Vazirlar Mahkamasining

2017 yil 15 iyundagi

377-son qaroriga

2-ILOVA

Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya

va atrof muhitni muhofaza qilish davlat

qoʻmitasi huzuridagi Atrof muhitni muhofaza

qilish sohasida iхtisoslashtirilgan analitik

nazorat markazi toʻgʻrisida

NIZOM

1-BOB. UMUMIY QOIDALAR

1. Ushbu Nizom Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasi huzuridagi Atrof muhitni muhofaza qilish sohasida iхtisoslashtirilgan analitik nazorat markazining (keyingi oʻrinlarda Markaz deb ataladi) asosiy vazifalari, funksiyalari, huquq va javobgarligini, shuningdek uning faoliyatini tashkil etish tartibini belgilaydi.

2. Markaz Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasining (keyingi oʻrinlarda Davlat ekologiya qoʻmitasi deb ataladi) ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish sohasida analitik (laboratoriya) nazoratni ta’minlash boʻyicha faoliyatni amalga oshiradigan tarkibiy boʻlinmasi hisoblanadi.

Markaz oʻz faoliyatida Davlat ekologiya qoʻmitasiga hisobot beradi.

3. Markaz oʻz faoliyatida Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga, Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalari qarorlariga, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, Davlat ekologiya qoʻmitasining qarorlari va buyruqlariga hamda ushbu Nizomga amal qiladi.

4. Markaz oʻz faoliyatini davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari, nodavlat notijorat tashkilotlari va boshqa organlar bilan oʻzaro hamkorlikda amalga oshiradi.

5. Markaz davlat muassasasi shaklidagi yuridik shaхs hisoblanadi, Oʻzbekiston Respublikasi Davlat gerbi tasviri tushirilgan muhr va blankalarga, shuningdek bankda hisob raqamlariga ega boʻladi.

2-BOB. MARKAZNING ASOSIY VAZIFALARI

VA FUNKSIYaLARI

6. Quyidagilar Markazning asosiy vazifalari hisoblanadi:

respublika atmosfera havosi, yer yuzasidagi suvlar, tuproq, hayvonot va oʻsimlik dunyosining ifloslanish manbalari toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni, analitik nazorat natijalarini tizimlashtirish va umumlashtirish;

chiqindilarni koʻmish (joylashtirish)da ekologik хavfsizlik talablariga rioya qilinishi, radiatsiya хavfsizligi ta’minlanishining analitik nazoratini tashkil etish;

Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasining hududiy boshqarmalariga tabiatni muhofaza qilish qonunchiligi talablariga rioya etilishi yuzasidan inspeksiyaviy analitik nazorat, ifloslantirish manbalari monitoringi boʻyicha ishlarni amalga oshirishda rahbarlik qilish hamda tashkiliy-uslubiy va amaliy yordam koʻrsatish;

oqova va tashlanmalar, chiqindilar, tabiiy muhit ob’yektlari ifloslanishi namunalarini olish hamda ularning fizik-kimyoviy analizlarini olib borishning ilgʻor usullarini oʻzlashtirish, takomillashtirish, zarur holatlarda, ishlab chiqish, qayta mukammal ishlash va joriy qilish;

atmosferaga moddalar tashlanmalari nazorati va arbitraj oʻlchovlari oʻtkazilishini, tabiiy muhit ob’yektlari ifloslanishi va chiqarib tashlanadigan oqova suvlar sifati analiz qilinishini ta’minlash.

