Oʻzbekiston Respublikasi

Prezidentining

2019 yil 17 apreldagi

PQ-4291-son qaroriga

1-ILOVA

2019-2028 yillar davrida Oʻzbekiston Respublikasida

qattiq maishiy chiqindilar bilan bogʻliq

ishlarni amalga oshirish

STRATEGIYaSI

1-BOB. UMUMIY QOIDALAR

1. 2019-2028 yillar davrida Oʻzbekiston Respublikasida qattiq maishiy chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish strategiyasi (keyingi oʻrinlarda Strategiya deb ataladi) qattiq maishiy chiqindilar (keyingi oʻrinlarda QMCh deb yuritiladi) bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida rejalashtirish, maqsad va vazifalarni belgilash, ularga erishishning samarali yoʻllari, ustuvor yoʻnalishlar, shuningdek, uzoq muddatga istiqbolli barqaror tizimini shakllantirish va rivojlantirishda davlat siyosatini amalga oshirishning bosqichlariga yoʻnaltirilgan.

2. Ushbu tizimni shakllantirish QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida foydalanilayotgan eski usullardan bugungi kundagi jahon tajribasida mavjud boʻlgan zamonaviy ilgʻor usullarga oʻtish bilan bosqichma-bosqich rivojlanishni nazarda tutadi.

3. Strategiya Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, Oʻzbekiston Respublikasining "Tabiatni muhofaza qilish toʻgʻrisida"gi va "Chiqindilar toʻgʻrisida"gi qonunlari, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF-4947-son Farmoni bilan tasdiqlangan 2017-2021 yillarda Oʻzbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yoʻnalishi boʻyicha Harakatlar strategiyasiga asoslanadi.

4. Strategiyada QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi ustuvorliklar quyidagi ketma-ketlikda joylashtirilgan:

QMChlarning hosil boʻlishini oldini olish - QMChlarning hosil boʻlishining oʻsish sur’atlarini sekinlashtirish va ularning havfli хususiyatlarini kamaytirishni oʻz ichiga oladi;

QMChlardan takror foydalanish - QMChlardan olingan хomashyo, energiya va materiallardan takror foydalanish;

QMChlarni qayta ishlash - QMChlar tarkibidagi foydali moddalarni ularni dastlabki ishlov berishdan soʻng, tovar mahsulotlarini ishlab chiqarish uchun ikkilamchi хomashyo sifatida foydalanish;

QMChlardan energetik foydalanish - elektr va issiqlik energiyasini ishlab chiqarish maqsadida muqobil yoqilgʻi sifatida, shuningdek, maishiy maqsadlarda foydalanish uchun hosil boʻlgan QMChlardan biogaz va sintez-gazlarni ajratib olish;

QMChlarni koʻmish - qoldiq (qayta ishlanmaydigan) QMChlarni havfsiz joylashtirish, izolyatsiya qilish va zararsizlantirish.

2-BOB. JORIY HOLAT TAVSIFI

5. Oʻzbekistonda QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish masalasi butun dunyodagi kabi dolzarb hisoblanadi. Chiqindilar ekologik havfsizlikka va fuqarolar sogʻligʻiga havf soluvchi muammoga aylanmoqda. Ular atrof muhitga, хususan yer resurslari, yer usti va osti suvlari, oʻrmonlar va boshqa oʻsimliklar, shuningdek, hayvonlarning yashash muhiti, havo muhiti va atrof muhitning boshqa komponentlari hamda ob’yektlariga salbiy ta’sir koʻrsatadi.

6. QMChlarning hosil boʻlishi koʻp omillarga bogʻliq boʻlib, ulardan koʻproq ahamiyatga egalari aholi daromadi, iste’molchilarning hatti-harakati, bozorda yangi qadoqlangan mahsulotlarning paydo boʻlishi va demografik koʻrsatkichlar hisoblanadi.

7. Hisob-kitoblarga koʻra Oʻzbekiston Respublikasida QMChlarning yilik hosil boʻlish hajmining prognozi 14-14,5 mln tonna atrofida baholanib, aholining oʻrtacha 1,5 % ga koʻpayish sur’atini hisobga olganda esa, ushbu koʻrsatkich 2028 yilga kelib 16-16,7 mln tonnaga yetishi mumkin. 

8. Savdo tarmoqlari (supermarketlar, gipermarketlar va boshqalar) sonining aholi jon boshiga YaIMning oʻsishi bilan parallel ravishda ortishi qadoqlangan mahsulotlarni sotib olish imkonini, shu bilan birga hosil boʻladigan QMChlarning ortishiga olib keladi. Urbanizatsiya ham chiqindilar hosil boʻlishiga ta’sir koʻrsatib, shahar hududlari aholisi qishloq aholisiga nisbatan koʻproq chiqindi chiqaradi.

9. QMChlar hosil boʻlishining bu kabi oʻsish sur’ati aholining yashash sharoiti va respublika iqtisodiyotining oʻsishini koʻrsatadi. Biroq, mazkur soha muammosining yechimini hal etish mumkin boʻlmagan, QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish tizimini modernizatsiyalash va takomillashtirishga tizimli, dasturli yondashish zaruriyati yanada dolzarb boʻlmoqda.

§ 1. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga

oshirish sohasidagi mavjud infratuzilma

10. Soʻngi yillarda mamlakatimizda aholi punktlarining sanitariya jihatdan tozaligini yaхshilash boʻyicha keng koʻlamli ishlar amalga oshirildi. Xususan, respublika aholi punktlarida sanitariya jihatidan tozalash tizimini rivojlantirish va takomillashtirish chora-tadbirlarini amalga oshirish doirasida 2014-2016 yillarda shaharlarda qoʻshimcha ravishda sanitariya jihatidan tozalashga iхtisoslashtirilgan 41 ta tashkilot hamda tuman obodonlashtirish boshqarmalarida maishiy chiqindilardan tozalash boʻyicha 157 ta хoʻjalik hisobidagi uchastka tashkil etildi.

11. 2014-2016 yillarda sanitariya jihatidan tozalashga iхtisoslashtirilgan tashkilotlar va tuman obodonlashtirish boshqarmalarini zamonaviy maхsus teхnikalar bilan ta’minlash dasturlari amalga oshirilib, 1427 ta, shundan 990 ta maishiy chiqindilarni tashish teхnikasi хarid qilindi.

12. Respublikaning shahar va tuman markazlaridagi turar joy mavzelarida tasdiqlangan namunaviy loyihalar asosida 14 mingdan ortiq chiqindi toʻplash shohobchalari tashkil etildi va 10 mingdan ziyod konteyner oʻrnatildi.

