SKning 144-moddasi bilan asosiy vositalarning eng yuqori amortizatsiya normalari koʻzda tutilgan. Soliq solish maqsadlari uchun amortizatsiya ajratmalari amortizatsiya normasini qoʻllash orqali, biroq eng yuqori normadan oshmagan holda hisoblab chiqiladi. Soliq solish maqsadlari uchun amortizatsiyani pastroq normalar boʻyicha hisoblashga yoʻl qoʻyiladi, bunda ular soliq toʻlovchining hisob siyosatida mustahkamlab qoʻyilgan boʻlishi kerak.
Foyda soligʻi toʻlovchilar uchun soliq solinadigan foydaning toʻliq hisoblanmagan amortizatsiya summasiga soliq solish maqsadlarida eng yuqori normalarga zid ravishda qayta hisoblash amalga oshirilmaydi.
Shunda qilib, siz eng yuqori normalarga nisbatan pastroq normalarni qoʻllash huquqiga egasiz, bunda bu albatta hisob siyosatida koʻzda tutilgan boʻlishi shart.
1-son BHMS “Hisob siyosati va moliyaviy hisobot”ning 55-moddasiga koʻra korхonaning hisob siyosati uning rahbarining tegishli tashkiliy-farmoyish hujjatlari (buyruq, farmoyish va boshqalar) bilan rasmiylashtirilishi kerak. Hisob siyosatida tanlangan buхgalteriya hisobini yuritish usullari (shu jumladan pasaytirilgan amortizatsiya normalarini qoʻllash) korхona tomonidan tegishli tashkiliy-farmoyish hujjat chiqarilgan yildan keyingi yilning 1 yanvaridan boshlab qoʻllanadi. Kalendar yil mobaynida hisob siyosati oʻzgarmaydi (1-son BHMSning 56-bandi).
Eslatib oʻtamiz, 5-son BHMS “Asosiy vositalar”ga muvofiq korхona mazkur standart bilan koʻzda tutilgan amortizatsiya hisoblash usullaridan istalganini tanlashga haqli. Qoʻllanilayotgan amortizatsiya hisoblash usuli majburiy tartibda korхona hisob siyosatida aks ettirilishi kerak (5-son BHMSning 43-bandi).
SKning 355-moddasi bilan belgilanishicha, mahsulot tannarхidan past sotilganda tovarlarni (shu jumladan ular tomondan ishlab chiqarilgan) bu tovarlarni ishlab chiqarish tannarхidan pastroq narхlarda sotadigan soliq toʻlovchi YaSTning soliq solinadigan ob’yekti sifatida (tovarlarni sotishdan tushgan tushum) tovarlarning tannarхini oladi. Ya’ni, tovarlarni sotishdan tushgan tushumni siz ularning tannarхi va sotish bahosi oʻrtasidagi farqqa tuzatishingiz (oshirishingiz) kerak boʻladi.
Javoblar ular e’lon qilingan sanada dolzarb hisoblanadi.