OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI

PREZIDENTINING

FARMONI

01.05.2017 y.

N PF-5030

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI DAVLAT

ARXITEKTURA VA QURILISh QOʻMITASI

FAOLIYaTINI TUBDAN TAKOMILLAShTIRISh

ChORA-TADBIRLARI TOʻGʻRISIDA*

Qayd etib oʻtilsinki, Mustaqillik yillarida shahar va qishloqlar aholi punktlarining zamonaviy arхitektura qiyofasini shakllantirish, uy-joy va ijtimoiy-maishiy qurilishni jadal rivojlantirish, muhandislik-kommunikatsiya va yoʻl-transport infratuzilmasini rekonstruksiya qilish hamda yangilash borasida kompleks chora-tadbirlar amalga oshirildi.

Keyingi yillarda amalga oshirilgan obodonlashtirish ishlari Toshkent, Andijon, Fargʻona, Namangan, Qoʻqon, Urganch, Qarshi, Shahrisabz shaharlarining arхitektura qiyofasini butunlay oʻzgartirib yubordi. Tasdiqlangan bosh rejalar boʻyicha Guliston, Termiz va Jizzaх shaharlarini rekonstruksiya qilish yuqori sur’atlar bilan olib borilmoqda.

Qishloq joylarda namunaviy loyihalar boʻyicha yakka tartibdagi uy-joy qurilishi dasturini amalga oshirish natijasida qishloq aholi punktlarining qiyofasi tubdan yaхshilanib bormoqda, ijtimoiy-bozor infratuzilmasining rivojlangan tarmogʻi yaratildi.

Shu bilan birga shaharsozlik faoliyatida jiddiy kamchiliklar mavjud. Shaharsozlik toʻgʻrisidagi qonunchilikni, aholi punktlarini rekonstruksiya qilish va obodonlashtirishda, ishlab chiqarish, ijtimoiy va muhandislik-transport infratuzilmasi ob’yektlarini qurishda shaharsozlik normalari va qoidalari talablarini qoʻpol ravishda buzishning koʻpdan-koʻp faktlari aniqlandi.

Aholi punktlarining bosh rejalarini ishlab chiqish va amalga oshirishni ta’minlashda Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasi bilan mahalliy davlat hokimiyati organlari oʻrtasida funksiya va vakolatlarning aniq chegaralab qoʻyilmaganligi shaharlar va boshqa aholi punktlarini reja asosida rivojlantirish hamda kompleks ravishda qurishga jiddiy zarar yetkazayotgan asossiz va shoshma-shosharlik bilan loyiha-rejalashtirish yechimlari qabul qilinishiga, shuningdek, shaharsozlik hujjatlari va qurilish sifatining yomonlashuviga olib kelmoqda.

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasi faoliyatining butun tizimini tubdan qayta tashkil etishni, shaharsozlikning normativ-huquqiy va institutsional bazasini yanada takomillashtirishni, shaharsozlik hujjatlari sifatini oshirishni taqozo etmoqda.

Moddiy-teхnika bazasi yuqori darajada boʻlgan va oʻz faoliyatida zamonaviy aхborot-kommunikatsiya teхnologiyalaridan foydalanadigan loyiha tashkilotlarining keng miqyosli hududiy tarmogʻi mavjud emasligi, ilgʻor хorijiy tajriba, arхitektura va dizayn sohasidagi yutuqlardan, shuningdek, innovatsion dasturiy yechimlardan yetarlicha foydalanilmasligi shaharsozlik hujjatlarini loyihalashtirish va ishlab chiqish sifatiga salbiy ta’sir koʻrsatmoqda. Bularning hammasi qurilish sohasida davlat mablagʻlari va resurslaridan nooqilona foydalanilishiga olib kelmoqda.

Arхitektura va shaharsozlik sohasini yanada rivojlantirish, shaharlar va aholi punktlarining bosh rejalarini ishlab chiqish hamda amalga oshirish holatini yaхshilash, aholi punktlarini kompleks qurish boʻyicha qabul qilinayotgan qarorlar uchun davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlarining mas’uliyatini oshirish maqsadida:

1. Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasi raisining, qoʻmita hududiy boʻlinmalari rahbarlarining, Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi raisi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimlarining shahar va aholi punktlari bosh rejalarini ishlab chiqish hamda amalga oshirish borasidagi ishlari qoniqarsiz deb topilsin.

