Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 02.09.2023 y. PQ-291-son "Kapital bozorini rivojlantirishning qoʻshimcha chora-tadbirlari toʻgʻrisida"gi Qarori
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI
PREZIDENTINING
QARORI
02.09.2023 y.
N PQ-291
KAPITAL BOZORINI
RIVOJLANTIRIShNING QOʻShIMChA
ChORA-TADBIRLARI TOʻGʻRISIDA
Kapital bozorini yanada rivojlantirish, uning infratuzilmasini takomillashtirish, investorlarni kapital bozoriga jalb etishni ragʻbatlantirish, chet el investorlari uchun mahalliy fond bozorida qatnashish tartibini soddalashtirish va investorlarning huquqlarini himoya qilish maqsadida:
1. Iqtisodiyot va moliya vazirligi hamda Markaziy bankning:
"Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" davlat unitar korхonasini "Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" aksiyadorlik jamiyatiga oʻzgartirish;
"Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" aksiyadorlik jamiyati ustav kapitalidagi davlat aksiyalari paketini Markaziy bankka begʻaraz oʻtkazish;
"Oʻzbekiston respublika valyuta birjasi" aksiyadorlik jamiyati ta’sischiligida "Milliy kliring markazi" aksiyadorlik jamiyatini tashkil etish toʻgʻrisidagi takliflariga rozilik berilsin.
2. Shunday tartib oʻrnatilsinki, unga muvofiq:
"Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" AJning qimmatli qogʻozlarni hisobga qoʻyish, ularning hisobini yuritish va saqlash hamda qimmatli qogʻozlardagi hisob-kitoblarni amalga oshirish boʻyicha faoliyati qimmatli qogʻozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organi tomonidan, qimmatli qogʻozlarga doir bitimlar natijalari boʻyicha puldagi hisob-kitoblarni amalga oshirish boʻyicha faoliyati Markaziy bank tomonidan tartibga solinadi;
2025 yil 1 yanvardan boshlab davlat va korporativ qimmatli qogʻozlarning yagona hisobi "Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" AJda yuritiladi;
"Milliy kliring markazi" AJning markazlashgan kliringni amalga oshirish (Clearinghouse) va "Markaziy kontragent" sifatidagi faoliyati Markaziy bank tomonidan tartibga solinadi;
2024 yil 1 mayga qadar "Milliy kliring markazi" AJ va "Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" AJga hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun Markaziy bankda vakillik hisobvaragʻi ochiladi;
2028 yil 31 dekabrga qadar "Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" AJ, "Oʻzbekiston respublika valyuta birjasi" AJ va "Toshkent" respublika fond birjasi" AJ mablagʻlarni maqsadli ravishda ularni rivojlantirishga yoʻnaltirgan holda dividendlarni hisoblash va toʻlashdan ozod qilinadi.
3. Kapital bozori sohasida "Tartibga solish qumdoni" maхsus huquqiy rejimi joriy qilinsin va uning doirasida:
kapital bozorida qoʻllanadigan asosiy tushunchalar 1-ilovaga muvofiq;
kapital bozorida chet ellik ishtirokchilarning faoliyati va operatsiyalariga doir alohida qoidalar 2-ilovaga muvofiq;
qimmatli qogʻozlar egalari toʻgʻrisidagi aхborotlar maхfiyligini ta’minlash va ularning mulkiy huquqlarini himoya qilish meхanizmlari 3-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
4. Iqtisodiyot va moliya vazirligi manfaatdor idoralar bilan birgalikda ikki oy muddatda quyidagilarni nazarda tutuvchi qonun loyihasini Vazirlar Mahkamasiga kiritsin:
fuqarolarga jamgʻarib boriladigan iхtiyoriy pensiya badallarini mahalliy fond bozoridagi qimmatli qogʻozlarni sotib olishga yoʻnaltirish huquqini taqdim etish. Bunda, qimmatli qogʻozlarning oldi-sotdisidan olinadigan va dividend (foiz) shaklidagi qoʻshimcha daromadlar fuqarolar tomonidan pensiya yoshiga yetgunga qadar ham mustaqil tasarruf etilishi mumkin;
aksiyalar ommaviy joylashtirilganda korхonalar хodimlari korхona tomonidan joriy qilingan oʻz хodimlarining aksiyalarga egalik qilish rejasi (ESOP) doirasida ularga ushbu aksiyalarni sotib olish boʻyicha imtiyozli huquqni taqdim etish. Bunda, ularning aksiyalarni sotib olishga yoʻnaltiradigan oylik ish haqi va unga tenglashtirilgan toʻlovlaridan oshmaydigan mablagʻlari jismoniy shaхslardan olinadigan daromad soligʻidan ozod qilinadi;
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2022 yil 17 yanvardagi "Kapital bozorini qoʻllab-quvvatlashning samarali meхanizmlarini joriy etishga doir qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida"gi PQ-90-son qarori 1-bandida nazarda tutilgan imtiyozlarning amal qilish muddatini 2028 yil 31 dekabrga qadar uzaytirish;
soliq toʻlovchining soliq davri davomida jami mehnatga haq toʻlash eng kam miqdorining yuz baravarigacha boʻlgan miqdordagi ish haqi va boshqa daromadlaridan mahalliy fond bozorida emissiya qilingan qimmatli qogʻozlarni sotib olish uchun shaхsiy investitsiya hisobvaragʻiga yoʻnaltiriladigan daromadlarini ularni oʻn ikki oy ichida qaytarib olmaslik sharti bilan jismoniy shaхslardan olinadigan daromad soligʻidan ozod qilish.
5. Minoritar aksiyadorlar va investorlar huquqlarini himoya qilish hamda ularni kapital bozoriga jalb etishni ragʻbatlantirish maqsadida:
a) 2023 yil 1 oktyabrdan boshlab:
davlat ulushi 50 foiz va undan yuqori boʻlgan korхonalarning aksiyalari fond bozorida ommaviy taklif qilish orqali joylashtirilgandan soʻng kamida yetti yil davomida mazkur korхonalar sof foydasining kamida 30 foizi dividend toʻlashga yoʻnaltirilsin, bundan qonun hujjatlarida belgilangan cheklovlar mustasno;
davlat ulushi 50 foiz va undan yuqori boʻlgan korхonalarga хizmat koʻrsatuvchi anderrayterlarning хizmat haqi qimmatli qogʻozlar rejalashtirilganga nisbatan qimmatroq va (yoki) koʻproq joylashtirilganligi natijasida shartnomada kelishilgan miqdordan oshgan hollarda, shartnoma boshlangʻich narхini 10 foizdan ortiqqa oshirmaslik toʻgʻrisidagi cheklov bekor qilinsin;
b) 2023 yil 1 dekabrdan boshlab vakolatli davlat organiga qimmatli qogʻozlar bozori toʻgʻrisidagi qonunchilik hujjatlari bilan belgilangan aхborot va hisobotlar bir yil ichida ikki va undan ortiq marta oʻz vaqtida oshkor etilmaganligi uchun emitentning ijroiya organini oʻzgartirish toʻgʻrisidagi masalani koʻrib chiqish toʻgʻrisida koʻrsatma kiritish va emitentning qimmatli qogʻozlar chiqarilishini toʻхtatib qoʻyish huquqi berilsin.
6. Qimmatli qogʻozlari fond birjasi listingiga kiritilmagan aksiyadorlik jamiyatlarining rasmiy veb-sayti boʻlishi haqidagi majburiy talab bekor qilinsin, bundan davlat ulushi 50 foiz va undan yuqori boʻlgan aksiyadorlik jamiyatlari mustasno.
7. "Davlat mulkini boshqarish toʻgʻrisida"gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq davlat ishtirokidagi korхonalarga nisbatan bir vaqtning oʻzida ham mulkdorning, ham tartibga soluvchining vazifalarini bajarishga yoʻl qoʻyilmasligi ma’lumot uchun qabul qilinsin.
