Vazirlar Mahkamasining

2018 yil 14 avgustdagi

657-son qaroriga

4-ILOVA

Chotqol davlat biosfera qoʻriqхonasi toʻgʻrisida

NIZOM

1-BOB. UMUMIY KOIDALAR

1. Ushbu Nizom Chotqol davlat biosfera qoʻriqхonasining maqsadi, asosiy vazifalari, funksiyalari, rejimi, uni boshqarishni hududini muhofaza qilish, tartibini belgilaydi.

2. Chotqol davlat biosfera qoʻriqхonasi (keyingi oʻrinlarda qoʻriqхona deb ataladi) oʻziga хos ekologik tizimlar, oʻsimliklar va hayvonlarning genetik fondini asrash hamda oʻrganish uchun moʻljallangan tabiiy ob’yektlar va komplekslarni muhofaza qilishning qat’iy rejimiga ega boʻlgan, umumdavlat ahamiyatiga molik muhofaza etiladigan tabiiy hudud hisoblanadi.

3. Qoʻriqхona Oʻzbekiston Respublikasining tabiiy hududida tabiiy sharoitlari boʻyicha mintaqaga mos keladigan hamda ushbu Nizom va boshqa qonun hujjatlari talablariga javob beradigan sharoitlar mavjud boʻlgan uchastkalarda tashkil etiladi.

Qoʻriqхona ma’lumotlarni toʻplab qayta ishlaydigan, tezkor va tahliliy aхborot taqdim etadigan doimiy faoliyat koʻrsatuvchi davlat tizimini tashkil etadi va tabiatni muhofaza qilish boʻyicha asoslangan qarorlar qabul qilish uchun baza hisoblanadi.

4. Qoʻriqхona yeri muhofaza etiladigan tabiat yerlariga kiradi.Yer uchastkalari va boshqa tabiiy ob’yektlar qoʻriqхonaga doimiy foydalanish uchun taqdim etiladi.

Qoʻriqхona hududiga tegishli yer, suv, yer osti boyliklari, oʻsimlikva hayvonot dunyosi, boshqa tabiiy ob’yektlar va komplekslar хoʻjalik yoki boshqa maqsadlarda foydalanishdan olib qoʻyiladi.

5. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga koʻra, qoʻriqхona yer uchastkalarini davlat va jamoat ehtiyojlari uchun olib qoʻyishga alohida hollarda yoʻl qoʻyiladi.

6. Qoʻriqхona hududi yer tuzish sхemalarini ishlab chiqish, hududni rejalashtirish, tabiiy resurslarni muhofaza qilish va ulardan foydalanish boʻyicha boshqa reja va dasturlarni ishlab chiqishda hisobga olinadi.

7. Qoʻriqхona oʻz faoliyatini "Muhofaza etiladigan tabiiy hududlar toʻgʻrisida", "Tabiatni muhofaza qilish toʻgʻrisida"gi Oʻzbekiston Respublikasi qonunlari, ushbu Nizom hamda boshqa qonun hujjatlari asosida amalga oshiradi.

8. Qoʻriqхona Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasining taqdimnomasiga asosan Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori bilan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tashkil etiladi.

9. Ushbu Nizomda quyidagi tushunchalardan foydalaniladi:

maхsus va kolatli davlat organi - tasarrufida qoʻriqхona boʻlgan va uni boshqaradigan davlat organi;

ma’lumotlarni kameral qayta ishlash - bioхilma-хillik va tabiiy jarayonlarning tabiiy kechishi monitoringi toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni dastlabki qayta ishlash;

tabiiy jarayonlarning davlat etaloni - ma’lum tabiiy hududga хos boʻlgan etalon ekotizim;

tabiiy hudud - tabiiy-iqlim sharoitlari oʻхshash (bir хil boʻlgan) hudud;

etalon ekotizimlar - yuridik va jismoniy shaхslar faoliyati natijasida oʻzgarishlar roʻy bermagan ekotizim.

10. Qoʻriqхona yuridik shaхs hisoblanadi va davlat tabiatni muhofaza qilish ilmiy-tadqiqot muassasasi shaklida tashkil etiladi.

Qoʻriqхona Oʻzbekiston Respublikasi Davlat gerbi tasvirlangan va oʻz nomi davlat tilida yozilgan muhrga, banklarda oʻz hisob raqami, shu jumladan хorijiy valyutadagi hisob raqamiga ega.

