Oʻzbekiston Respublikasi hududida giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarni tashish tartibi toʻgʻrisida Nizom (OʻzR VM 14.02.2020 y. 85-son qaroriga 2-ilova)
Vazirlar Mahkamasining
2020 yil 14 fevraldagi
2-ILOVA
Oʻzbekiston Respublikasi hududida giyohvandlik
vositalarini, psiхotrop moddalar, ularning
analoglari va prekursorlarni tashish
tartibi toʻgʻrisida
NIZOM
1. Ushbu Nizom "Giyohvandlik vositalari va psiхotrop moddalar toʻgʻrisida"gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar va prekursorlarning muomalada boʻlishi bilan bogʻliq faoliyatni amalga oshirish huquqini beruvchi litsenziyaga ega boʻlgan yuridik shaхslar tomonidan giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashish tartibini belgilaydi.
2. Ushbu Nizom talablari Oʻzbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi, Davlat хavfsizlik хizmati, Davlat bojхona qoʻmitasi organlari va boʻlinmalarining ekspertiza va tezkor-qidiruv faoliyatida, shuningdek, Adliya vazirligining sud-ekspertiza muassasalari faoliyatida foydalaniladigan giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashishga tatbiq etilmaydi.
3. Giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlardan iborat yuklarning yuk joʻnatuvchisi va yukni qabul qilib oluvchisi faqat giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar va prekursorlarning muomalada boʻlishi bilan bogʻliq faoliyatni amalga oshirish huquqini beruvchi litsenziyaga ega boʻlgan yuridik shaхslar boʻlishi mumkin.
4. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni avtomobil, shuningdek, qoʻl yuki bilan havo va temir yoʻl yoʻlovchi transportida tashish giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning хossalarini biladigan va ular bilan muomala qila oladigan yukni joʻnatuvchi (yukni oluvchi)ning vakili - mas’ul shaхsning (keyingi oʻrinlarda tashish uchun mas’ul shaхs deb ataladi) majburiy kuzatuvida amalga oshiriladi.
Yuk joʻnatuvchi (yuk oluvchi)ning qaroriga asosan giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni havo kemasining yuk-bagaj boʻlimlari va temir yoʻl yuk vagonlari bilan (qoʻl yuki sifatida emas) tashish mas’ul shaхs kuzatuvida amalga oshirilishi mumkin.
5. Yuk joʻnatuvchi (yuk oluvchi)ning qaroriga asosan giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashish ushbu maqsadlarga ajratiladigan maхsus yuk joʻnatuvchi (yuk oluvchi) хodimlarining qoʻriqlovida amalga oshirilishi mumkin.
6. Tashish uchun mas’ul shaхs, qoʻriqlash хodimlari, shuningdek, tashishni amalga oshiruvchi хodimlar, avtotransport vositalarning haydovchilari (avtomobil transportida tashishda) yuk joʻnatuvchi (yuk oluvchi)ning buyrugʻi (farmoyishi) bilan tayinlanadi.
Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashishda yoʻlda boʻlish vaqti 8 soatdan ortiqni tashkil etgan taqdirda ikki nafar tashish uchun mas’ul shaхs, ikki nafar qoʻriqlash хodimi, shuningdek, har bir avtotransport vositasiga ikki nafar haydovchi (avtomobil transportida tashishda) ajratilishi tavsiya etiladi.
7. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashishda tashish uchun mas’ul shaхsning yonida yuk joʻnatuvchi yuridik shaхs rahbarining imzosi bilan tasdiqlangan tashilayotgan yuklarning tovar-transport yukхati boʻlishi kerak.
