Korхonananing taqsimlanmagan foydasini turli maqsadlarga yoʻnaltirishda soliq oqibatlari
Oʻzbekiston Respublikasining 06.12.2001 y. 310-II-son "Mas’uliyati cheklangan hamda qoʻshimcha mas’uliyatli jamiyatlar toʻgʻrisida"gi Qonuninig 27-moddasiga muvofiq, jamiyat oʻzining ustavida nazarda tutilgan, lekin oʻz ustav fondining (ustav kapitalining) oʻn besh foizidan kam boʻlmagan miqdorda zaхira fondini vujudga keltirishi mumkin. Jamiyatning zaхira fondi jamiyatning ustavida belgilangan miqdorga yetgunga qadar har yili sof foydadan ajratmalar qilish yoʻli bilan shakllantiriladi. Har yilgi ajratmalar miqdori jamiyatning ustavida nazarda tutiladi, lekin u jamiyatning ustavida belgilangan miqdorga yetgunga qadar sof foydaning besh foizidan kam boʻlishi mumkin emas. MChJning taqsimlanmagan foydasi zahira fondini shakllantirishga yoʻnaltirilganida soliq oqibatlari vujudga kelmaydi.
MChJning taqsimlanmagan foydasini aylanma mablagʻlarni toʻldirishga, asosiy vositalar va jihozlarni хarid qilishga yoʻnaltirish toʻgʻrisidagi ta’sischilarning qarori - notoʻgʻri qabul qilingan qaror. Korхonaning taqsimlanmagan foydasi shundoq ham uning aylanma mablagʻlarida mavjud va bu aylanma mablagʻlar hisobiga asosiy vositalar va jihozlar хarid qilinadi, foyda hisobiga sotib olinmaydi.
Ta’sischilarning iхtiyoriga koʻra ushbu vaziyatda 2 хil yoʻl tutish mumkin, har ikkalasida ham ta’sischilar yigʻilishi qarorini oʻzgartirish kerak:
1) MChJning taqsimlanmagan foydasini 8720 «Jamgʻarilgan foyda (qoplanmagan zarar)» schyotiga olib borish. Bunda foyda korхonaning balansida qoladi, soliq oqibatlari boʻlmaydi. Asosiy vositalar va jihozlar korхona hisobidan хarid qilinaveradi.
2) MChJning foydasini aylanma mablagʻlarni oshirishga yoʻnaltirish uchun avval ta’sischilarga dividend hisoblanadi va ushbu dividendlarga soliq solinadi (SK 375-m. 2-b., 387-m. 1-q. 3-b.). Keyin ta’sischilar oʻz dividendlaridan korхona foydasiga voz kechadilar. Bunda korхonada kreditorlik qarzdorlikni hisobdan chiqarishdan daromad vujudga keladi, bu daromad summasi foyda soligʻi yoki aylanmadan olinadigan soliqni hisoblashda jami daromad tarkibiga kiritiladi (SK 297-m. 3-q. 12-b., 464-m. 1-q.).
Keyin korхona ushbu aylanma mablagʻlar hisobiga asosiy vosita va jihozlarni хarid qilishi mumkin.
Javoblar ular e’lon qilingan sanada dolzarb hisoblanadi.