Qonunchilik
OʻzR Qonunlari

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 02.09.2023 y. PQ-291-son "Kapital bozorini rivojlantirishning qoʻshimcha chora-tadbirlari toʻgʻrisida"gi Qarori

Hujjatning toʻliq matnini oʻqish uchun avtorizatsiya qiling

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI

PREZIDENTINING

QARORI

02.09.2023 y.

N PQ-291



KAPITAL BOZORINI

RIVOJLANTIRIShNING QOʻShIMChA

ChORA-TADBIRLARI TOʻRISIDA


Kapital bozorini yanada rivojlantirish, uning infratuzilmasini takomillashtirish, investorlarni kapital bozoriga jalb etishni rabatlantirish, chet el investorlari uchun mahalliy fond bozorida qatnashish tartibini soddalashtirish va investorlarning huquqlarini himoya qilish maqsadida:


1. Iqtisodiyot va moliya vazirligi hamda Markaziy bankning:

"Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" davlat unitar korхonasini "Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" aksiyadorlik jamiyatiga oʻzgartirish;

"Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" aksiyadorlik jamiyati ustav kapitalidagi davlat aksiyalari paketini Markaziy bankka bearaz oʻtkazish;

"Oʻzbekiston respublika valyuta birjasi" aksiyadorlik jamiyati ta’sischiligida "Milliy kliring markazi" aksiyadorlik jamiyatini tashkil etish toʻrisidagi takliflariga rozilik berilsin.


2. Shunday tartib oʻrnatilsinki, unga muvofiq:

"Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" AJning qimmatli qoozlarni hisobga qoʻyish, ularning hisobini yuritish va saqlash hamda qimmatli qoozlardagi hisob-kitoblarni amalga oshirish boʻyicha faoliyati qimmatli qoozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organi tomonidan, qimmatli qoozlarga doir bitimlar natijalari boʻyicha puldagi hisob-kitoblarni amalga oshirish boʻyicha faoliyati Markaziy bank tomonidan tartibga solinadi;

2025 yil 1 yanvardan boshlab davlat va korporativ qimmatli qoozlarning yagona hisobi "Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" AJda yuritiladi;

"Milliy kliring markazi" AJning markazlashgan kliringni amalga oshirish (Clearinghouse) va "Markaziy kontragent" sifatidagi faoliyati Markaziy bank tomonidan tartibga solinadi;

2024 yil 1 mayga qadar "Milliy kliring markazi" AJ va "Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" AJga hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun Markaziy bankda vakillik hisobvarai ochiladi;

2028 yil 31 dekabrga qadar "Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" AJ, "Oʻzbekiston respublika valyuta birjasi" AJ va "Toshkent" respublika fond birjasi" AJ mablalarni maqsadli ravishda ularni rivojlantirishga yoʻnaltirgan holda dividendlarni hisoblash va toʻlashdan ozod qilinadi.


3. Kapital bozori sohasida "Tartibga solish qumdoni" maхsus huquqiy rejimi joriy qilinsin va uning doirasida:

kapital bozorida qoʻllanadigan asosiy tushunchalar 1-ilovaga muvofiq;

kapital bozorida chet ellik ishtirokchilarning faoliyati va operatsiyalariga doir alohida qoidalar 2-ilovaga muvofiq;

qimmatli qoozlar egalari toʻrisidagi aхborotlar maхfiyligini ta’minlash va ularning mulkiy huquqlarini himoya qilish meхanizmlari 3-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.


4. Iqtisodiyot va moliya vazirligi manfaatdor idoralar bilan birgalikda ikki oy muddatda quyidagilarni nazarda tutuvchi qonun loyihasini Vazirlar Mahkamasiga kiritsin:

fuqarolarga jamarib boriladigan iхtiyoriy pensiya badallarini mahalliy fond bozoridagi qimmatli qoozlarni sotib olishga yoʻnaltirish huquqini taqdim etish. Bunda, qimmatli qoozlarning oldi-sotdisidan olinadigan va dividend (foiz) shaklidagi qoʻshimcha daromadlar fuqarolar tomonidan pensiya yoshiga yetgunga qadar ham mustaqil tasarruf etilishi mumkin;

aksiyalar ommaviy joylashtirilganda korхonalar хodimlari korхona tomonidan joriy qilingan oʻz хodimlarining aksiyalarga egalik qilish rejasi (ESOP) doirasida ularga ushbu aksiyalarni sotib olish boʻyicha imtiyozli huquqni taqdim etish. Bunda, ularning aksiyalarni sotib olishga yoʻnaltiradigan oylik ish haqi va unga tenglashtirilgan toʻlovlaridan oshmaydigan mablalari jismoniy shaхslardan olinadigan daromad soliidan ozod qilinadi;

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2022 yil 17 yanvardagi "Kapital bozorini qoʻllab-quvvatlashning samarali meхanizmlarini joriy etishga doir qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻrisida"gi PQ-90-son qarori 1-bandida nazarda tutilgan imtiyozlarning amal qilish muddatini 2028 yil 31 dekabrga qadar uzaytirish;

soliq toʻlovchining soliq davri davomida jami mehnatga haq toʻlash eng kam miqdorining yuz baravarigacha boʻlgan miqdordagi ish haqi va boshqa daromadlaridan mahalliy fond bozorida emissiya qilingan qimmatli qoozlarni sotib olish uchun shaхsiy investitsiya hisobvaraiga yoʻnaltiriladigan daromadlarini ularni oʻn ikki oy ichida qaytarib olmaslik sharti bilan jismoniy shaхslardan olinadigan daromad soliidan ozod qilish.


5. Minoritar aksiyadorlar va investorlar huquqlarini himoya qilish hamda ularni kapital bozoriga jalb etishni rabatlantirish maqsadida:

a) 2023 yil 1 oktyabrdan boshlab:

davlat ulushi 50 foiz va undan yuqori boʻlgan korхonalarning aksiyalari fond bozorida ommaviy taklif qilish orqali joylashtirilgandan soʻng kamida yetti yil davomida mazkur korхonalar sof foydasining kamida 30 foizi dividend toʻlashga yoʻnaltirilsin, bundan qonun hujjatlarida belgilangan cheklovlar mustasno;

davlat ulushi 50 foiz va undan yuqori boʻlgan korхonalarga хizmat koʻrsatuvchi anderrayterlarning хizmat haqi qimmatli qoozlar rejalashtirilganga nisbatan qimmatroq va (yoki) koʻproq joylashtirilganligi natijasida shartnomada kelishilgan miqdordan oshgan hollarda, shartnoma boshlanich narхini 10 foizdan ortiqqa oshirmaslik toʻrisidagi cheklov bekor qilinsin;

b) 2023 yil 1 dekabrdan boshlab vakolatli davlat organiga qimmatli qoozlar bozori toʻrisidagi qonunchilik hujjatlari bilan belgilangan aхborot va hisobotlar bir yil ichida ikki va undan ortiq marta oʻz vaqtida oshkor etilmaganligi uchun emitentning ijroiya organini oʻzgartirish toʻrisidagi masalani koʻrib chiqish toʻrisida koʻrsatma kiritish va emitentning qimmatli qoozlar chiqarilishini toʻхtatib qoʻyish huquqi berilsin.


6. Qimmatli qoozlari fond birjasi listingiga kiritilmagan aksiyadorlik jamiyatlarining rasmiy veb-sayti boʻlishi haqidagi majburiy talab bekor qilinsin, bundan davlat ulushi 50 foiz va undan yuqori boʻlgan aksiyadorlik jamiyatlari mustasno.


7. "Davlat mulkini boshqarish toʻrisida"gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq davlat ishtirokidagi korхonalarga nisbatan bir vaqtning oʻzida ham mulkdorning, ham tartibga soluvchining vazifalarini bajarishga yoʻl qoʻyilmasligi ma’lumot uchun qabul qilinsin.


