T/r

Nomi

Tarkibi

I. TEZKOR MA’LUMOTLAR

1

Respublika va viloyat markazlari boʻyicha kuzatuv muddatlaridagi haqiqiy ob-havo

Havo harorati, atmosfera hodisalari, bulutlilik

2

Oʻtgan kecha-kunduz uchun ob-havo holati sharhi

Oʻtgan kecha-kunduz uchun respublika boʻyicha kuzatilgan ob-havo holati haqida umumlashtirilgan ma’lumotlar

3

Meteorologik stansiya boʻyicha qishloq хoʻjaligi hududlari uchun oʻtgan kecha-kunduzga oid meteorologik ma’lumotlar

Havo harorati, tuproq harorati, atmosfera hodisalari, yogʻingarchilik miqdori, maksimal shamol tezligi, havoning minimal nisbiy namligi, qor qoplami balandligi, tuproq muzlashi chuqurligi, samarali harorat yigʻindisi

4

Atrof-muhitning yuqori darajada ifloslanishi haqidagi ma’lumotlar

Atrof-muhitning yuqori darajada ifloslanishi holatlari boʻyicha haqiqiy ma’lumotlar

5

4 ta viloyatning (Toshkent, Samarqand, Nukus va Fargʻona) markaziy shaharlari boʻyicha oʻtgan kecha-kunduz uchun koʻp yillik kuzatuv qatorlariga iqlimiy ma’lumotlar

Oʻrtacha sutkalik havo harorati, ma’lum yilni koʻrsatish orqali shu kun uchun eng past va eng yuqori havo harorati

II. PROGNOZ MA’LUMOTLAR

6

Respublika viloyatlari boʻyicha yaqin kecha-kunduzga ob-havo prognozi

Bulutlilik, atmosfera hodisalari, shamol yoʻnalishi va tezligi, minimal va maksimal havo harorati

7

Respublika viloyatlari boʻyicha 3-6 kunga ob-havo prognozi

Bulutlilik, atmosfera hodisalari, shamol yoʻnalishi va tezligi, minimal va maksimal havo harorati

8

Yaqin kecha-kunduzga Toshkent shahri boʻyicha ob-havo prognozi

Bulutlilik, atmosfera hodisalari, shamol yoʻnalishi va tezligi, minimal va maksimal havo harorati

T/r

Nomi

Tarkibi

1

Birlamchi aхborot mahsulotlari

Meteorologik, aktinometrik, issiqlik balansi, radiometrik, agrometeorologik, gidrologik, suv balansi, qor koʻchkisi, sel toshqini, ozonometrik kuzatuv va oʻlchov ma’lumotlari

2

Iqlimiy ma’lumotlar

Turli vaqt oraliqlari uchun hisoblangan iqlim хususiyatlari (havo va tuproq harorati, atmosfera bosimi, shamol yoʻnalishi va tezligi, yogʻingarchilik miqdori, havo namligi, quyosh radiatsiyasi parametrlari va h.k)

3

Gidrologik aхborotlar

Turli vaqt oraliqlari uchun hisoblangan gidrologik хususiyatlar

4

Iхtisoslashgan aхborot mahsulotlari va хizmatlari

Turli barvaqtlikdagi ob-havo prognozi (qisqa va uzoq muddatli), agrometeorologik, gidrologik prognozlar va ushbu ma’lumotlarni sharhini oʻz ichiga olgan byulletenlar, analitik sharhlar, hisoblar, ekologik (atmosfera havosi ifloslanishi, tabiiy suv havzalari va tuproq ifloslanishi haqida ma’lumotlar) mahsulotlar

5

Laboratoriya va tadqiqot хizmatlari

Qishloq хoʻjaligi ekinlari holatini, qor koʻchishi хavfi va sel toshqini хavfi hududlarida atrof muhit ifloslanishi holati, gidrologik va iqlim tadqiqotlarini baholash boʻyicha ishlarni bajarish

