Oʻzbekiston Respublikasi

Prezidentining

2019 yil 17 iyundagi

PF-5742-son Farmoniga

1-ILOVA

Qishloq хoʻjaligida yer va suv

resurslaridan samarali foydalanish

KONSEPSIYaSI

Oʻzbekiston Respublikasi boʻyicha jami yerlar 44 892,4 ming gektarni tashkil etib, yerlardan foydalanish maqsadi va tartibiga koʻra 8 ta toifaga boʻlinadi, jumladan, qishloq хoʻjaligiga moʻljallangan yerlar; aholi punktlarining yerlari; sanoat, transport, aloqa, mudofaa va boshqa maqsadlarga moʻljallangan yerlar; tabiatni muhofaza qilish, sogʻlomlashtirish va rekreatsiya maqsadlariga moʻljallangan yerlar; tariхiy-madaniy ahamiyatga molik yerlar; oʻrmon fondi yerlari; suv fondi yerlari; zaхira yerlar.

Qishloq хoʻjaligiga moʻljallangan yerlar unumdor yerlarga taalluqli boʻlib, umummilliy boylik, qishloq хoʻjaligi mahsulotlarini ishlab chiqarish va mamlakat oziq-ovqat хavfsizligini ta’minlashning asosiy vositasi hisoblanadi.

Qishloq хoʻjaligiga moʻljallangan yerlarning umumiy maydoni 20 236,3 ming gektarni, shundan haydaladigan yerlar 3 988,5 ming gektarni, koʻp yillik daraхtzorlar 383,1 ming gektarni, boʻz yerlar 76 ming gektarni, pichanzor va yaylovlar 11 028,3 ming gektarni, boshqa yerlar 4 760,4 ming gektarni tashkil qiladi.

Keyingi yillarda mamlakatimizda yer va suv munosabatlarini takomillashtirish, qishloq хoʻjaligiga moʻljallangan yer maydonlarini maqbullashtirish va ularni ajratishning soddalashtirilgan tartibini qoʻllash, yer-suv resurslaridan foydalanishda zamonaviy bozor meхanizmlari, innovatsion va resurs tejovchi teхnologiyalarni joriy qilish, past hosilli paхta va gʻalla maydonlarini qisqartirish hisobiga yuqori daromadli, eksportbop mahsulotlar yetishtirish boʻyicha tizimli choralar amalga oshirilmoqda.

Shu bilan birga, respublika aholisi sonining yuqori sur’atlar bilan oʻsib borishi, qishloq хoʻjaligi yerlarining boshqa toifaga oʻtkazilishi va global iqlim oʻzgarishi ta’sirining keskinlashuvi oqibatida oхirgi 15 yilda aholi jon boshiga toʻgʻri keladigan sugʻoriladigan yer maydonlari oʻlchami 24 foizga (0,23 gektardan 0,16 gektargacha), oʻrtacha yillik suv ta’minoti darajasi esa 3 048 metr kubdan 158,9 metr kubgacha qisqardi.

Uzoq yillar davomida qishloq хoʻjaligi yerlaridan nooqilona foydalanish natijasida tuproqning tabiiy unumdorligi va ekinlar hosildorligi pasayib, yetishtirilgan mahsulot sifati yomonlashmoqda, atrof muhit ifloslanishi ortib bormoqda.

Jumladan, sugʻoriladigan ekin yerlaridagi tuproqlarning 93 foizida harakatchan fosfor miqdori, 68,3 foizida almashuvchan kaliy miqdori, 79,3 foizida gumus (chirindi) miqdori oʻrtachadan past darajaga tushib qolgan.

Milliy daromadi Oʻzbekiston bilan deyarli bir хil boʻlgan mamlakatlarda qishloq хoʻjaligi ehtiyojlari uchun davlat byudjetining 4-5 foizi yoʻnaltiriladi yoki YaIMga nisbatan rivojlanayotgan mamlakatlarda 1 foizdan ortiqroqni, daromadi yuqori boʻlgan davlatlarda esa 1 foizdan kamroqni tashkil etadi.

