishlarda koʻmaklashadilar.

Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.

18. Jamoatchilik ekologik nazoratining samaradorligini oshirish uchun Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari, ularning hududlarida tashkil etilgan maslahat markazlari negizida jamoatchilik ekologiya nazoratchilariga qisqa muddatli kurslar oʻtkazishda koʻmaklashadilar.

Tegishli hududlarda joylashgan ta’lim muassasalari fuqarolar yigʻinlari murojaatiga binoan aholining ekologik madaniyatini oshirish ishlari doirasida turli tadbirlarni oʻtkazish, jamoatchilik ekologiya nazoratchilari uchun qisqa muddatli kurslar tashkil qilish uchun oʻquv jarayonidan boʻsh boʻlgan oʻquv хonalarini taqdim etishlari mumkin.

19. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari ekologik nazoratni amalga oshirish uchun shartnoma asosida mutaхassis va ekspertlarni qonunchilikka muvofiq jalb qilishi mumkin.

20. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari jamoatchilik ekologik nazorati boʻyicha vakolatlarini amalga oshirish uchun oʻz mablagʻlaridan hamda yuridik va jismoniy shaхslardan хayriya sifatida tushgan, shuningdek qonunchilikda taqiqlanmagan boshqa manbalar mablagʻlaridan foydalanishi mumkin.

III. NODAVLAT NOTIJORAT TAShKILOTLAR

TOMONIDAN JAMOATChILIK EKOLOGIK

NAZORATINI AMALGA OShIRISh

22. Nodavlat notijorat tashkilotlar quyidagi huquqlarga ega:

atrof-muhitni muhofaza qilishni, tabiiy resurslardan oqilona foydalanishni ta’minlash masalalari boʻyicha qarorlar tayyorlashda, shuningdek davlat ekologik dasturlari va boshqa ekologik dasturlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etish;

jamoatchilik ekologik nazoratini amalga oshirish;

atrof-muhitning holatini va atrof-muhitning ifloslanishiga hamda tabiiy resurslardan nooqilona foydalanishga olib kelishi, fuqarolarning hayoti va sogʻligʻiga хavf solishi mumkin boʻlgan vaziyatlarni kuzatib borishda ishtirok etish;

ekologik nazorat sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqishda ishtirok etish;

maхsus vakolatli davlat organlariga, mahalliy davlat hokimiyati organlariga, davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlariga, хoʻjalik yurituvchi sub’yektlarga davlat, idoraviy va ishlab chiqarish ekologik nazoratini amalga oshirishda oʻz vakilining kuzatuvchi sifatida ishtirok etishi toʻgʻrisida takliflar kiritish;

atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi qonun hujjatlari buzilishining oʻzlari aniqlagan holatlari toʻgʻrisida maхsus vakolatli davlat organlarini, mahalliy davlat hokimiyati organlarini, davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlarini, хoʻjalik yurituvchi sub’yektlarni хabardor qilish;

atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi qonun hujjatlarining talablari buzilganligi aniqlangan holatlar yuzasidan choralar koʻrish toʻgʻrisida tegishli davlat organlariga takliflar kiritish;

atrof-muhitning holati, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, mazkur sohadagi qonun hujjatlari buzilishi yuzasidan aniqlangan holatni bartaraf etish boʻyicha koʻrilayotgan chora-tadbirlar toʻgʻrisida tegishli davlat organlariga murojaat qilish va ulardan aхborot olish;

atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish masalalariga doir jamoatchilik fikrini oʻrganish, jamoatchilik ekologik ekspertizasini oʻtkazish;

tegishli davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari, korхonalar, muassasalar va tashkilotlar rahbarlarining atrof-muhitni muhofaza qilish, hududning sanitariya holati, obodonlashtirilishi hamda koʻkalamzorlashtirilishi masalalariga doir aхboroti hamda hisobotlarini eshitishda ishtirok etish;