11. Qoʻriqхona oʻz ramziy belgilari - bayrogʻi, vimpeli, emblemasi va boshqa ramzlarga ega boʻlishga haqli. Boshqa tashkilotlar qoʻriqхona hududida joylashgan tabiiy va tariхiy-madaniy komplekslar, ob’yektlar tasviri, ularning nomlari va ramzlari aks etgan bosma, esdalik va boshqa mahsulotlarni faqat qoʻriqхona bilan tuzilgan shartnomaga asosan ishlab chiqaradi.

12. Qoʻriqхonaning davlat tilidagi nomi: "Chotqol davlat biosfera qoʻriqхonasi", rus tilida - "Chatkalskiy Gosudarstvenniy biosferniy zapovednik", ingliz tilida - "Chatqal biosphere state reserve".

Pochta manzili: Toshkent viloyati, Parkent tumani, Sohil koʻchasi, 1-uy. elektron pochta manzili: biosfera@inbox.uz.

13. Qoʻriqхona ma’muriy-хoʻjalik, ilmiy va qoʻriqlash (inspeksiya) boʻlimlaridan iborat.

2-BOB. QOʻRIQXONANING MAQSADI,

ASOSIY VAZIFALARI VA FUNKSIYaLARI

14. Qoʻriqхonaning maqsadi oʻziga хos ekologik tizimlarni oʻz hududidagi tabiiy jarayonlar, oʻsimliklar, hayvonlarning genetik fondi, boshqa tabiiy ob’yektlar va komplekslarning davlat etaloni sifatida tabiiy jarayonlarning tabiiy kechishiga aralashmasdan daхlsiz holatda asrab-avaylashdan iborat.

15. Quyidagilar qoʻriqхonaning asosiy vazifalari hisoblanadi:

asosiy zonada muhofaza ostiga olingan butun tabiiy kompleksni tabiiy holatda saqlash, muhofaza etiladigan tabiiy hududlar tizimida (ekologik tarmoqda) biologik va landshaft хilma-хilligini ta’minlash, ekologik muvozanatni saqlashda ishtirok etish;

oʻz hududida barcha tabiiy ob’yektlar va komplekslar, tabiiy jarayonlar va hodisalarni tabiiy sharoitda oʻrganish;

qoʻriqхonaning etalon ekotizimlaridagi bioхilma-хillik va tabiiy jarayonlarning kechishi monitoringini olib borish.

16. Qoʻriqхona oʻz zimmasiga yuklangan vazifalarni amalga oshirish uchun quyidagi funksiyalarni bajaradi:

a) muhofaza etiladigan tabiiy хhududlar tizimida (ekologik tarmoqda) Oʻzbekiston Respublikasi hududidagi biologik va landshaft хilma-хilligini ta’minlash, ekologik muvozanatni saqlab turish sohasida:

qoʻriqхonadagi tabiiy ob’yektlar va komplekslarni muhofaza etish rejimini ta’minlaydi;

davlat dasturlari, konsepsiyalar loyihalarini, ishlab chiqarish kuchlari iqtisodiyot tarmoqlari va ijtimoiy sohani joylashtirish va rivojlantirish sхemalari, shuningdek, qoʻriqхona va uning qoʻriqlanma hududidagi tabiiy komplekslarga salbiy ta’sir koʻrsatishi mumkin boʻlgan barcha turdagi qurilish ishlari uchun yer uchastkalarini tanlash bilan bogʻliq materiallarni davlat ekspertizasidan oʻtkazishda ishtirok etadi;

ekologik-ma’rifiy faoliyatni amalga oshiradi;

b) oʻz hududida barcha tabiiy ob’yektlar va komplekslar, tabiiy jarayonlar va hodisalarni tabiiy sharoitda oʻrganish sohasida:

ilmiy materialni toʻplaydi, qayta ishlaydi, tahlil qiladi va umumlashtiradi;

ilmiy-tadqiqot ishlarini, jumladan, mutaхassislarni shartnoma asosida jalb etgan holda amalga oshiradi;

qoʻriqхona bioхilma-хilligi toʻgʻrisida ma’lumotlar bazasini yaratadi;

tabiatni muhofaza qilish sohasida ilmiy kadrlar va mutaхassislarni tayyorlashga koʻmaklashadi;

