Қандай асосларда «касаллик таътили» учун ҳақ тўламаслик мумкин

«Ходиманинг боғча ёшидаги болалари бўлиб, у ойда бир неча марта доимо «касаллик таътили»ни олади. Олти ой давомида биз фақат унинг ўзига 13 та вақтинчалик меҳнатга қобилиятсизлик варақасини тўлаб бердик. У «касаллик таътилида» бўлган вақтда унинг ишини бошқа ходимлар бажаради. Биз эса қўшимча юклама учун уларга ҳақ тўлаймиз. Қандай асосларда «касаллик таътили» учун тўловни тўхтатиш мумкин?».

Kadrovik.uz тушунтиради:

– Агар вақтинчалик меҳнатга қобилиятсизлик варақалари тиббий муассаса томонидан белгиланган қоидаларга мувофиқ расмийлаштирилган бўлса, уларни тўлаб беришга мажбурсиз.

Агар ходим, масалан, касаллик варақаси  ўрнига шифокор қабулида бўлганлиги тўғрисида гувоҳнома олиб келса, уни тўлашингиз шарт эмас. Бу ҳақда батафсил бу ерда ўқинг:

• Ходим шифокор қабулида бўлди,  аммо «касаллик варақасини» тақдим этмади.

Меҳнат кодексининг 285-моддасида ёзилишича, вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақаси касал бўлинганда, меҳнатда майиб бўлган ёки бошқача тарзда шикастланганда, шу жумладан турмушда жароҳатланганда, оиланинг бетоб аъзосини парвариш қилганда, карантин эълон қилинганда, санаторий-курортда даволанганда ва протез қилинганда тўланади:

хўжалик юритувчи субъектлар томонидан – шахсий маблағлари ҳисобидан;

бюджет ташкилотлари томонидан — меҳнат ҳақи жамғармасига ажратиладиган бюджет маблағлари доирасида .

Вақтинчалик меҳнатга қобилиятсизлик нафақаси тўлаб берилмаган ходимлар меҳнат инспекцияси ёки прокуратурага шикоят қилишлари мумкин.

Ташкилотнинг раҳбари ёки бошқа айбдор мансабдор шахс Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 49-3-моддаси бўйича маъмурий жавобгарликка тортилиши мумкин. Қонунбузилиш учун БҲМнинг 10-15 баравари миқдорида жарима назарда тутилган. Маъмурий жазо қўлланилганидан кейин бир йил ичида такроран содир этилган ҳуқуқбузарлик учун – БҲМнинг 15-30 баравари миқдорида.

Ходимни «соғлиғи ҳолатига кўра» ишдан бўшатиш мумкинми?

Агар бунинг учун қонуний асослар бўлмаса, ходимани фақат «ниҳоясиз касаллик таътиллари учун» ишдан бўшатиш мумкин эмас. Меҳнат кодексининг 100-модда 2-қисм 2-бандига биноан меҳнат шартномасини бекор қилиш учун риоя қилиниши керак бўлган шарт ва талаблар мавжуд.

Доимий «касаллик таътиллари» билан боғлиқ вазиятда нима қилиш мумкинлиги ва соғлиғи ҳолатига кўра  қандай қилиб қонуний равишда ишдан бўшатиш ҳақида бу ерда ёзганмиз:

• Ходимни доимий «касаллик таътиллари» учун ишдан бўшатиш мумкинми

Аммо ёдда тутинг: агар ходиманинг 3 ёшгача бўлган камида битта боласи бўлса, уни бу асос бўйича иш берувчининг ташаббуси билан ишдан бўшатиш мумкин эмас.