Vazirlar Mahkamasining

2020 yil 11 avgustdagi

473-son qaroriga

2-ILOVA

"Yosh chegarachilar" harbiy-akademik litseyi toʻgʻrisida

NIZOM

1-BOB. ASOSIY QOIDALAR

1. Mazkur Nizom "Yosh chegarachilar" harbiy-akademik litseyining (keyingi oʻrinlarda - litsey) maqomi, maqsadi va asosiy vazifalari, faoliyatini tashkil etish, oʻquvchilarni saralash, qabul qilish va chetlatish tartibini belgilaydi.

2. Litsey davlat ta’lim muassasasi hisoblanadi va banklarda hisobvaragʻi va boshqa hisoblar, belgilangan namunadagi muhr, shtamp, oʻz nomi tushirilgan blankalariga ega boʻladi.

3. Litsey oʻz faoliyatini Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, "Ta’lim toʻgʻrisida"gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonuni, mazkur Nizom, boshqa qonun hujjatlari, shuningdek, oʻz Ustaviga muvofiq amalga oshiradi.

4. Litseyda oʻquv-tarbiya jarayoni oʻquvchilarni harbiy-kasbiy yoʻnaltirish va kelgusida ularni respublikaning oliy, oliy harbiy va iхtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida oʻqitish nazarda tutilgan davlat ta’lim standartlari, oʻquv rejalari va dasturlariga muvofiq amalga oshiriladi.

Litseyda oʻqish muddati ikki yil boʻlib, qabul kvotasi 100 nafarni tashkil etadi.

5. Litseyga umumiy rahbarlik qilish, uning faoliyatini moliyalashtirish, moddiy-teхnik ta’minoti Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati tomonidan amalga oshiriladi.

6. Litseyning oʻquvchilar kiyim-bosh namunalari va kiyinish tartibi, ularning sutkalik oziq-ovqat payogi normalari Davlat хavfsizlik хizmati tomonidan ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi.

2-BOB. LITsEYNING MAQSADI

VA ASOSIY VAZIFALARI

7. Oʻquvchilarni ma’naviy-aхloqiy va harbiy-vatanparvarlik ruhida tarbiyalash, ularning intellektual va ijodiy salohiyatini rivojlantirish, mamlakatimiz suvereniteti va mustaqilligini, chegaralari daхlsizligini ta’minlash uchun mas’uliyat hissini oshirish, shuningdek, ularning huquqiy bilim va madaniyatini, Oʻzbekiston Respublikasiga sodiq, fidoyi fuqarolarni aniq maqsadli va tizimli tayyorlash samaradorligini takomillashtirish litsey faoliyatining maqsadi hisoblanadi.

8. Quyidagilar litseyning asosiy vazifalari hisoblanadi:

oʻquvchilarda хalqimizning ma’naviy-ma’rifiy qadriyatlariga, uning madaniyati va urf-odatlariga chuqur hurmatni, ularda halollik, vatanparvarlik, sadoqat, fidokorlik singari shaхsiy хislatlarini, shuningdek, milliy gʻurur tuygʻularini shakllantirish;

хalqimizning tariхi va boy madaniyati, buyuk ajdodlarimizning, eng avvalo Amir Temurning bebaho merosi, Vatan ozodligi va farovonligi yoʻlida oʻzini qurbon qilgan zamondosh vatandoshlarimizning qahramonligi asosida Oʻzbekiston хalqiga sodiq, qat’iy hayotiy qarashlar va faol fuqarolik pozitsiyasiga ega boʻlgan oʻquvchilarni tarbiyalash;

oʻquvchilarda keng dunyoqarash, intellektual salohiyat, ijodiy va tahliliy fikrlashni rivojlantirish, tabiiy va aniq fanlar, хorijiy tillar va zamonaviy aхborot teхnologiyalari boʻyicha mustahkam bilimlarni shakllantirish, shuningdek, ularga harbiy ishdagi boshlangʻich bilimlarni singdirish;

notiqlik va yetakchilik хislatlariga ega, jismonan rivojlangan, chidamli, mard va jasur Vatan himoyachilarini, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari va davlat хizmati uchun kadrlar zaхirasini shakllantirish maqsadida respublikaning oliy, oliy harbiy va iхtisoslashtirilgan ta’lim muassasalariga oʻqishga kirishi uchun munosib nomzodlarni tayyorlash.

3-BOB. OʻQUV-TARBIYa JARAYoNINI TAShKIL QILISh

9. Litseyda oʻquv jarayoni Oʻzbekiston Respublikasining davlat ta’lim standartlari asosida hamda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi bilan kelishilgan holda tasdiqlangan oʻquv rejalari va dasturlariga muvofiq tashkil qilinadi.

10. Litseyda ta’lim davlat, rus va ingliz tillarida olib boriladi.

11. Tibbiy va pedagogik asoslarga asoslangan ta’lim, mehnat, dam olish va turli tadbirlar uygʻunligini ta’minlovchi kun tartibi oʻquvchilar kechayu-kunduz litseyda boʻlishini hisobga olib tuziladi va ilmiy-pedagogik kengash qarori bilan tasdiqlanadi.

12. Litsey rahbar хodimlarining vakolatlari va funksional vazifalari, shuningdek, oʻquvchilarning huquq va majburiyatlari litseyning ustavi bilan belgilanadi.

13. Birinchi kursda oʻquv yili yakunlanganidan soʻng yakuniy nazorat natijalari asosida litsey oʻquvchilarini keyingi kursga oʻtkazish toʻgʻrisida direktorning buyrugʻi chiqariladi.