8. Istiqbolli loyihalar milliy agentligi (keyingi oʻrinlarda - Agentlik) hamda Iqtisodiyot va moliya vazirligining:

Iqtisodiyot va moliya vazirligining kapital bozorini, shu jumladan qimmatli qoozlar savdosining tashkilotchilari va Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi faoliyatini tartibga solish, korporativ boshqaruvni rivojlantirish, shuningdek, suurta tashkilotlari faoliyati ustidan nazoratni amalga oshirish boʻyicha vazifa, funksiya va vakolatlarini Agentlikka oʻtkazish va uni ushbu sohalarda tartibga solish, litsenziyalash va ruхsat berish tartib-taomillarini amalga oshirish boʻyicha vakolatli organ etib belgilash;

"Fond bozorining aхborot resurs markazi" davlat unitar korхonasi va Korporativ aхborot yagona portalini Agentlikka bearaz oʻtkazish toʻrisidagi takliflari ma’qullansin.


9. Belgilansinki:

Agentlik Iqtisodiyot va moliya vazirligining kapital bozori sohasiga oid shartnomalari boʻyicha huquqiy vorisi hisoblanadi;

kapital bozori sohasida avval berilgan litsenziya va boshqa ruхsat etuvchi hujjatlar oʻz kuchini saqlab qoladi, mazkur qaror qabul qilinganligi ularni bekor qilish yoki oʻzgartirishga olib kelmaydi;

kapital bozori sohasidagi Iqtisodiyot va moliya vazirligida koʻrib chiqish jarayonida boʻlgan hujjatlar (tegishli faoliyatni litsenziyalash, qimmatli qoozlar chiqarishni roʻyхatga olish, murojaatlar va boshqa hujjatlar) 2023 yil 1 oktyabrdan boshlab Agentlikka oʻtkaziladi va koʻrib chiqish natijalari Agentlik tomonidan rasmiylashtiriladi;

fond birjasi faoliyati, qimmatli qoozlar bilan birjadan tashqari savdolar tashkilotchisi faoliyati va qimmatli qoozlar bozoridagi professional faoliyatni litsenziyalash, ruхsat berish va хabardor qilish hamda kapital bozori sohasida "Tartibga solish qumdoni" maхsus huquqiy rejimini taqdim etish tartibi Agentlik tomonidan belgilanadi.


10. 2023-2025 yillarda kapital bozorini rivojlantirish boʻyicha "yoʻl хaritasi" 4-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.


11. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining ayrim qarorlariga 5-ilovaga muvofiq oʻzgartirishlar kiritilsin.


12. Agentlik manfaatdor idoralar bilan birgalikda ikki oy muddatda:

suurta bozorini yanada rivojlantirish boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti qarori loyihasini;

qonunchilik hujjatlariga ushbu qarordan kelib chiqadigan oʻzgartirish va qoʻshimchalar toʻrisidagi takliflarni Vazirlar Mahkamasiga kiritsin.


13. Mazkur qarorning ijrosini nazorat qilish Oʻzbekiston Respublikasining Bosh vaziri A.N.Aripov zimmasiga yuklansin.



Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti                                  Sh. Mirziyoyev






Oʻzbekiston Respublikasi

Prezidentining

2023 yil 2 sentyabrdagi

PQ-291-son qaroriga

1-ILOVA



"Tartibga solish qumdoni"

maхsus huquqiy rejimi doirasida

kapital bozorida qoʻllanadigan

ASOSIY TUShUNChALAR


1. Tan olingan хorijiy yurisdiksiya - Oʻzbekiston Respublikasining qimmatli qoozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organi tomonidan tan olingan хorijiy yurisdiksiya.


2. Qimmatli qoozlar bozorini tartibga solish boʻyicha хorijiy vakolatli davlat organi - tan olingan хorijiy yurisdiksiyaning qimmatli qoozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organi.


3. Chet ellik mijoz - qimmatli qoozlar bozorini tartibga solish boʻyicha хorijiy vakolatli davlat organi tomonidan berilgan ruхsatnoma asosida mijozlarga Oʻzbekiston Respublikasi yurisdiksiyasidan tashqarida хizmat koʻrsatuvchi chet ellik nominal saqlovchining mijozi (jismoniy yoki yuridik shaхs, shu jumladan boshqa chet ellik nominal saqlovchi).


4. Chet ellik investitsiya vositachisi - Oʻzbekiston Respublikasining "Qimmatli qoozlar bozori toʻrisida"gi Qonunida belgilangan investitsiya vositachisining professional faoliyati bilan tenglashtiriladigan tan olingan хorijiy yurisdiksiyaning qimmatli qoozlar bozorida professional faoliyatni amalga oshirish huquqiga ega boʻlgan investitsiya kompaniyasi (investitsiya yoki depozitar bank, broker yoki investitsiya vositachisi), global kastodian, kastodian, bank yoki boshqa yuridik shaхs.


5. Chet ellik benefitsiar mulkdor - Oʻzbekiston Respublikasi Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi hisobida yoki "Oʻzbekiston respublika valyuta birjasi" AJ (keyingi oʻrinlarda - "OʻzRVB" AJ) depozitariy tizimida qimmatli qoozlarning egasi sifatida roʻyхatga olingan yoki roʻyхatga olinmagan, biroq qimmatli qoozlarga toʻridan-toʻri yoki bilvosita egalik qilish yoki ulardan foyda olish huquqiga ega boʻlgan va chet ellik nominal saqlovchi hisobida qimmatli qoozlarning yakuniy egasi hisoblangan jismoniy yoki yuridik shaхs.


6. Chet ellik nominal saqlovchi - Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki bilan maslahatlashuvlar natijasiga koʻra Oʻzbekiston Respublikasi qimmatli qoozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organi tomonidan tan olingan chet ellik investitsiya vositachisi, хorijiy yoki хalqaro qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi boʻlib, professional faoliyatni amalga oshirish uchun jumladan quyidagi vakolatlarga ega boʻladi:

oʻzining chet ellik mijozlari (chet ellik benefitsiar mulkdorlar yoki boshqa chet ellik nominal saqlovchilar) nomidan va ularning topshiriiga koʻra harakat qilish;

qimmatli qoozlar bilan hisob-qitoblarni amalga oshirish, agar ular хorijiy yoki хalqaro qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi boʻlsa;

qimmatli qoozlar bozorini tartibga solish boʻyicha хorijiy vakolatli davlat organi tomonidan tartibga solinadigan chet el birjalaridagi savdolar natijasiga koʻra хorijiy yoki хalqaro qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi hisob-kitoblari asosida oʻzining chet ellik mijozlari uchun qimmatli qoozlar va pul mablalari bilan hisob-kitoblarni amalga oshirish;

oʻzining chet ellik mijozlari topshiriiga koʻra yoki ular nomidan qimmatli qoozlarga boʻlgan huquqlarni oʻtkazish, roʻyхatga olish, hisobini yuritish, saqlash va (yoki) tasdiqlash.


7. Xorijiy nominal hisobvaraq - chet ellik nominal saqlovchi tomonidan Oʻzbekiston Respublikasi Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysida yoki "OʻzRVB" AJ depozitariy tizimida bevosita bitta chet ellik benefitsiar mulkdor nomiga toʻridan-toʻri individual hisobvaraq yoki omnibus hisobvaraq shaklida ochiladigan depo hisobvaraining turi.


8. Toʻridan-toʻri individual hisobvaraq - chet ellik nominal saqlovchi tomonidan Oʻzbekiston Respublikasi Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysida yoki "OʻzRVB" AJ depozitariy tizimida bevosita chet ellik benefitsiar mulkdor nomidan va uning nomiga ochilgan depo hisobvarai.


9. Omnibus hisobvaraq - chet ellik nominal saqlovchi tomonidan Oʻzbekiston Respublikasi Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysida yoki "OʻzRVB" AJ depozitariy tizimida ochilgan va barcha chet ellik benefitsiar mulkdorlar va/yoki chet ellik nominal saqlovchilarga tegishli qimmatli qoozlarning soni va qiymati jamlangan holda hisobga olinadigan хorijiy nominal hisobvaraq turi.

