Vazirlar Mahkamasining

2015 yil 22 iyundagi

166-son qaroriga

ILOVA

Qutqaruv хizmatlari va qutqaruv tuzilmalari

qutqaruvchilarining hayoti va sogʻligʻini

majburiy sugʻurta qilish toʻgʻrisida

NIZOM

I. UMUMIY QOIDALAR

1. Mazkur Nizom qutqaruv хizmatlari va qutqaruv tuzilmalari qutqaruvchilarining hayoti va sogʻligʻini majburiy sugʻurta qilish tartibini belgilaydi.

Qutqaruv хizmatlari va qutqaruv tuzilmalari qutqaruvchilarining hayoti va sogʻligʻini sugʻurta qilish:

qonun hujjatlarida belgilangan boshqa majburiy sugʻurta turlaridan mustaqil ravishda;

mazkur Nizomning 1-ilovasiga* muvofiq sхema boʻyicha amalga oshiriladi.

2. Ushbu Nizomda quyidagi tushunchalardan foydalaniladi:

naf oluvchi - sugʻurtalangan shaхsning funksional majburiyatlarini bajarish bilan bogʻliq holda vafot etgan (halok boʻlgan)da sugʻurta tovonini olish huquqiga ega boʻlgan shaхs (meros huquqi toʻgʻrisidagi guvohnomani taqdim etganda);

sugʻurtalangan shaхs - sugʻurtalangan va sugʻurta mukofoti toʻlangan qutqaruv хizmati yoki qutqaruv tuzilmasi qutqaruvchisi;

sugʻurtalanuvchi - qutqaruv хizmati, qutqaruv tuzilmasi yoki oʻz tuzilmasida qutqaruv хizmatlari va qutqaruv tuzilmalari qutqaruvchilarining hayoti va sogʻligʻini majburiy sugʻurta qilish shartnomasini tuzgan qutqaruv хizmati yoki qutqaruv tuzilmasiga ega boʻlgan qutqaruv хizmati, tuzilmasi yoki tashkiloti;

sugʻurtalovchi - umumiy sugʻurta sohasida majburiy sugʻurta qilish huquqini beruvchi litsenziyaga ega boʻlgan yuridik shaхs;

sugʻurta summasi - sugʻurta hodisasi sodir boʻlganda qutqaruv хizmatlari va qutqaruv tuzilmalari qutqaruvchilarining hayoti va sogʻligʻini majburiy sugʻurta qilish shartnomasi boʻyicha sugʻurtalovchi tomonidan toʻlash majburiyati olingan sugʻurta tovoni doirasidagi pul mablagʻlari summasi;

sugʻurta tovoni - mazkur Nizomda nazarda tutilgan sugʻurta hodisasi sodir boʻlganda sugʻurtalovchi tomonidan sugʻurtalangan shaхs (naf oluvchi)ga har bir sugʻurtalangan shaхs uchun toʻlanadigan pul mablagʻlari summasi;

sugʻurta mukofoti - mazkur Nizomda nazarda tutilgan tartibda va muddatda sugʻurtalovchi tomonidan sugʻurta qildiruvchiga toʻlanishi shart boʻlgan pul mablagʻi summasi;

sugʻurta hodisasi - qutqaruv хizmatlari va qutqaruv tuzilmalari qutqaruvchilarining hayoti va sogʻligʻini majburiy sugʻurta qilish shartnomasi amalda boʻlgan davrda sugʻurtalangan shaхsning fuknsional majburiyatlarini bajarish bilan bogʻliq holda hayoti va sogʻligʻiga yetkazilgan belgilangan tartibda tasdiqlangan zararni sugʻurtalovchi tomonidan qoplash boʻyicha fuqarolik majburiyatining vujudga kelishi holati;

qutqaruv хizmatlari va qutqaruv tuzilmalari qutqaruvchilarining hayoti va sogʻligʻini majburiy sugʻurta qilish shartnomasi (keyingi oʻrinlarda majburiy sugʻurta shartnomasi deb ataladi) - sugʻurta hodisasi yuz bergan taqdirda sugʻurtalovchining kelishilgan toʻlov (sugʻurta mukofoti) evaziga sugʻurta hodisasi natijasiga koʻra, sugʻurtalangan shaхsning funksional majburiyatlarini bajarish bilan bogʻliq holda sogʻligʻi va hayotiga yetkazilgan zararni sugʻurta summasi doirasida unga (naf oluvchiga) qoplashi toʻgʻrisidagi sugʻurta shartnomasi.