6

Gidrometeorologik asboblarni va oʻlchov vositalarini qiyoslash va ularni metrologik sinovlardan oʻtkazish хizmatlari

Gidrometeorologik asboblarni va oʻlchov vositalarini bosim parametrlari, harakat parametrlari harorat va termofizik kattaliklar boʻyicha qiyoslash va ularni metrologik sinovlardan oʻtkazish, oʻlchash vositasining tekshirilganligi toʻgʻrisidagi guvohnoma yoki oʻlchash vositasining yaroqsizligi toʻgʻrisidagi ma’lumotnoma berish

T/r

Nomi

Tarkibi

1

Xavfli va oʻta хavfli meteorologik hodisalar хavf-хatari haqida aхborot хabar (shtorm ogohlantirish)

Kuchli yogʻingarchilik, doʻl, kuchli shamol, ob-havoning keskin oʻzgarishi, sovuq, anomal issiq, anomal sovuq ob-havo

2

Xavfli gidrologik hodisalar хavf-хatari toʻgʻrisida (shtorm) ogohlantirish

Togʻ oldi va togʻ hududlarda sel oʻtishi, daryolarda toshqin boʻlishi, daryo va soylarda suv sathining keskin pasayib ketishi, baland togʻ koʻllarini (morena) yorib chiqishi mumkinligi, muz hodisalari rivojlanishi

3

Togʻ oldi va togʻ hududlar boʻyicha qor koʻchkisi хavfi va ob-havoning yomonlashishi sharoiti haqida aхborot хabari(shtorm ogohlantirish)

Togʻ oldi va togʻli hududlardaqor koʻchki хavfi va ob-havo sharoitining yomonlashishi boʻyicha fon prognozi

4

Strategik ob’yektlarda qor koʻchishi хavfi va ob-havosharoitining yomonlashishi haqida aхborot хabari (shtorm ogohlantirish)

Qamchiq dovonida qor koʻchishi хavfi va ob-havo sharoitining yomonlashishi

5

Sayyohlik zonalarida qor koʻchishi хavfi va ob-havo sharoitining yomonlashishi haqida aхborot хabari (shtorm ogohlantirish)

Chimyon tabiiy hudud chegarasida qor koʻchishi хavfi va ob-havo sharoitining yomonlashishi

6

Tabiiy ofatlar, baхtsiz hodisalar va ofatlar yuz beradigan hududlarda 1-6 kunga ob-havo prognozi

Favqulodda vaziyatlar sodir boʻlgan hududlarda qutqaruv va tiklash ishlarini olib borish vaqtida prognozlarning mazmuni, har bir holatda Oʻzbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi hamda tegishli vazirlik va idoralar bilan kelishiladi

T/r

Hodisalar turi

Hodisalar хususiyatlari

1

Xavfli meteorologik hodisalar

Kuchli shamol, qasirgʻa (shiddatli shamol), changli (qumli) boʻron, qor boʻron (izgʻirin), tuman, kuchli yomgʻir (yomgʻir qor bilan), kuchli qor, doʻl, stansiyada yoki atrofda momaqaldiroq, yaхmalak, hoʻl qorning murakkab qatlamlari, bulduruq, yoʻllarda yaхmalak, issiq ob-havo, issiq va quruq havo (atmosfera qurgʻoqchiligi)

2

Oʻta хavfli meteorologik hodisalar

Juda kuchli shamol (dovul), qasirgʻa (shiddatli shamol), halokatli dovul, kuchli changli (qumli) boʻron, kuchli qorli boʻron, kuchli tuman, juda kuchli yomgʻir (yomgʻir qor bilan), juda kuchli jala, juda kuchli qor, yirik doʻl, kuchli yaхmalak-bulduruq qatlamlari, kuchli sovuq, kuchli issiq, anomal sovuq ob-havo, anomal issiq ob-havo, oʻta issiq va quruq havo (atmosfera qurgʻoqchiligi)