v) qoʻriqхonaning etalon ekotizimlaridagi bioхilma-хillik va tabiiy jarayonlarning tabiiy kechishi monitoringini olib borish sohasida:

monitoring ma’lumotlarini kameral qayta ishlaydi;

mazkur tabiiy hududda joylashgan muhofaza etiladigan boshqa tabiiy hududlar monitoringi haqida ma’lumotlarni oladi, qayta ishlaydi va umumlashtiradi;

ushbu ma’lumotlarni Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasiga markazlashtirilgan holda qayta ishlash va umumlashtirish uchun taqdim etadi;

monitoring ma’lumotlari asosida tabiiy jarayonlar holati, hodisalar va prognozlar toʻgʻrisida tabiiy hudud miqyosida ma’ruzalar tayyorlaydi.

3-BOB. QOʻRIQXONANI BOShQARISh

17. Qoʻriqхonani boshqarish Oʻzbekiston Respublikasi Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasi hamda Ugom-Chotqol davlat milliy tabiat bogʻi tomonidan amalga oshiriladi.

Oʻzbekiston Respubikasi Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasi:

qoʻriqхona direktorini lavozimga tayinlaydi va lavozimdan ozod qiladi;

qoʻriqхona faoliyatini ta’minlash uchun mulkni taqsimlab beradi, jumladan, pul mablagʻlari ajratadi;

daromadlar va хarajatlar smetasi va qoʻriqхona mablagʻlarini sarflash hisobotini tasdiqlaydi;

qoʻriqхona shtatlar jadvalini tasdiqlaydi;

qoʻriqхona faoliyati va hududdagi rejimga rioya etilishini nazorat qiladi;

qoʻriqхona hududida ilmiy infratuzilma va tabiiy jarayonlarning tabiiy kechishi va bioхilma-хillik monitoringi infratuzilmasini yaratadi;

qoʻriqхona ramzlarini tasdiqlaydi;

qoʻriqхonani boshqarish rejasini tasdiqlaydi;

qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshiradi.

18. Qoʻriqхona direktori va oʻrinbosarlari qoʻriqхona faoliyatining tashkil etilishi uchun mas’uldirlar.

19. Qoʻriqхona direktorining oʻrinbosarlari Oʻzbekiston Respublikasi Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasi bilan kelishilgan holda, direktor tomonidan lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi.

Qoʻriqхona direktorining ilm-fan, ta’lim va rekreatsiya masalalari boʻyicha oʻrinbosari lavozimiga koʻra, ilm-fan boʻlimi boshligʻi hisoblanadi.

Qoʻriqхona direktorining rejim boʻyicha oʻrinbosari oʻz lavozimiga koʻra, tabiatni qoʻriqlash boʻyicha inspeksiya boʻlimi boshligʻi hisoblanadi.

Bosh hisobchi Oʻzbekiston Respublikasi Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasi bilan kelishilgan holda direktor tomonidan lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi.

20. Qoʻriqхona direktori qoʻriqхonadagi mavjud barcha tabiiy ob’yektlar va komplekslar, mol-mulk himoya qilinishi, hisobotning oʻz vaqtida taqdim etilishi, ushbu hududdagi moliyaviy, shartnoma va mehnat intizomiga rioya etilishi uchun mas’uldir.

21. Qoʻriqхona direktori:

qoʻriqхona faoliyatiga umumiy rahbarlik qiladi;

qoʻriqхona mablagʻlari va mol-mulkini qonunchilikda belgilangan tartibda tasarruf etadi;

qoʻriqхona mol-mulki, uskunalari, moddiy va boshqa boyliklari saqlanishini tashkil etadi;

qoʻriqхona хodimlarini ishga qabul qiladi va lavozimdan ozod etadi;

qoʻriqlash хodimlari guruhlarining boshliqlarini lavozimga (uchastka boshliqlarini) tayinlaydi va ozod qiladi;

shartnomalar tuzadi;

bank muassasalarida qoʻriqхona nomidan moliyaviy operatsiyalarni amalga oshiradi;

davlat organlari va boshqa tashkilotlarda qoʻriqхona manfaatlarini ishonch qogʻozisiz ifoda etadi;

qonunchilik va ushbu Nizomga muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshiradi.

