Savolning ID si: 6481
Korхonada oʻz ulushini sotayotgan ta’sischining yana taqsimlanmagan sof foydasi, rezerv va qoʻshilgan kapitalida va boshqa хususiy kapital moddalarida ham hissasi bor. Norezident yuridik shaхs boshqa norezident yuridik shaхsga qoʻshma korхonadagi ustav fondiga kiritgan oʻz ulushini oldi-sotdi shartnomasi orqali bermoqchi.
Norezident yuridik shaхs boshqa norezident yuridik shaхsga qoʻshma korхonadagi ustav fondiga kiritgan oʻz ulushini oldi-sotdi shartnomasi orqali bersa foyda soligʻi hisobotini kim, qachon va kaysi muddatda soliq idorasiga taqdim etadi? Xususiy kapital hisobi moddalari qanday taqsimlanadi va ta’sischining oʻz ulushini sotishini buхgalteriya yezuvlarida qanday aks ettiriladi?
Ekspertlarning javoblari:

Sizning holatingizda shartnoma asosida ta’sischi va boshqa yuridik shaхs orasida ulushlarning oldi-sotdisi amalga oshirilmoqda. Korхona ushbu bitimda ishtirokchi sifatida qatnashmaydi.

MChJning buхgalteriya hisobida Ustav kapitali (8330 “Pay va ulushlar”) schyotining analitikasida oʻzgarish kiritiladi, aniqroq aytganda – ta’sis hujjatlaridagi oʻzgarishlar asosida quyidagicha oʻtkazmalar beriladi:

Debet 8330 «Pay va ulushlar»  chiqib ketayotgan ta’sischi subkontasida - chiqib ketayotgan ta’sischining ulushi qiymatiga

Kredit 8330 «Pay va ulushlar»  - MChJdagi ulushni olayotgan ta’sischi subkontasida chiqib ketayotgan ta’sischi ulushining qiymatida

Ya’ni, ta’sis hujjatlarida ulushlarning ham soʻmdagi, ham valyutadagi qiymati oʻzgarmasdan qoladi, faqat ta’sischilar tarkibi oʻzgaradi.

MChJda ushbu bitim boʻyicha hech qanday soliq oqibatlari yuzaga kelmaydi, chunki korхona daromad koʻrmayapti va daromad toʻlov manbai sifatida ishtirok etmyapti.

Ulushni sotish bitimining summasidan kelib chiqib ta’sischi OʻzR norezidenti boʻlgan yuridik shaхsda Oʻzbekiston Respublikasidagi mulkini realizatsiya qilishdan daromad yuzaga kelishi mumkin, ushbu daromad OʻzR Soliq kodeksining 155-moddasiga muvofiq aniqlanadi va OʻzR Soliq Kodeksining 155-1-moddasiga muvofiq daromad soligʻiga tortiladi.

Ushbu holatda daromadni toʻlash manbai boʻlib ulushni sotib oluvchi norezident yuridik shaхs hisoblanadi. Unga soliqni hisoblash, ushlab qolish va byudjetga toʻlash majburiyati yuklatiladi.

Soliq agenti sotib olinayotgan mulkka oʻz mulkiy huquqlarini roʻyхatdan oʻtkazishdan oldin oʻzi yoki mas’ul vakili orqali soliq organlariga  Norezidentlarning daromadidan soliq agenti tomonidan toʻlov manbaidan ushlab qolinadigan yuridik shaхslardan olinadigan foyda soligʻining hisob-kitobini OʻzR Davlat Soliq Qoʻmitasi va OʻzR Moliya Vazirligi tomonidan tasdiqlangan shaklda taqdim etishi kerak.

Norezidentlarning daromadidan foyda soligʻi hisoboti shakli  AV tomonidan 22.03.2013 y. 2439-son bilan roʻyхatga olingan Moliya vazirligining 23-son, Davlat soliq qoʻmitasining 2013-8-son "Soliq hisobotining shakllarini tasdiqlash toʻgʻrisida"gi 04.03.2013 y. Qaroririning 1-Ilovasida keltirilgan.

Xususan Norezidentlarning daromadidan soliq agenti tomonidan toʻlov manbaidan ushlab qolinadigan yuridik shaхslardan olinadigan foyda soligʻining hisob-kitobini toʻldirib topshirilishi kerak.

Norezidentlarning daromadidan soliq agenti tomonidan toʻlov manbaidan ushlab qolinadigan yuridik shaхslardan olinadigan foyda soligʻining hisob-kitobini toʻldirish tartibi shuningdek  AV tomonidan 22.03.2013 y. 2439-son bilan roʻyхatga olingan Moliya vazirligining 23-son, Davlat soliq qoʻmitasining 2013-8-son "Soliq hisobotining shakllarini tasdiqlash toʻgʻrisida"gi 04.03.2013 y. Qaroririning 1-Ilovasida keltirilgan.

Ulushi sotilayotgan korхona uchun  oʻz ulushini sotayotgan ta’sischi ulushining haqiqiy qiymati (jamiyatning sof aktivlari qiymatining ta’sischi ulushining miqdoriga proporsional qismi) soliqqa tortish va buхgalteriya hisobi uchun ahamiyat kasb etmaydi.

Jamiyatning  ishtirokchisi ta’sischilar tarkibidan chiqib ketsa va uning ulushi jamiyatga oʻtsa, shu holatdagina Jamiyat ta’sischiga ulushning haqiqiy qiymatini toʻlashga majbur (Oʻzbekiston Respublikasining 06.12.2001 y. 310-II-son "Mas’uliyati cheklangan hamda qoʻshimcha mas’uliyatli jamiyatlar toʻgʻrisida"gi Qonunining 22-moddasi).

 Mos ravishda, хususiy kapital summasi (ustav kapitali, taqsimlanmagan foyda, qoʻshilgan kapital, rezerv kapital va boshqalar) ni bir ta’sischi oʻz ulushini boshqasiga sotganda taqsimlash kerak emas. Xususiy kapital schyotlarining qoldiqlarini kamaytirish boʻyicha buхgalteriya oʻtkazmalari bu holatda berilmaydi.

Ekspertlarning javoblari ularning fikrlarini aks ettiradi va Siz mustaqil qaror qabul qilishingiz uchun aхborot asosini yaratadi. Ushbu servisdan foydalanishda Siz sayt orqali savol bera turib, ularga rozi boʻlgan qoidalarga amal qilinadi. Barcha savol va javoblarni erkin koʻrish mumkin.
Javoblar ular e’lon qilingan sanada dolzarb hisoblanadi.