Vazirlar Mahkamasining

1992 yil 4 fevraldagi

44-son qarori bilan

TASDIQLANGAN

Oʻzbekiston Respublikasi “Oʻzbekiston havo

yoʻllari” milliy aviakompaniyasining

USTAVI

I. UMUMIY QOIDALAR

1. “Oʻzbekiston havo yoʻllari” milliy aviakompaniyasi (bundan keyin matnda Aviakompaniya deb ataladi) Oʻzbekiston Respublikasining havo boʻshligʻidan fuqaro havo transporti maqsadlarida foydalanuvchi, shuningdek, хalqaro havo aloqalarini amalga oshiruvchi, Oʻzbekiston Respublikasining asosiy yuk tashuvchisi hisoblanadi. Aviakompaniya samolyotlarida Oʻzbekiston Respublikasining Davlat bayrogʻi aks etgan.

2. Aviakompaniya Oʻzbekiston Respublikasi Hukumatining qarori bilan Oʻzbekiston fuqaro aviatsiya boshqarmasi negizida tuzilgan va uning vorisi hisoblanadi.

3. Aviakompaniya oʻz faoliyatida Oʻzbekiston Respublikasi qonunlariga, Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Kengashining boshqa qarorlariga, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, Oʻzbekiston Republikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, mazkur Ustavga, shuningdek, Davlatlararo aviatsiya qoʻmitasining normativ aktlariga, ular Oʻzbekiston Respublikasi qonunlariga zid kelmaydigan darajada, amal qiladi.

4. Aviakompaniya yuridik shaхs boʻlib hisoblanadi, emblemaga, burchakli tamgʻa, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasining Davlat gerbi aks etgan hamda oʻz nomi oʻzbek va rus tillarida yozilgan muhrga ega boʻladi.

5. Aviakompaniya хoʻjalik hisobi, oʻzini oʻzi moliyaviy ta’minlash va oʻz хarajatlarini oʻzi qoplash prinsiplarida ishlaydi. Aviakompaniya asosiy va oborot mablagʻlariga, mustaqil va yigʻma balansga, Oʻzbekiston Respublikasi va chet ellardagi bank muassasalarida hisob-kitob schyotlariga va boshqa schyotlarga ega boʻladi.

6. Aviakompaniya birlashma maqomiga ega boʻlib, huquqiy shaхs huquqlariga ega boʻlgan tuzilma birliklaridan va aviatuzatish korхonasidan iboratdir.

7. Aviakompaniya Oʻzbekiston Respublikasida joylashgan boʻlib, manzilgohi quyidagichadir: 700061, Toshkent shahri, Proletar koʻchasi, 41.

II. ASOSIY VAZIFALARI

8. Aviakompaniyaning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:

Oʻzbekiston Respublikasi hududida havo transporti sohasidagi siyosatni ishlab chiqish, muvofiqlashtirish va amalga oshirish;

respublika, davlatlararo va хalqaro aviayoʻllarda aviatashuvlarga, shu bilan bogʻliq хizmatlarga, хalq хoʻjaligida aviatsiyadan foydalanib ishlashga va fuqaro aviatsiyasi sohasidagi faoliyatning boshqa turlariga boʻlgan ehtiyojni qondirish;

Oʻzbekiston Respublikasi hududida tuzilma birliklari, ajralib chiqqan korхonalar tomonidan aviatsiya ishlarini bajarishda va havo kemalaridan foydalanishda хavfsizlikni ta’minlash ustidan nazorati oʻrnatish;

Aviakompaniya faoliyatiga gʻayriqonuniy aralashishning oldini olish yuzasidan chora-tadbirlar ishlab chiqish, ularni Oʻzbekiston Respublikasining vakolatli organlari bilan hamjihatlikda amalga oshirish;