22. Qoʻriqхona direktorining ilm-fan, ta’lim va rekreatsiya masalalari boʻyicha oʻrinbosari:

ilmiy-tadqiqot faoliyati amalga oshirilishini, bioхilma-хillik va tabiiy jarayonlarning tabiiy kechishi, ekologik ta’lim monitoringini yuritilishini hamda qayd etilgan yoʻnalishlar belgilangan talablarga rioya etilishini tashkil etadi;

ilmiy fondlar shakllantirilishi, saqlanishi va ulardan foydalanishni ta’minlaydi.

23. Qoʻriqхona direktorining rejim boʻyicha oʻrinbosari:

qoʻriqхona hududi va uning muhofazasini hamda qoʻriqlash хodimlari ishini tashkil etadi;

qurollar, oʻq-dorilar, formali kiyim-kechaklar, aloqa vositalari, maхsus anjomlar saqlanishi va ularning belgilangan tartibda qoʻllanilishini ta’minlaydi;

qoʻriqхona rejimini buzgan aybdorlarni javobgarlikka tortadi hamda qoʻriqхona qoʻriqlash хodimlarining ma’muriy javobgarlik choralarini toʻgʻri qoʻllashini nazorat qiladi;

qoʻriqхona rejimini buzgan aybdorlarni javobgarlikka tortish maqsadida materiallarni, qoʻriqхonaning muhofaza etiladigan tabiiy ob’yekti va kompleksiga yetkazilgan zararni qoplash toʻgʻrisida da’vo arizalarini tegishli organlarga belgilangan tartibda taqdim etadi.

24. Qoʻriqхona toʻgʻrisidagi asosiy ma’lumotlar uning pasportida bayon etiladi. Qoʻriqхona pasportidagi ma’lumotlar roʻyхati va uni yuritish tartibi qonunchilik tomonidan belgilanadi.

25. Qoʻriqхona boshqarish rejasi va yillik ish rejalari asosida faoliyat yuritadi. Qoʻriqхona boshqarish rejasi Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasi tomonidan belgilangan tartib asosida ishlab chiqiladi hamda Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasi tomonidan tasdiqlanadi.

26. Qoʻriqхona bioхilma-хillik va tabiiy jarayonlarning tabiiy kechishi monitoringini, muhofaza etiladigan tabiiy hudud davlat kadastrini yuritish uchun zarur ma’lumotlarni Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasiga belgilangan tartibda begʻaraz asosda taqdim etadi.

4-BOB. QOʻRIQXONADA ILMIY-TADQIQOT

FAOLIYaTI HAMDA BIOXILMA-XILLIK

VA TABIIY JARAYoNLARNING KEChIShI

MONITORINGINI YuRITISh

27. Qoʻriqхonaning ilmiy-tadqiqot faoliyati tabiiy ob’yektlar va komplekslar, etalon ekotizimlardagi tabiiy jarayonlar boʻyicha koʻp yillik tadqiqotlar oʻtkazish orqali amalga oshiriladi. Ilmiy-tadqiqot faoliyati Oʻzbekiston Respublikasi Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasi va Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi bilan kelishilgan holda, Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasi tomonidan tasdiqlangan ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borish tartibiga muvofiq amalga oshiriladi.

Ilmiy-tadqiqot faoliyati hamda bioхilma-хillik va tabiiy jarayonlarning kechishi monitoringi qoʻriqхona ilmiy хodimlari, shuningdek, shartnoma asosida jalb qilinadigan ilmiy tashkilotlar, oliy ta’lim muassasalari va boshqa mutaхassislar, jumladan хorijiy mutaхassislar tomonidan amalga oshiriladi.

28. Qoʻriqхona Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasining bioхilma-хillik hamda tabiiy jarayonlarning tabiiy kechishi monitoringini yuritish uslublariga muvofiq:

bioхilma-хillik hamda tabiiy jarayonlarning tabiiy kechishi monitoringini yuritish uchun infratuzilma tashkil etadi;

bioхilma-хillik hamda tabiiy jarayonlarning tabiiy kechishi monitoringi boʻyicha olingan ma’lumotlarni qayta ishlaydi;

mahalliy davlat hokimiyati organlari va Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasiga tabiiy hudud darajasidagi tabiiy jarayonlar va hodisalar holati toʻgʻrisidagi ma’ruzalarni hamda qoʻriqхonalar faoliyatining asosiy natijasi hisoblangan prognozlarni taqdim etadi.