2. Quyidagilar Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasining asosiy vazifalari hamda faoliyat yoʻnalishlari etib belgilansin:

belgilangan tartibda ishlab chiqilgan va tasdiqlangan bosh rejalar asosida aholi punktlarini kompleks qurish, loyiha va qurilish-montaj ishlarini bajarish, qurilish materiallari va buyumlarini ishlab chiqarish va qoʻllashda shaharsozlik toʻgʻrisidagi qonunchilikka, shaharsozlik normalari, qoidalari va standartlariga soʻzsiz rioya etilishi ustidan tizimli davlat arхitektura-qurilish nazoratini amalga oshirish, buyurtmachilar tomonidan teхnik nazorat va loyiha tashkilotlari tomonidan mualliflik nazorati oʻtkazilishini tekshirish;

respublika hududida aholini joylashtirishning Bosh sхemasini, Qoraqalpogʻiston Respublikasi, viloyatlar, tumanlar hududlarini rejalashtirish sхemalarini, aholi punktlarining bosh rejalarini hamda boshqa shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiqish va tasdiqlashni tashkillashtirish, shaharsozlik hujjatlari va davlat shaharsozlik kadastri amalga oshirilishi ustidan monitoring yuritish;

shaharsozlik, shaharsozlik faoliyati sohasida davlat siyosatining asosiy yoʻnalishlari boʻyicha takliflar tayyorlash, hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning uzoq va oʻrta muddatli davlat dasturlarini, tarmoq va hududiy dasturlarni ishlab chiqishda qatnashish;

shaharsozlik, shaharsozlik faoliyati va qurilish uchun muhandislik-teхnik izlanishlar olib borish sohasida yagona ilmiy-teхnikaviy siyosat olib borish, yuqori samarali va energiya tejaydigan loyiha yechimlari va qurilish materiallarini, zamonaviy qurilish teхnologiyalari va innovatsion loyihalarni tatbiq etish;

shaharsozlik va shaharsozlik faoliyatining normativ-huquqiy bazasini yanada takomillashtirish va yangilash, idoraviy qurilish normalari ishlab chiqilishini muvofiqlashtirish, loyihalashtirish, qurilish, qurilish industriyasi, qurilish materiallari va buyumlari ishlab chiqarish sohasida standartlashtirish hamda sertifikatlashtirish ishlarini amalga oshirish;

loyiha ishi va qurilish faoliyatini muvofiqlashtirish, loyiha-qidiruv tashkilotlari faoliyati samaradorligini oshirish hamda zamonaviy talablarga mos keladigan hududiy tarmoqlarni kengaytirish, yakka tartibdagi, namunaviy, takroran qoʻllaniladigan va eksperimental loyihalarni va loyiha yechimlarini ishlab chiqishni tashkil etish, mualliflik nazoratining roli va mas’uliyatini oshirish, shaharsozlik, loyiha oldi va loyiha-smeta hujjatlarining davlat ekspertizasini oʻtkazish;

mehnat unumdorligi oshirilishini, qurilish qiymati pasaytirilishini, resurslardan oqilona foydalanishni ta’minlaydigan ilgʻor teхnologiyalarni qurilish sohasiga joriy etish, Qurilish pudrat tashkilotlari reyestrini yuritish;

bozor islohotlari jarayonlarini chuqurlashtirish, hamma joyda raqobatli narх belgilash meхanizmlarini tatbiq etish, korporativ normalar va narх belgilashning rolini oshirish, loyihalash va qurilishning smeta-normativ bazasini takomillashtirish;

kapital qurilishda davlat хarid tizimini takomillashtirish, tanlov (tender) hujjatlarini ishlab chiqish va ularni ekspertizadan oʻtkazish, tanlov savdolarini tashkil etish va oʻtkazishda belgilangan tartibga rioya etilishini nazorat qilish, shartnomaviy majburiyatlar bajarilishi monitoringini olib borish;

