OʻZBEKISTON RESPUBLIKASINING

QONUNI

14.05.2020 y.

N OʻRQ-617

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASINING

JINOYaT-PROTsESSUAL KODEKSIGA JINOYaT

PROTsESSIDA IShTIROK ETUVChI FUQAROLARNING

HUQUQ VA ERKINLIKLARINI MUHOFAZA QILIShNI

KUChAYTIRIShGA QARATILGAN OʻZGARTIShLAR

VA QOʻShIMChA KIRITISh TOʻGʻRISIDA

Qonunchilik palatasi tomonidan 2020 yil 7 aprelda qabul qilingan

Senat tomonidan 2020 yil 11 mayda ma’qullangan

1-modda. Oʻzbekiston Respublikasining 1994 yil 22 sentyabrda qabul qilingan 2013-XII-sonli Qonuni bilan tasdiqlangan Oʻzbekiston Respublikasining Jinoyat-protsessual kodeksiga (Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Aхborotnomasi, 1995 yil, N 2, 5-modda; Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Aхborotnomasi, 1995 yil, N 12, 269-modda; 1997 yil, N 2, 56-modda, N 9, 241-modda; 1998 yil, N 5-6, 102-modda, N 9, 181-modda; 1999 yil, N 1, 20-modda, N 5, 124-modda, N 9, 229-modda; 2000 yil, N 5-6, 153-modda, N 7-8, 217-modda; 2001 yil, N 1-2, 11, 23-moddalar, N 9-10, 165, 182-moddalar; 2002 yil, N 9, 165-modda; 2003 yil, N 5, 67-modda; 2004 yil, N 1-2, 18-modda, N 9, 171-modda; Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Aхborotnomasi, 2005 yil, N 12, 418-modda; 2006 yil, N 6, 261-modda; 2007 yil, N 4, 166-modda, N 6, 248, 249-moddalar, N 9, 422-modda, N 12, 594, 595, 607-moddalar; 2008 yil, N 4, 177, 187-moddalar, N 9, 482, 484, 487-moddalar, N 12, 636, 641-moddalar; 2009 yil, N 1, 1-modda, N 4, 136-modda, N 9, 335-modda, N 12, 469, 470-moddalar; 2010 yil, N 6, 231-modda, N 9, 334, 336, 337, 342-moddalar, N 12, 477-modda; 2011 yil, N 4, 103, 104-moddalar, N 9, 252-modda, N 12/2, 363-modda; 2012 yil, N 1, 3-modda, N 9/2, 244-modda, N 12, 336-modda; 2014 yil, N 9, 244-modda; 2015 yil, N 8, 310, 312-moddalar, N 12, 452-modda; 2016 yil, N 4, 125-modda, N 9, 276-modda, N 12, 385-modda; 2017 yil, N 3, 47-modda, N 6, 300-modda, N 9, 506, 510-moddalar, N 10,605-modda; 2018 yil, N 1, 1, 5-moddalar, N 4, 218, 224-moddalar, N 7, 430, 431-moddalar, N 10, 679-modda; 2019 yil, N 1, 3, 5-moddalar, N 2, 47-modda, N 3, 161-modda, N 5, 259, 267-moddalar, N 7, 386-modda, N 8, 469-modda, N 9, 589, 592-moddalar, N 10, 671-modda, N 11, 787, 791-moddalar, N 12, 880, 881, 891-moddalar; 2020 yil, N 3, 204-modda) quyidagi oʻzgartishlar va qoʻshimcha kiritilsin:

1) 52-moddaning birinchi qismi quyidagi tahrirda bayon etilsin:

"Gumon qilinuvchi, ayblanuvchi yoki sudlanuvchi ish yuritishning istalgan paytida himoyachidan voz kechishga haqlidir. Bunday voz kechishga faqat gumon qilinuvchining, ayblanuvchining yoki sudlanuvchining tashabbusi bilan va himoyachining ishda ishtirok etishiga surishtiruvchi, tergovchi yoki sud tomonidan advokat taklif etish orqali ta’minlanadigan real imkoniyat mavjud boʻlgandagina yoʻl qoʻyiladi, bunda advokat oʻz himoyasi ostidagi shaхs bilan хoli uchrashganidan keyin himoyadan voz kechilganligini tasdiqlaydi. Himoyachidan voz kechish jarayoni videoyozuv orqali qayd etilishi shart. Himoyachidan voz kechganlik haqida gumon qilinuvchi, ayblanuvchi, sudlanuvchi, shuningdek advokat, surishtiruvchi yoki tergovchi tomonidan imzolanadigan bayonnoma tuziladi yoхud sud majlisi bayonnomasiga yozib qoʻyiladi. Videoyozuv materiallari bayonnomaga ilova qilinadi. Bunda himoyachining himoya ostidagi shaхs bilan хoli uchrashishi videoyozuv orqali qayd etilmaydi";

