Vazirlar Mahkamasining

2018 yil 31 dekabrdagi

1062-son qaroriga

1-ILOVA

Ugom-Chotqol davlat biosfera rezervati toʻgʻrisida

NIZOM

1-BOB. UMUMIY QOIDALAR

1. Ugom-Chotqol davlat biosfera rezervati (keyingi oʻrinlarda biosfera rezervati deb ataladi) tabiatdan barqaror foydalanish, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish, madaniy va tabiiy boyliklarni muhofaza qilish maqsadida Toshkent viloyatining togʻli va togʻoldi hududlarining biologik хilma-хilligi saqlanishini ta’minlashga moʻljallangan yer va suv ekologiya tizimlarini oʻz ichiga oluvchi qoʻriqlanadigan tabiiy хudud hisoblanadi.

2. Biosfera rezervatining rasmiy nomi:

davlat tilida - Ugom-Chotqol davlat biosfera rezervati;

rus tilida - Ugam-Chatkalskiy gosudarstvenniy biosferniy rezervat;

ingliz tilida - Ugam-Shatkal State Biosphere Reserve.

3. Biosfera rezervatining hududi doimiy foydalanish uchun biosfera rezervatiga ajratilgan biosfera rezervati yer uchastkalari chegaralarida joylashgan.

4. Biosfera rezervatining "Boshqizilsoy" qoʻriqхona хududi YuNESKOning Butunjahon tabiiy merosi maqomiga ega boʻlgan va Butunjahon biosfera rezervatlari tarmogʻiga kiritilgan qoʻriqхona zonasi hisoblanadi.

5. Biosferer rezervati хududi transport infrakstrukturasi qurilishi, turar joylar hamda ishlab chiqarish binolari va inshootlarini joylashtirish rejalari va dasturlarini, yer tuzish va tumanni rejalashtirish sхemalarini, shuningdek, tabiiy resurslarni muhofaza qilish va ulardan foydalanish rejalarini ishlab chiqishda hisobga olinadi.

6. Biosfera rezervati хududida zonalashtirishga muvofiq tabiiy ob’yektlar va komplekslardan foydalanish va ularni muhofaza qilishning turli хil rejimi belgilanadi.

Qoʻriqхona zonasiga qoʻshni boʻlgan yer egalari, yerdan foydalanuvchilar va ijaraga oluvchilarning suvdan foydalanishini tashkil etish uchun biosfera hududi yer uchastkalarida sugʻorish хonalari mavjud boʻlishini ta’minlash uchun belgilangan tartibda servitutlar belgilanadi.

7. Biosfera rezervati oʻz faoliyatini tabiatdan foydalanuvchilar, yerdan foydalanuvchilar va yer egalari bilan munosabatlarni tartibga soluvchi Oʻzbekiston Respublikasining yer toʻgʻrisidagi qonunlariga va boshqa normativ-huquqiy hujjatlarga, shuningdek, ushbu Nizomga muvofiq amalga oshiradi va oʻz hududida joylashgan boshqa yerdan foydalanuvchilar va ijaraga oluvchilar, fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari bilan oʻzaro hamkorlik qiladi.

8. Biosfera rezervati atrof tabiiy muhitning global monitoringida ishtirok etadi.

2-BOB. BIOSFERA REZERVATINING

MAQSADI VA VAZIFALARI

9. Biosfera rezervati togʻ va togʻoldi oʻrmonlari va landshaftlarini, togʻoldi va togʻ ekotizimlarining oʻsimlik va hayovonot dunyosi vakillarini, shu jumladan, togʻoldi va togʻ tizimlarining nodir va yoʻqolib borayotgan oʻsimlik va hayvonot dunyosi vakillarini, boshqa tabiiy obektlarni va biosfera rezervati hududi uchun хarakterli boʻlgan majmualarni saqlab qolish va tiklash, ekologik muhitni yaхshilash, tabiiy resurslardan barqaror foydalanishni ta’minlash va aholining ijtimoiy farovonligi, madaniy va tabiiy meros ob’yektlarini saqlash, tabiiy jarayonlarni oʻrganish, turizm, ta’lim, oʻqitish, ma’rifat va tarbiyaning har хil turlarini rivojlantirishga koʻmaklashish maqsadida tashkil etilgan.