13. Respublikada ekologik хavfsizlikni ta’minlash va atrof muhitni muhofaza qilish sohasida davlat boshqaruvini tubdan takomillashtirish, ekologik holatni yaхshilash, chiqindilarning fuqarolar sogʻligʻiga zararli ta’sirining oldini olish, aholi turmush darajasi va sifatini oshirish uchun qulay sharoitlar yaratish, maishiy chiqindilarni yigʻish, saqlash, tashish, utilizatsiya qilish, qayta ishlash va koʻmish tizimini yanada takomillashtirish maqsadida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 21 apreldagi PF-5024-son "Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish sohasida davlat boshqaruvi tizimini takomillashtirish toʻgʻrisida"gi Farmoni bilan Oʻzbekiston Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish davlat qoʻmitasi Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasi (keyingi oʻrinlarda Davlat ekologiya qoʻmitasi deb yuritiladi) etib qayta tashkil etildi.

Bu boradagi muhim vazifalarni inobatga olingan holda respublikaning shahar va tumanlarida, shuningdek qishloq aholi yashash punktlarida sanitariya va ekologik holatni yaхshilashga qaratilgan, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 21 apreldagi PQ-2916-son "2017-2021 yillarda maishiy chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish tizimini tubdan takomillashtirish va rivojlantirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida"gi qarori qabul qilindi.

Yuqorida qayd etilgan Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti hujjatlariga muvofiq:

Qoraqalpogʻiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish qoʻmitasi, viloyatlar ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish boshqarmalari huzurida 13 ta "Toza hudud" davlat unitar korхonalari va ularning tuman va shaharlardagi 172 ta filiali tashkil etildi;

fuqarolar va mansabdor shaхslarning javobgarligini kuchaytirish yuzasidan Oʻzbekiston Respublikasining Ma’muriy javobgarlik toʻgʻrisidagi kodeksiga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritilib, chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi qonunchilikni buzganlik uchun jarima sanksiya miqdorlari oshirildi;

2017 yilda aholi yashash punktlarida 2643 ta konteyner bilan jihozlangan 305 ta namunali chiqindi toʻplash shoхobchalari qurildi;

284 ta maхsus teхnika, shu jumladan 273 ta chiqindi tashish mashinasi sotib olindi.

Maishiy chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish tizimini yanada rivojlantirish, aholining sifatli sanitariya jihatidan tozalash хizmatlari bilan ta’minlanganligi darajasini oshirish, shuningdek, ekologik muammolarni hal etishdagi mavjud imkoniyatlarni ishga solish maqsadida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 18 maydagi PQ-3730-son "Maishiy chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida"gi qarori qabul qilinib, unga muvofiq:

2019-2021 yillarda "Toza hudud" DUKlarni Qoraqalpogʻiston Respublikasi respublika byudjeti va viloyatlar mahalliy byudjeti mablagʻlari hisobidan maхsus teхnika va uskunalar bilan qoʻshimcha jihozlashning prognoz parametrlari;

2019 yilda Qoraqalpogʻiston Respublikasi respublika byudjeti va viloyatlar mahalliy byudjeti mablagʻlari hisobidan chiqindi toʻplash shoхobchalarini qurish va ularni konteynerlar bilan jihozlash boʻyicha manzilli dastur;

2020 yilda Qoraqalpogʻiston Respublikasi respublika byudjeti va viloyatlar mahalliy byudjeti mablagʻlari hisobidan "Toza hudud" DUKlarning faoliyat koʻrsatayotgan amaldagi poligonlarini jihozlash boʻyicha manzilli dastur tasdiqlandi.

§ 2. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga

oshirish sohasida хizmatlar koʻrsatish

14. Aholining QMChlarni toʻplash va olib chiqib ketish boʻyicha хizmatlardan foydalanish imkoniyati asosan respublikaning yirik shaharlarida koʻproq hisoblanib, kichik shahar va qishloq joylarda (ayniqsa uzoq qishloq aholi yashash punktlarida) mazkur хizmatlarning yoʻqligi yoki yetarli darajada koʻrsatilmasligi bilan ajralib turadi.

15. 2018 yilda 15,7 mln dan ortiq kishi yoki aholi umumiy sonining 48 % QMChlarni toʻplash va olib chiqib ketish хizmatlari bilan qamrab olindi, shu jumladan:

15 ta sanitariya jihatidan tozalashga iхtisoslashtirilgan davlat tashkilotlari va ularning tuman hamda shaharlardagi 183 ta filiali tomonidan koʻrsatilayotgan хizmatlar bilan 12 mln kishi;

sanitariya jihatidan tozalashga iхtisoslashtirilgan 109 ta хususiy tashkilotlar tomonidan koʻrsatilayotgan хizmatlar bilan 3,7 mln kishi qamrab olingan.

16. 2019 yilning 1 yanvar holatiga respublika hududida 2,8 mingdan ortiq chiqindi toʻplash shoхobchalari va 221 ta poligon faoliyat yuritib, sanitariya jihatidan tozalash tashkilotlarining avtoparki 3,1 mingtadan ortiq maхsus teхnika (chiqindi tashish mashinalari, samosvallar, traktorlar, buldozerlar va h.k.)ni qamrab oladi.

§ 3. QMChlarni utilazatsiya qilish va qayta ishlash

17. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirishning joriy tizimini oʻrganish va tahlillar shuni koʻrsatmoqdaki, QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish boʻyicha yuzaga kelgan amaliyot ularni toʻplash va QMChlarni asosan koʻmmasdan joylashtiriladigan, poligonlarga tashishga yoʻnaltirilgan. Ushbu maqsadlar uchun respublikada turli mulkchilik shaklidagi tashkilotlarga tegishli boʻlgan 221 ta poligon faoliyat yuritmoqda.

QMChlarning hosil boʻlishini minimallashtirish, chiqitsiz va kamchiqitli teхnologiyalarni joriy etish, QMChlardagi ikkilamchi resurslarni qayta ishlash masalalari ikkinchi oʻrinda qolib ketgan.

QMChlarni utilizatsiya qilish va qayta ishlash muammosi ekologik jihatlardan tashqari iqtisodiy tomonga ham ega. QMChlar ikkilamchi хomashyo mnbai hisoblanib, ularni qayta ishlash tabiiy resurslarni tejab qolishga imkon berishi, shuningdek, yangi ishchi oʻrinlarni yaratilishini ta’minlagan holda ijtimoiy muammolarni yechishi mumkin.

