Тўлиқ моддий жавобгарлик тўғрисидаги шартнома қандай тузилади

2023 йил 13 июнда ходим ёки жамоанинг (бригаданинг) тўлиқ моддий жавобгарлиги тўғрисида шартнома тузиш бўйича тавсиялар кучга кирди. Тафсилотлар – kadrovik.uz шарҳида:

 

Алоҳида шахснинг тўлиқ моддий жавобгарлиги ёки жамоанинг (бригаданинг) тўлиқ моддий жавобгарлиги тўғрисидаги шартномаларда қуйидагилар кўрсатилиши керак:

• ташкилот номи, лавозими ва ходимнинг (ходимларнинг) Ф.И.Ш.;
• ходимга ёки жамоага (бригадага) берилган пул ёки товар қимматликларининг номи, миқдори ва ҳолати (бутлиги);
• тарафларнинг ҳуқуқлари, мажбуриятлари ва жавобгарлиги;
• ходимнинг моддий жавобгарлигини истисно қиладиган ҳолатлар;
• етказилган зарар учун ходимга тўлиқ моддий жавобгарлик юклатиладиган ҳолатлар;
• ушбу зарар миқдори ва иш берувчига ходим ёки жамоа (бригада) томонидан зарар етказилган тақдирда уни аниқлаш тартиби;
• томонларнинг реквизитлари.

 

Ходим ёки бригада қуйидагиларга ҳақли:

1) қимматбаҳо буюмларнинг бутлигини таъминлаш учун зарур бўлган ҳужжатлар ва маълумот билан танишиш;

2) иш берувчидан қимматбаҳо буюмларни сақлаш учун зарур шарт-шароит билан таъминлашини талаб қилиш.

Мисол учун, агар бинода қўриқчилар ва сейф бўлмаса, иш берувчи қимматбаҳо буюмларнинг хавфсизлиги учун бошқа муҳим шароитларни таъминламаган бўлса, ходим уларнинг хавфсизлиги учун тўлиқ жавобгар бўла олмайди.

 

Ходим ёки бригада қуйидагиларга мажбур:

1) ишониб топширилган пул ёки товар қимматликларни сақлаш, уларни қаровсиз қолдирмаслик;

2) табиий ёки техноген тусдаги офатлар, ишлаб чиқаришдаги авариялар ёки бахтсиз ҳодисалар, ёнғинлар, тошқинлар, зилзилалар, эпидемиялар ёки эпизоотиялар, шунингдек бошқа шахслар томонидан пул маблағлари ёки товар қимматликлар талон-тарож қилинган тақдирда – иш берувчига ёки унинг вакилига ўша куннинг ўзида бу ҳақда оғзаки, ёзма ёки электрон шаклда хабар бериш.

 

Иш берувчи қуйидагиларга ҳақли:   

1) ходимдан ёки жамоадан (бригададан) ишониб топширилган қимматликларни сақлашни талаб қилиш;

2) айбдор ходим ёки жамоадан (бригада) етказилган зарарни қоплашни талаб қилиш;

3) моддий зарар етказилган муайян ҳолатларни ҳисобга олган ҳолда айбдор шахслардан етказилган зарарни тўлиқ ёки қисман ундиришни рад этиш.

 

Иш берувчи қуйидагиларга мажбур:

1) пул ёки товар қимматликларни ходимга ёки жамоага (бригадага) ўтказиш;

2) масъул шахсларни ишониб топширилган қимматбаҳо буюмларнинг сақланишини таъминлаш бўйича ҳужжатлар ва бошқа маълумот билан таништириш;

3) қимматбаҳо буюмларнинг хавфсизлигини таъминлаш учун зарур шарт-шароитларни яратиш.

 

Агар зарар қуйидагилар натижасида етган бўлса, ходим моддий жавобгарликдан озод қилинади:

• енгиб бўлмас куч таъсирида, асослантирилган иқтисодий хавф, ўта зарурат ёки зарур ҳимоя туфайли;
• агар иш берувчи ходимга ишониб топширилган мулкни сақлаш учун зарур шарт-шароитларни таъминлаш бўйича ўз мажбуриятларини бажармаган бўлса.

 

Тўлиқ ҳажмда етказилган зарар учун моддий жавобгарлик қуйидаги ҳолларда ходимга юкланади:

• ходимга тўлиқ моддий жавобгарлик тўғрисидаги шартнома асосида ишониб топширилган қимматликларнинг етишмаслигида;
• ходим томонидан бир марталик ҳужжат бўйича олинган мол-мулкнинг сақланишини таъминламаслик (масалан, ишончнома бўйича ТМЗ, қабул қилиш ва топшириш тўғрисидаги далолатнома ва бошқалар);
• қасддан зарар етказилган тақдирда;
• алкоголь ёки бошқа мастлик ҳолатида зарар етказганда;
• суд томонидан аниқланган ходимнинг жиноий ҳаракатлари натижасида зарар етказилганда;
• маъмурий ҳуқуқбузарлик натижасида зарар етказилган тақдирда, агар у тегишли давлат органи ёки суд томонидан белгиланган бўлса;
• қонун билан ҳимояланган сирни ташкил этувчи маълумотларни ошкор қилишда (тижорат, расмий ёки бошқа);
• хизмат бепарволиги ҳолатида.

Жисмоний шахс ёки жамоанинг (бригаданинг) тўлиқ моддий жавобгарлиги тўғрисидаги шартнома бир хил кучга эга бўлган камида 2 нусхада ёзма равишда тузилади. Бир нусхаси ходимга берилади (ёки 1 нусхадан – ҳар бир жамоа аъзосига), иккинчиси эса иш берувчида сақланади.

Бунда ходим ёки жамоа (бригада) аъзоси сўров бўйича олганини имзолаб, шартнома нусхасини олишга ҳақли.