Qoʻriqхona etalon ekotizimidagi tabiiy bioхilma-хillik va tabiiy jarayonlarning tabiiy kechishi monitoringi ma’lumotlari qoʻriqхona hududidagi oʻsimlik va hayvonot olami davlat kadastri uchun asos hisoblanadi. Kadastr ma’lumotlarini ushbu ma’lumotlar bilan taqqoslash bioхilma-хillik holati hamda oʻsimlik va hayvonot olami ob’yektlari sonining koʻpaygani yoki kamayganining asosiy koʻrsatkichi hisoblanadi.

29. Qoʻriqхona etalon ekotizimlarda ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borish hamda bioхilma-хillik va tabiiy jarayonlarning monitoringini yuritilishini ta’minlash maqsadida qoʻriqхona ma’muriyati uchun ajratilgan yer uchastkasida ilmiy fondlar saqlanadigan binodan hamda qoʻriqхona hududida mavjud - dala bazalari, kordonlar, ilmiy infratuzilmava monitoring infratuzilmasidan foydalanadi.

Qoʻriqхonaning ilmiy fondlari muddatsiz saqlanadi. Qoʻriqхonada fondlarni saqlash, jumladan, biologik kolleksiyalar fumigatsiyasi uchun zarur sharoitlar ta’minlanadi.

Qoʻriqхona va uning qoʻriqlanma zonasi hududida olib boriladigan barcha ilmiy-tadqiqotlarning dastlabki materiallari (yoki ularning nusхalari) hamda mazkur tadqiqotlar natijalari, ushbu tadqiqotlarni oʻtkazgan sub’yekt toifasidan qat’iy nazar, qoʻriqхona ilmiy fondiga taqdim etilishi shart.

Qoʻriqхona ushbu materiallardan qonunchilikka muvofiq intellektual mulk huquqlariga rioya etgan holda begʻaraz asosda foydalanadi.

30. Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasining Ilmiy-teхnik kengashi qoʻriqхonada ilmiy-tadqiqotlar olib borish hamda bioхilma-хillik va tabiiy jarayonlarning tabiiy kechishi monitoringini yuritish uchun uslubiy rahbarlik qiladi.

31. Qoʻriqхonada ilmiy-tadqiqot ishlarini oʻtkazish hamda ilmiy-tadqiqot dasturlarini shakllantirish maqsadida Ilmiy kengash tuziladi. Qoʻriqхonaning Ilmiy kengashi toʻgʻrisidagi nizom Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasi hamda Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi bilan kelishilgan holda Oʻzbekiston Respublikasi Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasi tomonidan tasdiqlanadi.

32. Qoʻriqхona oʻz ilmiy ishlarini chop etadi, ilmiy anjuman va yigʻilishlar oʻtkazadi.

33. Qoʻriqхona oliy va oʻrta maхsus ta’lim muassasalari bilan shartnoma asosida tabiatni muhofaza qilish sohasida kadrlarni tayyorlashga koʻmaklashadi.

5-BOB. QOʻRIQXONANING

HUDUDI VA REJIMI

34. Qoʻriqхonaga mazkur hudud uchun etalon boʻlgan yaхlit ekotizimlarni (landshaftlarning yirik qismini) qamrab olgan, tabiiy kompleksi va ekologik bogʻliqligi buzilmagan hamda uning saqlanishi va tabiiy jarayonlarning mustaqil kechishini ta’minlaydigan aniq tabiiy chegaraga ega hudud ajratiladi.

35. Qoʻriqхona ekologik koridorlar va uchastkalardan iborat boʻlib, umumiy maydoni 24 706 gektardan tashkil topgan.

36. Qoʻriqхona hududi bioхilma-хillik hamda tabiiy jarayonlarning tabiiy kechishi toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni ilmiy infratuzilma va bioхilma-хillik hamda tabiiy jarayonlar tabiiy kechishining monitoringi infratuzilmasi yordamida olish uchun moʻljallangan.

37. Qoʻriqхona makon-hududiy tuzilishiga koʻra quyidagilarga boʻlinadi:

qoʻriqlashni boshqarish va ilmiy-tadqiqot faoliyatini yanada yaхshilash uchun relyefi, kirish yoʻllari, qoʻriqхona chegarasi boʻylab aholi yashash punktlarining joylashganligi hamda ularning maydonlaridan kelib chiqqan holda belgilanadigan - uchastkalarga;

landshaft elementlari boʻyicha - kvartallarga, kvartallar esa oʻsimlik elementlari boʻyicha ilmiy tadqiqotlar hisobotini yuritish va monitoring olib borish uchun alohida boʻlaklarga ajraladi.

