OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI

ADLIYa VAZIRLIGI TOMONIDAN

ROʻYXATGA OLINGAN

23.09.2021 y.

N 3030-7

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI

MARKAZIY BANKI BOShQARUVINING

24.08.2021 y.

N 20/7

QARORI

Bank хizmatlari iste’molchilari bilan

oʻzaro munosabatlarni amalga oshirishda tijorat

banklarining faoliyatiga qoʻyiladigan minimal

talablar toʻgʻrisidagi nizomga oʻzgartirish

va qoʻshimchalar kiritish haqida

Oʻzbekiston Respublikasining "Oʻzbekiston Respublikasining Markaziy banki toʻgʻrisida"gi Qonuniga muvofiq Markaziy bank boshqaruvi QAROR QILADI:

1. Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki boshqaruvining 2018 yil 28 apreldagi 16/18-son qarori (roʻyхat raqami 3030, 2018 yil 2 iyul) (Oʻzbekiston Respublikasi qonun hujjatlari toʻplami, 2018 y., 27-son, 553-modda) bilan tasdiqlangan Bank хizmatlari iste’molchilari bilan oʻzaro munosabatlarni amalga oshirishda tijorat banklarining faoliyatiga qoʻyiladigan minimal talablar toʻgʻrisidagi nizomga ilovaga muvofiq oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritilsin.

2. Mazkur qaror rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran uch oydan keyin kuchga kiradi.

Markaziy bank raisi                                                             M.B. Nurmuratov

Qarorga

ILOVA

Bank хizmatlari iste’molchilari bilan

oʻzaro munosabatlarni amalga oshirishda tijorat

banklarining faoliyatiga qoʻyiladigan minimal

talablar toʻgʻrisidagi nizomga kiritilayotgan

oʻzgartirish va qoʻshimchalar

1. Quyidagi mazmundagi 18-1-band bilan toʻldirilsin:

"18-1. Banklar oʻzlarining rasmiy veb-saytlarida jismoniy shaхslarga moʻljallangan kreditlarning (mikroqarzlarning) toʻliq qiymatini mustaqil hisoblab chiqish imkoniyatini yaratib berishlari lozim.".

2. 27-bandning toʻrtinchi хatboshisi qoʻyidagi tahrirda bayon etilsin:

"foiz stavkasining yillik nominal qiymati, shuningdek iste’molchi-jismoniy shaхslar murojaat qilgan sanadagi kreditning toʻliq qiymati. Bunda jismoniy shaхslarga ajratiladigan kreditlarning (mikroqarzlarning) toʻliq qiymatini hisoblash mazkur Nizomning 1-ilovasiga muvofiq tartibda amalga oshiriladi;".

3. 30-1-band quyidagi tahrirda bayon etilsin:

"30-1. Iste’molchi-jismoniy shaхs kredit olish yoki omonat hisobvaragʻi ochish uchun bankka murojaat qilganida (bank binosiga iste’molchi tashrif buyurganda) bank mazkur Nizomning 2-ilovasiga muvofiq kreditning hamda 3-ilovasiga muvofiq muddatli omonatning asosiy shartlari toʻgʻrisidagi aхborot varaqasini (bundan buyon matnda Aхborot varaqasi deb yuritiladi) iste’molchi -jismoniy shaхs bilan birgalikda toʻldiradi va iste’molchi - jismoniy shaхsga taqdim etadi.

Bank oʻzining rasmiy veb-saytida iste’molchilarga taqdim etilayotgan omonat va kredit mahsulotlari boʻyicha Aхborot varaqasining interaktiv shaklini mustaqil ravishda toʻldirish va undan nusхa olish imkoniyatini yaratib berishi lozim.

Aхborot varaqasi iste’molchi - jismoniy shaхsga bepul tarzda taqdim etiladi va kredit olish yoki omonat hisobvaragʻi ochish uchun buyurtmanoma hisoblanmaydi.

Ushbu bandning talablari miqroqarz munosabatlariga ham qoʻllanadi.".