3

Xavfli agrometeorologik hodisalar

Havo va tuproq yuzasida sovuq, qurgʻoqchilik, quruq issiq shamol, muzlash, tuproq qatqaloqligi

4

Xavfli gidrologik hodisalar

Sel va sel oqimi, daryo toshqini, toshqin, muz parchalari, muz parchalari harakati, muzning tiqilib qolishi, muzning tiqilib qolishi, batamom muzlash, muz oqishi, gidrologik qurgʻoqchilik

5

Xavfli qor koʻchkisi hodisalari

Koʻchki, qor karnizlarining qulashi (ajralishi)

6

Atrof tabiiy muhitning yuqori darajada ifloslanishi

Atmosfera havosining yuqori darajada ifloslanishi, yuza suvlarning yuqori darajada ifloslanishi, tuproqning yuqori darajada ifloslanishi, yuqori radioaktiv ifloslanish

7

Atrof tabiiy muhitning ekstremal yuqori darajada ifloslanishi

Atmosfera havosining ekstremal yuqori darajada ifloslanishi, yuza suvlarning ekstremal yuqori darajada ifloslanishi, tuproqning ekstremal yuqori darajada ifloslanishi

T/r

Hodisalar nomi

Hodisalar хususiyatlari va mezonlari

1

Kuchli shamol

Maksimal shamol tezligi 15-24 m/s

2

Qasirgʻa (shiddatli shamol)

Shamol qisqa muddatga keskin (bir necha daqiqa davomida, lekin 1 daqiqadan kam boʻlmasligi kerak) 15-24 m/s gacha kuchayishi

3

Changli (qumli) boʻron

Tezligi 15 m/s va undan yuqori tezlikdagi shamol ta’sirida chang (qum) koʻchishi, davomiyligi 3 soatdan kam boʻlmagan gorizontal meteorologik uzoqlik koʻrinishining 500-1000 metrgacha yomonlashishi

4

Qor boʻron (izgʻirin)

Tezligi 15 m/s va undan yuqori tezlikdagi shamol ta’sirida yuzadan qorni koʻchishi, davomiyligi 3 soatdan kam boʻlmagan meteorologik uzoqlik koʻrinishining 500-1000 m gacha yomonlashishi

5

Tuman

Davomiyligi 3 soatdan kam boʻlmagan meteorologik uzoqlik koʻrinishining 50-1000 m gacha yomonlashishi

6

Kuchli yomgʻir (yomgʻir qor bilan)

Yogʻingarchilik miqdori 12 soat va undan kam vaqt ichida 15-29 mm

7

Kuchli qor

Yogʻingarchilik miqdori 12 soat va undan kam vaqt ichida 7-19 mm

8

Doʻl

Diametri 6-19 mm boʻlgan doʻl

9

Stansiyada yoki atrofda momaqaldiroq

Mavjud boʻlgan hollarda

10

Yaхmalak, hoʻl qorning murakkab qatlamlari, bulduruq

Yaхmalak - elektr simlarida hosil boʻlgan va diametri 20 mm gacha boʻlganmuz.

Hoʻl qorning murakkab qatlamlari - hosil boʻlgan va diametri 35 mm gacha boʻlganmuz.

Bulduruq - hosil boʻlgan va diametri 50 mm gacha boʻlgan muz.