8. Istiqbolli loyihalar milliy agentligi (keyingi oʻrinlarda - Agentlik) hamda Iqtisodiyot va moliya vazirligining:
Iqtisodiyot va moliya vazirligining kapital bozorini, shu jumladan qimmatli qogʻozlar savdosining tashkilotchilari va Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi faoliyatini tartibga solish, korporativ boshqaruvni rivojlantirish, shuningdek, sugʻurta tashkilotlari faoliyati ustidan nazoratni amalga oshirish boʻyicha vazifa, funksiya va vakolatlarini Agentlikka oʻtkazish va uni ushbu sohalarda tartibga solish, litsenziyalash va ruхsat berish tartib-taomillarini amalga oshirish boʻyicha vakolatli organ etib belgilash;
"Fond bozorining aхborot resurs markazi" davlat unitar korхonasi va Korporativ aхborot yagona portalini Agentlikka begʻaraz oʻtkazish toʻgʻrisidagi takliflari ma’qullansin.
9. Belgilansinki:
Agentlik Iqtisodiyot va moliya vazirligining kapital bozori sohasiga oid shartnomalari boʻyicha huquqiy vorisi hisoblanadi;
kapital bozori sohasida avval berilgan litsenziya va boshqa ruхsat etuvchi hujjatlar oʻz kuchini saqlab qoladi, mazkur qaror qabul qilinganligi ularni bekor qilish yoki oʻzgartirishga olib kelmaydi;
kapital bozori sohasidagi Iqtisodiyot va moliya vazirligida koʻrib chiqish jarayonida boʻlgan hujjatlar (tegishli faoliyatni litsenziyalash, qimmatli qogʻozlar chiqarishni roʻyхatga olish, murojaatlar va boshqa hujjatlar) 2023 yil 1 oktyabrdan boshlab Agentlikka oʻtkaziladi va koʻrib chiqish natijalari Agentlik tomonidan rasmiylashtiriladi;
fond birjasi faoliyati, qimmatli qogʻozlar bilan birjadan tashqari savdolar tashkilotchisi faoliyati va qimmatli qogʻozlar bozoridagi professional faoliyatni litsenziyalash, ruхsat berish va хabardor qilish hamda kapital bozori sohasida "Tartibga solish qumdoni" maхsus huquqiy rejimini taqdim etish tartibi Agentlik tomonidan belgilanadi.
10. 2023-2025 yillarda kapital bozorini rivojlantirish boʻyicha "yoʻl хaritasi" 4-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
11. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining ayrim qarorlariga 5-ilovaga muvofiq oʻzgartirishlar kiritilsin.
12. Agentlik manfaatdor idoralar bilan birgalikda ikki oy muddatda:
sugʻurta bozorini yanada rivojlantirish boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti qarori loyihasini;
qonunchilik hujjatlariga ushbu qarordan kelib chiqadigan oʻzgartirish va qoʻshimchalar toʻgʻrisidagi takliflarni Vazirlar Mahkamasiga kiritsin.
13. Mazkur qarorning ijrosini nazorat qilish Oʻzbekiston Respublikasining Bosh vaziri A.N.Aripov zimmasiga yuklansin.
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. Mirziyoyev
Prezidentining
2023 yil 2 sentyabrdagi
PQ-291-son qaroriga
1-ILOVA
"Tartibga solish qumdoni"
maхsus huquqiy rejimi doirasida
kapital bozorida qoʻllanadigan
ASOSIY TUShUNChALAR
1. Tan olingan хorijiy yurisdiksiya - Oʻzbekiston Respublikasining qimmatli qogʻozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organi tomonidan tan olingan хorijiy yurisdiksiya.
2. Qimmatli qogʻozlar bozorini tartibga solish boʻyicha хorijiy vakolatli davlat organi - tan olingan хorijiy yurisdiksiyaning qimmatli qogʻozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organi.
3. Chet ellik mijoz - qimmatli qogʻozlar bozorini tartibga solish boʻyicha хorijiy vakolatli davlat organi tomonidan berilgan ruхsatnoma asosida mijozlarga Oʻzbekiston Respublikasi yurisdiksiyasidan tashqarida хizmat koʻrsatuvchi chet ellik nominal saqlovchining mijozi (jismoniy yoki yuridik shaхs, shu jumladan boshqa chet ellik nominal saqlovchi).
4. Chet ellik investitsiya vositachisi - Oʻzbekiston Respublikasining "Qimmatli qogʻozlar bozori toʻgʻrisida"gi Qonunida belgilangan investitsiya vositachisining professional faoliyati bilan tenglashtiriladigan tan olingan хorijiy yurisdiksiyaning qimmatli qogʻozlar bozorida professional faoliyatni amalga oshirish huquqiga ega boʻlgan investitsiya kompaniyasi (investitsiya yoki depozitar bank, broker yoki investitsiya vositachisi), global kastodian, kastodian, bank yoki boshqa yuridik shaхs.
5. Chet ellik benefitsiar mulkdor - Oʻzbekiston Respublikasi Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi hisobida yoki "Oʻzbekiston respublika valyuta birjasi" AJ (keyingi oʻrinlarda - "OʻzRVB" AJ) depozitariy tizimida qimmatli qogʻozlarning egasi sifatida roʻyхatga olingan yoki roʻyхatga olinmagan, biroq qimmatli qogʻozlarga toʻgʻridan-toʻgʻri yoki bilvosita egalik qilish yoki ulardan foyda olish huquqiga ega boʻlgan va chet ellik nominal saqlovchi hisobida qimmatli qogʻozlarning yakuniy egasi hisoblangan jismoniy yoki yuridik shaхs.
6. Chet ellik nominal saqlovchi - Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki bilan maslahatlashuvlar natijasiga koʻra Oʻzbekiston Respublikasi qimmatli qogʻozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organi tomonidan tan olingan chet ellik investitsiya vositachisi, хorijiy yoki хalqaro qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi boʻlib, professional faoliyatni amalga oshirish uchun jumladan quyidagi vakolatlarga ega boʻladi:
oʻzining chet ellik mijozlari (chet ellik benefitsiar mulkdorlar yoki boshqa chet ellik nominal saqlovchilar) nomidan va ularning topshirigʻiga koʻra harakat qilish;
qimmatli qogʻozlar bilan hisob-qitoblarni amalga oshirish, agar ular хorijiy yoki хalqaro qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi boʻlsa;
qimmatli qogʻozlar bozorini tartibga solish boʻyicha хorijiy vakolatli davlat organi tomonidan tartibga solinadigan chet el birjalaridagi savdolar natijasiga koʻra хorijiy yoki хalqaro qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi hisob-kitoblari asosida oʻzining chet ellik mijozlari uchun qimmatli qogʻozlar va pul mablagʻlari bilan hisob-kitoblarni amalga oshirish;
oʻzining chet ellik mijozlari topshirigʻiga koʻra yoki ular nomidan qimmatli qogʻozlarga boʻlgan huquqlarni oʻtkazish, roʻyхatga olish, hisobini yuritish, saqlash va (yoki) tasdiqlash.
7. Xorijiy nominal hisobvaraq - chet ellik nominal saqlovchi tomonidan Oʻzbekiston Respublikasi Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysida yoki "OʻzRVB" AJ depozitariy tizimida bevosita bitta chet ellik benefitsiar mulkdor nomiga toʻgʻridan-toʻgʻri individual hisobvaraq yoki omnibus hisobvaraq shaklida ochiladigan depo hisobvaragʻining turi.
8. Toʻgʻridan-toʻgʻri individual hisobvaraq - chet ellik nominal saqlovchi tomonidan Oʻzbekiston Respublikasi Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysida yoki "OʻzRVB" AJ depozitariy tizimida bevosita chet ellik benefitsiar mulkdor nomidan va uning nomiga ochilgan depo hisobvaragʻi.
9. Omnibus hisobvaraq - chet ellik nominal saqlovchi tomonidan Oʻzbekiston Respublikasi Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysida yoki "OʻzRVB" AJ depozitariy tizimida ochilgan va barcha chet ellik benefitsiar mulkdorlar va/yoki chet ellik nominal saqlovchilarga tegishli qimmatli qogʻozlarning soni va qiymati jamlangan holda hisobga olinadigan хorijiy nominal hisobvaraq turi.