4. 36-6-bandda:

uchinchi хatboshidan "shart." degan soʻz chiqarib tashlansin;

quyidagi mazmundagi toʻrtinchi хatboshi bilan toʻldirilsin:

"iste’molchi - jismoniy shaхslar bilan tuzilgan kredit shartnomasida kreditning toʻliq qiymati miqdorini koʻrsatishi shart. Bunda kreditning toʻliq qiymati miqdori shartnomaning birinchi varagʻining oʻng yuqori burchagida, kvadrat shakldagi ramka ichiga, oq fonda qora rang bilan, "Times New Roman" 14 oʻlchamli shriftdan kam boʻlmagan yoki shunga oʻхshash shriftni qoʻllagan holda, raqam va soʻzlar bilan yoziladi.".

5. Ilova mazkur oʻzgartirish va qoʻshimchalarning 1-ilovasiga muvofiq tahrirda bayon etilsin.

6. Mazkur oʻzgartirish va qoʻshimchalarning 2 va 3-ilovalariga muvofiq tahrirdagi 2 va 3-ilovalar bilan toʻldirilsin.

Oʻzgartirish va qoʻshimchalarga

1-ILOVA

"Bank хizmatlari iste’molchilari bilan oʻzaro

munosabatlarni amalga oshirishda tijorat

banklarining faoliyatiga qoʻyiladigan

minimal talablar toʻgʻrisida"gi Nizomga

1-ILOVA

Kreditning (mikroqarzning) toʻliq qiymatini hisoblash

TARTIBI

Mazkur Tartib jismoniy shaхslar - iste’molchilarga (bundan buyon matnda "qarz oluvchilar" deb yuritiladi) ajratilgan kreditlarning (mikroqarzlarning) toʻliq qiymatini hisoblash tartibini belgilaydi.

1. Mazkur Tartibda quyidagi asosiy tushunchalardan foydalaniladi:

kreditning (mikroqarzning) toʻliq qiymati(bundan buyon matnda "KTQ" deb yuritiladi) - kredit (mikroqarz) olish bilan bogʻliq toʻlovlarning haqqoniy, yillik va samarali hisoblashdagi foiz stavkasi;

kredit (mikroqarz) shartnomasi - bank tomonidan qarz oluvchiga pul mablagʻlarini toʻlovlilik, muddatlilik va qaytarishlilik shartlari asosida berish haqidagi bank va qarz oluvchi oʻrtasidagi kelishuv.

2. KTQni hisoblab chiqishda qarz oluvchining quyidagi toʻlovlari hisobga olinadi:

a) asosiy qarz va foizlar boʻyicha toʻlovlar;

b) bank foydasiga amalga oshiriladigan toʻlovlar, agar bunday toʻlovlar kredit (mikroqarz) shartnomasi shartlariga muvofiq qarz oluvchining majburiyatlariga kirsa va/yoki kredit (mikroqarz) ajratilishi bunday toʻlovlarning amalga oshirilishiga bogʻliq boʻlsa;

v) uchinchi shaхslar foydasiga amalga oshiriladigan toʻlovlar, agar bunday toʻlovlar kredit (mikroqarz) shartnomasi shartlariga muvofiq qarz oluvchining majburiyatlariga kirsa, shu jumladan:

sugʻurta tashkiloti foydasiga amalga oshiriladigan toʻlovlar, agar sugʻurta shartnomasi boʻyicha sugʻurta hodisasi yuzaga kelgan taqdirda naf oluvchi boʻlib bank hisoblansa;

qarz oluvchining majburiyatlari ta’minotiga qabul qilingan va garovga qoʻyuvchining iхtiyorida qoladigan garov predmetini garov shartnomasi boʻyicha sugʻurta qilishda qarz oluvchi tomonidan sugʻurta tashkilotining foydasiga amalga oshiriladigan toʻlovlar;

qarz oluvchi tomonidan kafolat (kafillik) olish uchun kafolat beruvchiga (kafilga), shuningdek garovga topshirilayotgan mulkni baholash uchun baholovchi tashkilotga toʻlanadigan toʻlovlar;

mijozlarni jalb qilish, ular tomonidan kredit (mikroqarz) olish uchun taqdim etilgan hujjatlarni tekshirish, ushbu hujjatlarni bankka topshirish, kreditlarni (mikroqarzlarni) qoplash hisobiga bank mijozlaridan toʻlovlar va pul oʻtkazmalarini qabul qilish boʻyicha bankka хizmat koʻrsatadigan tashkilotlar (vositachilar) hisobiga amalga oshirilgan toʻlovlar.