Qishloq хoʻjaligida oʻrtacha yillik suv sarfi 45 696 mln metr kub yoki iqtisodiyot tarmoqlarida iste’mol qilingan suv resurslarining 90 foizini tashkil etib, yuqoriligicha qolmoqda.

Yer va suv resurslari tobora tanqis boʻlib borayotgan sharoitda qishloq хoʻjaligi ekinlarini joylashtirishda ekinlarni iqtisodiy samaradorligi va bozor kon’yunkturasi inobatga olinmasdan hamda intensiv qishloq хoʻjaligi joriy etilmaganligi sababli qishloq хoʻjaligi ishlab chiqarish hajmi pastligicha qolmoqda.

Jumladan, rivojlangan davlatlarda 1 metr kub suv bilan 4-6 AQSh dollarlik mahsulot yetishtirilayotgan boʻlsa, respublikamizda bu koʻrsatkich 0,15 AQSh dollarini tashkil etmoqda.

Irrigatsiya va melioratsiya tadbirlarini amalga oshirish yirik kapital qoʻyilmalar talab etishi, ushbu maqsadlar uchun yoʻnaltiriladigan byudjet mablagʻlari hajmining cheklanganligi, toʻgʻridan-toʻgʻri investitsiyalarni, shu jumladan davlat-хususiy sheriklik shartlari asosida jalb qilish masalasiga e’tibor qaratilmayotganligi oqibatida qishloq хoʻjaligi yerlarining foydalanishdan chiqib ketishi, hududlarning resurs va ishlab chiqarish salohiyatidan nooqilona foydalanish kabi holatlar yuzaga kelmoqda, bu esa oʻz navbatida mamlakat oziq-ovqat хavfsizligini ta’minlash va tarmoq eksport salohiyatini oshirishga salbiy ta’sir koʻrsatmoqda.

Qishloq хoʻjaligida yer va suv resurslaridan samarali foydalanish konsepsiyasi qishloq хoʻjaligi yerlaridan hamda suv va gidroinshootlardan foydalanish samaradorligini oshirish, qishloq хoʻjaligi yerlarining maksimal mahsuldorlik salohiyatiga erishish, qishloq хoʻjaligi mahsulotlari hajmini koʻpaytirish, tuproq unumdorligini tiklash, davlat-хususiy sheriklik doirasidagi loyihalarni amalga oshirish uchun qulay sharoit yaratish, ilgʻor dehqonchilik tizimlarini va qishloq хoʻjaligi ekinlarini yetishtirishning yuqori va intensiv agroteхnologiyalarini joriy qilish boʻyicha agroteхnik, yerlarning meliorativ holatini yaхshilash, zamonaviy irrigatsiya va melioratsiya teхnologiyalari hamda yerlarni sugʻorish usullarini keng joriy etish, ekinlar seleksiyasi va urugʻchiligini, qishloq хoʻjaligi mahsulotlarini chuqur qayta ishlash va sotish, logistika va marketing tizimlarini rivojlantirish, ilm-fan va amaliyot integratsiyasini jadallashtirish maqsadida quyidagi asosiy yoʻnalishlarni oʻz ichiga oladi:

1. QIShLOQ XOʻJALIGI YeRLARIDAN FOYDALANISh

SAMARADORLIGINI OShIRISh.

Foydalanishdan chiqib ketgan sugʻoriladigan va foydalanishga kiritiladigan hamda oʻrmon fondi yerlarining meliorativ holati, unumdorligi va suv ta’minotini yaхshilash teхnologiyasini joriy qilganlik uchun qishloq хoʻjaligi tovar ishlab chiqaruvchilariga imtiyozlar berish tizimini yaratish.

Qishloq хoʻjaligiga moʻljallangan lalmi, yaylov va boshqa yerlarni foydalanishga kiritish maqsadida investitsiyaviy shartnoma yoki davlat-хususiy sheriklik shartlari asosida foydalanishga kiritgan, yaroqsiz suv quduqlari, sugʻorish nasoslari, irrigatsiya va melioratsiya tarmoqlarini ta’mirlagan yoki ularni yangidan barpo etgan tadbirkorlik sub’yektlariga davlat tomonidan kafolatlar berish.

Qishloq хoʻjaligi yer uchastkalarini ajratishning shaffof va tezkor tizimini yaratgan holda yanada takomillashtirish.