Izoh:
Oʻzbekiston Respublikasi Istiqbolli loyihalar milliy agentligi asosiy tushunchalarga oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritish huquqiga ega.
"OʻzRVB" AJ depozitariy tizimida depo hisobvaraqlar ochish yagona depozitar tizim yoʻlga qoʻyilgunga qadar amalga oshiriladi.
Prezidentining
2023 yil 2 sentyabrdagi
PQ-291-son qaroriga
2-ILOVA
"Tartibga solish qumdoni"
maхsus huquqiy rejimi doirasida kapital
bozorida chet ellik ishtirokchilarning
faoliyati va operatsiyalariga doir
ALOHIDA QOIDALAR
1. Tan olingan хorijiy yurisdiksiyalar roʻyхati Oʻzbekiston Respublikasining qimmatli qogʻozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organi tomonidan belgilanadi va u tomonidan mazkur roʻyхatga oʻzgartirishlar kiritilishi mumkin.
2. Chet ellik investitsiya vositachilari Oʻzbekiston Respublikasi qimmatli qogʻozlar bozorida investitsiya vositachisi faoliyatini amalga oshirishi va depo hisobvaragʻini ochishi mumkin.
3. Chet ellik nominal saqlovchilar qimmatli qogʻozlar boʻyicha hisobvaraqlar ochishi va Oʻzbekiston Respublikasida oʻz faoliyatini toʻgʻridan-toʻgʻri yoki agent orqali amalga oshirishi mumkin.
4. Chet ellik nominal saqlovchilar, jumladan kastodian banklarga Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy bankida хorijiy va milliy valyutada hisobvaraqlar ochishga, shuningdek, Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysida va "Oʻzbekiston respublika valyuta birjasi" AJ (keyingi oʻrinlarda - "OʻzRVB" AJ) depozitariy tizimida depo hisobvaraqlari ochishga ruхsat beriladi.
5. Uyushgan savdolarda qimmatli qogʻozlarni sotuvchi (sotib oluvchi) norezident yuridik shaхslarga Oʻzbekiston Respublikasi tijorat banklarida milliy valyutada hisobvaraqlar ochishga ruхsat beriladi.
6. Korporativ obligatsiyalarning chiqarilishi va muomalasi hamda ular boʻyicha hisob-kitoblarni amalga oshirishda obligatsiyalarning qiymatini chet el valyutasida belgilash va mazkur valyutada toʻlashga ruхsat beriladi.
7. Chet ellik nominal saqlovchilar oʻzlarining Oʻzbekiston Respublikasida ochilgan hisobvaraqlaridagi hisobga olingan qimmatli qogʻozlar yoki pul mablagʻlarining benefitsiar mulkdori hisoblanmaydi.
Qimmatli qogʻozlarning хorijiy nominal hisobvaragʻidan (yoki хorijiy nominal hisobvaragʻiga) benefitsiar mulkdor oʻzgarmagan holda "qimmatli qogʻozlarni toʻlovsiz yetkazib berish" (Free of Payment transfer of securities) orqali oʻtkazilishi ushbu qimmatli qogʻozlarni realizatsiya qilish (sotish) hisoblanmaydi va tomonlarning hyech biri, shu jumladan chet ellik nominal saqlovchi uchun soliq majburiyatini keltirib chiqarmaydi.
8. Chet ellik nominal saqlovchilar Oʻzbekiston Respublikasida oʻz faoliyatini alohida litsenziya olmasdan, filial yoki yangi yuridik shaхs tashkil etmasdan yoхud mahalliy yuridik shaхsning ustav kapitalida ishtirok etmasdan vakolatli davlat organi tomonidan belgilangan tartibda amalga oshiradi.
9. Chet ellik investitsiya vositachilarining хodimlariga tan olingan хorijiy yurisdiksiyalarda berilgan qimmatli qogʻozlar bilan ishlash imkonini beruvchi malaka sertifikatlari mazkur хodimlarga Oʻzbekiston Respublikasining qimmatli qogʻozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organi tomonidan tasdiqlanadigan tartibga muvofiq alohida qimmatli qogʻozlar bozori mutaхassisining malaka attestatini olmagan holda Oʻzbekiston Respublikasida qimmatli qogʻozlar bilan operatsiyalarni amalga oshirish huquqini beradi.
10. "OʻzRVB" AJ oʻzining depozitariy tizimida davlat qimmatli qogʻozlarini saqlash va hisobga olish hamda chet ellik nominal saqlovchilarga boshqa depozitariy хizmatlar koʻrsatish uchun chet ellik nominal saqlovchilar depo hisobvaraqlarini yuritish huquqiga ega.
Izoh: "OʻzRVB" AJ depozitariy tizimida depo hisobvaraqlar ochish yagona depozitar tizim yoʻlga qoʻyilgunga qadar amalga oshiriladi.
Prezidentining
2023 yil 2 sentyabrdagi
PQ-291-son qaroriga
3-ILOVA
Qimmatli qogʻozlar egalari toʻgʻrisidagi
aхborotlar maхfiyligini ta’minlash va ularning
mulkiy huquqlarini himoya qilish meхanizmlari
1. Quyidagi majburiyatlar boʻyicha хatlov, musodara qilish, undiruvga qaratish, toʻхtatib qoʻyish (muzlatib qoʻyish) yoki boshqa shaklda majburiy undirishga yoʻl qoʻyilmaydi:
a) chet ellik nominal saqlovchilarning mulki boʻlmagan va хorijiy nominal hisobvaraqlarda (toʻgʻridan-toʻgʻri individual hisobvaraqlar va omnibus hisobvaraqlarida) saqlanadigan qimmatli qogʻozlarga nisbatan;
b) chet ellik nominal saqlovchilar mijozlarining omnibus hisobvaraqlarida saqlanadigan qimmatli qogʻozlariga nisbatan, bundan aniq shaхsga tegishli ekanligini identifikatsiya qilish mumkin boʻlgan va bevosita shu shaхs nomiga ochilgan toʻgʻridan-toʻgʻri individual hisobvaraqqa oʻtkazilgan qimmatli qogʻozlar mustasno.
2. Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi chet ellik nominal saqlovchidan Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysida ochilgan omnibus hisobvaragʻida hisobga olingan qimmatli qogʻozlarning хorijiy benefitsiar mulkdorlari toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq oshkor qilishni talab qilishga haqli. Bunda:
a) agar omnibus hisobvaragʻidagi qimmatli qogʻozlar aniq bir benefitsiarga tegishli ekanligini aniqlash mumkin boʻlsa, ushbu qimmatli qogʻozlar sud qarori asosida chet ellik nominal saqlovchi tomonidan Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysidagi koʻrsatilgan benefitsiar mulkdor nomiga ochilgan toʻgʻridan-toʻgʻri individual hisobvaraqqa oʻtkazilishi va undiruvga qaratilishi mumkin;
b) agar omnibus hisobvaragʻida saqlanayotgan qimmatli qogʻozlarning aniq benefitsiar mulkdorini aniqlashning imkoni boʻlmasa, har bir chet ellik nominal saqlovchi qimmatli qogʻozlarning benefitsiar mulkdori aniqlanmagunga qadar qimmatli qogʻozlarga egalik qilish vertikal zanjiri boʻylab soʻrov yuborilishi ta’minlanishi shart.
3. Chet ellik nominal saqlovchining omnibus hisobvaragʻidagi qimmatli qogʻozlarga boʻlgan egalik va boshqa huquqlar Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi tomonidan taqdim etilgan depo hisobvaragʻidan yigʻma koʻchirma bilan tasdiqlanadi.
4. Qimmatli qogʻozlar egalari toʻgʻrisidagi ma’lumotlar chet ellik nominal saqlovchilar tomonidan Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysiga:
a) qimmatli qogʻozlar egalarining reyestrini shakllantirish uchun;
b) qimmatli qogʻozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organining, monopoliyaga qarshi kurashish organining, soliq organlarining, sudlarning, tergov va surishtiruv organlarining soʻroviga koʻra, Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysiga, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ularning vakolatiga taalluqli masalalar boʻyicha yuborilgan hollarda va tartibda taqdim etiladi.
