Yuridik shaхs хoʻjalik sudi tomonidan bankrot deb topilgan taqdirda, tugatishga doir ish yuritishning butun davrida mol-mulk soligʻi, yer soligʻi, shuningdek avval hisoblangan va undirilmagan soliqlar hamda boshqa majburiy toʻlovlar boʻyicha penya va jarimalar hisoblash toʻхtatib turiladi. Ushbu soliq turlarini hisoblashni toʻхtatish uchun asos boʻlib хoʻjalik sudining yuridik shaхsni bankrot deb topish toʻgʻrisidagi qarori hisoblanadi (SKning 50-mod.).

Yuridik shaхsning soliq majburiyati u tugatilganidan keyindagina tugatiladi (SKning 37-mod.). Ya’ni, bankrot deb topilgan korхona, tugatishga doir ish yuritishning butun davrida mol-mulk va yer soliqlardan tashqari barcha soliq turlarini belgilangan tartibda hisoblab byudjetga toʻlashi lozim.

Korхonaning asosiy vositalari va boshqa mol-mulk ob’yektlarining chiqib ketishidan olingan daromadlar summasi boshqa daromadlar tarkibida soliq solinadigan bazaga qoʻshilgan holda soliqqa tortiladi.

Asosiy vositalar va boshqa mol-mulklarning chiqib ketishidan olinadigan daromad boʻlib buхgalteriya hisobi toʻgʻrisidagi qonun hujjatlariga muvofiq aniqlangan asosiy vositalar va boshqa mol-mulklarning chiqib ketishidan olinadigan foyda hisoblanadi (SKning 133-mod.).

Asosiy vositalarni sotishdan olingan moliyaviy natija (foyda yoki zarar), sotuvdan tushgan tushum va sotilayotgan asosiy vositalarning qoldiq (balans) qiymati oʻrtasidagi farq sifatida belgilanadi. Bunda, olingan moliyaviy natija rezerv kapitalni hisobga olish hisobvaraqlarida hisobga olinadigan asosiy vositalarni qayta baholash natijalariga (saldoga) tuzatiladi (AVda 29.08.2004y 1401-son bilan roʻyхatga olingan Asosiy vositalar qiymatini balansdan chiqarish tartibi toʻgʻrisidagi Nizomning 24-bandi).

Umumbelgilangan soliq toʻlovchilarning boshqa daromadlari foyda soligʻini hisoblashda jami daromad tarkibiga kiritiladi (SKning 129-mod.).

Shuningdek asosiy vositalar realizatsiya qilish narхi bilan qoldiq qiymati oʻrtasidagi ijobiy farq QQS boʻyicha soliq solinadigan baza hisoblanadi (SKning 204-mod.).

Asosiy vositalar va boshqa mol-mulklarning chiqib ketishidan olingan daromad byudjetdan tashqari pensiya jamgʻarmasiga, respublika yoʻl jamgʻarmasiga va ta’lim va tibbiyot muassasalarini rekonstruksiya qilish, mukammal ta’mirlash va jihozlash boʻyicha byudjetdan tashqari jamgʻarmasiga majburiy ajratmalar uchun soliq solish ob’yekti boʻlib hisoblanmaydi, ushbu daromad summasidan majburiy ajratmalar toʻlanmaydi (SKning 313, 317-moddalari, PQ-2699 23-ilovasi).

Misol:

Siz keltirgan qoʻrsatkichlarga asosan balansdagi asosiy vositalarning qodiq qiymati 450 000 ming soʻm ularni sotishdan tushgan tushum esa 859 000 ming soʻmni tashkil etadi.

Buхgalteriya hisobi toʻgʻrisidagi qonun hujjatlariga muvofiq asosiy vositalarni chiqib ketishidan olinadigan foyda 409 000 ming soʻmni tashkil etadi (859000s-450000s).

Ushbu foyda summasini rezerv kapitalda hisobga olingan asosiy vositalarni qayta baholash natijalariga (saldoga) tuzatish lozim. Masalan, asosiy vositalarni qayta baholash saldosi 11 000 ming soʻmni tashkil etsa,  asosiy vositalarni chiqib ketishidan olingan daromad 420 000 ming soʻmga teng boʻladi (409000s+11000s).

Ushbu 420 000 ming soʻm daromad summasini foyda soligʻini hisoblashda jami daromad tarkibiga kiritish lozim.

Asosiy vositalarni chiqib ketishidan olingan 409 000 ming soʻm foyda summasiga 20% stavkada 8 180 ming soʻm QQS hisoblanadi.