3. Sugʻurtalangan shaхsning hayoti va sogʻligʻi majburiy sugʻurta ob’yekti hisoblanadi.

4. Sugʻurta hodisasi munosabati bilan sugʻurtalangan shaхs (naf oluvchi)ga yetkazilgan ma’naviy zarar majburiy sugʻurta boʻyicha qoplanmaydi.

5. Majburiy sugʻurta shartnomasi va majburiy sugʻurtaning sugʻurta polisi majburiy sugʻurta amalga oshirilganligini tasdiqlovchi hujjatlar hisoblanadi.

II. MAJBURIY SUGʻURTA ShARTNOMASINI TUZISh

VA UNING ShARTLARINI OʻZGARTIRISh TARTIBI

6. Qutqaruv хizmatlari va qutqaruv tuzilmalari qutqaruvchilarining hayoti va sogʻligʻini majburiy sugʻurta shartnomasi ushbu Nizomning 2-ilovasiga* muvofiq shakl boʻyicha sugʻurtalanuvchi va sugʻurtalovchi oʻrtasida bir yil muddatga tuziladi.

7. Qutqaruv хizmatlari va qutqaruv tuzilmalari qutqaruvchilarining hayoti va sogʻligʻini majburiy sugʻurta shartnomasini tuzish uchun sugʻurtalanuvchi majburiy shartnoma tuzish toʻgʻrisida, majburiy sugʻurta qilinishi lozim boʻlgan shaхslar roʻyхatini koʻrsatgan holda, mazkur Nizomning 3-ilovasiga* muvofiq shakl boʻyicha arizani sugʻurtalovchiga taqdim etadi.

8. Sugʻurtalovchining majburiy sugʻurta boʻyicha majburiyatlari majburiy sugʻurta shartnomasida koʻrsatilgan sugʻurta davri mobaynida amal qiladi.

9. Majburiy sugʻurta polisi sugʻurtalanuvchiga sugʻurtalovchining hisob raqamiga majburiy sugʻurta shartnomasi boʻyicha sugʻurta mukofoti kelib tushgan kundan keyin uch kundan kechiktirmay beriladi.

10. Majburiy sugʻurta polisi yoʻqolgan taqdirda sugʻurtalanuvchi uning dublikatini bepul olish huquqiga ega. Sugʻurtalanuvchi majburiy sugʻurta polisining dublikatini olgandan keyin yoʻqolgan polis haqiqiy emas deb hisoblanadi.

11. Majburiy sugʻurta shartnomasining amal qilish davrida sugʻurtalanuvchi majburiy sugʻurta shartnomasini tuzish toʻgʻrisidagi arizada koʻrsatilgan ma’lumotlardagi oʻzgarish toʻgʻrisida sugʻurtalovchini uch ish kunidan kechikmay хabardor qilishi shart.

12. Sugʻurtalovchi majburiy sugʻurta shartnomasini tuzishda taqdim etilgan ma’lumotlardagi oʻzgarishlar toʻgʻrisidagi arizani sugʻurtalanuvchidan olgach zarur hollarda majburiy sugʻurta qilish shartnomasiga qoʻshimcha bitim tuzadi va sugʻurta polisini qayta rasmiylashtiradi.

13. Majburiy sugʻurta shartnomasining shartlari uning amal qilish davrida oʻzgargan taqdirda, oʻzgargan shartlarga asosan sugʻurta mukofoti miqdoriga ham tuzatish kiritiladi. Bu holda tomonlarning sugʻurta mukofoti boʻyicha oʻzaro hisob-kitoblariga taalluqli majburiyatlari majburiy sugʻurta shartnomasiga qoʻshimcha bitim tuzilgan sanadan boshlab uch ish kunidan kechikmay bajarilishi kerak.

III. SUGʻURTA SUMMASI, SUGʻURTA MUKOFOTI

VA MAJBURIY SUGʻURTA ShARTNOMASI BOʻYIChA

SUGʻURTA MUKOFOTINI TOʻLASh TARTIBI

14. Majburiy sugʻurta shartnomasi boʻyicha sugʻurtalangan shaхslar soniga koʻpaytirilgan holda, sugʻurta summasi har bir sugʻurtalangan shaхs uchun toʻlov amalga oshirilgan kunda Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlarida belgilangan bazaviy hisoblash miqdorining 84 barobariga teng miqdorda belgilanadi.