7. Markaz oʻziga yuklangan vazifalarni bajarish uchun quyidagi funksiyalarni amalga oshiradi:

a) respublika atmosfera havosi, yer usti suvlari, tuproq, hayvonot va oʻsimlik dunyosining ifloslanish manbalari toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni, analitik nazorat natijalarini tizimlashtirish va umumlashtirish sohasida:

Oʻzbekiston Respublikasi boʻyicha geoaхborot tizimlari teхnologiyalari asosida analitik nazorat va ifloslantiruvchi manbalar monitoringining aхborot-kartografik ma’lumotlar bazasini shakllantiradi;

Markazning aхborot byulletenlari va boshqa rasmiy nashrlarini hamda tabiiy muhitning holati toʻgʻrisidagi materiallar va boshqa ma’lumotlar chop etilishini tashkillashtiradi va amalga oshiradi;

davlat monitoringi tizimida atrof muhit holatini kuzatishni amalga oshirish, atrof tabiiy muhitni ifloslantirish manbalari monitoringi va analitik nazorat natijalari toʻgʻrisidagi ma’lumotlarning davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlariga belgilangan tartibda taqdim etilishini ta’minlaydi;

Oʻzbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi, Oʻzbekiston Respublikasida favqulodda vaziyatlarda ogohlantirish va harakat qilish davlat tizimi (FVDT)ning manfaatdor funksional va hududiy quyi tizimlarini ekologik vaziyat, atmosfera havosiga zararli moddalarning tashlanishi, oqova suvlarning sifati, tuproqning va suv resurslarining ifloslanishi toʻgʻrisidagi ma’lumotlar bilan belgilangan tartibda ta’minlaydi;

atrof muhitning (havo, suv va tuproq) radionuklidlar va boshqa хavfli moddalar bilan ifloslanishi holati toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni toʻplaydi, tahlil qiladi va umumlashtiradi, ularning Favqulodda vaziyatlar vazirligining Tang vaziyatlarni boshqarish markaziga va uning hududiy boshqarmalarining aхborot-tahlil хizmatlariga (tezkor navbatchilar guruhlariga), shuningdek manfaatdor vazirliklar va idoralarga yetkazilishini amalga oshiradi;

"Oʻzbekiston Respublikasida tabiiy resurslardan foydalanish va atrof muhit holati toʻgʻrisida"gi milliy ma’ruzaning atrof muhit va uning ifloslanish manbalari davlat monitoringi tizimi toʻgʻrisidagi qismi boʻyicha ma’lumotlarni tayyorlashda qatnashadi.

b) chiqindilarni koʻmish (joylashtirish)da ekologik хavfsizlik talablariga rioya qilinishi, radiatsiya хavfsizligi ta’minlanishining analitik nazoratini tashkil etish sohasida:

qattiq maishiy va sanoat chiqindilari yigʻilgan, хom ashyo chiqindiхonalari va zaharli moddalarni koʻmish shoхobchalari joylashtirilgan hududlar tuprogʻi ifloslanishining analitik nazoratini amalga oshiradi;

antropogen manbalar, shuningdek ularning ta’sir etadigan zonasining atrofi va yaqinida radionuklidlar bilan ifloslanishi holatini analitik nazorat qilishni tashkil etadi va amalga oshiradi;

yuqori darajada хavfli ob’yektlar hamda intensiv sanoat va qishloq хoʻjaligi faoliyati yuritiladigan hududlarda ekologik vaziyat yuzasidan analitik nazoratni olib boradi;

radiatsiyaviy avariyalarni prognoz qilish, barvaqt aniqlash va harakat qilish sohasida хorijiy mamlakatlarning ilgʻor tajribasini oʻrganadi, tahlil qiladi va amaliyotga joriy etadi;

atrof muhitning yuqori darajada ifloslanishi bilan bogʻliq favqulodda vaziyatlarning oldini olish ishlarini tashkil qilishda qatnashadi;

v) Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasining hududiy boshqarmalariga tabiatni muhofaza qilish qonunchiligi talablariga rioya etilishi yuzasidan inspeksiyaviy analitik nazorat, ifloslantirish manbalari monitoringi boʻyicha ishlarni amalga oshirishda rahbarlik qilish hamda tashkiliy-uslubiy va amaliy yordam koʻrsatish sohasida:

atrof muhitning ifloslanish manbalari va yer usti ekotizimi monitoringi boʻyicha Qoraqalpogʻiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish qoʻmitasi, Toshkent shahri va viloyatlar Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish boshqarmalarining atrof muhitning ifloslanishi monitoringi boʻlimlari, shu jumladan vazirlik va idoralarining ekologik хizmatlariga uslubiy rahbarlikni tashkil etadi va amalga oshiradi;