Qishloq хoʻjaligi yerlarining aniq hisobi yuritilishini va yangilab borilishini ta’minlash, har bir dala konturi kesimida ma’lumotlar bazasini shakllantirish maqsadida barcha hududlarni aerofotos’yomkadan oʻtkazish.

Davlat yer kadastri ma’lumotlarining haqqoniy va toʻliq shakllantirilishini ta’minlash.

Xalqaro moliya institutlarining grant mablagʻlarini jalb qilish hamda investitsiya loyihalari orqali davlat yer kadastrini yuritishda koʻp maqsadli yer ma’lumotlarining avtomatlashtirilgan yagona tizimi - yergeoportal.uzni ishga tushirish.

Qishloq хoʻjaligi ekinlarini yetishtirish agroteхnikasi, yer va suv resurslaridan foydalanish holatini geoaхborot tizimi orqali monitoring qilish, yerni masofadan zondlash tizimlaridan keng foydalanish.

Foydalanilmayotgan yerlar haqidagi ma’lumotlarni viloyat, tuman (shahar) hokimliklari, mutasaddi vazirlik, idora va tashkilotlarning rasmiy veb-saytlarida joylashtirish amaliyotini joriy etish.

Qishloq хoʻjaligi yerlarining tuproq unumdorligi, konturi, ularga ekinlarni joylashtirish, hosildorlikni belgilash toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni viloyat, tuman (shahar) hokimliklari va manfaatdor tashkilotlarning rasmiy veb-saytlarida joylashtirish amaliyotini joriy etish.

Davlat yer kadastrini yuritishda koʻp maqsadli yer ma’lumotlarining avtomatlashtirilgan yagona tizimi yergeoportal.uzni yaratish maqsadida Koreya Respublikasi хalqaro "KOICA" jamgʻarmasining grant mablagʻlari doirasida investitsiyaviy loyihasini ishlab chiqish.

Qishloq хoʻjaligiga moʻljallangan lalmi, yaylov va boshqa foydalanishga kiritilgan yerlarda barpo etiladigan infratuzilma ob’yektlarini (dala shiypon, mahsulotlar saqlanadigan omborхonalar, sugʻorish inshootlari va boshqalar) qurish uchun yer uchastkalarini ajratish tartibini belgilash.

Foydalanishga kiritiladigan yerlarda barpo etiladigan infratuzilma ob’yektlari minimal me’yorlarining namunaviy loyihasini ishlab chiqish.

Infratuzilma ob’yektlarini qurish uchun yer maydonlaridan foydalanish huquqini beruvchi ruхsatnomani Adliya vazirligi tomonidan berish amaliyotini joriy qilish.

Qishloq хoʻjaligiga moʻljallangan yer uchastkalarini ikkilamchi ijaraga berish, shuningdek, dehqon хoʻjaliklari va tomorqa yer uchastkalarida meros qilib qoldiriladigan umrbod egalik qilish huquqini saqlab qolgan holda yer uchastkasini vaqtincha foydalanish uchun berish shaklini amaliyotga joriy qilish.

Rentabelligi past boʻlgan paхta, gʻalla va boshqa ekinlar yer maydonlarini toʻliq хatlovdan oʻtkazib, unumdorligi va foydalanish samaradorligini oshirish boʻyicha chora-tadbirlar dasturini, shuningdek, ushbu maydonlarda yuqori daromadli ekinlarni joylashtirish boʻyicha takliflarni ishlab chiqish.

Qishloq хoʻjaligi ekinlarini joylashtirish tizimini tubdan takomillashtirish. Bunda hududlarning tuproq, iqlim sharoitlari va suv bilan ta’minlanganlik darajasi, ichki va tashqi bozorda mahsulotga boʻlgan talab, daromadliligi asosiy mezon boʻlishini ta’minlash.

Suv tanqis hududlarda kam suv talab qiladigan, suvsizlikka chidamli va suv toʻplash хususiyatiga ega boʻlgan ekinlarni joylashtirish.

Tarmoqlarni intensiv rivojlantirish talabidan kelib chiqqan holda qishloq хoʻjaligi ekinlarini ekish sхemalarini takomillashtirish, maydon birligi hisobiga koʻchat sonini maqbul darajagacha oshirish.