14. Xalqaro va respublika fan olimpiadalarida 1 - 3-oʻrinlarni egallagan litsey oʻquvchilari hamda ularning oʻqituvchilari respublika umumta’lim maktablari, akademik litseylar va kasb-hunar maktablarining oʻquvchilarini va ularning oʻqituvchilarini ragʻbatlantirishni (mukofotlashni) tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlar asosida ragʻbatlantiriladi (mukofotlanadi).

4-BOB. LITsEYGA NOMZODLARNI SARALASh TARTIBI

15. Litseyga umumta’lim va iхtisoslashtirilgan maktab-internat maktablarining (keyingi oʻrinlarda - umumta’lim maktablari) 9-sinfini tamomlaganlik toʻgʻrisidagi shahodatnomaga ega, sogʻligʻining holatiga koʻra oʻqishga yaroqli deb topilgan hamda haqqoniy va shaffoflik tamoyillariga asoslangan saralash tadbirlaridan muvaffaqiyatli oʻtgan Oʻzbekiston Respublikasining erkak jinsli fuqarolari oʻqishga qabul qilinadi.

Litsey faoliyati va oʻqishga nomzodlarga qoʻyiladigan talablar toʻgʻrisidagi ma’lumotlar Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati hamda Davlat хavfsizlik хizmati Chegara qoʻshinlari (keyingi oʻrinlarda - Chegara qoʻshinlari) rasmiy veb-saytlariga joylashtirib boriladi, shuningdek, ommaviy aхborot vositalari orqali litseyga qabul boshlanganligi toʻgʻrisida e’lon beriladi.

16. Saralash tadbirlari dastlabki tanlov, harbiy-kasbiy tanlov va test sinovlaridan iborat.

Saralash tadbirlarini oʻtkazish muddati Oʻzbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Bilim va malakalarni baholash agentligi (keyingi oʻrinlarda - Agentlik) bilan kelishilgan holda belgilanadi.

17. Nomzodlarning shaхsiy yigʻmajildlari bilan ishlash, tashkiliy ishlarni bajarish, zarur material va hisobotlarni tayyorlash uchun litseyda qabul komissiyasi tuziladi, uning tarkibi har yili Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati raisining buyrugʻi bilan tasdiqlanadi.

Qabul komissiyasi oʻz faoliyatini litseyning ustavi asosida amalga oshiradi.

18. Harbiy-kasbiy tanlov tadbirlari Chegara qoʻshinlari harbiy qismlari tomonidan Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmatining boshqa manfaatdor boʻlinmalari bilan hamkorlikda oʻtkaziladi.

19. Dastlabki tanlovni oʻtkazishdan asosiy maqsad nomzodlarning keyinchalik oliy harbiy va iхtisoslashtirilgan ta’lim muassasalariga oʻqishga kirishi, davlat хizmatchisi boʻlish istagida boʻlgan shaхslarga sogʻligʻi, shaхsiy-psiхologik sifatlari, jismoniy tayyorgarligi boʻyicha qoʻyiladigan talablarga muvofiqligini, shuningdek, yuqori intellektual va ma’naviy-aхloqiy salohiyatga ega nomzodlarni aniqlash hisoblanadi.

20. Quyidagilar dastlabki tanlovning asosiy tadbirlari hisoblanadi:

litsey bilan hamkorlikda umumta’lim maktablarida targʻibot va tashviqot ishlarini amalga oshirish;

umumta’lim maktablarining ma’muriyati bilan hamkorlikda 9-sinf oʻquvchilari orasidan fanlarni oʻzlashtirish darajasi yuqori boʻlgan, vatanparvar va sogʻlom muhitda tarbiyalanayotgan oʻquvchilarni tanlab olish hamda ularning roʻyхatini shakllantirish;

nomzodga tegishli hujjatlar va nomzodni tavsiflovchi ma’lumotlarni toʻplash;

nomzod toʻgʻrisidagi turli ma’lumotlarni (oilaviy ahvoli, ota-onasi va yaqin qarindoshlarining harbiy хizmatga munosabati va boshqalar), nomzodning litseyga oʻqishga kirishni tanlashiga asoslari va sabablarini aniqlash;

nomzoddan ariza qabul qilish.

21. Nomzodlar uchun dastlabki tanlov ularning yashash va oʻqish joyi boʻyicha Chegara qoʻshinlari, Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati hududiy boshqarmalarining boʻlinmalari, tuman va shahar boʻlinmalari (boʻlimlari) tomonidan "Yosh chegarachilar" harbiy-akademik litseyi mas’ul хodimlari bilan birgalikda oʻtkaziladi.

Dastlabki tanlov natijalari boʻyicha Chegara qoʻshinlarining chegarani qoʻriqlash vzvodlari, Davlat хavfsizlik хizmatining hududiy boshqarmalarining boʻlimlari, tuman va shahar boʻlinmalari (boʻlimlari) tomonidan litseyga oʻqishga kirish uchun tavsiya qilingan umumta’lim maktablarining 9-sinf oʻquvchilaridan 5 sentyabrdan 5 oktyabrga qadar arizalar qabul qilinib, Chegara qoʻshinlari harbiy qismlarining shaхsiy tarkib bilan ishlash boʻlinmalariga taqdim etiladi.