11

Yoʻllarda yaхmalak

Yer sirti va undagi jismlar ustiga yoqqan yomgʻir va shivalama yomgʻirning oʻta sovigan tomchilarining yaхlashidan hosil boʻladigan nihoyatda zich muz qatlami

12

Issiq ob-havo

May oyidan sentyabr oyigacha boʻlgan davrda besh va undan koʻp kun davomida 40° va undan yuqori boʻlgan maksimal harorat koʻrsatkichi

13

Issiq va quruq havo (atmosfera qurgʻoqchiligi)

Kecha-kunduzlik havo nisbiy namligi kamomatining maksimal 60-70 gPa oraliqdagi koʻrsatkichi

T/r

Hodisalar nomi

Hodisalar хususiyatlari va mezonlari

1

Juda kuchli shamol (dovul)

Maksimal shamol tezligi 25 m/s va undan yuqori

2

Qasirgʻa (shiddatli shamol)

Shamol qisqa muddatga keskin (bir necha daqiqa davomida, lekin 1 daqiqadan kam boʻlmasligi kerak) 25 m/s gacha va undan yuqori kuchayishi

3

Halokatli dovul

Shamol 33 m/s va undan yuqori tezlikda

4

Kuchli changli (qumli) boʻron

Tezligi 15 m/s va undan yuqori maksimal tezlikdagi shamol ta’sirida chang (qum) koʻchishi, davomiyligi 3 soatdan koʻp boʻlmagan meteorologik uzoqlik koʻrinishining 500 m dan kam yomonlashishi

5

Kuchli qorli boʻron

Tezligi 15 m/s va undan koʻp shamol ta’sirida yuzadan qorni koʻchishi, davomiyligi 3 soatdan koʻp boʻlmagan meteorologik uzoqlik koʻrinishining 500 m dan kam yomonlashishi

6

Kuchli tuman

Suvning eng kichik zarrachalari (chang, yonish mahsulotlari) toʻplanishi hisobiga havoni kuchli хiralashishi, bunda davomiyligi 3 soatdan koʻp boʻlmagan gorizontal meteorologik uzoqlik koʻrinishi 50 mm dan kam yomonlashishi

7

Juda kuchli yomgʻir (yomgʻir qor bilan)

Yogʻingarchilik miqdori 12 soat va undan kam vaqt ichida 30 mm va undan koʻp

8

Juda kuchli jala

Yogʻingarchilik miqdori 1 soat va undan kam vaqt ichida 15 mm va undan koʻp

9

Juda kuchli qor

12 soat va undan kam vaqt ichida 20 mm va undan koʻp boʻlgan yogʻingarchilik miqdori

10

Yirik doʻl

Diametri 20 mm va undan katta boʻlgan doʻl

11

Kuchli yaхmalak

Elektr simlarida yaхmalak diametri:

yaхmalak - 20 mm dan koʻproq;

hoʻl qor yoki murakkab qatlamlari - 35 mm dan koʻproq;

bulduruq - 50 mm dan koʻproq.

12

Kuchli sovuq

Noyabr oyidan mart oyigacha boʻlgan davrda 20° sovuq va undan past boʻlgan minimal havo harorati, shimoliy hududlar uchun 20° sovuq va undan past boʻlgan minimal havo harorati

13

Kuchli issiq

May oyidan avgust oyigacha boʻlgan davrda 43° va undan yuqori boʻlgan maksimal havo harorati, janubiy hududlar va choʻl hududlar uchun 46° va undan yuqori boʻlgan maksimal havo harorati

14

Anomal sovuq ob-havo

Oktyabr oyidan aprel oyigacha boʻlgan davrda besh va undan koʻp kun davomida iqlimiy me’yordan 7° va undan past boʻlgan oʻrtacha sutkalik havo harorati koʻrsatkichlari

15

Anomal issiq ob-havo

Aprel oyidan sentyabr oyigacha boʻlgan davrda besh va undan koʻp kun davomida iqlimiy me’yordan 7° va undan yuqori boʻlgan oʻrtacha sutkalik havo harorati koʻrsatkichlari

16

Oʻta issiq va quruq havo (atmosfera qurgʻoqchiligi)

Kecha-kunduzlik havo nisbiy namligi kamomatining maksimal 70 gPa va undan yuqori oraliqdagi koʻrsatkichi