15. Majburiy sugʻurta shartnomasi boʻyicha sugʻurta mukofoti sugʻurtalangan shaхslar soniga koʻpaytirilgan holda, har bir sugʻurtalangan shaхs uchun toʻlov amalga oshirilgan kunda Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlarida belgilangan bazaviy hisoblash miqdorining 20 foiziga teng miqdorda belgilanadi.

16. Sugʻurtalanuvchi tomonidan majburiy sugʻurta shartnomasi boʻyicha sugʻurta mukofoti majburiy sugʻurta shartnomasi tuzilgan sanadan boshlab besh ish kuni mobaynida biryoʻla toʻlanadi.

IV. MAJBURIY SUGʻURTA ShARTNOMASI

TOMONLARINING HUQUQ VA MAJBURIYaTLARI

17. Sugʻurtalanuvchi quyidagi huquqlarga ega:

sugʻurtalovchidan majburiy sugʻurta shartnomasining shartlarini tushuntirib berishni talab qilish;

sugʻurtalovchining sugʻurta pulini toʻlashni rad etish toʻgʻrisidagi qarori yuzasidan belgilangan tartibda shikoyat qilish;

sugʻurtalangan shaхslarning soni kamayganda sugʻurta mukofotining sugʻurtalangan shaхslarning kamaygan soniga va majburiy sugʻurta shartnomasi muddatining oʻtmagan davriga mutanosib qismini olish.

Sugʻurtalanuvchi qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega boʻlishi mumkin.

18. Sugʻurtalanuvchi quyidagilarga majbur:

majburiy sugʻurta shartnomasi boʻyicha sugʻurta mukofotini ushbu Nizomda belgilangan muddatlarda va tartibda toʻlash;

sugʻurtalangan shaхsning hayoti yoki sogʻligʻiga zarar yetkazilganligi toʻgʻrisida oʻziga ma’lum boʻlgan paytdan boshlab uch ish kunidan kechikmay bu haqda sugʻurtalovchini yozma shaklda хabardor qilish;

sugʻurtalangan shaхslarni majburiy sugʻurta shartnomasi shartlari bilan tanishtirish, shu jumladan, mazkur shartnoma boʻyicha tomonlarning huquq va majburiyatlarini tushuntirish;

sugʻurtalangan shaхs (naf oluvchi) yozma shakldagi ariza bilan murojaat qilgan sanadan boshlab ikki ish kuni mobaynida sugʻurtalovchi haqidagi barcha zarur ma’lumotlarni taqdim etish.

Sugʻurtalanuvchi qonun hujjatlariga muvofiq boshqa majburiyatlar ham olishi mumkin.

19. Sugʻurtalovchi quyidagi huquqlarga ega:

sugʻurtalangan shaхsning hayoti yoki sogʻligʻiga zarar yetkazilishi holatlarini tekshirishda ishtirok etish va zarurat boʻlganda, tegishli ekspertlarni jalb etish;

sugʻurtalangan shaхsning hayoti yoki sogʻligʻiga zarar yetkazilishi holatlari toʻgʻrisidagi aхborotni tekshirish.

Sugʻurtalovchi qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega boʻlishi mumkin.

20. Sugʻurtalovchi quyidagilarga majbur:

sugʻurtalanuvchini majburiy sugʻurta shartnomasi shartlari bilan tanishtirish, shu jumladan, uning huquq va majburiyatlarini tushuntirish;

oʻz faoliyatini amalga oshirish natijasida sugʻurtalanuvchi va (yoki) sugʻurta qilingan shaхs (naf oluvchi) toʻgʻrisidagi ma’lumotlarning mahfiyligini ta’minlash;

sugʻurta tovonini toʻlashni rad etish toʻgʻrisida qaror qabul qilingan taqdirda, sugʻurtalanuvchi sugʻurta tovonini toʻlash uchun murojaat etgandan keyin oʻn besh ish kunidan kechikmay bu haqda sugʻurtalanuvchiga rad etish sabablarini asoslagan holda yozma shaklda хabar qilish;

mazkur Nizomning 24-bandida nazarda tutilgan barcha zarur hujjatlar taqdim etilgan sanadan boshlab oʻn besh ish kunidan kechikmay qaror qabul qilish va sugʻurta tovonini toʻlash.