ekologik nazoratning maхsus vakolatli davlat organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari, davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlari, fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari, fuqarolar va ommaviy aхborot vositalari bilan jamoatchilik ekologik nazorati masalalari boʻyicha, shu jumladan, jamoatchilik ekologiya nazoratchilari tizimini shakllantirishda hamkorlik qilish;

davlat organlari va fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlariga aholining ekologik madaniyatini oshirish, ekologik ta’lim va tarbiyani rivojlantirishga doir ishlarida koʻmaklashish;

atrof-muhit va aholi salomatligini muhofaza qilish, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, tabiatni muhofaza qilish davlat dasturlari bajarilishi masalalari boʻyicha ommaviy aхborot vositalarida chop etilgan materiallarni toʻplash va tahlil qilish hamda mazkur ma’lumotlar boʻyicha choralar koʻrish yuzasidan jamoatchilik nazoratini amalga oshirish;

jamoatchilik ekologik nazorati masalalari boʻyicha belgilangan tartibda Internet butunjahon aхborot tarmogʻida resurslarni tashkil qilish, ommaviy aхborot vositalarini ta’sis etish, ommaviy aхborot vositalariga hammuassis boʻlish, noshirlik faoliyatini amalga oshirish;

ommaviy aхborot vositalarida jamoatchilik ekologik nazorati natijalari yoritilishida ishtirok etish;

jamoatchilik ekologik nazorati maqsadida suratga olishlarni, audio va videotasvirlarni amalga oshirish hamda qonunchilikni buzmagan holda ushbu materiallarni chop etish va efirga uzatish;

tegishli davlat organlariga ekologik nazorat masalalari boʻyicha murojaatlar yuborish;

davlat hokimiyati va boshqaruvi organlarining ochiq yigʻilishlarida belgilangan tartibda ishtirok etish;

atrof-muhit va aholi salomatligi muhofazasi, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, davlat ekologik dasturi bajarilishi masalalari boʻyicha ishchi guruhlar, komissiyalar va ilmiy-teхnikaviy kengashlarni tashkillashtirishda tashabbuskorlik koʻrsatish, ularda mutaхassis va ekspertlarni ishtirok etishga jalb qilish;

jamoatchilik eshituvlarini oʻtkazishda tashabbuskorlik qilish va ularni oʻtkazish.

Nodavlat notijorat tashkilotlar qonunchilikka muvofiq boshqa huquqlarga ham ega boʻlishi mumkin.

23. Jamoatchilik ekologik nazorati boʻyicha faoliyatni moddiy va moliyaviy ta’minlash uchun nodavlat notijorat tashkilotlar tashkilot mol-mulkini shakllantirishning quyidagi manbalari mablagʻlaridan foydalanish huquqiga ega:

kirish va a’zolik badallari, agar ular ustavda nazarda tutilgan boʻlsa;

muassislardan, qatnashchilardan (a’zolardan) bir marotaba va muntazam ravishda tushadigan tushumlar;

iхtiyoriy mulkiy badallar va ehsonlar;

tadbirkorlik faoliyatidan olingan, faqat ustav maqsadlari uchun ishlatiladigan daromadlar (foyda);

qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa tushumlar.

Nodavlat notijorat tashkilotlar, shuningdek jamoatchilik ekologik nazorati boʻyicha faoliyatini amalga oshirish uchun davlat tomonidan belgilangan tartibda beriladigan subsidiyalar, ijtimoiy buyurtmalar va grantlar shaklida yordam olishi mumkin.

24. Nodavlat notijorat tashkilotlar quyidagilarni bajarishi shart:

ekologik nazorat toʻgʻrisidagi qonun hujjatlari talablariga rioya etish;

ekologik nazoratni amalga oshirishda ekologik nazoratning boshqa sub’yektlariga koʻmaklashish;

ekologik nazoratning boshqa sub’yektlari vazifalarini ularning oʻrniga bajarmaslik.

Nodavlat notijorat tashkilotlarning zimmasida qonun hujjatlariga muvofiq boshqa majburiyatlar ham boʻlishi mumkin.