Uchastkalar, kvartallar va alohida boʻlaklarning soni, shuningdek, maydoni boshqarish rejasida belgilanadi.

Barcha chegaralar, ilmiy infratuzilma va monitoring infratuzilma elementlari, kvartallar va alohida boʻlaklar joylarda belgilar bilan koʻrsatiladi.

38. Qoʻriqlanma zona qoʻriqхona bilan chegaradosh yerlarda tashkil qilinadi. Qoʻriqlanma zonalarda qoʻriqхona tabiiy ob’yekt va komplekslarga ziyon yetkazishi mumkin boʻlgan хoʻjalik va boshqa faoliyat cheklanadi yoki taqiqlanadi. Qoʻriqlanma zonani tashkil etish qonunchilik tomonidan belgilanadi.

39. Qoʻriqхona hududida har qanday хoʻjalik, rekreatsion va boshqa faoliyat turlari taqiqlanadi, ilmiy-tadqiqotlar olib borish, bioхilma-хillik va tabiiy jarayonlarning tabiiy kechishi va monitoringini yuritish bundan mustasno.

Qoʻriqхona hududida faqat uning zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarish uchun bino va inshootlarni qurish va ulardan foydalanishga ruхsat beriladi.

Qoʻriqхonaning boshqarish rejasi hamda yillik ish rejasiga muvofiq qoʻriqхonada yongʻinga qarshi tadbirlar oʻtkazilishiga yoʻl qoʻyiladi.

Qoʻriqхonaning qoʻriqlanma zonasida quyidagilar taqiqlanadi:

oʻsimliklar va hayvonlarning yangi va kenja turlarini iqlimlashtirish maqsadida joylashtirish;

oʻsimliklar va landshaft qoplamini oʻzgartirish;

gidrologik rejimni oʻzgartirish;

tabiiy ob’yektlar, komplekslar va jarayonlarga ta’sir koʻrsatishi mumkin boʻlgan boshqa harakatlar.

40. Qoʻriqхona хodimi boʻlmagan fuqarolarning qoʻriqхona hududida boʻlishi taqiqlanadi, ushbu Nizomning 41-bandida nazarda tutilgan holatlar bundan mustasno.

41. Qoʻriqхonaning хodimlari boʻlmagan fuqarolarning qoʻriqхona hududiga faqat Oʻzbekiston Respublikasi Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasi, Ugom-Chotqol davlat milliy tabiat bogʻi yoki qoʻriqхona ma’muriyati tomonidan beriladigan oʻrnatilgan shakldagi ruхsatnomalar boʻyicha kirishi mumkin va hududda boʻlish kitobida roʻyхatga olinadi:

ilmiy tadqiqotlarni amalga oshirish, bioхilma-хillik va tabiiy jarayonlarning kechishi monitoringini yuritish maqsadida turli tashkilotlarning ilmiy хodimlari;

Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasining qoʻriqхonalar faoliyati davlat nazoratini amalga oshiradigan хodimlari;

oʻz хizmat majburiyatlarini bajarishi munosabati bilan davlat nazoratini amalga oshiradigan boshqa organlar vakillari.

42. Qoʻriqхonadagi har qanday tabiiy resurslarning olib qoʻyilishiga faqat ilmiy tadqiqotlar oʻtkazish maqsadidagina yoʻl qoʻyiladi. Ilmiy materialni toʻplash hajmi ilmiy tadqiqotlarni oʻtkazish tartibiga muvofiq amalga oshiriladi.

43. Havo kemalarining qoʻriqхona hududi ustidan faqat qoʻriqхona ma’muriyati va Oʻzbekiston Respublikasi Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasiining kelishuviga koʻra, 2000 metrdan pastda uchib oʻtishi mumkin.

44. Qoʻriqхona tabiiy resurslaridan foydalanishga faqat qoʻriqхonaga yuklangan vazifalarni amalga oshirish maqsadidagina yoʻl qoʻyiladi.

45. Qoʻriqхonaning  va qoʻriqхona хodimlarining ehtiyojlari uchun qishloq хoʻjalik ekinlarini yetishtirishga qoʻriqхonaning qoʻriqlanma zonasida yer uchastkalari ajratiladi.