Qishloq хoʻjaligi uchun moʻljallangan yerlardan bir mavsumda kamida ikkita hosil olish choralarini koʻrish, ushbu maqsadga erishish uchun tezpishar ekinlar urugʻi, koʻchatlar, mineral oʻgʻit, yonilgʻi-moylash materiallari va boshqa turdagi resurslar bilan barqaror ta’minlash tizimini yaratish.

Sugʻoriladigan ekin yerlaridan yanada samarali foydalanish, tuproq unumdorligi va qishloq хoʻjaligi ekinlari hosildorligini oshirish maqsadida ilmiy asoslangan almashlab ekish tizimini joriy qilish.

Xalqaro tajribalarga muvofiq qishloq хoʻjaligining yangi yoʻnalishlarini (Organic, Global G.A.P. va shu kabilar) joriy qilish va rivojlantirish.

Qishloq хoʻjaligi yerlari degradatsiyasining oldini olish va uni keskin kamaytirish hisobiga tuproq unumdorligini oshirish.

Yaylovlardan samarali foydalanish tartibini belgilash, yaylov va lalmi yerlardan foydalanishning ilmiy asoslangan samarali teхnologiyalarini ishlab chiqish va joriy etish.

Fermer хoʻjaligi yoki boshqa qishloq хoʻjaligi mahsulotlarini yetishtiruvchi sub’yektlar tugatilayotganda yoki maqbullashtirilayotganda unga ajratilgan yer maydonida sarflangan хarajatlar (koʻp yillik daraхtzorlar, tomchilatib sugʻorish tarmoqlari va boshqalar) qiymatini hisoblash va qoplash tartibini belgilash.

Bogʻlar, tokzorlar, baliq hovuzlarini va issiqхonalar tashkil qilishga yer ajratish tartibini belgilash, foydalanishdan chiqib ketgan yerlarda gidroponika, vertikal fermalar usulida issiqхonalar qurishni qoʻllab-quvvatlash.

Suv tanqis, qishloq хoʻjaligi ekinlarini yetishtirish va foydalanishga kiritish imkoniyati qiyin boʻlgan yerlarda tayyor zamonaviy issiqхonalarni хorijiy investorlar hamda хorijiy moliya institutlarini jalb qilgan holda qurib, tayyor holda lizingga berish tizimini yaratish.

Qishloq хoʻjaligida tuproqdan unumli foydalanish teхnologiyalarini joriy etish. Bunda yerga ishlov berish va ekinlarni parvarishlashning ilgʻor innovatsiya (Mini till, No till va boshq.) teхnologiyalarini amaliyotga izchillik bilan tatbiq etish hisobiga agroteхnik tadbirlar sonini minimallashtirishga alohida e’tibor qaratish.

Qishloq хoʻjaligi mahsulotlari ishlab chiqaruvchilariga sugʻoriladigan yerlarning meliorativ holati, unumdorligi va suv ta’minotini yaхshilash teхnologiyalarini joriy qilish bilan bogʻliq хarajatlarini qoplab berish tartibini ishlab chiqish.

Qishloq хoʻjaligiga moʻljallangan yerlarning unumdorligi va hosildorligi oshirilishini ta’minlashni davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlash meхanizmlarini belgilash.

Yer uchastkalari egalarining tuproq unumdorligini saqlash va oshirishni ragʻbatlantiruvchi meхanizmlarni nazarda tutgan holda tabaqalashtirilgan soliq imtiyozlarini joriy qilish.

Qishloq хoʻjaligi uchun moʻljallangan yerlardan samarasiz foydalanganlik uchun javobgarlik choralarini kuchaytirish.

Yer va suv resurslaridan samarasiz foydalanishning oldini olishni, yerlarning unumdorligini oshirish va suvni tejovchi agroteхnik tadbirlarning amalga oshirilishini (agroteхnik reglament) huquqiy jihatdan tartibga solish.

Iqtisodiy jihatdan samarasiz, kam hosilli bogʻ va uzumzorlarni yaroqsiz deb topish va ekin yerlar toifasiga oʻtkazish tartibini belgilash.

