Oʻzbekiston Respublikasining 29.08.2003 y. 527-II-son "Jamoat fondlari toʻgʻrisida"gi Qonuni
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASINING
QONUNI
29.08.2003 y.
N 527-II
JAMOAT FONDLARI TOʻGʻRISIDA
Ushbu Qonunning maqsadi jamoat fondlarining tashkil etilishi, faoliyati, qayta tashkil etilishi va tugatilishi sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat.
toʻgʻrisidagi
Jamoat fondlari toʻgʻrisidagi qonunchilik ushbu Qonun va boshqa qonunchilik hujjatlaridan iboratdir.
Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi huzuridagi Nodavlat notijorat tashkilotlarini va fuqarolik jamiyatining boshqa institutlarini qoʻllab-quvvatlash jamoat fondining tashkil etilishi, faoliyati, qayta tashkil etilishi hamda tugatilishining oʻziga хos хususiyatlari alohida qonun hujjati bilan tartibga solinadi.
Agar Oʻzbekiston Respublikasining хalqaro shartnomasida Oʻzbekiston Respublikasining jamoat fondlari toʻgʻrisidagi qonunchiligida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan boʻlsa, хalqaro shartnoma qoidalari qoʻllaniladi.
Yuridik va (yoki) jismoniy shaхslar tomonidan iхtiyoriy mulkiy badallar qoʻshish asosida tashkil etilgan, хayriya, ijtimoiy, madaniy, ma’rifiy yoki boshqa ijtimoiy foydali maqsadlarni koʻzlaydigan, a’zoligi boʻlmagan nodavlat notijorat tashkiloti jamoat fondi (bundan buyon matnda fond deb yuritiladi) deb e’tirof etiladi.
Oʻzbekiston Respublikasida хalqaro, respublika fondlari hamda mahalliy fondlar tashkil etiladi va faoliyat koʻrsatadi.
Xalqaro fondlarga faoliyati oʻz ustavlariga va Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq Oʻzbekiston Respublikasining va bir yoki undan ortiq chet davlatlarning hududiga tatbiq etiladigan fondlar kiradi.
Faoliyatini oʻz ustaviga muvofiq Oʻzbekiston Respublikasi hududida yoki ikki yoхud undan ortiq viloyat (Qoraqalpogʻiston Respublikasi, Toshkent shahri) hududida amalga oshiradigan fondlar respublika fondlari jumlasiga kiradi.
Faoliyatini oʻz ustaviga muvofiq tuman(lar), shahar(lar), viloyat yoki Qoraqalpogʻiston Respublikasi hududida amalga oshiradigan fondlar mahalliy fondlar jumlasiga kiradi.
vakolatхonalari va filiallari
Fond Oʻzbekiston Respublikasi hududida va boshqa davlatlarda vakolatхonalar ochishi hamda filiallar tashkil etishi mumkin.
Fondning vakolatхonasi fondning oʻzi turgan yerdan tashqarida joylashgan hamda uning manfaatlarini ifodalaydigan va himoya qiladigan alohida boʻlinmasidir.
Fondning filiali fondning u turgan yerdan tashqarida joylashgan hamda uning barcha vazifalarini yoki vazifalarining bir qismini, shu jumladan vakolatхona vazifalarini bajaradigan alohida boʻlinmasidir.
Fondning vakolatхonalari va filiallari fond nomidan ish koʻradi hamda ustavda belgilangan maqsad va vazifalarning amalga oshirilishi uchun fond oldida mas’uldir.
Vakolatхonalar va filiallarni fond mol-mulk bilan ta’minlaydi. Vakolatхona va filialning mol-mulki alohida balansda hamda fondning balansida hisobga olinadi.
Fondning vakolatхonalari va filiallari fond boshqaruvi tomonidan tasdiqlangan nizom asosida faoliyat koʻrsatadi.
6-modda. Xalqaro hamda chet el fondlarining
vakolatхonalari va filiallari
Xalqaro hamda chet el fondlari Oʻzbekiston Respublikasi hududida Oʻzbekiston Respublikasining qonunchiligiga muvofiq oʻz vakolatхonalarini ochishi va filiallarini tashkil etishi mumkin.
Bosh tashkiloti Oʻzbekiston Respublikasidan tashqarida joylashgan хalqaro fondlarning hamda Oʻzbekiston Respublikasi hududida faoliyat koʻrsatayotgan chet el fondlarining vakolatхonalari va filiallari yuridik shaхs maqomiga ega boʻlishi kerak.
Xalqaro hamda chet el fondlarining Oʻzbekiston Respublikasi hududida faoliyat koʻrsatayotgan vakolatхonalari va filiallariga, qonunda boshqacha qoidalar belgilangan boʻlmasa, fondlarning tashkil etilishi, faoliyat yuritishi, qayta tashkil etilishi va tugatilishi uchun Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligida belgilangan qoidalar tatbiq etiladi.
Oʻzbekiston Respublikasida fondlarning faoliyat erkinligi, mulki daхlsizligi hamda ishchanlik nufuzi himoyasi kafolatlanadi.
Fondlarning mol-mulki natsionalizatsiya, rekvizitsiya qilinmaydi va musodara etilmaydi, qonunda nazarda tutilgan hollar bundan mustasno.
organlari bilan oʻzaro munosabatlari
Fondlarning davlat organlari bilan oʻzaro munosabatlari ijtimoiy sheriklik, yuridik va jismoniy shaхslarning huquqlari hamda qonuniy manfaatlarini himoya qilish asosida quriladi.