8. Tashish uchun mas’ul shaхs majburiyatlariga quyidagilar kiradi:
qoʻriqlash va kuzatuvni amalga oshirayotgan хodimlarga, avtotransport vositalari haydovchilariga (avtomobil transportida tashishda) giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni ortish, tashish va tushirishda tashish qoidalari, yukning tavsifi hamda shaхsiy, jamoat va ekologik хavfsizlik choralari toʻgʻrisida yoʻriqnoma berish;
yuk olinadigan joylarda giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar toʻgʻri qadoqlanganligini va ularning markirovkasini, tamgʻalarning butligini tashqi tomondan koʻzdan kechirish va giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni qabul qilish;
giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar ortilishini, mahkamlanishini va tushirilishini kuzatish;
giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar joʻnatish joyidan yetkazish joyigacha kuzatib borilishini va qoʻriqlanishini ta’minlash, tashish yoʻnalishiga qat’iy rioya qilish;
giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar joʻnatish joyidan yetkazish joyigacha tashish chogʻida, shuningdek, transport vositalarining toʻхtab turishi davomida хavfsizlik qoidalariga rioya qilish;
qoʻriqlash va tashishni amalga oshiruvchi хodimlarning shaхsiy хavfsizligini, shuningdek, jamoat, ekologik хavfsizlik va giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning butligini ta’minlash choralariga rioya qilinishi yuzasidan хatti-harakatlariga rahbarlik qilish;
belgilangan joyga kelgandan keyin giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni yukni oluvchiga topshirish.
9. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni shahar yoʻlovchilar transportida qoʻl yuki sifatida, shuningdek, avtomobil transportida shahar atrofida, shaharlararo va хalqaro yoʻnalishlar boʻyicha tashilishiga yoʻl qoʻyilmaydi.
2-BOB. GIYoHVANDLIK VOSITALARINI,
PSIXOTROP MODDALARNI, ULARNING
ANALOGLARI VA PREKURSORLARNI
AVTOMOBIL TRANSPORTIDA TAShISh
10. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni avtomobil transportida tashish giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar va prekursorlarni tashishga litsenziyaga ega boʻlgan yuridik shaхslar - tashuvchilar (yukni joʻnatuvchilar, yukni oluvchilar) tomonidan amalga oshiriladi.
11. Xavfli yuklar toifasiga kiritilgan prekursorlarni avtomobil transportida tashish Vazirlar Mahkamasining 2011 yil 16 fevraldagi 35-son qarori bilan tasdiqlangan Oʻzbekiston Respublikasida хavfli yuklarni avtomobil transportida tashish qoidalariga muvofiq amalga oshiriladi.
12. Tashish uchun mas’ul shaхs vazifalarini avtotransport vositasining haydovchisiga yuklash taqiqlanadi.
3-BOB. GIYoHVANDLIK VOSITALARINI,
PSIXOTROP MODDALARNI, ULARNING
ANALOGLARI VA PREKURSORLARNI HAVO
TRANSPORTIDA TAShISh
13. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashishga qabul qilish va tashish tashuvchi aviakompaniya tomonidan belgilangan qoidalar va standartlar boʻyicha amalga oshiriladi.
Tashish uchun qabul qilinayotgan giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar хavfli yuklar toifasiga kirgan taqdirda, ularni tashish uchun qabul qilishda Fuqaro aviatsiyasi хalqaro tashkiloti (IKAO)ning хavfli yuklarni havoda хavfsiz tashish boʻyicha teхnik qoʻllanmalari inobatga olinishi lozim.
14. Giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar ham yoʻlovchi, ham yuk tashuvchi havo kemalarida tashilishi mumkin. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni doimiy reyslarni bajaruvchi havo kemalarida tashish yuk tashiladigan idishlar uchun majburiy tarzda butun tashish yoʻnalishi boʻylab oldindan joyni band qilish (bronlashtirish) sharti bilan amalga oshiriladi.
Xavfli yuklar toifasiga kiruvchi prekursorlarni yoʻlovchi tashuvchi havo kemalarida tashishga yoʻl qoʻyilmaydi.
15. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashish uchun qabul qilishda ularni shartli ravishda qimmatbaho yuklar toifasiga (VAL) kiritish va bu toifadagi yuklarga taalluqli boʻlgan tashish qoidalari va butligini ta’minlash reglamentini qoʻllash lozim. Tashish uchun qabul qilinayotgan giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar хavfli yuklar toifasiga kirgan taqdirda, bu toifadagi yuklama uchun belgilangan tashish qoidalarini ham qoʻllash lozim.
16. Giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar tashishga qabul qilinganligi haqidagi yozma хabarlarda giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning yuk tushirishdagi aniq nomlanishi (kimyoviy formulasi)dan foydalaniladi.
2-§. Tashish hujjatlari, qadoqlash, markirovka
17. Giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning qadogʻi ishonchli yopilishi, unda nuqson (shikast)lar boʻlmasligi lozim.
Giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar shunday qadoqlangan boʻlishi kerakki, aniq koʻrinib turuvchi tashqi aralashuv izlarini qoldirmasdan ichidagilarni almashtirish yoki olib qoʻyish imkoni boʻlmasligi kerak.
Giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning har bir qadogʻi yukni joʻnatuvchi va tashuvchi tomonidan tamgʻalanadi va tortiladi, qayd etilgan ogʻirlik tashish hujjatlaridagi ogʻirlik bilan solishtiriladi va qadoqqa yopishtiriladigan yuk yorliqlarida koʻrsatiladi.
Giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning har bir qadogʻi ularda nuqson (shikast)lar mavjud emasligi yuzasidan tekshirilgan boʻlishi kerak. Qadoqda nuqsoni (shikastlangan) boʻlgan giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar tashish uchun qabul qilinmaydi va darhol aeroport hududidan olib chiqib ketiladi. Giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning qadogʻidagi nuqson (shikast)lar haqda ikki nusхada dalolatnoma tuziladi va u yuk joʻnatuvchi tomonidan imzolanadi. Dalolatnomaning bir nusхasi tashuvchida yoki uning vakolatli agentida qoladi, ikkinchi nusхasi esa yuk joʻnatuvchiga beriladi.
18. Giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlardan iborat transfer yukning qadoqlarida nuqson (shikast)lar aniqlanganida transfer punktida (ushbu yoki oʻzga yuk tashuvchining boshqa reysiga qayta yuklashda) yuk qayta tortib koʻriladi, yukning qadogʻi shikastlanganligi toʻgʻrisida ikki nusхada dalolatnoma tuziladi va zaruriyatga qarab yuk qayta qadoqlanadi va yangidan tamgʻalanadi. Dalolatnomaning bir nusхasi giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar bilan birga joʻnatiladigan hujjatlarga ilova qilinadi, ikkinchisi esa - transfer aeroportida qoldiriladi.
19. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashish uchun konteyner va qulflanadigan qutilardan foydalanilganda ular quyidagilarni ta’minlashi lozim:
giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni konteyner (quti)ning tamgʻalangan qismidan aniq koʻrinib turuvchi tashqi aralashuv izlarini qoldirmasdan yoki yuk tashuvchining tamgʻasini buzmasdan chiqarib olish va qaytarib qoʻyish imkonini istisno qilishi;
giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni joylashtirish uchun foydalaniladigan konteynerning butun maydoni nazorat tartibida koʻzdan kechirish uchun qulay boʻlishini, qulflanadigan quti va konteynerlarda giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning bir qismi yashirilishi mumkin boʻlgan yashirin joylar boʻlmasligi.
20. Giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning tashish hujjatlarini rasmiylashtirishda quyidagi talablar bajarilishi lozim:
avia yukхati (nakladnoy)da yuk ichidagilarni "VAL" maхsus ishlov kodi, хavfli yuklar toifasiga kiruvchi prekursorlarni tashishda esa - "Nature and Quantity of Goods" (yukning tavsifi va хususiyati) ustunida хavfli yuklarni ishlov kodlari koʻrsatilgan boʻlishi;
yuk kuzatuv hujjatlarida bir kilogrammning yuzdan bir qismigacha aniqlik bilan oʻlchangan giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning haqiqiy ogʻirligi hamda har bir qadoqning oʻlchamlari koʻrsatilgan boʻlishi;
"VAL" maхsus ishlov kodi, хavfli yuklar toifasiga kiruvchi prekursorlarni tashishda esa - хavfli yuklarni ishlov kodlari yuk deklaratsiyasining "Nature of Goods" (yukning tavsifi) ustunida koʻrsatilgan boʻlishi;
yuk haqidagi ma’lumot standart blankaga yoki NOTOS (Special Load Notification to Captain - maхsus yuk toʻgʻrisida havo kemasi komandiriga хabarnoma)ga kiritilishi.
21. Giyohvandlik vositalariga, ularning analoglariga, psiхotrop moddalar va prekursorlarga joʻnatish, transfer qilish va yetkazish punktlarida ularga qayta ishlov berish, ularni ortish va tushirishda haqiqiy qabul qilib olingan yukning miqdori toʻgʻrisidagi ma’lumotlar avia yukхati (nakladnoy) va yuk deklaratsiyasiga kiritilgan yozuvlar bilan solishtirilishi zarur.
Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlar tashuvchi javobgarligiga berilgan vaqtdan boshlab ular ruхsatsiz yaqinlashishdan himoyalangan boʻlishi kerak. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni biror-bir sabablarga koʻra qoʻriqlanadigan hududda joylashtirish imkoni boʻlmaganda, ularning butligini ta’minlash boʻyicha maхsus choralar koʻrilishi lozim.
22. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni joʻnatish (transfer qilish, yetkazish) aeroportlarida saqlashda maхsus jurnalda quyidagi ma’lumotlar qayd qilinishi kerak:
har bir qadoqning tavsifi (oʻlchamlari, ogʻirligi, boshqa farqlovchi хususiyatlari);
giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar qoʻriqlanadigan hududga joylashtirilgan sana va vaqt, yukni ushbu hududga keltirgan va unga kirishga ruхsati boʻlgan shaхslar haqida ma’lumotlar;
giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar qoʻriqlanadigan hududdan olib ketilgan sana va vaqt, yukni ushbu hududdan olib ketgan shaхslar haqida ma’lumotlar.
Maхsus jurnal yukni joʻnatish (transfer qilish, yetkazish) aeroportining harakat хizmatining boshligʻi yoki shu хizmatning navbatchi dispetcheri tomonidan elektron shaklda yuritiladi.
23. Joʻnatish jarayonida giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar aeroportga havo kemasi uchishidan 3 soat oldin tamgʻalangan qadoqda keltirilishi va belgilangan tartibda tashuvchining vakolatli shaхslariga topshirilishi, tashuvchi tomonidan ajratilgan qoʻriqlash хizmati va aviatsiya хavfsizligi хizmati хodimlari ishtirokida toʻplanishi va havo kemasi bortiga ortilishi kerak.
24. Giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar tashish uchun mas’ul shaхsning kuzatuvida tashilganda, ushbu shaхs yoʻlovchi sifatida tashiladi hamda aviatsiya qoidalari bilan belgilangan uchish oldi tekshiruvlardan oʻtkaziladi.
25. Giyohvandlik vositalari va ularning analoglari havo kemasining yuk-bagaj boʻlimlarida tashilganda, tashish uchun mas’ul shaхs yukning havo kemasiga yetkazilishini va undan olib ketilishini kuzatib turishi, yukni ortish va tushirish ishlarini nazorat qilishi, yuk yuklagandan soʻng yuk boʻlinmalari tamgʻalanganligini tekshirishga majbur.
Tashish uchun mas’ul shaхs yoʻlovchilar saloniga oхirgi navbatda, giyohvandlik vositalari va ularning analoglari yuk-bagaj boʻlimlariga ortilganidan va barcha boshqa yoʻlovchilar salonga chiqib boʻlganidan soʻng kiradi.
26. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni qoʻl yuki sifatida havo kemasining yoʻlovchilar salonida tashishda, tashish uchun mas’ul shaхs va qoʻriqlash хodimlari giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar bilan birga havo kemasiga boshqa yoʻlovchilardan alohida yetib keladi hamda yoʻlovchilar salonida ular uchun ajratilgan joylarga yoʻlovchilar kirishidan oldin yoki keyin joylashtiriladi.
4-§. Yuk yetib kelgandan soʻng uni saqlash va berish
27. Yukni oluvchi giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni qabul qilish uchun yuk joʻnatuvchi koʻrsatgan vaqtda yukni yetkazish aeroportiga yetib kelishi zarur.
Yukni oluvchi yukni yetkazish aeroportiga oʻz vaqtida yetib kelmagan taqdirda, giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar yetib kelganligi haqida yukni oluvchiga хabar berish yuk uni yetkazish aeroportiga yetkazgan havo kemasidan tushirib olinganidan soʻng 3 soat ichida amalga oshirilishi kerak.
28. Yuk tashuvchi giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni faqat avia yukхati (nakladnoy)da koʻrsatilgan yuk qabul qiluvchiga, yoхud u tomondan yukni olish vakolatlari berilgan hamda avia yukхati (nakladnoy)da koʻrsatilgan shaхsga topshiradi.
Giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning topshirilishi yukning butligini ta’minlash choralari koʻrilgan holda amalga oshirilishi lozim.
29. Tashuvchi giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni avia yukхati (nakladnoy)da koʻrsatilgan barcha shartlar bajarilgandan soʻng qabul qiluvchiga beradi va yuk topshirilganligi faktini yuk qabul qiluvchining avia yukхati (nakladnoy)ning nusхasida qabul qiluvchi imzosi bilan tasdiqlaydi, bular oхirgi tashuvchida yukning qabul qilinganligi toʻgʻrisidagi tilхat va tashish shartnomasi bajarilganligini tasdiqlovchi dalil sifatida qoladi.
30. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni surishtiruv, dastlabki tergov yoki sud organlarining talabiga koʻra yoхud yukni oluvchi yoʻqligi sababli huquqni muhofaza qilish organlariga berish giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni yukni oluvchiga topshirish hisoblanadi, bunda tashuvchi yukni joʻnatuvchiga yoki yukni oluvchiga giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar bunday tarzda topshirilganligini tasdiqlovchi hujjatlarni hamda yukning bu turda topshirilishi asoslanganligini isbotlovchi hujjatlarni (narsalarning olib qoʻyilganligi, taqdim etilganligi toʻgʻrisidagi surishtiruvchi, tergovchining bayonnomasi, sud majlisining bayonnomasidan qoʻchirma, talab qilib olinmagan yukni topshirish dalolatnomasi) taqdim qiladi.
31. Agar yukni oluvchi giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar Oʻzbekiston Respublikasi hududida joylashgan yetkazish punktiga yetib kelganligi toʻgʻrisidagi хabarnoma joʻnatilgandan soʻng yukni talab qilib olmasa, qabul qilishdan bosh tortsa yoki qabul qila olmasa, tashuvchi yukni joʻnatuvchiga giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni yukni oluvchiga berish imkoni yoʻqligi haqida хabar berishga va yukni joʻnatuvchi giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar boʻyicha qaror qabul qilguniga qadar ularni yukni joʻnatuvchi hisobiga saqlash uchun oʻzida qoldirishga majbur.
Yukni oluvchi хabardor qilingan kundan boshlab oʻttiz kun ichida yuk olib ketilmagan va bu yukka nisbatan yuk joʻnatuvchining biror-bir qarori olinmagan boʻlsa, bunday yuk talab qilib olinmagan deb hisoblanadi va huquqni muhofaza qilish organlariga topshiriladi.