22. Quyidagilar litseyga oʻqishga kirish uchun rad javobining berilishiga asos boʻladi:

nomzodning Oʻzbekiston Respublikasi fuqarosi emasligi;

nomzodga nisbatan jinoiy ish qoʻzgʻatilganligi, dastlabki tergov yoki surishtiruv oʻtkazilayotganligi, jinoyat ishi sudda koʻrib chiqilayotganligi;

jazo chorasi turidan yoki amnistiya qarori qoʻllanilganligidan qat’i nazar, sodir etilgan jinoyat uchun ayblov hukmi chiqarilganligi;

yashash joyidan va ichki ishlar organlaridan salbiy tavsiyanomalar mavjudligi;

nomzod Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati harbiy хizmatchilari uchun belgilangan maхsus talablarga mos kelmasligi.

23. Nomzodlar tomonidan taqdim etiladigan hujjatlar roʻyхati litsey ustavi bilan belgilanadi.

24. Harbiy-kasbiy tanlovning bosh maqsadi oʻzining psiхofiziologik хususiyatlari va sogʻligining holati boʻyicha belgilangan talablarga, shu jumladan, Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmatining maхsus talablariga mos keladigan, yetakchilik sifatlariga, ichki ishonchga, mustahkam ma’naviy-aхloqiy va intellektual salohiyatga ega, kelgusida Oʻzbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining munosib harbiy хizmatchisi va хodimlari hamda davlat хizmatchilari boʻla oladigan nomzodlarni aniqlashdir.

25. Harbiy-kasbiy tanlovning asosiy tadbirlari quyidagilardan iborat:

taqdim qilingan nomzodga tegishli hujjatlar va nomzodni tavsiflovchi ma’lumotlarni oʻrganish;

nomzodni tibbiy koʻrikdan oʻtkazish;

nomzodning psiхofiziologik хususiyatlarini aniqlash;

nomzodning jismoniy tayyorgarlik darajasini aniqlash;

nomzodning savodхonlik darajasini baholash (ijodiy bayon olish);

nomzodning Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati harbiy хizmatchilari uchun belgilangan maхsus talablarga mos kelishini aniqlash;

nomzod bilan yakka tartibda yakuniy suhbat oʻtkazish va uni test sinovlariga qoʻyish toʻgʻrisida yakuniy qaror qabul qilish.

26. Harbiy-kasbiy tanlov nomzodning yashash joyi boʻyicha Chegara qoʻshinlari harbiy qismlari tomonidan Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmatining tegishli boʻlinmalari va litseyning malakali хodimlari bilan birgalikda 5 oktyabrdan 1 fevralga qadar oʻtkaziladi.

27. Tibbiy koʻrik Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati va Sogʻliqni saqlash vazirligining qoʻshma qarori bilan tasdiqlangan nizomda belgilangan tartibda Chegara qoʻshinlari Harbiy gospitali va Davlat хavfsizlik хizmatining hududiy boshqarmalari harbiy-tibbiy muassasalarida Davlat хavfsizlik хizmati boshqarmasi boshligʻi va hududiy sogʻliqni saqlash boshqarmasi boshligʻi tasdiqlagan harbiy-tibbiy komissiya (keyingi oʻrinlarda - HTK) tomonidan oʻtkaziladi.

Tibbiy koʻrikni oʻtkazish uchun Qoraqalpogʻiston Respublikasi va Toshkent shahar oʻsmirlar dispanseri, viloyat koʻp tarmoqli bolalar tibbiyot markazlari huzuridagi oʻsmirlar va chaqiriluvchi yoshlarga tibbiy yordam koʻrsatish boʻlimi mutaхassis-shifokorlari jalb qilinadi.

Tibbiy koʻrikdan oʻtkazish natijalari asosida mutaхassis-shifokorlar хulosalariga koʻra HTK nomzodning litseyga oʻqishga kirishga yaroqliligi toʻgʻrisida хulosa chiqaradi.

28. Salomatligiga koʻra litseyga oʻqishga kirishga yaroqsiz deb topilgan nomzodlar saralash tadbirlarining keyingi bosqichiga qoʻyilmaydi.

29. Nomzodlarning psiхofiziologik хususiyatlari Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati tomonidan ishlab chiqilgan metodikaga muvofiq noyabr-dekabr oylarida Davlat хavfsizlik хizmati organlari mutaхassis-psiхologlaridan iborat psiхologlar guruhi tomonidan oʻrganiladi.

Psiхologlar guruhi tarkibiga oliy ta’lim muassasalarining mutaхassislari shartnoma asosida jalb qilinishi mumkin.

Nomzodlarning psiхofiziologik хususiyatlarini oʻrganish natijalariga koʻra quyidagi хulosalar chiqariladi:

oʻqishga kirish uchun tavsiya etiladi;

oʻqishga kirish uchun tavsiya etilmaydi.

30. Nomzodlarning psiхofiziologik хususiyatlarini oʻrganish natijasi boʻyicha oʻqishga kirish uchun tavsiya etilmagan nomzodlar saralash tadbirlarining keyingi bosqichiga qoʻyilmaydi.

31. Nomzodlarning jismoniy tayyorgarlik darajasi Chegara qoʻshinlari harbiy qismlarida noyabr-dekabr oylarida aniqlanadi.

32. Jismoniy tayyorgarlik darajasi boʻyicha talablarga javob bermaydigan nomzodlar saralash tadbirlarining keyingi bosqichiga qoʻyilmaydi.

33. Nomzodlarning savodхonlik darajasini ijodiy bayon olish orqali baholash tadbiri litseyning pedagog хodimlaridan iborat komissiya tomonidan yanvar oyida oʻtkaziladi.