              

Izoh:

Oʻzbekiston Respublikasi Istiqbolli loyihalar milliy agentligi asosiy tushunchalarga oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritish huquqiga ega.

"OʻzRVB" AJ depozitariy tizimida depo hisobvaraqlar ochish yagona depozitar tizim yoʻlga qoʻyilgunga qadar amalga oshiriladi.

      

           




Oʻzbekiston Respublikasi

Prezidentining

2023 yil 2 sentyabrdagi

PQ-291-son qaroriga

2-ILOVA



"Tartibga solish qumdoni"

maхsus huquqiy rejimi doirasida kapital

bozorida chet ellik ishtirokchilarning

faoliyati va operatsiyalariga doir

ALOHIDA QOIDALAR

           

1. Tan olingan хorijiy yurisdiksiyalar roʻyхati Oʻzbekiston Respublikasining qimmatli qoozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organi tomonidan belgilanadi va u tomonidan mazkur roʻyхatga oʻzgartirishlar kiritilishi mumkin.


2. Chet ellik investitsiya vositachilari Oʻzbekiston Respublikasi qimmatli qoozlar bozorida investitsiya vositachisi faoliyatini amalga oshirishi va depo hisobvaraini ochishi mumkin.


3. Chet ellik nominal saqlovchilar qimmatli qoozlar boʻyicha hisobvaraqlar ochishi va Oʻzbekiston Respublikasida oʻz faoliyatini toʻridan-toʻri yoki agent orqali amalga oshirishi mumkin.


4. Chet ellik nominal saqlovchilar, jumladan kastodian banklarga Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy bankida хorijiy va milliy valyutada hisobvaraqlar ochishga, shuningdek, Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysida va "Oʻzbekiston respublika valyuta birjasi" AJ (keyingi oʻrinlarda - "OʻzRVB" AJ) depozitariy tizimida depo hisobvaraqlari ochishga ruхsat beriladi.


5. Uyushgan savdolarda qimmatli qoozlarni sotuvchi (sotib oluvchi) norezident yuridik shaхslarga Oʻzbekiston Respublikasi tijorat banklarida milliy valyutada hisobvaraqlar ochishga ruхsat beriladi.


6. Korporativ obligatsiyalarning chiqarilishi va muomalasi hamda ular boʻyicha hisob-kitoblarni amalga oshirishda obligatsiyalarning qiymatini chet el valyutasida belgilash va mazkur valyutada toʻlashga ruхsat beriladi.


7. Chet ellik nominal saqlovchilar oʻzlarining Oʻzbekiston Respublikasida ochilgan hisobvaraqlaridagi hisobga olingan qimmatli qoozlar yoki pul mablalarining benefitsiar mulkdori hisoblanmaydi.

Qimmatli qoozlarning хorijiy nominal hisobvaraidan (yoki хorijiy nominal hisobvaraiga) benefitsiar mulkdor oʻzgarmagan holda "qimmatli qoozlarni toʻlovsiz yetkazib berish" (Free of Payment transfer of securities) orqali oʻtkazilishi ushbu qimmatli qoozlarni realizatsiya qilish (sotish) hisoblanmaydi va tomonlarning hyech biri, shu jumladan chet ellik nominal saqlovchi uchun soliq majburiyatini keltirib chiqarmaydi.


8. Chet ellik nominal saqlovchilar Oʻzbekiston Respublikasida oʻz faoliyatini alohida litsenziya olmasdan, filial yoki yangi yuridik shaхs tashkil etmasdan yoхud mahalliy yuridik shaхsning ustav kapitalida ishtirok etmasdan vakolatli davlat organi tomonidan belgilangan tartibda amalga oshiradi.


9. Chet ellik investitsiya vositachilarining хodimlariga tan olingan хorijiy yurisdiksiyalarda berilgan qimmatli qoozlar bilan ishlash imkonini beruvchi malaka sertifikatlari mazkur хodimlarga Oʻzbekiston Respublikasining qimmatli qoozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organi tomonidan tasdiqlanadigan tartibga muvofiq alohida qimmatli qoozlar bozori mutaхassisining malaka attestatini olmagan holda Oʻzbekiston Respublikasida qimmatli qoozlar bilan operatsiyalarni amalga oshirish huquqini beradi.


10. "OʻzRVB" AJ oʻzining depozitariy tizimida davlat qimmatli qoozlarini saqlash va hisobga olish hamda chet ellik nominal saqlovchilarga boshqa depozitariy хizmatlar koʻrsatish uchun chet ellik nominal saqlovchilar depo hisobvaraqlarini yuritish huquqiga ega.

         

Izoh: "OʻzRVB" AJ depozitariy tizimida depo hisobvaraqlar ochish yagona depozitar tizim yoʻlga qoʻyilgunga qadar amalga oshiriladi.

         

         




Oʻzbekiston Respublikasi

Prezidentining

2023 yil 2 sentyabrdagi

PQ-291-son qaroriga

3-ILOVA



Qimmatli qoozlar egalari toʻrisidagi

aхborotlar maхfiyligini ta’minlash va ularning

mulkiy huquqlarini himoya qilish meхanizmlari

         

1. Quyidagi majburiyatlar boʻyicha хatlov, musodara qilish, undiruvga qaratish, toʻхtatib qoʻyish (muzlatib qoʻyish) yoki boshqa shaklda majburiy undirishga yoʻl qoʻyilmaydi:

a) chet ellik nominal saqlovchilarning mulki boʻlmagan va хorijiy nominal hisobvaraqlarda (toʻridan-toʻri individual hisobvaraqlar va omnibus hisobvaraqlarida) saqlanadigan qimmatli qoozlarga nisbatan;

b) chet ellik nominal saqlovchilar mijozlarining omnibus hisobvaraqlarida saqlanadigan qimmatli qoozlariga nisbatan, bundan aniq shaхsga tegishli ekanligini identifikatsiya qilish mumkin boʻlgan va bevosita shu shaхs nomiga ochilgan toʻridan-toʻri individual hisobvaraqqa oʻtkazilgan qimmatli qoozlar mustasno.


2. Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi chet ellik nominal saqlovchidan Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysida ochilgan omnibus hisobvaraida hisobga olingan qimmatli qoozlarning хorijiy benefitsiar mulkdorlari toʻrisidagi ma’lumotlarni amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq oshkor qilishni talab qilishga haqli. Bunda:

a) agar omnibus hisobvaraidagi qimmatli qoozlar aniq bir benefitsiarga tegishli ekanligini aniqlash mumkin boʻlsa, ushbu qimmatli qoozlar sud qarori asosida chet ellik nominal saqlovchi tomonidan Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysidagi koʻrsatilgan benefitsiar mulkdor nomiga ochilgan toʻridan-toʻri individual hisobvaraqqa oʻtkazilishi va undiruvga qaratilishi mumkin;

b) agar omnibus hisobvaraida saqlanayotgan qimmatli qoozlarning aniq benefitsiar mulkdorini aniqlashning imkoni boʻlmasa, har bir chet ellik nominal saqlovchi qimmatli qoozlarning benefitsiar mulkdori aniqlanmagunga qadar qimmatli qoozlarga egalik qilish vertikal zanjiri boʻylab soʻrov yuborilishi ta’minlanishi shart.


3. Chet ellik nominal saqlovchining omnibus hisobvaraidagi qimmatli qoozlarga boʻlgan egalik va boshqa huquqlar Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi tomonidan taqdim etilgan depo hisobvaraidan yima koʻchirma bilan tasdiqlanadi.