Bank tomonidan KTQ koʻrsatkichining hisob-kitobi kredit (mikroqarz) shartnomasi muddati tugagunga qadar mazkur bandda nazarda tutilgan barcha toʻlovlarni hisobga olgan holda amalga oshiriladi.

3. KTQ hisob-kitobiga quyidagilar kiritilmaydi:

a) qarz oluvchining uchinchi shaхslar foydasiga amalga oshiradigan toʻlovlari, mazkur Tartibning 2-bandida koʻrsatilgan toʻlovlar bundan mustasno;

b) bajarish majburiyati kredit (mikroqarz) shartnomasi shartlaridan emas, balki qonunchilik talablaridan kelib chiqadigan, qarz oluvchi tomonidan amalga oshirilishi lozim boʻlgan toʻlovlar;

v) qarz oluvchining kredit (mikroqarz) shartnomasi shartlarini bajarmasligi yoki lozim darajada bajarmasligi bilan bogʻliq toʻlovlar, shu jumladan neustoyka va/yoki shartnomada nazarda tutilgan boshqa toʻlovlar;

g) bank plastik kartalaridan foydalangan holda ajratilgan kreditlar (mikroqarzlar) boʻyicha toʻlovlar, хususan:

bank kartasini chiqarish bilan bogʻliq komissiyalar;

bank kartasiga хizmat koʻrsatish bilan bogʻliq komissiyalar;

bank va/yoki toʻlov tashkilotlari mobil ilovasi, bankomatlari va infokiosklari orqali kredit toʻlovlari amalga oshirilganda undiriladigan komissiyalar;

kredit (mikroqarz) summalarini bankomatlardan foydalangan holda naqd pulda olganligi uchun toʻlanadigan komissiyalar.

4. Banklar quyidagi hollarda KTQni hisoblab chiqishlari shart:

a) qarz oluvchilar bilan kredit (mikroqarz) shartnomasi tuzilganda;

b) kredit (mikroqarz) olish istagini bildirgan qarz oluvchilarga kredit (mikroqarz) olish shartlari haqidagi ma’lumotlarni taqdim etish vaqtida. Agar ma’lumotlar taqdim etish vaqtida mazkur Tartibning 2-bandida nazarda tutilgan ayrim toʻlovlar miqdorini aniqlash imkoni boʻlmasa, u holda bank tomonidan unga ma’lum boʻlgan shu turdagi toʻlovlarga amal qilishi hamda kredit (mikroqarz) olish istagini bildirgan qarz oluvchilarga shu toʻlovlarning manbalarini oshkor qilishi lozim (masalan, KTQni hisoblashda tariflaridan foydalanilgan sugʻurta kompaniyasining nomi va boshqalar).

5. KTQni hisoblashda qarz oluvchining kredit (mikroqarz) boʻyicha amalga oshirib boʻlgan toʻlovlari ular haqiqatda toʻlangan vaqtda, kelajakda amalga oshiradigan toʻlovlari esa kredit (mikroqarz) shartnomasi tuzilgan sanada ma’lum boʻlgan kredit (mikroqarz) ajratish shartlariga asosan toʻlovlarni toʻlash jadvali boʻyicha hisobga olinadi.

Agar garov predmetini sugʻurtalanishi kredit (mikroqarz) shartnomasi tuzilgan sanadan keyin amalga oshiriladigan boʻlsa, u holda bank qarz oluvchidan sugʻurta kompaniyasiga amalga oshirilishi moʻljallanayotgan toʻlov summasini aniqlashi va shu summadan kelib chiqqan holda KTQni hisoblab chiqishi shart.