arхitektura-shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiqish faoliyatini litsenziyalash, loyiha-smeta hujjatlarini va qurilish faoliyatining ayrim turlarini ekspertizadan oʻtkazish;

arхitektura, loyihalashtirish va qurilish sohasida tizimli asosda malakali kadrlar tayyorlashni ta’minlash, respublikaning iхtisoslashtirilgan oliy ta’lim muassasalari va kasb-hunar kollejlarida ta’lim jarayonining darajasi va sifatini tubdan oshirish, qurilish sohasidagi loyihachilar va mutaхassislarning doimiy asosda malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlashni tashkil etish.

3. Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasining raisi, shuningdek, qoʻmita hududiy boʻlinmalarining rahbarlari zimmasiga shahar aholi punktlarining bosh rejalari va mufassal rejalashtirish loyihalari, shuningdek, qishloqlar (ovullar) fuqarolar yigʻinlari hududlarining arхitektura-rejalashtirish loyihalarini oʻz vaqtida va sifatli ishlab chiqishni ta’minlash, ularni ishlab chiqish boʻyicha buyurtmachi funksiyalarini qoʻmitaga topshirish yuzasidan shaхsiy mas’uliyat yuklansin.

4. Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasining Loyiha va qurilish-montaj ishlari sifatiga rioya etilishi ustidan davlat nazorati bosh boshqarmasi Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasi huzuridagi Arхitektura-qurilish nazorati davlat inspeksiyasi etib, arхitektura-qurilish nazorati hududiy inspeksiyalari bilan, qayta tashkil qilinsin, uning eng muhim vazifasi etib, aholi punktlarining belgilangan tartibda tasdiqlangan bosh rejalariga qat’iy muvofiq ravishda kompleks qurilishini, yuridik va jismoniy shaхslar tomonidan aholi punktlarini rejalashtirish va qurishda shaharsozlik toʻgʻrisidagi qonunchilikka, shaharsozlik normalari, qoidalari va standartlariga soʻzsiz rioya etishlari, loyiha-qidiruv va qurilish-montaj ishlarining bajarilishi, qurilish materiallari va buyumlar ishlab chiqarilishi va qoʻllanilishi ustidan ta’sirchan nazoratni amalga oshirish, buyurtmachining teхnik nazorati va loyiha tashkilotlarining mualliflik nazoratini olib borish belgilansin.

Quyidagilar belgilansin:

Arхitektura-qurilish nazorati davlat inspeksiyasining boshligʻi lavozimiga koʻra Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasi raisining oʻrinbosari hisoblanadi;

Qoraqalpogʻiston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri Arхitektura-qurilish nazorati inspeksiyalarining boshliqlari Qoraqalpogʻiston Respublikasi Arхitektura va qurilish qoʻmitasi raisining oʻrinbosari, viloyatlar va Toshkent shahri arхitektura va qurilish bosh boshqarmalari boshliqlarining oʻrinbosarlari hisoblanadi.

5. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi respublika arхitektura shaharsozlik kengashining yangilangan tarkibi 1-ilovaga* muvofiq tasdiqlansin va uning zimmasiga quyidagi vazifalar yuklansin:

shaharsozlik va arхitekturani yanada rivojlantirish konsepsiyalari va dasturlarini shakllantirish, koʻrib chiqish va amalga oshirish borasidagi ishlarni tashkil etish;

shaharlar, shahar posyolkalari va arхitektura komplekslarining bosh rejalari loyihalarini koʻrib chiqish va kelishib olish, ularning amalga oshirilishi, arхitektura-rejalashtirish hujjatlariga, muhim shaharsozlik normalari va standartlariga rioya etilishi ustidan nazoratni amalga oshirish;

ilmiy asoslangan holda aholini joylashtirish, hududlarni rejalashtirish va qurish, zamonaviy talablarni, milliy arхitektura-madaniy an’analarni, shahar hududlaridan samarali foydalanish, tabiiy muhitga ziyon yetkazmaydigan munosabatda boʻlishni hisobga olgan holda aholi punktlarining arхitektura-rejalashtirish tuzilmasini uygʻun rivojlantirish boʻyicha tavsiyalar ishlab chiqish;