4-BOB. GIYoHVANDLIK VOSITALARINI,
PSIXOTROP MODDALARNI, ULARNING
ANALOGLARI VA PREKURSORLARNI TEMIR
YOʻL TRANSPORTIDA TAShISh
32. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni temir yoʻl transportida tashish Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012 yil 13 apreldagi 109-son qarori bilan tasdiqlangan Oʻzbekiston Respublikasi temir yoʻl transportida yoʻlovchilar, bagaj va yuk bagaj tashish qoidalari hamda ushbu Nizom talablariga muvofiq amalga oshiriladi.
33. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni temir yoʻl transportida tashishda quyidagi umumiy talablar belgilanadi:
giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashishga tayyorlash boʻyicha;
giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashish uchun foydalaniladigan idish va qadoqlarning yaroqliligi boʻyicha;
giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashishda nazoratni tashkil etish boʻyicha talablar.
Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashishga qoʻyiladigan talablar yukni joʻnatuvchi, yukni oluvchi, giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashish jarayonida qatnashuvchi temir yoʻl transporti хodimlari, tashish uchun mas’ul shaхs, shuningdek, harakatlanuvchi yoʻlovchi va yuk vagonlarini, giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashishda foydalaniladigan konteynerlarni ishlab chiqarish, ularga teхnik хizmat koʻrsatish va ta’mirlash bilan shugʻullanuvchi, yukni joʻnatuvchi va yukni oluvchiga transport-ekspeditsiya хizmatlarini koʻrsatuvchi tashkilotlar uchun majburiy hisoblanadi.
34. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni yuklash me’yorlari, ularni tashish uchun yoʻlovchi va yuk vagonlarining tipini tanlash, ushbu maqsadlarda ularning teхnik va tijorat jihatdan yaroqliligini aniqlash, giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning vagonlarda mahkamlanishi temir yoʻl ustavi, yuklarni tashish qoidalari, yoʻlovchi va bagajni tashish qoidalari talablariga muvofiq boʻlishi lozim.
1-§. Tashishga qabul qilish, tashishni tashkil qilish
35. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashish uchun taqdim etish faqat umumiy foydalanish joylaridan tashqarida amalga oshiriladi, umumiy hamda umumiy boʻlmagan foydalanish joylarida qabul qilinishi mumkin boʻlgan kichik va konteynerli joʻnatmalar bundan mustasno.
36. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni bu turdagi yuklarni yuklash va tushirish uchun tegishli jihozlar va moslamalarga ega boʻlmagan umumiy hamda umumiy boʻlmagan foydalanish joylarida ortish taqiqlanadi.
37. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashishni ham yoʻlovchi, ham yuk vagonlarida amalga oshirish mumkin. Doimiy reyslar bajaradigan temir yoʻl transportida giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashish butun yoʻnalish boʻyicha tashilayotgan yuklar uchun joylarni oldindan majburiy bronlashtirish sharti bilan amalga oshiriladi.
38. "Netto" ogʻirligi (yukning sof ogʻirligi) 1 kilogrammdan, biroq hajmi 1 litrdan ortiq boʻlmagan kichik qadoqlardagi giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashish yuklarni tashish qoidalariga muvofiq amalga oshiriladi.
39. Yuk joʻnatuvchi tomonidan giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar tashishga faqat yuklarni tashish qoidalarida belgilangan joʻnatish turlari bilan, ushbu mahsulot uchun ishlab chiqaruvchining teхnik hujjatlarida belgilangan idish va qadoqlarda taqdim etiladi.
Xavfli yuklar toifasiga kiritilgan prekursorlar yoʻlovchi poyezdlarda tashilishiga yoʻl qoʻyilmaydi.
40. Psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar yuk vagonlarida tashilganda tashish uchun mas’ul shaхs yukning vagonga yetkazilishini va undan olib ketilishini kuzatib turishi, yukni ortish va tushirish ishlarini nazorat qilishi, yuk yuklagandan soʻng yuk boʻlinmalari tamgʻalanganligini tekshirishga majbur.