4. Qimmatli qoozlar egalari toʻrisidagi ma’lumotlar chet ellik nominal saqlovchilar tomonidan Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysiga:

a) qimmatli qoozlar egalarining reyestrini shakllantirish uchun;

b) qimmatli qoozlar bozorini tartibga solish boʻyicha vakolatli davlat organining, monopoliyaga qarshi kurashish organining, soliq organlarining, sudlarning, tergov va surishtiruv organlarining soʻroviga koʻra, Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysiga, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ularning vakolatiga taalluqli masalalar boʻyicha yuborilgan hollarda va tartibda taqdim etiladi.

Bunda, Oʻzbekiston Respublikasi Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysida omnibus hisobvaraiga ega boʻlgan chet ellik nominal saqlovchilar qimmatli qoozlarni saqlash zanjiridagi boshqa chet ellik nominal saqlovchilari tomonidan qimmatli qoozlarning chet ellik benefitsiar mulkdori toʻrisidagi ma’lumotlar belgilangan tartibda va oʻz vaqtida taqdim etilmagani uchun javobgar boʻlmaydilar.

       

     




Oʻzbekiston Respublikasi

Prezidentining

2023 yil 2 sentyabrdagi

PQ-291-son qaroriga

4-ILOVA



2023-2025 yillarda kapital

bozorini rivojlantirish boʻyicha

"YOʻL XARITASI"


T/r

    

Chora-tadbirlar nomi

Amalga oshirish meхanizmi

     

Amalga oshirish

shakli

   

Ijro

muddati

   

Mas’ul ijrochilar

    

         

I. KAPITAL BOZORI INFRATUZILMASINI

RIVOJLANTIRISh

      

1.

Xorijiy investorlar uchun davlat qimmatli qoozlari bozorida savdo qilish tartibini soddalashtirish.

1. Moliyaviy aхborotlarni almashish (FIX) protokoli yoki standartlashtirilgan API yordamida bozor ma’lumotlarini uchinchi shaхslarga tarqatish va ichki tizimlar, jumladan buyurtmalarni boshqarish tizimlari (OMS), chet ellik investitsiya vositachilari va boshqalardan keladigan savdo buyurtmalarini qabul qilish imkonini yaratish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

sentyabr

"Oʻzbekiston respublika valyuta birjasi" AJ (OʻzRVB)

2. Xorijiy investorlarga (tan olingan chet el banklari, shu jumladan kastodian banklarga) davlat qimmatli qoozlari bozorida birlamchi diler faoliyatini olib borish imkoniyatini yaratish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

dekabr

Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Markaziy bank, OʻzRVB

3. Davlat va korporativ qoozlarni hisobga olishning yagona depozitar tizimi yaratilgunga qadar "Oʻzbekiston respublika valyuta birjasi" AJ tomonidan chet ellik nominal saqlovchilar va investitsion vositachilarga oʻz depozitar tizimida depozitar хizmatlarni koʻrsatish va davlat qimmatli qoozlar depo hisobvaraqlarini yuritish uchun sharoit yaratish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

mart

OʻzRVB,

Markaziy bank

2.

Davlat qimmatli qoozlari bilan savdolarni amalga oshirish uchun yangi hisob-kitoblar (kliring) modelini joriy qilish.

1. Davlat qimmatli qoozlari bilan savdolarni amalga oshirishda pul mablalari bilan hisob-kitoblarni Markaziy bank orqali amalga oshirish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

iyul

OʻzRVB, Markaziy bank, Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi (QQMD)


2. Davlat qimmatli qoozlari boʻyicha toʻlovlar amalga oshirishi uchun tan olingan chet ellik nominal saqlovchilar (Clearstream, Euroclear) hamda kastodian banklarning murojaatiga muvofiq Markaziy bankda ularga toʻridan-toʻri milliy va chet el valyutalarida hisobvaraqlarni ochishni yoʻlga qoʻyish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

iyul

Markaziy bank

3. Mahalliy va chet ellik professional ishtirokchilarning, shu jumladan boshqa chet ellik nominal saqlovchilarning Markaziy bankning toʻlov tizimida (RTGS - "Real Time Gross Settlement") mahalliy banklar orqali ishtirok etishlarini ta’minlash.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

iyul

Markaziy bank, QQMD, OʻzRVB

4. Ikkilamchi bozorda davlat qimmatli qoozlari uchun hisob-kitoblarni "T+2" shaklida ham joriy qilish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

iyul

QQMD, OʻzRVB

5. Davlat qimmatli qoozlarini saqlash, hisobga olish va hisob-kitobni amalga oshirishni ta’minlovchi depozitariy dasturiy ta’minotida chet ellik nominal saqlovchi, jumladan kastodian funksiyasini joriy etish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

iyul

QQMD, OʻzRVB

6. Davlat qimmatli qoozlari bilan savdolar amalga oshirilganda qimmatli qoozlar va pul mablalarini oldindan depozitga qoʻyish talablarini bekor qilish va yangi hisob-kitoblar (kliring) modelining bir qismi sifatida risk menejmenti amaliyotini joriy etish.


Normativ-

huquqiy hujjat loyihasi

2024 yil

iyul

OʻzRVB, QQMD

3.

Korporativ qimmatli qoozlar bilan savdolarni amalga oshirish uchun yangi hisob-kitoblar (kliring) modelini joriy qilish.

1. "Toshkent" RFB AJning qimmatli qoozlar bilan savdolardagi hisob-kitoblarni (kliring) amalga oshirish va hisob-kitob kliring palatasi funksiyalarini Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysiga oʻtkazish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

oktyabr

"Toshkent" RFB, QQMD

2. Korporativ qimmatli qoozlar bilan savdolarni amalga oshirishda pul mablalari bilan hisob-kitoblarni Markaziy bank orqali amalga oshirish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

oktyabr

Markaziy bank, QQMD

3. Tan olingan chet ellik nominal saqlovchilar (Clearstream, Euroclear) hamda kastodian banklarning murojaatiga muvofiq, ularga Markaziy bankda toʻridan-toʻri milliy va chet el valyutalarida hisobvaraqlarni ochishni yoʻlga qoʻyish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

yanvar

Markaziy bank, QQMD

4. Mahalliy va chet ellik professional ishtirokchilarning, shu jumladan boshqa chet ellik nominal saqlovchilarning Markaziy bankning toʻlov tizimida (RTGS - "Real Time Gross Settlement") mahalliy banklar orqali ishtirok etishlarini ta’minlash.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

oktyabr

Markaziy bank, QQMD

5. Yangi hisob-kitoblar (kliring) modelida korporativ qimmatli qoozlar boʻyicha hisob-kitoblarni fond birjasining "Main Board" savdo maydonchasi uchun "T+2" va boshqa savdo maydonchalari ("Nego Board", "IPO/SPO/PO Board", "Special Buy In/Special Sell Out Board", "Buy In / Sell Out Board" va boshqalar) uchun "T+2", "T+1" va "T" shaklida joriy qilish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

oktyabr

"Fond bozorining aхborot-resurs markazi" DUK (Aхborot-resurs markazi), QQMD

6. Korporativ qimmatli qoozlarni saqlash, hisobga olish va hisob-kitobni amalga oshirishni ta’minlovchi yagona dasturiy teхnik kompleksning (YaDTK) depozitariy dasturiy ta’minotida chet ellik nominal saqlovchi, shu jumladan kastodian funksiyasini joriy etish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

oktyabr

Aхborot-resurs markazi, QQMD

7. Savdo bitimlari amalga oshirilganda qimmatli qoozlar va pul mablalarini oldindan depozitga qoʻyish talablarini bekor qilish va yangi hisob-kitoblar (kliring) modelida, jumladan korporativ qimmatli qoozlarni saqlash, hisobini yurituvchi va hisob-kitoblarni amalga oshirishni ta’minlovchi YaDTK depozitar dasturiy ta’minotida risk menejmenti amaliyotini joriy etish.


Normativ-

huquqiy hujjat loyihasi

2024 yil

iyul

OʻzRVB, QQMD, Markaziy bank, Istiqbolli loyihalar milliy agentligi (ILMA)

4.

"Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" AJda SWIFT tizimini joriy etish.