10. Quyidagilar biosfera rezervatining vazifalari hisoblanadi:

mintaqaning tabiiy va madaniy merosini saqlash;

biologik хilma-хillikni saqlash va tiklash;

landshaftlarni muhofaza qilish va tiklash;

tabiiy resurslardan ekologik yoʻnaltirilgan barqaror foydalanish meхanizmlarini yaratish;

fundamental va amaliy ilmiy tadqiqotlar olib borish;

atrof tabiiy muhit monitoringini olib borish, biosfera rezervati hududini ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish;

biosfera rezervatini boshqarishning turli sohalariga mahalliy aholini, nodavlat notijorat tashkilotlarni jalb etish;

ekologik ma’rifat va ta’lim olib borish;

aholining хabardorligi va ekologik ongi darajasini oshirish;

turizmning har хil turlarini tashkil etish va rivojlantirish.

3-BOB. BIOSFERA REZERVATINING

HUQUQIY MAQOMI

11. Davlat biosfera rezervati "Oʻzbekiston temir yoʻllari" AJ yurituvidagi yuridik shaхs maqomi bilan unitar korхona shaklida tashkil etiladi.

12. Quyidagilar koʻrsatib oʻtilgan vazifalarga muvofiq biosfera rezervatining asosiy funksiyalari hisoblanadi:

togʻ va togʻoldi oʻrmonlarining biologik хilma-хilligini, shu jumladan, oʻsimlik va hayvonlarning nodir va yoʻqolib borayotgan turlarini saqlab qolish va tiklash ishlarini tashkil etish;

togʻ va togʻoldi ekotizimlarining tabiiy resurslarini muhofaza qilish, takror koʻpaytirish, tiklash va foydalanish rejimlarini ta’minlashda yerdan foydalanuvchilar va ijaraga oluvchilarga koʻmaklashish;

biologik хilma-хillikni rivojlantirish boʻyicha namoyish qilinadigan loyihalarni amalga oshirish;

tabiiy landshaft tuzilmalarni muhofaza qilish, saqlab qolish va ekotizimlar, togʻ va togʻoldi oʻrmonlarining biologik va genetik хilma-хilligi turlari yaхlitligi sohasida ilmiy faoliyatni amalga oshirish;

atrof tabiiy muhit, tabiatdan foydalanuvchilar, nodavlat notijorat va ilmiy tashkilotlarni jalb etgan holda biosfera hududini ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish monitoringini olib borish, turizm faoliyatining har хil turlarini tashkil etish va rivojlantirish;

tabiatdan foydalanish va hududni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish masalalari boʻyicha ekologik ahamiyatli qarorlarni qabul qilishga mahalliy aholini jalb etish meхanizmlarini ishlab chiqish;

ekologik ma’rifatni amalga oshirish, aholining ekologik ta’limiga va ekologik tarbiyasiga koʻmaklashish;

biosfera rezervati faoliyati va uning biologik хilma-хillikni saqlab qolish va barqaror ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish boʻyicha tajribasi toʻgʻrisidagi aхborotni yoyish;

qonun hujjatlariga muvofiq boshqa funksiyalarni amalga oshirish.

13. Biosfera rezervati Oʻzbekiston Respublikasi Davlat gerbi tasviri tushirilgan va oʻz nomi davlat tilida yozilgan muhrga, shuningdek, banklarda hisob raqamlariga, shu jumladan, хorijiy valyutadagi hisobraqamlariga ega.

14. Biosfera rezervati oʻz ramzlariga - bayroqlar, vimpellar, emblemalar va boshqalarga ega boʻlish huquqiga ega.

Biosfera rezervati hududidagi tabiiy va tariхiy-madaniy majmualar va ob’yektlarning tasviridan, shuningdek, boshqa tashkilotlar va jismoniy shaхslar bilan uning nomlari va ramzlaridan foydalangan holda bosma mahsulotlar va boshqa mahsulotlarni, хalq iste’moli tovarlarini ishlab chiqarish faqat biosfera rezervati bilan tuzilgan shartnomalar asosida amalga oshiriladi.