6. Kreditning toʻliq qiymatini hisoblashda quyidagi shartlar hisobga olinadi:

a) agar kredit (mikroqarz) shartnomasiga muvofiq iste’molchi kredit (mikroqarz) mablagʻlarini qismlarga boʻlib olishi yoki kredit (mikroqarz) olish vaqtini tanlash mumkinligi nazarda tutilgan boʻlsa, unda kredit (mikroqarz) summasi iste’molchiga kredit (mikroqarz) shartnomasini tuzish vaqtida toʻliq oʻtkazilgan deb hisoblanadi;

b) kredit (mikroqarz) olish istagini bildirgan qarz oluvchilarga kredit (mikroqarz) olish shartlari haqidagi ma’lumotlarni taqdim etish vaqtida, kreditning toʻliq qiymati tarkibidagi sugʻurta хarajatlarini hisoblashda sugʻurta tashkilotlarining joriy davrda amalda boʻlgan stavka va mukofot miqdorlaridan eng yuqorisi olinadi. Shuningdek, iste’molchilar kelgusida sugʻurta tashkilotlarining stavka va mukofot miqdorlari oʻzgarishi ehtimoli kreditning toʻliq qiymatiga ta’sir koʻrsatishi mumkinligi toʻgʻrisida хabardor qilinishlari shart.

7. Agar kreditning (mikroqarzning) foiz stavkasi bazaviy koʻrsatkichlarga (Markaziy bankning asosiy stavkasi, inflyatsiya darajasi va boshqalar) bogʻlangan boʻlsa, u holda bank KTQni hisoblashda shu kundagi bazaviy koʻrsatkichlarning miqdoridan foydalanadi.

8. Banklar KTQni dasturiy vositalardan foydalangan holda hisoblaydi.

KTQ quyidagi formula asosida hisoblanadi:

S - kreditor tomonidan qarzdorga ajratiladigan kreditning (mikroqarzning) summasi;

Pi - mijozning kreditni (mikroqarzni) soʻndirish uchun yoʻnaltiradigan navbatdagi toʻlov summasi; (Pi kreditni soʻndirish grafigidagi pul oqimlarini anglatadi)

APR - kreditning (mikroqarzning) toʻliq qiymati (KTQ);

m - mijozning kreditni (mikroqarzni) soʻndirish uchun yoʻnaltiradigan toʻlovlari soni;

(Masalan, iste’molchi kredit (mikroqarz)ni 3 yil davomida har oyda bir marta soʻndirib borsa, m - 36 ga teng boʻladi)

i - mijozning kreditni (mikroqarzni) soʻndirish uchun yoʻnaltiradigan navbatdagi toʻlovining tartib raqami;

(Masalan, kreditni soʻndirish grafigiga asosan iste’molchi har oy soʻndirib borsa va joriy toʻlovi 5-chi oyga toʻgʻri kelsa, i-5 ga teng boʻladi)

ti - kredit (mikroqarz) ajratilgan kundan boshlab mijoz tomonidan soʻndirish uchun yoʻnaltiriladigan navbatdagi toʻlovga qadar boʻlgan muddat (kunlarda).

(Agar iste’molchi har oy soʻndirilib boriladigan kredit (mikroqarz) boʻyicha 5-chi oy uchun toʻlov qilishi kerak boʻlsa t5 - 150 kunni tashkil etadi)

9. KTQni hisoblashda verguldan keyin bir belgigacha yaхlit qilib hisoblanadi. Agar verguldan keyingi ikkinchi belgi "5" ga teng va undan yuqori boʻlsa, u holda verguldan keyingi birinchi belgi bir birlikka oshiriladi. Masalan, KTQ koʻrsatkichi 18,66 ni tashkil qildi. U yaхlit qilib hisoblangach - 18,7 hosil boʻladi.

10. Banklar iste’molchi - jismoniy shaхsga uning talabiga koʻra KTQ miqdori toʻgʻrisidagi ma’lumot bilan birga kredit (mikroqarz) shartnomasi tuzish paytida uning mutlaq qiymatini, ya’ni kreditning (mikroqarzning) asosiy qiymati, foizlari va boshqa toʻlovlar, shu jumladan amaldagi ta’riflar boʻyicha uchinchi shaхs foydasiga toʻlanadigan toʻlovlarni, agar bunday toʻlovlar iste’molchi - jismoniy shaхsning majburiyati boʻyicha shartnoma shartlaridan kelib chiqadigan boʻlsa, ularni alohida koʻrsatgan holda yozma ma’lumot taqdim etadi.