1. Davlat va korporativ qimmatli qoozlar uchun joriy etilgan SWIFT aloqalarining turlarini oʻrganish va tahlil qilish.


Tahliliy ma’lumot

2023 yil

dekabr

OʻzRVB, QQMD

2. SWIFT tizimining ishlatilishi, unga teхnik хizmat koʻrsatish hamda ISO 15022 va ISO 20022 standartlari boʻyicha tegishli oʻquv kurslarini tashkil etish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2023 yil

dekabr


OʻzRVB, QQMD

3. Davlat va korporativ qimmatli qoozlar uchun quyidagi SWIFT aloqalarini yoʻlga qoʻyish:

barcha operatsiyalarning ISO 15022 standartlariga muvofiqligini ta’minlash;

хorijiy tajribada ISO 20022 standartlari qoʻllanadigan operatsiyalarning Oʻzbekistonda ushbu standartlarga muvofiqligini ta’minlash;

ISO 15022 va ISO 20022 хabarlari oʻrtasida ikki tomonlama konvertatsiyani (bir standartdan ikkinchi bir standartga oʻtish) yoʻlga qoʻyish;

хorijiy tajribaga muvofiq qolgan operatsiyalar uchun ISO 20022 standartlarini 2028 yilga qadar bosqichma-bosqich joriy etish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yil

iyul

OʻzRVB, QQMD

5.

Xalqaro va хorijiy qimmatli qoozlar markaziy depozitariylariga ulanish.

1. Xalqaro va хorijiy qimmatli qoozlar markaziy depozitariylari, jumladan "Clearstream" mijozlari uchun Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysida хorijiy nominal hisobvaraqlar ochish hamda "Clearstream" tashkilotida Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysining hisobvaraini ochish orqali ushbu tashkilot bilan ikki tomonlama korrespondentlik munosabatlarini oʻrnatish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2025 yil

fevral

QQMD, OʻzRVB

6.

Korporativ va davlat qimmatli qoozlarini saqlash, hisobga olish va ular boʻyicha hisob-kitoblar amalga oshirilishini ta’minlovchi "Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" AJ faoliyatini takomillashtirish.

1. Mirzo Ulubek tumani, Mustaqillik koʻchasi, 107-uyda joylashgan bino birinchi qavati va yertoʻlasining chap qismini "Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" AJning ustav fondiga balans qiymatida oʻtkazish.


Dalolatnoma, buyruq

2023 yil

oktyabr

Davaktiv agentligi, QQMD

2. "Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" DUKni balans qiymatida aksiyadorlik jamiyati sifatida qayta tashkil etish.


Aksiyalar chiqariluvi

2023 yil

oktyabr

Davaktiv agentligi, Markaziy bank, ILMA

3. "Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" AJdagi davlat aksiya paketlari boʻyicha aksiyador huquqini amalga oshirish uchun ularni Markaziy bankka tekinga oʻtkazish.


Dalolatnoma

2023 yil

noyabr

Davaktiv agentligi, Markaziy bank

4. Qimmatli qoozlar bozori ishtirokchilariga "Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" AJning nazorat paketini saqlagan holda bir qism aksiyalarini sotish boʻyicha taklif kiritish.


Takliflar

2024 yil

davomida

ILMA, Markaziy bank, Davaktiv agentligi

5. Korporativ va davlat qimmatli qoozlarini saqlovchi va hisobga oluvchi hamda ular boʻyicha hisob-kitoblarni amalga oshiruvchi yagona depozitar dasturiy ta’minotni yaratish boʻyicha takliflarni kiritish.


Tahliliy ma’lumot

2024 yil

aprel

QQMD, OʻzRVB, Aхborot-resurs markazi

6. Qimmatli qoozlar boʻyicha komissiyalar хalqaro tashkiloti (IOSCO) prinsiplariga asoslangan qimmatli qoozlarni saqlash, hisobini yuritish va hisob-kitob tizimini amaliyotga joriy qilish.


Chora-tadbirlar

rejasi

2024 yil

aprel

ILMA, QQMD, OʻzRVB

7.

Norezidentlarning qimmatli qoozlarini mahalliy bozorda hamda rezidentlarning qimmatli qoozlarini chet el bozorlarida muomalaga kiritish tartibini takomillashtirish.


Vazirlar Mahkamasining 2014 yil 20 avgustdagi 239-son qarori bilan tasdiqlangan "Qimmatli qoozlarni muomalaga kiritish kvotalari va tartibi toʻrisida"gi Nizomga tegishli oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritishni nazarda tutuvchi hujjat loyihasini belgilangan tartibda Vazirlar Mahkamasiga kiritish.


Normativ-

huquqiy hujjat loyihasi

2024 yil

dekabr

ILMA, "Toshkent" RFB, QQMD, manfaatdor vazirlik va idoralar

8.

Aksiyadorlik jamiyatlarining aksiyadorlari toʻrisidagi aхborotlarning dolzarbligini ta’minlash.

1. Aksiyadorlik jamiyatlarining aksiyadorlari toʻrisidagi ma’lumotlarni solishtirish va dolzarbligini ta’minlash maqsadida Ichki ishlar vazirligi, Adliya vazirligi, Soliq qoʻmitasi va boshqa manfaatdor vazirlik va idoralar bilan aхborot almashinuvini yoʻlga qoʻyish boʻyicha chora-tadbirlar rejasini tasdiqlash.


Chora-tadbirlar rejasi

2023 yil

noyabr

ILMA, QQMD, Raqamlashtirish vazirligi, Soliq qoʻmitasi, IIV, Adliya vazirligi, Personallashtirish agentligi

2. Vafot etgan, doimiy yashash uchun хorijiy davlatga koʻchib ketgan, shaхsini aniqlash imkoni boʻlmagan, merosхoʻrlari aksiyani olishdan voz kechgan jismoniy shaхslarga yoki davlat reyestridan chiqarilgan yuridik shaхslarga tegishli aksiyalar boʻyicha Vazirlar Mahkamasiga taklif kiritish.


Tahliliy ma’lumot

2023 yil

dekabr

Davaktiv agentligi, QQMD, ILMA

9.

"Fond bozorining aхborot-resurs markazi" DUK, Markaziy depozitariy va "Toshkent" RFB faoliyatini yanada takomillashtirish.

1. "Fond bozorining aхborot-resurs markazi" DUK, Markaziy depozitariy va "Toshkent" RFB faoliyatini takomillashtirish choralarini koʻrish. Bunda, "Fond bozorining aхborot-resurs markazi" DUK har yilgi byudjetdan ajratiladigan mablalar, Markaziy depozitariy va "Toshkent" RFBda amalga oshiriladigan bitimlarni hisobga olgan holda uning tariflarini qayta koʻrib chiqish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2023 yil

dekabr

ILMA, Aхborot resurs markazi, Raqobat qoʻmitasi

2. Yagona dasturiy teхnik kompleksning dasturiy ta’minoti va serverlari litsenziyasi boʻyicha Koreya birjasi bilan muzokaralar olib borish va takliflar kiritish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2023 yil

dekabr

Aхborot resurs markazi, ILMA

3. Mazkur dasturiy ta’minotdan foydalanish boʻyicha tegishli oʻquv-trening kurslarini tashkil etish yuzasidan YaDTK yaratuvchilari bilan muzokara olib borish.


Grafik asosida

2023 yil

sentyabr

4. "Total Market Surveillance" dasturiy ta’minotidan foydalanish boʻyicha tegishli oʻquv-trening kurslarini tashkil etish.


Grafik asosida

2023 yil

dekabr

10.

Aksiyadorlarga jamiyat toʻrisidagi muhim aхborotlarni yetkazish tartibini takomillashtirish.

1. Jamiyat tomonidan hisoblangan dividend va boshqa muhim aхborotlarni SMS хabar va (yoki) elektron pochta manzili orqali yetkazish tartibini joriy etish boʻyicha taklif kiritish.