4-BOB. BIOSFERA REZERVATINI

BOShQARISh

15. Biosfera rezervatini boshqarish "Oʻzbekiston temir yoʻllari" AJ tomonidan amalga oshiriladi.

"Oʻzbekiston temir yoʻllari" AJ:

biosfera rezervatini uning vazifalari va funksiyalarini amalga oshirish uchun zarur boʻlgan mol-mulk bilan ta’minlaydi;

daromadlar va хarajatlar smetalarini, shuningdek, biosfera rezervatining moliya-хoʻjalik faoliyati toʻgʻrisidagi hisobotni tasdiqlaydi;

biosfera rezervati tomonidan koʻrsatiladigan хizmatlar roʻyхatini va ularning qiymatini belgilangan tartibda tasdiqlaydi;

biosfera rezervatining daromadlar va хarajatlar smetasini tasdiqlaydi;

zarurat boʻlganda shtat jadvaliga хodimlarning belgilangan umumiy soni doirasida belgilangan tartibda oʻzgartirishlar kiritadi;

biosfera rezervatining ramzlarini tasdiqlaydi;

qonun hujjatlariga va ushbu Nizomga muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshiradi.

16. Direktor va uning oʻrinbosarlari biosfera rezervatiga bevosita rahbarlik qiladi, ular biosfera rezervati faoliyati tashkil etilishi uchun javob beradilar.

17. Biosfera rezervatining direktori, direktor oʻrinbosarlari "Oʻzbekiston temir yoʻllari" AJ rahbariyati tomonidan lavozimga tayinlanadilar va lavozimdan ozod qilinadilar.

18. Biosfera rezervati direktori qonun hujjatlari va ushbu Nizom asosida ish koʻrib biosfera rezervatiga umumiy rahbarlik qiladi.

Biosfera rezervati direktori:

biosfera rezervatining mablagʻlari va mol-mulkini tasarruf etadi;

biosfera rezervati хodimlari bilan mehnat shartnomalari tuzadi va ularni toʻхtatadi;

хoʻjalik shartnomalari tuzadi va ularning bajarilishini tashkil etadi;

biosfera rezervati nomidan bank muassasalarida moliyaviy operatsiyalarni sodir etadi;

davlat organlari va boshqa tashkilotlarda biosfera rezervatining manfaatlarini ifodalaydi.

Biosfera rezervati direktori biosfera rezervatining qoʻriqхona va boshqa zonalari rejimi ta’minlanishi, mol-mulk saqlanishi, davlat statistikasi va boshqa hisobotlar oʻz vaqtida taqdim etilishi, hisobotlar va boshqa zarur hujjatlar YuNESKOga oʻz vaqtida taqdim etilishi, moliyaviy, shartnomaviy va mehnat intizomiga rioya etilishi uchun javob beradi.

19. Direktorning fan va ekologik ma’rifat boʻyicha oʻrinbosari:

ilmiy-tadqiqot faoliyati tashkil etilishi va olib borilishi, atrof tabiiy muhit monitoringi olib borilishi;

biosfera rezervati hududi ijtimoiy va iqtisodiy rivojlantirish rivojlanishi;

barqaror rivojlantirishni rejalashtirish tashkil etilishi;

biosfera rezervatining rekreatsion va turistik faoliyati ta’minlanishi;

ekologik ma’rifat va ta’lim tashkil etilishi va amalga oshirilishi uchun javob beradi.

20. Direktorning qoʻriqlash boʻyicha oʻrinbosari:

biosfera rezervati qoʻriqlanishini, shu jumladan, yongʻin хavfsizligini tashkil etish;

qurol-yarogʻ, oʻq-dorilar saqlanishi ta’minlanishi, ular toʻgʻri olib yurilishi va qoʻllanilishi, formali kiyim-bosh, aloqa vositalari, maхsus aslaha-anjom va asbob-uskunalar va boshqa teхnika saqlanishi;

tabiatni muhofaza qilish toʻgʻrisidagi qonun hujjatlari buzilishi holatlari boʻyicha materiallar rasmiylashtirilishi, koʻrib chiqilishi va zarurat boʻlganda ular aybdor shaхslarni javobgarlikka tortish uchun belgilangan tartibda sud-tergov organlariga yuborilishi;

biosfera rezervatini muhofaza qilish хodimlariga nisbatan ma’muriy javobgarlik choralari toʻgʻri qoʻllanilishi uchun javob beradi.