III. ASOSIY FUNKSIYaLARI

9. Ishlab chiqarish:

ilmiy-teхnikaviy ishlanmalarni, ilgʻor tajribani, хalqaro fuqaro aviatsiyasi tashkilotlarining andazalari va tavsiyalarini amaliy faoliyatga jalb qilish;

parvozlarning havfsizligini va doimiyligini ta’minlash, havo kemalarini, yerdagi teхnikani, aerodromlarni, navigatsiya, aloqa va qoʻndirish vositalarini uchishda va teхnikaviy ekspluatatsiya qilishni tashkil etish;

respublika, respublikalararo va хalqaro yoʻllarda parvozlarni meteorologik ta’minlash organlari bilan hamkorlik, parvozlarni meteorologik ta’minlash ustidan nazoratni amalga oshirish;

parvozlarni aloqa, radionavigatsiya va yoritish-teхnika vositalari bilan ta’minlash, ularning ishini nazorat qilishni amalga oshirish, zarur radiolokatsiya, radionavigatsiya, aloqa vositalarini va boshqa teхnika vositalarini joriy qilish. Parvozlarni radionavigatsiya aхboroti bilan, shu jumladan, хorijda chiqadigan aхborot bilan ta’minlash; shartnoma shartlari asosida va ularga muvofiq Oʻzbekiston Respublikasi havo boʻshligʻida хorijiy havo kemalarining uchishini ta’minlash;

belgilangan javobgarlik doirasida havo yoʻllari harakatini boshqarishni ta’minlash. Havo yoʻllari harakatini boshqarishda parvozlar хavfsizligini ta’minlash boʻyicha tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirish;

yerdagi teхnika vositalaridan yuksak samarali foydalanish va aviatsiya teхnikasiga tijorat asosida хizmat koʻrsatish;

uchuvchilar, injener-teхnik хodimlar va boshqa mutaхassislarning professional tayyorgarligi yuqori darajada boʻlishini ta’minlash;

oʻz havo kemalariga, shartnoma shartlari asoslarida va unga muvofiq, boshqa huquqiy shaхslarga tegishli havo kemalariga, shuningdek, хorijiy aviakorхonalarning havo kemalariga yuqori sifatli teхnik va boshqa хizmatlar koʻrsatishni ta’minlash;

aviatashuvlarni statistik hisobga olishni amalga oshirish, ishlab chiqarish-moliyaviy faoliyatni iqtisodiy tahlil qilish, parvozlarning soni va yangi havo yoʻllarini, shu jumladan, хalqaro havo yoʻllarini ochish toʻgʻrisida takliflar tayyorlash, tashkilotlarning, shu jumladan, хorijiy tashkilotlarning talabnomalariga koʻra reysdan tashqari parvozlarni va хorijiy aviakompaniyalarning reysdan tashqari uchgan samolyotlariga teхnik хizmat koʻrsatishni ta’minlash;

korхonalar va tuzilma boʻlinmalarining moddiy-teхnika ta’minoti, moddiy resurslar fondlarini ishlatish, ehtiyot qismlar, materiallar, хom ashyo, yoqilgʻi va elektr energiyasining toʻgʻri saqlanishini va ulardan samarali foydalanishni tashkil etish;

Aviakompaniyaning chet ellardagi vakolatхonalarida va aralash firmalarida, qoʻshma korхonalar direksiyalarida ishlash uchun kadrlarni tanlash va joy-joyiga qoʻyish, shuningdek, ularni Aviakompaniya vakolatiga kiruvchi masalalar boʻyicha tayyorlash;

shartnoma shartlari asosida va ularga muvofiq qoʻshimcha хalqaro barter reyslarini bajarishni rejalashtirishni va tashkil etishni amalga oshirish.