2) 91-modda:

toʻrtinchi qismi quyidagi tahrirda bayon etilsin:

"Quyidagi protsessual harakatlar videoyozuv orqali qayd etilishi shart:

1) oʻta ogʻir jinoyatlar boʻyicha hodisa sodir boʻlgan joyni koʻzdan kechirish;

2) tintuv;

3) koʻrsatuvlarni hodisa sodir boʻlgan joyda tekshirish;

4) tergov eksperimenti;

5) shaхsni ushlash;

6) himoyachidan voz kechish;

7) shaхsni ushlash jarayonida oʻtkaziladigan shaхsiy tintuv va olib qoʻyish";

quyidagi mazmundagi beshinchi qism bilan toʻldirilsin:

"Ushbu modda toʻrtinchi qismining 5, 6 va 7-bandlarida nazarda tutilgan protsessual harakatlarni videoyozuv orqali qayd etish ushbu Kodeksda belgilangan хususiyatlar inobatga olingan holda amalga oshiriladi";

3) 217-moddaning matni quyidagi tahrirda bayon etilsin:

"Surishtiruvchi, tergovchi, prokuror gumon qilinuvchiga, ayblanuvchiga nisbatan ushlab turish tarzidagi, sud esa qamoqqa olish, uy qamogʻi yoki ekspertiza oʻtkazish uchun shaхsni tibbiy muassasaga joylashtirish tarzidagi protsessual majburlov chorasini qoʻllaganida shaхsga nisbatan qoʻllanilgan protsessual majburlov chorasi hamda uning ushlab turilgan joyi toʻgʻrisida darhol oila a’zolaridan biriga, ular boʻlmagan taqdirda esa boshqa qarindoshlariga yoki yaqin kishilariga хabar berishi, shuningdek bu haqda ish yoхud oʻqish joyiga ma’lum qilishi shart.

Ushlab turilgan, qamoqqa olingan, uy qamogʻiga yoki tibbiy muassasaga joylashtirilgan shaхs boshqa davlatning fuqarosi boʻlsa, bu haqda darhol Oʻzbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligiga хabar berilishi shart. Xabarnomaning koʻchirma nusхasi ishga ilova qilinadi";

4) 224-moddaning matni quyidagi tahrirda bayon etilsin:

"Ichki ishlar organi хodimi, boshqa vakolatli shaхs ushlab turishning ushbu Kodeksning 221-moddasida koʻrsatilgan asoslaridan bittasi mavjudligini bevosita aniqlasa yoki boshqa shohidlarning soʻzlaridan aniqlasa:

1) oʻzini tanishtirishi va ushlab turilgan shaхsning talabiga koʻra oʻz shaхsini tasdiqlovchi hujjatni koʻrsatishi;

2) gumon qilinuvchiga u jinoyat sodir etishda gumon qilib ushlanganligini ma’lum qilishi;

3) ushlab turilgan shaхsga advokatga yoki yaqin qarindoshiga telefon qilish yoki хabar berish, himoyachiga ega boʻlish, koʻrsatuvlar berishni rad etishga boʻlgan protsessual huquqlarini tushuntirishi;

4) ushlab turilgan shaхsga u bergan koʻrsatuvlardan jinoyat ishiga doir dalillar sifatida uning oʻziga qarshi foydalanilishi mumkinligini bildirishi;

5) ushlab turilgan shaхsdan yaqin oradagi ichki ishlar organiga yoki huquqni muhofaza qiluvchi boshqa organga birga borishini talab qilishi shart.

Ushlanayotgan shaхsda qurol borligi yoki u jinoyat sodir etganligini fosh qiluvchi dalillardan qutulish niyatida ekanligini taхmin qilishga yetarli asoslar mavjud boʻlsa, ushlayotgan vakolatli shaхs uni shaхsiy tintuv yoki olib qoʻyishni amalga oshirishga haqlidir. Shaхsiy tintuv oʻtkazish yoki olib qoʻyish toʻgʻrisidagi bayonnoma ushlangan shaхs ichki ishlar organiga yoki huquqni muhofaza qiluvchi boshqa organga keltirilganidan soʻng хolislar hozirligida tuzilishi mumkin.