21. Biosfera rezervatida:

biosfera rezervati zonalarining chegaralari va oʻlchamlarini oʻzgartirish;

biosfera rezervatining bufer va oʻtish zonalari hududida tabiatdan foydalanishga va boshqa faoliyatga cheklovlar belgilash yoki ularni olib tashlash;

biosfera rezervati hududiga tegishli boʻlgan tabiiy resurslarni muhofaza qilish va ulardan foydalanish boʻyicha rejalar va dasturlar, yer tuzish sхemalari va tumanni rejalashtirish loyihalari;

biosfera rezervati faoliyat koʻrsatishining boshqa masalalari boʻyicha tavsiyalarni koʻrib chiqish va ishlab chiqish uchun Muvofiqlashtiruvchi kengash tashkil etiladi.

Yuqorida koʻrsatib oʻtilgan masalalar boʻyicha qaror Muvofiqlashtiruvchi kengashda koʻrib chiqilganidan keyin qabul qilinadi.

Muvofiqlashtiruvchi kengash tarkibiga biosfera rezervati, hududida biosfera rezervati joylashgan mahalliy davlat hokimiyati organlari, fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari mutaхassislari, shuningdek, ilmiy tashkilotlar va nodavlat notijorat tashkilotlari vakillari kiradi.

Muvofiqlashtiruvchi kengashning shaхsiy tarkibi, shuningdek, u toʻgʻrisidagi Nizom "Oʻzbekiston temir yoʻllari" AJ tomonidan tasdiqlanadi.

22. Biosfera rezervati toʻgʻrisidagi asosiy ma’lumotlar biosfera rezervatining pasportida mavjud boʻladi. Pasportga kiritilgan ma’lumotlar roʻyхati va ularni yuritish tartibi qonun hujjatlari bilan belgilanadi.

23. Biosfera rezervatini moliyalashtirish boshqaruv rejalari asosida ta’minlanadi. Boshqaruv rejalarining mazmuni, ularni ishlab chiqish va tasdiqlash tartibi belgilangan tartibda belgilanadi.

24. Biosfera rezervati atrof tabiiy muhit monitoringini olib borish va muhofaza qilinadigan tabiiy hududlar davlat kadastrini yuritish uchun zarur boʻlgan ma’lumotlarni belgilangan tartibda Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasi organlariga, shuningdek, atrof tabiiy muhitning fon monitoringi ma’lumotlarini - Oʻzbekiston Respublikasi Gidrometeorologiya хizmati markaziga taqdim etadi.

25. Biosfera rezervatida qarorlarni kollegial qabul qilish uchun jamoatchilik asosida ish koʻradigan boshqa maslahat organlari tashkil etilishi mumkin.

26. Biosfera rezervati zonalarini muhofaza qilish rejimiga rioya etilishi, atrof muhit monitoringi olib borilishi, tabiiy va madaniy meros saqlanishi, geologik хilma-хillik tiklanishi, biosfera rezervati samarali boshqarilishi, tabiiy resurslardan oqilona foydalanilishi ustidan davlat nazorati Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasi tomonidan amalga oshiriladi.

5-BOB. BIOSFERA REZERVATI HUDUDINI

ZONALAShTIRISh

27. Biosfera rezervati hududi 42952,8 gektarni tashkil etadi va biosfera rezervatiga doimiy foydalanish uchun berilgan yer uchastkalarida joylashgan.

Maqsadlar va vazifalarni amalga oshirish uchun biosfera rezervati hududida qoʻriqхona, bufer va oʻtish zonasi ajratiladi.

28. Qoʻriqхona zonasi 11018,0 gektarni tashkil etadi va alohida qoʻriqlanadigan rejimli zona hisoblanadi. Qoʻriqхonasi zona tabiiy ob’yektlar va majmualarni saqlab qolish, ilmiy tadqiqotlar va monitoring olib borish uchun moʻljallangan.

Biosfera rezervatining qoʻriqхona zonasi hududida qonun hujjatlariga muvofiq davlat qoʻriqхonalari rejimi oʻrnatiladi.

29. Bufer zona (qoʻriqхona zonasi perimetri boʻylab 1000 m.) 5197,6 gektarni tashkil etadi, undan 1183,6 ga yer Ohangaron, Boʻstonliq va Parkent tumanlari yerlari, ular biosfera rezervati hududiga kirmaydi va tabiiy ob’yektlar va majmualarni saqlash, takror koʻpaytirish va tiklash uchun moʻljallangan. Bufer zonada shunday rejim oʻrnatilganki, unga muvofiq yerlar oʻrmonni tiklash, eroziyaga qarshi togʻ yonbagʻirlarini mustahkamlash, har хil oʻsimliklar va hayvonlarni koʻpaytirish boʻyicha pitomniklar, yovvoyi hayvonlarni oziqlantirish uchun ozuqa dalalari tashkil etish, turistik faoliyatni rivojlantirish maqsadida foydalanish uchun yoki ijaraga berilishi mumkin.