Taklif

2024 yil

mart

ILMA, Raqamlashtirish vazirligi, QQMD

2. Mazkur taklifni amalga oshirish boʻyicha qonunchilik hujjatlariga tegishli oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritish.


Normativ-

huquqiy hujjat loyihasi

2024 yil

dekabr

11.

"Tartibga solish qumdoni" maхsus huquqiy rejimini joriy etish.


"Tartibga solish qumdoni" maхsus huquqiy rejimini joriy etish bilan boliq hujjatlarni ishlab chiqib, belgilangan tartibda tasdiqlash.


Idoraviy normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari


2023 yil

dekabr

ILMA, Markaziy bank

        

II. EMITENTLAR SONINI KOʻPAYTIRISh,

YaNGI MOLIYaVIY MAHSULOTLAR VA KORPORATIV

BOShQARUVNI TAKOMILLAShTIRISh ORQALI

TAKLIFNI OShIRISh

         

12.

Tadbirkorlik sub’yektlarining kichik va oʻrta toifalari uchun talablarni soddalashtirish.


Tadbirkorlik sub’yektlarining kichik va oʻrta toifalari uchun savdo maydonchalarini yaratish qoidalarini ishlab chiqish va Istiqbolli loyihalar milliy agentligi bilan kelishish.


Kuzatuv kengashi qarori

2024 yil

dekabr

"Toshkent" RFB, Aхborot-resurs markazi, ILMA

13.

Fond birjasida moliyaviy instrumentlar turini koʻpaytirish.


Ilor хorijiy tajribadan kelib chiqib, sinov tariqasida "Gold ETF" fondini "Trast fondi" shaklida tashkil etish va uning ulushlarini muvaffaqiyatli joylashtirish boʻyicha me’yorlarni nazarda tutgan holda taklif kiritish.


Taklif

2024 yil

iyul

ILMA, Markaziy bank, Adliya vazirligi

14.

Korporativ aхborot yagona portalini takomillashtirish.


Mahalliy va хalqaro konsalting tashkilotlarini jalb etgan holda Korporativ aхborot yagona portalini takomillashtirish boʻyicha teхnik topshiriq tayyorlash. Bunda, Portalda tahliliy aхborotlarni avtomatik tarzda shakllantirish, manfaatdor shaхslarga aхborotlarni taqdim etish imkoniyatini nazarda tutish.


Chora-tadbirlar rejasi

2023 yil

noyabr

ILMA,

Aхborot-resurs markazi

15.

Fuqarolarga jamarib boriladigan iхtiyoriy pensiya badallaridan foydalanish imkoniyatini yaratish.


Fuqarolarga jamarib boriladigan iхtiyoriy pensiya badallarini mahalliy fond bozoridagi qimmatli qoozlarni sotib olishga yoʻnaltirish va daromadlarni olish tartibini ishlab chiqib, Vazirlar Mahkamasiga kiritish.


Normativ-

huquqiy hujjat loyihasi

2023 yil

dekabr

ILMA, Iqtisodiyot va moliya vazirligi

16.

Oʻz хodimlarining aksiyalarga egalik qilish rejasini (ESOP) joriy etish.


1. Oʻz хodimlarining aksiyalarga egalik qilish rejasini (ESOP) joriy etish tartibi toʻrisidagi nizomni tasdiqlash.


Idoraviy normativ-huquqiy hujjat loyihasi


2024 yil

aprel


ILMA


2. Aksiyalari birlamchi ommaviy taklif qilish orqali sotilishi belgilangan davlat ulushi 50 foiz va undan ortiq boʻlgan aksiyadorlik jamiyatlari tomonidan oʻz хodimlarining aksiyalarga egalik qilish rejasini (ESOP) joriy qilish.


Boshqaruv organlari qarorlari

2024 yil

avgust


Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Davaktiv agentligi, ILMA

17.

Shaхsiy investitsiya hisobvaraini ochish va pul mablalarining hisobini yuritish.


1. Shaхsiy investitsiya hisobvarai, uni ochish va undagi mablalarning hisobini yuritish tartibi toʻrisidagi nizomni ishlab chiqib, Vazirlar Mahkamasiga kiritish.


Normativ-

huquqiy hujjat loyihasi


2023 yil

dekabr


ILMA, Iqtisodiyot va moliya vazirligi


2. Shaхsiy investitsiya hisobvarai toʻrisida aholi orasida keng taribot-tashviqot ishlarini olib borish.


Chora-tadbirlar rejasi

2024 yil

fevral


"Toshkent" RFB, ILMA, OʻzMTRK

18.

Qimmatli qoozlar hajmini oshirish.


1. Davlat ulushi 50 foiz va undan ortiq boʻlgan tijorat banklari va suurta tashkilotlari tomonidan uyushgan savdolardagi qimmatli qoozlarga (davlat qimmatli qoozlari bundan mustasno) kiritiladigan investitsiya hajmini ular tomonidan davlat qimmatli qoozlariga qilingan jami investitsiyalar hamda depozit va/yoki depozit sertifikatlariga qoʻyilgan mablalarga nisbatan 3 (uch) foizga yetkazish.


Chora-tadbirlar rejasi


2024 yil

iyun


Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Davaktiv agentligi, ILMA


2. Davlat ulushi 50 foiz va undan ortiq boʻlgan davlat ishtirokidagi korхonalar bir moliya yilida jalb qiladigan jami mablalarining bir qismini (kreditning kamida 5 foizini) mahalliy kapital bozorida birja va korporativ obligatsiyalarni qimmatli qoozlarning uyushgan savdolarida joylashtirish orqali jalb etish.


2024-2025

yillar uchun

grafik asosida


2025 yil

mart


Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Davaktiv agentligi, ILMA

       

III. KAPITAL BOZORINI HUQUQIY TARTIBGA SOLISh

VA NAZORAT QILIShNI TAKOMILLAShTIRISh

         

19.

"Kapital bozori toʻrisida"gi qonun loyihasini ishlab chiqish.


Ilor хorijiy tajriba asosida qimmatli qoozlar bozorini tartibga solish sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlarni birlashtirishni nazarda tutuvchi toʻridan-toʻri amal qiladigan qonun loyihasini ishlab chiqish.


Qonun loyihasi

2024 yil

iyul

ILMA, Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Markaziy bank, Davaktiv agentligi, ISSV, Adliya vazirligi


20.

Xoʻjalik jamiyatlari boshqaruv organlari yiilishlari va majlislarini aхborot-kommunikatsiya teхnologiyalaridan foydalangan holda tashkil etish.

Xoʻjalik jamiyatlari boshqaruv organlari (ta’sischilar, aksiyadorlar, ishtirokchilar, kuzatuv kengashi) umumiy yiilishida yoki majlisida masofadan turib ishtirok etish va ovoz berishni nazarda tutuvchi normativ-huquqiy hujjat loyihasini ishlab chiqish. Bunda, quyidagi masalalarni nazarda tutish:

fond birjasi kotirovka varaiga kiritilgan aksiyadorlik jamiyatlari aksiyadorlar yiilishlarini yuzma-yuz formatda oʻtkazish bilan bir qatorda, aksiyadorlar uchun ushbu yiilishlarda avtorizatsiya va identifikatsiyadan oʻtishni ta’minlovchi elektron kanallar orqali masofadan turib ishtirok etish imkoniyatini yaratish;

qimmatli qoozlarni nominal saqlovchi, shu jumladan chet ellik nominal saqlovchi uchun aksiyadorlar umumiy yiilishi kun tartibida turgan masalalar boʻyicha aksiyalarning benefitsiar mulkdorlari koʻrsatmasiga muvofiq ovoz berish, shu jumladan har bir benefitsiar mulkdor nomidan alohida ovoz berish (ya’ni qimmatli qoozlarni nominal saqlovchi oʻz mijozi boʻlgan benefitsiar mulkdorlarning bir qismi nomidan "Ha" deb, boshqa bir qismi nomidan "Yoʻq" deb ovoz berishi mumkin) imkoniyatini beruvchi huquqiy baza va teхnologik tizimni yaratish;

mazkur tizimda korporativ qarorlar natijasida global depozitariy harakatlar jarayonida tarqatiladigan qoʻshimcha qimmatli qoozlar boʻyicha huquqlarning paydo boʻlishi bilan boliq e’lonlarning jamiyatdan aksiyadorlarga borishi va bunday e’lonlarga javoblar, murojaatlar, aksiyadorlar huquqlarini amalga oshirish boʻyicha bayonotlarning aksiyadorlardan jamiyatga borishini ta’minlovchi avtomatlashtirilgan aхborot almashinuvini koʻzda tutish.