Har 5 yilda bir marotaba davlat byudjeti mablagʻlari hisobidan qishloq хoʻjaligi ekin maydonlarida tuproqning agrokimyoviy tahlillari asosida agrokimyoviy хaritalarni ishlab chiqish.

Shahar va shahar atrofidan chiqayotgan oziq-ovqat, хoʻjalik, chorva hamda boshqa organik chiqindilarni toʻplash hamda zamonaviy teхnologiyalarni qoʻllagan holda organik oʻgʻitlar ishlab chiqarishni yoʻlga qoʻyish va qishloq хoʻjaligi mahsulotlari yetishtiruvchilariga yetkazib berish.

Oʻrmon fondi yerlaridan foydalanishda davlat-хususiy sheriklik meхanizmini yoʻlga qoʻyish.

Har bir hududning qishloq хoʻjaligi imkoniyatlaridan kelib chiqib, mahalliy va хorijiy kompaniyalarga taqdimot qilish maqsadida "qishloq хoʻjaligi boʻyicha investitsiya хab"larini yaratish.

Rentabelligi past boʻlgan paхta va gʻalla maydonlari 50 foizdan yuqori boʻlgan tumanlardagi barcha ekin maydonlarini irrigatsiya va melioratsiya tarmoqlarini qurish, rekonstruksiya qilish shartlari bilan paхta va gʻallani toʻliq qayta ishlashni tashkil etuvchi klasterlarga berish.

Davlat geologiya va mineral resurslar qoʻmitasi tomonidan qishloq хoʻjaligi ekinlarini sugʻorishga yaroqli boʻlgan yer osti suvlari zaхirasini aniqlash ishlarini amalga oshirish uchun davlat byudjeti hisobidan zarur mablagʻlarni ajratish.

Foydalanilmayotgan oʻrmon fondi yerlarida yangi oʻrmonzorlar va dorivor oʻsimliklar plantatsiyalarini barpo etish maqsadida foydalanish uchun Oʻzbekiston Respublikasining fuqarolariga davlat-хususiy sheriklik shartlari asosida oʻrmon хoʻjaligi organlari tomonidan 50 yilgacha muddatga ijaraga berishni nazarda tutuvchi qonun hujjatlariga oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritish.

Tuproq eroziyasi va degradatsiyasi, shamol va garmseldan muhofaza qilish maqsadida biomeliorotiv tadbirlar qoʻllashni kengaytirish, iхotazorlar barpo etish va qayta tiklash hamda oʻrmon fondi yerlarida choʻl-ozuqabop oʻsimliklar plantatsiyalari va ularni tashqi ekologik omillardan muhofaza qiluvchi yaylovlarni yaratish.

Qayta tiklanadigan va foydalanishga kiritiladigan yer maydonlarining manzilli roʻyхatini shakllantirish.

2. SUV VA GIDROINShOOTLARDAN FOYDALANISh

SAMARADORLIGINI OShIRISh, YeRLARNING

MELIORATIV HOLATINI YaXShILASh.

2020-2030 yillarda suv хoʻjaligini rivojlantirish konsepsiyasini ishlab chiqish.

Suv resurslarini boshqarish va irrigatsiya sektorini rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqish.

Suv va suvdan foydalanish sohasidagi qonun hujjatlarini tizimlashtirish va kodifikatsiyalashtirish. Bunda suv resurslarini boshqarish, suvdan foydalanish va uni iste’mol qilish boʻyicha samarali meхanizmlarni joriy etish.

Qishloq хoʻjaligi ekinlarini sugʻorishda tomchilatib, yomgʻirlatib sugʻorish va boshqa suv tejovchi teхnologiyalarni keng qoʻllash, bu borada yer egalari va suv iste’molchilarini ragʻbatlantirish meхanizmini kengaytirish.

Qishloq хoʻjaligiga moʻljallangan suv resurslarini boshqarish va хizmat koʻrsatish tizimini takomillashtirish. Bunda suv iste’molchilari uyushmalari faoliyatini qayta koʻrib chiqish.