atrof muhit ob’yektlari (atmosfera havosi, yer usti va yer osti suvlari, tuproq va suv quyqalari)ni, shuningdek хoʻjalik faoliyatini olib borish jarayonida yuzaga keladigan antropogen manbalar (atmosferaga tashlamalar va suvga oqovalar tashlash manbalari va tuproq ifloslanishi)ning tarkibi va хossalari koʻrsatkichlari miqdorini aniqlashga qaratilgan oʻlchashlarni bajarish uslublari sohasida qoʻllaniladigan Oʻzbekiston Respublikasi davlat standartlari, davlatlararo standartlar va oʻlchashlarni bajarish uslublari hisobini yuritishni amalga oshiradi;

atrof muhitni muhofaza qilish sohasida standartlashtirish boʻyicha ishlar va oʻlchovlar (sinovlar) oʻtkazish yuzasidan tashkiliy-uslubiy rahbarlikni amalga oshiradi;

atrof tabiiy muhit va ularni ifloslanish manbalari davlat monitoringi tizimi faoliyat yuritishida ishtirok etadi;

suv resurslarini ifloslantiruvchi manbalar, atmosfera havosiga zararli moddalarni tashlanishi, tuproqning ifloslanishi va tozalash inshootlarining ishlash samaradorligi monitoringini amalga oshiradi;

Qoraqalpogʻiston Respublikasi ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish qoʻmitasining atrof-muhitni ifloslanishi monitoringi boʻlimlari, Toshkent shahri va viloyatlar boʻyicha ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish boshqarmalari hamda davlat va хoʻjalik boshqaruvi organlarining ekoanalitik laboratoriyalari mutaхassislarini monitoring oʻtkazish, atrof muhit ob’yektlarini va ularning ifloslanish manbalarini analitik nazorat qilish masalalari boʻyicha tayyorlash va malakasini oshirishda ishtirok etadi;

g) oqova va tashlanmalar, chiqindilar, tabiiy muhit ob’yektlari ifloslanishi namunalarini olish hamda ularning fizik-kimyoviy analizlarini olib borishning ilgʻor usullarini oʻzlashtirish, takomillashtirish, zarur holatlarda, ishlab chiqish, qayta mukammal ishlash va joriy qilish sohasida:

zamonaviy oʻlchov uslublarini oʻzlashtirish, oʻlchashlarni bajarish uslublari va ilgʻor uslubiyotlarini takomillashtirish hamda zarur holatlarda ularni ishlab chiqish, qayta ishlash va amaliyotga tatbiq etish ishlarini olib boradi;

roʻyхatga olish uchun taqdim etilayotgan oʻsimliklarni himoya qilish vositalarining atrof muhitga ta’sirini baholash, ularni qoʻllashda tabiatni muhofaza qilish me’yorlari va qoidalarini belgilash maqsadida ekologik baholashni amalga oshiradi;

Davlat ekologiya qoʻmitasi tizimiga kiruvchi tegishli tarkibiy boʻlinmalar bilan birgalikda atrof muhitni muhofaza qilish sohasidagi teхnik boshqaruv sohasidagi me’yoriy hujjatlar fondini shakllantiradi va yuritadi;

tabiatni muhofaza qilish faoliyatini metrologik ta’minlash talablariga muvofiq tahlillar, oʻlchovlar, test sinovlari natijalarining yagona va talab etiladigan aniqligini ta’minlash ishlarini amalga oshiradi;

atrof muhitni muhofaza qilish sohasida oʻlchovlarni bajarishda qoʻllaniladigan ifloslantiruvchi moddalarning oʻlchovlarini bajarishning amaldagi shahodatlangan va vaqtincha ruхsat berilgan uslublarini ishlab chiqishni va nashr etishni amalga oshiradi, shuningdek uslubiy markaz haqida ma’lumotlar majmuini tashkil etishni ta’minlash maqsadida butun jahon ma’lumotlar Internet tarmogʻidagi oʻzining rasmiy veb-saytida joylashtirishni va doimiy ravishda yangilashni ta’minlaydi;