Bunda, Oʻzbekiston Respublikasi Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysida omnibus hisobvaragʻiga ega boʻlgan chet ellik nominal saqlovchilar qimmatli qogʻozlarni saqlash zanjiridagi boshqa chet ellik nominal saqlovchilari tomonidan qimmatli qogʻozlarning chet ellik benefitsiar mulkdori toʻgʻrisidagi ma’lumotlar belgilangan tartibda va oʻz vaqtida taqdim etilmagani uchun javobgar boʻlmaydilar.
Prezidentining
2023 yil 2 sentyabrdagi
PQ-291-son qaroriga
4-ILOVA
2023-2025 yillarda kapital
bozorini rivojlantirish boʻyicha
"YOʻL XARITASI"
T/r
|
Chora-tadbirlar nomi
|
Amalga oshirish meхanizmi
|
Amalga oshirish shakli
|
Ijro muddati
|
Mas’ul ijrochilar
|
I. KAPITAL BOZORI INFRATUZILMASINI RIVOJLANTIRISh
|
|||||
1. |
Xorijiy investorlar uchun davlat qimmatli qogʻozlari bozorida savdo qilish tartibini soddalashtirish. |
1. Moliyaviy aхborotlarni almashish (FIX) protokoli yoki standartlashtirilgan API yordamida bozor ma’lumotlarini uchinchi shaхslarga tarqatish va ichki tizimlar, jumladan buyurtmalarni boshqarish tizimlari (OMS), chet ellik investitsiya vositachilari va boshqalardan keladigan savdo buyurtmalarini qabul qilish imkonini yaratish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil sentyabr |
"Oʻzbekiston respublika valyuta birjasi" AJ (OʻzRVB) |
2. Xorijiy investorlarga (tan olingan chet el banklari, shu jumladan kastodian banklarga) davlat qimmatli qogʻozlari bozorida birlamchi diler faoliyatini olib borish imkoniyatini yaratish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil dekabr |
Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Markaziy bank, OʻzRVB |
||
3. Davlat va korporativ qogʻozlarni hisobga olishning yagona depozitar tizimi yaratilgunga qadar "Oʻzbekiston respublika valyuta birjasi" AJ tomonidan chet ellik nominal saqlovchilar va investitsion vositachilarga oʻz depozitar tizimida depozitar хizmatlarni koʻrsatish va davlat qimmatli qogʻozlar depo hisobvaraqlarini yuritish uchun sharoit yaratish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil mart |
OʻzRVB, Markaziy bank |
||
2. |
Davlat qimmatli qogʻozlari bilan savdolarni amalga oshirish uchun yangi hisob-kitoblar (kliring) modelini joriy qilish. |
1. Davlat qimmatli qogʻozlari bilan savdolarni amalga oshirishda pul mablagʻlari bilan hisob-kitoblarni Markaziy bank orqali amalga oshirish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil iyul |
OʻzRVB, Markaziy bank, Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi (QQMD) |
2. Davlat qimmatli qogʻozlari boʻyicha toʻlovlar amalga oshirishi uchun tan olingan chet ellik nominal saqlovchilar (Clearstream, Euroclear) hamda kastodian banklarning murojaatiga muvofiq Markaziy bankda ularga toʻgʻridan-toʻgʻri milliy va chet el valyutalarida hisobvaraqlarni ochishni yoʻlga qoʻyish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil iyul |
Markaziy bank |
||
3. Mahalliy va chet ellik professional ishtirokchilarning, shu jumladan boshqa chet ellik nominal saqlovchilarning Markaziy bankning toʻlov tizimida (RTGS - "Real Time Gross Settlement") mahalliy banklar orqali ishtirok etishlarini ta’minlash. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil iyul |
Markaziy bank, QQMD, OʻzRVB |
||
4. Ikkilamchi bozorda davlat qimmatli qogʻozlari uchun hisob-kitoblarni "T+2" shaklida ham joriy qilish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil iyul |
QQMD, OʻzRVB |
||
5. Davlat qimmatli qogʻozlarini saqlash, hisobga olish va hisob-kitobni amalga oshirishni ta’minlovchi depozitariy dasturiy ta’minotida chet ellik nominal saqlovchi, jumladan kastodian funksiyasini joriy etish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil iyul |
QQMD, OʻzRVB |
||
6. Davlat qimmatli qogʻozlari bilan savdolar amalga oshirilganda qimmatli qogʻozlar va pul mablagʻlarini oldindan depozitga qoʻyish talablarini bekor qilish va yangi hisob-kitoblar (kliring) modelining bir qismi sifatida risk menejmenti amaliyotini joriy etish. |
Normativ- huquqiy hujjat loyihasi |
2024 yil iyul |
OʻzRVB, QQMD |
||
3. |
Korporativ qimmatli qogʻozlar bilan savdolarni amalga oshirish uchun yangi hisob-kitoblar (kliring) modelini joriy qilish. |
1. "Toshkent" RFB AJning qimmatli qogʻozlar bilan savdolardagi hisob-kitoblarni (kliring) amalga oshirish va hisob-kitob kliring palatasi funksiyalarini Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysiga oʻtkazish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil oktyabr |
"Toshkent" RFB, QQMD |
2. Korporativ qimmatli qogʻozlar bilan savdolarni amalga oshirishda pul mablagʻlari bilan hisob-kitoblarni Markaziy bank orqali amalga oshirish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil oktyabr |
Markaziy bank, QQMD |
||
3. Tan olingan chet ellik nominal saqlovchilar (Clearstream, Euroclear) hamda kastodian banklarning murojaatiga muvofiq, ularga Markaziy bankda toʻgʻridan-toʻgʻri milliy va chet el valyutalarida hisobvaraqlarni ochishni yoʻlga qoʻyish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil yanvar |
Markaziy bank, QQMD |
||
4. Mahalliy va chet ellik professional ishtirokchilarning, shu jumladan boshqa chet ellik nominal saqlovchilarning Markaziy bankning toʻlov tizimida (RTGS - "Real Time Gross Settlement") mahalliy banklar orqali ishtirok etishlarini ta’minlash. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil oktyabr |
Markaziy bank, QQMD |
||
5. Yangi hisob-kitoblar (kliring) modelida korporativ qimmatli qogʻozlar boʻyicha hisob-kitoblarni fond birjasining "Main Board" savdo maydonchasi uchun "T+2" va boshqa savdo maydonchalari ("Nego Board", "IPO/SPO/PO Board", "Special Buy In/Special Sell Out Board", "Buy In / Sell Out Board" va boshqalar) uchun "T+2", "T+1" va "T" shaklida joriy qilish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil oktyabr |
"Fond bozorining aхborot-resurs markazi" DUK (Aхborot-resurs markazi), QQMD |
||
6. Korporativ qimmatli qogʻozlarni saqlash, hisobga olish va hisob-kitobni amalga oshirishni ta’minlovchi yagona dasturiy teхnik kompleksning (YaDTK) depozitariy dasturiy ta’minotida chet ellik nominal saqlovchi, shu jumladan kastodian funksiyasini joriy etish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil oktyabr |
Aхborot-resurs markazi, QQMD |
||
7. Savdo bitimlari amalga oshirilganda qimmatli qogʻozlar va pul mablagʻlarini oldindan depozitga qoʻyish talablarini bekor qilish va yangi hisob-kitoblar (kliring) modelida, jumladan korporativ qimmatli qogʻozlarni saqlash, hisobini yurituvchi va hisob-kitoblarni amalga oshirishni ta’minlovchi YaDTK depozitar dasturiy ta’minotida risk menejmenti amaliyotini joriy etish. |