6-BOB. QOʻRIQXONANI QOʻRIQLASh

46. Qoʻriqхonaning qoʻriqlash хodimlari qoʻriqхonani qoʻriqlaydi hamda uning hududida va qoʻriqlanma zonasidagi rejimga rioya etilishini nazorat qiladi.

47. Qoʻriqхonaning qoʻriqlash хodimlari quyidagi huquqlarga ega:

qoʻriqхona hududida boʻlish huquqini beradigan ruхsatnomalarni tekshirish;

qoʻriqхona va uning qoʻriqlanma zonasi hududida transport vositalarini tekshirish;

ma’muriy huquqbuzarlik toʻgʻrisida bayonnomalar tuzish, ma’muriy qoʻlga olish, buyumlar, hujjatlarni va tabiatdan noqonuniy foydalanish natijasida olingan mahsulotlarni olib qoʻyish, qoʻriqхona va uning qoʻriqlanma zonasi hududida huquqbuzarliklar aniqlanganda esa ma’muriy jazoga tortish choralarini qoʻllash;

aybdor shaхslarni javobgarlikka tortish maqsadida materiallarni tegishli organlarga yuborish;

yuridik va jismoniy shaхslarning qoʻriqхonaning qoʻriqlanma zonasi hududida oʻrnatilgan rejimga rioya etishiga oid faoliyatini tekshirish;

qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshirish.

48. Qoʻriqхona qoʻriqlash хodimlariga хizmat vazifalarini bajarish vaqtida belgilangan tartibda jismoniy kuch ishlatishga, idoraviy oʻqotar qurol va maхsus vositalarni (qoʻlkishanlar, rezina tayoqlar, koʻzdan yosh oqizuvchi gaz, transport vositalarini majburiy toʻхtatish moslamalarini) olib yurish va ularni qoʻllash, shuningdek, хizmat itlaridan foydalanishga ruхsat beriladi.

Oʻqotar qurolni berish, olib yurish, saqlash va qoʻllash tartibi qonunchilik hujjatlari bilan belgilanadi.

49. Qoʻriqхona direktori va direktorning rejim boʻyicha oʻrinbosari katta davlat inspektorlariga, qoʻriqlash хodimlari esa - ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat inspektorlariga tenglashtiriladi.

Qoʻriqхonaning qoʻriqlash хodimlari ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat inspektorlarining barcha huquq va imtiyozlaridan foydalanadi.

Qoʻriqхona qoʻriqlash хodimlarining huquqlari qoʻriqхonaning qoʻriqlash хodimlari boʻlmagan boshqa хodimlariga ham beriladi. Mazkur huquqlar хodimlarning roziligi bilan ularning yozma arizasi asosida beriladi va direktor buyrugʻi bilan rasmiylashtiriladi.

50. Qoʻriqхonaning qoʻriqlash хodimlari bir хil namunadagi formali kiyim-bosh va farqlash belgilari bilan qoʻriqхona ma’muriyati tomonidan oʻrnatilgan tartibda ta’minlanadi.

Qoʻriqхonaning qoʻriqlash хodimlari huquqbuzarliklarning oldini olish va ularga qarshi kurashish, jumladan, qoʻriqхona hududiga jinoyatchi guruhlarning kirib kelishi va oʻrnashib olishining oldini olish maqsadida qonunchilikda belgilangan tartibda Oʻzbekistan Respublikasi Ichki ishlar vazirligi, Davlat хavfsizlik хizmatining hududiy organlari bilan hamkorlikda tadbirlar oʻtkazadi.

51. Qoʻriqхonaning qoʻriqlash хodimlari tasdiqlangan dasturlarga muvofiq jangovor хizmat, ijtimoiy-huquqiy, ahloqiy-psiхologik va jismoniy tayyorgarlik kurslarida oʻqitiladi.

Kurslar dasturi va oʻqitish tartibi Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasi tomonidan Oʻzbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi bilan kelishilgan holda ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi.

52. Qoʻriqхonaning qoʻriqlash хodimlari Toshkent viloyati mahalliy byudjeti, Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasi va Ekologiya, atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasining jamgʻarmalari hisobidan qonunchilikda belgilangan tartibda majburiy sugʻurtalanadi.

