Пригодится в работе в апреле:
«Компания иш ҳажмининг камайиши туфайли штатни сезиларли даражада қисқартирмоқда. Касаба уюшмаси қўмитаси оммавий равишда қисқартириш тўғрисида маҳаллий меҳнат органи хабардор қилиниши кераклигини эслатди, акс ҳолда жарима тўлашга тўғри келади. Хусусий ташкилот бунга мажбурми? “Оммавий равишда ишдан бўшатиш” деб нима ҳисобланади?».
Саволларга «Нормa» эксперти, ҳуқуқшунос Ленара ХИКМАТОВА жавоб берди:
– Маҳаллий меҳнат органини фақат ишчилар оммавий равишда ишдан бўшатилган тақдирда хабардор қилиш керак. Бундай ҳолда «меҳнат биржалари» оммавий равишда ишдан бўшатилаётган ходимларга ишга жойлашиш ва бандликни таъминлашда, шу жумладан бепул касбга тайёрлашга, қайта тайёрлашга ва малака оширишга юбориш орқали кўмаклашади 
.
Ходимларининг умумий сони юз кишидан ортиқ бўлган ташкилотлардан рўйхатдаги ходимлар ўртача сонининг ўн ва ундан ортиқ фоизи ишдан бўшатилиши ходимларни оммавий равишда ишдан бўшатиш деб ҳисобланади.
Ходимларнинг ўртача сонини ҳисоблаш
Ходимлар сонини ҳисобот йили учун ходимларнинг ўртача йиллик сонидан келиб чиққан ҳолда аниқланг.
Ўртача йиллик сонга қуйидагилар киритилади:
1) меҳнат шартномалари тузилган барча ходимлар;
2) Фуқаролик-ҳуқуқий шартномалар бўйича ишловчилар (якка тартибдаги тадбиркорлар, фуқаролик-ҳуқуқий шартномалар бўйича хизматларни кўрсатувчилардан ташқари).
Ўртача йиллик рақамлар алоҳида ҳисоблаб чиқилади ва жамланади:
1) меҳнат дафтарчалари бўлган ходимлар;
2) ташқи ўриндошлар;
3) фуқаролик-ҳуқуқий шартномалар бўйича ишловчилар.
Мисоллар билан ҳисоблаш тартиби 2858-сонли Тадбиркорлик субъекти ходимларининг ўртача йиллик сонини аниқлаш тартиби тўғрисидаги низомда батафсил баён этилган.
Ходимларни оммавий равишда ишдан бўшатиш тўғрисида хусусий ташкилотларни хабардор қилиш керакми
– Талаб мулкчилик шаклидан қатъи назар, кичик корхона ва микрофирмалардан ташқари барча иш берувчиларга нисбатан қўлланилади. Кичик бизнес субъектлари бу ишни ихтиёрий равишда амалга оширадилар.
Юридик шахс микрофирма ва кичик корхоналар тоифасига киритилганда юридик шахснинг асосий (профиль) фаолият турига мос келадиган ходимлар сонининг мезони қабул қилинади .
Қандай ва қайси муддатларда хабардор қилиш керак
Иш берувчи 2 ойдан кечиктирмай маҳаллий меҳнат органига қуйидагиларни топшириши шарт:
ишдан бўшатилаётган ходимларнинг шахсий рўйхатлари – касб, мутахассислик, малака ва иш ҳақи миқдорини кўрсатган ҳолда;
ишдан бўшатиш муддатлари ҳақида маълумот.
Ахборотни тақдим этиш шакли Меҳнат органларига бўш иш жойлари (вакант лавозимлар) мавжудлиги тўғрисида ва мўлжалланаётган ходимлар ишдан озод этилиши тўғрисидаги маълумотларни тақдим этиш тартиби ҳақидаги низомга 3-сон иловада кўрсатилган.
Маълумотни тақдим қилиш санаси: ____ _______________ _______ й.
Ходимларни бўлғуси ишдан озод этиш ҳақида МАЪЛУМОТ
1. Иш берувчининг тўлиқ номи: _______________________________________________ 2. Иш берувчининг СТИРи ______________________________________________________________ 3. Иш берувчининг манзили: _______________________________________________________________ 4. Ишдан озод қилинадиган ходимларнинг рўйхати:
Иш берувчининг масъул шахси имзоси: (лавозими) (имзо) (Ф.И.О.) |
Эътибор беринг
«Меҳнат биржаси» иш берувчи ва ҳокимлик билан биргаликда ходимларни озод қилишнинг салбий оқибатларини юмшатиш дастурини ишлаб чиқади. Зарурат бўлганда, ходимларнинг оммавий равишда ишдан бўшатилиши 6 ойгача тўхтатилиши мумкин. Бунда иш берувчига муддатни бундай ортга суриш туфайли етказилган зарар тўлиқ ёки қисман қопланади.
Агар маълумот тақдим қилинмаса
Масъул мансабдор шахс Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 229-моддаси билан маъмурий жавобгарликка тортилиши мумкин.
Эътибор беринг
Агар корхонада касаба уюшмаси қўмитаси ёки ходимларнинг бошқа вакиллик органи бўлса, иш берувчи ушбу органга ҳам камида 2 ой олдин оммавий қисқартириш тўғрисида маълумот тақдим этади. Шунингдек, у билан бирга ишдан бўшатишнинг оқибатларини юмшатиш учун қўшма консультациялар ўтказилади.