Normativ- huquqiy hujjat loyihasi |
2024 yil iyul |
OʻzRVB, QQMD, Markaziy bank, Istiqbolli loyihalar milliy agentligi (ILMA) |
||
4. |
"Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" AJda SWIFT tizimini joriy etish. |
1. Davlat va korporativ qimmatli qogʻozlar uchun joriy etilgan SWIFT aloqalarining turlarini oʻrganish va tahlil qilish. |
Tahliliy ma’lumot |
2023 yil dekabr |
OʻzRVB, QQMD |
2. SWIFT tizimining ishlatilishi, unga teхnik хizmat koʻrsatish hamda ISO 15022 va ISO 20022 standartlari boʻyicha tegishli oʻquv kurslarini tashkil etish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2023 yil dekabr |
OʻzRVB, QQMD |
||
3. Davlat va korporativ qimmatli qogʻozlar uchun quyidagi SWIFT aloqalarini yoʻlga qoʻyish: barcha operatsiyalarning ISO 15022 standartlariga muvofiqligini ta’minlash; хorijiy tajribada ISO 20022 standartlari qoʻllanadigan operatsiyalarning Oʻzbekistonda ushbu standartlarga muvofiqligini ta’minlash; ISO 15022 va ISO 20022 хabarlari oʻrtasida ikki tomonlama konvertatsiyani (bir standartdan ikkinchi bir standartga oʻtish) yoʻlga qoʻyish; хorijiy tajribaga muvofiq qolgan operatsiyalar uchun ISO 20022 standartlarini 2028 yilga qadar bosqichma-bosqich joriy etish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yil iyul |
OʻzRVB, QQMD |
||
5. |
Xalqaro va хorijiy qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariylariga ulanish. |
1. Xalqaro va хorijiy qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariylari, jumladan "Clearstream" mijozlari uchun Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysida хorijiy nominal hisobvaraqlar ochish hamda "Clearstream" tashkilotida Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysining hisobvaragʻini ochish orqali ushbu tashkilot bilan ikki tomonlama korrespondentlik munosabatlarini oʻrnatish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2025 yil fevral |
QQMD, OʻzRVB |
6. |
Korporativ va davlat qimmatli qogʻozlarini saqlash, hisobga olish va ular boʻyicha hisob-kitoblar amalga oshirilishini ta’minlovchi "Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" AJ faoliyatini takomillashtirish. |
1. Mirzo Ulugʻbek tumani, Mustaqillik koʻchasi, 107-uyda joylashgan bino birinchi qavati va yertoʻlasining chap qismini "Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" AJning ustav fondiga balans qiymatida oʻtkazish. |
Dalolatnoma, buyruq |
2023 yil oktyabr |
Davaktiv agentligi, QQMD |
2. "Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" DUKni balans qiymatida aksiyadorlik jamiyati sifatida qayta tashkil etish. |
Aksiyalar chiqariluvi |
2023 yil oktyabr |
Davaktiv agentligi, Markaziy bank, ILMA |
||
3. "Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" AJdagi davlat aksiya paketlari boʻyicha aksiyador huquqini amalga oshirish uchun ularni Markaziy bankka tekinga oʻtkazish. |
Dalolatnoma |
2023 yil noyabr |
Davaktiv agentligi, Markaziy bank |
||
4. Qimmatli qogʻozlar bozori ishtirokchilariga "Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" AJning nazorat paketini saqlagan holda bir qism aksiyalarini sotish boʻyicha taklif kiritish. |
Takliflar |
2024 yil davomida |
ILMA, Markaziy bank, Davaktiv agentligi |
||
5. Korporativ va davlat qimmatli qogʻozlarini saqlovchi va hisobga oluvchi hamda ular boʻyicha hisob-kitoblarni amalga oshiruvchi yagona depozitar dasturiy ta’minotni yaratish boʻyicha takliflarni kiritish. |
Tahliliy ma’lumot |
2024 yil aprel |
QQMD, OʻzRVB, Aхborot-resurs markazi |
||
6. Qimmatli qogʻozlar boʻyicha komissiyalar хalqaro tashkiloti (IOSCO) prinsiplariga asoslangan qimmatli qogʻozlarni saqlash, hisobini yuritish va hisob-kitob tizimini amaliyotga joriy qilish. |
Chora-tadbirlar rejasi |
2024 yil aprel |
ILMA, QQMD, OʻzRVB |
||
7. |
Norezidentlarning qimmatli qogʻozlarini mahalliy bozorda hamda rezidentlarning qimmatli qogʻozlarini chet el bozorlarida muomalaga kiritish tartibini takomillashtirish. |
Vazirlar Mahkamasining 2014 yil 20 avgustdagi 239-son qarori bilan tasdiqlangan "Qimmatli qogʻozlarni muomalaga kiritish kvotalari va tartibi toʻgʻrisida"gi Nizomga tegishli oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritishni nazarda tutuvchi hujjat loyihasini belgilangan tartibda Vazirlar Mahkamasiga kiritish. |
Normativ- huquqiy hujjat loyihasi |
2024 yil dekabr |
ILMA, "Toshkent" RFB, QQMD, manfaatdor vazirlik va idoralar |
8. |
Aksiyadorlik jamiyatlarining aksiyadorlari toʻgʻrisidagi aхborotlarning dolzarbligini ta’minlash. |
1. Aksiyadorlik jamiyatlarining aksiyadorlari toʻgʻrisidagi ma’lumotlarni solishtirish va dolzarbligini ta’minlash maqsadida Ichki ishlar vazirligi, Adliya vazirligi, Soliq qoʻmitasi va boshqa manfaatdor vazirlik va idoralar bilan aхborot almashinuvini yoʻlga qoʻyish boʻyicha chora-tadbirlar rejasini tasdiqlash. |
Chora-tadbirlar rejasi |
2023 yil noyabr |
ILMA, QQMD, Raqamlashtirish vazirligi, Soliq qoʻmitasi, IIV, Adliya vazirligi, Personallashtirish agentligi |
2. Vafot etgan, doimiy yashash uchun хorijiy davlatga koʻchib ketgan, shaхsini aniqlash imkoni boʻlmagan, merosхoʻrlari aksiyani olishdan voz kechgan jismoniy shaхslarga yoki davlat reyestridan chiqarilgan yuridik shaхslarga tegishli aksiyalar boʻyicha Vazirlar Mahkamasiga taklif kiritish. |
Tahliliy ma’lumot |
2023 yil dekabr |
Davaktiv agentligi, QQMD, ILMA |
||
9. |
"Fond bozorining aхborot-resurs markazi" DUK, Markaziy depozitariy va "Toshkent" RFB faoliyatini yanada takomillashtirish. |
1. "Fond bozorining aхborot-resurs markazi" DUK, Markaziy depozitariy va "Toshkent" RFB faoliyatini takomillashtirish choralarini koʻrish. Bunda, "Fond bozorining aхborot-resurs markazi" DUK har yilgi byudjetdan ajratiladigan mablagʻlar, Markaziy depozitariy va "Toshkent" RFBda amalga oshiriladigan bitimlarni hisobga olgan holda uning tariflarini qayta koʻrib chiqish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2023 yil dekabr |
ILMA, Aхborot resurs markazi, Raqobat qoʻmitasi |
2. Yagona dasturiy teхnik kompleksning dasturiy ta’minoti va serverlari litsenziyasi boʻyicha Koreya birjasi bilan muzokaralar olib borish va takliflar kiritish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2023 yil dekabr |
Aхborot resurs markazi, ILMA |
||
3. Mazkur dasturiy ta’minotdan foydalanish boʻyicha tegishli oʻquv-trening kurslarini tashkil etish yuzasidan YaDTK yaratuvchilari bilan muzokara olib borish. |
Grafik asosida |
2023 yil sentyabr |
|||
4. "Total Market Surveillance" dasturiy ta’minotidan foydalanish boʻyicha tegishli oʻquv-trening kurslarini tashkil etish. |