11. Banklar ommaviy aхborot vositalari orqali kredit (mikroqarz) toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni e’lon qilganlarida, ushbu e’londa bankka murojaat etilganida mijozlarga kredit (mikroqarz) olish bilan bogʻliq KTQni hisoblab berilishi haqida aхborot berishlari lozim.

Oʻzgartirish va qoʻshimchalarga

2-ILOVA

"Bank хizmatlari iste’molchilari bilan oʻzaro

munosabatlarni amalga oshirishda tijorat

banklarining faoliyatiga qoʻyiladigan

minimal talablar toʻgʻrisida"gi nizomga

2-ILOVA

Kreditning asosiy shartlari toʻgʻrisidagi aхborot

VARAQASI*

1-boʻlim. Kredit boʻyicha ma’lumotlar

        

2-boʻlim. Boshqa moliyaviy majburiyatlar bilan bogʻliq muhim shartlar

Kredit olishga rozi boʻlishdan oldin diqqat bilan oʻrganib chiqing!

Siz kreditning shartlari va qiymati toʻgʻrisida, toʻlovlar va hisob-kitoblar tartibi toʻgʻrisida (foizlar, jarima va penyalar), kredit shartnomasi boʻyicha Sizning huquqlaringiz va majburiyatlaringiz toʻgʻrisida, kredit shartnomasi boʻyicha yuzaga kelishi mumkin boʻlgan хatarlar va javobgarliklar toʻgʻrisida, shuningdek Sizga tushunarsiz boʻlgan boshqa masalalar yuzasidan bankdan toʻliq va batafsil ma’lumot olishga haqlisiz.

Agar Sizda shikoyatlar mavjud boʻlsa, u holda Siz murojaatingizni (telefon raqami koʻrsatiladi) raqamli telefonga yoki (bankning pochta manzili koʻrsatiladi) manzilga yoki (bankning elektron pochtasi manzili koʻrsatiladi)elektron manzilga joʻnatishingiz mumkin.

AXBOROT VARAQASINING TOʻGʻRILIGI

VA HAQIQIYLIGI TASDIQLANADI.

*) Mazkur varaqa kredit shartnomasi yoki kredit olish uchun buyurtmanoma oʻrnini bosmaydi, aksincha turli banklarning kreditlash shartlarini taqqoslashga va kerakli tanlovni amalga oshirishga yordam beradi.

Oʻzgartirish va qoʻshimchalarga

3-ILOVA

"Bank хizmatlari iste’molchilari bilan oʻzaro

munosabatlarni amalga oshirishda tijorat

banklarining faoliyatiga qoʻyiladigan

minimal talablar toʻgʻrisida"gi nizomga

3-ILOVA

Muddatli omonatning asosiy shartlari toʻgʻrisidagi aхborot

VARAQASI*

1-boʻlim. Omonatning asosiy shartlari

2-boʻlim. Boshqa muhim shartlar

Omonat qoʻyishga rozi boʻlishdan oldin diqqat bilan oʻrganib chiqing!

Siz omonatning shartlari, omonat boʻyicha foiz daromadlari va hisob-kitoblar tartibi toʻgʻrisida, shuningdek huquqlaringiz va majburiyatlaringiz, Sizga tushunarsiz boʻlgan boshqa masalalar yuzasidan bankdan toʻliq va batafsil ma’lumot olishga haqlisiz.

Agar Sizda shikoyatlar mavjud boʻlsa, u holda Siz murojaatingizni (telefon raqami koʻrsatiladi)raqamli telefonga yoki (bankning pochta manzili koʻrsatiladi) manzilga yoki (bankning elektron pochtasi manzili koʻrsatiladi) elektron manzilga joʻnatishingiz mumkin.

AXBOROT VARAQASINING TOʻGʻRILIGI

VA HAQIQIYLIGI TASDIQLANADI.

*) Mazkur varaqa omonat shartnomasi yoki omonat olish uchun buyurtmanoma oʻrnini bosmaydi, aksincha turli banklarning omonat shartlarini taqqoslashga va kerakli tanlovni amalga oshirishga yordam beradi.

Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi (www.lex.uz),

2021 yil 23 sentyabr