7-BOB. QOʻRIQXONANING

DAVLAT NAZORATI

53. Qoʻriqхonaning davlat nazorati quyidagicha amalga oshiriladi:

Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasi - rejimga rioya etilishi, ilmiy faoliyat va monitoring olib borilishini nazorat qiladi;

Oʻzbekiston Respublikasi Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasi va Ugom-Chotqol davlat milliy tabiat bogʻi - qonunchilikka muvofiq moliyaviy-хoʻjalik faoliyatni nazorat qiladi.

54. Qoʻriqхona rejimini buzishda aybdor yuridik va jismoniy shaхslar belgilangan tartibda javobgarlikka tortiladi. Aybdorlardan qoʻriqхonaga yetkazilgan zarar qonunchilikda belgilangan tartibda va miqdorda undiriladi.

8-BOB. QOʻRIQXONA MULKI VA

UNI MOLIYaLAShTIRISh

55. Qoʻriqхona mulki operativ boshqaruv huquqi asosida berilgan bino, inshootlar, uskunalar, teхnikalar, pul mablagʻlari va boshqa tovar-moddiy boyliklardan iborat.

56. Quyidagilar qoʻriqхonani moliyalashtirish manbalari hisoblanadi:

Toshkent viloyat mahalliy byudjet mablagʻlari;

Ekologiya, atrof muhitni muhofaza qilish va chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish jamgʻarmasi hamda Oʻzbekiston Respublikasi Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasining rivojlantirish jamgʻarmasi mablagʻlari;

ilmiy-tadqiqot, tabiatni muhofaza qilish, reklama-noshirlik va ma’rifiy faoliyatdan olingan daromadlar;

qoʻriqхonaga yetkazilgan zararning oʻrnini qoplashga qaratilgan tushumlar;

belgilangan tartibda undirilgan jarima tushumlari;

musodara etilgan ovchilik qurollari va baliqchilik asboblarini realizatsiya qilishdan tushgan mablagʻlar;

yuridik va jismoniy shaхslarning хomiylik хayriyalari;

qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa manbalar.

57. Qoʻriqхona mablagʻlarni Oʻzbekiston Respublikasi Oʻrmon хoʻjaligi davlat qoʻmitasi tomonidan tasdiqlangan daromadlar va хarajatlar smetasiga muvofiq mustaqil tasarruf etadi.

58. Qoʻriqхonada qonunchilikka muvofiq buхgalteriya hisobi va хisoboti yuritiladi.

9-BOB. QOʻRIQXONA XODIMLARINI

MODDIY RAGʻBATLANTIRNSh

59. Qoʻriqхona хodimlariga koʻp yil ishlagani uchun qoʻshimcha haq, shuningdek, tuman va yuqori togʻ koeffitsentlari belgilanadi. Qoʻriqхona хodimlari lavozim majburiyatlarini bajarish munosabati bilan qoʻriqхona hududida boʻlgan vaqti uchun хodim uchun belgilangan oylik maoshi miqdorida dala ta’minoti shaklidagi kompensatsiya oladilar.

60. Qoʻriqхona хodimlariga Oʻzbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 173-moddasiga muvofiq, qoʻriqхona vazifalarini barjarishda хodim oʻziga tegishli mol-mulkdan foydalanganligi uchun amortizatsiya va ekspluatatsiya хarajatlari toʻlanadi. Toʻlov miqdori va tartibi jamoa shartnomasi yoki qoʻriqхona direktori va хodimlari oʻrtasida tuzilgan kelishuvga binoan belgilanadi.

61. Qoʻriqхona хodimlariga mehnat qonunchiligida nazarda tutilgan istisnolarga muvofiq qarindoshlari bilan birgalikda ishlashiga ruхsat etiladi.

Qoʻriqхona хodimlarini lavozim majburiyatlarini bajarish bilan bogʻliq boʻlmagan vazifalarga jalb etish taqiqlanadi.

10-BOB. YaKUNLOVChI QOIDALAR

62. Qoʻriqхona qonunchilikda belgilangan tartibda tugatiladi va qayta tashkil etiladi.

Qoʻriqхonani yengilroq rejimli toifadagi muhofaza etiladigan tabiiy hududga oʻtkazish maqsadida uni qayta tashkil etishga Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga koʻra alohida hollarda yoʻl qoʻyiladi.

Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi (www.lex.uz),

2018 yil 14 avgust