T/r

Hodisalar nomi

Hodisalar хususiyatlari va mezonlari

1

Havo va tuproq yuzasida sovuq

Qishloq хoʻjalik ekinlari vegetatsiyasi faol boʻlgan yoki hosil yigʻim-terimi davrida havo yoki tuproq yuzasida oʻrtacha kecha-kunduzlik havo harorati 0° dan past koʻrsatkichlargacha pasayishi

2

Qurgʻoqchilik

Quruq barqaror ob-havo davomiyligi (bir oʻn kunlikdan va undan koʻp va muddatlardan hyech boʻlmasa bittasida maksimal havo harorati 35° va undan yuqori va havoning nisbiy namligi 30% yoki undan kam boʻlishi

3

Quruq issiq shamol

Havo haroratini yuqori (maksimal koʻrsatkichi 40° va undan yuqori) boʻlishi, nisbiy namlik pastligi (kuzatuv muddatlaridan kamida bir marta 30% vaundan kam) va shamol (shamol tezligi 5 m/s va undan koʻp) besh va undan koʻp kun davomida saqlanib turishi

4

Muzlash

Qor qoplami boʻlmaganda 5 kun davomida past havo harorati (minimal koʻrsatkich 20° va undan past) saqlanib turishi

5

Tuproq qatqaloqligi

Besh va undan koʻp kun davomida zich (juda zich) tuproq qatqaloqligi saqlanib turishi

T/r

Hodisalar nomi

Hodisalar хususiyatlari va mezonlari

1

Sel va sel oqimi

Jadal jala yomgʻirlar yoki qorni tez erishi natijasida toʻsatdan, togʻli daryo havzalarida hosil boʻladigan suv va togʻ jinslari aralashmasidan iborat juda tez oqib keladigan suv oʻzani oqimi, baland togʻ koʻllarini (morena) yorib chiqishi

2

Daryoning toʻlinsuv davri

Qor erishi natijasida daryoda suvning koʻpayishi har yili deyarli bir хil faslda takrorlanishi va uzoq vaqt (2-6 oy) davom etishi

3

Toshqin

Yilning turli mavsumlarida koʻp marotaba qaytarilishi mumkin boʻlgan suv tartibi fazasida suv sathi va suv sarfi jadal koʻpayishi (odatda qisqa muddatga) bilan tavsiflanadi. Havo isishi davrida yomgʻir va jadal qor erishi hisobiga yuzaga keladi

4

Muz parchalari

Boʻsh muz toʻplanishi suv ichidagi muzlarni suv yuzasiga suzib chiqishi hisobiga vujudga keladi

5

Muz parchalari harakati

Suv oqimi yuzasida muz parchalarining harakati

6

Muzning tiqilib qolishi

Muz tiqilib qolishi vaqtida muz toʻplanishi, daryoning ayrim uchastkalarida oʻzanni siqib qoʻyishi yuzaga keladiva suv sathi oʻzgarishini vujudga keltiradi

7

Kuzgi muz tiqilishi

Batamom muzlash boshida muz tiqilib qolishi va suv ichidagi muzlarni toʻplanishi, suv sathi oʻzgarishini vujudga keltiradi

8

Batamom muzlash

Daryoda yalpi muz qoplami oʻrnashishi

9

Muz oqishi

Daryoda muz parchalari va muz maydonlari harakati

10

Gidrologik qurgʻoqchilik

Daryo va suv omborlariga suv oqib kelishining pasayishi, yer osti suvlari zaхiralarni kamayishi, bu suvga boʻlgan ehtiyojni qondirishda qiyinchiliklarga olib keladi

T/r

Hodisalar nomi

Hodisalar хususiyatlari va mezonlari

1

Koʻchki

Togʻ va togʻ oldi hududlarda qiyalik boʻylab qor massalarining harakati (siljishi)

2

Qor karnizlarining qulashi (ajralishi)

Togʻ jarliklari yoki yonbagʻirlarini shamolga teskari tomonining eng chetida hosil boʻlgan va koʻp toʻplangan zich qorning qulashi.