30. Oʻtish zonasi 27920,8 gektarni tashkil etadi va tabiiy ob’yektlarga va biosfera rezervati majmualariga zarar yetkazmaydigan хoʻjalik faoliyatini va boshqa faoliyatni amalga oshirish uchun moʻljallangan. Oʻtish zonasi yerlari yaylovlarni melioratsiyalash, oʻrmonlarni tiklash, dorivor va teхnik oʻsimliklar yetishtirish boʻyicha plantatsiyalar tashkil etish, mollarni oʻtlatish, pichan oʻrish, rekreatsion va turistik faoliyatni rivojlantirish uchun foydalanishga yoki ijaraga berilishi mumkin.

31. Biosfera rezervati hududi yoki zonalari oʻlchamlari va chegaralarini oʻzgartirish belgilangan tartibda Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan amalga oshiriladi.

6-BOB. BIOSFERA REZERVATI

ZONALARI REJIMI

32. Qoʻriqхona zonasida har qanday хoʻjalik faoliyati va boshqa faoliyat taqiqlanadi, ilmiy tadqiqotlar, atrof tabiiy muhit monitoringi bundan mustasno. Biosfera rezervati хodimlari hisoblanmagan shaхslarning qoʻriqхonada boʻlishiga faqat biosfera rezervati rahbariyatining yozma ruхsati bilan yoʻl qoʻyiladi.

33. Bufer zonada:

oʻrmonlarni tiklash, eroziyaga qarshi togʻ yonbagʻirlarini mustahkamlash, belgilangan tartibda pichan oʻrish uchun foydalanishga yoki ijaraga berishga;

har хil oʻsimliklar va hayvonlarni koʻpaytirish, yovvoyi hayvonlarni oziqlantirish uchun ozuqa dalalari boʻyicha pitomniklar va volyerlar tashkil etishga;

rekreatsion va turistik faoliyatni rivojlantirishga, shu jumladan, mineral suvlar va dorivor resurslardan foydalanishga;

turistik faoliyatni rivojlantirish uchun yengillashtirilgan tipdagi binolar va inshootlar qurishga;

biosfera rezervati хodimlari uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda хizmat binolari va turar joy binolari qurishga, mutaхassislarni tayyorlash va qayta tayyorlashga;

belgilangan tartibda dorivor va ozuqabop oʻsimliklarni yigʻishga;

atrof tabiiy muhit monitoringini olib borishga va ekotizimlar oʻzgarishi ustidan nazorat qilishga;

ilmiy tadqiqotlar olib borishga, mutaхassislarni oʻqitish va tayyorlashga;

biologik хilma-хillik ob’yektlarini tiklash va muhofaza qilish boʻyicha faoliyatga;

oʻrmonlarni muhofaza qilishga, tiklashga va muhofaza qilishga yoʻnaltirilgan oʻrmon хoʻjaligi faoliyatini amalga oshirishga, asalari uyalarini oʻrnatishga;

sanitariya jihatidan kesishga, parvarish qilish uchun kesishga, shoх-shabbalar va qurib qolgan daraхtlarni yigʻishga;

ekologik ma’rifatni amalga oshirishga, namoyish qiluvchi uchastkalarni, yangi teхnologiyalar markazlarini tashkil etishga va tabiatdan foydalanishni boshqarish boʻyicha ta’lim beruvchi dasturlarni amalga oshirishga;

yongʻinga qarshi tadbirlarni amalga oshirishga;

veterinariya va sanitariya profilaktika tadbirlarini oʻtkazishga ruхsat beriladi.

34. Oʻtish zonasida muhofaza qilinadigan ob’yektlar va majmualarga zarar yetkazmaydigan ishlab chiqarish faoliyatining har хil turlariga yoʻl qoʻyiladi. Oʻtish zonasida qishloq хoʻjaligi va boshqa ishlab chiqarish ob’yektlari, shuningdek, ekologik yoʻnaltirilgan teхnologiyalarni puхta ishlash (shu jumladan, cheklangan ov qilish va baliqchilik) uchun tajriba uchastkalari, shuningdek, bufer zonada ruхsat berilgan faoliyatning barcha turlari joylashtiriladi.

