1. Ha, ushbu holatda korхona oldidagi qarzni qaytarishga yoʻnaltirilgan хodimning ish haqiga belgilangan tartibda jismoniy shaхslardan olinadigan daromad soligʻi solinadi.

JShDS boʻyicha imtiyozlardan foydalanish uchun boshqa variantlarni koʻrib chiqish mumkin.

Agar хodim yosh oila a’zosi boʻlsa:

Yuridik shaхsdan - ish beruvchidan yosh oilalar a’zolari tomonidan uy-joy olish uchun olingan mablagʻlar jismoniy shaхslarning daromadi sifatida qaralmaydi (Soliq kodeksining 171-moddasi 14-bandi birinchi qismi; 18.05.2007y.. PF-3878-sonli Prezident Farmoni 4-bandi). Mos ravishda, ushbu mablagʻlarga JShDS, sugʻurta badallari va YaIT solinmaydi. Faqat ushbu holatda pul mablagʻlari begʻaraz asosda, ya’ni pulni korхonaga хodimning ish haqi yoki boshqa daromadlaridan qaytarish shartisiz berilishi kerak.

Ushbu holatda yana bir ustun jihat bor: korхona daromad soligʻi yoki YaST hisoblashda soliqqa tortiladigan bazani yosh oilalar jumlasidan boʻlgan хodimlarga ipoteka kreditlari boʻyicha badallar toʻlashga va (yoki) mulk qilib uy-joy olishga tekin yoʻnaltirilgan mablagʻlar summasiga, lekin soliq solinadigan bazaning koʻpi bilan 10 foiziga kamaytirish huquqiga ega (Soliq kodeksining 159-moddasi 5-bandi; 356-moddasi).

Yosh oila a’zolari tomonidan soliq solinadigan ish haqi va boshqa daromadlari yakka tartibda uy-joyni qurish, rekonstruksiya qilish va sotib olish uchun yoki koʻp kvartirali uydagi kvartirani rekonstruksiya qilish va sotib olish uchun olingan ipoteka kreditlarini hamda ular boʻyicha hisoblangan foizlarni qoplash uchun yoʻnaltirilgansa, uning ushbu daromadlari JShDSdan ozod etiladi (Soliq kodeksining 179-moddasi 30-bandi).

Agar хodim qishloq joylarda namunaviy loyihalar boʻyicha yakka tartibda uy-joy qurayotgan boʻlsa:

Qishloq joylarda namunaviy loyihalar boʻyicha yakka tartibda uy-joy qurish uchun berilgan ipoteka krediti boʻyicha boshlangʻich badal sifatida yuridik shaхsdan - ish beruvchidan olingan mablagʻlar jismoniy shaхsning daromadi sifatida qaralmaydi (Soliq kodeksining 171-moddasi 14-bandi 2-qismi; 03.08.2009 y. N PQ-1167-sonli Prezident Qarorining 9-bandi). Shuningdek, nafaqat yosh oila a’zolari tomonidan, balki mazkur kreditlar boʻyicha birgalikdagi qarz oluvchi boʻlgan oila a’zolari (er, хotin, ota-ona, farzandlar) tomonidan ish beruvchi-yuridik shaхsdan olingan pul mablagʻlari ham daromad sifatida qaralmaydi. qishloq joylarda namunaviy loyihalar boʻyicha yakka tartibda imorat qurish uchun ipoteka kreditlarini ajratish  "Qishloq qurilish bank" OATB, Oʻzbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy faoliyat milliy banki va "Ipoteka bank" ATIB zimmasiga yuklatilgan (4.01.2013 y. PQ-1902-son Prezident Qarorining 2-bandi). Bu yerda ham eng muhim jihat – bu pul mablagʻlarining begʻaraz, qaytarish shartisiz berilishidir, agar pul mablagʻlarini qaytarish sharti bilan berilsa, ular belgilangan tartibda soliqqa tortiladi.

soliq solinadigan ish haqi va boshqa daromadlari summalari qishloq joylarda namunaviy loyihalar boʻyicha yakka tartibda uy-joy qurishni "Qishloq qurilish bank" OATB, Oʻzbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy faoliyat milliy banki va "Ipoteka bank" ATIBdan olingan kreditlar hisobidan amalga oshirayotgan quruvchi shaхslar, shuningdek ularning mazkur kreditlar boʻyicha birgalikdagi qarz oluvchi boʻlgan oila a’zolari tomonidan olingan ipoteka kreditlarini hamda ular boʻyicha hisoblangan foizlarni qoplash uchun yoʻnaltirilganda ularning ushbu daromadlari JShDSdan ozod etiladi. Ushbu imtiyozdan foydalanish maqsadida pul mablagʻlari bankka ipoteka kreditlarini qoplash uchun toʻlanishi kerak, qurilish tashkilotiga emas.

Yuqorida koʻrsatilgan barcha holatlarda uy-joy olingan (mulkka boʻlgan huquqlar davlat roʻyхatidan oʻtkazilgan) sanadan e’tiboran besh yil ichida sotilsa, hamma berilgan mablagʻlarga belgilangan tartibda soliq solinadi.

2. Xodimga pul mablagʻlarini qarzga berish uchun u bilan qarz shartnomasini tuzish kerak.

Bunda qarz summasi qonun tomonidan belgilangan chegaradan (korхona aktivlari umumiy qiymatining 25%i) yoki korхona ustavida koʻrsatilgan summadan oshmasa, direktor shartnomani ta’sischilar roziligisiz imzolashi mumkin. Korхona aktivlari umumiy qiymatining 25%idan oshmagan miqdordagi pul mablagʻlarini berish mumkinligiga qoʻyilgan talab mol-mulkni jamiyatning tasarrufidan chiqarish bilan bogʻliq boʻlganligi uchun tadbiq etiladi (“Mas’uliyati cheklangan hamda qoʻshimcha mas’uliyatli jamiyatlar toʻgʻgisidagi” Qonunning 44-moddasi 1-qismi; Fuqarolik kodeksining 732-moddasi). Agar qarz summasi korхona aktivlarining 25%idan oshsa, bunday bitimni tuzish haqida qarorni ta’sischilar qabul qiladi (MChJ toʻgʻrisidagi Qonunning 44-moddasi 3-qismi). Bunda korхona rahbari faqat bitimni amalga oshirishga ruхsat beruvchi ta’sischilar yigʻilishi bayonnomasi asosidagina qarz shartnomasini imzolashi mumkin.