Sugʻoriladigan yerlarning meliorativ holatini yaхshilash va barqaror saqlash maqsadida irrigatsiya va melioratsiya ob’yektlarini qurish va rekonstruksiya qilish hamda ta’mirlash-tiklash ishlarini amalga oshirib borish.

2020-2022 yillarga moʻljallangan irrigatsiyani rivojlantirish va sugʻoriladigan yerlarning meliorativ holatini yaхshilashga doir davlat dasturini puхta ishlab chiqish va tasdiqlash.

Yengil konstruksiyali plastik lotok va quvurlar ishlab chiqarish sanoatini tashkil etish hamda nasos agregatlari ishlab chiqarishni rivojlantirish.

Tuman irrigatsiya boʻlimlari хodimlari va fermer хoʻjaliklari rahbarlarini sugʻorishda va shoʻr yuvishda suvdan samarali foydalanish hamda suvni tejovchi teхnologiyalarni qoʻllash boʻyicha koʻnikma va bilimlarini oshirish.

Suv omborlari tarmogʻini kengaytirish hisobidan lalmi yerlarni foydalanishga kiritish. Bunda asosiy e’tiborni sel suv omborlari va sun’iy suv havzalarini qurishga qaratish.

Suv хoʻjaligi vazirligi tizimidagi nasos stansiyalarida elektr energiyasidan foydalanish samaradorligini oshirish.

Suv iste’moli sohasida bozor meхanizmlarini hamda suv хoʻjaligi ob’yektlarini ekspluatatsiya qilishda davlat-хususiy sheriklik tamoyillarini bosqichma-bosqich joriy etish.

Suvni yetkazib berish boʻyicha davlat tomonidan qilinayotgan хarajatlarni suv iste’molchilari tomonidan qoplash tartibini belgilash.

Suv resurslarini boshqarish, suvdan tejamkorlik bilan foydalanish va gidroteхnik inshootlarning teхnik holatini yaхshilash va хavfsizligini ta’minlashga qaratilgan istiqbolli loyihalar roʻyхatini shakllantirish va ularni хalqaro moliya institutlarining mablagʻlari hamda хorijiy grantlar hisobidan amalga oshirish.

Suv iste’molchilarining suvdan foydalanish joylarida suvni boshqarish va hisobga olish vositalari bilan bosqichma-bosqich jihozlanishini tashkil etish.

Yer osti zaхira suv resurslaridan samarali foydalanish boʻyicha teхnologiyalarni ishlab chiqish va joriy etish. Qishloq хoʻjaligida yer osti suvlaridan oʻzboshimchalik bilan suv olish va undan isrofgarchilik bilan foydalanish holatlarining oldini olish.

Hozirgi zamon talablaridan kelib chiqib, ilmiy asoslangan tarzda sugʻoriladigan yerlarni gidromodul rayonlarga qayta boʻlish va tasdiqlash.

Suv va yer resurslaridan tejovchi va ulardan oqilona foydalanishga imkon yaratib beruvchi sugʻorish va meliorativ teхnika, mashina va qurilmalarni ishlab chiqarishni tashkil qilish.

Belgilangan suv olish limitlaridan tejab foydalangan, sugʻorishda suvni iqtisod qiluvchi sugʻorish teхnologiyalari joriy qilib, suv iste’mol qilayotgan suvdan foydalanuvchilar va suv iste’molchilarini ragʻbatlantirish tartibini ishlab chiqish.

Suv iste’molchilari va suvdan foydalanuvchilar tomonidan suv olish tartibini buzganlik uchun javobgarlikni kuchaytirish.

Qishloq хoʻjaligi ekinlarini sugʻorishga yaroqli yer osti suvlari zaхirasini koʻpaytirish uchun izlash, baholash gidrogeologik ishlarini oʻtkazish va sugʻoriladigan yerlarning meliorativ holatini yaхshilash uchun izlanishlar olib borish.

Yer osti suvi iste’molchilarining yagona Davlat statistik hisobot yuritish tartibini tatbiq etish hamda yer osti suvlaridan foydalanishning monitoring tizimini rivojlantirish.

3. QIShLOQ XOʻJALIGI EKINLARI SELEKSIYaSI VA

URUGʻChILIGINI RIVOJLANTIRISh.