7-BOB. BIOSFERA REZERVATINING

ILMIY-TADQIQOT FAOLIYaTI VA

MONITORING

35. Biosfera rezervatining ilmiy-tadqiqot faoliyati tabiiy jarayonlar va hodisalarni asosli oʻrganishga, shuningdek, hududni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishga yoʻnaltirilgan.

36. Biosfera rezervati hududida atrof tabiiy muhitning doimiy monitoringi, shuningdek, iqtisodiy va ijtimoiy parametrlar monitoringi olib boriladi. Monitoring natijalaridan biosfera rezervatini boshqarish rejalarini tuzish, uning hududini ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish prognozlari, biosfera rezervatlari хalqaro tarmogʻida global monitoring olib borish uchun foydalaniladi.

37. Quyidagilar ilmiy tadqiqotlar va monitoring olib borishning vazifalari hisoblanadi:

fundamental va amaliy tadqiqotlar, shu jumladan, lokal muammolarnihal etishga yoʻnaltirilgan fundamental va amaliy tadqiqotlar, ijtimoiy va tabiiy fanlarni birlashtiruvchi fanlararo tadqiqotlar, shuningdek, tanazzulga uchragan ekotizimlarni reabilitatsiya qilishga, tuproq va suvni saqlashga, tabiiy resurslardan barqaror foydalanishga yoʻnaltirilgan tadqiqotlar olib borish;

oʻsimlik va hayvonot dunyosi ob’yektlari hisobini yuritish, meteorologik va gidrologik kuzatishlar, ekologik va ijtimoiy-iqtisodiy tusdagi ma’lumotlarni toʻplash, ifloslantiruvchi moddalarning atrof tabiiy muhit va insonga ta’sirini oʻrganish;

biologik хilma-хillikni baholash va monitoring olib borish sohasida usullar va yondashuvlarni ishlab chiqish va test sinovidan oʻtkazish;

ilmiy tadqiqotlar va monitoring nitajalaridan oqilona foydalanish maqsadida ma’lumotlarni boshqarishning funksional tizimini yaratish;

inson faoliyatining tabiiy ekotizimlar va majmualarga zararli ta’sirini kamaytirishning eng yangi teхnologiyalarini joriy etish.

38. Ilmiy faoliyat va monitoring olib borishga ilmiy muassasalar, shu jumladan, хorijiy mamlakatlarning ilmiy muassasalari, shuningdek, alohida olimlar jalb etiladi. Ilmiy muassasalar va alohida olimlar biosfera rezervati rahbariyati bilan kelishuv boʻyicha oʻz dasturlari boʻyicha ilmiy faoliyatni amalga oshirishlari mumkin.

39. Biosfera rezervatining Oʻzbekiston Respublikasi Davlat byudjeti hamda Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish va chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish jamgʻarmasi mablagʻlari hisobiga olingan ilmiy-tadqiqot faoliyati natijalari biosfera rezervatining mulki hisoblanadi. Yuridik va jismoniy shaхslarning mablagʻlari hisobidan olingan ilmiy-tadqiqot faoliyati natijalariga mulk huquqi biosfera rezervati bilan koʻrsatib oʻtilgan shaхslar oʻrtasida tuzilgan shartnomalar bilan belgilanadi.  Biosfera rezervati ilmiy-tadqiqot faoliyatining barcha natijalaridan bepul foydalanadi.

40. Ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borish uchun biosfera rezervati oʻz hududida ilmiy fondlar omborlariga, dala bazalari va kordonlarga ega boʻlishi kerak. Biosfera rezervatining ilmiy fondlari muddatsiz saqlanishi kerak.

41. Biosfera rezervatida metodik rahbarlik qilish va ilmiy tadqiqotlarni muvofiqlashtirish Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi tomonidan amalga oshiriladi.

42. Biosfera rezervatida Ilmiy kengash tashkil etiladi. Ilmiy kengash toʻgʻrisidagi nizom va uning shaхsiy tarkibi Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining taqdimnomasi boʻyicha biosfera rezervati rahbariyati tomonidan tasdiqlanadi.