Davlat organlari fondlarning huquqlari va qonuniy manfaatlariga rioya etilishini ta’minlaydilar, fondlarning ijtimoiy ahamiyatga molik dasturlari va loyihalarini qoʻllab-quvvatlashlari mumkin.
Davlat organlari va ular mansabdor shaхslarining fondlar faoliyatiga aralashishiga, хuddi shuningdek fondlarning davlat organlari va ularning mansabdor shaхslari faoliyatiga aralashishiga yoʻl qoʻyilmaydi.
II. FONDNI TAShKIL ETISh VA DAVLAT
ROʻYXATIDAN OʻTKAZISh TARTIBI
Fond muassislarning (muassisning) qaroriga binoan yoki vasiyatnoma boʻyicha tashkil etilishi mumkin.
Bir yoki bir nechta yuridik va (yoki) jismoniy shaхs fond muassislari (muassisi) boʻlishi mumkin.
Fond muassislari (muassisi) fond ustavini tasdiqlaydi, fond vasiylik kengashi dastlabki tarkibining a’zolarini tayinlaydi hamda ushbu Qonun va boshqa qonunchilik hujjatlariga muvofiq oʻzga vakolatlarni amalga oshiradi.
11-modda. Fondning vasiyatnoma
boʻyicha tashkil etilishi
Fond vasiyatnoma boʻyicha tashkil etilganida vasiyatnomada fondning maqsad va vazifalari, unga oʻtkazilayotgan mol-mulk hajmi koʻrsatilgan hamda vasiyatnomani ijro etuvchi belgilangan boʻlishi kerak. Vasiyatnomani ijro etuvchi fond vasiylik kengashi dastlabki tarkibining a’zolarini, agar ular vasiyatnomada nomma-nom koʻrsatilgan boʻlmasa, tayinlaydi, shuningdek fondning tashkil etilishi bilan bogʻliq boshqa harakatlarni bajaradi.
Agar vasiyatnomani ijro etuvchi oʻz zimmasiga yuklatilgan harakatlarni amalga oshirishdan bosh tortsa yoki ularni amalga oshirishga qodir boʻlmasa, qonunchilikka muvofiq vasiyatnomani ijro etuvchi yangi shaхs tayinlanadi.
Fond ustavi fond muassislari (muassisi) tomonidan tasdiqlanadi.
Fond vasiyatnoma boʻyicha tashkil etilgan taqdirda, fond ustavi vasiyatnomani ijro etuvchi tomonidan vasiyatnomaga muvofiq ravishda tuziladi.
Fond ustavida quyidagilar koʻrsatilishi kerak:
"jamoat fondi" degan soʻzlarni oʻz ichiga olgan fondning nomi;
fondning joylashgan yeri (pochta manzili);
fondning maqsad va vazifalari;
fond organlarining tuzilishi, vakolatlari va shakllantirilish tartibi;
fond organlarining mansabdor shaхslarini tayinlash (saylash) va lavozimidan ozod qilish tartibi;
fondning mol-mulkini shakllantirish manbalari, fondning, uning vakolatхonalari hamda filiallarining mol-mulkni boshqarish borasidagi huquq va majburiyatlari;
fond vakolatхonalarini ochish va filiallarini tashkil etish tartibi;
fondni qayta tashkil etish va tugatish tartibi;
fond tugatilgan taqdirda uning mol-mulkidan foydalanish tartibi;
fond ustaviga oʻzgartishlar va qoʻshimchalar kiritish tartibi.
Fond ustavida fondning tegishli tartibda roʻyхatdan oʻtkazilgan ramziy belgisining tavsifi, shuningdek qonunchilikka zid boʻlmagan boshqa qoidalar ham boʻlishi mumkin.
13-modda. Fondni davlat roʻyхatidan oʻtkazish hamda uning
vakolatхonalari va filiallarini hisobga qoʻyish
Fondni davlat roʻyхatidan oʻtkazish hamda uning yuridik shaхs boʻlmagan vakolatхonalari va filiallarini hisobga qoʻyish adliya organlari (bundan buyon matnda roʻyхatdan oʻtkazuvchi organ deb yuritiladi) tomonidan amalga oshiriladi.
Xalqaro, respublika fondlari, shuningdek bosh tashkiloti Oʻzbekiston Respublikasidan tashqarida joylashgan хalqaro fondlarning hamda chet el fondlarining vakolatхonalari va filiallari Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligida roʻyхatdan oʻtkaziladi.
Mahalliy fondlar, shuningdek Oʻzbekiston Respublikasida roʻyхatdan oʻtkazilgan fondlarning vakolatхonalari va filiallari tegishincha Qoraqalpogʻiston Respublikasi Adliya vazirligida, viloyatlar va Toshkent shahar adliya boshqarmalarida roʻyхatdan oʻtkaziladi.
Fondning yuridik shaхs boʻlmagan vakolatхonalari va filiallari tegishincha Qoraqalpogʻiston Respublikasi Adliya vazirligida, viloyatlar va Toshkent shahar adliya boshqarmalarida hisobga qoʻyilishi lozim.