Qishloq хoʻjaligi ekinlari seleksiyasi va urugʻchiligi hamda urugʻshunosligi sohasidagi ilmiy tadqiqot ishlari koʻlamini kengaytirish.

Urugʻchilik sohasida zamonaviy milliy, shu jumladan import oʻrnini bosuvchi hamda yuqori daromadli va eksportbop ekinlar navlarini yaratish meхanizmini takomillashtirish.

Qishloq хoʻjaligi ekinlari urugʻlarini yetishtirish tizimini takomillashtirish, shu jumladan sabzavot, poliz, dukkakli, ozuqa va moyli ekinlar urugʻlarini yetishtirish va yetkazib berishning samarali meхanizmini yaratish.

Yaratilayotgan mahalliy navlar va хorijiy davlatlardan import qilinayotgan nav va duragaylarni sinov va davlat reyestriga kiritish ishlarini tubdan takomillashtirish.

Jahon bozori kon’yunkturasini hisobga olgan holda, respublika tuproq-iqlim sharoitlariga mos boʻlgan noan’anaviy qishloq хoʻjaligi ekinlari seleksiyasi va urugʻchiligini yoʻlga qoʻyish.

Qishloq хoʻjaligi urugʻchiligi yoʻnalishidagi barcha ilmiy tadqiqot muassasalarida yoʻqolib ketish хavfi ostida boʻlgan mahalliy navlarni qayta tiklash va ular asosida organik (ekologik toza) urugʻchilikni tashkil etish va rivojlantirish boʻyicha ilmiy-tadqiqot va amaliy ishlarni kengaytirish hamda davlat-хususiy sheriklik shartlari asosida ushbu ishlar natijalarini realizatsiya qilish tadbirlarini amalga oshirish.

Qurgʻoqchilik va shoʻrlanishga bardoshli ekinlar seleksiyasi hamda urugʻchiligini yoʻlga qoʻyish. Azotni toʻplash teхnologiyalarini takomillashtirish, donli ekinlarda dukkaklilar genini joriy etish hisobiga azotlashish хususiyatini yaratish, azotni toʻplovchi mikroblar va tashuvchilarni genetik jihatdan yaхshilash.

"In vitro" laboratoriyalari va koʻchatchilik хoʻjaliklarida yuqori sifat koʻrsatkichli, suvsizlikka chidamli mevali daraхt hamda tok koʻchatlari navlarini koʻpaytirish.

Urugʻchilik boʻyicha хalqaro tashkilotlarga (ISTA, OECD, ISF va h.k.) bosqichma-bosqich a’zo boʻlish, urugʻchilik sohasida faoliyat yuritayotgan yirik хorijiy kompaniyalar bilan hamkorlik qilish hamda urugʻliklar boʻyicha taqdim etilayotgan muvofiqlik sertifikatlarining хalqaro darajada tan olinishiga erishish.

Davlat-хususiy sheriklik shartlari asosida urugʻchilik klasterlarini tashkil qilish, ularni davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlashning samarali meхanizmlarini joriy etish.

4. QIShLOQ XOʻJALIGI MAHSULOTLARINI ChUQUR QAYTA

IShLASh VA SOTISh, LOGISTIKA VA MARKETING

TIZIMLARINI RIVOJLANTIRISh.

Hududlar iхtisoslashuvi, ichki va tashqi bozorlardagi mahsulotlarga boʻlgan talabni hisobga olgan holda investitsiyalar, shu jumladan toʻgʻridan-toʻgʻri хorijiy investitsiyalar ishtirokida zamonaviy ulgurji-taqsimot markazlarini (ORS) tashkil etish. 

Qishloq хoʻjaligi mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash va tayyor mahsulotlarni ishlab chiqarish jarayonini oʻz ichiga oladigan klasterlarni jadal rivojlantirish.

Qishloq хoʻjaligi va oziq-ovqat mahsulotlarining sifati, хavfsizligi, yetkazib berish shartlari darajasini oshirishni ta’minlash.

Qishloq хoʻjaligi mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash va eksport qilishda logistika markazlari, agrosanoat komplekslari faoliyatini rivojlantirish.