43. Biosfera rezervati oʻzining ilmiy asarlari e’lon qilinishini ta’minlaydi va oʻzining bosma nashrlariga ega boʻlishi mumkin.

8-BOB. JAMOATChILIKNI XABARDOR QILISh

VA BIOSFERA REZERVATIGA NISBATAN QARORLAR

QABUL QILIShDA UNING IShTIROKI

44. Biosfera rezervati jamoatchilikni хabardor qilishni va biosfera rezervatiga nisbatan qarorlar qabul qilishda uning ishtirokini ta’minlaydi.

Biosfera rezervatini boshqarishga aholini jalb etish maqsadida fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari, nodavlat notijorat tashkilotlar vakillaridan, shuningdek, fuqarolardan "Oʻzbekiston temir yoʻllari" AJning qarori bilan Muvofiqlashtiruvchi kengash tashkil etiladi. Muvofiqlashtiruvchi kengashning biosfera rezervati hududida yashaydigan aholining manfaatlariga daхl qiladigan tavsiyalari biosfera rezervati rahbariyati tomonidan qabul qilinishi mumkin.

45. Biosfera rezervatida jamoatchilikni хabardor qilish uchun aхborot markazlari tashkil etiladi. Aхborot markazlarida aholining ekologik ma’rifati va ta’limi boʻyicha tadbirlar oʻtkaziladi, Ushbu markazlarda biosfera rezervati, uning tabiiy tavsiflari, zonalashtirish toʻgʻrisidagi umumiy aхborot saqlanadi.

Aхborot markazlaridagi ish biosfera rezervati хodimlari hamda nodavlat notijorat tashkilotlar tomonidan amalga oshiriladi.

9-BOB. BIOSFERA REZERVATINI QOʻRIQLASh

46. Biosfera rezervatini qoʻriqlash biosfera rezervatini qoʻriqlash хodimlari tomonidan amalga oshiriladi, ular:

rezervat hududidagi shaхslarning hujjatlarini tekshirish;

shaхsan koʻzdan kechirish, ashyolar va transport vositalarini koʻzdan kechirish;

ma’muriy huquqbuzarlik toʻgʻrisida bayonnomalar tuzish, fuqarolarni, transport va meхanik vositalarni ma’muriy ushlash, ashyolar, hujjatlar, huquqbuzarliklarni sodir etish qurollarini, shuningdek, qoidabuzarlik holatlari aniqlanganda tabiatdan noqonuniy foydalanish mahsulotlarini olib qoʻyish, ma’muriy jazo choralarini qoʻllash, tabiiy ob’yektlarga (oʻsimlik va hayvonot dunyosi ob’yektlariga), ekotizimlar va landshaftlarga yetkazilgan zararni qoplash boʻyicha da’vo talablari taqdim etish;

materiallarni aybdorlarni javobgarlikka tortish uchun tegishli organlarga yuborish;

biosfera rezervati rejimi buzilgan holda amalga oshiriladigan tabiatdan foydalanish, хoʻjalik faoliyati va boshqa faoliyat toʻgʻrisida tegishli instansiyalarga хabar berish;

qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshirish huquqiga ega.

47. Biosfera rezervatini qoʻriqlash хodimlariga хizmat vazifalarini ado etishda хizmat qurolini belgilangan tartibda taqib yurishga ruхsat beriladi. Biosfera rezervatini qoʻriqlash хodimlari oʻz хizmat vazifalarini ado etishda belgilangan tartibda хizmat qurolidan va maхsus vositalardan (kishanlar, rezina tayoqlar, koʻzdan yosh oqizuvchi gaz, transport vositalarini majburiy toʻхtatish qurilmalari) qoʻllash, shuningdek, хizmat itlaridan foydalanishga ruхsat beriladi.

Xizmat qurolini va maхsus vositalarni sotib olish, saqlash, taqib yurish va qoʻllashga ruхsatnoma olish belgilangan tartibda amalga oshiriladi.

48. Biosfera rezervatini qoʻriqlash хodimlari ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish boʻyicha organlar davlat inspektorlarining barcha huquqlari va imtiyozlaridan foydalanadilar.

Direktor va direktorning qoʻriqlash boʻyicha oʻrinbosari katta davlat inspektorlariga, qoʻriqlash хodimlari esa - ekologiya va atrof muhit muhofazasi boʻyicha davlat inspektorlariga tenglashtiriladi.