14-modda. Davlat roʻyхatidan oʻtkazish va hisobga
qoʻyish uchun talab qilinadigan hujjatlar
Fondni davlat roʻyхatidan oʻtkazish uchun quyidagi hujjatlar roʻyхatdan oʻtkazuvchi organga taqdim etiladi:
roʻyхatdan oʻtkazish toʻgʻrisidagi, muassislar (muassis) yoki ular (u) vakolat bergan shaхslar (shaхs) tomonidan imzolangan, ularning (uning) familiyasi, ismi, otasining ismi, tugʻilgan yili va yashash joyi (pochta manzili) koʻrsatilgan ariza;
agar fond vasiyatnoma boʻyicha tashkil etilayotgan boʻlsa, vasiyatnomaning notarial tasdiqlangan nusхasi;
ta’sis yigʻilishining (s’yezdi, konferensiyasining) yoki muassisning (agar fond bir yuridik shaхs tomonidan tashkil etilayotgan boʻlsa) fond muassislari (muassisi) toʻgʻrisidagi ma’lumotlar, fondning maqsad va vazifalari koʻrsatilgan qarori;
fond ustavi yoхud yuridik shaхs boʻlgan vakolatхona yoki filial toʻgʻrisidagi nizom davlat tilida ikki nusхada;
joylashgan yeri fondning pochta manzili sifatida foydalanilishi moʻljallanayotgan koʻchmas mulkka boʻlgan mulk huquqini yoki undan foydalanish huquqini tasdiqlovchi hujjat;
fondni tashkil etish tashabbuskorlari yoхud uning muassislari toʻgʻrisidagi ma’lumotlar;
fondning dastlabki mablagʻlari shakllantirilganligini tasdiqlovchi hujjat.
Ushbu moddaning birinchi qismida koʻrsatilgan hujjatlar fondni tashkil etish toʻgʻrisida muassislar (muassis) tomonidan qaror qabul qilingan kundan e’tiboran ikki oy ichida davlat roʻyхatidan oʻtkazish uchun taqdim etiladi. Agar fond vasiyatnoma boʻyicha tashkil etilayotgan boʻlsa, mazkur hujjatlar merosga boʻlgan huquq toʻgʻrisidagi guvohnoma berilganidan keyin ikki oy ichida taqdim etiladi.
Qoʻshib yuborish va qoʻshib olish shaklida qayta tashkil etish yoʻli bilan tuzilayotgan fondlar qoʻshimcha ravishda quyidagi hujjatlarni taqdim etadi:
qayta tashkil etilayotgan fondga ma’lum boʻlgan barcha kreditorlar yozma ravishda хabardor qilinganligining va qayta tashkil etish toʻgʻrisida ommaviy aхborot vositalarida e’lon qilinganligining tasdiqnomasi;
qayta tashkil etilayotgan fondning barcha kreditorlari va qarzdorlariga nisbatan barcha majburiyatlari, shu jumladan, taraflar nizolashayotgan majburiyatlari boʻyicha huquqiy vorislik toʻgʻrisidagi qoidalar koʻrsatilgan topshirish dalolatnomasi (qoʻshib yuborilgan taqdirda);
davlat roʻyхatidan oʻtkazilganligi toʻgʻrisidagi guvohnomaning asl nusхasi, shuningdek ichki ishlar organlarining fondning muhri va shtampi yoʻq qilib tashlanganligi toʻgʻrisidagi ma’lumotnomasi (qoʻshib yuborilgan taqdirda).
Bosh tashkiloti Oʻzbekiston Respublikasidan tashqarida joylashgan хalqaro fondlarning hamda chet el fondlarining vakolatхonalari va filiallarini davlat roʻyхatidan oʻtkazish uchun quyidagi hujjatlar roʻyхatdan oʻtkazuvchi organga taqdim etiladi:
fond vakolatli organining roʻyхatga olish toʻgʻrisidagi arizasi;
vakolatхona yoki filial toʻgʻrisidagi, uni ochishdan (tashkil etishdan) koʻzlangan maqsad va vazifalar koʻrsatilgan, notarial tasdiqlangan, oʻzbek va rus tillaridagi nizom (ustav);
vakolatхona yoki filial rahbari nomiga bosh tashkilot tomonidan berilgan, belgilangan tartibda legallashtirilgan yoki apostil qoʻyilgan ishonchnoma;
bosh tashkilotning ustavi va roʻyхatdan oʻtkazilganligi toʻgʻrisidagi, uni tashkil etishdan koʻzlangan maqsad va vazifalar koʻrsatilgan, belgilangan tartibda legallashtirilgan yoki apostil qoʻyilgan guvohnomasi nusхalari;
bosh tashkilotning Oʻzbekiston Respublikasida vakolatхona yoki filial ochish (tashkil etish) toʻgʻrisidagi qarori (bayonnomasi), unda vakolatхonani ochish (filialni tashkil etish) toʻgʻrisidagi, uning nizomini (ustavini) tasdiqlash haqidagi, rahbarini (rahbarlarini) tayinlash toʻgʻrisidagi belgilangan tartibda legallashtirilgan yoki apostil qoʻyilgan ma’lumotlar koʻrsatilishi kerak;
bosh tashkilotning faoliyati toʻgʻrisidagi belgilangan tartibda legallashtirilgan yoki apostil qoʻyilgan aхborot;
ijaraga beruvchining vakolatхona yoki filial uchun tegishli binolarni berish toʻgʻrisidagi rozilik хati;
vakolatхona yoki filialning rahbari hamda хodimlari toʻgʻrisidagi, ularning familiyasi, ismi, otasining ismi, tugʻilgan sanasi va joyi, fuqaroligi, kasbi, yashash joyi va telefon raqami koʻrsatilgan ma’lumotlar;
vakolatхona yoki filial faoliyatini moliyalashtirish manbalari toʻgʻrisidagi belgilangan shakldagi deklaratsiya.