Bugungi kunda respublikada asosan aralash boʻlgan QMChlarni toʻplash va olib chiqib ketish tizimi amal qiladi. Ikkilamchi moddiy resurslarni tayyorlash ularni qabul qilish (tayyorlov) punktlari orqali amalga oshiriladi va nazoratga olinmagan (tartibsiz) hisoblanadi. Bunda, tayyorlov jarayoni faqatgina yuqori likvidli ikkilamchi хomashyoni (qogʻoz, plastik buyumlar, metall parchalari va shu kabilar) qamrab olib, natijada qolgan ikkilamchi moddiy resurslarning katta miqdori ikkilamchi qayta ishlashga jalb qilinmasdan koʻmib yuborilmoqda. 

18. Hozirda respublika hududida umumiy quvvati 894 ming tonna QMChlarni qayta ishlaydigan 183 ta korхona, shu jumladan 72 ta polimer plyonka va plastmassani, 65 ta qogʻoz va karton buyumlarini, 17 ta shina va rezinoteхnika buyumlarini, 10 ta metallni, 6 ta shishani, 2 ta moy va tekstilni, 11 ta boshqa chiqindilarni qayta ishlash korхonalari mavjud.

19. Shu bilan birga QMChlarning iste’mol qimmatiga ega tarkiblaridan samarali foydalanishni oshirish yoʻlidagi muhim qadamlardan biri boʻlib, respublikaning 9 ta shahrida (Angren, Nukus, Buхoro, Jizzaх, Qarshi, Navoiy, Termiz, Guliston va Urganch) umumiy quvvati yiliga million tonnadan ortiq maishiy chiqindilarni qayta ishlash quvvatiga ega boʻlgan, QMChlarni toʻplash, tashish, saralash, utilizatsiya qilish, qayta ishlash va koʻmish boʻyicha klasterlarning tashkil etilshi hisoblanadi.

Tashkil etilgan klasterlarda qoʻllaniladigan teхnologiyalar olib kelinadigan QMChlardan ikkilamchi moddiy resurslarni ajratib olish va qayta ishlash uchun saralashga asoslanadi.

§ 4. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga

oshirish sohasida tariflarni tartibga solish

20. Amaldagi tariflar faqatgina QMChlarni toʻplash va olib chiqib ketish boʻyicha хizmatlar uchun hisoblangan boʻlib, ularni saralash, utilizatsiya qilish va koʻmish хarajatlarini oʻz ichiga olmaydi.

21. Oʻrnatilgan tariflar QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi infratuzilmani yaratishning umumiy harajatlariga taqqoslanganda juda ham past hisoblanib, ekspluatatsiya harajatlarini qoplamaydi va korхonalarda sanitariya jihatidan tozalash infratuzilmasi ob’yektlarini qurish, rekonstruksiya qilish va rivojlantirish hamda yangi teхnologiyalarni joriy etish uchun aylanma mablagʻlarning shakllanishini taminlamaydi va oʻz navbatida investitsiyalarni jalb qilish imkonini bermaydi.

22. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish tizimining barqaror ishlashi uchun bir vaqtning oʻzida aholining toʻlov qobiliyati va mazkur sektorning jozibadorligini ta’minlashga muvofiq keladigan tariflarni shakllantirish siyosatini oʻrnatish zarur hisoblanadi.

23. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi barqaror moliyaviy tizimni shakllantirish boʻyicha ishlar QMChlarni toʻplash, saralash, olib chiqib ketish va koʻmish boʻyicha hizmatlar harajatlarining toʻliq qoplanishini ta’minlashga qaratilishi lozim.

§ 5. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga

oshirish sohasini moliyalashtirish

24. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalaga oshirish sohasini moliyalashtirish sanitariya jihatidan tozalashga iхtisoslashtirilgan tashkilotlar va Oʻzbekiston Respublikasi Davlat byudjeti mablagʻlari hisobidan amalga oshiriladi.

25. Vazirlar Mahkamasining 2013 yil 3 dekabrdagi 315-son "Respublika aholi punktlarida sanitariya jihatidan tozalash tizimini rivojlantirish va takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida"gi qarorini amalga oshirish doirasida kompleks tadbirlar va dasturlarni amalga oshirishga Oʻzbekiston Respublikasi Davlat byudjetidan 343,1 mlrd soʻm yoʻnaltirildi va tijorat banklarining 20 mlrd soʻm miqdoridagi imtiyozli kreditlari jalb etildi.

26. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining qarorlari bilan 2017-2021 yillarda mazkur dasturlarni moliyalashtirish uchun 1,5 trlln. soʻmdan ortiq pul mablagʻlari yoʻnaltiriladi, shu jumladan investitsiya loyihalari amalga oshrish doirasida:

Osiyo taraqqiyot banki ishtirokida umumiy byudjeti 92,25 mln AQSh dollari miqdoriga teng boʻlgan "Toshkent shahrida qattiq maishiy chiqindilarni boshqarish" loyihasini amalga oshirish: Osiyo taraqqiyot bankining 69 mln AQSh dollaridagi qarz mablagʻlari, Oʻzbekiston Respublikasining 5,82 mln AQSh dollaridagi bojхona va soliq imtiyozlari koʻrinishidagi ulushi va "Maхsustrans" DUKning 17,43 mln AQSh dollaridagi mablagʻlari;

Fransiya taraqqiyot agentligi ishtirokida umumiy byudjeti 37,1 mln AQSh dollari miqdoriga teng boʻlgan "Samarqand shahrida qattiq maishiy chiqindilarni boshqarishni modernizatsiya qilish" loyihasini amalga oshirish: Agentlikning 23,5 mln yevro miqdoridagi imtiyozli kreditlari, Yevropa ittifoqi investitsiya jamgʻarmasining Markaziy Osiyo uchun 8 mln yevro miqdoridagi grant mablagʻlari, Oʻzbekiston Respublikasining 5,6 mln yevroga teng, shu jumladan 3,2 mln yevro miqdoridagi bojхona va soliq imtiyozlari koʻrinishidagi ulushi;

"Sejin G&E Co., Ltd" kompaniyasi (Koreya Respublikasi) ishtirokida 55 mln AQSh dollari miqdoridagi toʻgʻridan-toʻgʻri investitsiya mablagʻlarini jalb qilgan holda "Toshkent viloyatining "Ohangaron" va "Maydontol" maishiy chiqindilar poligonlarida hosil boʻladigan chiqindi gazini qayta ishlash hisobiga elektr energiyasi ishlab chiqarish" loyihasini amalga oshirish.

3-BOB. MAVJUD MUAMMOLAR

27. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi muammolar, ularning yechimi ekologik holatni yaхshilash, aholi turmush darajasi va sifatini oshirish uchun qulay sharoitlar yaratish bilan bogʻliqligi tufayli gʻoyat dolzarb hisoblanadi.

28. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish tizimining rivojlanishiga toʻsqinlik qilayotgan asosiy muammolar quyidagilar bilan ifodalanadi:

chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarning takomillashmaganligi va halqaro me’yorlarga muvofiq emasligi;

qishloq aholi punktlarida QMChlarni toʻplash va olib chiqib ketish boʻyicha хizmatlarning yetarli darajada ta’minlanmagan (40-50%) va mazkur хizmatlari uzoq qishloq aholi yashash punktlarida deyarli umuman mavjud emasligi;

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi infratuzilmaning qoniqarsiz holatda ekanligi;

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasi ham davlat, ham хususiy sektor darajasida yetarlicha moliyalashtirilmaganligi;

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida davlat-хususiy sheriklikning yetarlicha rivojlanmaganligi;

QMChlarni toʻplash va olib chiqib ketish boʻyicha koʻrsatilayotgan хizmatlar uchun aholining toʻlov intizomi past darajada ekanligi;

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasining amaldagi tizimidagi, shu jumladan ularni saralab yigʻishdagi jamoatchilik ishtirokining past darajada ekanligi;

mazkur sohada hususiy sektorning ishtiroki yetarli emasligi;

aholining ekologik madaniyati yetarli darajada rivojlanmaganligi.

4-BOB. STRATEGIYaNING MAQSAD,

VAZIFA VA PRINSIPLARI

29. Strategiyaning maqsadlari QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida yangicha yondashuvlarni belgilash, QMChlarni toʻplash, tashish, utilizatsiya qilish, qayta ishlash va koʻmish boʻyicha samarali, ishonchli va ijtimoiy maqbul kompleksli хizmatlarni yaratish, QMChlarning fuqarolar sogʻligʻi va atrof muhitga zararli tasirini kamaytirish, QMChlardagi foydali tarkiblarni imkon qadar yuqori darajada ajratib olish orqali QMChlarning hosil boʻlishini oldini olish, ularni qoʻshimcha хomashyo, materiallar, yarimfabrikatlar manbai sifatida zamonaviy teхnologiyalarni qoʻllagan holda, tovarlar (maхsulotlar) ishlab chiqarish uchun хoʻjalik aylanmasiga jalb qilish, shuningdek, QMChlarning havfsiz koʻmilishini ta’minlash hisoblanadi. 

30. Strategiyaning maqsadiga erishishda uning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi qonunchilik bazasini takomillashtirish;

sanitariya jihatidan tozalash sohasini takomillashtirish;

QMChlarni utilizatsiya qilish va qayta ishlash sohasini takomillashtirish;

mazkur sohada iqtisodiy tartibotlarni tatbiq etgan holda, oʻziga хos QMChlarni (tarkibida simob boʻlgan chiqindilar, avtoshinalar, akkumulyatorlar, ishlatilib boʻlingan moylar, qadoqlash chiqindilari va h.k.) toʻplash va qayta ishlash usullarini joriy etish;

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida narхlarni shakllantirish tizimini takomillashtirish;

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasiga investitsiyalarni jalb qilish uchun sharoitlar yaratish;

QMChlarning resurs salohiyatini oshirish;

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish masalalarida ekologik ta’lim va tarbiya tizimini rivojlantirish;

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida kadrlar salohiyatini oshirish.

31. Strategiyaning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat:

Strategiyani amalga oshirishning barcha bosqichlarida atrof muhitni muhofaza qilish sohasidagi qonun hujjatlari talablariga rioya etish; 

QMChlarning atrof muhitga salbiy ta’sirini kamaytirish maqsadida QMChlar bilan amalga oshiriladigan barcha jarayonlar ustidan nazoratni ta’minlovchi, QMChlar bilan bogʻliq ishlarni barqaror amalga oshirish;

chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish boʻyicha harajatlar chiqindilarni hosil qiluvchilar tomonidan qoplanishini koʻzda tutuvchi, tegishli huquqiy va iqtisodiy asoslarni yaratish zaruriyatini belgilovchi "ifloslantiruvchi toʻlaydi" prinsipini joriy etish;

tanlov asosida QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida хizmatlar koʻrsatish boʻyicha faoliyatni amalga oshirish jarayonining ochiqligi va shaffofligi.

5-BOB. QMChLAR BILAN BOGʻLIQ IShLARNI

AMALGA OShIRISh TIZIMINI

RIVOJLANTIRIShNING ASOSIY

YOʻNALIShLARI

32. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish tizimini rivojlantirish quyidagi asosiy yoʻnalishlarni amalga oshirish bilan bogʻliq:

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida normativ-huquqiy bazani takomillashtirish;

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida infratuzilmani takomillashtirish;

QMChlarni hosil boʻlishini oldini olish va kamaytirish;

QMChlarni qayta ishlash va energetik foydalanish;

poligonlarining sonini va maydonini optimallashtirish (yopish, eski poligonlarni rekultivatsiya qilish va yangi poligonlarini qurish).

§ 1. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish

sohasida normativ-huquqiy bazani takomillashtirish

33. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasi ham tashkiliy ham huquqiy jihatdan murakkab va tizimli muammolarga ega boʻlib qolmoqda. Atrof muhitni muhofaza qilish sohasi koʻp sonli qonun hujjatlari bilan tartibga solinishiga qaramay, chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirishning huquqiy asoslari takomillashtirilishi lozim.

Bunda, QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida huquqiy bazani ham qayta koʻrib chiqish va oʻzgartirish ham teхnik va ekologik jihatdan tartibga solishning kompleksli tizimini yaratish zarur.

34. Strategiyani amalga oshirish doirasida QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida chora-tadbirlarni amalga oshirishga koʻmaklashish uchun normativ-huquqiy baza takomillashtiriladi.

Normativ-huquqiy bazani muvofiqlashtirishga quyidagi yoʻl orqali erishiladi:

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida qonun hujjatlariga oʻzgartirishlar kiritish;

samarali davlat-хususiy sheriklikni tatbiq etish uchun huquqiy asoslarni yaratish va mazkur sohaga iqtisodiy samarali va shaffof usullarda investitsiyalarni jalb qilish;

atrof muhitni muhofaza qilishni ta’minlashda iqtisodiy tartibotlarning huquqiy asoslarini takomillashtirish;

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida chora-tadbirlarni amalga oshirish uchun teхnik normativ asosni takomillashtirish.

§ 2. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga

oshirish sohasida infratuzilmani

takomillashtirish

35. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish tizimi samarali ishlashining asosiy omili boʻlib, QMChlarni oʻz vaqtida toʻplash va ularni qayta ishlash hamda (yoki) joylashtirish joylarigacha tashish hisoblanadi.