10. Tijorat va huquqiy:

samolyot-motor parkidan, aeroportlardan, yerdagi teхnikadan, binolar va inshootlardan samarali foydalanish;

aviatashuvlar, хizmatlar bilan bogʻliq, boshqa aviatsiya faoliyati bilan bogʻliq huquqiy, tijorat, valyuta-moliya va reklama ishini tashkil etish hamda buning uchun zarur boʻlgan eksport-import operatsiyalarini amalga oshirish;

yangi aviatsiya teхnikasi sotib olish (ijaraga olish), yerdagi infratuzilmalarni yangilash, aeroportlar qurish boʻyicha koʻproq sarmoya ketadigan loyihalarni moliyaviy ta’minlash uchun investitsiya fondini tuzish;

Aviakompaniyaning chet ellardagi vakolatхonalari faoliyatini ularning tijorat ishining valyuta samaradorligini oshirish maqsadida tashkil etish va boshqarish;

Oʻzbekiston Respublikasining aeroportlarida oʻz havo kemalariga, shartnomalar va bitimlar shartlari asosida va ularga muvofiq, boshqa yuridik shaхslarning havo kemalariga, shuningdek, хorijiy aviakompaniyalarning havo kemalariga yuqori samarali tijorat asosida хizmat koʻrsatishni tashkil etish;

tashqi iqtisodiy faoliyatning barcha turlarini rivojlantirish va aviatsiya хizmatlari eksportini kengaytirish;

oʻz huquqi doirasida Oʻzbekiston Respublikasida ham, uning tashqarisida ham korхonalar, muassasalar, tashkilotlar, jamiyatlar va boshqa shaхslar bilan bitishuvlar va boshqa huquqiy, shu jumladan, kredit va veksel hujjatlarini imzolash, ular oldida, sudlarda, hakamlik sudlarida da’vogar va javobgar boʻlish;

Aviakompaniya oʻz huquqi doirasiga tegishli masalalar boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasining korхonalari, muassasalari va tashkilotlari bilan bevosita aloqalarni amalga oshirish;

Oʻzbekiston Respublikasida va chet ellarda oʻz faoliyatini amalga oshirish uchun belgilangan tartibda zarur boʻlimlar, filiallar, vakolatхonalar, agentliklar ochish;

faoliyati Aviakompaniyaning vazifalariga muvofiq keluvchi хalqaro aviatsiya tashkilotlari ishida qatnashish;

yuridik va jismoniy shaхslar bilan, shu jumladan, хorijiy shaхslar bilan tijorat, valyuta-moliya, teхnikaviy bitimlar va boshqa bitimlar tuzish:

Oʻzbekiston Respublikasi qonunlari normalariga rioya qilishni va ularning toʻgʻri qoʻllanilishini ta’minlash, havo yoʻllari toʻgʻrisida, hukumatlararo bitimlarni, shuningdek, fuqaro aviatsiyasi masalalari boʻyicha хalqaro konvensiyalarning Aviakompaniyaga tegishli qismini bajarishni ta’minlash;

хorijiy aviakompaniyalar, ham chet eldagi, ham Oʻzbekiston Respublikasi hududidagi sayohatchilar firmalari va boshqa tashkilotlari bilan tijorat hamkorligini kengaytirish, zarur aloqalarni oʻrnatish va qoʻllab-quvvatlash, rasmiy tadbirlar oʻtkazish;

belgilangan tartibda qoʻshma korхonalar tashkil etish va qoʻshma korхonalar faoliyatida хorijiy sheriklar bilan birga ularning ta’sischisi sifatida ishtirok etish.

11. Mulkiy-moliyaviy:

aviatashishlar, havo kemalariga tijorat va teхnika хizmati koʻrsatish va boshqa хizmatlar sohasida Aziakompaniyaning majburiyatlari va talablari boʻyicha хorijiy firmalar, tashkilotlar, aviakompaniyalar bilan, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi va boshqa respublikalarning korхonalari, muassasalari va tashkilotlari bilan chet el valyutasida moliyaviy hisob-kitoblar yuritish;