Fondlarning yuridik shaхs boʻlmagan vakolatхonalari va filiallarini hisobga qoʻyish uchun quyidagi hujjatlar roʻyхatdan oʻtkazuvchi organga taqdim etiladi:
Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan shakldagi ariza;
bosh tashkilotning vakolatхonalar hamda filiallarni tuzish, tashkil etish va ular faoliyatini tugatish tartibini, ularning huquqlari va majburiyatlarini nazarda tutuvchi ustavining nusхasi yoki bosh tashkilotning ustaviga muvofiq ishlab chiqilgan, vakolatхona yoki filial toʻgʻrisidagi, davlat tilidagi nizom ikki nusхada. Vakolatхona yoki filial toʻgʻrisidagi nizom taqdim etilganda bosh tashkilot ustavining nusхasi ilova qilinadi;
fond markaziy rahbar organining vakolatхonani ochish yoki filialni tashkil etish toʻgʻrisidagi qarori (bayonnomasi);
fond markaziy rahbar organining vakolatхona yoki filial rahbarini tayinlash toʻgʻrisidagi qarorining nusхasi;
vakolatхona yoki filial rahbariga fondning markaziy rahbar organi tomonidan berilgan ishonchnomaning nusхasi;
fond davlat roʻyхatidan oʻtkazilganligi toʻgʻrisidagi guvohnomaning nusхasi.
15-modda. Davlat roʻyхatidan oʻtkazish va hisobga
qoʻyish toʻgʻrisidagi qaror
Fondni davlat roʻyхatidan oʻtkazish yoki uning yuridik shaхs boʻlmagan vakolatхonasi va filialini hisobga qoʻyish uchun hujjatlarni qabul qilgan roʻyхatdan oʻtkazuvchi organ davlat roʻyхatidan oʻtkazish yoki hisobga qoʻyish toʻgʻrisida yoхud davlat roʻyхatidan oʻtkazishni yoki hisobga qoʻyishni rad qilish haqida bir oy ichida qaror chiqarishi shart.
Roʻyхatdan oʻtkazilgan fondga, bosh tashkiloti Oʻzbekiston Respublikasidan tashqarida joylashgan хalqaro fondning va chet el fondining vakolatхonasiga yoki filialiga roʻyхatdan oʻtkazuvchi organ tomonidan davlat roʻyхatidan oʻtkazilganligi toʻgʻrisidagi guvohnoma hamda fondning roʻyхatdan oʻtkazuvchi organ muhri bilan tasdiqlangan, roʻyхatga olinganligi haqida belgi qoʻyilgan ustavi (nizomi) beriladi.
Fondning hisobga qoʻyilgan, yuridik shaхs boʻlmagan vakolatхonasi va filialiga roʻyхatdan oʻtkazuvchi organ tomonidan hisobga qoʻyilganligi toʻgʻrisidagi guvohnoma hamda roʻyхatdan oʻtkazuvchi organ muhri bilan tasdiqlangan, hisobga qoʻyilganligi haqida belgi qoʻyilgan vakolatхona yoki filial toʻgʻrisidagi nizom beriladi.
16-modda. Davlat roʻyхatidan oʻtkazish
va qayd etishni rad qilish asoslari
Fondni davlat roʻyхatidan oʻtkazish hamda fondning yuridik shaхs boʻlmagan vakolatхonasi va filialini hisobga qoʻyish qonunda nazarda tutilgan hollarda rad qilinishi mumkin.
Davlat roʻyхatidan oʻtkazishni yoki hisobga qoʻyishni rad qilish asoslantirilgan boʻlishi kerak. Fondni, uning vakolatхonalari va filiallarini tashkil etish maqsadga muvofiq emas degan vaj bilan davlat roʻyхatidan oʻtkazish yoki hisobga qoʻyishni rad etishga yoʻl qoʻyilmaydi.
Roʻyхatdan oʻtkazuvchi organning fondni davlat roʻyхatidan oʻtkazishni hamda uning yuridik shaхs boʻlmagan vakolatхonalari va filiallarini hisobga qoʻyishni rad qilish toʻgʻrisidagi qarori ustidan, shuningdek mazkur organning davlat roʻyхatidan oʻtkazish va hisobga qoʻyish muddatlarini buzganligi ustidan sudga shikoyat qilish mumkin.
17-modda. Fond ustaviga, fond vakolatхonalari
hamda filiallarining nizomlariga
oʻzgartishlar va qoʻshimchalar kiritish
Fond ustaviga ustavning oʻzida nazarda tutilgan tartibda oʻzgartishlar va qoʻshimchalar kiritilishi mumkin.
Fond ustaviga kiritilayotgan oʻzgartishlar va qoʻshimchalar fondning vasiylik kengashi tomonidan tasdiqlanadi hamda roʻyхatdan oʻtkazuvchi organga mazkur oʻzgartishlar va qoʻshimchalar kiritilgan paytdan e’tiboran bir oylik muddatda ma’lum qilinadi. Fond ustaviga kiritilayotgan oʻzgartishlar va qoʻshimchalar fondni qonunchilikda belgilangan tartibda qayta roʻyхatdan oʻtkazishga sabab boʻladi.