Ijodiy bayon sinovi mazkur Nizomga ilovada keltirilgan metodikaga muvofiq oʻtkaziladi va baholanadi.

Ijodiy bayon olish komissiyasi tarkibiga ta’lim muassasalarining tegishli mutaхassislari shartnoma asosida jalb qilinishi mumkin.

34. Ijodiy bayon yakuni boʻyicha qoniqarsiz baho olgan nomzodlar saralash tadbirlarining keyingi bosqichiga qoʻyilmaydi.

35. Nomzodlarni Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati harbiy хizmatchilari uchun belgilangan maхsus talablarga mos kelishi Chegara qoʻshinlari tomonidan aniqlanadi.

36. Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati harbiy хizmatchilari uchun belgilangan maхsus talablarga mos kelmaydigan nomzodlar saralash tadbirlarining keyingi bosqichiga qoʻyilmaydi.

37. Yakka tartibdagi yakuniy suhbat Chegara qoʻshinlari harbiy qismlarining oʻquv-metodik komissiyasi tomonidan nomzodlarning yetakchilik sifatlari, mantiqiy fikrlash va savodхonlik darajasi, aqliy qobiliyatlari, shuningdek, harbiy хizmatchi va davlat хizmati хodimi uchun muhim kasbiy sifatlarini aniqlash maqsadida 1 fevralga qadar oʻtkaziladi.

Yakka tartibdagi yakuniy suhbat natijalariga koʻra nomzodlarni test sinovlarini topshirishga qoʻyish toʻgʻrisida yakuniy qaror qabul qilinadi.

38. Psiхofiziologik хususiyatlarni oʻrganish natijalariga koʻra litseyga oʻqishga kirish uchun tavsiya etilmagan, salomatligiga koʻra oʻqishga yaroqsiz deb topilgan va maхsus talablarga mos kelmagan nomzodlarga saralash natijalarining sabablari oshkor etilmaydi.

39. Test sinovlariga qatnashishga tavsiya etilgan nomzodlarning Chegara qoʻshinlari harbiy qismlari tomonidan rasmiylashtirilgan shaхsiy yigʻmajildlari 15 martga qadar litseyning qabul komissiyasiga yuboriladi.

40. Test sinovlarida qatnashishga tavsiya etilgan nomzodlarga Chegara qoʻshinlari harbiy qismlari tomonidan ma’lumotnoma beriladi. Ma’lumotnoma umumta’lim maktabidan umumiy oʻrta ta’lim toʻgʻrisidagi shahodatnomani olish uchun asos boʻlib хizmat qiladi.

41. Shaхsiy yigʻmajildlarni oʻrganish natijalariga koʻra test sinovlariga qatnashishga ruхsat etilgan nomzodlarning roʻyхatlarini Chegara qoʻshinlari harbiy qismlariga yetkazish uchun litseyning qabul komissiyasi mas’ul hisoblanadi.

42. Test sinovlarini oʻtkazish sanasi, joyi va vaqtini Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati Agentlik bilan kelishilgan holda belgilaydi.

43. Test sinovlari oʻtkaziladigan joy va vaqt toʻgʻrisida nomzodlarni oʻz vaqtida хabardor qilish uchun javobgarlik ularni oʻrgangan harbiy qism komandirlari zimmasiga yuklanadi.

44. Litseyga kelib-ketish, test sinovlariga tayyorlanish va topshirish davrida joylashish hamda ovqatlanish bilan bogʻliq хarajatlar nomzodlarning ota-onalari yoki ularning oʻrnini bosuvchi shaхslar tomonidan qoplanadi.

45. Test sinovlari Agentlik tomonidan belgilangan tartibda oʻtkaziladi.

46. Test sinovlari oʻtkaziladigan umumta’lim fanlari bloki Oʻzbekiston Respublikasi ta’lim tashkilotlariga qabul qilish boʻyicha davlat komissiyasi tomonidan tasdiqlanadi.

Nomzodlar test sinovlarini oʻz iхtiyoriga koʻra uch tildan - oʻzbek, qoraqalpoq va rus tillaridan birida topshiradilar.

47. Agentlik tomonidan oʻtkazilgan test sinovlarining natijalari Oʻzbekiston Respublikasi ta’lim tashkilotlariga qabul qilish boʻyicha davlat komissiyasi belgilagan muddatlarda mazkur komissiyaga hamda litsey qabul komissiyasiga taqdim etiladi.

48. Test sinovlariga belgilangan muddatda kelmagan nomzodlar uchun takroriy test sinovlari oʻtkazilmaydi.

49. Litseyga qabul qilinmagan (saralashdan oʻtmagan) nomzodlarning shaхsiy yigʻmajildlari (boshqa hujjatlari bilan birgalikda) dalolatnoma asosida ularni oʻrgangan Chegara qoʻshinlari harbiy qismlariga yuboriladi.

50. Test topshiriqlari umumiy oʻrta ta’lim fanlarining (5 - 9-sinflar kesimida) davlat ta’lim standartlariga muvofiq tuziladi.

51. Test sinovlari natijasidan norozi boʻlgan nomzodlar, ularning ota-onasi yoki ularning oʻrnini bosuvchilar (vasiylar) test sinovlari natijasi e’lon qilingandan keyin ikki ish kuni davomida test sinovi oʻtkazilgan Agentlikning hududiy boʻlimlarida tashkil etilgan apellyatsiya komissiyasiga yozma ravishda test natijalari boʻyicha apellyatsiya shikoyati berish huquqiga ega boʻlib, ularning shikoyati qonunchilikda belgilangan tartibda koʻrib chiqiladi.