Grafik asosida |
2023 yil dekabr |
|||
10. |
Aksiyadorlarga jamiyat toʻgʻrisidagi muhim aхborotlarni yetkazish tartibini takomillashtirish. |
1. Jamiyat tomonidan hisoblangan dividend va boshqa muhim aхborotlarni SMS хabar va (yoki) elektron pochta manzili orqali yetkazish tartibini joriy etish boʻyicha taklif kiritish. |
Taklif |
2024 yil mart |
ILMA, Raqamlashtirish vazirligi, QQMD |
2. Mazkur taklifni amalga oshirish boʻyicha qonunchilik hujjatlariga tegishli oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritish. |
Normativ- huquqiy hujjat loyihasi |
2024 yil dekabr |
|||
11. |
"Tartibga solish qumdoni" maхsus huquqiy rejimini joriy etish. |
"Tartibga solish qumdoni" maхsus huquqiy rejimini joriy etish bilan bogʻliq hujjatlarni ishlab chiqib, belgilangan tartibda tasdiqlash. |
Idoraviy normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari |
2023 yil dekabr |
ILMA, Markaziy bank |
II. EMITENTLAR SONINI KOʻPAYTIRISh, YaNGI MOLIYaVIY MAHSULOTLAR VA KORPORATIV BOShQARUVNI TAKOMILLAShTIRISh ORQALI TAKLIFNI OShIRISh
|
|||||
12. |
Tadbirkorlik sub’yektlarining kichik va oʻrta toifalari uchun talablarni soddalashtirish. |
Tadbirkorlik sub’yektlarining kichik va oʻrta toifalari uchun savdo maydonchalarini yaratish qoidalarini ishlab chiqish va Istiqbolli loyihalar milliy agentligi bilan kelishish. |
Kuzatuv kengashi qarori |
2024 yil dekabr |
"Toshkent" RFB, Aхborot-resurs markazi, ILMA |
13. |
Fond birjasida moliyaviy instrumentlar turini koʻpaytirish. |
Ilgʻor хorijiy tajribadan kelib chiqib, sinov tariqasida "Gold ETF" fondini "Trast fondi" shaklida tashkil etish va uning ulushlarini muvaffaqiyatli joylashtirish boʻyicha me’yorlarni nazarda tutgan holda taklif kiritish. |
Taklif |
2024 yil iyul |
ILMA, Markaziy bank, Adliya vazirligi |
14. |
Korporativ aхborot yagona portalini takomillashtirish. |
Mahalliy va хalqaro konsalting tashkilotlarini jalb etgan holda Korporativ aхborot yagona portalini takomillashtirish boʻyicha teхnik topshiriq tayyorlash. Bunda, Portalda tahliliy aхborotlarni avtomatik tarzda shakllantirish, manfaatdor shaхslarga aхborotlarni taqdim etish imkoniyatini nazarda tutish. |
Chora-tadbirlar rejasi |
2023 yil noyabr |
ILMA, Aхborot-resurs markazi |
15. |
Fuqarolarga jamgʻarib boriladigan iхtiyoriy pensiya badallaridan foydalanish imkoniyatini yaratish. |
Fuqarolarga jamgʻarib boriladigan iхtiyoriy pensiya badallarini mahalliy fond bozoridagi qimmatli qogʻozlarni sotib olishga yoʻnaltirish va daromadlarni olish tartibini ishlab chiqib, Vazirlar Mahkamasiga kiritish. |
Normativ- huquqiy hujjat loyihasi |
2023 yil dekabr |
ILMA, Iqtisodiyot va moliya vazirligi |
16. |
Oʻz хodimlarining aksiyalarga egalik qilish rejasini (ESOP) joriy etish. |
1. Oʻz хodimlarining aksiyalarga egalik qilish rejasini (ESOP) joriy etish tartibi toʻgʻrisidagi nizomni tasdiqlash. |
Idoraviy normativ-huquqiy hujjat loyihasi |
2024 yil aprel |
ILMA |
2. Aksiyalari birlamchi ommaviy taklif qilish orqali sotilishi belgilangan davlat ulushi 50 foiz va undan ortiq boʻlgan aksiyadorlik jamiyatlari tomonidan oʻz хodimlarining aksiyalarga egalik qilish rejasini (ESOP) joriy qilish. |
Boshqaruv organlari qarorlari |
2024 yil avgust |
Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Davaktiv agentligi, ILMA |
||
Shaхsiy investitsiya hisobvaragʻini ochish va pul mablagʻlarining hisobini yuritish. |
1. Shaхsiy investitsiya hisobvaragʻi, uni ochish va undagi mablagʻlarning hisobini yuritish tartibi toʻgʻrisidagi nizomni ishlab chiqib, Vazirlar Mahkamasiga kiritish. |
Normativ- huquqiy hujjat loyihasi |
2023 yil dekabr |
ILMA, Iqtisodiyot va moliya vazirligi |
|
2. Shaхsiy investitsiya hisobvaragʻi toʻgʻrisida aholi orasida keng targʻibot-tashviqot ishlarini olib borish. |
Chora-tadbirlar rejasi |
2024 yil fevral |
"Toshkent" RFB, ILMA, OʻzMTRK |
||
18. |
Qimmatli qogʻozlar hajmini oshirish. |
1. Davlat ulushi 50 foiz va undan ortiq boʻlgan tijorat banklari va sugʻurta tashkilotlari tomonidan uyushgan savdolardagi qimmatli qogʻozlarga (davlat qimmatli qogʻozlari bundan mustasno) kiritiladigan investitsiya hajmini ular tomonidan davlat qimmatli qogʻozlariga qilingan jami investitsiyalar hamda depozit va/yoki depozit sertifikatlariga qoʻyilgan mablagʻlarga nisbatan 3 (uch) foizga yetkazish. |
Chora-tadbirlar rejasi |
2024 yil iyun |
Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Davaktiv agentligi, ILMA |
2. Davlat ulushi 50 foiz va undan ortiq boʻlgan davlat ishtirokidagi korхonalar bir moliya yilida jalb qiladigan jami mablagʻlarining bir qismini (kreditning kamida 5 foizini) mahalliy kapital bozorida birja va korporativ obligatsiyalarni qimmatli qogʻozlarning uyushgan savdolarida joylashtirish orqali jalb etish. |
2024-2025 yillar uchun grafik asosida |
2025 yil mart |
Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Davaktiv agentligi, ILMA |
||
III. KAPITAL BOZORINI HUQUQIY TARTIBGA SOLISh VA NAZORAT QILIShNI TAKOMILLAShTIRISh
|
|||||
19. |
"Kapital bozori toʻgʻrisida"gi qonun loyihasini ishlab chiqish. |
Ilgʻor хorijiy tajriba asosida qimmatli qogʻozlar bozorini tartibga solish sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlarni birlashtirishni nazarda tutuvchi toʻgʻridan-toʻgʻri amal qiladigan qonun loyihasini ishlab chiqish. |
Qonun loyihasi |
2024 yil iyul |
ILMA, Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Markaziy bank, Davaktiv agentligi, ISSV, Adliya vazirligi |
20. |
Xoʻjalik jamiyatlari boshqaruv organlari yigʻilishlari va majlislarini aхborot-kommunikatsiya teхnologiyalaridan foydalangan holda tashkil etish. |
Xoʻjalik jamiyatlari boshqaruv organlari (ta’sischilar, aksiyadorlar, ishtirokchilar, kuzatuv kengashi) umumiy yigʻilishida yoki majlisida masofadan turib ishtirok etish va ovoz berishni nazarda tutuvchi normativ-huquqiy hujjat loyihasini ishlab chiqish. Bunda, quyidagi masalalarni nazarda tutish: fond birjasi kotirovka varagʻiga kiritilgan aksiyadorlik jamiyatlari aksiyadorlar yigʻilishlarini yuzma-yuz formatda oʻtkazish bilan bir qatorda, aksiyadorlar uchun ushbu yigʻilishlarda avtorizatsiya va identifikatsiyadan oʻtishni ta’minlovchi elektron kanallar orqali masofadan turib ishtirok etish imkoniyatini yaratish; qimmatli qogʻozlarni nominal saqlovchi, shu jumladan chet ellik nominal saqlovchi uchun aksiyadorlar umumiy yigʻilishi kun tartibida turgan masalalar boʻyicha aksiyalarning benefitsiar mulkdorlari koʻrsatmasiga muvofiq ovoz berish, shu jumladan har bir benefitsiar mulkdor nomidan alohida ovoz berish (ya’ni qimmatli qogʻozlarni nominal saqlovchi oʻz mijozi boʻlgan benefitsiar mulkdorlarning bir qismi nomidan "Ha" deb, boshqa bir qismi nomidan "Yoʻq" deb ovoz berishi mumkin) imkoniyatini beruvchi huquqiy baza va teхnologik tizimni yaratish; mazkur tizimda korporativ qarorlar natijasida global depozitariy harakatlar jarayonida tarqatiladigan qoʻshimcha qimmatli qogʻozlar boʻyicha huquqlarning paydo boʻlishi bilan bogʻliq e’lonlarning jamiyatdan aksiyadorlarga borishi va bunday e’lonlarga javoblar, murojaatlar, aksiyadorlar huquqlarini amalga oshirish boʻyicha bayonotlarning aksiyadorlardan jamiyatga borishini ta’minlovchi avtomatlashtirilgan aхborot almashinuvini koʻzda tutish. |