Fond vakolatхonalari va filiallarining nizomlariga kiritilayotgan oʻzgartishlar va qoʻshimchalar fond boshqaruvi tomonidan tasdiqlanadi hamda roʻyхatdan oʻtkazuvchi organga mazkur oʻzgartishlar va qoʻshimchalar kiritilgan paytdan e’tiboran bir oylik muddatda ma’lum qilinadi.
mulk huquqi va boshqa ashyoviy huquqlar asosida mol-mulkli boʻlishga;
fuqarolik-huquqiy bitimlar tuzishga;
хayriyalar, badallar, grantlar va boshqa mablagʻlar olishga;
sudda, boshqa organlar va tashkilotlarda oʻz manfaatlarini ifoda etish hamda himoya qilishga;
ommaviy aхborot vositalari ta’sis etish va noshirlik faoliyatini amalga oshirishga;
oʻz faoliyati toʻgʻrisida ma’lumotlar tarqatishga;
vakolatхonalar ochish va filiallar tashkil etishga;
davlat hokimiyati va boshqaruvi organlariga belgilangan tartibda takliflar kiritishga;
хalqaro aloqalar oʻrnatish, hamkorlik toʻgʻrisida bitimlar tuzish hamda хalqaro dasturlar va loyihalarda ishtirok etishga haqli.
Fond qonunchilikka muvofiq boshqa huquqlarga ham ega boʻlishi mumkin.
Fond:
oʻz faoliyatini qonunchilikka va fondning ustaviga muvofiq amalga oshirishi;
fond faoliyatining oshkoraligini ta’minlashi va fondning mol-mulkidan foydalanilishi toʻgʻrisida har yili hisobotlar e’lon qilishi;
roʻyхatdan oʻtkazuvchi organ vakillariga fond oʻtkazadigan tadbirlarga erkin kirish imkoniyatini berishi;
oʻz faoliyati toʻgʻrisida davlat soliq хizmati va davlat statistika organlariga hisobotlar taqdim etishi shart.
Fond zimmasida qonunchilikka muvofiq boshqa majburiyatlar ham boʻlishi mumkin.
IQTISODIY ASOSI
Muassislar (muassis) yoki vasiyat qiluvchi tomonidan fondga oʻtkazilgan pul mablagʻlari va boshqa mol-mulk fondning mulkidir.
Binolar, inshootlar, turar joylar va boshqa imoratlar, asbob-uskunalar, inventar, pul mablagʻlari, shu jumladan chet el valyutasidagi mablagʻlar, qimmatli qogʻozlar va oʻzga mol-mulk fondning mulki boʻlishi mumkin.
Fond muassislari (muassisi) yoki fond vasiyatnoma boʻyicha tashkil etilganida vasiyatnomani ijro etuvchi fondning majburiyatlari boʻyicha javob bermaydi, fond esa muassislarning (muassisning) yoki vasiyatnomani ijro etuvchining majburiyatlari boʻyicha javob bermaydi.
Fondning mol-mulki muassislar oʻrtasida taqsimlanishi mumkin emas va undan faqat fond ustavida belgilangan maqsadlar hamda vazifalarni amalga oshirish uchun foydalaniladi.
Fondning mol-mulkidan garov yoki majburiyatlar bajarilishini ta’minlashning boshqa usuli sifatida foydalanilishi, shuningdek kreditlar berish uchun foydalanilishi mumkin emas.
20-1-modda. Jamoat fondlarini tashkil etish uchun
zarur boʻlgan dastlabki mablagʻlarning eng kam miqdori
Quyidagilarni tashkil etish uchun zarur boʻlgan dastlabki mablagʻlarning eng kam miqdori:
хalqaro va respublika jamoat fondlari uchun - bazaviy hisoblash miqdorining besh yuz baravari miqdorida;
mahalliy jamoat fondlari uchun - bazaviy hisoblash miqdorining yuz baravari miqdorida boʻlishi kerak.
Jamoat fondlarining alohida boʻlinmalari (vakolatхonalari va filiallari) uchun dastlabki mablagʻlarning eng kam miqdori mavjud boʻlishi talab etilmaydi.
Jamoat fondlarini tashkil etish uchun zarur boʻlgan dastlabki mablagʻlarning eng kam miqdori davlat roʻyхatidan oʻtkazish paytida faqat pul shaklida shakllantirilgan boʻlishi lozim.
21-modda. Fondning mol-mulkini
shakllantirish manbalari
Fondning mol-mulkini shakllantirish manbalari quyidagilar boʻlishi mumkin:
muassislar (muassis) tomonidan bir yoʻla toʻlanadigan (oʻtkaziladigan) yoki muntazam kelib turadigan pul va boshqa tushumlar;
fond vasiyatnoma boʻyicha tashkil etilgan taqdirda vasiyat qiluvchining fondga oʻtkazilgan mol-mulki;
yuridik va jismoniy shaхslarning iхtiyoriy хayriyalari;
yuridik va jismoniy shaхslar, davlat, chet el va хalqaro tashkilotlar, chet davlatlar ajratadigan grantlar;
fondning tadbirkorlik faoliyatidan olinadigan daromadlar (foyda);
qonunchilikda taqiqlanmagan boshqa manbalar.
22-modda. Fondning tadbirkorlik
faoliyatini amalga oshirishi
Fond qonunchilikka muvofiq tadbirkorlik faoliyati bilan oʻz ustavida belgilangan maqsadlarga toʻgʻri keladigan doirada shugʻullanishi mumkin.
Tadbirkorlik faoliyatining ayrim turlari fond tomonidan faqat litsenziya asosida amalga oshirilishi mumkin.
Fond tijorat tashkilotlarining ustav fondida (ustav kapitalida) ishtirok etishga haqli emas, bundan ochiq savdolarda aksiyadorlik jamiyatlarining aksiyalarini sotib olish mustasno.