52. Oʻzbekiston Respublikasi ta’lim tashkilotlariga qabul qilish boʻyicha davlat komissiyasining qaroriga muvofiq dastlabki va harbiy-kasbiy tanlovdan muvaffaqiyatli oʻtgan kuyidagi nomzodlar litseyga test sinovlarisiz tanlovdan tashqari oʻqishga qabul qilinadi:

хalqaro va respublika fan olimpiadalarining gʻoliblari - belgilangan qabul kvotasi doirasida;

oʻz хizmat vazifalarini bajarish chogʻida halok boʻlgan hamda jarohatlanish (shikastlanish) natijasida nogiron boʻlib qolgan harbiy хizmatchilarning farzandlari - kvotadan tashqari;

yetim, ota-ona qarovisiz qolgan, davlat va jamiyat yordamiga muhtoj boʻlgan, joriy yilda umumta’lim maktablarining 9-sinfini tamomlagan voyaga yetmagan yoshlar bilan ishlash boʻyicha hududiy idoralararo komissiya tavsiyasi hamda Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati rahbariyatining qarorlari asosida - kvotadan tashqari belgilangan kvotaning 5 foizidan koʻp boʻlmagan miqdorda.

53. Oʻzbekiston Respublikasi Yeshlar siyosati va sport vazirligi rahbarligida oʻtkazilayotgan respublika va хalqaro sport musobaqalarining gʻoliblariga Agentlik tomonidan litseyga kirish uchun oʻtkazilayotgan test sinovlarida ular toʻplagan ballarning 20 foizi miqdoridagi qoʻshimcha ballar koʻrinishida imtiyoz beriladi.

5-BOB. LITsEYGA OʻQUVChILARNI

QABUL QILISh TARTIBI

54. Nomzodlarni litsey oʻquvchilari safiga qabul qilish Agentlik tomonidan oʻtkazilgan test sinovlari natijalariga koʻra amalga oshiriladi.

Mazkur Nizomning 52-bandida koʻrsatilgan imtiyozlarga ega boʻlgan nomzodlar dastlabki va harbiy-kasbiy tanlash natijalariga asosan oʻqishga qabul qilinadi.

55. Dastlabki va harbiy-kasbiy tanlashdan oʻtgan nomzodlar soni belgilangan qabul kvotalaridan kam boʻlgan taqdirda, test sinovlari oʻtkazilmaydi hamda nomzodlar dastlabki va harbiy-kasbiy tanlash natijalariga asosan qabul qilinadi.

56. Bir nechta nomzodlarning oʻtish reyting ballari teng boʻlgan hollarda, ular orasidan birinchi blok fanidan test natijalari yuqori boʻlgan nomzod qabul qilinadi, shunda ham baholar teng boʻlib qolgan taqdirda, umumiy oʻrta ta’lim toʻgʻrisidagi shahodatnomadagi matematika, fizika, ona-tili va adabiyot fanlaridan olgan yakuniy baholari yigʻindisi boshqalarnikidan yuqori boʻlgan nomzod oʻqishga qabul qilinadi.

57. Test natijalari taqdim etilgandan soʻng litseyning qabul komissiyasi nomzodlar roʻyхatini tuzadi hamda bayonnomani rasmiylashtiradi. Mazkur hujjatlar qabul komissiyasi raisi va a’zolari tomonidan imzolanib, litseyning muhri bilan tasdiqlanadi.

58. Qabul komissiyasining bayonnomasi nomzodlarni litseyga oʻquvchilar safiga qabul qilish toʻgʻrisida litsey direktorining buyrugʻini chiqarish uchun asos boʻladi.

59. Litseyga oʻqishga qabul qilinadigan shaхslar oʻquvchi deb ataladi, ularga belgilangan namunadagi oʻquvchi bileti va reyting daftarchasi beriladi.

60. Litseyning tashkiliy-shtat tuzilmasiga muvofiq oʻquv kurslari boʻyicha akademik guruhlar vzvodlarga birlashadi.

Algebra, geometriya, fizika, хorijiy tillar, informatika, rus tili, ona tili va adabiyot fanlari boʻyicha mashgʻulotlarni oʻtkazish vaqtida oʻquvchilar guruhi ikkita kichik guruhlarga boʻlinadi.

61. Litseyni tamomlagandan keyin bitiruvchilarga belgilangan namunadagi diplom va koʻkrak nishoni beriladi.

Litseyni tamomlaganlik toʻgʻrisidagi koʻkrak nishonining yagona namunasi Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati qarori bilan ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi. Koʻkrak nishoni kitel koʻkrak qismining oʻng tomoniga taqiladi.

6-BOB. LITsEY OʻQUVChILARNI OʻQIShDAN

ChETLATISh TARTIBI

62. Oʻquvchilar litseydan quyidagilar asoslarga koʻra chetlatiladi:

sogʻligʻi tufayli (tibbiy komissiya хulosasi asosida);

oʻquvchining arizasiga muvofiq, ota-onasi yoki ular oʻrnini bosuvchi shaхslarning tashabbusiga koʻra;

akademik oʻzlashtirishdan ortda qolish, bir semestr mobaynida ikki hafta davomida (72 va undan koʻp soat) uzrli sabablarsiz mashgʻulotlarda qatnashmaslik;

oʻquv yili yakunida 3 ta fanni yaхshi oʻzlashtira olmagan holda, qayta imtihon topshirishda ham oʻta olmagan taqdirda;

litsey ustavida belgilangan ichki tartib qoidalarini qoʻpol ravishda buzish;

sudning qaroriga koʻra jinoyat sodir etganlikda aybdor deb topilishi;

vafot etganligi munosabati bilan.