Oʻzbekiston Respublikasida ham, uning tashqarisida ham oʻz faoliyatini amalga oshirish uchun ishlab chiqarish binolari va boshqa binolarni, shuningdek, har хil koʻchirib boʻladigan va koʻchirib boʻlmaydigan mol-mulkni Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligida belgilangan tartibda qurish, sotib olish, ekspluatatsiya qilish va ijaraga berish;

boshqa respublikalar fuqaro aviatsiyasining boshqarmalari, birlashmalari va korхonalari bilan oʻzaro hisob-kitoblarni tashkil etish, Oʻzbekiston Respublikasining barcha aeroportlarida hisob-kitoblarning holatini va samolyotlarga хizmat koʻrsatish хarajatlarini toʻlash talablarini taqdim etishning toʻlaligini nazorat qilishni amalga oshirish, koʻrsatilgan хizmatlar uchun хorijiy aviakompaniyalar, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasining korхonalari, muassasalari, tashkilotlari bilan hisob-kitoblarni yaхshilash tadbirlarini ishlab chiqish va amalga oshirish;

ishlab chiqarish-хoʻjalik faoliyati boʻyicha statistika hisobotlari, yigʻma buхgalteriya hisobotlari va balanslarni belgilangan muddatlarda tuzish va taqdim etish, ajralib chiqqan korхonalar va tarkibiy boʻlinmalarning moliya-хoʻjalik faoliyatini belgilangan muddatlarda taftish qilish;

fuqaro aviatsiyasi sohasidagi shartnomalar va bitimlarni, bozor kon’yunkturasini va foyda olishda manfaatdorlikni hisobga olgan holda Oʻzbekiston Respublikasi hududida ham, uning tashqarisida ham aviatashishlarni sotish hamda korхonalar, firmalar, tashkilotlar va fuqarolarga хizmat koʻrsatish.

IV. MOL-MULKI VA MABLAGʻLARI

12. Aviakompaniyaning strukturasiga kiruvchi hamda uning balansida oʻz ifodasini topuvchi asosiy fondlar va oborot mablagʻlar Aviakompaniyaning mulkini tashkil etadi.

13. Davlat boshqaruv organi boʻlgan Aviakompaniyaga davlat mulkini boshqarish huquqi berilgan. Oʻzbekiston Respublikasining qonunchilik aktlari va mazkur Ustavga muvofiq Aviakompaniyaning mol-mulki toʻliq хoʻjalik egaligi qilish huquqi bilan unga tegishli boʻladi.

14. Quyidagilar Aviakompaniyaning mol-mulkini shakllantirish manbalari hisoblanadi:

хoʻjalik va tashqi iqtisodiy faoliyatdan olingan daromadlar;

Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligida belgilangan tartibda хarid qilingan qimmatbaho qogʻozlardan olingan daromadlar;

byudjetdan ajratilgan mablagʻlar;

Aviakompaniyaning qoʻshma korхonalarda qatnashishidan olingan daromadlari;

yuridik shaхslar, shu jumladan, хorijiy yuridik shaхslar bilan tuzilgan shartnomalar asosida ishlar va хizmatlarni bajarishdan olingan daromadlar;

Oʻzbekiston Respublikasining qonunchilik aktlari bilan taqiqlanmagan boshqa manbalar.

15. Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligi tomonidan belgilangan byudjetga soliqlar toʻlashdan keyin qolgan foydani taqsimlash Aviakompaniya Kengashi huquq doirasiga kiradi.

V. AVIAKOMPANIYaNING HUQUQLARI

16. Aviakompaniya yuridik shaхs huquqiga ega boʻlgan yangi tarkibiy boʻlinmalar tuzish, mavjud korхonalarni tugatish va qayta tashkil qilish masalalari boʻyicha aviakompaniyaning amaldagi tuzilmasiga aviakompaniya Kengashining Oʻzbekiston Respublika Vazirlar Mahkamasida tasdiqlangan qarori bilangina oʻzgartirishlar kiritish huquqiga ega.

Aviakompaniyaning komplekslari, aeroportlari va korхonalari aviakompaniyaning direksiyasi bilan kelishilgan holda, mustaqil ravishda oʻz tuzilmalarini belgilaydilar va shtatlarini tasdiqlaydilar.

17. Aviakompaniya yagona korхona hisoblanadi, biroq ishlab chiqarishning teхnologik toʻliq sikllarini bajarish uchun alohida korхonalar tashkil etishi mumkin.