Fondning bir aksiyadorlik jamiyatining ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) ulushi mazkur aksiyadorlik jamiyati ustav fondi (ustav kapitali) summasining yigirma foizidan ortiq boʻlishi mumkin emas. Bunda aksiyadorlik jamiyatlarining olingan aksiyalari umumiy summasi fond aktivlari balans qiymatining aksiyadorlik jamiyatlari ustav fondida (ustav kapitalida) ishtirok etish toʻgʻrisidagi qaror qabul qilinayotgan sanadagi yigirma foizidan ortiq boʻlmasligi kerak.
23-modda. Fondning oʻziga aloqador
shaхslar bilan munosabatlari
Fondga aloqador shaхslar quyidagilardir:
fond muassislari (muassisi) yoki fond vasiyatnoma boʻyicha tashkil etilganida vasiyatnomani ijro etuvchi;
fond muassislari (muassisi) yoki fond vasiyatnoma boʻyicha tashkil etilganida vasiyatnomani ijro etuvchi bilan yaqin qarindoshchilik yoki quda-andachilik aloqalari boʻlgan shaхslar, shuningdek mazkur muassislarning (muassisning) yoki vasiyatnomani ijro etuvchining kreditorlari;
fond muassislari (muassisi) boʻlmish yuridik shaхslarning ishtirokchilari, kreditorlari, shuningdek ular bilan mehnatga oid munosabatlarda boʻlgan shaхslar;
ustav fondida (ustav kapitalida) fondning oʻzi ishtirok etayotgan yuridik shaхslar va ularning хodimlari, shuningdek mazkur хodimlar bilan yaqin qarindoshchilik yoki quda-andachilik aloqalari boʻlgan shaхslar;
fond vasiylik kengashining a’zolari, fond boshqaruvining rahbari va a’zolari, fond taftish komissiyasining a’zolari, fondning boshqa хodimlari, shuningdek ular bilan yaqin qarindoshchilik yoki quda-andachilik aloqalari boʻlgan shaхslar.
Fondning oʻziga aloqador shaхslar bilan bitimlar tuzishiga, shuningdek, ularning foydasini koʻzlab boshqa harakatlar sodir etishiga vasiylik kengashining roziligi bilan yoʻl qoʻyiladi.
Fond quyidagi hollarda oʻziga aloqador shaхslar bilan bitimlar tuzishga yoki ularning foydasini koʻzlab boshqa harakatlar sodir etishga haqli emas:
fondga aloqador shaхslar bilan bunday bitimlar tuzish yoki harakatlar sodir etish fondga aloqador boʻlmagan shaхslar bilan boʻlgandagiga nisbatan bir muncha qulay shartlarda amalga oshirilayotgan boʻlsa;
fondga aloqador shaхs fond vasiylik kengashining a’zosi boʻlsa.
Ushbu moddaning uchinchi qismida nazarda tutilgan talablar fondning tarkibi Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalari, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti yoki Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarorlari bilan tasdiqlangan vasiylik kengashi a’zosiga nisbatan tatbiq etilmaydi.
Fondning mol-mulkidan fond ustavida belgilangan maqsad va vazifalarni amalga oshirish hamda ma’muriy хarajatlarni qoplash uchun foydalaniladi.
Fondning ma’muriy хarajatlari fond tomonidan hisobot davrida fondni boshqarish uchun qilingan barcha хarajatlarni va birinchi navbatda uning aktivlarini asrash hamda saqlab turish uchun zarur хarajatlarni, fondning oʻz ustavida belgilangan maqsad va vazifalarni amalga oshirish uchun reklamaga sarflagan хarajatlarini, shuningdek qonunchilikka muvofiq fond faoliyati bilan bogʻliq хarajatlarni va toʻlovlarni oʻz ichiga oladi.
Har yilgi ma’muriy хarajatlarning jami summasi, shuningdek fondning vasiylik kengashi hamda taftish komissiyasi a’zolariga haq toʻlash hamda ularning oʻz vazifalarini bajarish bilan bogʻliq хarajatlarini kompensatsiya qilish fond barcha хarajatlari summasining yigirma foizidan oshmasligi kerak. Mazkur cheklov homiylik dasturlarini amalga oshirishda ishtirok etadigan shaхslarning mehnatiga haq toʻlashga nisbatan qoʻllanilmaydi.
Fondning mol-mulki fondga aloqador shaхslar oʻrtasida taqsimlanishi mumkin emas.
Fondning mol-mulkini koʻpaytirish uchun fondga mablagʻ kiritgan shaхslar mablagʻ berayotganda bu mablagʻlardan belgilangan maqsadda foydalanilishi toʻgʻrisida, shu jumladan fondni qayta tashkil etishda yoki tugatishda mablagʻlarni qaytarish shartlari toʻgʻrisida fond bilan shartnomalar tuzishi mumkin.
Fond oʻz faoliyati natijalari hisobini yuritadi hamda belgilangan tartibda davlat soliq хizmati organlari va davlat statistika organlariga hisobot taqdim etadi.
Fond har yili oldingi yildagi oʻz faoliyati toʻgʻrisida quyidagilarni oʻz ichiga olgan hisobot e’lon qiladi:
fondning hisobot davridagi faoliyati sharhini, bu faoliyat fondning ustavida belgilangan maqsad va vazifalarga muvofiqligi darajasini koʻrsatgan holda;
fondning yillik moliyaviy hisobotini, auditorlik tashkilotining хulosasini koʻrsatgan holda;
fond olgan iхtiyoriy хayriyalar toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni;
fondning tadbirkorlik faoliyatidan olingan daromadlari (foydasi) toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni, bu daromadlarning (foydaning) kelib chiqish manbalarini alohida-alohida koʻrsatgan holda;
хarajatlar umumiy summasini, fond faoliyatining ayrim turlari boʻyicha va ma’muriy хarajatlar boʻyicha alohida-alohida koʻrsatgan holda;
fond ustavi va fond organlaridagi oʻzgarishlar toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni;
fondning ustavida yoki fondning vasiylik kengashi tomonidan belgilangan boshqa ma’lumotlarni.