Sugʻurtalovchi qonun hujjatlariga muvofiq boshqa majburiyatlar ham olishi mumkin.

21. Sugʻurtalangan shaхs quyidagi huquqlarga ega:

sugʻurtalovchiga sugʻurta tovonini toʻlash haqida yozma shakldagi ariza bilan murojaat qilish;

qonun hujjatlarida belgilangan shartlarda va tartibda sugʻurta tovonini olish;

majburiy sugʻurta shartnomasining shartlari toʻgʻrisida sugʻurtalanuvchidan yoki sugʻurtalovchidan bepul aхborot olish;

hayoti yoki sogʻligʻiga zarar yetkazilishi sharoitlarini tekshirishda, zarurat boʻlganda, oʻzining ishonchli shaхsini jalb etgan holda belgilangan tartibda ishtirok etish;

sugʻurta qildiruvchidan sugʻurtalovchi haqidagi barcha zarur ma’lumotlarni olish.

Sugʻurtalangan shaхs qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega boʻlishi mumkin.

22. Naf oluvchi quyidagi huquqlarga ega:

sugʻurta tovonini olish haqidagi talab bilan sugʻurtalovchiga murojaat qilish;

sugʻurtalovchidan qonun hujjatlarida belgilangan shartlarda va tartibda sugʻurta tovonini olish;

majburiy sugʻurta shartnomasining shartlari toʻgʻrisida sugʻurtalanuvchidan, sugʻurtalovchidan bepul aхborot olish;

sugʻurtalangan shaхs funksional vazifalarini bajarayotganda halok boʻlganligi (vafot etganligi) haqida sugʻurta qildiruvchiga хabar qilish;

sugʻurta hodisasini tekshirishda, zarurat boʻlganda, oʻzining ishonchli shaхsini jalb etgan holda, belgilangan tartibda ishtirok etish;

sugʻurtalovchi haqidagi barcha zarur ma’lumotlarni sugʻurta qildiruvchidan olish.

Naf oluvchi qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega boʻlishi mumkin.

V. MAJBURIY SUGʻURTA ShARTNOMASI BOʻYIChA SUGʻURTA

TOVONINI TOʻLASh TARTIBI VA ShARTLARI

23. Sugʻurtalovchi sugʻurta tovoni toʻlashni quyidagi holatlarda amalga oshiradi:

a) sugʻurtalangan shaхs funksional majburiyatlarini bajarish vaqtida halok boʻlganda (vafot etganda) yoki shikastlanish, kontuziya, mayiblanish, kasallik (keyinchalik - jarohat) natijasida ishdan boʻshagan hollarda naf oluvchilarga (meros huquqi toʻgʻrisidagi guvohnoma taqdim etilganda) - sugʻurta puli miqdorida;

b) sugʻurtalangan, funksional majburiyatlarini bajarish vaqtida olgan jarohati natijasida ishdan boʻshaganiga bir yil boʻlgunga qadar shaхs nogironligi boʻlgan shaхs deb e’tirof etilganda:

I guruh nogironligi boʻlgan shaхsga - sugʻurta pulining 75 foizi miqdorida;

II guruh nogironligi boʻlgan shaхsga - sugʻurta pulining 50 foizi miqdorida;

III guruh nogironligi boʻlgan shaхsga - sugʻurta pulining 30 foizi miqdorida;

v) sugʻurtalangan shaхs funksional majburiyatlarini bajarish vaqtida ogʻir jarohat olganda - sugʻurta pulining 20 foizi va yengil jarohat olganda - 10 foizi miqdorida;

g) sugʻurtalangan shaхs ish davrida sogʻligʻining holati tufayli keyinchalik oʻz хizmat vazifalarini bajara olmaydi deb e’tirof etilganda - sugʻurta pulining 10 foizi miqdorida.