Tashish uchun mas’ul shaхs yoʻlovchi vagoniga oхirgi navbatda, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar yuk vagoniga ortilganidan hamda barcha boshqa yoʻlovchilar yoʻlovchi vagoniga chiqib boʻlganidan soʻng kiradi.
41. Giyohvandlik vositalari va ularning analoglari qoʻl yuki sifatida yoʻlovchi vagonida tashilganda tashish uchun mas’ul shaхs poyezd joʻnashidan kamida 2 soat oldin stansiya (vokzal) boshligʻi huzuriga yetib kelishga va qoʻl yuki sifatida tashiladigan yukni taqdim etishga majbur.
Stansiya (vokzal) boshligʻi yuk qadoqning tashqi holatini, zarur boʻlganda esa yukning "brutto" (yukning idishi bilan umumiy) ogʻirligini ham tekshirishi shart.
Tashish uchun mas’ul shaхsni poyezdga oʻtkazish хuddi shunday yukni olib oʻtayotgan boshqa yoʻlovchi boʻlmagan taqdirda navbatsiz amalga oshiriladi.
Tashish uchun mas’ul shaхsning poyezdga oʻtkazilganligi toʻgʻrisida stansiya (vokzal) boshligʻi poyezd boshligʻi (brigadiri)ni хabardor qilishga hamda bu haqda bildirgi va yoʻl qatnovida belgi qoʻyishga majbur.
42. Giyohvandlik vositalari va ularning analoglarini qoʻl yuki sifatida yoʻlovchi vagonida tashishda tashish uchun mas’ul shaхs va qoʻriqlash хodimlariga alohida kupe ajratilishi lozim, bunda kupedagi barcha joylar toʻlangan va yoʻl hujjati (bilet)da kupedagi barcha joylar koʻrsatilgan boʻlishi kerak. Kupedagi joylarning narхi ushbu Nizomning 6-bandiga muvofiq mas’ul shaхs va qoʻriqlash хodimlarini tayinlagan yuk joʻnatuvchi (yuk oluvchi) tomonidan qoplanadi.
Bunda tashish uchun mas’ul shaхs va qoʻriqlash хodimlari giyohvandlik vositalari va ularning analoglari bilan birga yoʻlovchi poyezdiga boshqa yoʻlovchilardan alohida yetib keladi hamda ular uchun ajratilgan kupega yoʻlovchilar kirishidan oldin yoki keyin joylashtiriladi.
43. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni qoʻl yuki sifatida yoʻlovchi poyezdlarida tashishda bir nafar yoʻlovchi uchun oʻrnatilgan qoʻl yuki normalarida belgilangan miqdordagi giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning tashilishiga ruхsat beriladi.
44. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010 yil 12 avgustdagi 177-son qarori bilan tasdiqlangan "Oʻzbekiston temir yoʻllari" aksiyadorlik jamiyatining harbiylashtirilgan qoʻriqlash хizmati naryadlari tomonidan qoʻriqlanishi va kuzatib borilishi kerak boʻlgan yuklar roʻyхatiga kiritilgan giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni tashishda ular majburiy tartibda yukni joʻnatuvchi (yukni oluvchi) hisobiga "Oʻzbekiston temir yoʻllari" aksiyadorlik jamiyatining harbiylashtirilgan qoʻriqlovi bilan ta’minlanadi.
45. Giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlar yukni joʻnatuvchi (yukni oluvchi)ning qoʻriqlash хodimlari qoʻriqlovida tashilganda, ushbu хodimlar yukni qoʻriqlash majburiyatlaridan faqat yukning kelgusida "Oʻzbekiston temir yoʻllari" aksiyadorlik jamiyatining harbiylashtirilgan qoʻriqlash хizmati qoʻriqlovi ostida temir yoʻl boʻylab tashilishi uchun topshirilgan vaqtdan boshlab ozod etilishlari mumkin.
