Меҳнат таътилини бўлишда қандай қилиб таътилнинг бир қисмини пулли компенсация билан алмаштириш керак

5 июля 2023 г.

Таътилни бўлишда ҳақиқатан ҳам унинг бир қисмини пулли компенсация билан алмаштиришга йўл қўйилади. Аммо буни ҳар доим ҳам амалга ошириб бўлмайди, негаки МК бу масалада маълум талабларни ўрнатган. Бу талабларнинг нимадан иборатлигини мақоламиздан билиб оласиз.

Муҳим тушунтиришлардан ҳеч бирини ўтказиб юбормаслик учун телеграм-каналимизга обуна бўлинг.

Ходимга тўлиқ дам олиш ва ишчанлик қобилиятини тиклаш учун доимий равишда ҳар йилги меҳнат таътилидан фойдаланиш тавсия этилади. Лекин у ёки бу сабабларга кўра бу ҳар доим ҳам амалга ошмайди. Шунинг учун МК ходим ва иш берувчи ўртасидаги келишувга кўра меҳнат таътилини қисмларга бўлиш имкониятини тақдим этди.

Таътилни бўлишнинг зарурий шарти шундаки, унинг қисмларидан бири ҳеч бўлмаганда ўн тўрт календарь кундан кам бўлмаслиги керак . Бу таътилнинг ажралмас қисми. У бир вақтнинг ўзида ва мажбурий равишда таътил тақдим қилинадиган иш йилида (бундан кейин жорий иш йили деб аталади) фойдаланилиши керак.

Қолган таътил кунларидан ходим ва иш берувчи ўртасидаги келишувга биноан қуйидагиларда фойдаланиш мумкин:

жорий иш йили давомида;

кейинги иш йилига ўтказиш – МКнинг 230-моддаси қоидаларига мувофиқ;

пулли компенсация билан алмаштириш.

Таътилнинг бир қисмини пулли компенсация билан алмаштиришда МКнинг 234-моддаси қоидаларига қатъий риоя қилиш керак.

Биринчидан, бутун меҳнат таътилини пул билан алмаштиришга йўл қўйилмайди. Ходимларга иш даврида фақат ҳар йилги меҳнат таътили учун таътилнинг энг кам давомийлигидан ошиқча қисмига пулли компенсация тўланиши мумкин. Ҳар йилги меҳнат

таътилининг энг кам давомийлиги Меҳнат кодексининг 217-моддасида белгиланган ва 21 календарь кундан иборат. Ходим улардан аслида фойдаланиши керак, бундан ортиқ бўлган барчасини пулга алмаштириш мумкин.

Мисол

Таътилнинг бир қисмини пулли компенсация билан тўғри алмаштириш

Ходимнинг ҳар йилги меҳнат таътилининг давомийлиги – 30 календарь кун. Томонларнинг келишувига кўра таътилни қуйидаги тарзда қисмларга бўлишга ва унинг бир қисмини пулли компенсация билан алмаштиришга қарор қилинди: 14 календарь кундан жорий иш йилида фойдаланиш (таътилнинг бўлинмайдиган қисми); 7 кунини кейинги иш йилига кўчириш; 9 кунини пулли компенсация билан алмаштириш. Бундай вариант қонуний, сабаби ҳаммаси бўлиб 21 календарь кундан амалда фойдаланилади (бир қисми жорий иш йилида, бир қисми – кейинги иш йилида). Қолган 9 кун пулли компенсация билан алмаштирилади.

Эътибор беринг

Меҳнат шартномаси бекор қилинганда ходимга барча фойдаланилмаган йиллик асосий ва қўшимча меҳнат таътиллари учун пулли компенсация тўланади.

Иккинчидан, таътилларнинг қуйидаги турлари фақат натурада фойдаланилади ва иш даврида уларни пулли компенсация билан алмаштиришга йўл қўйилмайди:

вояга етмаган ходимларга ва I ва II гуруҳ ногиронлиги бўлган ходимларга бериладиган ҳар йилги асосий узайтирилган таътил ;
ноқулай меҳнат шароитларидаги иш учун қўшимча таътил ;
ноқулай табиий-иқлим шароитларидаги иш учун қўшимча таътил .

Kadrovik.uz тавсия қилади

Таътилни қисмларга бўлишнинг барча ўзига хос жиҳатлари тўғрисида амалий мисоллар ва вазиятлар билан қуйидаги тавсияда танишишингиз мумкин:

Ҳар йилги меҳнат таътилини қисмларга қандай бўлиш мумкин.

Ленара ХИКМАТОВА

юрист, «Норма» эксперти