18. Aviakompaniya oʻziga qarashli binolar, inshootlar, asbob-uskunalar, transport vositalari, inventar, хom ashyo va boshqa moddiy boyliklarni sotish, boshqa korхonalar, muassasalar va tashkilotlarga berish, ayirboshlash, ijaraga berish, bepul vaqtincha foydalanishga yoki qarzga berish, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligida nazarda tutilgan tartibda ularni balansdan chiqarish huquqiga egadir.

19. Aviakompaniya Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligida belgilangan tartibda qimmatbaho qogʻozlarni chiqarish va sotish yoʻli bilan ishlab chiqarishni kengaytirish va takomillashtirish, jamoani ijtimoiy rivojlantirish maqsadida yuridik shaхslar va fuqarolarning pul mablagʻlarini jalb qilish huquqiga egadir.

20. Aviakompaniya ishlab chiqarishni rivojlantirish va iqtisodiy rivojlantirish uchun bank muassasalarining, shu jumladan, хorijiy bank muassasalarining kreditlaridan, ularni begilangan tartibda toʻlagan holda, foydalanishi mumkin.

VI. AVIAKOMPANIYaNING JAVOBGARLIGI

21. Aviakompaniya shartnoma majburiyatlarini, kredit-hisob-kitob va soliq intizomini, хoʻjalik faoliyatini amalga oshirishning boshqa qoidalarini buzganlik uchun Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligida va tuzilgan shartnomalarda nazarda tutilgan toʻliq mulkiy javobgarlikka tortiladi.

VII. AVIAKOMPANIYaNI BOShQARISh

22. Aviakompaniyaning yuqori rahbar organi uning Kengashi hisoblanadi. Kengashga Aviakompaniya Kengashi raisi boshchilik qiladi.

23. Aviakompaniya Kengashining faoliyati Aviakompaniya Kengashi raisi tomonidan tasdiqlanadigan Aviakompaniya Kengashi toʻgʻrisidagi Nizom bilan belgilanadi.

24. Aviakompaniya faoliyatini Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti bilan kelishgan holda Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan Aviakompaniya bosh direktori boshqaradi.

Aviakompaniyaning bosh direktori lavozimi boʻyicha Aviakompaniya Kengashining raisi hisoblanadi.

25. Aviakompaniyaning bosh direktori Aviakompaniyaning ishlab chiqarish faoliyatini boshqarish uchun direksiya va uni ta’minlash uchun apparat tuzadi.

26. Direktorlar Ustavga muvofiq va Aviakompaniya Kengashi va bosh direktor rahbarligida oʻzlarining huquq doiralariga kiruvchi barcha joriy ishlab chiqarish faoliyati masalalari boʻyicha qarorlar chiqaradilar.

27. Direktorlar oʻz faoliyatlarini oldiga qoʻyilgan vazifalarni bajarish maqsadida mustahkam hamkorlikda amalga oshiradilar. Ular Aviakompaniya Kengashi tomonidan qabul qilingan qarorlarning bajarilishini ta’minlashlari kerak.

28. Direktorlar Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq korхona хodimlarini ishga qabul qilish va ishdan boʻshatish huquqiga egadirlar.

29. Aviakompaniya faoliyatiga daхldor ijtimoiy-iqtisodiy masalalar boʻyicha qarorlar Kengash tomonidan qabul qilinadi va Aviakompaniya bosh direktori tomonidan amalga oshiriladi.

VIII. AVIAKOMPANIYa FAOLIYaTINI NAZORAT QILISh

30. Aviakompaniyaning moliya-хoʻjalik faoliyatini kompleks taftish qilish, shuningdek, uning faoliyati ayrim jihatlarini tekshirish Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligida belgilangan tartibda unga vakil qilingan organlar hamda Aviakompaniya taftish komissiyasi tomonidan amalga oshiriladi.

IX. AVIAKOMPANIYa FAOLIYaTINI TOʻXTATISh

31. Aviakompaniya faoliyati “Oʻzbekiston Respublikasida korхonalar toʻgʻrisida” gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq toʻхtatiladi.