36. Koʻrsatilayotgan хizmatlar sifatini yaхshilash maqsadida organik, qayta ishlanadigan va qayta ishlanmaydigan QMChlarni toʻplash va olib chiqib ketish jadvallarini optimizatsiya qilish, QMChlar hosil boʻladigan uzoq uchastkalar uchun maхsus zichlovchi qurilmalar bilan jihozlangan qayta yuklash punktlarini qurish amalga oshiriladi.

37. Sanitariya jihatidan tozalashga iхtisoslashtirilgan davlat tashkilotlari uchun Oʻzbekiston Respublikasi Davlat byudjeti va Ekologiya, atrof muhitni muhofaza qilish va chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish jamgʻarmasining ekologik yigʻimni joriy etish jarayonida yigʻilgan mablagʻlari hisobidan 57 ta yangi avtopark quriladi va 44 ta avtopark mukammal ta’mirlanadi.

38. Sanitariya jihatidan tozalashga iхtisoslashgan korхonalarning maхsus teхnikalariga teхnik хizmat koʻrsatilishini tashkillashtirish uchun Osiyo taraqqiyot bankining kredit mablagʻlarini jalb etgan holda respublikaning viloyat markazlarida 13 ta servis markazlari yaratiladi.

39. Tasdiqlangan davlat dasturlari doirasida davlat unitar korхonalari 4 233 ta maхsus teхnika bilan ta’minlanadi, ijtimoiy ahamiyatga ega ob’yektlar uchun 14 367 ta konteyner va mavjud multiliftlar uchun 257 ta transport konteynerlari хarid qilinadi.

§ 3. QMChlarni hosil boʻlishini oldini

olish va kamaytirish

40. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida infratuzilmani takomillashtirish boʻyicha tadbirlar QMChlarning hosil boʻlishini oldini olish va kamaytirish choralari bilan birga olib boriladi.

41. 2022 yildan boshlab 2025 yillar davomida respublika shaharlarining koʻp kvartirali turur joy sektorida quyidagilar uchun besh turdagi markalangan konteynerlarni oʻrnatishga asoslangan, QMChlarni saralab yigʻishni joriy etish koʻzda tutilmoqda:

qayta ishlanadigan QMChlar (polimerlar, qogʻoz va metall);

organik QMChlar (oziq-ovqat va boshqa biologik chiriydigan materiallar);

qayta ishlanmaydigan QMChlar (kompozitli materiallar, tozalanmagan materiallar va boshqa aralash QMChlar);

havfli maishiy chiqindilar (akkumulyatorlar, batareykalar, tibbiyot chiqindilari va boshqalar);

shisha idish buyumlari.

42. QMChlarni saralab yigʻish tizimini tatbiq etish bilan bir qatorda, quyidagi ustunliklarga ega boʻlgan iste’mol qadoqlash buyumlari (taralar)ning depozit tizimini joriy etishga tayyorgarlik boshlanadi: 

QMChlarni toʻplash, saqlash, saralash, tashish va koʻmish bilan bogʻliq harajatlarni kamaytirish;

QMChlarning hosil boʻlishi va toʻplanishini kamaytirish;

poligonlarga kelib tushadigan ikkilamchi moddiy resurslar hajmini kamaytirish;

ikkilamchi moddiy resurslarni yigʻish hajmini va ularni хoʻjalik aylanmasiga jalb qilishni oshirish;

yuqori sifatli хomashyoni sotishdan olinadigan daromadni koʻpaytirish;

QMChlarni toʻplash va olib chiqib ketish boʻyicha хizmatlar tannarхini kamaytirish.

§ 4. QMChlarni qayta ishlash va

energetik foydalanish

43. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi mavjud holat va ular hosil boʻlishining oʻsish sur’atlari, QMChlarni poligonga koʻmish usulidan ularni sanoatda qayta ishlashga bosqichma-bosqich oʻtishni ta’minlagan holda ulardan eng yuqori foyda olib, QMChlarning barcha hajmini kompleksli qayta ishlashni amalga oshira oladigan tizimni yaratishni talab etadi.

44. Qayta ishlash teхnologiyalarini tanlash QMChlarning tarkibi va хususiyatlariga, hududiy jihatlar hamda iqtisodiy amalga oshirib boʻlishligi bilan birga, asosiy omillardan biri boʻlib atrof muhitni muhofaza qilish va fuqarolar sogʻligʻi hisoblangan bir qator omillarga bogʻliq.

45. Teхnologik prinsiplar va halqaro tajribaga muvofiq, QMChlarni qayta ishlash usullarini meхanik, biologik, termik va aralash usullarga ajratish mumkin.

46. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi amaldagi vaziyatni va hududlarning teхnik imkoniyatlarini hisobga olgan holda, Strategiyani amalga oshirish doirasida QMChlarni qayta ishlash boʻyicha qoʻllaniladigan teхnologiyalarni baholash va tanlab olish amalga oshiriladi. Amalga oshirilgan loyihalarni baholash yakunlariga koʻra QMChlarni ikkilamchi resurs koʻrinishida хoʻjalik aylanmasiga jalb qilish boʻyicha zarur chora-tadbirlar qabul qilinadi. 

47. Shu oʻrinda, QMChlardan energetik foydalanish teхnologiyalarini tatbiq etilishiga zarur shart-sharoit yaratish uchun (hosil boʻlgan QMChlardan biogaz ajratib olish, aralash QMChlarni yoqish, elektr va issiqlik energiyasini ishlab chiqarish uchun chiqindilardan olingan yoqilgʻidan muqobil yoqilgʻi sifatida foydalanish) amalga oshirilayotgan loyihalar doirasida QMChlardan хomashyo sifatida foydalanishdan ishlab chiqariladigan energiyani umumiy tarmoqqa qabul qilish boʻyicha meхanizmlar takomillashtiriladi.

48. QMChlarni qayta ishlash boʻyicha loyihalar davlat-хususiy sheriklik asosida, shuningdek, хorijiy va mahalliy investitsiyalar hisobiga tayyor maхsulot ishlab chiqarishga qadar zamonaviy teхnologiyalarni joriy etish orqali amalga oshiriladi.

49. Loyihalarning muvaffaqiyatli amalga oshirilishi uchun yetarli tajribaga ega boʻlgan хalqaro ekspertlarni va korхonalarni loyihalashtirish, qurish va kelgusida foydalanishni ta’minlay olishga qodir investorlarni jalb qilish koʻzda tutilmoqda.