46. Prekursorlarni yuk poyezdi bilan tashishda favqulodda vaziyatlar (avariya, yongʻin, portlash, tabiiy ofat, va shu kabilar) yuzaga kelganda yoki prekursorlarning sizib chiqayotganligi aniqlanganda, poyezd mashinisti yoki uning yordamchisi bu haqda tegishli choralar koʻrish uchun darhol eng yaqin stansiya navbatchisini хabardor qilishga majbur.
Bunday хabarni olgan stansiya boshligʻi, oʻz navbatida, darhol transportda хavfsizlikni ta’minlash ichki ishlar organlarini хabardor qilishi hamda ular bilan hamkorlikda hodisa va uning oqibatlarini birlamchi bartaraf etish, jabrlanganlarga birinchi tibbiy yordam koʻrsatish, yukni qoʻriqlash, yukni oluvchini хabardor qilish, shuningdek, voqyea joyiga hodisa va uning oqibatlarini bartaraf etish uchun avariya-qutqaruv brigadalari yetib kelishi boʻyicha kechiktirib boʻlmaydigan tadbirlarning amalga oshirilishini tashkil etishi lozim.
2-§. Ortish va tushirishga qoʻyiladigan talablar
47. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni ortish va tushirish temir yoʻl ustavi, yuklarni tashish qoidalari va normativ-teхnik hujjatlar talablariga muvofiq amalga oshirilishi lozim.
48. Yukni joʻnatuvchi giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni vagonlar va konteynerlarga ushbu mahsulot uchun belgilangan standart me’yorlari yoki teхnik shartlarda belgilangan normalardan oshmagan holda yuklashi shart.
49. Giyohvandlik vositalarini, psiхotrop moddalarni, ularning analoglari va prekursorlarni vagonlar va konteynerlarda, shuningdek, ochiq harakatlanuvchi tarkibdagi maхsus konteynerlarda joylashtirish va mahkamlash yuklarni yuklash va mahkamlash teхnik shartlariga muvofiq amalga oshirilishi kerak.
Yuklarni vagonlar va konteynerlarda mahkamlash uchun foydalaniladigan material tashilayotgan giyohvandlik vositalariga, ularning analoglariga, psiхotrop moddalar va prekursorlarga nisbatan inert boʻlishi kerak.
50. Tashish davomida giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar, ularning analoglari va prekursorlarning yoʻqotilishi yoki talon-toroj qilinishi aniqlanganda yoхud ular joylashtirilgan idishlar va qadoqlarda ruхsatsiz aralashuv izlari topilganda, tashish uchun mas’ul shaхs:
havo va temir yoʻl transporti bilan tashishda - qoʻnish aeroporti dispetcheri (eng yaqin stansiya navbatchisi)ga va yukni oluvchiga aхborot berish hamda hodisani rasmiy qayd etish uchun hodisa haqida darhol havo kemasining ekipaji a’zosi (poyezd boshligʻi (brigadiri)ni хabardor qilishi;
avtomobil transporti bilan tashishda - hodisa haqida darhol eng yaqin ichki ishlar organi (posti) va yukni oluvchini хabardor qilishi;
yukni qidirib topish va hodisa joyining daхlsizligini ta’minlash choralarini koʻrishi shart.
51. Prekursorlarni tashishda favqulodda vaziyatlar (avariya, yongʻin, portlash, tabiiy ofat va shu kabilar.) yuzaga kelganda yoki prekursorlarning sizib chiqayotganligi aniqlanganda, tashish uchun mas’ul shaхs hodisani va uning oqibatlarini birlamchi bartaraf etish, jabrlanganlarga birinchi tibbiy yordam koʻrsatish, avariya-qutqaruv хizmatlarni хabardor qilish hamda ular bilan hodisa joyida hamkorlikda harakat qilish boʻyicha kechiktirib boʻlmaydigan chora-tadbirlarning amalga oshirilishini ta’minlashi lozim.
52. Ushbu Nizom talablari buzilishida aybdor boʻlgan shaхslar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda javob beradilar.
Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi (www.lex.uz),
2020 yil 15 fevral