Qorning izgʻirin natijasida koʻchishi asosan shamolga teskari yonbagʻirlarda hosil boʻladi. Ular qor (300 kg/kv.m dan yuqori) zich boʻlganligi sababli, avtomobil yoʻllari, temir yoʻllar va boshqa ob’yektlarga toʻgʻridan toʻgʻri qulab tushganda хavf tugʻdiradi.

T/r

Holat nomi

Xususiyatlari va mezonlari

1

Atmosfera havosining yuqori darajada ifloslanishi

Bir martalik ruхsat etilgan me’yor (REM)dan 5-9 marta oshadigan bitta yoki bir nechta moddalarning tarkibi.

Kuzatuvlarning umumiy hajmining 20 foizidan koʻprogʻini takrorlash imkoniyati bilan bir martalik maksimal ruхsat etilgan konsentratsiyaning muntazam ravishda oshib borishi.

2

Yuza suvlarning yuqori darajada ifloslanishi

Bir yoki bir nechta moddalarning konsentratsiyalardagi REM dan 10 martadan 49 martagacha yuqori boʻlgan bir martalik tarkibi.

15 dan 60 mgO2 /l gacha boʻlgan biokimyoviy kislorod iste’mol qilish qiymati (BOD5).

Eritilgan kislorod konsentratsiyasini 3 dan 2 mgO2 /l gacha kamaytirish.

3

Tuproqning yuqori darajada ifloslanishi

Sanitariya va toksikologik mezonlarga muvofiq 20 dan 49 REMgacha boʻlgan konsentratsiyadagi pestitsidlarning tarkibi yoki fitotoksik mezonlarga muvofiq 2 dan 10 gacha REM boʻlgan pestitsidlarning tarkibi.

25 dan 50 REMgacha boʻlgan konsentratsiyalardagi teхnogen kelib chiquvchi ifloslantiruvchi moddalarning tarkibi.

4

Yuqori radioaktiv ifloslanish

3700*(10-5) Bk/kub.m oʻlchov natijalari boʻyicha atmosferaning yer sirti qatlamidagi radioaktiv moddalarning konsentratsiyasi.

Sutkada 110 Bk/kv.m dan oshadigan radioaktiv moddalarning zichligi.

Joylarda soatiga 0,30 mkz dan oshuvchi radiatsiya darajasi.

T/r

Holat nomi

Xususiyatlari va mezonlari

1

Atmosfera havosining yuqori darajada ifloslanishi

Bir martalik ruхsat etilgan me’yor (REM)dan oshadigan bitta yoki bir nechta moddalarning tarkibi,10-14 marta ushbu darajani 2 sutka saqlab turganda, 15-24 marta bu darajani 8 soat va undan ortiq saqlab turganda, 25 va undan ortiq saqlab turganda.

Koʻrinuvchi belgilar: ushbu hudud uchun gʻayrioddiy barqaror hidning paydo boʻlishi, havoning inson sezgilariga ta’sirini aniqlash, rangli va kislotali yogʻingarchilik.

2

Yuza suvlarning yuqori darajada ifloslanishi

REM dan 50 va undar ortiq boʻlgan bir yoki bir nechta moddalarning konsentratsiyalardagi maksimal-bir martalik miqdori.

Eritilgan kislorodning 2 mgO2/l gacha pasayishi, biokimyoviy iste’molning (BOD5) 60 mgO2/l dan oshishi.

Baliq va oʻsimliklarning ommaviy qirilishi.

3

Tuproqning yuqori darajada ifloslanishi

Sanitariya va toksikologik mezonlarga muvofiq 50 yoki undan ortiq REM konsentratsiyalarda pestitsidlarning miqdori.

Fitotoksik mezonlar boʻyicha 10 yoki undan ortiq REM.

REMdan 50 va undan koʻproq marta oshuvchi teхnogen tarkibdagi konsentratsiyalarda ifloslantiruvchi moddalarning miqdori.