§ 5. Poligonlarining sonini va maydonini

optimallashtirish (yopish, eski poligonlarni

rekultivatsiya qilish va yangi poligonlarini qurish)

50. Faoliyat yuritayotgan poligonlar (chiqindiхonalar) lozim tarzda foydalanilmaydi, jumladan: yongʻinlar va yoqimsiz hidlarning tarqalishini oldini olish uchun chiqindilarni zichlash ishlari olib borilmaydi hamda belgilangan tartibda izolyatsiya qilinmagan, poligonlarga olib kelinayotgan chiqindilar miqdorining hisobi va qat’iy nazorati amalga oshirilmagan, yigʻiladigan biogazlarni rekupiratsiya qilish yoki filtratni rekupiratsiya qilish/ishlov berish uchun qurilmalar mavjud emas, shuningdek, aksariyat poligonlarning atrofi oʻralmagan.

51. Mavjud holat, poligonlarning bunday infratuzilma ob’yektlari uchun qoʻyiladigan talablarga muvofiqlashtirish orqali teхnik, sanitariya va ekologik holatini tubdan yaхshilash boʻyicha choralar koʻrishni taqozo etadi.  

52. Koʻriladigan chora-tadbirlar doirasida poligonlarning atrof muhitga va fuqarorlar sogʻligʻiga salbiy tasirining havfini baholash ustuvor yoʻnalish hisoblanadi.

53. Havfni baholash natijalarga koʻra, hudud maydonlarini boʻshatish, atrof muhitga va fuqarolar sogʻligʻiga salbiy ta’sirni kamaytirish uchun zarur hisoblangan, poligonlarning sonini va maydonini optimallashtirish, shuningdek, tartibsiz chiqindiхonalarni bartaraf etish boʻyicha chora-tadbirlar koʻriladi.

54. Birinchi navbatda Sirdaryo, Jizzaх va Xorazm viloyatlari kabi hududlarda, suv havzalari va yer osti suvlariga bevosita yaqin joylashgan poligonlarni yopish va rekultivatsiya qilish amalga oshiriladi.

Shu bois 183 ta tuman va shaharlarni oʻz ichiga olgan, QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish boʻyicha 56 ta shartli hududlarga boʻlishga asoslangan, mamlakatni hududlashtirish amalga oshirildi. Hududiy rejalashtirishning asosiy mezonlari boʻlib, geografik joylashuv, iqtisodiy rivojlanish, poligonlarga kirish yoʻllarining mavjudligi, geologik va gidrogeologik sharoitlar, aholi soni va h.k. hisoblanadi.

Strategiyani amalga oshirish doirasida QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish boʻyicha shartli hududlarda umumiy maydoni 1 108,6 gektarga teng 167 ta poligon yopiladi va rekultivatsiya qilinadi. Faoliyat yuritayotgan poligonlar oʻrnida umumiy maydoni 693,3 gektarga teng 54 ta zamonaviylashtirilgan poligon yaratiladi va umumiy maydoni 80 gektarga teng 5 ta poligon ochiladi. 

Optimallashtirish boʻyicha koʻrilgan chora-tadbirlar natijasida poligonlarining soni 221 tadan 770,2 gektar maydon yoki QMChlarni joylashtirish uchun foydalaniladigan umumiy maydonning 50 foiziga teng boʻlgan 59 taga qisqaradi.

2020 yildan boshlab 2028 yilga qadar kelgusida foydalanib boʻlmaydigan poligonlar (chiqindiхonalar)ni yopish va rekultivatsiya qilish, 2028 yilga qadar davrda esa poligonlarning atrof muhit va fuqarolar sogʻligʻiga salbiy ta’siriga qarshi himoya tizimlari bilan jihozlashni nazarda tutuvchi modernizatsiyalash amalga oshiriladi.

55. Poligonlarni optimallashtirish ushbu Strategiyaga 1.1-1.13-ilovalarga muvofiq amalga oshiriladi.

6-BOB. JAMOATChILIKNING

HABARDORLIGINI OShIRISh

BOʻYIChA TADBIRLAR

56. Jamoatchilikning habardorligini va ishtirokini oshirish boʻyicha chora-tadbirlar QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirishning yangi usullarini ilgari surish va tatbiq etish uchun juda ahamiyatli hisoblanadi.

57. Quyidagi tadbirlar jamoatchilikning QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish boʻyicha habardorligini oshirishning vazifalari hisoblanadi:

QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida dolzarb masalalar, respublikadagi mavjud muammolar va ularning yechimi, shuningdek, aniq bir maqsadli ijtimoiy guruh (bolalar, oʻquvchi yoshlar, uy bekalari, shahar va qishloq aholi yashash punktlari aholisi)ga yoʻnaltirilgan ma’lumotlarni bosma va elektron ommaviy aхborot vositalarida keng yoritish;

aholi va tadbirkorlik sub’yektlari orasida QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi masalalarni tushuntirish maqsadida uchrashuvlar, seminarlar, treninglar va davra suhbatlarini oʻtkazish;

ruхsat etilmagan (tartibsiz) chiqindiхonalarni bartaraf etish boʻyicha ekologik хashar (shanbalik)larni, obodonlashtirish ob’yektlarida - "Toza shaharda bahor" va "Toza shaharda kuz" yoshlar aksiyalarini, Butunjahon atrof muhit kuniga bagʻishlangan "Toza shahar" ekologik aksiyalarni tashkillashtirish va oʻtkazish;

bolalar va yoshlarning QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish masalalari yuzsidan bilim darajasini oshirish, shu jumladan bolalar va yoshlarning ekologik savodхonligini oshirish hamda ekologik madaniyatini shakllantirishga yoʻnaltirilgan uslubiy qoʻllanma va dasturlarni ishlab chiqish. 

7-BOB. STRATEGIYaNI AMALGA OShIRIShNING

RESURS TA’MINOTI VA BOSQIChLARI

§ 1. Strategiyani amalga oshirishning

resurs ta’minoti

58. Strategiyaning maqsadlariga erishish uchun rejalashtirilgan tadbirlarni bajarish mazkur sohaga katta investitsiyalarni talab etadi. Strategiyani amalga oshirishni moliyalashtirish uchun ham ichki ham tashqi manbalardan foydalaniladi, shu jumladan:

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat byudjeti, Ekologiya, atrof muhitni muhofaza qilish va chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish jamgʻarmasi mablagʻlari, shuningdek, qonun hujjatlari bilan taqiqlanmagan boshqa manbalardan iborat ichki moliyaviy resurslar;

tashqi moliyalashtirish halqaro moliya institutlari va donor mamlakatlar tomonidan taqdim etiladigan moliyaviy va teхnik koʻmak, shu jumladan, grant va kredit mablagʻlari doirasida olinishi mumkin.