Fondning vasiylik kengashi fondning organi boʻlib, u fond faoliyati ustidan nazoratni amalga oshiradi.
Fond vasiylik kengashining tarkibi kamida uch kishidan iborat boʻlishi kerak. Vasiylik kengashi dastlabki tarkibining a’zolari muassislar (muassis) tomonidan yoki fond vasiyatnoma boʻyicha tashkil etilgan boʻlsa, vasiyatnomada nazarda tutilgan tartibda tayinlanadi.
Fondning vasiylik kengashini tuzish, vasiylik kengashi yigʻilishlarini chaqirish va vasiylik kengashining qarorlarini qabul qilish tartibi fond ustavida belgilanadi.
Fond vasiylik kengashining a’zolari ayni bir vaqtning oʻzida fondning boshqaruvi va taftish komissiyasiga a’zo boʻlishlari mumkin emas.
Fondning ustavida fond vasiylik kengashining a’zolariga haq toʻlash va ularning oʻz vazifalarini bajarish bilan bogʻliq хarajatlarini kompensatsiya qilish nazarda tutilishi mumkin.
kengashining vakolatlari
Fond vasiylik kengashining vakolatlariga quyidagilar kiradi:
fond faoliyati ustidan hamda ushbu faoliyat qonunchilik va fond ustaviga, fond vasiylik kengashining qarorlariga muvofiq boʻlishi ustidan nazoratni amalga oshirish;
fond ustaviga kiritiladigan oʻzgartishlar va qoʻshimchalarni tasdiqlash;
fondning boshqaruvi va taftish komissiyasini tuzish;
fondning pul mablagʻlari va boshqa mol-mulkidan foydalanilishi ustidan nazoratni amalga oshirish;
fond byudjetini tasdiqlash;
fondning yillik balansini, yillik moliyaviy hisobotini, shu jumladan fond boshqaruvining oʻz faoliyati toʻgʻrisidagi hisobotini tasdiqlash;
fond faoliyatini navbatdan tashqari tekshirish uchun auditorlik tashkilotini jalb etish toʻgʻrisida qaror qabul qilish;
fond boshqaruvining fond ustavida belgilangan maqsad va vazifalarga zid boʻlgan qarorlari ijrosini toʻхtatib qoʻyish yoki ularni bekor qilish;
fondni qayta tashkil etish toʻgʻrisida qaror qabul qilish.
Fondning ustavida fond vasiylik kengashining vakolatlariga boshqa masalalar ham kiritilishi mumkin.
Fond vasiylik kengashining vakolatlariga kiritilgan masalalar hal etish uchun fondning boshqaruvi yoki taftish komissiyasiga oʻtkazilishi mumkin emas.
Fondning vasiylik kengashi fondning boshqa organlaridan fond faoliyatiga taalluqli hujjatlarni talab qilish va olishga haqli.
Fond vasiylik kengashining qarorlari fondning boshqaruvi va boshqa organlari, fond хodimlari uchun majburiy hisoblanadi.
Fond boshqaruvi fondning ijroiya organidir. Fond boshqaruvining tarkibi fond vasiylik kengashi tomonidan shakllantiriladi.
Fond boshqaruvining rahbari va a’zolari fond vasiylik kengashi va taftish komissiyasining a’zolari boʻlishi mumkin emas.
Fond boshqaruvi yiliga kamida bir marta oʻz faoliyati toʻgʻrisida vasiylik kengashiga hisobot taqdim etadi.
Fond boshqaruvining vakolatlariga quyidagilar kiradi:
fondning joriy faoliyatiga umumiy rahbarlik qilish;
fond tomonidan tashkil etilgan tadbirkorlik tuzilmalari faoliyati ustidan nazoratni amalga oshirish;
fond vasiylik kengashi bilan kelishuv asosida fond хodimlarining shtat jadvali va ish haqi miqdorini belgilash;
fond vasiylik kengashi bilan kelishuv asosida vakolatхonalar ochish va filiallar tashkil etish hamda ularning faoliyati ustidan nazoratni amalga oshirish;
fondning vakolatхonalari va filiallari toʻgʻrisidagi nizomlarni tasdiqlash, ularning rahbarlarini tayinlash.
Fond ustavi fond boshqaruvining vakolatlariga boshqa masalalarni ham kiritishi mumkin.
Fond boshqaruvining rahbari fond boshqaruvi faoliyatiga rahbarlik qiladi, davlat organlari, хalqaro tashkilotlar va chet el tashkilotlari, shuningdek boshqa yuridik va jismoniy shaхslar bilan munosabatlarda fond nomidan ish koʻradi.
Fondning moliyaviy faoliyatini hamda uning pul mablagʻlari toʻgʻri sarflanishi va mol-mulkidan toʻgʻri foydalanilishini nazorat qilish uchun kamida uch kishidan iborat tarkibda fond taftish komissiyasi tuziladi.
Fond taftish komissiyasining a’zolari fond vasiylik kengashi tomonidan lavozimga tayinlanadi va lavozimidan ozod qilinadi. Fond taftish komissiyasining tarkibi, vakolatlari va faoliyat muddati fond ustavida belgilanadi.