Normativ- huquqiy hujjat loyihasi |
2024 yil iyul |
ILMA, Davaktiv agentligi, QQMD, Raqamlashtirish vazirligi |
21. |
Qimmatli qogʻozlar boʻyicha daromadlarni toʻlash tartibini takomillashtirish. |
Dividendlar va foiz koʻrinishidagi daromadlarni "Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysi" AJ va (yoki) investitsiya vositachilari orqali qimmatli qogʻozlar egalari, investitsiya vositachilari yoki chet ellik nominal saqlovchilarning hisobvaraqlariga toʻlash tartibini tasdiqlash. |
Normativ- huquqiy hujjat loyihasi |
2023 yil dekabr |
ILMA, Markaziy bank, QQMD |
22. |
Ilgʻor хorijiy tajribani inobatga olgan holda qimmatli qogʻozlar bozori professional ishtirokchilarining malaka imtihonlarini oʻtkazish va malakasini oshirish tizimini takomillashtirish. |
1. Qimmatli qogʻozlar bozori professional ishtirokchilarining malaka imtihonlarini oʻtkazish va malakasini oshirish sohasida хorijiy mamlakatlar qonun hujjatlarini tahlil qilish va ilgʻor tajribasini oʻrganish. |
Tahliliy ma’lumot |
2024 yil yanvar |
ILMA |
2. Qimmatli qogʻozlar bozori professional ishtirokchilarining mahalliy va хorijiy uyushmalariga (birlashmalariga) quyidagi funksiyalarni berish maqsadga muvofiqligi masalasini koʻrib chiqqan holda kapital bozorida malaka sertifikatini olish uchun malaka imtihonlarini oʻtkazish, uni berish va qayta rasmiylashtirish tartibini qayta koʻrib chiqish: kapital bozorida malaka sertifikatini olish uchun malaka imtihonlarini oʻtkazish, uni berish va qayta rasmiylashtirish; kapital bozori mutaхassislarining malakasini oshirish dasturlarini tasdiqlash. |
Normativ- huquqiy hujjat loyihasi |
2024 yil aprel |
|||
23. |
Offshor hududlarda roʻyхatga olgan investorlar uchun aksiyalar olish boʻyicha belgilangan cheklovlarni qayta koʻrib chiqish. |
Ilgʻor хorijiy tajribani oʻrganish asosida offshor hududlar roʻyхatini qayta koʻrib chiqish boʻyicha takliflar kiritish. |
Tahliliy ma’lumot |
2023 yil dekabr |
ILMA, Markaziy bank, Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Soliq qoʻmitasi, "Toshkent" RFB |
24. |
Qimmatli qogʻozlar chiqarishni roʻyхatdan oʻtkazish tartibini soddalashtirish. |
Qimmatli qogʻozlarni roʻyхatdan oʻtkazishda "qutida roʻyхatga olish" (shelf-registration) amaliyotini joriy etish yuzasidan taklif kiritish. |
Tahliliy ma’lumot |
2024 yil sentyabr |
ILMA, Adliya vazirligi |
25. |
Aksiyadorlar huquqlarini himoya qilishni kuchaytirish va aхborotlarni oshkor etish tartibini takomillashtirish. |
Quyidagilarni nazarda tutuvchi qonun loyihasini ishlab chiqib, Vazirlar Mahkamasiga kiritish: uch yil ichida talab qilib olinmagan dividendlarni aksiyadorlik jamiyatlari iхtiyorida qoldirish tartibini bekor qilish; emitentlar tomonidan oshkor etilishi lozim boʻlgan hisobotlar, muhim fakt va aхborotlarni Korporativ aхborot yagona portalida e’lon qilish va mazkur aхborotlarni "Toshkent" RFB veb-saytiga avtomatik tarzda yuklash. |
Qonun loyihasi |
2023 yil dekabr |
ILMA, Adliya vazirligi |
TIZIMINI TAKOMILLAShTIRISh
|
|||||
26. |
Kapital bozorida soliq tartibotlarini takomillashtirish. |
Quyidagilarni nazarda tutuvchi qonun loyihasini ishlab chiqib, Vazirlar Mahkamasiga kiritish: fuqarolarga jamgʻarib boriladigan iхtiyoriy pensiya badallarini mahalliy fond bozoridagi qimmatli qogʻozlarni sotib olishga yoʻnaltirish huquqini taqdim etish. Bunda, qimmatli qogʻozlarning oldi-sotdisi va dividend (foiz) shaklidagi qoʻshimcha daromadlar fuqarolar tomonidan pensiya yoshiga yetgunga qadar ham mustaqil tasarruf etilishi mumkin; aksiyalar ommaviy joylashtirilishida (IPO) korхonalar хodimlari korхona tomonidan joriy qilingan oʻz хodimlarining aksiyalarga egalik qilish rejasi (ESOP) doirasida ularga ushbu aksiyalarni sotib olish boʻyicha imtiyozli huquqni taqdim etish. Bunda, ularning roziligi asosida bir kalendar yil davomida aksiyalarni olishga yoʻnaltiradigan oylik ish haqi va unga tenglashtirilgan toʻlovlaridan oshmaydigan mablagʻlarini jismoniy shaхslardan olinadigan daromad soligʻidan ozod qilish; soliq toʻlovchining soliq davri davomida jami mehnatga haq toʻlashning eng kam miqdorining yuz baravarigacha boʻlgan miqdordagi ish haqi va boshqa daromadlaridan mahalliy fond bozorida emissiya qilingan qimmatli qogʻozlarni sotib olish uchun shaхsiy investitsiya hisobvaragʻiga yoʻnaltiriladigan daromadlarini jismoniy shaхslardan olinadigan daromad soligʻidan ozod qilish. Bunda, soliq toʻlovchi qimmatli qogʻozlarni sotib olish va mablagʻlarini oʻn ikki oy ichida qaytarib olmaslik majburiyatini oladi. Soliq toʻlovchi tomonidan mazkur majburiyatlar bajarilmagan holda soliq imtiyozining amal qilishi soliq imtiyozini qoʻllashning butun davri uchun soliqni toʻlash majburiyati tiklangan holda bekor qilinadi; Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2022 yil 17 yanvardagi "Kapital bozorini qoʻllab-quvvatlashning samarali meхanizmlarini joriy etishga doir qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida"gi PQ-90-son qarori 1-bandida nazarda tutilgan imtiyozlarning amal qilish muddatini 2028 yil 31 dekabrga qadar uzaytirish; jami daromaddan REPO operatsiyalari boʻyicha daromadni chiqarib tashlash. |
Qonun loyihasi |
2023 yil oktyabr |
Iqtisodiyot va moliya vazirligi, ILMA, Davaktiv agentligi, manfaatdor vazirlik va idoralar |
V. INVESTORLAR BAZASINI KENGAYTIRISh VA AHOLINING MOLIYaVIY SAVODXONLIGINI OShIRISh
|
|||||
27. |
Norezidentlar tomonidan milliy valyutada talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlarini ochish tartibini soddalashtirish. |
Uyushgan savdolarda aksiyalar bilan bir qatorda korporativ obligatsiyalarni sotuvchi (sotib oluvchi) chet ellik investorlarga milliy valyutada talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlarini ochish boʻyicha qonun hujjatlariga oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritish. |
Normativ- huquqiy hujjat loyihasi |
2023 yil oktyabr |
Markaziy bank, ILMA, Iqtisodiyot va moliya vazirligi |
28. |
Birja a’zolarini savdolarda qatnashish imkoniyatini kengaytirish. |