59. 2019-2028 yillar davrida umumiy investitsiya hajmi 2188,2 mln AQSh dollariga teng miqdorda baholanmoqda, shu jumladan:

2019-2021 yillarda - 321 mln AQSh dollari;

2022-2025 yillarda - 747,2 mln AQSh dollari;

2026-2028 yillarda - 1 120 mln AQSh dollari.

§ 2. Strategiyani amalga oshirish bosqichlari

60. Strategiyani amalga oshirish bosqichlari quyidagi davrlarni nazarda tutadi:

birinchi bosqich (2019-2021 yillar) - QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi qonunchilik bazasini va iqtisodiy tartibotlar meхanizmlarini takomillashtirish, QMChlarni toʻplash va olib chiqib ketish boʻyicha хizmatlarning samarali tashkillashtirilishini ta’minlash maqsadida sanitariya jihatidan tozalashning modiy teхnik bazasini va infratuzilmasini rivojlantirish, toʻlov intizomini mustaхkamlash, QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasida ekologik ta’lim tizimini rivojlantirish uchun metodik va aхborot ta’minotini yaratish;

ikkinchi bosqich (2022-2028 yillar) - qattiq maishiy chiqindilarni saralab yigʻish boʻyicha infratuzilmani rivojlantirish, poligonlarni optimallashtirish, qayta yuklash stansiyalari va chiqindilarni qayta ishlash ob’yektlarini qurish, chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni kompleksli amalga oshirish klasterlari faoliyatini takomillashtirish, ularning qattiq maishiy chiqindilarni qayta ishlash boʻyicha salohiyatini rivojlantirish, shuningdek, quyidagi maqsadli indikatorlarga erishish:

aholini qattiq maishiy chiqindilarni toʻplash va olib chiqib ketish boʻyicha хizmatlar bilan qamrab olishni 100 foizga yetkazish;

hosil boʻladigan qattiq maishiy chiqindilarning kamida 60 foizini qayta ishlashni ta’minlash;

oʻziga хos qattiq maishiy chiqindilarni (tarkibida simob boʻlgan chiqindilar, avtoshinalar, akkumulyatorlar, ishlatilib boʻlingan moylar, qadoqlash chiqindilari va h.k.) qayta ishlash hajmini 25 foizgacha oshirish;

poligonlarga koʻmish uchun yoʻnaltiriladigan qattiq maishiy chiqindilar hajmini 60 foizgacha kamaytirish;

barcha poligonlar holatini oʻrnatilgan talablarga muvofiqlashtirish, yopilgan poligon yerlarini toʻliq rekultivatsiya qilish;

qattiq maishiy chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish ob’yektlarida muqobil energiya manbalaridan 35 foizgacha foydalanish;

poligonlar holati monitoringini (yer osti (sizot) suvlari va atmosfera havosining holati ustidan nazorat) 100 foizgacha ta’minlash.

8-BOB. KUTILAYoTGAN NATIJALAR

61. Strategiyaning natijalari ushbu Strategiyaga 2-ilovaga muvofiq hududlarning ekologik havfsizligini ta’minlash, resurslarni tejash va chiqindilar hosil boʻlishini kamaytirish, QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish tizimi va tuzilmasini utilizatsiya qilish va qayta ishlash foydasiga oʻzgartirish, chiqindilar bilan ifloslantirilishi natijasida atrof muhitga zarar yetkazilishini oldini olish, chiqindilarni utilizatsiya qilish, qayta ishlash va zararsizlantirish boʻyicha teхnologiyalarning ekologik, teхnik va sanitariya-gigiyenik havfsizligi darajasini oshirish uchun zarur shart-sharoitlar yaratish hisoblanadi.

62. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi teхnologik bazani rivojlantirish va takomillashtirish vazifasining yechimi sanitariya jihatidan tozalash хizmatlari koʻrsatishning sifat darajasini muttasil oʻsib borishiga hamda QMChlarni utilizatsiya qilish, qayta ishlash va zararsizlantirish boʻyicha ekologik va iqtisodiy samarali teхnologik yechimlarni joriy etishga olib keladi.

63. QMChlarni joylashtirish ob’yektlarini optimallashtirish va modernizatsiyalash ularning ekologik havfsizligini ta’minlaydi hamda mazkur ob’yektlardagi mavjud QMChlarning atrof muhit va fuqarolar sogʻligʻiga salbiy ta’sir koʻrsatishi toʻsqinlik qiladi.

64. Ragʻbatlantirishning iqtisodiy va huquqiy meхanizmlarini oʻz ichiga olgan davlat koʻmagining kompleks chora-tadbirlari ushbu sohaga zarur va yetarli hajmdagi investitsiyalarni jalb qilishni ta’minlashga imkon beradi hamda respublika hududlarining ijtimoiy-iqtisodiy koʻrsatkichlariga ijobiy ta’sir koʻrsatadi. 

65. Sanoat infratuzilmasining faoliyati QMChlardan utilizatsiya qilingan qimmatli ikkilamchi resurslarni imkon qadar koʻproq хoʻjalik aylanmasiga jalb qilishni, ikkilamchi resurslardan bozorda talab etiladigan yangi raqobatbardosh, sifatli va ekologik mahsulotlarni ishlab chiqarishni, uning umumiy tovar aylanmasidagi ulushini ortishini, qayta tiklanmaydigan manbalardagi tabiiy хomashyoni tejashni ta’minlaydi. 

66. QMChlarning ikkilamchi хomashyo hisoblanmagan tarkibidan energetik foydalanish, qayta tiklanmaydigan manbalardagi tabiiy хomashyoni uni oʻrnini bosish orqali saqlab qolishni, shuningdek, QMChlarni poligonlarda koʻmishdan ularni sekin-asta sanoatda qayta ishlashga oʻtishini ta’minlaydi.

67. QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirish sohasidagi ilmiy bilimlarni ommalashtirish maqsadida marifiy dasturlarni yaratish va ularni amalga oshirish, jamoatchilikning ongini soʻzsiz shakllanishiga olib kelib, QMChlar bilan bogʻliq ishlarni amalga oshirishning zamonaviy tizimlarini yanada tezroq joriy qilish, shuningdek, ularning hosil boʻlish hajmlarini kamaytirishga хizmat qiladi. Shu bilan bir qatorda rivojlanayotgan ekologik madaniyat atrof muhitga ehtiyotkorona munosabatda boʻlishga koʻmak beradi va tabiatni muhofaza qilishning qonunbuzilishlari yoʻliga toʻsiq boʻladi.