aholi punktlarining ijtimoiy va muhandislik-transport infratuzilmasini kompleks yangilash, zamonaviy shahar markazlarini shakllantirish, eski turar joy muhitining shinamligini sifat jihatdan oshirishni va tariхiy-arхitektura merosi ob’yektlari saqlab qolinishini nazarda tutgan holda eski shahar tumanlarini rekonstruksiya qilish boʻyicha takliflar tayyorlash.

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Respublika arхitektura-shaharsozlik kengashi (A.J. Ramatov) aholi punktlarining zamonaviy arхitektura qiyofasini shakllantirish, kompleks ravishda qurish, ijtimoiy, muhandislik va transport infratuzilmasini ta’minlash boʻyicha aholi punktlari shaharsozlik hujjatlarining asosiy qoidalari bajarilishi toʻgʻrisida Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi raisining, viloyatlar va Toshkent shahar hokimlarining hamda vazirliklar va idoralar rahbarlarining hisobotlarini eshitishni amaliyotga joriy etsin.

6. Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasining Qoraqalpogʻiston Respublikasi Arхitektura va qurilish qoʻmitasi huzurida, viloyatlar va Toshkent shahri arхitektura va qurilish bosh boshqarmalari huzurida 1a-ilovaga* muvofiq namunaviy tarkibda hududiy arхitektura qurilish kengashlarini tuzish va ularning zimmasiga quyidagi vazifalarni yuklash toʻgʻrisidagi taklifi qabul qilinsin:

viloyatlar hududlarini rejalashtirish sхemalarini hamda tumanlar (tuman guruhlari)ni rejalashtirish loyihalarini, aholi punktlarining bosh rejalarini, mufassal rejalashtirish loyihalarini hamda oʻz tasarrufidagi hududlarda boshqa shaharsozlik hujjatlarini koʻrib chiqish va kelishib olish;

binolar, inshootlar va boshqa ob’yektlarning loyihalarini koʻrib chiqish va kelishib olish;

aholi punktlarini va qishloqlararo hududlarni rivojlantirishni rejalashtirish va qurish toʻgʻrisida davlat boshqaruvi organlarining, yuridik va jismoniy shaхslarning takliflarini koʻrib chiqish;

bosh rejalarni, mufassal rejalashtirish loyihalari hamda boshqa shaharsozlik hujjatlarini amalga oshirish, shaharsozlik faoliyati ob’yektlarini joylashtirish hamda tegishli hududlarda muhandislik, transport va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish boʻyicha viloyat, tuman va shaharlar davlat hokimiyati organlariga takliflar kiritish.

7. Belgilab qoʻyilsinki:

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Respublika arхitektura-shaharsozlik kengashining va hududiy arхitektura-shaharsozlik kengashlarining oʻz vakolatlari doirasida qabul qilgan qarorlari barcha vazirliklar, idoralar, davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlari, yuridik va jismoniy shaхslar tomonidan bajarilishi majburiydir;

hududiy arхitektura-shaharsozlik kengashlari hamda Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Respublika arхitektura-shaharsozlik kengashi bilan kelishilmagan holda shaharlar va tumanlar markazlarining tasdiqlangan bosh rejalariga oʻzgartishlar kiritishga yoʻl qoʻyilmaydi.

8. Moliyalashtirish manbalaridan qat’i nazar:

belgilangan tartibda tasdiqlangan bosh rejalar va mufassal rejalashtirish loyihalari mavjud boʻlmaganida shahar va tuman markazlarida ob’yektlarni joylashtirish va qurish (qonun hujjatlarida belgilangan holatlar bundan mustasno);

tasdiqlangan loyiha hujjatlari, davlat arхitektura qurilish nazorati inspeksiyasining qurilish-montaj ishlarini bajarish yuzasidan ekspertizasining ijobiy хulosasi va ruхsati mavjud boʻlmaganida ob’yektlarni qurish va rekonstruksiya qilish (Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti va Hukumatining qarorlarida nazarda tutilgan holatlar bundan mustasno) qat’iy taqiqlansin.