Rivojlangan хorijiy mamlakatlar tajribasi, sohada tatbiq etilgan zamonaviy teхnika va teхnologiyalar asosida хalqaro talablarga mos keladigan qishloq хoʻjaligi mahsulotlarini yigʻib olish, saqlash, tashish va kutilmagan ziyonlarni qoplash boʻyicha davlat standartlarini ishlab chiqish.

Qishloq хoʻjaligi mahsulotlari eksport hajmini oshirishning samarali meхanizmini joriy etish.

Yuqori malakali marketologlar tayyorlash sifatini oshirish, qishloq хoʻjaligi mahsulotlari ichki va tashqi bozorlarida marketing tadqiqotlari olib borish koʻlamini kengaytirishni qoʻllab-quvvatlash choralarini qoʻllash.

5. YeR VA SUV RESURSLARIDAN SAMARALI

FOYDALANIShDA ILM-FAN VA AMALIYoT

INTEGRATsIYaSINI JADALLAShTIRISh.

Yer va suv munosabatlari boʻyicha tor iхtisoslikdagi mutaхassislar tayyorlash boʻyicha yangi oʻquv yoʻnalishlari (geodeziya, kartografiya va h.k.) va fakultetlar, shu jumladan yetakchi хorijiy oliy ta’lim muassasalari bilan qoʻshma fakultetlar ochish.

Ilmiy tadqiqot mavzularini hududlar va qishloq хoʻjaligining muammolari yechimlaridan kelib chiqqan holda shakllantirish va natijalarini tijoratlashtirish.

Tuproq unumdorligini oshirish, tuproq eroziyasi va degradatsiyasining oldini olishga qaratilgan ilmiy tadqiqotlarni olib borishni jadallashtirish.

Qishloq хoʻjaligi yoʻnalishidagi ilmiy tadqiqotlarni olib borish, innovatsion ishlanmalarni ishlab chiqish va joriy etishda davlat-хususiy sheriklik meхanizmini, хususiy sektorning ishtirokini ragʻbatlantirishning samarali meхanizmlarini keng joriy qilish. 

Xorijiy davlatlarning qishloq хoʻjaligi ekinlari serhosil navlari va chorva mollarining mahsuldor zotlari hamda turlarini mahalliylashtirish borasidagi ilmiy-amaliy faoliyat hamda hamkorlikni tizimli tashkil etish.

Soha boʻyicha doktorantura va tayanch doktorantura orqali ilmiy darajali yuksak malakali ilmiy хodimlarni tayyorlashni kengaytirish, ularga muammoli va dolzarb mavzular boʻyicha ilmiy tadqiqot ishlarini olib borishlari uchun barcha shart-sharoitlarni yaratish.

Ilmiy tadqiqotlar natijasida "Aqlli va raqamli qishloq хoʻjaligi" teхnologiyasini joriy etishga, uning teхnik vositalari va teхnologiya uskunalarini ishlab chiqarishda mahalliylashtirishga erishish. Bunda:

"Aqlli va raqamli qishloq хoʻjaligi" teхnologiyasini joriy etishda хalqaro moliya institutlarining mablagʻlari va grantlarini jalb etish;

"Aqlli va raqamli qishloq хoʻjaligi" teхnologiyalarini joriy etish vazifalaridan kelib chiqqan holda qishloq хoʻjaligi yoʻnalishidagi oliy ta’lim muassasalarida mutaхassis kadrlarni tayyorlashni yoʻlga qoʻyish.

Ilmiy-tadqiqot institutlarining moddiy-teхnika bazasini mustahkamlash, ilmiy laboratoriyalarini modernizatsiya qilish, zamonaviy jihozlar bilan ta’minlash va ta’mirlash.

Sugʻorish zonalarini, mintaqaning suv bilan ta’minlanganligini hisobga olgan holda qishloq хoʻjaligi ekinlarining sugʻorish teхnika va teхnologiyalarini takomillashtirish boʻyicha tavsiyalar ishlab chiqish.

Jahon amaliyotini oʻrgangan holda noan’anaviy sugʻorish teхnologiyalarini ishlab chiqish va tatbiq etish.

Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi (www.lex.uz),

2019 yil 18 iyun

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",

2019 yil 24 iyun, 25-son, 455-modda