Strategiyaga

1.1-ILOVA

Qoraqalpogʻiston Respublikasi tuman va

shaharlarida qattiq maishiy chiqindilarni qayta

yuklash koʻchma stansiyalarini yaratish, yangi qattiq

maishiy chiqindi poligonlarini qurish va

amaldagi poligonlarni optimallashtirish

SXEMASI

*) Qattiq maishiy chiqindilarni yangidan tashkil etiladigan poligonlarga tashib chiqariladigan tuman va shaharlar

Strategiyaga

1.2-ILOVA

Andijon viloyati tuman va shaharlarida

qattiq maishiy chiqindilarni qayta yuklash koʻchma

stansiyalarini yaratish, yangi qattiq maishiy

chiqindi poligonlarini qurish va amaldagi

poligonlarni optimallashtirish

SXEMASI

*) Qattiq maishiy chiqindilarni yangidan tashkil etiladigan poligonlarga tashib chiqariladigan tuman va shaharlar

Strategiyaga

1.3-ILOVA

Buхoro viloyati tuman va shaharlarida

qattiq maishiy chiqindilarni qayta yuklash

koʻchma stansiyalarini yaratish, yangi qattiq

maishiy chiqindi poligonlarini qurish va

amaldagi poligonlarni optimallashtirish

SXEMASI

*) Qattiq maishiy chiqindilarni yangidan tashkil etiladigan poligonlarga tashib chiqariladigan tuman va shaharlar

Strategiyaga

1.4-ILOVA

Jizzaх viloyati tuman va shaharlarida qattiq

maishiy chiqindilarni qayta yuklash koʻchma

stansiyalarini yaratish, yangi qattiq maishiy

chiqindi poligonlarini qurish va amaldagi

poligonlarni optimallashtirish

SXEMASI

*) Qattiq maishiy chiqindilarni yangidan tashkil etiladigan poligonlarga tashib chiqariladigan tuman va shaharlar

Strategiyaga

1.5-ILOVA

Qashqadaryo viloyati tuman va shaharlarida

qattiq maishiy chiqindilarni qayta yuklash

koʻchma stansiyalarini yaratish, yangi qattiq

maishiy chiqindi poligonlarini qurish va

amaldagi poligonlarni optimallashtirish

SXEMASI

     

*) Qattiq maishiy chiqindilarni yangidan tashkil etiladigan poligonlarga tashib chiqariladigan tuman va shaharlar

Strategiyaga

1.6-ILOVA

Navoiy viloyati tuman va shaharlarida

qattiq maishiy chiqindilarni qayta yuklash

koʻchma stansiyalarini yaratish, yangi qattiq

maishiy chiqindi poligonlarini qurish va

amaldagi poligonlarni optimallashtirish

SXEMASI

    

   

   

*) Qattiq maishiy chiqindilarni yangidan tashkil etiladigan poligonlarga tashib chiqariladigan tuman va shaharlar

Strategiyaga

1.7-ILOVA

Namangan viloyati tuman va shaharlarida

qattiq maishiy chiqindilarni qayta yuklash koʻchma

stansiyalarini yaratish, yangi qattiq maishiy

chiqindi poligonlarini qurish va amaldagi

poligonlarni optimallashtirish

SXEMASI

*) Qattiq maishiy chiqindilarni yangidan tashkil etiladigan poligonlarga tashib chiqariladigan tuman va shaharlar

Strategiyaga

1.8-ILOVA

Samarqand viloyati tuman va shaharlarida

qattiq maishiy chiqindilarni qayta yuklash koʻchma

stansiyalarini yaratish, yangi qattiq maishiy

chiqindi poligonlarini qurish va amaldagi

poligonlarni optimallashtirish

SXEMASI

*) Qattiq maishiy chiqindilarni toʻgʻridan-toʻgʻri yangidan tashkil etilayotgan poligonlarga tashib chiqarilishi koʻzda tutilgan tuman va shaharlar

Strategiyaga

1.9-ILOVA

Surхondaryo viloyati tuman va shaharlarida

qattiq maishiy chiqindilarni qayta yuklash koʻchma

stansiyalarini yaratish, yangi qattiq maishiy

chiqindi poligonlarini qurish va amaldagi

poligonlarni optimallashtirish

SXEMASI

*) Qattiq maishiy chiqindilarni toʻgʻridan-toʻgʻri yangidan tashkil etilayotgan poligonlarga tashib chiqarilishi koʻzda tutilgan tuman va shaharlar

Strategiyaga

1.10-ILOVA

Sirdaryo viloyati tuman va shaharlarida qattiq

maishiy chiqindilarni qayta yuklash koʻchma

stansiyalarini yaratish, yangi qattiq maishiy

chiqindi poligonlarini qurish va amaldagi

poligonlarni optimallashtirish

SXEMASI

     

*) Qattiq maishiy chiqindilarni yangidan tashkil etiladigan poligonlarga tashib chiqariladigan tuman va shaharlar

Strategiyaga

1.11-ILOVA

Toshkent viloyati tuman va shaharlarida

qattiq maishiy chiqindilarni qayta yuklash koʻchma

stansiyalarini yaratish, yangi qattiq maishiy

chiqindi poligonlarini qurish va amaldagi

poligonlarni optimallashtirish

SXEMASI

     

*) Qattiq maishiy chiqindilarni yangidan tashkil etiladigan poligonlarga tashib chiqariladigan tuman va shaharlar

Strategiyaga

1.12-ILOVA

Fargʻona viloyati tuman va shaharlarida

qattiq maishiy chiqindilarni qayta yuklash

koʻchma stansiyalarini yaratish, yangi qattiq

maishiy chiqindi poligonlarini qurish va

amaldagi poligonlarni optimallashtirish

SXEMASI

      

 

 

*) Qattiq maishiy chiqindilarni yangidan tashkil etiladigan poligonlarga tashib chiqariladigan tuman va shaharlar

Strategiyaga

1.13-ILOVA

Xorazm viloyati tuman va shaharlarida

qattiq maishiy chiqindilarni qayta yuklash

koʻchma stansiyalarini yaratish, yangi qattiq

maishiy chiqindi poligonlarini qurish va

amaldagi poligonlarni optimallashtirish

SXEMASI

      

    

*) Qattiq maishiy chiqindilarni yangidan tashkil etiladigan poligonlarga tashib chiqariladigan tuman va shaharlar

Strategiyaga

2-ILOVA

2019-2028 yillar davrida Oʻzbekiston Respublikasida

qattiq maishiy chiqindilar bilan bogʻliq ishlarni

amalga oshirish strategiyasini amalga oshirish

SXEMASI

Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi (www.lex.uz),

2019 yil 18 aprel

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",

2019 yil 22 aprel, 16-son, 307-modda