- Режали текширишда бизга таътиллар жадвали мавжуд эмаслиги юзасидан танбеҳ беришди. Бизнинг компаниямиз кичик, 10 нафар ходим ишлайди, уларнинг баъзилари – “муддатлилар”. Бундай жадвални тузиш мажбурийми? Унга атиги 6 ойга ишга қабул қилинганларни ҳам киритиш лозимми?

Buxgalter.uz илтимосига биноан ўқувчимиз саволига “Норма”нинг меҳнат ҳуқуқи бўйича эксперти Ленара ХИКМАТОВА жавоб берди:

- МКнинг 144-моддасига мурожаат қиламиз. Унда йиллик таътилларни бериш навбати жадвалга мувофиқ белгиланиши айтилган. Бунда қонунчилик ташкилот ходимларининг сони ёки унинг мулкчилик шаклига боғлиқ ҳолда ҳеч қандай истисно қилмайди. Таътиллар жадвали – бу бевосита Меҳнат кодексида назарда тутилган локал норматив ҳужжат бўлиб, у мажбурий тартибда ҳар бир корхонада бўлиши керак. Сиз микрофирма ёки саноат “гиганти”, хусусий компания ёки давлат ташкилоти бўласизми – марҳамат қилиб келаси календарь йил учун ўз ходимларингизнинг дам олишини режалаштириб қўйинг.

Ташкилотда таътиллар жадвалининг мавжуд эмаслиги – бу меҳнат тўғрисидаги қонунчиликнинг бузилиши ҳисобланади, бунинг учун маъмурий жавобгарлик назарда тутилган . Шунингдек, уни ўз вақтида ва тўғри расмийлаштириш ҳам муҳим. МКнинг 144-моддаси ҳужжатни календарь йил бошлангунга қадар касаба уюшмаси қўмитаси ёки ходимларнинг бошқа вакиллик органи билан келишиб тасдиқлаш мажбуриятини юклайди. Жадвал, қоидага кўра, йил якунига яқин тузилади. Агар уни келаси йилнинг январида тасдиқлашган бўлса ва  ходимларнинг вакиллик органи билан келишилмаган бўлса – буни ҳуқуқбузарлик деб ҳисоблашлари мумкин.

Таътиллар жадвали қуйидагилар учун зарур:

• ходимларнинг йиллик таътилга чиқиш навбатини белгилаш;
• олдиндан (камида 2 ҳафта олдин) ходимни таътил вақти ҳақида хабардор қилиш;
• унга олдиндан ўрнини босувчини топиш;
• фойдаланилмаган таътил кунларининг йиғилиб қолишига йўл қўймаслик. Бунинг учун кейинги йил учун таътиллар жадвалини тузишдан олдин  улардан жорий йилда фойдаланилиши таҳлил қилинади ва фойдаланилмаган таътилларни келаси йилда тақдим этиш тартиби белгиланади;
• таътилларни ходимлар орасида корхонанинг меъёрдаги иш жараёнини бузмайдиган тарзда тақсимлаш;
• таътил учун ҳақ тўлаш. Таътил учун ҳақ тўлаш муддатлари жамоа шартномасида белгиланади ва таътил бошланмасидан олдинги охирги иш кунидан кечиктирилмаслиги лозим .

Таътилларни тақдим этиш навбати, қоидага кўра, ташкилот фаолиятининг хусусиятларига боғлиқ, шу боис жадвал тузишнинг ягона варианти мавжуд эмас. Ҳар бир ташкилот ким ва қачон таътилга чиқиши масаласини ҳал қилган ҳолда ўз ходимларининг манфаатлари ва улар бажарадиган вазифалар хусусиятига эътибор қаратади.

Масалан, мавсумий тусдаги ишларга эга компаниялар, таълим муассасалари ўзининг аксарият ходимларига уларга жуда зарурат бўлмаган муайян вақт...