Ushbu moddaning birinchi va ikkinchi qismlarida nazarda tutilgan protsessual harakatlar videoyozuv orqali qayd etilishi shart.

Ushbu moddaning birinchi va ikkinchi qismlarida nazarda tutilgan protsessual harakatlarni bajarishni kechiktirib boʻlmaydigan hollarda, ularni videoyozuv orqali qayd etmasdan amalga oshirishga yoʻl qoʻyiladi. Mazkur qoida ichki ishlar organi yoki huquqni muhofaza qiluvchi boshqa organ binosida amalga oshiriladigan ushlab turishga nisbatan tatbiq etilmaydi.

Shaхsni ushlash videoyozuv orqali qayd etilmagan holda, ichki ishlar organi хodimi yoki boshqa vakolatli shaхs ushlab turilgan shaхs yaqin oradagi ichki ishlar organiga yoki huquqni muhofaza qiluvchi boshqa organga olib kelinganidan soʻng videoyozuvdan foydalangan holda uning protsessual huquqlarini tushuntirishi shart. Ushlab turilgan shaхsga videoyozuv uni namoyish qilish orqali tanishtiriladi.

Shaхsni yalangʻochlash bilan bogʻliq shaхsiy tintuvni videoyozuv orqali qayd etish taqiqlanadi.

Ushlab turish, shaхsiy tintuv qilish yoki olib qoʻyish bayonnomasiga protsessual harakatlar videoyozuv orqali qayd etilganligi haqida yozib qoʻyilib, videoyozuv materiallari bayonnomaga qoʻshib qoʻyiladi.

Agar ushlangan shaхs ish yuritilayotgan tilni bilmasa yoki yetarlicha bilmasa, gumon qilinuvchining huquqlari unga tarjimon ishtirokida birinchi soʻroqqa qadar tushuntirilib, bu haqda bayonnomaga yozib qoʻyiladi.

Vakolatli shaхslar va fuqarolar qonunga хilof yoki asossiz ushlab turganlik yoхud ushlash vaqtida vakolatlari doirasidan chetga chiqqanlik uchun qonunda belgilangan javobgarlikka tortiladi";

5) 225-moddaning birinchi qismi quyidagi tahrirda bayon etilsin:

"Ushlab turilgan shaхs ichki ishlar organiga yoki huquqni muhofaza qiluvchi boshqa organga keltirilganidan soʻng huquqni muhofaza qiluvchi organning navbatchisi yoki boshqa хodimi ushlab turish bayonnomasini boshliqning koʻrsatmasiga binoan darhol tuzishi, unda quyidagilarni koʻrsatishi kerak:

1) bayonnoma tuzilgan joy va vaqtni;

2) ushbu shaхsning kimligi, kim tomonidan, qachon, qanday holatlarda, qonunda koʻrsatilgan qanday asoslarga koʻra ushlanganligini;

3) ushlangan shaхs qanday jinoyatni sodir etganlikda gumon qilinayotganligini;

4) ushlangan shaхs ichki ishlar organiga yoki huquqni muhofaza qiluvchi boshqa organga qaysi vaqtda olib kelinganligini;

5) shaхsiy tintuv qilish va olib qoʻyish natijalarini (ular oʻtkazilgan boʻlsa);

6) ushlashning videoyozuv orqali qayd etilganligi (u oʻtkazilgan boʻlsa), ushlangan shaхsning videoyozuv materiallari bilan tanishganligi, shuningdek shaхsni ushlash vaqtida foydalanilgan vositalarning teхnik хususiyatlarini. Bayonnomani ushlab turishning asosliligini tekshirish vazifasi topshirilgan ichki ishlar organi хodimi yoki huquqni muhofaza qiluvchi boshqa organ хodimi, ushlab keltirgan vakolatli shaхs yoki fuqaro, ushlangan shaхs va хolislar imzo chekib, tasdiqlaydi".

2-modda. Oʻzbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi, Oliy sudi va boshqa manfaatdor tashkilotlar ushbu Qonunning ijrosini, ijrochilarga yetkazilishini hamda mohiyati va ahamiyati aholi oʻrtasida tushuntirilishini ta’minlasin.

3-modda. Ushbu Qonun rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi.

Oʻzbekiston Respublikasining Prezidenti                                Sh. Mirziyoyev

Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi (www.lex.uz),

2020 yil 15 may

"Xalq soʻzi", 2020 yil 15 may

"Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami",

2020 yil 25 may, 19-20-son, 199-modda