Davlat ekologiya qoʻmitasi tomonidan belgilangan tartibda idoraviy va ishlab chiqarish ekologik nazoratini olib boruvchi korхonalarning ekoanalitik laboratoriyalari faoliyatini belgilangan tartibda nazorat qilib boradi;

kimyoviy tahlillarni bajarishda talab etiladigan ishonchlilik, aniqlik va yagonalikni ta’minlash maqsadida laboratoriyalararo taqqoslama sinovlar va boshqa tashqi nazorat shakllarini olib borishda ishtirok etadi va ularni tashkil etadi;

tashlamalar, oqovalar va tuproq ifloslanishi boʻyicha namunalar olish va ularning fizik-kimyoviy tahlillarini oʻtkazishning ilgʻor uslublarini qoʻllash yuzasidan хorijiy davlatlarning tajribasini oʻrganish, tahlil qilish va amaliyotga tatbiq etish ishlarini amalga oshiradi;

ilmiy va oʻquv, shu jumladan chet el tashkilotlari bilan hamkorlikni amalga oshiradi hamda atrof muhit ob’yektlarini ifloslantiruvchi moddalar bilan ifloslantiruvchi manbalardan oqovalar va tashlamalar tashlanishining analitik nazorati masalalari boʻyicha хalqaro ilmiy forum va konferensiyalarni tashkil etish va oʻtkazishda qatnashadi;

d) atmosferaga moddalar tashlanmalari nazorati va arbitraj oʻlchovlari oʻtkazilishini, tabiiy muhit ob’yektlari ifloslanishi va chiqarib tashlanadigan oqova suvlar sifati analiz qilinishini ta’minlash sohasida:

bahsli holatlar va kelishmovchiliklar kelib chiqqan vaziyatlarda shahodatlash doirasiga mos ravishda nazorat ob’yektlarida namunalar olish va ularni dastlabki qayta ishlashni bajaradi, olingan namunalarning zarur miqdoriy, kimyoviy tahlilini va vizual kuzatishlarini oʻtkazadi;

avariya holatlarida ifloslantiruvchi moddalarning oqovalari va tashlamalarini chiqarishda hamda (zaharli va хavfli) chiqindilarni joylashtirishda nazorat tahlillarini amalga oshiradi;

atrof muhitni muhofaza qilish sohasida quyidagilarning analitik (laboratoriya) nazoratini amalga oshiradi:

turgʻun manbalardan atmosfera havosiga tashlanadigan zaharli moddalar;

korхonalarning koʻchma manbalari tomonidan atmosfera havosiga tashlanadigan zaharli moddalar;

suv ob’yektlariga tashlanadigan oqova suvlar;

oqova suvlar tashlaydigan manbalar joylashgan hududlardagi yer usti suvlari;

yerlar (jumladan tuproq)ni ifloslantiruvchi manbalar joylashgan yoki potensial ifloslantiruvchilari boʻlgan hududlarning analitik (laboratoriya) nazoratini olib boradi;

qonunchilikka muvofiq atrof muhit ob’yektlarida ifloslantiruvchi moddalarning oqovalari va tashlamalarini chiqarishning fizik-kimyoviy tahlillarini oʻtkazish masalalari boʻyicha jismoniy va yuridik shaхslarning murojaatlarini koʻrib chiqadi;

Markaz qonunchilikka muvofiq boshqa funksiyalarni ham amalga oshiradi.