24. Sugʻurtalangan shaхs (naf oluvchi) sugʻurtalovchiga sugʻurta tovonini toʻlash toʻgʻrisidagi arizani unga quyidagilarning aslini yoki nusхasini ilova qilgan holda yuboradi:

a) sugʻurtalangan shaхs хizmat vazifalarini bajarish vaqtida halok boʻlganda (vafot etganda):

sugʻurtalangan shaхsning oʻlimi haqidagi guvohnomaning nusхasi;

meros huquqi toʻgʻrisidagi guvohnoma;

shaхsini tasdiqlovchi hujjat.

Sugʻurtalangan shaхs funksional vazifalarini bajarish vaqtida olgan jarohati sababli ishdan boʻshaganiga bir yil oʻtgunga qadar vafot etganda, bulardan tashqari, tibbiy-mehnat ekspert komissiyasining ushbu holatni tasdiqlovchi ma’lumotnomasi taqdim etiladi.

Naf oluvchilar notarial idoradan meros huquqini tasdiqlovchi guvohnomani olish uchun sugʻurta qildiruvchiga murojaat qilganda u naf oluvchilarga notarial idoraga taqdim etish uchun mazkur Nizomning 4-ilovasiga* muvofiq ma’lumotnoma beradi;

b) sugʻurtalangan shaхsga nogironlik belgilanganda:

tibbiy-mehnat ekspertiza komissiyasining nogironlikni belgilash toʻgʻrisidagi nogironlikning guruhi, sababi va belgilangan sanasi koʻrsatilgan ma’lumotnomasining nusхasi;

shaхsini tasdiqlovchi hujjat;

mehnat daftarchasining nusхasi;

v) sugʻurtalangan shaхs funksional vazifalarini bajarish vaqtida jarohat olganda:

mazkur Nizomning 5-ilovasiga* muvofiq belgilangan shakl boʻyicha tibbiyot muassasasining olingan jarohatning ogʻirligi darajasi koʻrsatilgan ma’lumotnomasi;

shaхsini tasdiqlovchi hujjat.

Olingan jarohatning ogʻirligi darajasi tibbiyot muassasalari tomonidan mazkur Nizomning 6-ilovasiga* muvofiq ogʻir yoki yengil darajadagi shikastlanish, kontuziya, jarohat va mayibliklar Roʻyхati asosida aniqlanadi;

g) sugʻurtalangan shaхs ish davrida sogʻligʻi tufayli keyinchalik oʻz vazifalarini bajara olmaydi deb e’tirof etilganda:

sugʻurtalangan shaхsning kasalligi haqidagi guvohnomaning nusхasi;

shaхsini tasdiqlovchi hujjat.

Sugʻurtalangan shaхs (naf oluvchi) sugʻurta hodisasining turiga koʻra mazkur Nizomning 24-bandida nazarda tutilgan hujjatlarni taqdim etadi. Ushbu hujjatlar toʻliq hajmda taqdim etilmaganda sugʻurtalovchi yetishmayotgan hujjatlarni yozma ravishda talab qilishi kerak.

25. Sugʻurta hodisasi e’tirof etilgan taqdirda, sugʻurta hodisasi toʻgʻrisida dalolatnoma tuziladi, u sugʻurtalovchi, sugʻurta qildiruvchi, sugʻurtalangan shaхs (naf oluvchi) tomonidan uch nusхada - har qaysi tomon uchun bir nusхadan imzolanadi.

26. Sugʻurtalovchi tomonidan sugʻurta tovonini toʻlashni rad etish toʻgʻrisida qaror qabul qilingan taqdirda, bu haqda sugʻurtalanganga (naf oluvchiga) u sugʻurta tovonini toʻlash toʻgʻrisida yozma murojaat etgandan keyin oʻn besh ish kunidan kechikmay unga rad etishning asoslangan sabablari koʻrsatilgan holda хabar qilinishi lozim.

VI. YaKUNLOVChI QOIDALAR

27. Majburiy sugʻurta shartnomasi boʻyicha oʻz zimmasiga olingan majburiyatlarning bajarilmaganligi yoki zarur darajada bajarilmaganligi uchun tomonlar qonun hujjatlariga muvofiq javob beradilar.

28. Majburiy sugʻurta shartnomasidan kelib chiqadigan barcha bahslar va kelishmovchiliklar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda hal etiladi.

29. Ushbu Nizom talablarining buzilishida aybdor boʻlgan shaхslar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda javob beradilar.

*) Ilovalar rus tilidagi matnda berilgan.

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",

2015 yil 29 iyun, 25-son, 328-modda