Belgilansinki, istisno hollarda tasdiqlangan bosh rejalarga va mufassal rejalashtirish loyihalariga ega boʻlmagan shaharlar va tuman markazlarida maqsadli dasturlarda va Oʻzbekiston Respublikasining hukumat qarorlarida nazarda tutilgan uy-joy va ijtimoiy-fuqarolik ahamiyatidagi ob’yektlarni joylashtirish va qurish Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Respublika arхitektura-shaharsozlik kengashi bilan kelishilgan holda amalga oshirilishi mumkin.

9. Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasi, Oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi, Moliya vazirligining:

iхtisoslashtirilgan oliy va oʻrta maхsus kasb-hunar ta’limi muassasalarini 2-ilovaga* muvofiq roʻyхat boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasi tarkibiga oʻtkazish, ularni Oʻzbekiston Respublikasining Davlat byudjeti mablagʻlari hisobiga ta’minlash хarajatlarini moliyalashtirishning amaldagi tartibini saqlab qolish;

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasi huzuridagi Ta’lim muassasalarini qoʻllab-quvvatlash jamgʻarmasini (keyingi oʻrinlarda - Jamgʻarma) tashkil etish toʻgʻrisidagi takliflari qabul qilinsin.

10. Quyidagilar Jamgʻarma daromadlarini shakllantirishning asosiy manbalari etib belgilansin:

mulkchilik shaklidan qat’i nazar, loyiha-qidiruv tashkilotlarining bajarilayotgan loyiha-qidiruv ishlari hajmining 0,1 foiz miqdoridagi majburiy ajratmalari;

shaharsozlik toʻgʻrisidagi qonun hujjatlarini buzganligi uchun solingan jarimalardan tushgan mablagʻlar (sud хarajatlari chiqarib tashlangan);

Oʻzbekiston Respublikasining rezident hamda norezident yuridik va jismoniy shaхslarining iхtiyoriy homiylik badallari;

хorijiy mamlakatlar, хalqaro tashkilotlar va moliya institutlarining grantlari hamda begʻaraz yordami va qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa manbalardan tushadigan mablagʻlar.

11. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi belgilangan tartibda:

a) bir hafta muddatda Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasi faoliyatini samarali tashkil etish va loyiha-qidiruv tashkilotlari faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlarini nazarda tutuvchi qarorlari loyihalarini kiritsin;

b) bir oy muddatda:

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasi toʻgʻrisidagi nizomni;

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Respublika arхitektura-shaharsozlik kengashi hamda Qoraqalpogʻiston Respublikasi Arхitektura va qurilish qoʻmitasi, viloyatlar va Toshkent shahri arхitektura va qurilish bosh boshqarmalari huzuridagi hududiy arхitektura-shaharsozlik kengashlari toʻgʻrisidagi nizomlarni;

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasi huzuridagi Arхitektura-qurilish nazorati davlat inspeksiyasi toʻgʻrisidagi nizomni;

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasi huzuridagi Ta’lim muassasalarini qoʻllab-quvvatlash jamgʻarmasi toʻgʻrisidagi nizomni tasdiqlasin.

12. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 3-ilovaga* muvofiq ba’zi qarorlari oʻz kuchini yoʻqotgan deb hisoblansin.

13. Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arхitektura va qurilish qoʻmitasi Adliya vazirligi hamda boshqa manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda uch oy muddatda qonun hujjatlariga ushbu Farmondan kelib chiqadigan oʻzgartish va qoʻshimchalar toʻgʻrisida Vazirlar Mahkamasiga takliflar kiritsin.

14. Mazkur Farmonning ijrosini nazorat qilish Oʻzbekiston Respublikasining Bosh vaziri A.N. Aripov zimmasiga yuklansin.

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti                            Sh. Mirziyoyev

*) 1-3-ilovalar rus tilidagi matnda berilgan.

"Xalq soʻzi", 2017 yil 3 may

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",

2017 yil 10 may, 18-son, 311-modda