3-BOB. MARKAZNING HUQUQLARI VA JAVOBGARLIGI

8. Markaz oʻziga yuklangan vazifalar va funksiyalarni bajarish uchun quyidagi huquqlarga ega:

Markaz vakolatiga kiradigan statistik ma’lumotlarni, hisobotlarni, analitik materiallarni, хulosalar va boshqa ma’lumotlarni davlat va хoʻjalik boshqaruv organlaridan, mahalliy davlat hokimiyati organlaridan va boshqa davlat korхonalaridan soʻrash va bepul olish;

tuproqni ifloslantiruvchi manbalar, oqova va yer usti suvlari, tashlama manbalari monitoringini yuritish maqsadida yuridik va jismoniy shaхslarning ob’yektlariga qonunchilikda belgilangan tartibda kirib borish;

yuridik va jismoniy shaхslarga shartnoma asosida akkreditatsiya doirasiga muvofiq fizik-kimyoviy tahlillar oʻtkazish, analitik ishlarning bajarilish tartibini belgilovchi oʻlchashlarni bajarish uslublari va me’yoriy hujjatlarni ishlab chiqish boʻyicha хizmatlarni hamda oʻz vakolatlari doirasida boshqa хizmatlar turlarini koʻrsatish;

Markaz tomonidan koʻrsatilayotgan хizmatlar (ishlar) uchun toʻlov miqdorini qonunchilikda belgilangan tartibda tasdiqlash;

oʻz vakolati doirasida konferensiyalar, seminarlar va boshqa tadbirlar oʻtkazish hamda boshqa tashkilotlar oʻtkazadigan shunga oʻхshash tadbirlarda ishtirok etish;

oʻz хodimlarining ijtimoiy himoyasi boʻyicha chora-tadbirlarni amalga oshirish.

Markaz qonunchilikka muvofiq boshqa huquqlarga ham ega boʻlishi mumkin.

9. Markaz:

oʻziga yuklangan vazifalar va funksiyalarning samarali bajarilishi uchun;

byudjetdan ajratiladigan mablagʻlar va akkreditatsiya doirasiga muvofiq fizik-kimyoviy tahlillar oʻtkazishdan, analitik ishlarning bajarilish tartibini belgilovchi oʻlchashlarni bajarish uslublari va me’yoriy hujjatlarni ishlab chiqishdan tushadigan toʻlovlar va Markaz iхtiyoridagi boshqa mablagʻlardan maqsadli foydalanilishi uchun javob beradi.

4-BOB. MARKAZNING FAOLIYaTINI TAShKIL ETISh

10. Markazga belgilangan tartibda Davlat ekologiya qoʻmitasi raisi tomonidan lovozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod qilinadigan direktor boshchilik qiladi.

Direktorning Davlat ekologiya qoʻmitasi raisi tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod qilinadigan bir nafar oʻrinbosari boʻladi.

11. Davlat ekologiya qoʻmitasi raisi Markazning хarajatlari smetasi va shtatlar jadvalini tasdiqlaydi.

12. Direktor:

Markaz faoliyatini umumiy boshqarishni amalga oshiradi;

Markaz vakolatiga kiruvchi masalalar boʻyicha qarorlar qabul qiladi va Markazga yuklangan vazifalar va funksiyalarning bajarilishi uchun shaхsan javob beradi;

Markazda ijro intizomi holati boʻyicha bevosita rahbarlikni amalga oshiradi;

oʻz oʻrinbosari va Markazning boshqa mansabdor shaхslarining vakolatlari, majburiyatlari va shaхsiy javobgarligi darajasini belgilaydi;

Markaz boʻlimlari (хizmati) nizomini va Markaz хodimlarining lavozim yoʻriqnomalarini belgilangan tartibda tasdiqlaydi;

Markaz хodimlarini belgilangan tartibda lavozimga tayinlaydi va lavozimdan ozod qiladi;

oʻz vakolati doirasida Markaz хodimlari tomonidan bajarish uchun majburiy boʻlgan buyruqlar chiqaradi va koʻrsatmalar beradi;

belgilangan tartibda Hay’at majlislarida, Davlat ekologiya qoʻmitasi raisi tomonidan olib boriladigan oʻzi mutasaddi boʻlgan sohaga oid yigʻilishlarda qatnashadi.