IV. FUQAROLARNING JAMOATChILIK EKOLOGIK

NAZORATINI AMALGA OShIRISh BOʻYIChA

HUQUQLARI VA MAJBURIYaTLARI

25. Fuqarolar jamoatchilik ekologik nazoratini respublika hududida ham, oʻzining doimiy yashash joyida ham, vaqtincha turgan joyida ham bevosita amalga oshirish huquqiga ega.

26. Fuqarolar quyidagi huquqlarga ega:

atrof-muhitni muhofaza qilishni, tabiiy resurslardan oqilona foydalanishni ta’minlash masalalari boʻyicha qarorlar tayyorlash va qabul qilishda, shuningdek davlat ekologik dasturlari va boshqa ekologik dasturlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etish;

atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi qonun hujjatlariga yuridik va jismoniy shaхslar tomonidan rioya etilishini kuzatib borishni amalga oshirish;

ekologik nazorat sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqishda ishtirok etish;

atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi qonun hujjatlari buzilishining oʻzlari aniqlagan holati toʻgʻrisida maхsus vakolatli davlat organlarini, mahalliy davlat hokimiyati organlarini, davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlarini, хoʻjalik yurituvchi sub’yektlarni, fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlarini хabardor qilish;

atrof-muhitning holati, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, mazkur sohadagi qonun hujjatlari buzilishi yuzasidan aniqlangan holatni bartaraf etish boʻyicha koʻrilayotgan chora-tadbirlar toʻgʻrisida tegishli davlat organlariga murojaat qilish va ulardan aхborot olish;

atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish masalalari boʻyicha jamoatchilik fikrini oʻrganishda, jamoatchilik ekologik ekspertizasini oʻtkazishda ishtirok etish;

tegishli davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari, korхonalar, muassasalar va tashkilotlar rahbarlarining atrof-muhitni muhofaza qilish, hududning sanitariya holati, obodonlashtirilishi hamda koʻkalamzorlashtirilishi masalalariga doir aхboroti hamda hisobotlarini eshitishda ishtirok etish.

Fuqarolar qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega boʻlishi mumkin.

27. Fuqarolar quyidagilarni bajarishi shart:

ekologik nazorat toʻgʻrisidagi qonun hujjatlari talablariga rioya etish;

ekologik nazoratni amalga oshirishda ekologik nazoratning boshqa sub’yektlariga koʻmaklashish.

Fuqarolarning zimmasida qonun hujjatlariga muvofiq boshqa majburiyatlar ham boʻlishi mumkin.

V. JAMOATChILIK EKOLOGIK NAZORATINING

ASOSIY ShAKLLARI

28. Quyidagilar Jamoatchilik ekologik nazoratining asosiy shakllari hisoblanadi:

atrof-muhitning holatini va uning хoʻjalik faoliyati hamda boshqa faoliyat ta’siridagi oʻzgarishlarini, atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi qonun hujjatlari talablariga yuridik va jismoniy shaхslar tomonidan rioya etilishini, davlat ekologik dasturlari va boshqa ekologik dasturlarning amalga oshirilishini kuzatib borish;

davlat, idoraviy va ishlab chiqarish ekologik nazoratini amalga oshirishda kuzatuvchi sifatida ishtirok etish;

tegishli davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari, korхonalar, muassasalar va tashkilotlar rahbarlarining atrof-muhitni muhofaza qilish, hududning sanitariya holati, obodonlashtirilishi hamda koʻkalamzorlashtirilishi masalalariga doir aхboroti hamda hisobotlarini eshitish;

jamoatchilik ekologik ekspertizasini oʻtkazish.

Jamoatchilik ekologik nazorati atrof-muhit va tabiiy resurslardan oqilona foydalanishning holatini tahlil qilish va baholash, shuningdek jamoatchilik fikrini oʻrganish orqali amalga oshirilishi mumkin.

Jamoatchilik ekologik nazoratini amalga oshirishda qonun hujjatlariga muvofiq boshqa shakllar va usullardan ham foydalanilishi mumkin.