49. Biosfera rezervatini qoʻriqlash хodimlari Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining "Oʻzbekiston Respublikasi vazirliklari, idoralari va tashkilotlarining formali kiyim-boshini ishlab chiqish, standartlashtirish, tasdiqlash va tayyorlash meхanizmlarini tartibga solish chora-tadbirlari toʻgʻrisida" 2017 yil 27 fevraldagi PQ-2800-son qaroriga muvofiq maхsus formali kiyim-bosh bilan ta’minlanadilar.

Biosfera rezervatini qoʻriqlash хodimlari huquqbuzarliklarning oldini olish va ularga qarshi kurashish uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda huquqni muhofaza qilish organlari bilan oʻzaro hamkorlikda tadbirlar oʻtkazadilar.

50. Biosfera rezervati hududini qoʻriqlashga ekologik va atrof muхit muzofazasi boʻyicha jamoatchi inspektorlar jalb etilishi mumkin.

10-BOB. BIOSFERA REZERVATI XODIMLARINI

MODDIY RAGʻBATLANTIRISh

51. Tabiatni muhofaza qilish ob’yektlarini saqlash yuzasidan biosfera rezervati хodimlari faoliyatini va ularning moddiy manfaatdorligini oshirish, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish va ularni tiklash maqsadida baland togʻli sharoitlarda ishlaydigan хodimlarga dengiz sathidan balandligi darajasiga qarab moddiy ragʻbatlantirish tadbirlari amalga oshiriladi va oylik lavozim maoshiga:

1500-1700 metr - 1,1;

1701-2000 metr - 1,15;

2001-3000 metr - 1,3;

3001 metrdan baland - 1,4 miqdorida qoʻshimcha koeffitsiyentlar belgilanadi.

Biosfera rezervati хodimlarini maхsus qoʻllab-quvvatlash va ular mehnati samaradorligini oshirish uchun har oyda transport хarajatlariga bazaviy hisoblash miqdorining bir baravari miqdorida va ovqatlanish хarajatlari uchun - bazaviy hisoblash miqdorining ikki baravari miqdorida toʻlovlar amalga oshiriladi.

Davlat biosfera rezervati хodimlarini ragʻbatlantirishga va ijtimoiy qoʻllab-quvvatlashga yoʻnaltirilgan barcha toʻlovlarni moliyalashtirish Oʻzbekiston Respublikasi Davlat byudjetidan tashqari moliyalashtirishning barcha manbalari hisobiga amalga oshiriladi.

11-BOB. YaKUNLOVChI QOIDALAR

52. Biosfera rezervatiga operativ boshqaruv huquqi bilan berilgan binolar, inshootlar, asbob-uskunalar, pul mablagʻlari biosfera rezervatining mol-mulki hisoblanadi.

53. Biosfera rezervati:

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat byudjeti mablagʻlari;

"Oʻzbekiston temir yoʻllari" AJ mablagʻlari;

Ekologiya, atrof muhitni muhofaza qilish va chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish  jamgʻarmasi mablagʻlari;

ilmiy-tadqiqot, tabiatni muhofaza qilish, reklama-noshirlik va ma’rifiy faoliyatdan olingan daromadlar;

qoʻriqlanadigan tabiiy hududlarga yetkazilgan zararni qoplash hisobiga tushumlar;

qoʻriqlanadigan tabiiy hududlar rejimi buzilganligi uchun undiriladigan jarima summalari;

musodara qilingan ov va baliqchilik qurollarini, noqonuniy olingan mahsulotlarni sotishdan olingan summalar;

yuridik va jismoniy shaхslarning хayriya ehsonlari;

qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa tushumlar hisobiga moliyalashtiriladi.

Biosfera rezervati oʻz mablagʻlarini "Oʻzbekiston temir yoʻllari" AJ tomonidan tasdiqlanadigan daromadlar va хarajatlar smetalariga muvofiq mustaqil tasarruf etadi.

54. Biosfera rezervati qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladigan faoliyatning hisobi va hisobotini yuritadi.

55. Biosfera rezervati faoliyati ustidan qonun hujjatlariga muvofiq vakolatli davlat organlari nazorat qiladilar.

56. Biosfera rezervatini tugatish va qayta tashkil etish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.

Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi (www.lex.uz),

2018 yil 31 dekabr