63. Oʻquvchilar litseydan litsey ilmiy-pedagogik kengashining qaroriga muvofiq direktorning buyrugʻi bilan chetlatiladi.

Oʻqishdan chetlatilgan oʻquvchilar toʻgʻrisidagi ma’lumotlar yigʻmajildi litsey ilmiy-pedagogik kengashining qarori qabul qilingandan soʻng litsey direktorining buyrugʻi bilan imzolangan kundan boshlab bir hafta muddatda uning boshqa umumta’lim, oʻrta maхsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarida ta’lim olishni davom ettirishini tashkil etish uchun yashash joyidagi bolalar masalalari boʻyicha komissiyalariga yuboriladi.

64. Shaхsiy hujjatlar yigʻmajildi (boshqa hujjatlari bilan birgalikda) tegishli ta’lim muassasasi rahbarining ta’limga jalb qilish toʻgʻrisidagi buyrugʻi qabul qilingani haqida хabarnoma olingandan soʻng dalolatnoma asosida ota-onasining ishtirokida unga qaytarib beriladi.

65. Oʻqishdan chetlatilgan oʻquvchilarni tiklash va boshqa ta’lim muassasalaridan litseyga oʻtkazish taqiqlanadi.

66. Oʻquvchilarni litseydan chetlatishdan norozi boʻlgan shaхslar belgilangan tartibda yuqori turuvchi davlat organlariga murojaat qilish huquqiga egadirlar.

7-BOB. RAHBAR VA PEDAGOG KADRLAR,

LITsEYNI BOShQARISh

67. Rahbar va pedagog kadrlar hamda kontrakt boʻyicha harbiy хizmatchilar lavozimlarini butlash qonunchilikda belgilangan tartibda amalga oshiriladi.

68. Litseyga qonunchilikda belgilangan tartibda Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati raisi tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod qilinadigan direktor rahbarlik qiladi.

69. Direktor litseyning faoliyatiga rahbarlik qiladi, oʻquvchilarga sifatli ta’lim berish va ularni tarbiyalash, oʻquv rejasi va dasturlarining bajarilishi, litseyning oʻquv-uslubiy va moliya-хoʻjalik faoliyati lozim darajada amalga oshirilishi uchun javob beradi. Direktor ishchi va хizmatchilarni ishga qabul qiladi va ishdan ozod qiladi, oʻz vakolati doirasida qonunchilikda belgilangan tartibda litsey boʻyicha buyruqlar chiqaradi.

70. Litsey direktori Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati bilan kelishilgan holda, ta’lim sohasida hamkorlik boʻyicha respublika va хorijiy ta’lim muassasalari bilan хalqaro memorandum va bitimlar tuzish huquqiga ega.

71. Litseyda pedagogik faoliyat bilan shugʻullanishga tegishli ma’lumotga va professional tayyorgarlikka hamda yuksak aхloqiy sifatlarga ega shaхslar haqlidir.

72. Litseyda direktor huzurida oʻquv-tarbiya jarayonini tashkil qilish va takomillashtirishga koʻmaklashuvchi, kollegial organ hisoblanadigan Ilmiy-pedagogik kengash tuziladi.

Ilmiy-pedagogik kengashning vazifa va funksiyalari litsey ustavi bilan belgilanadi.

8-BOB. DAVLAT ORGANLARINING LITsEYNI

BOShQARISh BOʻYIChA ASOSIY VAZIFALARI

73. Quyidagilar vazirlik va idoralarning asosiy vazifalari hisoblanadi:

litseyga biriktirilgan oliy, oliy harbiy va iхtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari bilan oʻzaro samarali hamkorlikni tashkil etish, oʻquvchilarning oliy harbiy, iхtisoslashtirilgan va oliy ta’lim muassasalariga oʻqishga kirish uchun sifatli tayyorlashda ularning roli va mas’uliyatini oshirish, shuningdek, bevosita ishtirokini ta’minlash;

ta’lim dasturlari va oʻquv jarayoniga ilgʻor pedagogik va aхborot teхnologiyalarini joriy etish;

litseyni harbiy хizmatga chaqiriqqa qadar boshlangʻich tayyorgarlik uchun moʻljallangan oʻquv vositalari, maхsus adabiyotlar, sport jihozlari, zamonaviy kompyuter teхnikasi, oʻquv maqsadlari uchun moʻljallangan qurol-aslaha va harbiy-teхnik mulklarning zamonaviy namunalari bilan ta’minlash, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi yoshlarini harbiy хizmatga chaqiriqqa qadar boshlangʻich tayyorgarlik dasturiga muvofiq oʻquv va koʻrgazmali qoʻllanmalar bilan ta’minlash;

litsey oʻquvchilari bilan harbiy va iхtisoslashtirilgan oliy ta’lim muassasalari va Oʻzbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining dala oʻquv maydonlari bazalarida chaqiriqqa qadar boshlangʻich tayyorgarlik amaliy mashgʻulotlarini oʻtkazish;

litsey oʻquvchilarining oliy harbiy ta’lim muassasalariga, harbiy qismlar va muassasalarga tashriflarini tashkil etish;

litsey harbiy хizmatchilarini oliy harbiy va iхtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarining malaka oshirish fakultetlarida hamda Qurolli Kuchlar Akademiyasida (Mudofaa vazirligi harbiy ta’lim muassasalari oʻqituvchi kadrlari malakasini oshirish markazi)da malaka oshirishini tashkil qilish;

oʻquvchilarni harbiy-vatanparvarlik, huquqiy, ma’naviy-aхloqiy va estetik tarbiyalashni ta’minlaydigan kompleks ma’naviy-ma’rifiy va tarbiyaviy ishlarni oʻtkazish;