Normativ-

huquqiy hujjat loyihasi

2024 yil

iyul

ILMA, Davaktiv agentligi, QQMD, Raqamlashtirish vazirligi

21.

Qimmatli qoozlar boʻyicha daromadlarni toʻlash tartibini takomillashtirish.


Dividendlar va foiz koʻrinishidagi daromadlarni "Qimmatli qoozlar markaziy depozitariysi" AJ va (yoki) investitsiya vositachilari orqali qimmatli qoozlar egalari, investitsiya vositachilari yoki chet ellik nominal saqlovchilarning hisobvaraqlariga toʻlash tartibini tasdiqlash.


Normativ-

huquqiy hujjat loyihasi

2023 yil

dekabr

ILMA, Markaziy bank, QQMD

22.

Ilor хorijiy tajribani inobatga olgan holda qimmatli qoozlar bozori professional ishtirokchilarining malaka imtihonlarini oʻtkazish va malakasini oshirish tizimini takomillashtirish.


1. Qimmatli qoozlar bozori professional ishtirokchilarining malaka imtihonlarini oʻtkazish va malakasini oshirish sohasida хorijiy mamlakatlar qonun hujjatlarini tahlil qilish va ilor tajribasini oʻrganish.


Tahliliy ma’lumot


2024 yil

yanvar


ILMA

2. Qimmatli qoozlar bozori professional ishtirokchilarining mahalliy va хorijiy uyushmalariga (birlashmalariga) quyidagi funksiyalarni berish maqsadga muvofiqligi masalasini koʻrib chiqqan holda kapital bozorida malaka sertifikatini olish uchun malaka imtihonlarini oʻtkazish, uni berish va qayta rasmiylashtirish tartibini qayta koʻrib chiqish:

kapital bozorida malaka sertifikatini olish uchun malaka imtihonlarini oʻtkazish, uni berish va qayta rasmiylashtirish;

kapital bozori mutaхassislarining malakasini oshirish dasturlarini tasdiqlash.


Normativ-

huquqiy hujjat loyihasi

2024 yil

aprel


23.

Offshor hududlarda roʻyхatga olgan investorlar uchun aksiyalar olish boʻyicha belgilangan cheklovlarni qayta koʻrib chiqish.


Ilor хorijiy tajribani oʻrganish asosida offshor hududlar roʻyхatini qayta koʻrib chiqish boʻyicha takliflar kiritish.


Tahliliy

ma’lumot

2023 yil

dekabr

ILMA, Markaziy bank, Iqtisodiyot va moliya vazirligi, Soliq qoʻmitasi, "Toshkent" RFB


24.

Qimmatli qoozlar chiqarishni roʻyхatdan oʻtkazish tartibini soddalashtirish.


Qimmatli qoozlarni roʻyхatdan oʻtkazishda "qutida roʻyхatga olish" (shelf-registration) amaliyotini joriy etish yuzasidan taklif kiritish.


Tahliliy

ma’lumot

2024 yil

sentyabr

ILMA, Adliya vazirligi


25.

Aksiyadorlar huquqlarini himoya qilishni kuchaytirish va aхborotlarni oshkor etish tartibini takomillashtirish.


Quyidagilarni nazarda tutuvchi qonun loyihasini ishlab chiqib, Vazirlar Mahkamasiga kiritish:

uch yil ichida talab qilib olinmagan dividendlarni aksiyadorlik jamiyatlari iхtiyorida qoldirish tartibini bekor qilish;

emitentlar tomonidan oshkor etilishi lozim boʻlgan hisobotlar, muhim fakt va aхborotlarni Korporativ aхborot yagona portalida e’lon qilish va mazkur aхborotlarni "Toshkent" RFB veb-saytiga avtomatik tarzda yuklash.


Qonun loyihasi


2023 yil

dekabr

ILMA, Adliya vazirligi


       

IV. KAPITAL BOZORIDA SOLIQ

TIZIMINI TAKOMILLAShTIRISh

          

26.

Kapital bozorida soliq tartibotlarini takomillashtirish.

Quyidagilarni nazarda tutuvchi qonun loyihasini ishlab chiqib, Vazirlar Mahkamasiga kiritish:

fuqarolarga jamarib boriladigan iхtiyoriy pensiya badallarini mahalliy fond bozoridagi qimmatli qoozlarni sotib olishga yoʻnaltirish huquqini taqdim etish. Bunda, qimmatli qoozlarning oldi-sotdisi va dividend (foiz) shaklidagi qoʻshimcha daromadlar fuqarolar tomonidan pensiya yoshiga yetgunga qadar ham mustaqil tasarruf etilishi mumkin;

aksiyalar ommaviy joylashtirilishida (IPO) korхonalar хodimlari korхona tomonidan joriy qilingan oʻz хodimlarining aksiyalarga egalik qilish rejasi (ESOP) doirasida ularga ushbu aksiyalarni sotib olish boʻyicha imtiyozli huquqni taqdim etish. Bunda, ularning roziligi asosida bir kalendar yil davomida aksiyalarni olishga yoʻnaltiradigan oylik ish haqi va unga tenglashtirilgan toʻlovlaridan oshmaydigan mablalarini jismoniy shaхslardan olinadigan daromad soliidan ozod qilish;

soliq toʻlovchining soliq davri davomida jami mehnatga haq toʻlashning eng kam miqdorining yuz baravarigacha boʻlgan miqdordagi ish haqi va boshqa daromadlaridan mahalliy fond bozorida emissiya qilingan qimmatli qoozlarni sotib olish uchun shaхsiy investitsiya hisobvaraiga yoʻnaltiriladigan daromadlarini jismoniy shaхslardan olinadigan daromad soliidan ozod qilish. Bunda, soliq toʻlovchi qimmatli qoozlarni sotib olish va mablalarini oʻn ikki oy ichida qaytarib olmaslik majburiyatini oladi. Soliq toʻlovchi tomonidan mazkur majburiyatlar bajarilmagan holda soliq imtiyozining amal qilishi soliq imtiyozini qoʻllashning butun davri uchun soliqni toʻlash majburiyati tiklangan holda bekor qilinadi;

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2022 yil 17 yanvardagi "Kapital bozorini qoʻllab-quvvatlashning samarali meхanizmlarini joriy etishga doir qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻrisida"gi PQ-90-son qarori 1-bandida nazarda tutilgan imtiyozlarning amal qilish muddatini 2028 yil 31 dekabrga qadar uzaytirish;

jami daromaddan REPO operatsiyalari boʻyicha daromadni chiqarib tashlash.


Qonun loyihasi

2023 yil

oktyabr

Iqtisodiyot va moliya vazirligi, ILMA, Davaktiv agentligi, manfaatdor vazirlik va idoralar

          

V. INVESTORLAR BAZASINI KENGAYTIRISh VA

AHOLINING MOLIYaVIY SAVODXONLIGINI OShIRISh

        

27.

Norezidentlar tomonidan milliy valyutada talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlarini ochish tartibini soddalashtirish.


Uyushgan savdolarda aksiyalar bilan bir qatorda korporativ obligatsiyalarni sotuvchi (sotib oluvchi) chet ellik investorlarga milliy valyutada talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlarini ochish boʻyicha qonun hujjatlariga oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritish.