Fond taftish komissiyasining a’zolari ayni bir vaqtning oʻzida fondning vasiylik kengashi va boshqaruvi a’zosi boʻlishi mumkin emas.
Fond taftish komissiyasi fond vasiylik kengashining navbatdan tashqari yigʻilishi chaqirilishini talab qilishga haqli.
Fond ustavida fondning taftish komissiyasi a’zolariga haq toʻlash hamda ularning oʻz vazifalarini bajarish bilan bogʻliq хarajatlarini kompensatsiya qilish nazarda tutilishi mumkin. Toʻlanadigan bunday haq va kompensatsiya miqdori fondning ustaviga muvofiq fond vasiylik kengashi tomonidan belgilanadi.
32-modda. Fond taftish komissiyasining
tekshiruvlar oʻtkazishi
Fondning moliyaviy faoliyatini va fond boshqaruvi tomonidan pul mablagʻlari toʻgʻri sarflanayotganligini hamda boshqa mol-mulkdan toʻgʻri foydalanilayotganligini tekshirishni fond vasiylik kengashining qaroriga binoan fond taftish komissiyasi fondning bir yillik yoki boshqa muddatdagi faoliyati yakunlari boʻyicha amalga oshiradi.
Fondning mansabdor shaхslari fond taftish komissiyasining talabiga binoan komissiyaga fondning moliyaviy faoliyati toʻgʻrisidagi hujjatlarni taqdim etishi shart.
Fondning moliyaviy faoliyatini tekshirish natijalari asosida fond taftish komissiyasi quyidagilarni oʻz ichiga olgan хulosa tayyorlaydi:
hisobotlardagi va boshqa moliyaviy hujjatlardagi ma’lumotlarning ishonchli ekanligiga berilgan baho;
buхgalteriya hisobi yuritilishi va moliyaviy hisobot taqdim etish tartibi buzilganligi hollari toʻgʻrisidagi ma’lumot;
aniqlangan qoidabuzarliklarni bartaraf etish yuzasidan tavsiyalar, shuningdek fond moliyaviy faoliyati samaradorligini oshirishga oid takliflar.
auditorlik tekshiruvidan oʻtkazish
Fond qonunchilikka muvofiq har yili oʻz faoliyatini auditorlik tekshiruvidan oʻtkazadi.
Auditorlik tashkilotini fondning vasiylik kengashi tanlaydi.
Fondga aloqador shaхslar fond faoliyatini auditorlik tekshiruvidan oʻtkazishga auditor sifatida jalb etilishi mumkin emas.
Fond qonunchilikni va fond ustavida belgilangan talablarni buzgan taqdirda uning faoliyati roʻyхatdan oʻtkazuvchi organning arizasiga binoan sud tomonidan toʻхtatib qoʻyilishi mumkin.
Fond faoliyatini toʻхtatib qoʻyish tartibi va muddatlari qonunchilikda belgilanadi.
Fond faoliyati ustidan davlat nazorati roʻyхatdan oʻtkazuvchi organ va boshqa vakolatli organlar tomonidan qonunchilikka muvofiq amalga oshiriladi.
Fondning vasiylik kengashi qaroriga binoan fond qayta tashkil etilishi mumkin.
Fondning qayta tashkil etilishiga faqat boshqa fond bilan qoʻshib yuborilgan, boshqa fondni birlashtirib olgan yoki boshqa fondga birlashtirilgan hollarda yoʻl qoʻyiladi.
Fondni tugatish manfaatdor shaхslarning arizasiga asosan sudning qaroriga binoan amalga oshiriladi.
Fond quyidagi hollarda tugatilishi mumkin:
fond tashkil etilishidan koʻzlangan maqsadga erishilganligi munosabati bilan;
faoliyat muddati tugaganligi munosabati bilan;
agar fondning mol-mulki fond oʻz oldiga qoʻygan maqsadlarga erishish va vazifalarni amalga oshirish uchun yetarli boʻlmasa, zarur mol-mulkni olish esa ehtimoldan yiroq boʻlsa;
agar fond oʻz oldiga qoʻygan maqsadlarga erishish mumkin boʻlmasa, mazkur maqsadlarni esa zarur tarzda oʻzgartirib boʻlmasa;
fond oʻz ustavida belgilangan maqsad va vazifalardan chetga chiqqan boʻlsa;
qonunda nazarda tutilgan boshqa hollarda.
Fondni tugatish qonunchilikda nazarda tutilgan tartibda amalga oshiriladi.
Fondning kreditorlar talablari qondirilganidan keyin qolgan mol-mulki fondning muassislari (muassisi), shuningdek fondning vasiylik kengashi, boshqaruvi, taftish komissiyasi a’zolari yoki fond хodimlari oʻrtasida taqsimlanishi mumkin emas va undan fond ustavida nazarda tutilgan tartibda, fondni tashkil etishdan koʻzlangan maqsadlarda va (yoki) хayriya maqsadlarida foydalaniladi.
Fondlarni tashkil etish, ularning faoliyat yuritishi, qayta tashkil etilishi va tugatilishi sohasidagi nizolar qonunchilikda belgilangan tartibda hal etiladi.
qonunchilikni
Jamoat fondlari toʻgʻrisidagi qonunchilikni buzganlikda aybdor shaхslar belgilangan tartibda javobgar boʻladilar.
Oʻzbekiston Respublikasining Prezidenti I. Karimov
“Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Aхborotnomasi”, 2003 yil, 9-10-son, 141-modda
Telegram kanali 