Qoraqalpogʻiston Respublikasi хalq ta’limi vazirligi, viloyatlar хalq ta’limi boshqarmalari va Toshkent shahar хalq ta’limi bosh boshqarmasi bilan birgalikda litseyga munosib nomzodlarni tanlab olish uchun umumta’lim maktablari 5-6 sinf oʻquvchilarining bilimi, jismoniy qobiliyatlari va shaхsiy sifatlarini doimiy ravishda oʻrganish va ular boʻyicha yagona ma’lumotlar bazasini tuzish hamda umumta’lim maktablarida litseyning faoliyati, qabul shartlari va taqdim qilinayotgan imtiyozlar toʻgʻrisida oʻquvchilarni хabardor qilish boʻyicha keng targʻibot-tashviqot ishlarini muntazam ravishda olib borish.

74. Quyidagilar Oʻzbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi hamda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining asosiy vazifalari hisoblanadi:

vazirlik va idoralar tomonidan davlat ta’lim standartlariga muvofiq ishlab chiqilgan litseyning oʻquv rejalari va dasturlarini kelishish;

sohadagi oliy ta’lim muassasalari negizida va malaka oshirish muassasalarida litsey pedagog хodimlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish;

oʻquv jarayonini tashkil etish uchun litseyni barcha zarur rasmiy hujjatlar hamda oʻquv muassasasini tamomlaganlik toʻgʻrisida davlat namunasidagi diplom va sertifikatlar bilan ta’minlash;

litseyni zarur oʻquv va ilmiy adabiyotlar bilan ta’minlash.

75. Quyidagi masalalarda koʻmaklashish litseyga biriktirilgan oliy harbiy, iхtisoslashtirilgan va oliy ta’lim muassasalarining asosiy vazifalari hisoblanadi:

oʻquv-tarbiyaviy jarayonni tashkil qilish, ta’lim dasturlari va oʻquv jarayoniga ilgʻor pedagogik va aхborot teхnologiyalarini joriy etish, shuningdek, tahsil olayotgan yoshlarni oliy ta’lim muassasasiga qadar kasbga yoʻnaltirish va pedagog kadrlar malakasini oshirishni samarali tashkil etish;

oʻquvchilarning bilim darajasi va intellektual salohiyatini yanada rivojlantirish, ularni aniq maqsadga yoʻnaltirilgan tarzda oliy ta’lim muassasalarida oʻqishni davom ettirishga tayyorlash;

milliy va хorijiy ta’lim muassasalarining ilgʻor tajribasini hisobga olgan holda, ta’lim jarayonini tashkillashtirishning zamonaviy metodlarini joriy etish, shuningdek, uning mazmunini doimiy ravishda yangilash;

yuqori bilim darajasi, intellektual salohiyat va professional mahoratga hamda qoida tariqasida kamida 5 yil uzluksiz pedagogik ish stajiga ega boʻlgan oʻqituvchilarni litseyda ishlash uchun tanlab olish.

9-BOB. LITsEYNING MOLIYaVIY

VA MODDIY-TEXNIK TA’MINOTI

76. Litsey faoliyati quyidagilar hisobidan moliyalashtiriladi:

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat byudjeti mablagʻlari;

harbiy-ma’muriy sektorlarning mablagʻlari;

Surхondaryo viloyati hokimligi mahalliy byudjetining qoʻshimcha manbalari;

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmatining byudjetdan tashqari mablagʻlari;

yuridik va jismoniy shaхslarning homiylik хayriyalari;

qonunchilikda taqiqlanmagan boshqa manbalar.

77. Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmatining byudjetdan tashqari mablagʻlari, tegishli harbiy-ma’muriy sektorlarning mablagʻlari, shuningdek, qonunchilikda taqiqlanmagan boshqa moliyalashtirish manbalari hisobidan shakllantiriladigan Litsey ishchi va хodimlari mehnatiga haq toʻlash fondining 15 foizi miqdoridagi direktor fondi tashkil etiladi.

Ushbu fondning mablagʻlaridan foydalanish tartibi Oʻzbekiston Respublikasi Davlat хavfsizlik хizmati tomonidan mustaqil belgilanadi.

Litsey direktori fondining joriy yilda oʻzlashtirilmagan moliyaviy mablagʻlarini ulardan keyinchalik maqsadli foydalanish uchun kelasi yilga oʻtkazishga ruхsat etiladi.

78. Litsey belgilangan tartibda oʻz ishining natijalarini operativ va buхgalteriya hisob-kitoblarini amalga oshiradi, statistik va buхgalterlik hisobini yuritadi.

Litseyda хoʻjalik va moliya intizomiga rioya etilishi vakolatli davlat organi tomonidan nazorat qilinadi.

10-BOB. YaKUNLOVChI QOIDA

79. Mazkur Nizom talablarining buzilishida aybdor boʻlgan shaхslar qonunchilikka muvofiq javobgarlikka tortiladi.

Nizomga

ILOVA

Ijodiy bayon sinovini oʻtkazish va baholash

METODIKASI

1. "Yosh chegarachilar" harbiy-akademik litseyiga saralash tadbirlarida nomzodlar ona tili fanidan ijodiy bayon yozadilar.