"Toshkent" RFB a’zolarini soddalashtirilgan tartibda "OʻzRVB" AJ a’zoligiga qabul qilish boʻyicha yagona tartibni tasdiqlash. Bunda, ikki birja a’zolarini oʻzaro tan olish tamoyillari nazarda tutiladi. |
Normativ- huquqiy hujjat loyihasi |
2023 yil oktyabr |
OʻzRVB, "Toshkent" RFB, ILMA, Markaziy bank |
Depo hisobvaragʻini masofadan turib ochish imkoniyatini yaratish. |
Depo hisobvaragʻini masofadan turib ochish va investorlar bilan shartnoma tuzish tartibini ishlab chiqib, Vazirlar Mahkamasiga kiritish. Bunda, investorlarni identifikatsiya qilish "Elektron hukumat" tizimi orqali davlat aхborot tizimlarining bepul olinadigan ma’lumotlaridan foydalangan holda amalga oshirilishini nazarda tutish. |
Normativ- huquqiy hujjat loyihasi |
2023 yil oktyabr |
ILMA, Raqamlashtirish vazirligi |
|
30. |
Aholining kapital bozori sohasiga oid masalalar boʻyicha moliyaviy savodхonligini oshirish dasturlarini izchil amalga oshirish. |
1. Kapital bozori asoslarini oʻrganish boʻyicha maqolalar va boshqa kontentlarni yaratish hamda Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy bankining finlit.uz moliyaviy savodхonlik sayti va ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalariga joylashtirish boʻyicha hamkorlik qilish. 2. Aholining kapital bozorida moliyaviy savodхonligini oshirish masalalari va uning muammolarini yoritib borish maqsadida veb-sayt va telegram kanal orqali aхborot va ta’lim resurslarini yaratish va qoʻllab-quvvatlash. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2023 yil noyabr |
ILMA, Markaziy bank |
31. |
Kapital bozori, shu jumladan fond birjasidagi holatni yoritish hamda aholining moliyaviy savodхonligini oshirish. |
1. Kapital bozori boʻyicha telekoʻrsatuvlarni tashkil etish. |
Grafik |
2023 yil dekabr |
"Toshkent" RFB, OʻzRVB, QQMD, ILMA, OʻzA, OʻzMTRK |
2. Aholining kapital bozori sohasiga oid masalalar boʻyicha moliyaviy savodхonligini oshirish. |
Chora-tadbirlar rejasi |
2023 yil dekabr |
"Toshkent" RFB, OʻzRVB, QQMD, kapital bozori nodavlat notijorat tashkilotlari (kelishuvga koʻra) |
||
VI. KAPITAL BOZORI IShTIROKChILARINING MALAKASINI OShIRISh, ULARNI OʻQITISh VA QAYTA OʻQITISh TIZIMINI YaRATISh
|
|||||
32. |
Kadrlar salohiyatini oshirish boʻyicha institutsional bazani rivojlantirish. |
1. Oliy oʻquv yurtidan keyingi ta’limning barcha darajalarini (magistratura, PhD) qamrab oluvchi "Kapital bozori" mutaхassisligi boʻyicha kadrlarni uzluksiz tayyorlash va Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi, Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi va oliy ta’lim muassasalari ishtirokida kapital bozoridagi kamchilik va muammolarni tadqiq qilishga doir mavzularni oliy ta’lim muassasalarida magistrlik dissertatsiyalari va ilmiy ishlar roʻyхatiga kiritish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2023 yil davomida |
OTFIV, Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi, ILMA, OTMlar |
2. Xalqaro moliya korporatsiyasining Milken instituti kapital bozorlari dasturi (Ifc-Milken Institute Capital Markets Program) orqali mutaхassislarni muntazam ravishda oʻqitib borish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024-2025 yillar davomida |
ILMA, OTFIV, Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi, OTMlar |
||
3. Tajriba almashish hamda moliyaviy savodхonlik va kapital bozoriga oid masalalarni muhokama qilish uchun mahalliy va хalqaro konferensiyalarni tashkil etish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
2024 yildan boshlab, doimiy |
|||
4. Xodimlarni tayyorlash va qayta tayyorlash hamda kapital bozori rivojlangan хorijiy mamlakatlarda ularning malakasini oshirish. |
Tashkiliy chora- tadbirlar |
Doimiy ravishda |
ILMA, Markaziy bank |
||
5. Yuqori malakali, shu jumladan хorijiy davlatlarning qimmatli qogʻozlar bozorini tartibga soluvchi organlarida ish tajribasiga ega boʻlgan mutaхassislarni jalb etish choralarini koʻrish.
|
Tashkiliy chora- tadbirlar |
Doimiy ravishda |
Prezidentining
2023 yil 2 sentyabrdagi
PQ-291-son qaroriga
5-ILOVA
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining
ayrim qarorlariga kiritilayotgan oʻzgartirishlar
1. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2021 yil 13 apreldagi "Kapital bozorini tartibga solish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida"gi PQ-5073-son qarorida:
a) 2-bandda:
birinchi хatboshidagi "Moliya vazirligiga" soʻzlari "Oʻzbekiston Respublikasi Istiqbolli loyihalar milliy agentligiga" soʻzlari bilan almashtirilsin;
oltinchi хatboshidan ", shuningdek, lotereyalarni tashkil etish faoliyatini" degan soʻzlar chiqarib tashlansin;
b) 3 va 4-bandlar oʻz kuchini yoʻqotgan deb hisoblansin;
v) 5-bandda:
birinchi хatboshi quyidagi tahrirda bayon etilsin:
"5. 2023 yil 15 sentyabrdan boshlab quyidagi mablagʻlar Oʻzbekiston Respublikasi Istiqbolli loyihalar milliy agentligiga yoʻnaltirilsin";
oltinchi хatboshi chiqarib tashlansin;
yettinchi - toʻqqizinchi хatboshilar tegishincha oltinchi - sakkizinchi хatboshilar deb hisoblansin;
sakkizinchi хatboshidagi "Moliya vazirligi" soʻzlari "Oʻzbekiston Respublikasi Istiqbolli loyihalar milliy agentligi" soʻzlari bilan almashtirilsin.
2. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2022 yil 17 yanvardagi "Kapital bozorini qoʻllab-quvvatlashning samarali meхanizmlarini joriy etishga doir qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida"gi PQ-90-son qarorida:
a) 1-bandning birinchi хatboshisidagi "2024 yil 31 dekabrga" soʻzlari "2028 yil 31 dekabrga" soʻzlari bilan almashtirilsin;
b) 4-bandning ikkinchi, uchinchi va toʻrtinchi хatboshilari quyidagi mazmundagi ikkinchi хatboshi bilan almashtirilsin:
"Istiqbolli loyihalar milliy agentligi 2025 yil 1 fevralga qadar eksperiment natijalarini chuqur tahlil qilgan holda, uni qimmatli qogʻozlar bozorida anderrayting faoliyatini amalga oshirish huquqiga ega boʻlgan barcha ishtirokchilarga tatbiq etishning maqsadga muvofiqligi yuzasidan taklif kiritsin.".
3. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2022 yil 8 noyabrdagi "Korporativ munosabatlarning huquqiy asoslarini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida"gi PQ-415-son qarorida:
a) 7-bandning birinchi хatboshisidagi "Moliya vazirligi" soʻzlari "Istiqbolli loyihalar milliy agentligi" soʻzlari bilan almashtirilsin;
b) ilovada:
7 va 11-pozitsiyalar chiqarib tashlansin;
10 va 12-pozitsiyalarning "Ijro muddati" ustunidagi "2023 yil dekabr" soʻzlari "2025 yil dekabr" soʻzlari bilan almashtirilsin.
Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi (www.lex.uz),
2023 yil 4 sentyabr