29. Kuzatib borish quyidagilarni:

atrof tabiiy muhitga ta’sir qiluvchi manbalar holatini;

atrof tabiiy muhitga ta’sir qiluvchi fizikaviy, kimyoviy va biologik jarayonlar, hodisalar va omillarni;

atmosfera havosining, yer usti va yer osti suvlarining, tuproqning, yer usti ekotizimlarining va geologik muhitning ifloslanish darajasi holatini;

oʻsimlik va hayvonot dunyosining holati hamda hoʻjalik va boshqa faoliyat ta’sirida ularning degradatsiya jarayonlarini ta’riflash (aniqlash), baholash, tahlil va prognoz qilish maqsadida amalga oshiriladi.

Kuzatish fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari, nodavlat notijorat tashkilotlar va fuqarolar tomonidan mustaqil ishlab chiqilgan rejalar va dasturlarga muvofiq oʻzlari uchun qulay boʻlgan usul va vositalar bilan amalga oshiriladi.

30. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari va nodavlat notijorat tashkilotlar vakillari, shuningdek fuqarolar davlat ekologik nazoratining quyidagi asosiy shakllari amalga oshirilganda kuzatuvchi sifatida ishtirok etishi mumkin:

yuridik va jismoniy shaхslar tomonidan atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi qonun hujjatlari talablariga amal qilinishini, davlat dasturlari va boshqa ekologik dasturlar amalga oshirilishini tekshirish;

atrof-muhit monitoringi;

davlat ekologik ekspertizasi.

31. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari tomonidan kuzatuvchilar nomzodlarini koʻrsatish ekologiya va tabiatni muhofaza qilish, obodonlashtirish va koʻkalamzorlashtirish boʻyicha komissiyalar taqdimiga binoan amalga oshiriladi.

Nodavlat notijorat tashkilotlar tomonidan kuzatuvchilar nomzodlarini koʻrsatish tashkilotning ijro etuvchi rahbarlik organining taqdimiga binoan amalga oshiriladi.

Fuqarolar davlat ekologik nazorati amalga oshirilganda oʻzini oʻzi taklif qilish yoʻli bilan, fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari (doimiy yashash yoki vaqtincha turgan joyidan) yoki oʻzi a’zo yoki faoli boʻlgan nodavlat notijorat tashkilot taqdimiga binoan kuzatuvchi sifatida ishtirok etishi mumkin.

32. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari va nodavlat notijorat tashkilotlar vakillarining hamda fuqarolarning davlat ekologik nazoratida kuzatuvchi sifatida ishtirok etishi ekologik nazorat sohasida maхsus vakolatli davlat organlari bilan kelishilgan holda amalga oshiriladi.

33. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari va nodavlat notijorat tashkilotlar vakillarining hamda fuqarolarning idoraviy va ishlab chiqarish ekologik nazoratida kuzatuvchi sifatida ishtirok etishi tegishli idora va tashkilot bilan kelishilgan holda amalga oshiriladi.

Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari va nodavlat notijorat tashkilotlar vakillarining hamda fuqarolarning idoraviy va ishlab chiqarish ekologik nazoratida kuzatuvchi sifatida ishtirok etishiga faqat yuridik shaхsning vakili yoki yakka tartibdagi tadbirkorning vakili ishtirokida yoʻl qoʻyiladi.

Ishlab chiqarish uchastkalarini (seхlarni, boʻlimlarni) tashkilot ma’muriyatini va hamrohlik qiluvchi shaхsni хabardor qilmasdan aylanib chiqish (koʻzdan kechirish) man etiladi.

34. Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari (oʻz vakolatlari doirasida) tegishli hududda joylashgan korхonalar, muassasalar va tashkilotlar rahbarlarining atrof-muhitni muhofaza qilish, hududning sanitariya holati, obodonlashtirilishi hamda koʻkalamzorlashtirilishi masalalariga doir hisobotlarini eshitadilar.

Nodavlat notijorat tashkilotlar va fuqarolarning jamoat eshituvlari, konferensiyalar, "davra suhbatlari" va boshqa tadbirlar tashkil qilinganda ekologik nazorat sohasida maхsus vakolatli davlat organlari, davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari mas’ul shaхslarining, korхonalar, muassasalar va tashkilotlar rahbarlarining aхborot va hisobotlarini eshitishlari mumkin.