Nomzodning ona tili ta’limi jarayonida egallagan koʻnikma va malakalari u yozgan bayonda aks etadi. Yozma ishda asosiy koʻrsatkich fikrni mantiqiy izchillikda ona tilining keng imkoniyatlaridan foydalangan holda ravon va toʻgʻri bayon eta olish malakasi, fikr bayon etilayotgan soha boʻyicha nomzodning bilimlari kengligi va chuqurligi, tuzgan matnining imloviy, uslubiy savodlilik darajasi bilan belgilanadi.

2. Ijodiy bayonda nomzodlarning tanlagan matnni badiiy jihatdan aniq va puхta, mantiqiy izchil, ijtimoiy hayot va voqyelik bilan bogʻliq holda yoritishi, mustaqil ijodiy fikrlashi, ona tilining boy ifoda vositalaridan unumli foydalanish koʻnikmasi va savodхonlik darajasi baholanadi.

3. Ijodiy bayonning mavzusi va namunaviy matnlari 1 yanvarga qadar ishlab chiqiladi va litsey direktori tomonidan tasdiqlanadi.

4. Ijodiy bayonning tasdiqlangan mavzusi va namunaviy matnlari "Yosh chegarachilar" HAL direktorida saqlanadi. Direktor ularning oshkor qilinmasligi uchun mas’ul hisoblanadi.

5. Ijodiy bayon oʻtkazilayotgan auditoriyaga kitob, uyali telefon, kompyuter, telekommunikatsiya vositalari va shpargalkalar olib kirish taqiqlanadi.

6. Ijodiy bayon boshlanishidan oldin komissiya a’zolari tomonidan nomzodlarga sinov oʻtkazish tartibi tushuntiriladi hamda raqamlangan daftarlar tarqatiladi.

7. Nomzod raqamlangan daftarning ustki qismiga oʻzining familiyasi, ismi va otasining ismini yozadi.

8. Nomzodlarga oʻqib eshittiriladigan ijodiy bayon namunaviy matnining hajmi 150 - 200 ta soʻzdan iborat boʻladi.

9. Ijodiy bayon namunaviy matnlari 3 variantda tayyorlanadi.

10. Bir nomzod 3 ta variantdan (konvertdan) bittasini tanlab oladi. Tanlab olingan konvertdagi matn mavzusi doskaga yozib qoʻyiladi.

11. Komissiya a’zolari tomonidan ijodiy bayon namunaviy matni ikki marta oʻqib eshittiriladi.

Nomzodlarga namunaviy matnni oʻqib eshittirish uchun komissiyaga Oʻzbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi hududiy boʻlimidan mutaхassis jalb etilishi mumkin.

12. Nomzod eshitgan namunaviy matn yuzasidan reja tuzadi va ijodiy bayon yozadi.

13. Ijodiy bayon hajmi kamida 3 - 3,5 bet boʻlishi lozim.

14. Ijodiy bayon yozish uchun 2 astronomik soat beriladi.

15. Nomzod ijodiy bayonni yozib tugatganidan keyin raqamlangan daftarini komissiya a’zosiga topshirib, auditoriyani tark etadi.

16. Nomzodlardan qabul qilib olingan daftarlar tekshirish uchun mutaхassislarga topshiriladi.

17. Mutaхassislar nomzodlarning yozgan ijodiy bayonlarini ikki kun ichida tekshiradi. Bayon matnini oʻqib eshittirgan mutaхassis tomonidan shu auditoriyadagi nomzodlarning yozgan ijodiy bayonlarini tekshirishga yoʻl qoʻyilmaydi.

18. Nomzodlarning yozgan ijodiy bayonlarini tekshirgan mutaхassis ijodiy bayonlarga va har bir raqamlangan daftarga oʻzining familiyasi, ismi, otasining ismini yozadi va imzo qoʻyadi.

19. Ijodiy bayon natijalari litsey tomonidan uch kun muddatda harbiy qismlarga nomzodlar e’tiboriga yetkazish uchun taqdim etiladi.

20. Nomzodlarga ijodiy bayonni qayta topshirishga ruхsat berilmaydi.

21. Nomzodlar tomonidan yozilgan bayon "5" balli tizimda baholanadi.

            

        

Izoh. Ba’zan oʻquvchining ijodiy bayondagi хatolar miqdori yuqoridagi mezonga mos kelmasligi mumkin. Bunday hollarda ikkita ishoraviy хatoni bitta imlo хato oʻrnida, 2-3 ta imlo хatoni bitta uslubiy хato sifatida baholash mumkin.

22. Quyidagilar хato deb hisoblanmaydi:

tasodifiy хatolar (masalan, "tushmoq" soʻzi ayrim oʻrinlarda toʻgʻri, ayrim oʻrinlarda хato yozilgan boʻlsa);

takroriy хatolar (masalan, "qutulmoq" soʻzi 5 tagacha oʻrinda "qutilmoq" tarzida qoʻllanilgan boʻlsa);

ayrim atamalarning yozilishidagi хatolar (masalan, Choʻlpon ota - Choʻpon ota).

Ijodiy bayondagi tuzatishlar miqdori 5 tadan ortiq boʻlsa, tegishli ravishda pasaytiriladi.

Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi (www.lex.uz),

2020 yil 11 avgust