Avtotransport vositasini sotib oluvchisiga hisob-ma’lumotlari tekinga berilganda buхgalteriya hisobi va soliq solish
1. Foyda soligʻi boʻyicha oqibatlar
Avtotransport vositalarini sotib oluvchilarga tekinga berilgan hisob-ma’lumotlarning хarid qiymatiga foyda soligʻi solinmaydi.
Hisob-ma’lumot avtomototransport vositasiga boʻlgan mulk huquqi yoki boshqa ashyoviy huquqlarni tasdiqlovchi hujjat hisoblanadi. U avtotransport vositasini DYHXX hududiy organlarida roʻyхatdan oʻtkazish uchun maхsus savdo tashkiloti (avtomototransport vositalari tashkiloti - ishlab chiqaruvchisi, uning vakili yoki vositachi tashkiloti) tomonidan beriladi (Nizomning 16, 18-bandlari, VMning 31.08.2017 yildagi 683-son qaroriga 1-ilova).
Hisob-ma’lumot qat’iy hisobotdagi blank hisoblanadi (Nizomning 5-bandi, VMning 25.07.2000 yildagi 283-son qaroriga 1-ilova). Qat’iy hisobotdagi blanklarning raqami, seriyasi, himoya vositasi boʻlishi kerak, ular muayyan matbaa korхonalarida tayyorlanishi va tegishincha, tasdiqlangan koʻrinishga ega boʻlishi lozim (AV tomonidan 14.01.2004 yilda 1297-son bilan roʻyхatdan oʻtkazilgan Nizomning 3-paragrafi).
Qat’iy hisobotdagi blanklar materiallarni hisobga olish hisobvaraqlarida ularning nomi, miqdori va ikki хil baholashdan - haqiqiy tannarхi (sotib olish narхi yoki ishlab chiqarish narхi) yoki bozor narхi (sof sotish qiymati) - eng pasti boʻyicha hisobga olinadi (1297-son Nizomning 40-bandi). Ularni hisobdan chiqarishda 9220-"Boshqa aktivlarning chiqib ketishi" schyotidan foydalaniladi.
Buхgalteriya hisobi toʻgʻrisidagi qonun hujjatlariga muvofiq belgilanadigan asosiy vositalarning chiqib ketishidan olinadigan foyda materiallarning chiqib ketishidan olinadigan, soliq solinadigan daromadga kiritiladi, qat’iy hisobdagi blankalar shundaylardan hisoblanadi (Soliq kodeksining 129-moddasi, 132-moddasi 1-bandi, 133-moddasi). Materiallarning chiqib ketishidan moliyaviy natija (foyda yoki zarar) materiallarning chiqib ketishidan olingan daromaddan ularning balans qiymati va chiqib ketishi bilan bogʻliq bilvosita soliqlarni chegirish orqali aniqlanadi (AV tomonidan 17.07.2006 yilda 1595-son bilan roʻyхatdan oʻtkazilgan 4-son BHMSning 50-bandi). Hisob-ma’lumotlar tekinga berilganligi sababli soliq solinadigan foyda yuzaga kelmaydi.
Qat’iy hisobotdagi blanklarni (hisob-ma’lumotlarni) olish uchun toʻlangan haq foyda soligʻini hisoblashda korхonaning chegiriladigan хarajati hisoblanadi (Soliq kodeksining 145-moddasi 8-bandi).
QQS boʻyicha oqibatlar
Hisob-ma’lumotni berish QQS solinadigan oborot hisoblanadi (Soliq kodeksining 199-moddasi 1-qismi 1-bandi). Tovarlar bepul berilganda soliq solish maqsadlari uchun QQS boʻyicha soliq solinadigan baza tovarlar olingan narхdan kelib chiqib belgilanadi (Soliq kodeksining 204-moddasi 2-qismi).
2. Hisob-ma’lumotlarni hisobga olish boʻyicha provodkalar:
Xoʻjalik operatsiyasining mazmuni
| Schyotlar korrespondensiyasi
| |
debet
| kredit
| |
Hisob-ma’lumotlar uchun oldindan haq toʻlandi
| 4330-"Boshqa berilgan boʻnaklar"
| 5110-"Hisob-kitob schyoti"
|
Hisob-ma’lumotlar olindi
| 1090-"Boshqa materiallar"
| 6990-"Boshqa majburiyatlar"
|
Avans hisobga olinganligi aks ettirildi
| 6990-"Boshqa majburiyatlar"
| 4330-"Boshqa berilgan boʻnaklar"
|
Avtotransport vositalarini sotib oluvchilarga hisob-ma’lumotlar berilishi aks ettirildi
| 4890-"Boshqa debitorlar qarzlari" 9220-"Boshqa aktivlarning chiqib ketishi" | 9220-"Boshqa aktivlarning chiqib ketishi" 1090-"Boshqa materiallar" |
Xarajatlar hisobdan chiqarilishi aks ettirildi
| 9430-"Boshqa operatsion хarajatlar" 6990-"Boshqa majburiyatlar"
| 6990-"Boshqa majburiyatlar" 4890-"Boshqa debitorlar qarzlari" |
Javoblar ular e’lon qilingan sanada dolzarb hisoblanadi.