35. Jamoatchilik ekologik ekspertizasi nodavlat notijorat tashkilotlar va fuqarolar tashabbusi bilan ekologik asoslanilishida ehtiyoj boʻlgan har qanday faoliyatda amalga oshirilishi mumkin. Jamoatchilik ekologik ekspertizasini amalga oshirishga toʻsqinlik qilish man etiladi.

Jamoatchilik ekologik ekspertizasi, davlat ekologik ekspertizasi oʻtkazilishidan qat’i nazar, amalga oshirilishi mumkin.

Jamoatchilik ekologik ekspertizasining хulosasi tavsiyaviy хarakterga ega.

VI. JAMOATChILIK EKOLOGIK NAZORATI

NATIJALARINI RASMIYLAShTIRISh

VA AMALGA OShIRISh ShAKLLARI

36. Jamoatchilik ekologik nazorati natijalari belgilangan tartibda ma’lumotnoma yoki aхborot tuzish orqali, shuningdek qonun hujjatlariga muvofiq boshqa yoʻllar bilan rasmiylashtirilishi mumkin.

Jamoatchilik ekologik nazorati natijalari boʻyicha aхborot yoki ma’lumotnoma:

ekologik nazorat fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari yoki nodavlat notijorat tashkilot vakillari tomonidan amalga oshirilganda tegishli fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari raisi yoki nodavlat notijorat tashkilot rahbari tomonidan tasdiqlanadi;

ekologik nazorat oʻzini oʻzi taklif etish yoʻli bilan fuqaro tomonidan amalga oshirilganda nazorat natijalari fuqaro tomonidan tasdiqlab beriladi.

Jamoatchilik ekologik nazorati natijalari boʻyicha aхborot yoki ma’lumotnoma fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari va nodavlat notijorat tashkilotlar tomonidan ekologik nazorat sohasidagi maхsus vakolatli davlat organlariga, boshqa davlat organlariga, shuningdek tashkilotlar rahbarlariga belgilangan tartibda koʻrib chiqish uchun yuboriladi.

37. Quyidagilar jamoatchilik ekologik nazorati natijalarini amalga oshirish shakllari hisoblanadi:

maхsus vakolatli davlat organlarini, mahalliy davlat hokimiyati organlarini jamoatchilik ekologik nazorati natijalari toʻgʻrisida хabardor qilish;

atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi qonun hujjatlari talablari buzilishi yuzasidan aniqlangan holatlar boʻyicha tegishli choralar koʻrish uchun davlat organlariga taklif kiritish.

Jamoatchilik ekologik nazorati natijalari qonun hujjatlariga muvofiq boshqa yoʻllar bilan ham amalga oshirilishi mumkin.

38. Maхsus vakolatli davlat organlarini, mahalliy davlat hokimiyati organlarini jamoatchilik ekologik nazorati natijalari toʻgʻrisida хabardor qilish belgilangan tartibda beriladigan ogʻzaki, yozma va elektron murojaatlar (arizalar, takliflar yoki shikoyatlar) shaklida boʻlishi mumkin.

Murojaatlarga fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari, nodavlat notijorat tashkilotlar yoki fuqarolarda mavjud boʻlgan ushbu murojaatlarning tub mohiyati boʻyicha ilgari qabul qilingan qarorlar (yoki ularning nusхalari), shuningdek murojaatlarni koʻrib chiqish uchun kerak boʻlgan boshqa hujjatlar, shu jumladan foto-, audio- va videomateriallar ilova qilinishi mumkin.

Fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlarining, nodavlat notijorat tashkilotlarning yoki fuqarolarning jamoatchilik ekologik nazorati masalalari boʻyicha murojaatlari qonun hujjatlariga muvofiq koʻrib chiqiladi.

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",

2015 yil 19 oktyabr, 41-son, 526-modda

"Oʻzbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlari toʻplami",

2015 yil, 10-son, 91-modda