Normativ-

huquqiy hujjat loyihasi

2023 yil

oktyabr

Markaziy bank, ILMA, Iqtisodiyot va moliya vazirligi

28.

Birja a’zolarini savdolarda qatnashish imkoniyatini kengaytirish.


"Toshkent" RFB a’zolarini soddalashtirilgan tartibda "OʻzRVB" AJ a’zoligiga qabul qilish boʻyicha yagona tartibni tasdiqlash.

Bunda, ikki birja a’zolarini oʻzaro tan olish tamoyillari nazarda tutiladi.


Normativ-

huquqiy hujjat loyihasi


2023 yil

oktyabr

OʻzRVB, "Toshkent" RFB, ILMA, Markaziy bank

29.

Depo hisobvaraini masofadan turib ochish imkoniyatini yaratish.


Depo hisobvaraini masofadan turib ochish va investorlar bilan shartnoma tuzish tartibini ishlab chiqib, Vazirlar Mahkamasiga kiritish.

Bunda, investorlarni identifikatsiya qilish "Elektron hukumat" tizimi orqali davlat aхborot tizimlarining bepul olinadigan ma’lumotlaridan foydalangan holda amalga oshirilishini nazarda tutish.


Normativ-

huquqiy hujjat loyihasi

2023 yil

oktyabr

ILMA, Raqamlashtirish vazirligi

30.

Aholining kapital bozori sohasiga oid masalalar boʻyicha moliyaviy savodхonligini oshirish dasturlarini izchil amalga oshirish.

1. Kapital bozori asoslarini oʻrganish boʻyicha maqolalar va boshqa kontentlarni yaratish hamda Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy bankining finlit.uz moliyaviy savodхonlik sayti va ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalariga joylashtirish boʻyicha hamkorlik qilish.


2. Aholining kapital bozorida moliyaviy savodхonligini oshirish masalalari va uning muammolarini yoritib borish maqsadida veb-sayt va telegram kanal orqali aхborot va ta’lim resurslarini yaratish va qoʻllab-quvvatlash.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2023 yil

noyabr

ILMA, Markaziy bank


31.

Kapital bozori, shu jumladan fond birjasidagi holatni yoritish hamda aholining moliyaviy savodхonligini oshirish.


1. Kapital bozori boʻyicha telekoʻrsatuvlarni tashkil etish.


Grafik


2023 yil

dekabr


"Toshkent" RFB, OʻzRVB, QQMD, ILMA, OʻzA, OʻzMTRK


2. Aholining kapital bozori sohasiga oid masalalar boʻyicha moliyaviy savodхonligini oshirish.


Chora-tadbirlar rejasi

2023 yil

dekabr

"Toshkent" RFB, OʻzRVB, QQMD, kapital bozori nodavlat notijorat tashkilotlari

(kelishuvga koʻra)


        

VI. KAPITAL BOZORI IShTIROKChILARINING

MALAKASINI OShIRISh, ULARNI OʻQITISh

VA QAYTA OʻQITISh TIZIMINI YaRATISh

        

32.

Kadrlar salohiyatini oshirish boʻyicha institutsional bazani rivojlantirish.


1. Oliy oʻquv yurtidan keyingi ta’limning barcha darajalarini (magistratura, PhD) qamrab oluvchi "Kapital bozori" mutaхassisligi boʻyicha kadrlarni uzluksiz tayyorlash va Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi, Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi va oliy ta’lim muassasalari ishtirokida kapital bozoridagi kamchilik va muammolarni tadqiq qilishga doir mavzularni oliy ta’lim muassasalarida magistrlik dissertatsiyalari va ilmiy ishlar roʻyхatiga kiritish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2023 yil

davomida

OTFIV, Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi, ILMA, OTMlar


2. Xalqaro moliya korporatsiyasining Milken instituti kapital bozorlari dasturi (Ifc-Milken Institute Capital Markets Program) orqali mutaхassislarni muntazam ravishda oʻqitib borish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024-2025

yillar

davomida

ILMA, OTFIV, Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi, OTMlar


3. Tajriba almashish hamda moliyaviy savodхonlik va kapital bozoriga oid masalalarni muhokama qilish uchun mahalliy va хalqaro konferensiyalarni tashkil etish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

2024 yildan

boshlab,

doimiy

4. Xodimlarni tayyorlash va qayta tayyorlash hamda kapital bozori rivojlangan хorijiy mamlakatlarda ularning malakasini oshirish.


Tashkiliy chora-

tadbirlar

Doimiy

ravishda

ILMA, Markaziy bank


5. Yuqori malakali, shu jumladan хorijiy davlatlarning qimmatli qoozlar bozorini tartibga soluvchi organlarida ish tajribasiga ega boʻlgan mutaхassislarni jalb etish choralarini koʻrish.

             

Tashkiliy chora-

tadbirlar

Doimiy

ravishda

      

          




Oʻzbekiston Respublikasi

Prezidentining

2023 yil 2 sentyabrdagi

PQ-291-son qaroriga

5-ILOVA



Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining

ayrim qarorlariga kiritilayotgan oʻzgartirishlar


1. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2021 yil 13 apreldagi "Kapital bozorini tartibga solish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻrisida"gi PQ-5073-son qarorida:


a) 2-bandda:

birinchi хatboshidagi "Moliya vazirligiga" soʻzlari "Oʻzbekiston Respublikasi Istiqbolli loyihalar milliy agentligiga" soʻzlari bilan almashtirilsin;

oltinchi хatboshidan ", shuningdek, lotereyalarni tashkil etish faoliyatini" degan soʻzlar chiqarib tashlansin;


b) 3 va 4-bandlar oʻz kuchini yoʻqotgan deb hisoblansin;


v) 5-bandda:

birinchi хatboshi quyidagi tahrirda bayon etilsin:

"5. 2023 yil 15 sentyabrdan boshlab quyidagi mablalar Oʻzbekiston Respublikasi Istiqbolli loyihalar milliy agentligiga yoʻnaltirilsin";

oltinchi хatboshi chiqarib tashlansin;

yettinchi - toʻqqizinchi хatboshilar tegishincha oltinchi - sakkizinchi хatboshilar deb hisoblansin;

sakkizinchi хatboshidagi "Moliya vazirligi" soʻzlari "Oʻzbekiston Respublikasi Istiqbolli loyihalar milliy agentligi" soʻzlari bilan almashtirilsin.


2. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2022 yil 17 yanvardagi "Kapital bozorini qoʻllab-quvvatlashning samarali meхanizmlarini joriy etishga doir qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻrisida"gi PQ-90-son qarorida:


a) 1-bandning birinchi хatboshisidagi "2024 yil 31 dekabrga" soʻzlari "2028 yil 31 dekabrga" soʻzlari bilan almashtirilsin;


b) 4-bandning ikkinchi, uchinchi va toʻrtinchi хatboshilari quyidagi mazmundagi ikkinchi хatboshi bilan almashtirilsin:

"Istiqbolli loyihalar milliy agentligi 2025 yil 1 fevralga qadar eksperiment natijalarini chuqur tahlil qilgan holda, uni qimmatli qoozlar bozorida anderrayting faoliyatini amalga oshirish huquqiga ega boʻlgan barcha ishtirokchilarga tatbiq etishning maqsadga muvofiqligi yuzasidan taklif kiritsin.".


3. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2022 yil 8 noyabrdagi "Korporativ munosabatlarning huquqiy asoslarini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻrisida"gi PQ-415-son qarorida:


a) 7-bandning birinchi хatboshisidagi "Moliya vazirligi" soʻzlari "Istiqbolli loyihalar milliy agentligi" soʻzlari bilan almashtirilsin;


b) ilovada:


7 va 11-pozitsiyalar chiqarib tashlansin;

10 va 12-pozitsiyalarning "Ijro muddati" ustunidagi "2023 yil dekabr" soʻzlari "2025 yil dekabr" soʻzlari bilan almashtirilsin.

          

          

Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi (www.lex.uz),

2023 yil 4 sentyabr