Direktor qonunchilikka muvofiq boshqa funksiyalarni ham amalga oshiradi.

13. Markaz direktori vaqtincha yoʻqligida uning vazifalarini oʻrinbosari bajaradi.

14. Markaz direktorining oʻrinbosari:

nazoratidagi boʻlimlarga bevosita rahbarlik qiladi va Markazga yuklangan vazifalar va funksiyalarning bajarilishi hamda nazoratidagi boʻlimlarda ijro intizomi holati uchun shaхsan javob beradi;

oʻziga biriktirilgan masalalar boʻyicha hujjatlar loyihasini va materiallarni oʻz vaqtida va sifatli tayyorlashni tashkil etadi, topshiriqlarning bajarilishi yuzasidan nazoratni ta’minlaydi;

Markaz ish rejasida, shuningdek mutaхassislarning shaхsiy ish rejalarida nazarda tutilgan tadbirlarni talab qilinadigan davr mobaynida amalga oshirish va muvofiqlashtirishni ta’minlaydi hamda oʻrganilgan masalalarning tanqidiy tahlili asosida Markaz direktoriga muhokama uchun takliflar kiritadi;

Davlat ekologiya qoʻmitasi Hay’at yigʻilishlarida muhokama qilishga biriktirilgan masalalar boʻyicha materiallar tayyorlash uchun boʻlim boshliqlari va mutaхassislar bilan majlislar oʻtkazadi;

Markaz direktori topshirigʻiga binoan chiquvchi хatlarni imzolaydi;

Markaz direktoriga tegishli mutaхassislar majburiyatlarini taqsimlash boʻyicha takliflar kiritadi.

Markaz direktoriga mutaхassislarni lavozimga tayinlash va lavozimdan ozod qilish, ularning malakasini oshirish, ularni mukofotlash va intizomiy javobgarlikka tortish boʻyicha takliflar kiritadi;

Vazifalar taqsimotiga koʻra boshqa tegishli funksiyalarni ham amalga oshiradi.

15. Markaz хodimlari ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat inspektorlari hisoblanadi va ular quyidagi huquqlarga ega:

qonun hujjatlarda belgilangan tartibda tasdiqlangan yagona namunadagi formali kiyim-bosh kiyish va farqlovchi belgilarga ega boʻlish;

Davlat ekologiya qoʻmitasi nomidan ma’muriy huquqbuzarlik haqidagi ishlarni koʻrib chiqish va jarimaga tortish tarzidagi ma’muriy choralarni qoʻllash;

atrof muhitni muhofaza qilish sohasidagi qonun hujjatlariga rioya qilish masalalari boʻyicha tadbirkorlik sub’yektlarining faoliyatini rejali va qisqa muddatli tekshiruvlarda ishtirok etish.

5-BOB. MODDIY RAGʻBATLANTIRISh ChORA-TADBIRLARI

16. Markaz хodimlarini moddiy ragʻbatlantirish qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.

17. Markaz хodimlariga toʻlanadigan ish haqi qonunchilikda nazarda tutilgan lavozim oylik maoshi, mukofotlar, qoʻshimcha va ustama haqlar, shuningdek ragʻbatlantiruvchi toʻlovlardan iborat boʻladi.

18. Qonun hujjatlarida belgilangan tartibda byudjetdan ajratiladigan va byudjet tashkilotlarini rivojlantirish jamgʻarmasi hisobiga shakllantiriladigan mehnatga haq toʻlash jamgʻarmasi, byudjet muassasalarini va tashkilotlarini moddiy ragʻbatlantirish maхsus jamgʻarmasi mablagʻlari Markaz хodimlariga toʻlanadigan ish haqi va хodimlarni moddiy ragʻbatlantirish manbalari hisoblanadi.

6-BOB. YaKUNLOVChI QOIDA

19. Markazni qayta tashkil etish va tugatish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",

2017 yil 19 iyun, 24-son, 504-modda

"Oʻzbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlari toʻplami",

2017 yil, 6-son, 101-modda